Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2016 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2016 r. w Gdańsku

sprawy Z. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 listopada 2015 r., sygn. akt V U 814/15

oddala apelację.

SSA Barbara Mazur SSA Michał Bober SSA Iwona Krzeczowska - Lasoń

Sygn. akt III AUa 66/16

UZASADNIENIE

Ubezpieczony Z. D. wniósł odwołanie od decyzji z dnia 3 września 2015 roku, domagając się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury.

W uzasadnieniu swojego stanowiska podniósł, iż organ rentowy bezzasadnie nie zaliczył mu do okresu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia od 1 kwietnia 1981 roku do 31 października 1993 roku w (...) S.A. z uwagi na niewskazanie w świadectwie pracy przepisów resortowych.

Pozwany organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc, iż na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy uznał za udowodniony okres zatrudnienia wynoszący łącznie 25 lat, 5 miesięcy
i 23 dni, w tym 4 lata, 4 miesiące i 25 dni pracy w warunkach szczególnych. Za okres pracy
w warunkach szczególnych organ nie uznał zatrudnienia w (...) SA wobec niewskazania w świadectwie pracy – przepisów resortowych.

Sąd Okręgowy w Słupsku – Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem
z dnia 3 listopada 2015 r. (sygn. akt V U 814/15) mienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 19 sierpnia 2015 r. (pkt I) oraz stwierdził,
że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (pkt 2).

Sąd Okręgowy orzekał na podstawie następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych.

Ubezpieczony Z. D., urodzony (...), złożył w dniu
19 sierpnia 2015 roku wniosek o emeryturę.

Wraz z wnioskiem przedłożył zaświadczenia i świadectwa pracy, którymi udokumentował nie kwestionowany przez pozwany organ rentowy staż ubezpieczeniowy wynoszący łącznie 25 lat, 5 miesięcy i 23 dni, w tym 4 lata, 4 miesiące i 25 dni pracy
w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony przedłożył organowi rentowemu świadectwo pracy wydane w dniu
6 sierpnia 2015 r. przez (...) S.A., z treści którego wynikało, iż od 1 kwietnia
1981 r. do 31 marca 2008 r. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy. Dokument wymieniał stanowiska, jakie ubezpieczony zajmował oraz okresy, w jakich je zajmował. Punkt 8 świadectwa wskazywał, iż w okresach w sumie od 1 kwietnia 1981 r.
do 31 października 1993 r. ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych wymienioną w wykazie A, Dział XIV, poz. 24 zgodnie z rozporządzeniem RM z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego (..).

Zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury
z uwagi na brak powołania w świadectwie pracy przepisów resortowych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy podkreślił, że stan faktyczny był
w realiach przedmiotowej sprawy bezsporny.

Zasadniczą była kwestia, czy organ rentowy zasadnie odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury wobec niewskazania w świadectwie pracy z 6 sierpnia 2015 r.
przez pracodawcę przepisów resortowych.

W ocenie Sądu I instancji stanowisko organu rentowego było błędne.

W wyroku z dnia 22 kwietnia 2011 r., wydanym w sprawie I UK 351/10 Sąd Najwyższy wyjaśnił, że wykazy resortowe mają charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający. Taki wykaz resortowy ułatwia identyfikację określonego stanowiska pracy jako stanowiska pracy w szczególnych warunkach - w szczególności, jeśli
w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia nie wymienia się konkretnych stanowisk, lecz operuje się pojęciem ogólnym. Nadto w wyroku z dnia 19 marca 2012 r.,
w sprawie II UK 166/11, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że przepisy resortowe nie mają charakteru powszechnego i nie mogą kształtować praw podmiotowych.

Odnośnie waloru prawnego wykazów stanowisk ustalanych na podstawie delegacji zawartej w § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43) Sąd Najwyższy wypowiedział się wprost
w wyroku z dnia 16 grudnia 2004 roku, sygn. akt II UK 79/04, opublikowanym w OSNP 2005/14 poz. 214, w którego uzasadnieniu wskazał, że regulacja wydana na podstawie przedmiotowego przepisu nie jest prawem materialnym mogącym być podstawą skargi kasacyjnej. Wynika to stąd, że nie mieści się ona w kategorii źródeł powszechnie obowiązującego prawa wymienionych w art. 87 Konstytucji, do których zalicza się Konstytucję, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Unormowanie to zostało bowiem zawarte w zarządzeniu ministra, tj. szczególnym źródle prawa o charakterze wewnętrznym, które zgodnie z art. 93 ust. 2 Konstytucji, może być adresowane wyłącznie do podmiotów podległych organowi, który je wydał. Akty tego rodzaju nie mogą kształtować sytuacji prawnej podmiotu spoza układu organizacyjnego podległego organowi wydającemu dany akt ani stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 czerwca 2003 r. i tam cyt. orzeczenia; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 lipca 2000 r.,
I SA 415/2000; wyrok Sądu Najwyższego z 21 kwietnia 2004 r., II UK 337/2003, OSNP 2004/22 poz. 392).

Sąd Okręgowy podkreślił, że stanowisko wyżej przedstawione jest ugruntowane, mimo to organ rentowy nie przyjmuje go do wiadomości i stosowania.

W Wykazie A, dział XIV, poz. 24 r załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów
z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego (..) wymienione są prace związane
z kontrolą międzyoperacyjną, jakości produkcji i usług oraz dozoru inżynieryjno-technicznego na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Taki zapis znajdował się w świadectwie pracy, które ubezpieczony dołączył do wniosku o emeryturę.

W tym stanie rzeczy, z uwagi na to, że Z. D. spełnił wszystkie warunki konieczne do przyznania mu prawa do emerytury w obniżonym wieku na mocy
art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzeczono, jak w punkcie I sentencji.

Ustalenie, że ubezpieczony spełnia warunki do przyznania mu emerytury
w obniżonym wieku było możliwe już przed organem rentowym. Z tych przyczyn Sąd
I instancji uznał, że należało przypisać organowi rentowemu odpowiedzialność
za nieprzyznanie świadczenia emerytalnego. Mając na uwadze dyspozycję art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd Okręgowy orzekł zatem, jak w punkcie II sentencji wyroku .

Apelację od wyroku wywiódł pozwany organ rentowy, zaskarżając go w części -
co do pkt 2 i zarzucając naruszenie prawa materialnego, w szczególności art. 118 ust. la ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS poprzez ustalenie, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej
do wydania decyzji.

Wskazując na powyższą podstawę apelacji skarżący wniósł o zmianę wyroku
w zaskarżonej części.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, iż w § 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. ustalono, iż okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik
do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Według obowiązującego wzoru świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach winno zawierać wskazanie przepisów resortowych , o których mowa w § 1 ust. 2 rozporządzenia. W sytuacji, gdy ubezpieczony nie przedłożył w organie rentowym świadectwa pracy wydanego zgodnie z obowiązującymi przepisami, brak jest podstaw prawnych do uwzględnienia okresu pracy wskazanego na dokumencie .

W takiej sytuacji – zdaniem pozwanego - brak jest podstaw prawnych do stwierdzenia, iż to organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczony wniósł o oddalenie apelacji w całości
i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie. Nie zawiera bowiem zarzutów skutkujących koniecznością zmiany bądź uchylenia zaskarżonego wyroku.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie na etapie postępowania apelacyjnego pozostawała kwestia wynikającej z art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej
do wydania decyzji w sprawie.

We wskazanym powyżej zakresie Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c.,
nie popełnił też uchybień w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, które mogłyby uzasadnić ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia.
W konsekwencji, Sąd odwoławczy oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne
i rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej instancji uznał je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku Sądu odwoławczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, OSNAPiUS
z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Zgodnie z art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.: Dz. U. Nr 153 z 2009 r., poz. 1227 ze zm.), zmienionym przez art. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. (Dz. U. Nr 42 z 2009 r., poz. 338) w brzmieniu obowiązującym
od 1 kwietnia 2009 r., w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej
do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Przepis art. 118 ust. 1a obecne brzmienie zawdzięcza zmianie ustawy dokonanej
po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2007 r. wydanemu
w sprawie P 11/07, OTK-A 2007/8/97 (LEX nr 316047), w którym Trybunał stwierdził,
że art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych rozumiany w ten sposób, że za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uznaje się dzień wpływu prawomocnego orzeczenia tylko w sytuacji, gdy za nieustalenie tych okoliczności nie ponosi odpowiedzialności organ rentowy, jest zgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji.

W uzasadnieniu powyższego wyroku Trybunał Konstytucyjny wskazał,
że należy zgodzić się z twierdzeniem, iż przez wyjaśnienie „ostatniej niezbędnej okoliczności” trzeba rozumieć wyjaśnienie ostatniej okoliczności koniecznej do ustalenia samego istnienia prawa wnioskodawcy do świadczenia. Zgodnie z brzmieniem art. 85 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.: Dz. U. Nr 205,
poz. 1585 ze zm.) zasadą jest wypłata przez organ rentowy ustawowych odsetek określonych w przepisach prawa cywilnego, jeśli organ nie dokona tej wypłaty w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych. Organ rentowy jest zwolniony jednak z obowiązku wypłaty odsetek, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.

Jak dalej wywodził Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu powyższego wyroku wydanie przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem,
w szczególności, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia oznacza,
że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności
w wykładni i zastosowaniu prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r.,
sygn. akt I UK 159/04, OSNP nr 19/2005, poz. 308). Dzień doręczenia prawomocnego orzeczenia sądu, w razie gdy prawo do świadczenia zostało ustalone przez sąd, nie jest jedynym możliwym początkiem biegu terminu wydania przez organ rentowy decyzji
w sprawie ustalenia prawa do świadczenia i wypłaty tego świadczenia. Początek biegu tego terminu można wskazać wcześniej – byłby to dzień, w którym organ rentowy mógł ustalić to prawo, gdyby działał prawidłowo. Na gruncie dotychczasowych przepisów zasadą było,
iż organ rentowy w praktyce uznawał, że 30-dniowy termin wydania decyzji w sprawie świadczenia i jego wypłaty w razie, gdy prawo do świadczenia zostało ustalone przez sąd, biegnie zawsze od dnia doręczenia mu prawomocnego orzeczenia sądu, niezależnie od tego, co sprawiło, że to sąd, a nie organ rentowy, ustalił prawo. Po rozstrzygnięciu Trybunału termin ten powinien być liczony od dnia doręczenia wyroku sądu tylko wtedy, gdy ustalenie prawa do świadczenia dopiero w postępowaniu sądowym nie było następstwem okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność organ rentowy. W przeciwnym wypadku, gdy opóźnienie
w ustaleniu prawa do świadczenia było spowodowane okolicznościami, za które odpowiada organ rentowy (np. błędna interpretacja przepisów, zaniechanie podjęcia określonych działań z urzędu, błędne orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS
w sprawie niezdolności do pracy) termin ten będzie liczony od dnia, w którym organ rentowy, - gdyby działał prawidłowo - powinien był ustalić prawo do świadczenia.

Sąd Apelacyjny odnosząc się do stanu faktycznego niniejszej sprawy zwraca uwagę, że przez wyjaśnienie "ostatniej niezbędnej okoliczności" trzeba rozumieć wyjaśnienie ostatniej okoliczności koniecznej do ustalenia samego istnienia prawa wnioskodawcy
do świadczenia. Wyjaśnienie okoliczności niezbędnej do wydania decyzji oznacza dokonanie czynności mającej na celu ustalenie stanu faktycznego, czyli przeprowadzenie dowodów i ich ocenę. Zawarte w art. 85 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych określenie:
"nie ustalił prawa do świadczenia" oznacza zarówno niewydanie w terminie decyzji przyznającej świadczenie, jak i wydanie decyzji odmawiającej przyznania świadczenia, mimo spełnienia warunków do jego uzyskania (por. wyrok SN z dnia 15 października 2010 r.,
III UK 20/10, LEX nr 694242; wyrok SA we Wrocławiu z dnia 19 stycznia 2012 r., III AUa 1549/11, LEX nr 1124837).

Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, iż nie miał racji apelujący twierdząc, że nie można stwierdzić jego odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji w niniejszej sprawie, ponieważ przedłożone
przez ubezpieczonego świadectwo pracy nie wskazuje przepisów resortowych ustalających stanowisko ubezpieczonego jako stanowisko, na którym wykonywana jest praca
w szczególnych warunkach.

Istotnie, rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w § 2 ust. 2 wymaga, by okresy pracy w szczególnych warunkach zostały potwierdzone przez zakład pracy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych
na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub też w „zwykłym" świadectwie pracy.

Z przepisu tego należy wyprowadzić wniosek, że dla uwzględnienia wniosku
o przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach "danymi" mającymi wpływ na to prawo są dane świadczące o wykonywaniu tego rodzaju pracy, które winny być zamieszczone w odpowiednim świadectwie. Organ rentowy nie może uwzględnić wniosku nie dysponując "danymi" zamieszczonymi w odpowiednich dokumentach (por. wyrok SN z dnia 4 sierpnia 2009 r., I UK 77/09, LEX nr 558288). Należy przy tym zwrócić uwagę, że świadectwo pracy, jak również innego rodzaju zaświadczenia potwierdzające charakter i okres zatrudnienia, nie mają mocy wiążącej zarówno
dla pozwanego, jak i dla Sądu. Stanowią one bowiem jedynie domniemanie i podstawę
do przyjęcia, iż okres pracy w nich podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych,
o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Przedmiotowe świadectwa i zaświadczenia zakładu pracy traktuje się zatem jako dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., które stanowią jedynie dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Jak każdy dokument nieurzędowy
w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c. podlegają kontroli zarówno co do prawidłowości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej,
gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Z tego względu również organ rentowy samodzielnie stwierdza spełnienie przesłanek do nabycia prawa do świadczenia
i nie wiążą go zapatrywania podmiotów wystawiających dokumenty przedkładane
przez wnioskodawcę na temat kwalifikacji prawnej zdarzeń mających znaczenie dla oceny wniosku. Ocena organu rentowego, choć samodzielna, nie może być jednak dowolna.
Za dowolną należy przy tym uznać ocenę, która pomija fakt dysponowania przez organ wszystkimi danymi niezbędnymi do wydania prawidłowej decyzji.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny wskazuje, że świadectwo pracy z dnia
6 sierpnia 2015 r. (k. 8 akt emerytalnych) wystawione Z. D.
przez (...) S.A. zawiera dane niezbędne do ustalenia przez organ rentowy wykonywania przez wnioskodawcę w spornym okresie zatrudnienia w szczególnych warunkach. W punkcie 8 tegoż świadectwa wskazano bowiem, w jakich okresach ubezpieczony zajmował stanowiska samodzielnego inspektora ds. technicznych, starszego inspektora ds. technicznych oraz starszego dyspozytora ze wskazaniem na zaliczenie
ww. stanowisk pracy pod poz. 24, Działu XIV, wykazu A stanowiącego załącznik
do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Jeśli chodzi o kwestię wystawienia świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach według wzorca, o którym mówi § 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Sąd Apelacyjny podkreśla, co szczegółowo wyłożył już Sąd I instancji, że wzorce te zawarte są w załącznikach do aktów wewnętrznego kierownictwa, które utraciły moc obowiązującą jako akty niezawierające przepisów powszechnie obowiązujących.
Z tak sformułowanego odesłania nie można zatem wywodzić obowiązku zakładu pracy stosowania aktu wewnętrznego kierownictwa w zakresie posługiwania się wzorcem świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Sąd Apelacyjny wskazuje, że mimo wyłączenia dalszego obowiązywania tych przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, które zawierały upoważnienie dla ministrów, kierowników urzędów centralnych
i centralnych związków spółdzielczych do ustalenia wykazu stanowisk pracy w podległych im zakładach pracy ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002r., III ZP 30/01, OSNP 2002 nr 10, poz. 243), to jednak w granicach i na podstawie rozporządzenia wymienione podmioty mogły wskazać, na których stanowiskach w podległych im zakładach pracy wykonywane są prace wyszczególnione w wykazach - załącznikach do rozporządzenia jako prace w szczególnych warunkach. Wymienione podmioty nie miały jedynie kompetencji
do ustanawiania wykazów nowych stanowisk pracy jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Określenie rodzajów prac lub stanowisk pracy oraz warunków, na podstawie których przysługuje prawo do emerytury w wieku niższym niż powszechny, powierzone zostało
w art. 55 ustawy z 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm.) wyłącznie Radzie Ministrów. Tym samym na podstawie upoważnienia wynikającego z § 2 ust. 2 rozporządzenia właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralnych związków spółdzielczych (w porozumieniu
z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych) mogli wydawać akty prawne obejmujące jedynie ustalenie w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

Wykazy resortowe – jak prawidłowo wyjaśnił Sąd I instancji - należy zatem traktować jako posiadające charakter informacyjny, techniczno-porządkujący i uściślający. Wykaz resortowy ułatwia w szczególności identyfikację określonego stanowiska pracy jako stanowiska pracy w szczególnych warunkach - zwłaszcza, jeśli w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. nie wymienia się konkretnych stanowisk, lecz operuje się pojęciem ogólnym. Innymi słowy, zarządzenia resortowe mogą mieć znaczenie w sferze dowodowej. Jak wskazał Sąd Najwyższy - z faktu, że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego, czy centralny związek spółdzielczy,
w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, ustalił w podległych
i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy
w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne, że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie - brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może - w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych - stanowić negatywną przesłankę dowodową (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 r., II UK 218/09, LEX nr 590247; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2010 r., II UK 124/10, LEX nr 707404). W świetle aktualnie obowiązujących przepisów nie ma zaś podstaw do uznania, że w celu ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury wcześniejszej konieczne jest dysponowaniem przez niego świadectwem pracy w warunkach szczególnych lub zwykłym świadectwem pracy zawierającym adnotację odnoszącą się wprost
do odpowiednich przepisów resortowych.

W konsekwencji powyższego nie znajduje potwierdzenia zarzut pozwanego, jakoby ustalenie prawa wnioskodawcy do żądanego świadczenia było możliwe dopiero na skutek przedłożenia świadectwa pracy w szczególnych warunkach wymieniającego odpowiednie przepisy resortowe odnoszące się do stanowiska pracy wnioskodawcy jako stanowiska pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu II instancji świadectwo pracy z dnia 6 sierpnia 2015 r. stanowiło wystarczającą podstawę do uznania, iż zatrudnienie wnioskodawcy w spornym okresie miało charakter pracy w szczególnych warunkach.

Reasumując powyższe, w ocenie Sądu Apelacyjnego organ rentowy miał możliwość wydania prawidłowej decyzji, znane mu były dowody przemawiające za uznaniem spornego okresu zatrudnienia wnioskodawcy za okresy pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Błędna decyzja pozwanego organu rentowego była wyłącznie wynikiem niewłaściwej interpretacji przepisów prawa, co obciąża apelującego.

Trafnie w konsekwencji stwierdził Sąd Okręgowy, stosownie do treści przepisu
art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, odpowiedzialność pozwanego
za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania zaskarżonej decyzji.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. orzekł,
jak w sentencji wyroku.

SSA Michał Bober SSA Barbara Mazur SSA Iwona Krzeczowska- Lasoń