Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Radomiu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Iwona Poznańska

Protokolant: st. sekr. sądowy Irmina Kłak

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2015 r. w Radomiu

na rozprawie

sprawy z powództwa W. C. reprezentowanej przez opiekuna prawnego M. J.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zadośćuczynienie, rentę i odszkodowanie

I.  zasądza od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz W. C. kwotę 100 000 (sto tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2013 roku płatne do rąk opiekuna prawnego powódki;

II.  zasądza od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz W. C. kwotę 445 (czterysta czterdzieści pięć) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 18 marca 2015 roku tytułem odszkodowania płatne do rąk opiekuna prawnego powódki,

III.  postępowanie w sprawie umarza co do kwoty 10 538,95 (dziesięć tysięcy pięćset trzydzieści osiem złotych 95/100);

IV.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

V.  nakazuje ściągnąć od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego w Radomiu) kwotę 7 184,90 (siedem tysięcy sto osiemdziesiąt cztery złote 90/100) tytułem zwrotu opłat sądowych i wydatków poniesionych w sprawie tymczasowo przez Skarb Państwa;

VI.  zasądza od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz W. C. kwotę 3 617 (trzy tysiące sześćset siedemnaście ) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu płatne do rąk opiekuna prawnego powódki;

VII.  nie obciąża W. C. kosztami postępowania sądowego jak i kosztami procesu od oddalonej części żądania.

Sygn. akt I C 1969/13

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 23 grudnia 2013 roku powódka W. C. reprezentowana przez opiekuna prawnego M. J. domagała się zasądzenia od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwot:

- 360.000,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia,

- 14.735,46 złotych tytułem skapitalizowanej renty za okres od sierpnia 2012 roku do października 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty,

- renty w comiesięcznej kwocie 1.000 złotych płatnej do 10-go każdego miesiąca począwszy od listopada 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat,

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych,

- oraz ustalenia, iż pozwany ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia 07 czerwca 2012 roku mogące wyniknąć w przyszłości dla powódki.

Uzasadniając swoje żądanie powódka wskazała, że w dniu 07 czerwca 2012 roku w R. M. R. kierujący samochodem marki F. (...) nr rej. (...) podczas wykonywania manewru cofania w R. nie zachował należytej ostrożności w wyniku czego potracił pieszą W. C., która znajdowała się na oznakowanym przejściu dla pieszych. Sprawca zdarzenia M. R. został oskarżony o popełnienie przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. Poszkodowana została przewieziona do Wojewódzkiego Szpitala (...) w R. głęboko nieprzytomna w stanie bardzo ciężkim z rozpoznaniem: urazu głowy, podejrzenia krwawienia śródczaszkowego, złamania prawej kości skroniowej i ciemieniowej, obrzęku i stłuczenia mózgu, wtórnego uszkodzenia pnia mózgu, ostrego krwiaka podtwardówkowego lewej półkuli mózgu. Badanie CT głowy wykazało krwiaka przymózgowego grubości 24 mm spłaszczającego lewą półkulę mózgu, Duży defekt masy w postaci przemieszczenia struktur linii środkowej na stronę prawą z wgłębieniem pod sierp mózgu, komory boczne uciśnięte, komora III zaciśnięta, wynaczyniona krew w przestrzeni podpajęczynówkowej, obszar stłuczenia z ogniskami krwotocznymi w płacie skroniowym prawej półkuli mózgu, masywny uogólniony obrzęk mózgu z zaciśnięciem zbiorników płynowych, skośna szczelina złamania w kości ciemieniowej prawej, przechodząca za łuskę i piramidę kości skroniowej oraz dalej na trzon kości klinowej, krwiaki w obrębie piramidy kości skroniowej i w zatoce klinowej, pęcherzyki powietrza wewnątrzczaszkowego przy piramidzie kości skroniowej i zatoce klinowej. W dniu 07 czerwca 2012 roku powódka przeszła kraniotomię prawostronną – usunięcie krwiaka wraz z torebką wewnętrzną i zewnętrzną. Z uwagi na fakt, iż stan powódki był bardzo ciężki, głęboko nieprzytomna – nie odzyskała przytomności od wypadku. W dniu 07 sierpnia 2012 roku została przeniesiona do Zakładu (...) w R., gdzie przebywa do dnia dzisiejszego. Obecny stan poszkodowanej nadal jest ciężki, jest w śpiączce, leży na materacu przeciwodleżynowym, oddycha przez rurkę tracheotomijną, karmiona jest przez PEG, jest zacewnikowana w pieluchomajtkach, samodzielnie nie zmienia pozycji ciała, nie nawiązuje kontaktu wzrokowego ani słownego, nie reaguje na bodźce, widoczny jest duży ubytek kości czaszki po stronie lewej. Z uwagi na stan zdrowia postanowieniem z dnia 31 stycznia 2013 roku Sądu Okręgowego w Radomiu poszkodowana została całkowicie ubezwłasnowolniona. Opiekunem prawnym powódki została jej córka M. J.. Poszkodowana jest emerytką, pobiera świadczenie w kwocie 979,96 złotych, z którego kwota 685,99 złotych przekazywana jest do Zakładu (...), gdzie przebywa. Renta ma na celu naprawienie szkody wyrażającej się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie, tj.: zakupu pampersów w kwocie 120 złotych, opłaty za pobyt w ZOL w kwocie 685,99 złotych, zakup lekarstw w kwocie 40 złotych, sudokrem w kwocie 50 złotych i dojazdy rodziny do szpitala w kwocie 110 złotych. Na skapitalizowaną rentę składają się comiesięczne wydatki na pampersy, lekarstwa, dojazdy rodziny do szpitala oraz za pobyt w ZOL. Pozwany wypłacił powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 60.000 złotych. Biorąc pod uwagę skutki zdarzenia kwota ta jest kwotą nieadekwatną do stopnia uszczerbku. Pismem z dnia 09 grudnia 2013 roku pełnomocnik powódki wezwał pozwane towarzystwo do dobrowolnej wypłaty odszkodowania. Odnośnie odsetek powódka wnosi o zasądzenie od dochodzonej kwoty zadośćuczynienia od dnia 18 grudnia 2013 roku tj. 30 dni od dnia zgłoszenia szkody do pozwanego (pozew k. 3-8).

W odpowiedzi na pozew z dnia 23 kwietnia 2014 roku pozwane Towarzystwo (...) S.A. w W. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na pozew k. 147-151).

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że udzielił ochrony ubezpieczeniowej M. R., kierującemu w dniu 15 czerwca 2012 roku (omyłka pisarska) pojazdem marki F. (...) nr rej. (...). Pozwany przyznał, że powódka zgłosiła w dniu 04 listopada 2013 roku szkodę spowodowaną obrażeniami ciała, których doznała na skutek wypadku z dnia 15 czerwca 2012 roku (omyłka pisarska). Następnie powódka dokonała modyfikacji zgłoszonych roszczeń w zakresie skapitalizowanej renty żądając kwoty 14.735,46 złotych. Bezspornym jest, że powódka w następstwie wypadku doznała rozległych obrażeń ciała. Pozwany w oparciu o zgromadzone w toku postępowania likwidacyjnego dokumenty oraz m.in. takie przesłanki jak rozmiar doznanej krzywdy, natężenie i długotrwałość cierpień fizycznych i psychicznych, przebyte leczenie, dające się przewidzieć w przyszłości fizyczne i psychiczne negatywne następstwa wypadku, a także wiek powódki przyznał i wypłacił jej tytułem zadośćuczynienia kwotę 60.000 złotych. W ocenie pozwanego kwota ta stanowi odpowiednią sumę, o której mowa w art. 445 § 1 k.c. oraz w pełni rekompensuje doznaną przez powódkę krzywdę. Pozwany przyznał na rzecz powódki i wypłaca dodatkowo rentę na zwiększone potrzeby poczynając od 01 listopada 2013 roku w kwocie po 758 złotych miesięcznie, na którą składa się zwrot kosztów pobytu powódki w zakładzie leczniczym powiększone o kwotę 72 złote tytułem zwrotu wydatków związanych z pielęgnacją. Pozwany wypłacił na rzecz powódki również tytułem skapitalizowanej renty za okres od 07 sierpnia 2012 roku do 31 października 2013 roku kwotę 10.538,95 złotych. Reasumując strona pozwana uznała, że roszczenie powódki jest bezzasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. Wbrew twierdzeniom strony powodowej, że niewątpliwie rozmiar cierpień powódki jest olbrzymi wskazać należy, że stan w jakim znajduje się powódka skutkuje zniesieniem możliwości odczuwania przez powódkę bólu, zniesieniem odbierania bodźców ze świata zewnętrznego w rozumieniu przeżywania bólu i cierpienia. Mając na uwadze, iż powódka od chwili wypadku pozostaje w śpiączce w ocenie pozwanego nie należy oceniać zakresu jej cierpień. Powódka nie udowodniła również by wystąpiły u niej zwiększone potrzeby, które winny być rekompensowane przez pozwanego poprzez wypłatę renty w łącznej kwocie 1.000 złotych w stosunku miesięcznym mając na uwadze, iż pozwany dobrowolnie wypłaca powódce rentę w kwocie 758 złotych miesięcznie od 01 listopada 2013 roku. Pozwany ustalił w oparciu o zgromadzone w toku postępowania likwidacyjnego dokumenty, w tym przedłożone faktury, że odpowiednią rentą z tytułu zwiększonych potrzeb powódki jest kwota 758 złotych miesięcznie (na którą składają się: kwota 685,99 złotych koszt pobytu powódki w ZPO oraz kwota 72 złotych na zakup leków oraz pampersów) (odpowiedź na pozew k. 147-151).

Pismem z dnia 19 maja 2014 roku w związku z decyzją pozwanego o częściowej wypłacie skapitalizowanej renty w wysokości 10.538,95 złotych, powódka cofnęła powództwo w zakresie roszczenia o zapłatę skapitalizowanej renty o tę kwotę i w związku z tym, w zakresie pkt. 2 pozwu, wniosła o zasądzenie kwoty 4.196,51 złotych za okres od 7 sierpnia do 31 października 2013 roku. Wniosła również o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego co do cofniętego pozwu z uwagi na decyzję pozwanego po wytoczeniu powództwa (k. 276).

Na rozprawie w dniu 21 maja 2014 roku powódka zmodyfikowała swoje stanowisko w sprawie i wniosła o podwyższenie przyznanej jej renty o kwotę 242 złote miesięcznie (protokół rozprawy z dnia 21 maja 2014 roku k. 282-285).

W toku postępowania opiekunka prawna powódki przedłożyła postanowienie Sądu z dnia 18 lipca 2014 roku wyrażające zgodę M. J. opiekunowi prawnemu całkowicie ubezwłasnowolnionej W. C. na wystąpienie z powództwem w imieniu W. C. przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę oraz ustalenie odpowiedzialności cywilnej za skutki wypadku z dnia 07 czerwca 2012 roku mogące wyniknąć w przyszłości dla W. C. (postanowienie Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 18 lipca 2014 roku o sygn. akt III RNs 488/14 k. 301).

Strony w toku procesu podtrzymywały swoje stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 07 czerwca 2012 roku w R. powódka W. C. uległa wypadkowi drogowemu – została potrącona podczas przechodzenia przez przejście dla pieszych przez M. R. kierującego samochodem marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (pozew k. 3-8, odpowiedź na pozew k. 147-151, k. 260-263, zeznania świadka M. J. k. 283-283v).

W dniu 29 listopada 2012 roku został przesłany do Sądu Rejonowego w Radomiu II Wydziału Karnego akt oskarżenia przeciwko M. R. jako oskarżonemu o popełnienie przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. (k. 11).

Właściciel wskazanego samochodu, którym kierował sprawca wypadku – M. R., zawarł z Towarzystwem (...) S.A. w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów (okoliczność bezsporna).

Bezpośrednio po wypadku powódka W. C. przewieziona została do Wojewódzkiego Szpitala (...) w R., gdzie przyjęto ją na Oddział Neurochirurgii. U powódki rozpoznano: uraz głowy, podejrzenie krwawienia śródczaszkowego, złamanie prawej kości skroniowej i ciemieniowej, obrzęk i stłuczenie mózgu, wtórne uszkodzenie pnia mózgu i ostry krwiak podtwardówkowy lewej półkuli mózgu. W dniu 07 czerwca 2012 roku W. C. poddana została zabiegowi kraniotomii prawostronnej – usunięcie krwiaka wraz z torebką wewnętrzną i zewnętrzną. Z uwagi na fakt, iż powódka nie odzyskała przytomności, w dniu 07 sierpnia 2012 roku została przeniesiona do Zakładu (...) w R. (pozew k. 3-8, dokumentacja medyczna k. 16-92, zeznania świadka M. J. k. 283-283v, k. 338-339).

Sąd Okręgowy w Radomiu I Wydział Cywilny w dniu 31 stycznia 2013 roku postanowił ubezwłasnowolnić całkowicie W. C. z powodu choroby psychicznej (postanowienie Sądu Okręgowego w Radomiu z dnia 31 stycznia 2013 roku o sygn. akt I Ns 140/12 k. 12).

Sąd Rejonowy w Radomiu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w dniu 30 września 2013 roku postanowił ustanowić M. J. opiekunem całkowicie ubezwłasnowolnionej W. C. (zaświadczenie Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 30 września 2013 roku o sygn. akt III RNs 374/13 k. 15).

W wyniku wypadku z dnia 07 czerwca 2012 roku powódka doznała obrażeń w postaci: krwiaka przymózgowego grubości 24 mm spłaszczającego lewą półkulę mózgu, duży defekt masy w postaci przemieszczenia struktur linii środkowej na stronę prawą z wgłębieniem pod sierp mózgu, uciśnięte komory boczne, zaciśnięta III komora, wynaczyniona krew w przestrzeni podpajęczynówkowej, obszar stłuczenia z ogniskami krwotocznymi w płacie skroniowym prawej półkuli mózgu, masywny uogólniony obrzęk mózgu z zaciśnięciem zbiorników płynowych, skośną szczelinę złamania w kości ciemieniowej prawej, przechodzącą za łuskę i piramidę kości skroniowej oraz dalej na trzon kości klinowej, krwiaki w obrębie piramidy kości skroniowej i w zatoce klinowej oraz pęcherzyki powietrza wewnątrzczaszkowego przy piramidzie kości skroniowej i zatoce klinowej. Obecnie poszkodowana pozostaje w śpiączce, leży na materacu przeciwodleżynowym, oddycha prze rurkę tracheotomijną, odżywiana jest dojelitowo, jest zacewnikowana w pielucho majtkach, samodzielnie nie zmienia pozycji ciała, nie nawiązuje kontaktu wzrokowego ani słownego, nie reaguje na bodźce, widoczny jest duży ubytek kości czaszki po stronie lewej. Powódka jest odwiedzana przez swoje córki oraz wnuczkę M. K., które zajmują się jej rehabilitacją i pielęgnacją (pozew k. 3-8, dokumentacja medyczna k. 16-92, odpowiedź na pozew k. 147-151, zeznania świadka M. J. k. 283-283v, zeznania świadka H. Ś. k. 284-284v, zeznania świadka M. N. k. 284v, zeznania świadka M. K. k. 284v-285).

Na skutek wskazanych obrażeń powódka doznała niepełnosprawności wynoszącej 100 % ustalonej w oparciu o załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. 2002 r. Nr 234, poz. 1974). Powódka jest całkowicie uzależniona od osób drugich. Warunkiem utrzymania u niej podstawowych funkcji życiowych jest stała całodobowa opieka pielęgnacyjna, obejmująca m.in. karmienie, toaletę całego ciała, rehabilitację. W związku z tym na skutek urazu doszło do maksymalnego zwiększenia potrzeb powódki (opinia biegłego neurochirurga i neurotraumatologa k. 292-297).

Powódka doznała urazu czaszkowo – mózgowego z uszkodzeniem pnia mózgu. Jest to najcięższy uraz mózgowia. Jego konsekwencją u pacjentki jest stan wegetatywny. Jest to patologiczny stan braku świadomości własnego istnienia, któremu towarzyszą cykliczne okresy snu i przebudzenia. Pacjentka jest przytomna, ale pozbawiona własnej świadomości, nie kontaktuje się ze światem rzeczywistym. Zachowane są autonomiczne funkcje z pnia mózgu i podwzgórza (regulacja temperatury, krążenie, samodzielne oddychanie, trawienie pokarmów). Pacjent wykonuje niekontrolowane ruchy, grymasy twarzy, ziewanie, wykonuje nieartykułowane dźwięki. Nie kontroluje czynności fizjologicznych, wymaga odżywiania za pomocą różnego rodzaju zgłębników, wymaga pielęgnacji i opieki przez 24 godziny (opinia biegłego neurochirurga i neurotraumatologa k. 292-297).

W chwili wypadku W. C. była na emeryturze. Miała wstawiony rozrusznik serca. Mimo podeszłego wieku (82 lata) była osobą zdrową, zadbaną, w pełni sprawną fizycznie, utrzymującą kontakty z ludźmi. Powódka wraz z mężem organizowała spotkania rodzinne, brała również aktywny udział w działalności Klubu Seniora, w ramach której jeździła z mężem na wycieczki. W. C. odbierała wnuki ze szkoły i sprawowała opiekę nad swoim mężem, który jest schorowany (zeznania świadka M. J. k. 283-283v, zeznania świadka H. Ś. k. 284-284v, zeznania świadka M. N. k. 284v, zeznania świadka M. K. k. 284v-285).

W dniu 04 listopada 2013 roku powódka zgłosiła pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. w W. szkodę i wezwała go do zapłaty kwoty 600.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, renty w kwocie 1.000 złotych miesięcznie płatnej do 10-go dnia każdego miesiąca począwszy od listopada 2013 roku oraz skapitalizowanej renty za okres od dnia 07 sierpnia 2012 roku do dnia 31 października 2013 roku w kwocie 14.735,46 złotych. Dotychczas pozwany wypłacił powódce kwotę 60.000 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz przyznał jej rentę na zwiększone potrzeby poczynając od dnia 01 listopada 2013 roku w kwocie 758 złotych miesięcznie. Pozwany wypłacił na rzecz powódki również tytułem skapitalizowanej renty za okres od dnia 07 sierpnia 2012 roku do dnia 31 października 2013 roku kwotę 10.538,95 złotych, na którą składa się zwrot kosztów pobytu w zakładzie leczniczym powiększony o udokumentowane wydatki w tym zakresie związane z pielęgnacją (rurki tracheotomijne, pampersy k. 110-123). Pozostałych wydatków związanych z ponoszonymi kosztami dojazdu do szpitala i związanych ze środkami pielęgnacyjnymi strona powodowa nie wykazała. Poszkodowana jest emerytką, pobiera świadczenie w kwocie 979,96 złotych (pozew k. 3-8, k. 93-125, decyzja o wysokości emerytury z ZUS k. 126, k. 128, odpowiedź na pozew k. 147-151, k. 165-177, k. 343-366).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane dowody w postaci dokumentów, opinii biegłego z zakresu neurochirurgii i neurotraumatologii T. D. oraz zeznań wskazanych świadków, jak również na podstawie bezspornych twierdzeń stron.

Zeznania świadków M. J., H. Ś., M. N. i M. K. zasługują na wiarę. Są one spójne, wyczerpujące oraz wzajemnie się uzupełniają. Świadkowie M. J. i M. K. jako członkowie rodziny powódki mają dokładną wiedzę na temat stanu zdrowia powódki po wypadku i jej trybu życia przed wypadkiem. Dodatkowo, M. J. i M. K. opiekują się powódką w Zakładzie (...).

Sąd podzielił opinie biegłego T. D.. Opinie oraz wnioski w nich zawarte są spójne i jasne. Sporządzone zostały przez biegłego lekarza będącego specjalistą w dziedzinach neurochirurgii i neurotraumatologii. Biegły dysponuje odpowiednim zakresem wiedzy oraz doświadczenia zawodowego. Opinie te uwzględniają dokumentację lekarską dotyczącą stanu zdrowia powódki, przeprowadzonych wobec niej badań lekarskich, zabiegów medycznych, ich następstw co do stanu jej zdrowia.

Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, jak również w aktach szkody numer (...) nie były kwestionowane przez strony, nie budzą one również wątpliwości Sądu zarówno pod względem formalnym jak i materialnym.

Sąd zważył, co następuje:

Na wstępie wskazać należy, że powódka dochodzi szczegółowo wskazanych w części wstępnej uzasadnienia, roszczeń odszkodowawczych przeciwko pozwanemu towarzystwu ubezpieczeń i reasekuracji z tytułu jego odpowiedzialności wynikającej z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej z tym towarzystwem ubezpieczeń i reasekuracji przez posiadacza samochodu kierowanego przez sprawcę wypadku komunikacyjnego mającego miejsce w dniu 07 czerwca 2012 roku. Odpowiedzialność pozwanego za skutki tego wypadku była bezsporna. Spór natomiast sprowadzał się do ustalenia wysokości należnego powódce zadośćuczynienia oraz odszkodowania oraz odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za skutki wypadku komunikacyjnego.

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. W myśl art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Przechodząc do oceny zasadności roszczenia powódki należy wskazać, iż zadośćuczynienie stanowi formę rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej, której podstawą jest doznana krzywda w postaci ujemnych przeżyć związanych z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi pokrzywdzonego. Zadośćuczynienie pieniężne ma więc na celu złagodzenie tych cierpień i winno ono mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98, opubl. Lex numer 50824). W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, iż przy ocenie wysokości zadośćuczynienia za krzywdę należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 681/98, OSNP 2000, nr 16, poz. 626, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 1977 r., IV CR 266/77, opubl. Lex numer 7966, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1975 r., I CR 862/75, opubl. Lex numer 7781).

Zadośćuczynienie przewidziane w art. 445 § 1 k.c. ma cel kompensacyjny i jego wysokość musi stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość i nie może mieć charakteru symbolicznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 1978 r., IV CR 99/78, opubl. Lex numer 8095, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 1978 r., IV CR 79/78, opubl. Lex numer 8087).

Ustalając wysokość należnego powódce zadośćuczynienia z tytułu krzywdy wywołanej wypadkiem, Sąd wziął pod uwagę jej właściwości i warunki osobiste, tj. wiek, stan zdrowia, szanse na przyszłość a przede wszystkim stopień uciążliwości i cierpień fizycznych i psychicznych związanych z uszkodzeniem ciała, leczeniem, wpływ skutków wypadku na dotychczasowy styl życia pokrzywdzonej, nieodwracalność następstw wypadku komunikacyjnego, któremu powódka uległa w dniu 07 czerwca 2012 roku, a także stopę życiową społeczeństwa.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 07 czerwca 2012 roku powódka doznała szeregu poważnych obrażeń, które spowodowany u niej całkowity uszczerbek na zdrowiu. Zdaniem Sądu, nie ulegało wątpliwości, iż rozmiar jej cierpień fizycznych był bardzo znaczny. Powódka doznała urazu czaszkowo – mózgowego z uszkodzeniem pnia mózgu. Jest to najcięższy uraz mózgowia. Jego konsekwencją u pacjentki jest stan wegetatywny. Jest to patologiczny stan braku świadomości własnego istnienia, któremu towarzyszą cykliczne okresy snu i przebudzenia. Pacjent jest przytomny, ale pozbawiony własnej świadomości, nie kontaktuje się ze światem rzeczywistym. Zachowane są autonomiczne funkcje z pnia mózgu i podwzgórza (regulacja temperatury, krążenie, samodzielne oddychanie, trawienie pokarmów). Pacjent wykonuje niekontrolowane ruchy, grymasy twarzy, ziewanie, wykonuje nieartykułowane dźwięki. W takim stanie pacjent może reagować na bodźce zewnętrzne, ale z punktu widzenia klinicznego nie jest to mierzalne. Obraz z badania funkcjonalnym rezonansem magnetycznym może pokazywać obraz jak reaguje pacjent na bodźce zewnętrzne. Obecnie powódka nie kontroluje czynności fizjologicznych, wymaga odżywiania za pomocą różnego rodzaju zgłębników, wymaga pielęgnacji i opieki przez 24 godziny. Przed wypadkiem była ona zaś osobą bardzo aktywną. Pomimo podeszłego wieku (82 lata) powódka była osobą w pełni sprawną fizycznie, utrzymującą aktywne życie towarzyskie i rodzinne, opiekującą się mężem i wnukami.

W świetle powyższych rozważań Sąd uznał, że zasadne jest ustalenie zadośćuczynienia w kwocie 160.000 złotych. Zdaniem Sądu taka kwota zadośćuczynienia jest adekwatna do stopnia wyrządzonej powódce krzywdy, a ponadto stanowić będzie dlań realne przysporzenie o charakterze ekonomicznym, a więc spełni również funkcję kompensacyjną.

Powódka otrzymała już od pozwanego zadośćuczynienie w kwocie 60.000 złotych (okoliczność bezsporna). Różnica stanowi, więc kwotę 100.000 złotych (160.000 złotych – 60.000 złotych).

W ocenie Sądu, żądane przez powódkę zadośćuczynienie ponad powyższą kwotę jest natomiast wygórowane i nie odpowiada stopniowi wyrządzonej jej szkody niemajątkowej. Wprawdzie wysokość zadośćuczynienia musi przedstawiać jakąś wartość ekonomiczną, nie może być symboliczna. Jednakże musi być utrzymana w rozsądnych granicach, adekwatnych do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa. Ponadto musi uwzględniać szanse na przyszłość poszkodowanej. Należy wskazać przy tym, że powódka jest osobą w podeszłym wieku, pozostającą na emeryturze.

W świetle powyższego na podstawie art. 445 § 1 k.c. tytułem zadośćuczynienia w punkcie I wyroku Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki W. C. kwotę 100.000 złotych z ustawowymi odsetkami od daty wskazanej w pozwie tj. 18 grudnia 2013 roku.

O odsetkach od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. Należy przyjąć, że zarówno odszkodowanie jak i zadośćuczynienie za krzywdę stają się wymagalne po wezwaniu ubezpieczyciela przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia (art. 455 § 1 k.c.) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010 roku, II CSK 434/09, opubl. Lex numer 602683, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2011 roku, I PK 145/10, opubl. Lex numer 794777).

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Jak wynika z poczynionych ustaleń faktycznych, powódka złożyła zawiadomienie o szkodzie na osobie wraz z żądaniem wypłacenia zadośćuczynienia w kwocie 600.000 złotych w dniu 04 listopada 2013 roku.

Zgodnie z dyspozycją art. 444 § 1 k.c. na pozwanym spoczywał również obowiązek pokrycia wszelkich kosztów wynikających z przedmiotowego wypadku, a związanych z uszkodzeniem ciała i wywołaniem rozstroju zdrowia u powódki, jednakże ich zwrot warunkuje udokumentowanie ich poniesienia.

Odszkodowanie, o którym stanowi przytoczony przepis, obejmuje wszelkie wydatki wynikłe z uszkodzenia ciała (polegającego na naruszeniu integralności fizycznej człowieka, pozostawiającym wyraźne ślady, tak wewnętrzne, jak i zewnętrzne) lub wywołania rozstroju zdrowia (oba te pojęcia, jak w niniejszej sprawie, bardzo często pokrywają się ze sobą), jeżeli tylko były niezbędne i celowe.

Żądanie powódki w zakresie zwrotu kosztów pobytu w Zakładzie (...), zakupu pampersów, lekarstw jest niewątpliwym, że wskazane wydatki są następstwem konieczności leczenia powódki oraz jej rehabilitacji, a więc pozostawały w normalnym (adekwatnym), w rozumieniu przepisu art. 361 § 1 k.c., związku przyczynowym z przedmiotowym wypadkiem komunikacyjnym, tj. obrażeniami doznanymi przez powódkę w następstwie tegoż wypadku. Ponadto nie budzi wątpliwości Sądu, iż wydatki te były niezbędne i celowe. Bezspornym w sprawie było, że koszty pobytu powódki w zakładzie leczniczym są powiększone o kwotę 72 złote tytułem zwrotu dodatkowych wydatków pielęgnacyjnych są na bieżąco wypłacane, poczynając od daty pobytu, tj. 07 sierpnia 2012 roku.

W toku postępowania powódka rozszerzyła żądanie w zakresie odszkodowania za okres od listopada 2013 roku do stycznia 2015 roku i zasądzenie kwoty 1452,90 złote (k. 342) na którą składa się zakup środków higienicznych, pieluch, szczotek do czyszczenia rurki tracheotomijnej i lekarstw, na co przedłożyła rachunki. Odpis tego żądania, które w świetle opinii biegłego należy uznać za uzasadnione, co do wyłącznie wydatków udokumentowanych rachunkami na co zwrócił uwagę biegły w swej opinii. Biorąc zaś pod uwagę to, że pozwany pokrywa na bieżąco miesięczne koszty pobytu powódki w zakładzie powiększone o kwoty 72 złote miesięcznie, w tej sytuacji, w ocenie Sądu zgłoszone były żądania dochodzone już uzasadnieniem do kwoty 445 złotych (1452,90 – 14 miesięcy x 72 złote). Znajduje to uzasadnienie w tym, że powódka znajduje się w placówce opiekuńczo – leczniczej w której jej potrzeby w zakresie opieki i pielęgnacji są zapewnione (opinia biegłego neurochirurga i neurotraumatologa k. 292-297).

W świetle powyższego na podstawie art. 444 § 1 k.c. tytułem odszkodowania w punkcie II wyroku Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki W. C. kwotę 445 złotych.

Na podstawie art. 481 § 1 k.c. od kwoty odszkodowania zasądzono odsetki ustawowe od dnia 18 marca 2015 roku, tj. daty zgłoszenia tego żądania.

Strona powodowa zmodyfikowała w dniu 19 maja 2014 roku żądanie pozwu w tym zakresie przez cofnięcie powództwa co powypłacanej renty miesięcznej, jednakże wnosiła o zasądzenie dodatkowo kwoty 4.196,51 złotych tytułem zwrotu wydatków pielęgnacyjnych za okres od 07 sierpnia do 31 października 2013 roku. Żądanie w zakresie zmodyfikowanego powództwa zostało umorzone a żądanie zasądzenia kwoty 4.196,51 złotych Sąd uznał za nieudowodnione, podobnie jak to oceniła strona pozwana wypłacając powódce zwrot należności za pobyt w zakładzie leczniczym powiększony o wszystkie przedłożone rachunki zakupu środków pielęgnacyjnych (wyłącznie pampersy) (k. 212, 214-256).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd orzekł o umorzeniu postępowania w sprawie co do kwoty 10.538,95 złotych w punkcie III sentencji wyroku.

Powódka wniosła także o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 07 czerwca 2012 roku.

W pierwszej kolejności podnieść należy, iż pod rządem art. 442 ¹ § 3 k.c. powód dochodzący naprawienia szkody na osobie może mieć interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2009 roku, III CZP 2/09, opubl. OSNC 2009, nr 12, poz. 168).

Opinia biegłego nie daje podstaw do ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość. Na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 07 czerwca 2012 roku powódka doznała całkowitego uszczerbku na zdrowiu, w związku z tym nie mogą ujawnić się w przyszłości jeszcze inne szkody, dlatego też Sąd oddalił powództwo strony powodowej w zakresie ustalenia odpowiedzialności pozwanego za przyszłe ewentualne następstwa tego wypadku.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w pozostałym zakresie oddalił powództwo, o czym orzekł w punkcie IV sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i 102 k.p.c. (punkt V-VII wyroku) mając na uwadze zasadność powództwa co do istoty.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. 2010 r, Nr 90, poz. 594 ze zm.) Sąd, w punkcie V wyroku, nakazał pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. łącznie kwotę 7.184,90 złotych, na którą składają się kwota 5.022,25 złotych tytułem opłaty od uwzględnionej części żądania pozwu, mając na uwadze, że zaspokojono część świadczenia w toku postępowania (10.538,95 złotych) oraz kwota 1690,90 złotych tytułem poniesionych w sprawie wydatków (koszty opinii biegłego) od których powódka była w całości zwolniona.

Na zasądzoną od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.617 złotych składają się: koszty zastępstwa procesowego adwokata od uwzględnionego roszczenia w kwocie 3.600 złotych na podstawie stawki określonej w § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002, Nr 163, poz. 1348 ze zm.) oraz opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd, w punkcie VII wyroku, nie obciążył powódki kosztami postępowania sądowego jak i kosztami procesu od oddalonej części żądania. Sąd wziął pod uwagę, że powódka jest osobą sparaliżowaną i niezdolną do samodzielnej egzystencji. Stwierdzono u niej całkowity uszczerbek na zdrowiu.

/na oryginale właściwy podpis/