Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 listopada 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 listopada 2014 roku w S.

sprawy z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

z udziałem J. F. (1) oraz (...) Spółki Akcyjnej w P.

o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu

na skutek apelacji wniesionej przez uczestniczkę J. F. (1) od postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 22 marca 2013 roku, sygn. akt II Ns 2609/11

1. oddala apelację;

2. ustala, że uczestnicy ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane ze swym udziałem w sprawie;

3. nakazuje pobrać od uczestnika (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Szczecinie kwotę (...) (jeden tysiąc siedemset czterdzieści cztery) złote 79 (siedemdziesiąt dziewięć) groszy tytułem kosztów sądowych.

Sygn. akt: II Ca 712/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 22 marca 2013 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie orzekł w ten sposób, że w punkcie 1- stwierdził, że z dniem 18 września 2009 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. nabyła przez zasiedzenie na nieruchomości o powierzchni 0,1052 ha stanowiącej działkę numer (...), położoną w B. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy Szczecin – P. i Zachód XI Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w P. prowadzi księgę wieczystą o numerze KW (...), służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu, polegającą na prawie do nieodpłatnego korzystania z tej nieruchomości w celu eksploatacji, dokonywania kontroli, przeglądów, konserwacji, modernizacji i remontów, usuwania awarii i wymiany urządzeń infrastruktury elektroenergetycznej sieci stanowiącej linię napowietrzną 15 kV i linię napowietrzną 0,4 kV, w zakresie wynikającym z projektu sporządzonego przez biegłego geodetę S. D. z k. 418 akt sprawy, stanowiącego integralną część niniejszego postanowienia; w punkcie 2 - nakazał pobranie od wnioskodawcy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. z na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie kwoty 1.290,92 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych; w punkcie 3- postanowił, że koszty postępowania każda ze stron ponosi we własnym zakresie.

Powyższe rozstrzygnie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Nieruchomość stanowiąca działkę gruntu numer (...), o powierzchni 0,1052 ha, położona przy ul. (...) w B., gm. Dobra, KW nr (...) stanowiła początkowo własność Skarbu Państwa. Na podstawie aktu notarialnego z dnia 18 września 1979 roku została nabyta przez D. i A. G.. W dniu 9 listopada 1988 roku własność nieruchomości przeszła na podstawie umowy sprzedaży na Z. i P. G.. Dnia 16 marca 1998 roku nieruchomość została zbyta na rzecz T. N., a następnie w dniu 18 września 2008 roku na rzecz J. F. (1). Aktualnie nieruchomość pozostaje własnością uczestniczki.

Linia napowietrzna 15 kV numer 101 została wybudowana w 1973 roku przez (...) Przedsiębiorstwo (...) i W. na Wodę (...) P. i trwale przyłączona do sieci energetycznej obsługiwanej przez Zakład (...) w S.. W 1976 roku do magistrali linii napowietrznej 15 kV została podłączona stacja (...) nr (...), do której to stacji została przyłączona linia napowietrzna 0,4 kV. Linia 15 kV jest zasilana z Głównego Punktu Zasilania G. i obsługuje odbiorców sieci wzdłuż linii aż do miejscowości D.. Linia 0,4 kV stanowi odnogę przedmiotowej linii, zasilającą część nieruchomości położonych przy ul. (...) w B..

Przez nieruchomość stanowiącą działkę gruntu numer (...) przebiegają przewody linii 15 kV numer 101 relacji G. - D. oraz przewody linii 0,4 kV, stanowiącej odnogę przedmiotowej linii. Na nieruchomości posadowiony jest w odległości około 5 m od ściany tylnej budynku mieszkalnego i 4,5 m od ogrodzenia biegnącego wzdłuż nieruchomości położonej przy ul. (...) słup energetyczny podwójny, składający się z dwóch żerdzi, należący do infrastruktury linii 0,4 kV. Przewód energetyczny przedmiotowej linii biegnie prostopadle do ul. (...) w kierunku słupa posadowionego na jezdni. Słupy wsporne dla linii 15 kV znajdują się poza nieruchomością. Dokumentacja dotycząca posadowienia urządzeń infrastruktury linii 15 kV i 0,4 kV na nieruchomości stanowiącej działkę (...) nie zachowała się w zbiorach Wydziału Geodezji, Kartografii i Katastru Starostwa Powiatowego w P. ani Urzędu Gminy D.. Od czasu ich wybudowania, linie elektroenergetyczne 15 kV i 0,4 kV były nieprzerwanie eksploatowane w celu przesyłu energii elektrycznej. Pracownicy przedsiębiorstwa energetycznego dokonywali okresowych oględzin ich stanu technicznego. Przeprowadzane były naprawy urządzeń i bieżąca konserwacja.

(...) Operator i jej poprzednicy prawni korzystali z nieruchomości stanowiącej działkę numer (...) w zakresie pasa gruntu o powierzchni 114 m2, ulokowanego pod linią napowietrzną 15 kV, pasa gruntu o powierzchni 4 m2 pod linią napowietrzną 0,4 kV i terenu stanowiącego drogę dojazdową do ww, urządzeń, to jest pasa gruntu o powierzchni 59 m2, czyli łącznie 177 m2 powierzchni działki.

Własność urządzeń wchodzących w skład linii 15 kV G. - D. przysługiwała początkowo Skarbowi Państwa, który wykonywał wobec niej uprawnienia właścicielskie za pośrednictwem Zakładu (...) w S., wchodzącego od 1 stycznia 1959 roku w skład Zakładów (...). Od chwili rozpoczęcia funkcjonowania linii 0,4 kV dzieliła ona los prawny linii 15 kV. Przedsiębiorstwo energetyczne funkcjonowało przejściowo pod nazwą Zachodni O. Energetyczny w P. i w dniu 11 stycznia 1987 roku zostało zgrupowane we Wspólnocie (...) i (...) Brunatnego, W 1989 roku własność linii 15 kV i 0,4 kV przypadła w wyniku podziału Zachodniego O. Energetycznego w P. - Zakładowi (...) - Przedsiębiorstwu Państwowemu w S.. W dniu 12 lipca 1993 roku rzeczone przedsiębiorstwo przekształcone zostało w spółkę akcyjną, działającą pod firmą Zakład (...) Spółka Akcyjna w S.. Spółka ta w dniu 27 grudnia 1999 roku zmieniła firmę na (...) Spółka Akcyjna. Na podstawie uchwał Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy obydwu spółek z dnia 17 grudnia 2002 roku nastąpiło połączenie (...) Spółki Akcyjnej w S. z (...) Spółką Akcyjną w P. poprzez przeniesienie całego majątku pierwszej z wymienionych spółek na (...) Spółką Akcyjną w P.. W związku z tym przeniesiona została również własność linii 15 kV i 0,4 kV. Od 2 stycznia 2003 roku spółka funkcjonowała jako Grupa (...) Spółka Akcyjna w P., zaś od 14 października 2004 roku jako (...) Spółka Akcyjna w P.. Na mocy umowy z dnia 30 czerwca 2007 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. nabyła od (...) Spółki Akcyjnej w P. zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w skład której wchodziło prawo własności wszystkich ruchomości związanych z prowadzeniem działalności w zakresie dystrybucji energii elektrycznej, a to: linii kablowych, napowietrznych, sieci dystrybucyjnych oraz zespołów elektroenergetycznych, stacji i rozdzielni energetycznych i transformatorów.

Kolejni właściciele linii elektroenergetycznych 15 kV i 0,4 kV byli użytkownikami wieczystymi nieruchomości położonej przy ul. (...) w S., składającej się z działek nr (...) w obrębie ewidencyjnym 93 P., zabudowanej Głównym Punktem Zasilania G., dla której Sąd Rejonowy w Szczecinie X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...).

W tak ustalonym stanie faktycznym w ocenie Sądu Rejonowego żądanie oparte o treść art. 305(4) k.c. w zw. z art. 292 k.c. zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy opierając się na zeznaniach świadków oraz dokumentacji załączonej do akt sprawy wskazał, iż linia 15 kV została wybudowana w 1973 roku, zaś linia 0,4 kV w 1976 roku wraz z powstaniem stacji (...), z której linia ta jest zasilana i stanowiła we wskazanym okresie własność Skarbu Państwa. Tym samym do czasu, kiedy nieruchomość stała się własnością osoby prywatnej nie mogło być mowy o wykonywaniu na tej nieruchomości służebności, bowiem prawo do korzystania z nieruchomości w zakresie odpowiadającym jej treści, wynikało z uprawnień właścicielskich. Okoliczność ta uległa zmianie z dniem 18 września 1979 roku, w którym została nabyta przez osoby fizyczne to jest D. i A. G.. W ocenie Sądu Rejonowego od tej właśnie daty należało liczyć bieg terminu, koniecznego do zasiedzenia służebności przesyłu. Fakt, że po nabyciu działki przez wymienione osoby posiadanie służebności przysługiwało Zakładowi (...), działającemu w imieniu Skarbu Państwa, nie stanowiło przeszkody w zaliczeniu okresu tego posiadania do okresu wymaganego do zasiedzenia służebności. Sąd zwrócił uwagę, iż posiadanie przez przedsiębiorstwo państwowe urządzeń energetycznych na cudzej nieruchomości, na której zostały posadowione, jest bowiem posiadaniem w rozumieniu art. 352 k.c. i może prowadzić do zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej służebności przesyłu (tak: SN w postanowieniu z dnia 13 października 2011 r., V CSK 502/10, Lex nr 1096048). Jednocześnie Sąd I instancji zwrócił uwagę, iż taka możliwość została przewidziana przez Sąd Najwyższy jeszcze przed nowelizacją kodeksu cywilnego, dokonaną ustawą z dnia 30 maja 2008 roku o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz o zmianie niektórych innych ustaw (postanowienie SN z dnia 4 października 2006 r., II CSK 11/06, niepubl.; postanowienie SN z dnia 22 października 2002 r., III CZP 64/02, Biul. SN 2002, nr 11, s. 7). Objęcie w posiadanie cudzej nieruchomości przez Skarb Państwa reprezentowany przez przedsiębiorstwo państwowe, w celu budowy a następnie konserwacji linii energetycznej, następowało nie w ramach władczych uprawnień państwa, lecz w celu wykonania państwowych zadań gospodarczych. Sąd nadmienił także, iż nie ma przeszkód do traktowania posiadania wykonywanego przez przedsiębiorstwo przesyłowe w imieniu Skarbu Państwa jako posiadania w rozumieniu art. 352 k.c.

Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że wnioskodawczyni, a wcześniej jej poprzednicy prawni, korzystali z nieruchomości uczestniczki w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu od chwili nabycia tej nieruchomości przez D. i A. G. i polegało ono na eksploatacji linii energetycznej relacji G. - D. o napięciu 15 kV oraz stanowiącej jej odnogę linii 0,4 kV, w celu przesyłania energii elektrycznej do odbiorców w obrębie przedmiotowych linii. Okoliczność wykorzystywania linii zgodnie z ich przeznaczeniem potwierdzili świadkowie A. S. (1) i K. R., a także treść dokumentacji dotyczącej inwentaryzacji linii 15 kV oraz konserwacji stacji (...), zasilającej linię 0,4 kV. Fakt użytkowania przez przedsiębiorstwo energetyczne linii 15 kV przyznała sama uczestniczka. Ponadto w opinii Sądu nie przeczy temu w okresie, gdy jej właścicielem była J. F. (1) fakt nieusuwania awarii sieci, bowiem są one przeprowadzane w razie zajścia takiej potrzeby, która nie musiała zaistnieć. Nadto, w czasie, gdy działka znajdowała się w posiadaniu T. N., nie była ona ogrodzona, a on sam zamieszkiwał w innej miejscowości. Nie jest więc wykluczonym, że o części prac wykonanych na jego nieruchomości po prostu nie wiedział. Z zeznań A. S. (1) wynika bowiem, że z napraw doraźnych nie jest sporządzana dokumentacja. Przedmiotowe fakty świadczą w ocenie Sądu o tym, że służebność odpowiadająca służebności przesyłu, była przez uczestnika i jego poprzedników prawnych wykonywana. Ewentualna możliwość przeniesienia owej sieci poza obręb nieruchomości uczestniczki pozostaje poza zakresem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, albowiem w sprawie o stwierdzenie zasiedzenia Sąd stwierdza stan istniejący, a nie kreuje stanu na przyszłość. 

Domniemanie ciągłości posiadania służebności nie zostało w toku postępowania obalone. Nie wykazano bowiem, by zakres korzystania z urządzeń przesyłowych uległ w okresie zasiedzenia zmianie. Należy więc stwierdzić, że nie doszło do przerwania biegu zasiedzenia.

Sąd przyjął, iż Skarb Państwa, reprezentowany przez przedsiębiorstwo energetyczne, był w dacie wejścia w posiadanie służebności w złej wierze. W niniejszej sprawie bowiem sam wnioskodawca nie twierdził i nie wykazał aby jego poprzednik prawny mógł pozostawać wówczas w uzasadnionym przekonaniu, że przysługuje mu tytuł prawny do korzystania z nieruchomości stanowiącej działkę numer (...) w związku z posadowieniem na niej elementów infrastruktury sieci elektroenergetycznej relacji G. - D.. Skoro zaś w przekonaniu wnioskodawcy brak było dobrej wiary po stronie jego poprzednika, to brak także wystarczających podstaw do przyjęcia domniemania dobrej wiary .

Skoro do nabycia działki numer (...) przez osoby fizyczne doszło 18 września 1979 roku, zaś według obowiązujących wówczas przepisów termin zasiedzenia dla posiadacza służebności w złej wierze wynosił 20 lat, upłynąłby on z dniem 18 września 1999 roku. Z uwagi jednak na fakt, że data końcowa terminu zasiedzenia przypadłaby na okres po 1 października 1990 roku, należało zastosować wydłużony termin zasiedzenia służebności przez posiadacza w złej wierze, wynoszący 30 lat. Tym samym do nabycia służebności przesyłu doszło z dniem 18 września 2009 roku. Podmiotem, na rzecz którego nabycie służebności nastąpiło, jest (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P., albowiem stała się ona właścicielem infrastruktury linii 15 kV i 0,4 kV na mocy umowy zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zawartej z (...) Spółką Akcyjną w P. w dniu 30 czerwca 2007 roku.

O kosztach postępowania zawartego w punkcie II sentencji orzeczenia Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c. Odnośnie pozostałych kosztów postępowania Sąd w punkcie III sentencji stwierdził, każda ze stron winna ponieść je we własnym zakresie.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiodła uczestniczka postępowania J. F. (1), która zaskarżając je w zakresie punktu 1 i 3 wniosła o jego uchylenie i zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestniczki postępowania kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

Postanowieniu Sądu Rejonowego zarzuciła:

1. ustalenie wbrew twierdzeniom wnioskodawczyni, że była ona posiadaczem samoistnym służebności od dnia 18.09.1979 roku;

2. naruszenie art. 6 k.c. polegającego na przyjęciu, pomimo nie dostarczenia na tę okoliczność dowodów, iż linie energetyczne zostały wykonane w latach 1973 oraz 1976;

3. zaliczenie okresu zasiedzenia przed dniem 12.07.1993 r., tj. przed przekształceniem wnioskodawczyni z przedsiębiorstwa państwowego w spółkę handlową;

4. naruszenie art. 292 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie a to wobec wykazania, iż wnioskodawczyni miała przerwy w eksploatacji sieci;

5. naruszenie art. 37 ustawy z dnia 24.10.1974 r. prawo budowlane oraz art. 28 tejże ustawy z dnia 7.07.1994 roku poprzez ich niezastosowanie do oceny budowy urządzeń przez wnioskodawczynię;

6. błędne przyjęcie, iż budowa sieci energetycznych na działce uczestniczki postępowania, bez zgody i wiedzy jej poprzedników prawnych stanowiła jedynie wykonanie zasad gospodarczych państwa nie zaś sferę przymusu państwowego;

7. naruszenie art. 285 §2 k.c. w zw. z art. 305 ⁴ k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie

Odpowiedz na apelację złożyli uczestnicy postępowania (...) Spółka Akcyjna w P. oraz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wnosząc o jej oddalenie oraz przyznanie od uczestniczki postępowania J. F. (1) na ich rzecz kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelację w rezultacie należało uznać za bezzasadną, aczkolwiek Sąd Okręgowy w celu rozwiania wątpliwości, które pojawiły się przy jej rozpoznaniu na tle zarzutu, dotyczącego przerwy w biegu terminu zasiedzenia uzupełnił materiał dowodowy sprawy o opinię biegłego, której wynik jak i ocena zostanie przedstawiona w dalszej części uzasadniania.

Z racji podzielenia w całości ustaleń Sądu Rejonowego, które nie przekraczały ram wyznaczonych przepisem art. 233 k.p.c. jak też oceny prawnej zgłoszonego żądania, nie zachodzi konieczność ich powielania w treści niniejszego uzasadnienia.

Sformułowane w apelacji zarzuty - w punkcie 1 oraz 3 zmierzają do wykazania, iż przedsiębiorstwo państwowe nie mogło być uznane, w okresie od dnia 18 września 1979 roku do dnia 12 lipca 1993r. za samoistnego posiadacza służebności oraz, że niedopuszczalne było zaliczenie posiadania przez to przedsiębiorstwo do okresu potrzebnego do nabycia służebności przez zasiedzenie przez następcę prawnego tego przedsiębiorstwa. Takie stanowisko apelacji jest nietrafne.

Oczywistym jest, iż do czasu gdy Skarb Państwa był właścicielem objętej wnioskiem nieruchomości nie mogło w ogóle dojść do zasiedze­nia służebności gruntowej. Słusznie zauważył Sąd Rejonowy, iż do czasu kiedy nieruchomość stanowiła własność Skarbu Państwa (a konkretnie do 18 września 1979 r.) korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym jej treści wynikało z realizacji przez Skarb Państwa uprawnień właścicielskich i nie mogło być mowy o wykonywaniu na tej nieruchomości służebności. Służebność jest prawem na rzeczy „ cudzej” przeto właściciel nie może nabyć służebności na nieruchomości stanowiącej jego własność ( postanowienie SN z 05.06.2009 r., I CSK 495/2008, orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 1994 roku., III CZP 28/94). Od wskazanej wyżej daty tj. od 18 września 1979 roku taka sytuacja w niniejszej sprawie nie zachodziła, gdyż przedmiotowa nieruchomość utraciła status nierucho­mości państwowej, Tego dnia własność nieruchomości została przeniesiona na osoby fizyczne - D. G. i A. G.. Przejście własności na rzecz osób fizycznych powodowało, iż nieruchomość Skarbu Państwa stała się nieruchomością "cudzą" dla Skarbu Państwa Zakładu (...). Od tej właśnie daty, co prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, można mówić o posiadaniu służebności, prowadzącym do zasiedzenia.

Sąd Okręgowy, nie zgadza się z twierdzeniem apelującej, że w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowanie art. 176 § 1 k.c., uprawniający wnioskodawczynię do zaliczenia okresu posiadania służebności przez jej poprzednika prawnego- Zakład (...), działającego w imieniu Skarbu Państwa, do okresu wymaganego do zasiedzenia nieruchomości. Przede wszystkim za chybione uznać należało odwoływanie się przez apelującą do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2009 roku, IV CSK 291/09. W wyroku tym uznano, iż przedsiębiorstwa państwowego nie można uznać w okresie od dnia 1 lutego 1989 roku za samoistnego posiadacza nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności gruntowej ( art. 352 k.c.|) oraz, że niedopuszczalne jest zaliczanie posiadania przez przedsiębiorstwo państwowe wykonywanego przed tą datą do okresu potrzebnego do nabycia służebności przez zasiedzenie przez następcę prawnego tego przedsiębiorstwa. Zwrócić należało uwagę, iż Sąd wydając przywołane orzeczenie odwołał się w tym zakresie do postanowień Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2008 roku., III CSK 73/08 i z dnia 16 września 2009 roku., II CSK 103/09, które zapadły w stanach faktycznych kiedy Skarb Państwa był zarówno (...) jak i nieruchomości obciążonej. W sytuacji kiedy nieruchomość stanowiła własność osób fizycznych ograniczenie takie nie występowało. Jak wskazano powyżej od 18 września 1979 roku, w wyniku umowy sprzedaży, nieruchomość stała się własnością osób fizycznych i nic nie sprzeciwiało się temu, aby rozpoczął się bieg terminu zasiedzenia.

Nie ulega wątpliwości, że dostarczanie przez państwowe przedsiębiorstwa energetyczne energii elektrycznej oraz budowa i konserwacja urządzeń do tego służących było wykonywane w ramach działalności gospodarczej państwa, a więc w ramach dominium, a nie w ramach władczych uprawnień, jak bezpodstawnie przyjmuje apelująca. Jeszcze przed podjęciem uchwały całej Izby Cywilnej z dnia 26.10.2007 r., III CZP 30/07, w orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalone było stanowisko, że osoba prawna, która przed dniem 1.2.1989 r., mając status państwowej osoby prawnej nie mogła nabyć (także w drodze zasiedzenia) własności nieruchomości, może do okresu samoistnego posiadania wykonywanego po dniu 1.02.1989 r. doliczyć okres posiadania Skarbu Państwa sprzed tej daty. Stanowisko to wyrażone zostało w szczególności właśnie w odniesieniu do przedsiębiorstw energetycznych i innych przedsiębiorstw przesyłowych, które do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 31.1.1989 r. korzystały ze służebności przesyłu w ramach zarządu mieniem państwowym w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa (tak m. in wyroki Sądu Najwyższego z dnia 31.5.2006 r., IV CSK 149/05 z dnia 8.6.2005 r., V CK 680/04 oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 25.1.2006 r., I CSK 11/05 i z dnia 10.4.2008 r., IV CSK 21/08). Trzeba więc stwierdzić, że wbrew odmiennemu stanowisku apelującej, objęcie w posiadanie służebności przesyłu przez poprzednika prawnego wnioskodawczyni oraz jej posiadanie odbywało się w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa, działającego w ramach dominium, a nie imperium. Wnioskodawczyni zatem mogła, na podstawie art. 176 § 1 k.p.c. w związku z art. 292 k.c. doliczyć, do okresu swojego posiadania służebności przesyłu, posiadanie tej służebności przez swoich poprzedników prawnych, trwające od dnia 18 września 1979 roku.

Odnosząc się do zarzutu wadliwości ustaleń Sądu co do czasu budowy linii energetycznych stwierdzić należy, że zarzut jest niezasadny. Sąd Rejonowy, na podstawie analizy materiału dowodowego, wysnuł właściwy wniosek, że linie energetyczne o napięciu 15 kV oraz 0,4 kV zostały posadowione na nieruchomości, stanowiącej wówczas własność Skarbu Państw, odpowiednio w roku 1973 oraz 1976. Jakkolwiek dokumentacja dotycząca posadowienia urządzeń infrastruktury linii nie zachowała się w zbiorach ośrodków geodezyjnych w P. jak i w S., to przedłożona przez wnioskodawczynię dokumentacja okazała się wystarczająca dla przyjęcia, iż miało to miejsce zanim doszło do przekształceń po stronie wnioskodawcy oraz zbycia własności nieruchomości, stanowiącej działkę numer (...) przez Skarb Państwa. Fakt ten potwierdzają: pismo Przedsiębiorstwa (...) i W. w Wodę (...) - P. z dnia 22 października 1973 roku, w którym zawarto prośbę o dokonanie odbioru technicznego linii w miejscowości S., powiat S.( k. 21), protokół zdawczo- odbiorczy( k. 22-23), oraz dokument inwentaryzacji sieci nr15 kV. Ponadto brak dokumentów źródłowych uzupełniały zeznania świadków. A. S. (2), będący pracownikiem wnioskodawcy zeznał, że „ ta linia 15 kV była tu już jak ja przyjmowałem się do pracy w 1982 r”. Świadek K. R., mający w zakresie obowiązków nadzorowanie tych dwóch stacji wskazał, że linia 15 kV na pewno powstała przed 1977 rokiem, natomiast pytany o linie 0,4 kV, datę jej powstania łączył z faktem powstania instalacji transformatorowej B. S. 2, mającej miejsce w 1976 roku. Ponadto przesłuchany- T. N., który był właścicielem nieruchomości od 16 marca 1998 roku do 18 września 2008 roku wskazał, iż nabył działkę od swojej cioci (będącej właścicielem od 9 listopada 1988 roku) i ona starała się o usunięcie tych linii.

Nie zasługiwał na uwzględnienie także zarzut naruszenia art. 292 k.c. i podniesiona w ramach niego kwestia przerwy w eksploatacji sieci, polegająca na niewykorzystywaniu do przesyłu energii elektrycznej urządzenia infrastruktury elektroenergetycznej w postaci sieci stanowiącej linię napowietrzną numer 0,4 kV. Rozpoznanie tego zarzutu, z racji niepełnych w tym zakresie ustaleń, spowodowało konieczność przeprowadzenia przez Sąd Okręgowy uzupełniającego postępowania dowodowego.

Postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2013 roku Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu instalacji sieci i urządzeń elektrycznych W. S., w którym zobowiązano biegłego do zbadania trzech kwestii. Pierwszą z nich było ustalenie czy linia napowietrzna 0,4 kV jest wykorzystywana do przesyłu energii elektrycznej i czy okoliczność taka miała miejsce w 2009 roku, a w przypadku ustalenia, że urządzenia te nie były wykorzystywane do wskazania ( o ile jest to możliwe) od kiedy ów stan istnieje. Biegły wykonał opinię zgodnie z tezą dowodową. Opinia jest jasna, wiarygodna i rzetelna. Sąd nie znalazł żadnych podstaw do zakwestionowania wywodu i wniosków biegłego.

Na podstawie opinii, zwłaszcza opinii ustnej uzupełniającej, złożonej na rozprawie dnia 12 listopada 2014r., Sąd Okręgowy ustalił, że odcinek linii napowietrznej 0,4 kV, przebiegający przez działkę uczestniczki J. F. (2), jest elementem zasilania rezerwowego. Istotą funkcją takiego rodzaju urządzenia jest zapewnie zasilania odbiorników w razie przerwania pracy lub zakłócenia zasilania z głównej sieci energetycznej. Słowem w momencie problemów z zasilaniem ze źródła podstawowego ( linia 15 kV) następuje przełączenie zasilania do toru rezerwowego i tym samym zagwarantowanie dostawy energii, w sytuacji zakłóceń sieci głównej. W konsekwencji stwierdzić należało, iż brak ciągłego przepływu prądu przez odcinek sieci 0,4 kV (nad działką uczestniczki), co również stwierdził biegły w swej opinii i co Sąd Okręgowy przyjmuje w ramach ustaleń, nie sprzeciwia się uznaniu, iż odcinek tej sieci, przebiegający przez działkę uczestniczki, jest wykorzystywany przez wnioskodawczynię. Podkreślenia wymaga, iż korzystanie ze służebności nie musi być wykonywane w sposób ciągły, lecz stosownie do potrzeb. Sama możliwość wykorzystywania sieci w sytuacjach kryzysowych, daje podstawę do ustalenia, iż wnioskodawczyni korzysta z odcinka sieci energetycznej 0,4 kV. Odcinek ten pełni ważną funkcję linii rezerwowej w razie wystąpienia awarii głównej sieci energetycznej. Ustaleń tych nie zmienia treść pisma z dnia 1 sierpnia 2008r, dołączonego do apelacji. W uwagach na końcu pisma poprzedni właściciel nieruchomości poinformowany został o możliwości likwidacji odcinka linii napowietrznej 0,4 kV (k. 511). Jest to tylko informacja, pochodząca od Zakładu (...), zawierająca wskazanie, że o uzgodnienie należy zwrócić się do jednostki nadrzędnej. Wynika z niej, że autor pisma nie może podejmować wiążących decyzji co do odcinka linii 0,4 kV, gdyż uprawnienia w tym zakresie ma Rejon (...) S.. Pismo sporządzone zostało jeszcze w czasie, kiedy, zgodnie z ustaleniami Sadu Rejonowego, nie upłynął termin zasiedzenia służebności. Uczestniczka J. F. (2) nie przedstawiła żadnych dowodów na to, że jej poprzednik prawny wystąpił o likwidację tej sieci do właściwego podmiotu, otrzymał warunki likwidacji odcinka sieci, a co najważniejsze dla przerwania biegu terminu zasiedzenia, wystąpił do Sądu z żądaniem ochrony negatoryjnej. Brak tych czynności oraz ustalenie, że odcinek sieci energetycznej 0.4kV, przebiegający przez działkę uczestniczki J. F. (2) stanowi element rezerwowego zasilania, pozwoliły na przyjęcie, że spełnione zostały przesłanki prowadzące do zasiedzenia służebności przesyłu. Tym samym, wbrew zarzutom apelacji, Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował przepis art. 285 § 2 k.c. w związku z art. 305 ⁴ k.c. Wszelkie ustalenia Sądu w tym zakresie i rozważania prawne Sąd Okręgowy akceptuje i przyjmuje ze własne. Przy orzekaniu o stwierdzeniu nabycia przez zasiedzenie służebności przesyłu Sąd analizuje jedynie stan istniejący na nieruchomości. To, że usytuowanie urządzeń, służących do wykonywania służebności, było i jest niekorzystne dla właściciela nieruchomości, nie ma znaczenia, jeżeli termin zasiedzenia upłynął. Sprawa nie dotyczy bowiem ustanowienia służebności przesyłu, a więc ukształtowania prawa. Niekorzystne posadowienie urządzeń przesyłowych nie może być zatem podstawą oddalenia wniosku o stwierdzenie nabycia służebności przez zasiedzenie, czy podstawą krygowania przebiegu służebności przez miejsca, w których do tej pory urządzenia nie występowały. Jeżeli właściciel nieruchomości przez 30 lat akceptował taki stan rzeczy, nie występował z powództwem negatoryjnym, to należy uznać, że w sposób niezakłócony upłynął termin zasiedzenia. Ten termin upłynął jeden dzień po tym jak uczestniczka stała się właścicielem nieruchomości. Cały zatem ciężar ewentualnej akcji negatoryjnej spoczywał na jej poprzednikach prawnych. Uczestniczka nie powołuje się na jakiekolwiek akcje swych poprzedników, a zatem o zakresie służebności decyduje niezmienne posadowienie urządzeń przesyłowych, trwające przez 30 lat.

Pozostałe zarzuty, podniesione w apelacji to jest naruszenie przepisów art. 37 oraz 28 ustawy prawo budowlane były pozbawione jakiegokolwiek znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, w sytuacji gdy bieg terminu zasiedzenia rozpoczął swój bieg w dacie 18 września 1979 roku, a zatem wtedy gdy urządzenia przesyłu na nieruchomości były już posadowione. Jedynie na marginesie Sąd Okręgowy wskazuje, iż procedura polegająca na uzyskiwaniu zgody właściciela gruntu na umiejscowienie na gruncie elementów infrastruktury, a w razie jej braku wydanie decyzji wywłaszczeniowej w zakresie koniecznym do korzystania z sieci dotyczy wyłącznie lokowania tej infrastruktury na gruntach stanowiących własność osób fizycznych, a nie jak w niniejszej sprawie gruntach Skarbu Państwa.

Sąd Okręgowy nie znajdując zatem podstaw do zmiany czy też uchylenia zaskarżonego postanowienia, w oparciu o przepis art. art. 385 k.p.c., w punkcie 1, oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygał na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. uznając, że wnioskodawczyni jak i uczestnicy postępowania w równym stopniu zainteresowani są rozstrzygnięciem sprawy, a zatem powinni ponieść koszty, związane ze swoim udziałem w sprawie. Na etapie niniejszego postępowania są to koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym oraz poniesiona opłata od apelacji.

Powstałymi w sprawie kosztami sądowymi, obejmującymi wynagrodzenia biegłego sądowego w łącznej kwocie 1744,79 złotych Sąd Okręgowy obciążył wnioskodawczynię (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością mając na uwadze fakt, iż to właśnie postępowanie wnioskodawczyni, która w toku postępowania nie posługiwała się pojęciem „zasilania rezerwowego” w stosunku do odcinka linii napowietrznej o napięciu 0,4 kV i tego argumentu nie podnosiła, przyczyniło do wyjaśniania tej kwestii dopiero w oparciu o opinię biegłego. W tej sytuacji zasadnym w ocenie Sądu Okręgowego było obciążenie wnioskodawczyni wskazanymi kosztami sądowymi, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowy w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2014r. poz. 1025 ze. zm) w związku z art. 520 § 2 k.p.c. Orzeczenie w tym zakresie zostało zawarte w punkcie 3 sentencji.