Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku T. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z siedzibą w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania T. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z siedzibą w Z.

z dnia 16 lipca 2015r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu T. D. prawo do emerytury od dnia (...) 2015 roku.

Sygn. akt V U 781/15

UZASADNIENIE

T. D. wystąpił w dniu 15 czerwca 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w Ł. z wnioskiem o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury przewidzianej dla pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach.

Zaskarżoną decyzją z dnia 16 lipca 2015 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury podnosząc, iż nie udowodnił wymaganego 15- letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy uznał bowiem za udowodnione jedynie 14 lat 2 miesiące i 26 dni pracy w powyższym charakterze, z uwagi na wyłączenie, na podstawie art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1997 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 20015 roku poz.748) okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 roku wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w wymiarze 10 miesięcy i 21 dni.

W odwołaniu wniesionym od powyższej decyzji z dnia 24 lipca 2015 roku ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

T. D. urodził się w dnu (...) 1955 r. Organ rentowy uznał, iż na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony udowodnił okres ubezpieczenia w rozmiarze 27 lat, w tym w szczególnych warunkach 14 lat, 2 miesiące i 26 dni (dowód: decyzja z dnia 16.07.15r.- akta emerytalne). Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił okres zatrudnienia ubezpieczonego w Zakładach (...) w Ł., jako pracę w szczególnych warunkach z wyłączeniem okresów zatrudnienia okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 roku wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w wymiarze 10 miesięcy i 21 dni tj. okresów: 15.11.1991-16.11.1991, 02.04.1992-04.04.1992, 28.07.1992-08.08.1992, 12.03.1993-18.03.1993,19.10.1993-22.10.1993,16.06.1994-17.06.1994, 13.08.1994-16.08.1994, 13.12.1994-17.12.1994, 10.09.1996-31.12.1996, 01.01.1997-06.06.1997, 17.12.1998-31.12.1998 (dowód: odpowiedz na odwołanie, decyzja ZUS z dnia 16.07.15r.- akta emerytalne, świadectwo pracy k-12 akt ZUS, angaż z dnia 27 lutego1980 roku–akta osobowe ubezpieczonego).

Z dokumentacji pracowniczej T. D. wynika, iż ubezpieczony był zatrudniony Zakładach (...) w Ł. w okresach:

-od dnia 22.10.1976 roku do dnia 30.04.1984 roku na stanowisku kowal, spawacz oraz monter układów hydraulicznych (dowód: świadectwo pracy k-8);

-od dnia 24.03.1984 roku do dnia 25.03.1984 roku na stanowisku dozorcy mienia (dowód: świadectwo pracy k-10);

-od dnia 23.04.1986 roku do dnia 06.05.1986 roku na stanowisku zakładacza osnów(dowód: świadectwo pracy k-11);

- od dnia 14.05.1986 roku do dnia 31.03.2005 roku na stanowisku klimatyzatora (obsługa, konserwacja, naprawa urządzeń klimatyzacyjnych) (dowód: świadectwo pracy k-12,13).

W okresie zatrudnienia Zakładach (...) w Ł. od 1980 roku, z wyłączeniem okresu od dnia 24.03.1984 roku do dnia 25.03.1984 roku oraz od dnia 23.04.1986 roku do dnia 06.05.1986 roku zajmował się konserwacją agregatów wentylacyjnych, znajdujących się na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane były prace wymienione w wykazie tj. na przędzalni, tkalni, wykańczalni, a więc pracę w szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A dział XIV poz. 25 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.). Zakład (...) w Ł. zajmował się produkcją przędzy. Na każdej hali produkcyjnej znajdowały się urządzenia klimatyzacyjne, których zadaniem było wentylowanie zapylonego powietrza. Ubezpieczony nadzorował ich pracę, wykonywał prace konserwatorskie, naprawcze, przez cały czas przebywając na halach produkcyjnych, gdzie panowało duże zapylenie i hałas (dowód: zeznania świadków: J. N. k-32v. 00:08:14 i dalej, A. B. k-32v.,33 00:22:14 i dalej, zeznani wnioskodawcy k-42 00;02:48 i dalej).

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dokonał oceny dowodów i zważył, co następuje :

odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.) ubezpieczeni urodzeni, jak wnioskodawca, po dniu 31 grudnia 1948 r., uzyskują prawo do emerytury po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 tej ustawy (60 lat dla mężczyzn), jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym oraz mają niezbędny okres składkowy i nieskładkowy, o którym stanowi art. 27 ustawy, tj. 25 lat dla mężczyzn. Niezbędnym warunkiem jest również nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) wnioskodawca winien wykazać, co najmniej 15 lat pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wymienionych w załączniku do przedmiotowego rozporządzenia.

W niniejszej sprawie okolicznością niekwestionowaną przez organ rentowy był fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach w okresie zatrudnienia Zakładach (...) w Ł., gdzie T. D. wykonywał pracę kowala, spawacza, zaś od 1980 roku oraz zajmował się konserwacją agregatów wentylacyjnych, znajdujących się na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane były prace wymienione w wykazie tj. na przędzalni, tkalni, wykańczalni, a więc pracę w szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A dział XIV poz. 25 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.). Pracę w powyższym charakterze ubezpieczony wykonywał w sposób ciągły, w pełnym wymiarze czasu pracy, co potwierdzili zeznający w sprawie świadkowie: J. N. oraz A. B., którzy pracowali razem z ubezpieczonym. Świadkowie ci posiadali pełną wiedzę w zakresie charakteru świadczonej przez wnioskodawcę pracy, a ich zeznania były spójne i korespondowały z zenanami ubezpieczonego, co pozwala uznać je za w pełni wiarygodne i mogące stanowić podstawę do poczynienia ustaleń faktycznych niniejszej sprawie. Ubezpieczony zatrudniony był w tychże Zakładach w okresie od dnia 22.10.1976 roku do dnia 30.04.1984 roku -od dnia 24.03.1984 roku do dnia 25.03.1984 roku -od dnia 23.04.1986 roku do dnia 06.05.1986 roku oraz - od dnia 14.05.1986 roku do dnia 31.03.2005 roku. Organ rentowy uznał, iż ubezpieczony świadczył pracę zaliczoną do pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat 2 miesięcy i 26 dni. ZUS wyłączył jednak z powyższego okresu okresy niewykonywania pracy przez ubezpieczonego, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 roku wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w wymiarze 10 miesięcy i 21 dni tj. okresów: 15.11.1991-16.11.1991, 02.04.1992-04.04.1992, 28.07.1992-08.08.1992, 12.03.1993-18.03.1993,19.10.1993-22.10.1993,16.06.1994-17.06.1994, 13.08.1994-16.08.1994, 13.12.1994-17.12.1994, 10.09.1996-31.12.1996, 01.01.1997-06.06.1997, 17.12.1998-31.12.1998, co spowodowało ograniczenie okresu pracy w szczególnych warunkach do wymiaru 14 lat 2 miesięcy i 26 dni. W ocenie Sądu Okręgowego, powyższe stanowisko organu rentowego jest niezasadne, albowiem przy obliczaniu stażu szczególnego osób ubiegających się o emeryturę na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUZ okresy niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa podlegają uwzględnieniu. Zauważyć bowiem należy, iż przepis art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS został do tej ustawy dodany ustawą z 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 121, poz. 1264) i obowiązuje od dnia 1 lipca 2004 r. Zgodnie z brzmieniem wskazanej normy okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby, nie wlicza się do ustalania okresów zatrudnienia w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze. Zasada ta nie ma jednak zastosowania do oceny nabycia prawa do emerytury przed dniem 1 lipca 2004 r. (por. wyroki SN z dnia 5 maja 2005 r., II UK 219/04, OSNP 2005/22/361, z dnia 7 lutego 2006 r., I UK 154/05) i osób wymienionych w art. 184 ustawy. W przepisie tym ustawodawca zapewnił ochronę ekspektatywy prawa podmiotowego dla osób, które w dniu 1 stycznia 1999 r. wypełniły warunki dotyczące stażu ogólnego i szczególnego. Ochrona tej ekspektatywy nie wygasła wskutek regulacji, dotyczącej ustalania okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych od dnia 1 lipca 2004 r. w inny sposób. Toteż wykazanie na dzień 1 stycznia 1999 r. okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wymaganego przepisem art. 184 ustawy, wyłącza ustalanie tego okresu ponownie po osiągnięciu wieku emerytalnego według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a ustawy. W wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r., II UK 313/09 (OSNP 2011/19-20/260), Sąd Najwyższy stwierdził, że osiągnięcie do dnia 1 stycznia 1999 r. okresu pracy w szczególnych warunkach, o którym mowa w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 tej ustawy, obowiązujących od dnia 1 lipca 2004 r. Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 13 lipca 2011 r., I UK 12/11, uznając, że wykazanie w dniu 1 stycznia 1999 r. określonego w art. 184 EmRentyFUSU okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego, według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 obowiązujących po dniu 1 lipca 2004 r. Sąd ten określając wzajemny stosunek przepisów art. 184 ustawy o emeryturach i wprowadzonego później (od 1 lipca 2004 r.) art. 32 ust. 1a stwierdził, że art. 184 stanowi samodzielną podstawę nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, do którego nie mają zastosowania ograniczenia wynikające z dodanego z dniem 1 lipca 2004 r. art. 32 ust. 1a, wyłączającego pewne okresy (niewykonywania pracy, za które pracownik po dniu 14 listopada 1991 r. otrzymał wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa) ze stażu pracy w szczególnych warunkach. Oznacza to de facto, że ubezpieczonemu nabywającemu prawo do emerytury na podstawie art. 184, tak jak w przypadku odwołującego, nie wyłącza się ze szczególnego stażu pracy, okresu pobytu na zasiłku chorobowym. Sytuacja taka zachodzi w sprawie niniejszej.

Zatem przy założeniu, zgodnie z niekwestionowanymi przez organ rentowy ustaleniami, że wnioskodawca uzyskał wymagany na podstawie obowiązujących do dnia 1 stycznia 1999 r. przepisów okres zatrudnienia w szczególnych warunkach przed wskazaną wyżej datą, należy przyjąć, iż przepis art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach nie znajduje zastosowania przy ustalaniu jego okresu pracy w warunkach szczególnych, co wyklucza możliwość odliczenia od tego okresu - okresów pobierania przezeń zasiłku chorobowego. Takie też stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Łodzi, który w wyroku z dnia z dnia 22 stycznia 2016 r., III AUa 463/15,stwierdził, iż przy obliczaniu stażu szczególnego osób ubiegających się o emeryturę na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887) uwzględnieniu podlegają okresy niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Przepis art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887) nie znajduje zastosowania przy ustalaniu okresu pracy w warunkach szczególnych, co wyklucza możliwość odliczenia od tego okresu - okresów pobierania zasiłku chorobowego ( tak też Sąd Apelacyjny w Gdańsku z dnia 8 czerwca 2016 r., III AUa 74/16 legalis).

Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawczyni w szczególnych warunkach wyniósł łącznie 14 lat, 2 miesiące i 26 dni. Doliczenie okresów zwolnień lekarskich skarżącego po 14 listopada 1991 r. w wymiarze łącznym 10 miesięcy i 21 dni spowodowało, że posiada on wymagane prawem 15 lat pracy w szczególnych warunkach i korzysta z uprawnień do emerytury w niższym wieku, po ukończeniu 60 lat. Nadto wskazać należy, iż w światle przeprowadzonego przez Sąd postepowania dowodowego nie budzi wątpliwości fakt, iż ubezpieczony wykonywał prace w szczególnych warunkach w Zakładach (...) w Ł. od miesiąca lutego n1980 roku do 31 grudnia 1998 roku, a więc wymiarze wystarczającym do uzyskania świadczenia niezależnie od faktu zaliczenia spornych okresów.

Dlatego też, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.