Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie: SO Przemysław Majkowski (spr.)

SO Tomasz Choczaj

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 lutego 2017 roku w Sieradzu

sprawy z powództwa E. R.

przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w P.

o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli - Sądu Pracy

z dnia 30 stycznia 2015 roku sygn. akt IV P 306/14

1.  Oddala apelację;

2.  Zasądza od powoda E. R. na rzecz pozwanego Banku Spółdzielczego w P. kwotę 5 460 (pięć tysięcy czterysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym.

Sygn. akt: IV Pa 71/16

UZASADNIENIE

Pozwem skierowanym do Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli w dniu 16 czerwca 2014 roku, powód E. R. wniósł o zasądzenie od pozwanego Banku Spółdzielczego w P. kwoty 132.000,00 zł tytułem odszkodowania za bezzasadne rozwiązanie z nim umowy o pracę za wypowiedzeniem. W uzasadnieniu powództwa powód podniósł, że jego ocenie uchwała o odwołaniu go ze składu zarządu Banku i argumentacja zawarta w piśmie o rozwiązaniu z nim stosunku pracy, zostały podjęte z rażącym naruszeniem przepisów prawa materialnego, a także, że wskazane przez stronę pozwaną przyczyny uzasadniające jego odwołanie z funkcji prezesa zarządu pozwanego Banku są nieprawdziwe.

Pozwany Bank Spółdzielczy w P. nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie w całości. W odpowiedzi na pozew pozwany Bank wskazał, że przyczyną rozwiązania stosunku pracy z powodem było odwołanie go ze stanowiska prezesa zarządu. W ocenie pozwanego, odwołanie powoda spowodowało niemożność dalszego zatrudniania go na stanowisku prezesa zarządu i tym samym uzasadniało decyzję o wypowiedzeniu łączącego strony stosunku pracy. Pozwany Bank podniósł nadto, że w jego ocenie, zachowano wszelkie wymogi formalne co do prawidłowego podjęcia uchwały Rady Nadzorczej z dnia 26 maja 2014 roku o odwołaniu powoda z funkcji prezesa, a powód nie kwestionował tej uchwały w innym trybie. Według strony pozwanej, oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy z E. R. podpisała osoba upoważniona - kierownik zakładu pracy, którym zgodnie z przepisami statutu pozwanego Banku jest prezes zarządu, a w tej konkretnej sytuacji, osoba pełniąca jego obowiązki.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2015 roku Sąd Rejonowy Sąd Pracy w Zduńskiej Woli oddalił powództwo i rozstrzygnął o kosztach procesu. W pisemnych motywach zapadłego orzeczenia Sąd Rejonowy ustalił, że uchwałą z dnia 12 lipca 1999 roku Nr 5/99, Rada Nadzorcza Banku Spółdzielczego w P. powołała powoda E. R. na stanowisko prezesa zarządu. W dniu 14 listopada 2001 roku, w związku z treścią wskazanej uchwały, pozwany zawarł z powodem umowę o pracę na czas nieokreślony zatrudniając powoda na stanowisku prezesa zarządu Banku, w pełnym wymiarze czasu pracy. W piśmie z dnia 19 maja 2014 roku Rada Nadzorcza Banku Spółdzielczego w P. wystąpiła do powoda z prośbą o „zakończenie pracy zawodowej" co uzasadniono osiągnięciem przez powoda wieku emerytalnego, ponad pięćdziesięcioletnim okresem jego wytężonej pracy oraz zauważalną utratą zaufania u znacznej części członków Rady. Na posiedzeniu Rady Nadzorczej w dniu 26 maja 2014 roku zwołanym m.in. w kwestii odwołania powoda E. R. nie wyraził zgody na dobrowolną rezygnację z zajmowanego stanowiska, a następnie opuścił posiedzenie. Celem przeprowadzenia głosowania nad odwołaniem E. R. z funkcji prezesa Rada Nadzorcza powołała Komisję Skrutacyjną. Przewodniczący Komisji przedstawił treść uchwały, której dotyczyć miało głosowanie oraz jej uzasadnienie. Następnie przeprowadzono tajne głosowanie, w wyniku którego odwołano powoda z funkcji prezesa i ze składu zarządu Banku, stosunkiem głosów 18 do 5. Przewodniczący Rady zwrócił się z prośbą do osoby protokołującej przebieg posiedzenia by zaprosiła do udziału w dalszym jego ciągu Członków Zarządu lecz powód odmówił wzięcia udziału w dalszej części posiedzenia, w trakcie której podjęto uchwałę o powołaniu, nie będącego członkiem Rady Nadzorczej pozwanego Banku, R. J. na stanowisko pełniącego obowiązki prezesa zarządu. Dnia 28 maja 2014 roku powód nie stawił się w pracy i złożył zwolnienie lekarskie. W dalszej kolejności sąd pierwszej instancji ustalił, że 9 czerwca 2014 roku E. R. powrócił do pracy. Tego samego dnia otrzymał uchwałę Rady Nadzorczej z 26 maja 2014 roku i oświadczenie z 9 czerwca 2014 roku o rozwiązaniu z nim umowy o pracę za wypowiedzeniem, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. W treści oświadczenia o wypowiedzeniu jako jego przyczynę wskazano odwołanie z funkcji prezesa zarządu na podstawie uchwały Nr 22/2014 Rady Nadzorczej Banku z 26 maja 2014 roku. Oświadczenie zawierało pouczenie o prawie odwołania się w terminie 7 dni do Sądu Pracy. Dokument podpisał p.o. prezesa zarządu R. J.. Sąd Rejonowy ustalił także, że powód nie kwestionował ważności uchwały z 26 maja 2014 roku na drodze sądowej.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego sąd pierwszej instancji ustalił, że do reprezentowania Banku Spółdzielczego w P. uprawnieni są dwaj członkowie zarządu łącznie, jeden członek zarządu i pełnomocnik łącznie bądź dwóch pełnomocników łącznic. Zgodnie z § 33 Statutu pozwanego Banku, prezes zarządu jest kierownikiem zakładu pracy w rozumieniu przepisów Kodeksu Pracy. Powód, będąc prezesem czy wcześniej wiceprezesem zarządu, podejmował decyzje w sprawach pracowniczych. Świadectwo pracy wystawione powodowi podpisał p.o. prezesa zarządu R. J..

Dokonując rozważań prawnych, na kanwie ustalonego w sprawie stanu faktycznego, Sąd Rejonowy z uwagi na specyficzną sytuację powoda związanego z pozwanym zarówno stosunkiem o charakterze korporacyjnym jak i pracowniczym, ocenił zakres swojej kognicji w sprawie i zaznaczył, że powód pełnił funkcję prezesa zarządu Banku Spółdzielczego, pozostając jednocześnie w stosunku pracy. Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego i poglądy doktryny sąd a quo zgodził się z poglądem Sądu Najwyższego, zgodnie z którym, w sprawie z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę nie podlega badaniu przez sąd pracy uchwała dotycząca odwołania z funkcji w zarządzie, gdyż nie jest to sprawa z zakresu prawa pracy (art. 476 § 1 k.p.c). Sąd Rejonowy uznał, że odwołanie ze stanowiska członka zarządu, które nie zostało skutecznie podważone w innym trybie, z reguły stanowi przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę

W dalszej części rozważań Sąd Rejonowy ocenił oświadczenie woli pracodawcy w kontekście zachowania jego formy, właściwej z punktu widzenia prawa pracy i stwierdził, że temuż oświadczeniu nie można zarzucić jakichkolwiek uchybień. Oświadczenie sporządzono na piśmie, z podaniem przyczyny rozwiązania stosunku pracy i stosownym pouczeniem o możliwości odwołania się do właściwego Sądu Pracy. Wręczenie dokumentu poprzedzono również konsultacją z reprezentującą pracownika zakładową organizacją związkową. W ocenie Sądu Rejonowego, oświadczenie podpisała osoba uprawniona. W sprawie bezspornie ustalono, że pozwany zdecydował się powierzyć kierowanie zakładem pracy prezesowi zarządu. Zasada ta wynika ze statutu banku i co wykazano załączonymi dokumentami w postaci świadectw pracy, czy umów o pracę, była w praktyce stosowana. Sąd pierwszej instancji, podkreślił, że zasadą jest, iż prezesem zarządu winna być osoba niewchodząca w skład innych organów. Po odwołaniu E. R., planowanego i wcześniej omawianego w organach banku, zgłoszono kandydata do czasowego pełnienia funkcji prezesa i zgodnie z wymogami ustawodawcy była to osoba spoza członków Rady Nadzorczej.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wywiódł powód E. R., w której zarzucił temuż Sądowi naruszenie prawa materialnego w postaci:

-

art. 56 § 1 zdanie trzecie ustawy Prawo Spółdzielcze (tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 1443) poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że z jego treści wynika uprawnienie rady nadzorczej spółdzielni do wyznaczenia do czasowego pełnienia obowiązków prezesa zarządu spółdzielni kogokolwiek czy to spośród członków zarządu czy też innych osób, w sytuacji, gdy wykładnia literalna powyższego przepisu wprost zakłada jedynie możliwość, w razie konieczności, wyznaczenia jednego lub kilku z członków bezpośrednio rady nadzorczej do czasowego pełnienia funkcji członka (członków) zarządu;

-

art. 3 l § 1 Kodeksu pracy poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy nie zachodziła podstawa do zastosowania powyższego przepisu prawa w istniejącym w sprawie stanic faktycznym;

-art. 3 1 § 1 Kodeksu pracy poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że osobą
zarządzającą zakładem pracy w imieniu pracodawcy może być członek organu
zarządzającego danego pracodawcy w sytuacji, gdy prawidłowa konstatacja poczyniona
w związku z niniejszym uregulowaniem prowadzi do wniosku, że za osobę zarządzającą
zakładem pracy nie może być uznany członek organu zarządzającego;

-art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych,
ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (tekst jednolity: Dz. U. 2014.109) poprzez
jego niezastosowanie i uznanie, że niezależnie od ustalonej w nim zasady kolegialnej
reprezentacji Banku Spółdzielczego w P. wypowiedzenie umowy o pracę
mogło zostać dokonane jednoosobowo.

W konkluzji apelacji strona powodowa wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie żądania pozwu, a w razie nieuwzględnienia tego wniosku ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Zduńskiej Woli do ponownego jej rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach procesu za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację pozwany Bank wniósł o jej oddalenie, podnosząc, że w jego ocenie zarzuty strony powodowej dotyczące naruszenia przez sąd pierwszej instancji przepisów prawa materialnego uznać należy za całkowicie bezpodstawne.

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy w Sieradzu wyrokiem z dnia 21 maja 2015 r. w sprawie sygn. akt IV Pa 36/15 oddalił apelację. Sąd zważył, że skoro apelujący nie sprecyzował żadnego zarzutu naruszenia prawa procesowego, a tym samym nie podważał ustaleń faktycznych dokonanych przez sąd pierwszej instancji, to Sąd Okręgowy rozpoznając apelację brał pod uwagę jedynie zgłoszone zarzuty naruszenia prawa materialnego, które w jego ocenie w okolicznościach faktycznych sprawy ocenić należało jako jedynie polemiczne i całkowicie bezprzedmiotowe. Sąd odwoławczy zaakceptował stanowisko Sądu Rejonowego, że art. 56 § 1 ustawy Prawo spółdzielcze w żaden sposób nie wyklucza możliwości powołania prezesa zarządu lub osoby pełniącej obowiązki prezesa zarządu spoza grona członków rady nadzorczej. Podkreślił, że zdanie trzecie art. 56 § 1 ustawy Prawo spółdzielcze należy wykładać w powiązaniu ze zdaniem pierwszym tego przepisu, całościowo, ponieważ ustawodawca przewidział zakaz łącznie funkcji członka zarządu z funkcją przedstawiciela na zebranie przedstawicieli oraz funkcji w radzie nadzorczej i funkcją w zarządzie. Sąd Okręgowy podkreślił, również, że z treści art. 56 § 1 ustawy Prawo spółdzielcze w żadnej mierze nie wynika obowiązek wyrażenia zgody przez Komisję Nadzoru Bankowego na powołanie do pełnienia obowiązków prezesa zarządu. Z art. 12 ust. 3 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających wynika, że zgoda Komisji Nadzór Bankowego jest wymagana do powołania przez radę nadzorczą prezesa zarząd banku spółdzielczego. Sąd Okręgowy uznał również za bezzasadny zarzut złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę przez podmiot nieuprawniony do reprezentowania pozwanego w sprawach pracowniczych. Sąd wyjaśnił, że Kodeks pracy zawiera samodzielną regulację prawną dotyczącą zdolności pracodawcy do czynności z zakresu prawa pracy. Wymóg kolektywnej reprezentacji wynikający z art. 13 ust. 1 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, dotyczy wszystkich innych spraw banku spółdzielczego poza sprawami ze stosunku pracy. Tylko w tych innych sprawach można mówić o bezwzględnej nieważności czynności prawnej z uwagi na wadliwą reprezentację podmiotu. Przy uwzględnieniu treści art. 31 § 1 k.p., zdaniem Sądu, nie ma wątpliwości, że § 33 pkt 6 statutu Banku Spółdzielczego w P., § 18 pkt 5 Regulaminu Organizacyjnego Banku Spółdzielczego w P. oraz § 5 Regulaminu Pracy, czynią prezesa zarządu Banku, jako osobę do tego wyznaczoną, uprawnionym do podejmowania jednoosobowo decyzji w sprawach kadrowych w sferze pracowniczej. Sąd, jako uzasadnienie takiego stanowiska, powołał się dodatkowo na orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok z 10 czerwca 2014 r., II PK 207/13). W związku z powyższym, Sąd Okręgowy stwierdził, że Sąd Rejonowy słusznie nie zastosował art. 13 ust. 1 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.

Od wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 maja 2015 r. strona powodowa wywiodła skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego zarzucając zapadłemu wyrokowi naruszenie prawa materialnego, to jest:

-

art. 31 § 1 k.p. w zw. z art. 12 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających w zw. z art. 13 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz art. 45 § 1 k.p. w zw. z art. 471 k.p. przez błędną wykładnię jak i niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że uprawnionym do reprezentowania pozwanego banku spółdzielczego przy dokonywaniu wypowiedzenia umowy o pracę powodowi na podstawie art. 31 § 1 k.p. w zw. z § 33 ust. 1 pkt 6 statutu, § 18 pkt 5 regulaminu organizacyjnego czy § 5 regulaminu pracy pozwanego banku był pełniący obowiązki prezesa, a nie osoby działające w ramach reprezentacji łącznej na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, pomimo tego, że brak było wymaganej zgody Komisji Nadzoru Finansowego na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, od której to zgody zależała skuteczność uchwały o powołaniu na stanowisko prezesa jak i pełniącego obowiązki, oraz pomimo braku odrębnego wyznaczenia na podstawie przepisów wewnętrznych obowiązujących u pozwanego osoby zajmującej stanowisko pełniącej obowiązki prezesa do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy w rozumieniu art. 31 § 1 k.p., a w konsekwencji naruszenie art. 45 § 1 k.p. i na podstawie art. 471 k.p. w zw. z art. 18 § 1 i 2 k.p. oraz § 5 łączącej strony umowy o pracę poprzez ich niezastosowanie i niezasądzanie na rzecz powoda odszkodowania (według umowy o pracę określoną jako rekompensata odszkodowanie) w wysokości 132.000,00 zł odpowiadającego 6-miesięcznemu przeciętnemu wynagrodzeniu otrzymywanemu przez powoda od pozwanego banku obliczanego jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy;

-

art. 56 § 1 zdanie trzecie ustawy Prawo spółdzielcze poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe uznanie, że z jego treści wynika uprawnienie rady nadzorczej spółdzielni do wyznaczenia do czasowego pełnienia obowiązków prezesa zarządu spółdzielni kogokolwiek czy to spośród członków zarządu czy też innych osób w sytuacji, gdy wykładnia literalna powyższego przepisu wprost zakłada jedynie możliwość, w razie konieczności, wyznaczenia jednego lub kilku z członków bezpośrednio rady nadzorczej do czasowego pełnienia funkcji członka (członków) zarządu w związku, z czym Rada Nadzorcza pozwanego banku nie mogła powołać do pełnienia obowiązków prezesa zarządu dotychczasowego wiceprezesa zarządu R. J. w związku, z czym osoba taka nie mogła wykonywać samodzielnie czynności z zakresu prawa pracy w imieniu pozwanego.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty przez uwzględnienie apelacji powoda w całości oraz zmianę wyroku Sądu Rejonowego i uwzględnienie powództwa; ponadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego przed sądem pierwszej i drugiej instancji oraz Sądem Najwyższym według załączonych faktur VAT, ewentualnie norm przepisanych; względnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy w tym zakresie sądowi drugiej instancji do ponownego rozpoznania wraz z orzeczeniem o kosztach sądowych.

Pełnomocnik pozwanego w odpowiedzi na złożoną skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 25 października 2016 r. w sprawie sygn. akt I PK 257/17, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego. Rozpoznając sprawę w postępowaniu kasacyjnym Sąd Najwyższy zważył, że złożona skarga jest częściowo uzasadniona. W treści rozważań prawnych Sąd Najwyższy podkreślił, że istota zarzutów przedstawionych w pkt. 1 skargi kasacyjnej sprowadza się do tego, czy pełniący obowiązki prezesa był uprawniony do wypowiedzenia umowy o pracę z powodem, a rozstrzygnięcie tego problemu ma zasadniczy wpływ na ocenę zasadności roszczenia powoda o odszkodowanie w wysokości 6 miesięcznego wynagrodzenia brutto, z tytułu bezzasadnego i bezprawnego wypowiedzenia umowy o pracę. W tym zakresie Sąd Najwyższy podkreślił, że podstawowy problem związany z reprezentacją banku (pracodawcy) dotyczy w sprawie reprezentacji w sprawach z zakresu prawa pracy: W tej sytuacji punktem wyjścia do dalszych rozważań jest ustalenie relacji pomiędzy przepisami ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (jednolity tekst: Dz.U. 2014, poz. 109 - dalej ustawa), a art. 31 § 1 k.p. Przepis art. 13 ust. 1 tej ustawy stanowi, że oświadczenie woli w imieniu banku spółdzielczego składają 2 członkowie zarządu lub członek zarządu i pełnomocnik lub 2 pełnomocników, ustanowionych bezpośrednio przez zarząd. Natomiast art. 31 § 1 k.p. stanowi, że za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką lub inna wyznaczona do tego osoba. Z aktów wewnętrznych pozwanego (statutu, regulaminu organizacyjnego i regulaminu pracy) wynika, że prezes zarządu jest kierownikiem zakładu pracy upoważnionym do wykonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy. Powołując się na liczne orzecznictwo Sądu Najwyższego w kwestii relacji przepisów regulujących reprezentację takich podmiotów jak spółki i spółdzielnie do przepisów kodeksu pracy Sąd Najwyższy przyjął, że w tym zakresie mamy obecnie do czynienia z wykształconą jednolitą linią orzeczniczą. Przyjmuje się mianowicie, że w sprawach dotyczących reprezentacji spółek i spółdzielni z zakresu prawa pracy pierwszeństwo, jako przepis szczególny, ma art. 31 § 1 k.p. (np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2003 r., I PK 455/02, LEX nr 1147735, z dnia 25 maja 2016 r., II PK 126/15, LEX nr 2093751, czy z dnia 7 grudnia 2012 r., II PK 121/12, LEX nr 1284747). W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, że w sprawach z zakresu prawa pracy takich pracodawców może reprezentować osoba lub organ zarządzający lub wyznaczona do tego inna osoba. Sąd Najwyższy wskazał, że Sąd Okręgowy trafnie przyjął, że pozwany Bank jako pracodawca wyznaczył w aktach wewnętrznych prezesa zarządu Banku jako osobę uprawnioną do podejmowania jednoosobowo czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.

Natomiast, jak podkreślił Sąd Najwyższy, w zaskarżonym wyroku Sąd Okręgowy nic wypowiedział się na temat upoważnienia do dokonywania tych czynności przez członka zarządu pełniącego obowiązki prezesa zarządu. Rozstrzygnięcia wymaga zatem kwestia, czy dopuszczalne było powołanie członka zarządu na pełniącego obowiązki co wiąże się z zarzutami skargi kasacyjnej zakresie braku zgody Komisji Nadzoru Finansowego oraz naruszenia art. 56 § 1 prawa spółdzielczego. Odpowiadając na te zarzuty zawarte w skardze Sąd Najwyższy wskazał, że są one nieuzasadnione. W okolicznościach sprawy Rada Nadzorcza pozwanego Banku nie powołała bowiem prezesa zarządu ani nie wyznaczyła do czasowego pełnienia jego obowiązków w trybie art. 56 § 1 prawa spółdzielczego. Sąd Najwyższy wskazał także, że ponadto należy przyjąć, że poza kognicją sądu pracy pozostaje powierzenie pełnienia funkcji aktualnemu wiceprezesowi zarządu przez radę nadzorczą. Natomiast należy przyjąć, że z punktu widzenia prawa pracy rada nadzorcza była uprawniona do wyznaczenia członka zarządu na pełniącego obowiązki prezesa, nawet jeżeli brak jest do tego ustawowej podstawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2016 r., 111 PK 108/15, LEX nr 2057360). Zakres obowiązków pracowniczych pełniącego obowiązki może zostać ukształtowany w sposób odpowiadający obowiązkom prezesa zarządu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2015 r., 111 PK 50/14, LEX nr 1731107).

Reasumując Sąd Najwyższy stwierdził, że ponowne rozstrzygnięcie sprawy wymaga dokonania ustaleń, czy pełniący obowiązki prezesa banku był inną wyznaczoną osobą do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy - w niniejszej sprawie dokonania wypowiedzenia umowy o pracę z powodem. W tym zakresie Sąd Najwyższy udzielił wskazówek, że nie można wykluczyć takiej możliwości. Bowiem zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego wyznaczenie osoby do dokonywania za pracodawcę czynności prawnych z zakresu prawa pracy może nastąpić w każdy sposób dostatecznie ujawniający wolę reprezentowanego (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2016 r., II PK 126/15, LEK nr 2093751, czy z dnia 7 grudnia 2012 r., 11 PK 121/12, LEX nr 1284747). W szczególności umocowanie to nie jest uzależnione od udzielenia pisemnego pełnomocnictwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2001 r., 1 PKN 226/00, OSNP 2002 nr 20, poz. 488). Niejednokrotnie Sąd Najwyższy przyjmował, że sposób reprezentacji pracodawcy przez inne osoby może wynikać nie tylko z aktów wewnątrzzakładowych, ale nawet z utrwalonej zwyczajowej praktyki w tym zakresie (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2007 r., II PK 331/06, LEX nr 911109, czy z dnia 10 czerwca 2014 r., II PK 207/13, LEX nr 1488759). /daniem Sądu Najwyższego wydaje się, że nie bez znaczenia pozostaje okoliczność, że pełnienie funkcji powierzono wiceprezesowi zarządu, który zastępował prezesa w razie jego nieobecności. Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu Najwyższego należało stwierdzić, że częściowo uzasadniony okazał się zarzut naruszenia art. 3*§ 1 k.p. Zasadniczo chodzi o to, że konieczne jest ustalenie faktyczne dotyczące ewentualnego umocowania osoby pełniącej obowiązki prezesa do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy. Sąd Najwyższy wskazał, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy powinien 'dokonać tych ustaleń oraz na ich podstawie jednoznacznie rozstrzygnąć, czy osoba pełniąca obowiązki była upoważniona do wypowiedzenia powodowi umowy o pracę.

Pismem procesowym z dnia 16 stycznia 2017r . (data wpływu do Sądu) pełnomocnik pozwanego Banku przedłożył do akt sprawy liczne dokumenty wnosząc o dopuszczenie dowodu z ich treści na okoliczność umocowania p.o. prezesa do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy oraz funkcjonowania w pozwanym Banku praktyki polegającej na dokonywaniu czynności z zakresu prawa pracy jednoosobowo przez p.o. prezesa zarządu ( k. 320 - 432).

Pismem procesowym z dnia 9 lutego 2017r. ( data wpływu do Sądu ) pełnomocnik powoda podtrzymał w całości zarzuty wywiedzione w apelacji i skardze kasacyjnej ( k. 442 - 446).

Sąd Okręgowy ponownie rozpoznając apelację ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 10 lutego 2017 r. pełnomocnik powoda poparł złożoną apelację oraz treść pisma procesowego z dnia 9 lutego 2017 r. Wobec okoliczności, że sprawa została przekazana do rozpoznania Sądowi Okręgowemu przez Sąd Najwyższy wskutek rozpoznania skargi kasacyjnej i z uwagi na tak sformułowane stanowisko procesowe apelującego, w tym miejscu należy przypomnieć, że skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, przysługującym od prawomocnych orzeczeń sądu drugiej instancji, mającym na celu przede wszystkim poddanie orzeczenia kontroli ze względu na prawidłową wykładnię i zastosowanie prawa. Stosownie do treści art. 398 2n k.p.c. w przypadku uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wykładnia prawa dokonana przez Sąd Najwyższy jest wiążąca dla sądu, któremu sprawa została przekazana.

Sąd Najwyższy w treści pisemnych motywów swojego wyroku dokonał szczegółowej wykładni wedle, której zarzuty strony powodowej dotyczące naruszenia przez sąd drugiej instancji prawa materialnego w znacznej części okazały się być bezzasadne, a jedyną kwestią wymaganą przy ponownym rozpoznaniu sprawy było dokonanie ustaleń, czy pełniący obowiązki prezesa banku był inną wyznaczoną osobą do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy - w niniejszej sprawie dokonania wypowiedzenia umowy o pracę z powodem. Wobec brzmienia art. 398 20 k.p.c. i treści uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2016. w sprawie I PK 257/15 wszystkie zarzuty apelującego poza zagadnieniem wyraźnie wskazanym przez Sąd Najwyższy stały się bezprzedmiotowe. W takich okolicznościach nie ma konieczności szczegółowego odnoszenia się do tych zarzutów omówionych już jako niezasadne przez Sąd Najwyższy i ich ponownej analizy jak tego chciała strona powodowa.

Odnosząc się do treści samego zagadnienia przekazanego sądowi ad quem przez Sąd Najwyższy do ponownego rozpoznania to zważyć należy, że materiał dowodowy przedłożony do akt sprawy przez pozwany Bank wskazuje na faktyczne umocowanie p.o. prezesa zarządu do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy. Świadczy o tym materiał dowodowy zebrany w aktach sprawy ( świadectwo pracy powoda podpisane przez R. J. k. 163, rozwiązanie przez powoda, w okresie gdy był p.o. Prezesa Zarządu Banku umowy o pracę z W. Ł.i świadectwo pracy tej osoby k. 167, 168, przyznanie dodatków stażowych pracownikom przez powoda w 1999r. w czasie gdy pełnił funkcję p.o. Prezesa Zarządu k. 426, 427,432, umowa o pracę zawarta pomiędzy K. S., a Bankiem przez powoda w 1999r. w czasie gdy pełnił funkcję p.o. Prezesa Zarządu k. 431, umowa o pracę zawarta pomiędzy M. T., a Bankiem reprezentowanym przez wiceprezesa zarządu R. J. k.169, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia podpisane przez wiceprezesa zarządu R. J. k.170, świadectwa pracy podpisane przez wiceprezesa zarządu R. J. k. 171- 173, uchwała Nr 7/99 rady Nadzorczej o powołaniu powoda jako wiceprezesa na stanowisko p.o. Prezesa Zarządu k.410, świadectwo pracy powoda z dnia 30 września 2014r. podpisane przez R. J. k. 411- 412, pismo do ZUS dotyczące wniosku emerytalnego powoda k. 420, 420v.,)

Strona powodowa w toku sprawy, w tym i na rozprawie apelacyjnej, podnosiła, że p.o. prezesa nie miał pisemnego umocowania stosownego organu do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy. Brak pisemnego umocowania p.o. prezesa do dokonywania tych czynności jest bezsporny w niniejszej sprawie, jednak ten zarzut jest chybiony i pośrednio został już omówiony w wyroku Sądu Najwyższego wydanego w niniejszej sprawie, bowiem dokonując wskazówek dotyczących ponownego rozpoznania sprawy Sąd Najwyższy wskazał, że w szczególności umocowanie takie nie jest uzależnione od udzielenia pisemnego pełnomocnictwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2001 r., I PKN 226/00, OSNP 2002 nr 20, poz. 488). Dodatkowo podnieść należy, że w trakcie gdy powołano R. J. na funkcję p.o. prezesa zarządu był on wiceprezesem zarządu pozwanego Banku zastępującym prezesa po jego nieobecność i wykonującym w trakcie prezesury powoda czynności z zakresu prawa pracy np. dotyczące rozwiązywania umów o pracę z pracownikami czy podpisywania świadectw pracy. Podobne czynności wykonywał także sam powód w okresie gdy pełnił funkcję p.o. prezesa zarządu na co wskazują załączone do akt sprawy dowody przywołane powyżej. Skoro odpadła przyczyna nieważności wypowiedzenia w postaci braku pisemnego umocowania dla organu wypowiadającego, to dokonując analizy stanu faktycznego sprawy podkreślić należy, że na podstawie uchwały Rady Nadzorczej pozwanego Banku nr 23/2014 z dnia 26 maja 2014 r. R. J. powierzono pełnienie obowiązków prezesa zarządu co oznacza, że zakres jego kompetencji dotyczył wszystkich zadań i obowiązków, które zostały w aktach wewnętrznych Banku przypisane do tego stanowiska. Jak to już ustalono bezspornie w sprawie i co znalazło aprobatę Sądu Najwyższego, w aktach wewnętrznych Banku wskazano jednoznacznie kompetencje prezesa zarządu do jednoosobowego reprezentowania Banku jako pracodawcy w stosunkach z zakresu prawa pracy. Zakres obowiązków pracowniczych pełniącego obowiązki może zostać ukształtowany w sposób odpowiadający obowiązkom prezesa zarządu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2015 r., III PK 50/14, LEK nr 1731107). Skoro osobie pełniącej obowiązki prezesa powierzono wszystkie czynności dotyczące kierowania Bankiem to logiczne jest także, że w tym zakresie mieściły się także obowiązki związane ze stosowaniem Kodeksu pracy. Za takim rozumieniem umocowania p.o. prezesa przemawia także fakt, że Rada Nadzorcza powołując R. J. na to stanowisko, w treści swojej uchwały nic wyłączyła żadnego obszaru obowiązków prezesa z kompetencji p.o. prezesa. Za przyjęciem takiej argumentacji przemawia także przywołane przez Sąd Najwyższy w niniejszej sprawie, utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego zgodnie, z którym umocowanie do reprezentacji pracodawcy przez inne osoby może wynikać nie tylko z aktów wewnątrzzakładowych, ale nawet z utrwalonej zwyczajowej praktyki w tym zakresie (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2007 r., II PK 331/06, LEX nr 911109, czy z dnia 10 czerwca 2014 r., II PK207/13, LEX nr 1488759). Strona pozwana poprzez złożone dokumenty dowiodła istnienie takiej praktyki w Banku Spółdzielczym w P.. Z przedłożonych do akt-sprawy dokumentów wynika bowiem, że obecnemu powodowi E. R. w czasie gdy był wiceprezesem zarządu pozwanego Banku uchwałą Rady Nadzorczej Nr 7/99 z dnia 16 kwietnia 1999 r. powierzono pełnienie obowiązków prezesa zarządu Banku. Ta uchwała w swej treści była tożsama z uchwałą Rady Nadzorczej Nr 23/2014 z dnia 26 maja 2014 r. powołującą R. J. na stanowisko p.o. prezesa zarządu Banku. Zarówno powód jak i R. J. w momencie powoływania ich na stanowiska p.o. prezesów zarządu byli urzędującymi wiceprezesami zarządów. Powód przebywał na stanowisku p.o. prezesa zarządu przez okres trzech miesięcy i wykonywał w tym czasie jednoosobowo różne czynności z zakresu prawa pracy, w tym również dotyczące rozwiązywania z pracownikami Banku umów o pracę i podopisywania świadectw pracy.

W toku postępowania powód twierdził, że w zakresie czynności z zakresu prawa pracy w okresie gdy był p.o. prezesa zarządu posiadał odrębne, pisemne upoważnienie Rady Nadzorczej do dokonywania czynności w tym zakresie, jednak nie przedłożył w tym przedmiocie żadnego dowodu, chociaż to na nim jako na osobie, która z faktu wywodzi skutki prawne, stosownie do treści art. 6 k.c, spoczywał ciężar udowodnienia tej okoliczności. Podkreślić także należy niekonsekwencję samego powoda kwestionującego fakt wypowiedzenia mu umowy o pracę przez p.o. prezesa zarządu R. J. i jednocześnie akceptującego wystawienie i podpisanie przez niego powodowi świadectwa pracy i przedłożenie go w ZUS celem uzyskania świadczeń emerytalnych.

Reasumując zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że w dacie dokonywania powodowi wypowiedzenia umowy o pracę p.o. prezesa zarządu pozwanego Banku był inną osobą wyznaczoną do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy w pozwanym Banku w rozumieniu art. 3 1 kodeksu pracy.

W związku z powyższym i w oparciu o art. 385 k.p.c. apelacja pełnomocnika powoda jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego w pkt. 2. wyroku orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c, zasądzając od powoda E. R. na przecz pozwanego Banku Spółdzielczego w P. kwotę 5.460,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym. Koszty zastępstwa procesowego pozwanego zostały ustalone na podstawie § 6 i § 10 ust. 4 pkt. 3 i § 9 ust 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804).