Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1033/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 marca 2016 - znak (...) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 1 lutego 2016 roku odmówił K. N. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 roku wymaganego 25 - letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku ZUS przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 roku okresy składkowe w wymiarze 24 lat, 11 miesięcy i 7 dni oraz nieskładkowe w wymiarze 20 dni. Staż sumaryczny wyniósł 24 lata, 11 miesięcy i 27 dni. Uwzględniony staż pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych wyniósł 22 lata, 10 miesięcy i 11 dni. ZUS nie uwzględnił do stażu pracy okresu od dnia 24 lutego 1978 roku do dnia 12 marca 1978 roku, ponieważ w tym okresie wnioskodawca nie podjął zatrudnienia po odbyciu zasadniczej służby wojskowej.

/decyzja - k. 33 - 33 verte akt ZUS/

Odwołanie od ww. decyzji w dniu 13 kwietnia 2016 roku złożył K. N., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. Wnioskodawca wskazał, że w Gminnej Spółdzielni (...) w A. był faktycznie zatrudniony już od dnia 1 czerwca 1973 roku jako uczeń przy różnych pracach w warsztacie ślusarskim, gdzie były remontowane maszyny masarskie. Wskazał też, że powrócił do pracy po odbyciu służby wojskowej w wymaganym terminie 30 dni, wykonując wcześniej niezbędne badania i w tym okresie pozostawał już do dyspozycji pracodawcy.

/odwołanie - k. 2 - 4/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 12 maja 2016 roku organ rentowy wniósł o jego oddalenie, argumentując jak w treści zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie - k. 17/

Pismem procesowym złożonym na rozprawie w dniu 7 grudnia 2016 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparła odwołanie, wskazując że organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawcy okresu pozostawania bez pracy od dnia zwolnienia z wojska, tj. 23 lutego 1978 roku do podjęcia ponownie zatrudnienia w tych samych zakładach pracy, tj. (...) SA w Ł. w dniu 13 marca 1978 roku. Okres od dnia 24 lutego 1978 roku do dnia 12 marca 1978 roku obejmuje 17 dni, a wnioskodawcy do 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych brakuje tylko 3 dni. Podniosła, że wnioskodawca już w dniu
27 lutego 1978 roku zgłosił się do pracodawcy, zgłaszając swoją gotowość do pracy i został przez pracodawcę skierowany na niezbędne badania. Pełnomocnik wskazała również, że choć brak dokumentów na tę okoliczność, to wnioskodawca jeszcze przed ukończeniem 18 roku życia, już od czerwca 1973 roku pracował w Gminnej Spółdzielni (...) w A., a brak dokumentacji wynika z częstych przeprowadzek Spółdzielni i zalania należących do niej budynków.

/pismo procesowe - k. 44 - 47/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Pełnomocnik wnioskodawcy poparła odwołanie i wniosła o zaliczenie do ogólnego stażu pracy okresu po zwolnieniu wnioskodawcy z wojska do dnia ponownego podjęcia pracy - tj. od 24 lutego 1978 roku do 12 marca 1978 roku, a także okresu zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w A. od czerwca do lipca 1973 roku. Ponadto wniosła również o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowiska stron - e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 00:01:40 - 00:07:52 - płyta
- k. 54; e-protokół z dnia 20 marca 2017 roku - 00:01:08 - 00:03:46; 00:15:51-00:23:41
- płyta - k. 54/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony K. N. urodził się w dniu (...).

/ okoliczność bezsporna/

K. N. złożył wniosek o emeryturę w dniu 1 lutego 2016 roku.

/ okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek z dnia 1 lutego 2016 roku – k. 1 akt ZUS/

Wnioskodawca nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

/ okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek z dnia 1 lutego 2016 roku – k. 2 akt ZUS/

Wnioskodawca ukończył szkołę podstawową w 1971 roku, a następnie przez rok uczył się w szkole zawodowej.

W okresie od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 31 października 1973 roku wnioskodawca pracował w Gminnej Spółdzielni (...) w A. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku uczeń - przygotowanie do zawodu - pomoc ślusarza. Była to jego pierwsze zatrudnienie.

/zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 20 marca 2017 roku - 00:15:19 - 00:15:51 - płyta - k. 64 w zw. z e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 00:07:52 - 00:25:18 - płyta - k. 54; zeznania świadka B. P. - e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 00:34:54 - 00:45:10 - płyta - k. 54; zeznania świadka J. T. - e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 00:46:46 - 01:00:01 - płyta - k. 54; zeznania świadka J. C. - e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 01:00:01 - 01:07:37 - płyta - k. 54; zeznania świadka M. M. - e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 01:09:59 - 01:17:38 - płyta - k. 54/

W GS (...) w A. wnioskodawca zajmował się od czerwca 1973 roku wykonywaniem konstrukcji kratowych, spawaniem, pracami ślusarskimi. Przez cały okres zatrudnienia wykonywał te same czynności i pracował przez 8 godzin dziennie. Jego przełożonym w warsztacie był R. P., który był właścicielem zakładu wykonującego usługi dla Spółdzielni. Wnioskodawca pomagał w pracy M. M., który był jego sąsiadem i pracował w Spółdzielni na stanowisku ślusarz – spawacz . Wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie w takiej samej wysokości, jak inni uczniowie - 1000 - 1200 zł miesięcznie.

Na tym samym stanowisku co wnioskodawca i w tym samym okresie byli jeszcze zatrudnieni w spółdzielni jako uczniowie - B. P. oraz J. T.. Pracowali w tych samych godzinach i wykonywali te same czynności, co wnioskodawca. Wnioskodawca i inni uczniowie byli zatrudnieni na podstawie umowy o pracę jako osoby niepełnoletnie.

/zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 20 marca 2017 roku - 00:15:19 - 00:15:51 - płyta - k. 64 w zw. z e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 00:07:52 - 00:18:13 - płyta - k. 54; zeznania świadka B. P. - e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 00:34:54 - 00:45:10 - płyta - k. 54; zeznania świadka J. T. - e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 00:46:46 - 01:00:01 - płyta - k. 54; zeznania świadka J. C. - e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 01:00:01 - 01:07:37 - płyta - k. 54; zeznania świadka M. M. - e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 01:09:59 - 01:17:38 - płyta - k. 54/

GS (...) w A. wystawiła wnioskodawcy świadectwo pracy, w którym potwierdzono, że był zatrudniony od dnia 1 sierpnia 1973 roku do
dnia 31 października 1973 roku.

/świadectwo pracy - k. 27 - 28 akt ZUS/

Z okresu zatrudnienia wnioskodawcy w GS (...) w A. zachowała się jedynie częściowo dokumentacja w postaci list płac za miesiące od lipca do listopada 1973 roku. Imię i nazwisko wnioskodawcy widnieje na listach za miesiące od sierpnia do października.

/listy płac - k. 30/

Gminna Spółdzielnia (...) w A. poinformowała Sąd, że przedstawione listy płac są jedynymi dokumentami, jakie zachowały się w archiwum po licznych przeprowadzkach i zalaniu budynków Spółdzielni. Na ich podstawie sporządzone zostało świadectwo pracy wnioskodawcy.

/pismo - k. 29/

W okresie od dnia 19 marca 1974 roku do dnia 31 maja 1999 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...) S. A. Służbę wojskową odbywał w okresie od dnia 28 kwietnia 1976 roku do dnia 23 lutego 1978 roku.

/świadectwo pracy - k. 25 akt ZUS; akta osobowe - k. 32/

Wnioskodawca został zwolniony z pracy celem odbycia służby wojskowej z dniem
27 kwietnia 1976 roku.

/karta obiegowa zmiany - k. 14 - 15 akt osobowych - k. 32/

Po zakończeniu służby wojskowej, wnioskodawca stawił się w oddziale kadr Zakładów (...) w dniu 27 lutego 1978 roku, gdzie otrzymał od zakładowego lekarza skierowanie na badania okulistyczne, badania morfologii, laryngologiczne, neurologiczne i prześwietlenie klatki piersiowej. Badania przeprowadzał w Ł. i w A.. Przeprowadzenie badań zajęło mu około 9 dni. Następnie złożył w kadrach zaświadczenie, że jest zdolny do pracy i zakład pracy wskazał mu datę podjęcia pracy.

/zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 20 marca 2017 roku - 00:15:19 - 00:15:51 - płyta - k. 64 w zw. z e-protokół z dnia 20 marca 2017 roku - 00:03:46 - 00:13:38 - płyta - k. 64 i e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 00:25:18 - 00:28:08 - płyta - k. 54; kopia książeczki wojskowej - k. 4 akt ZUS/

Po powrocie z wojska, z wnioskodawcą zawarto ponownie umowę o pracę w dniu
13 marca 1978 roku.

/umowa o pracę - k. 6 - 7 akt osobowych - k. 32/

Zakłady (...) zajmowały się produkcją materiałów
i tkanin. Panowało tam duże zapylenie i hałas. Pracownicy musieli nosić ochraniacze słuchu. /zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 20 marca 2017 roku - 00:15:19 - 00:15:51 - płyta - k. 64 w zw. z e-protokół z dnia 7 grudnia 2016 roku - 00:28:08 - 00:31:15 - płyta - k. 54 /

Zakłady (...) S. A. wystawiły wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, w którym wskazały że wnioskodawca w okresach: od dnia 19 marca 1974 roku do dnia 27 kwietnia 1976 roku, od dnia 13 marca 1978 roku do dnia 30 września 1979 roku, od dnia 1 października 1979 roku do dnia 31 grudnia 1981 roku oraz od dnia 1 stycznia 1982 roku do dnia 31 maja 1999 roku wykonywał prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych. Organ rentowy zaliczył okresy wskazane przez ten zakład pracy w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych do stażu pracy w warunkach szczególnych.

/świadectwo pracy - k. 5 akt osobowych - k. 32; wyliczenia - k. 29 - 31akt ZUS /

Ubezpieczony udowodnił staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 22 lat, 10 miesięcy i 11 dni.

/okoliczność bezsporna, a nadto: wyliczenia - k. 29 - 31 i decyzja - k. 33 akt ZUS/

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja - k. 33 - 33 verte akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci: dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach ZUS, zachowanych akt osobowych ze spornych okresów zatrudnienia oraz zeznań świadków i wnioskodawcy. Powołani świadkowie pracowali razem z K. N. w Gminnej Spółdzielni (...) w A.. Ich spójne i wyczerpujące zeznania potwierdziły, że wnioskodawca podjął pracę w Spółdzielni przed dniem wskazanym jako początek zatrudnienia w świadectwie pracy z dnia 27 marca 2014 roku. Jak przyznał sam pracodawca do dnia dzisiejszego zachowała się tylko niewielka część dokumentacji kadrowej z lat 70 - tych ubiegłego wieku. Zarówno w przypadku wnioskodawcy, jak i innych pracowników zatrudnionych w tamtym okresie, zachowały się tylko nieliczne listy płac. Pracodawca przyznał, że wystawił świadectwo na podstawie posiadanej niekompletnej dokumentacji osobowej, a w toku postępowania swoje potwierdzenie znalazły twierdzenia wnioskodawcy, że świadectwo to nie odzwierciedla faktycznego przebiegu zatrudnienia.

Istotnie nazwiska wnioskodawcy nie wskazano w zachowanych listach płac sprzed sierpnia 1973 roku. Brak jest również umów o pracę skarżącego, jak i pozostałych pracowników. Pamiętać należy, że byli to pracownicy niepełnoletni, których praca mogła być rozliczana inaczej niż pozostałych pracowników. Wszyscy świadkowie zgodnie potwierdzili jednak, że wnioskodawca był zatrudniony w Gminnej Spółdzielni (...) w A., już co najmniej od czerwca 1973 roku.

Sąd ustalił ponadto, że choć wnioskodawca został zwolniony ze służby wojskowej w dniu 23 lutego 1978 roku, a pracę w Zakładach (...) S. A. podjął ponownie od dnia 13 marca 1978 roku, to jednak już w kilka dni po zwolnieniu z wojska musiał zgłosić pracodawcy gotowość powrotu do pracy i wykonać szereg badań sprawdzających jego zdolność do pracy. Pamiętać należy, że wnioskodawca w Zakładach (...) świadczył pracę w warunkach szczególnych, co jest okolicznością niekwestionowaną przez ZUS. Wykonanie wielu badań i uzyskanie zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do podjęcia pracy było zatem konieczne, a skoro wnioskodawca wykonał wszystkie badania lekarskie przed dniem 13 marca 1978 roku, to istotnie musiał zgłosić się do pracodawcy w możliwym najwcześniejszym terminie, czyli
niewątpliwie w poniedziałek 27 lutego 1978 roku.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka J. N. zgłoszony na okoliczność przeprowadzonych przez wnioskodawcę badań przed podjęciem zatrudnienia w (...) po wojsku, gdyż jak sam wskazał wnioskodawca świadek została zatrudniona dopiero w 1980 roku na stanowisku brygadzistki i nie miała wiedzy na temat przeprowadzonych przez niego badań lekarskich.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku ( vide art. 196 ustawy) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (wynoszący 20 lat dla kobiet
i 25 lat dla mężczyzn).

Jak dalej stanowi ust. 2 powołanego przepisu, emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z § 3 i 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 roku, nr 8, poz. 43 ze zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca spełnił ustawowe przesłanki co do wieku. Nie jest również członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz ma wymagany na dzień
1 stycznia 1999 roku staż pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy zakwestionował jednak wymagany wymiar 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, uwzględniając tylko 24 lata, 11 miesięcy i 27 dni.

Według § 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe ( Dz. U.
z 2011 roku, nr 237, poz. 1412) jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis
w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Należy podkreślić, że Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c.
i sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

Ograniczenia dowodowe zawarte w treści ww. rozporządzenia dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami. W postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązują odstępstwa od ogólnych zasad dowodzenia podyktowane dążeniem do pełnego i wszechstronnego rozstrzygnięcia wszystkich kwestii spornych. W praktyce oznacza to, że w postępowaniu tym dopuszczalne jest wykazanie wszelkimi dowodami okoliczności, od których zależą uprawnienia do świadczeń
z ubezpieczenia społecznego, także wówczas, gdy z dokumentów wynika co innego ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 1995 roku, II URN 23/95).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność stażu pracy wnioskodawcy dopuścił dowód z zeznań świadków oraz wnioskodawcy, a także z zachowanej dokumentacji zatrudnienia ubezpieczonego.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przenosząc tę regułę na grunt niniejszej sprawy przyjąć należy, że wnioskodawca, zaprzeczając twierdzeniom organu rentowego, który na podstawie złożonej dokumentacji dotyczącej przebiegu zatrudnienia dokonał niekorzystnych dla niego ustaleń, powinien w postępowaniu przed sądem podważyć trafność ustaleń w zakresie wymiaru zatrudnienia oraz wskazać okoliczności i fakty znajdujące oparcie w materiale dowodowym,
z których możliwym byłoby wyprowadzenie wniosków przeciwnych niż w zaskarżonej decyzji.

Reprezentowany przez fachowego pełnomocnika ubezpieczony wykazał, że faktyczny okres zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w A. był o co najmniej 2 miesiące dłuższy, niż wskazano w świadectwie pracy. Kolejną sporną kwestią wpływającą na ocenę długości stażu pracy wnioskodawcy było nieuwzględnienie przez organ rentowy okresu zatrudnienia od dnia 24 lutego 1978 roku do dnia 12 marca 1978 roku, ponieważ w tym okresie wnioskodawca nie podjął pracy po odbyciu zasadniczej służby wojskowej. Uznać należy, że również w tym zakresie argumentacja organu rentowego jest nieprawidłowa.

Wnioskodawca odbywał służbę wojskową w okresie obowiązywania ustawy z dnia
21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ( Dz. U. z 1967 roku, nr 44, poz. 220). Jak stanowi art. 120 tej ustawy pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do służby, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy.

Zwrócić należy jednak uwagę, że jak słusznie wskazywał pełnomocnik wnioskodawcy, chociaż wnioskodawca faktycznie rozpoczął pracę w dniu 13 marca 1978 roku, to już kilkanaście dni wcześniej zgłosił pracodawcy wolę powrotu do pracy. Rozpoczęcie przez ubezpieczonego świadczenia pracy w Zakładach (...) S. A. z pewnością wymagało wykonania szeregu badań lekarskich i wydania orzeczenia lekarskiego stwierdzającego zdolność ubezpieczonego do zajmowania dotychczasowego stanowiska pracy. Jak zatem ustalił Sąd, wnioskodawca po zakończeniu służby wojskowej wyraził wolę powrotu do pracy u dotychczasowego pracodawcy już w dniu 27 lutego 1978 roku, a tylko konieczność wykonania badań lekarskich opóźniła faktyczne przystąpienie do świadczenia pracy. Nawet gdyby przyjąć datę nieco późniejszą, to nie ulega wątpliwości, że wykonanie wszystkich badań musiało zająć przynajmniej tydzień.

Należy podkreślić, że taki rodzaj podjętych przez ubezpieczonego czynności od dnia 27 lutego 1978 roku, a następnie faktyczne podjęcie pracy u pracodawcy, u którego ubezpieczony był zatrudniony przed powołaniem do służby wojskowej, uprawnia do stwierdzenia, że okres ten związany z gotowością podjęcia pracy u dotychczasowego pracodawcy uprawnia do zaliczenia go do okresu składkowego.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2006 roku ( sygn. akt III UK 5/06, OSNP 2007/7 – 8/ M.P.Pr. (...) ) przerwę w wykonywaniu zatrudnienia
w ramach stosunku pracy wywołaną odbywaniem zasadniczej służby wojskowej uznaje się za zawieszenie realizacji nadal trwającego stosunku pracy z tego względu, że w okresie odbywania tej służby nie są wykonywane zobowiązania stron stosunku pracy, ponieważ pracownik doznaje przeszkód w świadczeniu pracy z powodu odbywania zasadniczej służby wojskowej, co prowadzi do zawieszenia świadczeń pracodawcy, które na ogół są ekwiwalentami za pracę wykonaną. Zauważyć należy przy tym, że pracodawca w świadectwie pracy z dnia 31 maja 1999 roku poświadczył okres zatrudnienia od dnia
19 marca 1974 do 31 maja 1999 roku.

Zgodnie z art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej okres odbytej zasadniczej lub okresowej służby wojskowej zaliczał się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, pracownikom, którzy po odbyciu tej służby podjęli zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby albo w tej samej gałęzi pracy. Przepis art. 106 ust. 1 tej ustawy wskazywał natomiast, na obowiązek pracodawcy, który zatrudniał pracownika w dniu powołania do zasadniczej służby wojskowej, do zatrudnienia go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby pracownik zgłosił swój powrót do zakładu pracy w celu podjęcia zatrudnienia.

Co prawda art. 6 ustawy emerytalnej stanowi, że tylko okres służby wojskowej jest okresem składkowym (pkt 4), a ponadto okresami składowymi się okresy opłacania składek (pkt 2), jednak w orzecznictwie powszechnym jest pogląd, że do uznania okresu zatrudnienia do okresu składowego nie jest konieczne wykazanie przez ubezpieczonego opłacenia przez pracodawcę składek na ubezpieczenie społeczne ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia
6 kwietnia 2007r., sygn. II UK 185/06, OSNP 2008/9 – 10/143, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 19 września 2012r., sygn. III AUa 458/12, Lex nr 1220517). Ponadto jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 28 stycznia 2014 roku ( sygn. akt III AUa 500/13) przepisy ustawy emerytalnej ustanawiają też przypadki uznawania całkowicie fikcyjnych okresów, gdy nie jest ani świadczona praca ani nie jest wypłacane wynagrodzenie do okresów składkowych. Tak potraktować należy okres, gdy podjęcie zatrudnienia było niemożliwe z przyczyn niezależnych od pracownika, ponieważ koniecznym było wykonanie szeregu badań lekarskich, bez których ubezpieczony nie mógł zostać dopuszczony do wykonywania pracy.

Nie chodzi zatem o sam fakt świadczenia pracy czy opłacenia składki, szczególnie gdy faktycznie podjęcie zatrudnienia, wiążące się już z wypłatą wynagrodzenia było niezależne od woli pracownika, ponieważ wymagało wykonania szeregu badań lekarskich bez których ubezpieczony nie mógłby być dopuszczony do wykonywania pracy.

W tym stanie rzeczy zaakceptować należało stanowisko wyrażone także m.in. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 5 października 2010 r., sygn. III AUa 621/10, OSAB 2010/3/77 – 87), że wliczeniu do stażu ubezpieczeniowego jako okres składowy podlega również okres od zgłoszenia gotowości do podjęcia pracy po zakończeniu zasadniczej służby wojskowej do dnia faktycznego podjęcia pracy. Konstatacji tej w rozważanej sprawie nie zmienia fakt, że ubezpieczony przez te kilkanaście dni nie wykonywał faktycznie pracy, gdyż nie zmienia to ostatecznego wniosku, że również w tym okresie pozostawał on w gotowości do pracy, co potwierdza fakt, że od 13 marca 1978 roku. faktycznie rozpoczął świadczenie pracy.

Mając powyższe na uwadze, wymiar okresów składkowych i nieskładkowych wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 roku z pewnością przekroczył wymagane 25 lat. K. N. spełnił przy tym pozostałe przesłanki do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Ubezpieczony wniosek o emeryturę złożył w dniu 1 lutego 2016 roku, ale wiek 60 lat ukończył w dniu 28 lutego 2016 roku - prawo do emerytury należało zatem przyznać od tej daty.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy w Łodzi zmienił zaskarżoną decyzję i na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Mając na uwadze wynik postępowania oraz datę wniesienia odwołania od zaskarżonej decyzji, Sąd o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800) i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz K. N. kwotę 360,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Z uwagi na datę wniesienia odwołania od zaskarżonej decyzji zastosowania nie miała jeszcze zmiana powołanego rozporządzenia wprowadzona Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia
3 października 2016 roku ( Dz.U. 2016, poz. 1668) dopiero z dniem 27 października 2016 roku, ponieważ zgodnie z § 2 do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego wraz z odpisami protokołów rozpraw zgodnie z wnioskiem, wypożyczając akta ZUS

M.U.

24 kwietnia 2017 roku

VIII U 1033/16

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE