Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2017 r. w Gliwicach

sprawy z powództwa T. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w G.

o wynagrodzenie za pracę, odsetki, odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 18 października 2016 r. sygn. akt IV P 618/15

1.  odrzuca apelację co do punktu 2 zaskarżonego wyroku;

2.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 lit. a w ten sposób, że zasądza od pozwanej na rzecz powoda tytułem wynagrodzenia za pracę następujące kwoty i za następujące okresy:

a)  982,17 zł (dziewięćset osiemdziesiąt dwa złote i siedemnaście groszy) za kwiecień 2013 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

b)  2 000 zł (dwa tysiące złotych) za maj 2013 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

c)  2 000 zł (dwa tysiące złotych) za czerwiec 2013 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

d)  2 000 zł (dwa tysiące złotych) za lipiec 2013 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

e)  1 896,77 zł (tysiąc osiemset dziewięćdziesiąt sześć złotych i siedemdziesiąt siedem groszy), w tym 230,10 zł (dwieście trzydzieści złotych i dziesięć groszy) za czas niezdolności do pracy, za sierpień 2013 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

f)  1 958,71 zł (tysiąc dziewięćset pięćdziesiąt osiem złotych i siedemdziesiąt jeden groszy), w tym 92,04 zł (dziewięćdziesiąt dwa złote i cztery grosze) za czas niezdolności do pracy, za październik 2013 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

g)  1 876,12 zł (tysiąc osiemset siedemdziesiąt sześć złotych i dwanaście groszy), w tym 276,12 zł (dwieście siedemdziesiąt sześć złotych i dwanaście groszy) za czas niezdolności do pracy, za grudzień 2013 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

h)  2 000 zł (dwa tysiące złotych) za marzec 2014 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

i)  2 000 zł (dwa tysiące złotych) za kwiecień 2014 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

j)  2 000 zł (dwa tysiące złotych) za maj 2014 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

k)  1 896,77 zł (tysiąc osiemset dziewięćdziesiąt sześć złotych i siedemdziesiąt siedem groszy), w tym 230,10 zł (dwieście trzydzieści złotych i dziesięć groszy) za czas niezdolności do pracy, za czerwiec 2014 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

l)  2 000 zł (dwa tysiące złotych) za wrzesień 2014 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

m)  1 666,67 zł (tysiąc sześćset sześćdziesiąt sześć złotych i sześćdziesiąt siedem groszy) za października 2014 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

n)  2 000 zł (dwa tysiące złotych) za grudzień 2014 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

o)  1 000 zł (tysiąc złotych) za luty 2015 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

p)  1 000 zł (tysiąc złotych) za maj 2015 roku, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

q)  190,48 zł (sto dziewięćdziesiąt złotych i czterdzieści osiem groszy) za czerwiec 2015 roku,

oraz umarza postępowanie w sprawie o wynagrodzenia za pracę za listopad 2014 roku, za styczeń 2015 roku, i oddala powództwo o wynagrodzenie za pracę w pozostałym zakresie;

3.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 lit. b w ten sposób, że zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3 924,47 zł (trzy tysiące dziewięćset dwadzieścia cztery złote i czterdzieści siedem groszy) tytułem odsetek od zaległych odsetek, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty i oddala powództwo o odsetki od zaległych odsetek w pozostałym zakresie;

4.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 4 w ten sposób, że nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zabrzu kwotę 1 961 zł (tysiąc dziewięćset sześćdziesiąt jeden złotych) tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony;

5.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

6.  oddala wniosek powoda o zasądzenie kosztów postępowania.

(-) SSO Grzegorz Tyrka (-) SSO Teresa Kalinka (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sędzia Przewodniczący Sędzia

VIII Pa 27/17

UZASADNIENIE

Powód T. K. domagał się od Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej w G. zasądzenia następujących kwot:

a)  34 000 zł brutto tytułem wynagrodzenia za pracę za miesiące: kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, październik, grudzień 2013roku; styczeń, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień, październik, listopad, grudzień 2014 roku; luty i maj 2015 roku;

b)  5 475,67 zł tytułem ustawowych odsetek od niewypłaconych wynagrodzeń, o których mowa w pkt a, za okres od dnia następującego po dniu wymagalności do dnia wniesienia pozwu (25 czerwca 2015 roku);

c)  821,32 zł tytułem ustawowych odsetek od opóźnionych wypłat miesięcznych wynagrodzeń wynoszących 2 000 zł;

d)  6 000 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy (art. 55 §1 ¹ k.p.);

Powód domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej ustawowych odsetek od kwot wymienionych w pkt. a)-d) od dnia wniesienia pozwu (25 czerwca 2015 roku) do dnia zapłaty.

Na uzasadnienie podano, że powód był zatrudniony u pozwanej na podstawie umowy o pracę na stanowisku specjalisty do spraw kontaktu z instytucjami finansowymi, przy czym w okresie objętym sporem w niepełnym wymiarze czasu pracy (1/2 etatu) z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 2 000 zł. W okresie od 16 lutego do 15 maja 2015 roku powód przebywał na bezpłatnym urlopie. Pozwana miała obowiązek wypłacać wynagrodzenie do 10-tego dnia następnego miesiąca, a tymczasem wypłaty były regulowane nieterminowo – część wynagrodzeń została uregulowana (przelew lub wypłata z kasy) z opóźnieniem, a część nie została wypłacona do dnia wniesienia pozwu. Powód dodał, że w związku z naruszeniem przez pracodawcę obowiązków pracowniczych związanych z niewypłacaniem lub nieterminowym wypłacaniem wynagrodzeń za pracę, rozwiązał umowę o pracę z winy pracodawcy w trybie natychmiastowym.

W piśmie procesowym z dnia 15 lutego 2016 roku powód zmodyfikował żądanie w zakresie wynagrodzenia za pracę, wskazując że domaga się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej wynagrodzenia za pracę w wysokości 31 000 zł, to jest za następujące okresy: ½ kwietnia, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, październik, grudzień 2013 roku; styczeń, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień, październik i grudzień 2014 roku; ½ lutego i za ½ maja, czerwiec 2015 roku (k.172-173).

Na rozprawie w dniu 21 czerwca 2016r. powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie wynagrodzenia za pracę: za listopad 2014 roku, za kwiecień 2013 roku w wymiarze ½ świadczenia (k.209).

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

Na uzasadnienie podano, że wynagrodzenia za miesiące: kwiecień 2013 roku, styczeń i listopad 2014 roku zostało powodowi wypłacone. Pozwana zaprzeczyła, aby wynagrodzenie powoda wynosiło 2 000 zł. Nadto pozwana podniosła, że powód nie świadczył pracy na jej rzecz i w związku z tym nie posiada prawa do wynagrodzenia za pracę za okresy objęte sporem.

Wyrokiem z dnia 18 października 2016 roku Sąd Rejonowy w Zabrzu orzekł: w pkt 1 lit a) kwotę 31 190,48 zł tytułem wynagrodzenia za miesiące: kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, październik, grudzień 2013 roku, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień, październik, listopad, grudzień 2014 roku, styczeń, luty, maj, czerwiec 2015 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku; w pkt 1 lit b) kwotę 5 043,28 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia za pracę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku; w pkt 1 lit c) 821,32 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia za pracę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku; w pkt 1 lit d) 6 000 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku; w pkt 2 umarzył postępowanie w zakresie, w jakim powód ograniczył swoje żądanie; w pk3 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 2 000 zł; w pkt 4 nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Zabrzu - kwotę: 2 153 zł tytułem kosztów sądowych, od uiszczenia których powód był zwolniony.

W pisemnym uzasadnieniu Sąd I instancji ustalił, że powód był zatrudniony w pozwanej spółce w okresie od dnia 01 grudnia 2011 roku do dnia 29 maja 2015 roku na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku specjalisty ds. kontaktu z instytucjami finansowymi, przy czym od dnia 01 lutego 2012 roku (data zawarcia porozumienia zmieniającego warunki pracy i płacy) w wymiarze ½ etatu, z wynagrodzeniem zasadniczym wynoszącym 2 000 zł. Powód w okresie objętym sporem był także zatrudniony w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.. Do obowiązków pracowniczych powoda należało: przygotowywanie kosztorysów dla budów, kontrolowanie kosztów tych budów, występowanie jako pełnomocnik pozwanej w sprawach sądowych, rozliczanie zaległych należności obu pracodawców, przygotowywanie opracowań księgowych i umów, sporządzenie umowy dzierżawy budynku w G., kontaktowanie się z instytucją finansową w sprawach finansowania. Powód wykonywał pracę na rzecz obu pracodawców i dzielił czas pracy w zależności od pilności zadań. Do 2013 roku pracodawca wykładał do podpisu listy obecności. Dnia 29 maja 2015 roku powód złożył pozwanej oświadczenie woli na piśmie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracodawcy, wskazując jako przyczynę ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy poprzez niewypłacenie należnego wynagrodzenia oraz nieopłacenie składek na ubezpieczenia społeczne.

Sąd I instancji ustalił, że powód należycie wywiązywał się z obowiązków pracowniczych; natomiast pozwana nie wykazała, że powód nie świadczył pracę. Pozwana przygotowywała co miesiąc listy płac, jednakże w związku z problemami finansowymi nie płaciła w terminie lub nie płaciła w ogóle wynagrodzeń za pracę. Pozwana nie regulowała składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne.

Sąd I instancji uznał, że roszczenie powoda zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Sąd I instancji wskazał, że obowiązek wypłaty wynagrodzenia jest podstawową powinnością pracodawcy, wynikającą z treści stosunku pracy. Szczegółowy zakres tego obowiązku regulują przepisy działu trzeciego Kodeksu pracy, przepisy aktów wykonawczych oraz postanowienia układów zbiorowych pracy i regulaminów wynagradzania. Obowiązek ten konkretyzowany jest również w regulaminach pracy. Prawidłowa wypłata obejmuje zachowanie terminu wypłaty, prawidłową wysokość wynagrodzenia, właściwą formę oraz dotrzymanie zasad dopuszczalnych potrąceń. Pracodawca powinien też udostępnić pracownikowi dokumentację potrzebną do obliczenia wynagrodzenia. Sąd Najwyższy stwierdził w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 maja 2012 roku (w sprawie II PK 220/11), że wypłata wynagrodzenia jest jednym z głównych elementów treści stosunku pracy i podstawowym obowiązkiem pracodawcy.

Sąd I instancji podał, że zgodnie z treścią art. 94 k.p. pracodawca jest między innymi obowiązany terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie (pkt 5) oraz prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników (pkt 9a). Jeśli natomiast pracodawca zaniedbuje wykonanie tych obowiązków, czy też wykonuje je nierzetelnie, w sposób odbiegający od przyjętych reguł, wówczas zgodnie z utrwalonym orzecznictwem będzie na takim pracodawcy ciążył obowiązek udowodnienia faktu wypłaty i ewentualnej wysokości wynagrodzenia za pracę należnego pracownikowi (wyrok Sądu Najwyższego z 14 maja 1999 roku, w sprawie sygn. akt I PKN 62/99, opublikowany w OSNAPiUS z 2000 roku, nr 15, poz. 579).

Sąd I instancji wskazał, że postępowanie dowodowe wykazało, że pozwana nie wypłaciła powodowi wynagrodzenia za pracę za miesiące: kwiecień 2013 r., maj 2013r., czerwiec 2013r., lipiec 2013r., sierpień 2013r., październik 2013r., grudzień 2013r. oraz marzec 2014r., kwiecień 2014r., maj 2014r., czerwiec 2014r., wrzesień 2014r., październik 2014r., listopad 2014r., grudzień 2014r., oraz styczeń 2015r., luty 2015r., maj 2015r., czerwiec 2015r. na łączną kwotę 31.190,48 zł.

W ocenie Sądu I instancji bezzasadnym było stanowisko pozwanej, która kwestionowała porozumienie z dnia 1 lutego 2012 roku zmieniające warunki pracy i płacy powoda. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że powód świadczył pracę jednocześnie na rzecz pozwanej spółki, jak i na rzecz (...) Sp. z o.o. Z porozumienia wynika, że wynagrodzenie powoda zostało podwyższone do 2 000 zł brutto, co znalazło również potwierdzenie w dokumentacji płacowej. Powód miał ustalony w umowie o pracę indywidualny czas pracy, a strona pozwana akceptowała zatrudnienie powoda w innej spółce.

Sąd I instancji, odnosząc się do żądania zapłaty odszkodowania wskazał, że stosunek pracy oparty jest na ekwiwalentności świadczeń tj. pracownik świadczy pracę w zamian, za co pracodawca obowiązany jest wypłacić mu wynagrodzenie. Nadto cechą charakterystyczną dla stosunków pracy jest to, że ryzyko prowadzonej przez pracodawcę działalności ciąży zawsze na podmiocie zatrudniającym, a w prawie pracy obowiązuje bezwzględna zasada odpłatności. Zgodnie natomiast z art. 80 k.p. pracownikowi za wykonaną pracę przysługuje wynagrodzenie. W świetle zebranego materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że w spornym okresie powód wywiązywał się ze swoich obowiązków pracowniczych i wykonywał pracę, za co pozwana powinna wypłacić jej wynagrodzenie. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika jednak, że pozwana nie dopełniała swojego podstawowego obowiązku względem powoda i nie wypłaciła mu części należnego wynagrodzenie lub wypłaciła je z opóźnieniem.

Sąd I instancji podał, że zgodnie z treścią art. 55 §1 ¹ k.p. pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Jak zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 4 kwietnia 2000 roku (w sprawie I PKN 516/99, opublikowany w OSNAP z 2001 roku, Nr 16, 516) możliwość rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 55 § 1 ¹ k.p. i uzyskania przez pracownika odszkodowania uzależniona jest od spełnienia przesłanki w postaci ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika. Słuszny jest więc pogląd, że musi to być naruszenie obowiązków podstawowych, zawinione w sposób umyślny lub wynikający z rażącego niedbalstwa. Skoro obowiązek pracodawcy polega na terminowym wypłacaniu wynagrodzeń za pracę i w stosunku do takiego obowiązku należy odnosić jego winę. Nie budzi wątpliwości, że strona pozwana zalegała i zalega z wypłatą wynagrodzeń, a więc nie spełniała swojego obowiązku z winy umyślnej. Całkowicie świadomie nie wypłacała, bowiem wynagrodzeń lub czyniła to po terminie, a tym samym w sposób umyślny naruszała swój podstawowy obowiązek.

W ocenie Sądu I instancji powód dochował miesięcznego terminu przewidzianego w art. 52 § 2 k.p. Fakt, że godził się na nieterminowe wypłacanie wynagrodzenia lub na brak jego wypłaty nie oznacza, że tym samym pozbawił się prawa do rozwiązania stosunku pracy w trybie art. 55 k.p. W przypadku ciągłego naruszania swoich obowiązków przez pracodawcę, termin określony w art. 52 § 2 k.p. rozpoczyna bieg od ostatniego ze zdarzeń składających się na to zachowanie (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 19 grudnia 1997r., w sprawie I PKN 443/97, OSNAP 1998/21/631; z dnia 8 sierpnia 2006r., w sprawie I PK 54/06 OSNP 2007/15-16/219).

Sąd I instancji rozstrzygnął spór na podstawie umowy o pracę, art. 55§1 ¹ k.p., art. 481 i art. 482 k.c. w zw. z art. 300 k.p. O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c.

Sąd I instancji na mocy art. 203 k.p.c. i art. 355 k.p.c. umorzył postępowanie w zakresie cofniętego pozwu, to jest połowy wynagrodzenia za kwiecień 2013r., wynagrodzenia za listopad 2014r. wraz ustawowymi odsetkami oraz w zakresie żądania zapłaty zaległych świadczeń ZUS-u.

O kosztach sądowych Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. oraz na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 15 ust 3 i art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014r. poz. 1025, ze zm.).

Apelacje wniosła pozwana, domagając się zmiany w całości zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Pozwana zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi:

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie oceny dowodów w sposób dowolny poprzez uznanie, że powód faktycznie świadczył pracę na rzecz pozwanej;

- naruszenie art. 80 k.p. poprzez zasądzenie na rzecz powoda wynagrodzenia za pracę niewykonaną.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja pozwanej zasługuje na częściowe uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że pozwana zaskarżyła wyrok w całości, w tym także co do punktu 2, w którym na skutek cofnięcia pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia, Sąd I instancji umorzył postępowanie. Skoro w tym zakresie apelacja pozwanej była niedopuszczalna, to na mocy art. 370 k.p.c. apelację co do punktu 2 wyroku należało odrzucić.

Należy podnieść, że postępowanie apelacyjne jest merytorycznym sądzeniem sprawy, a więc wyrok Sądu II instancji musi opierać się na jego własnych i samoistnych ustaleniach – zarówno faktycznych, jak i prawnych, choćby przez odpowiednie jasne stwierdzenie, że Sąd II instancji przyjmuje ustalenia Sądu I instancji za własne.

Przyjmując ustalenia Sądu I instancji w zakresie niewypłacenia powodowi zaległego wynagrodzenia za pracę, należało uznać apelację pozwanej co do zasady za bezzasadną.

Zarzuty podnoszone przez skarżącego, to jest naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. nie zasługiwały na uwzględnienie i nie mogły odnieść oczekiwanego rezultatu.

Sąd Okręgowy stwierdza, iż Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że powód w okresie spornym świadczył pracę na rzecz pozwanej, która nie wypłaciła powodowi zaległe wynagrodzenia, co znajduje potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Zachowanie pozwanej skutkowało rozwiązaniem stosunku pracy przez powoda w trybie natychmiastowym z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracodawcy.

Nie znajduje potwierdzenia zarzut apelującego, jakoby Sąd I instancji dokonał błędnych ustaleń faktycznych i źle ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowody, i pominął istotne wnioski dowodowe. Zarzuty te sprowadzają się w zasadzie do naruszenia normy zawierającej zasadę swobodnej oceny dowodów.

Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Zasada swobodnej oceny dowodów jest jedną z podstawowych reguł procesu cywilnego. Odnosi się ona zarówno do wyboru określonych środków dowodowych, jak i do sposobu ich przeprowadzenia. Ramy swobodnej oceny dowodów określone w art. 233 § 1 k.p.c. wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według swego przekonania na podstawie rozważenia zebranego materiału. Dając lub odmawiając wiary zeznaniom dowodowym kieruje się wyłącznie własnym przekonaniem (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 czerwca 1999 roku, w sprawie II UKN 685/98, opublikowany w OSNP z 2000roku, Nr 17, poz. 655; z dnia 29 września 2000 roku, w sprawie V CKN 94/00, opublikowany w LEX 52589; z dnia 14 grudnia 2001 roku, w sprawie V CKN 561/00, opublikowany w LEX 52713).

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, samo przytoczenie w apelacji odmiennej własnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego nie może być uznane za wystarczające do podważenia dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych oraz ich oceny i znaczenia jako przesłanek rozstrzygnięcia sprawy i nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 3 września 1969 roku, w sprawie PR 228/69, nie publikowany; z dnia 7 stycznia 2005 roku, w sprawie IV CK 387/04, opublikowany w LEX nr 177263; z dnia 15 kwietnia 2004 roku, w sprawie IV CK 274/03, opublikowany w LEX nr 164852).

Należy wskazać, że Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny zebranego materiału dowodowego w sprawie, wyciągając przy tym właściwe wnioski i nie przekraczając ram swobodnej oceny dowodów. Sąd I instancji wskazał, które dowody uznał za podstawę swoich ustaleń faktycznych. Sąd ten uzasadnił przyjęte przez siebie stanowisko i nie naruszył art. 328 § 2 k.p.c. Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że powód świadczył pracę (poza okresem niezdolności do pracy); natomiast pozwana nie wykazała, że powód nie świadczył na jej rzecz pracy. Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że pozwana dopuściła się ciężkiego naruszenia praw pracowniczych, co skutkowało rozwiązaniem stosunku pracy z winy pracodawcy i uprawniało powoda do stosownego odszkodowania.

Słuszny okazał się zarzut naruszenia art. 80 k.p., ale w zakresie, w jakim powód był niezdolny do pracy w związku z chorobą i posiadał prawo do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy (art. 92 k.p.); nadto w zakresie błędnie obliczonego wynagrodzenia za pracę, a tym samym zaległych odsetek.

Należy przypomnieć, że w piśmie procesowym z dnia 15 lutego 2016 roku powód zmodyfikował żądanie w zakresie wynagrodzenia za pracę, wskazując że domaga się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej wynagrodzenia za pracę w wysokości 31 000 zł, to jest za następujące okresy: ½ kwietnia, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, październik, grudzień 2013 roku; styczeń, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień, październik i grudzień 2014 roku; ½ lutego i za ½ maja, czerwiec 2015 roku (k.172-173). Na rozprawie w dniu 21 czerwca 2016r. powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie wynagrodzenia za pracę: za listopad 2014 roku, za kwiecień 2013 roku w wymiarze ½ świadczenia (k.209).

Sąd I instancji popełnił błędy rachunkowe, które skutkowały koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku. Należy pamiętać, że wynagrodzenie za pracę przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Nadto, Sąd I instancji orzekł niezasadnie o wynagrodzeniu za pracę za miesiąc listopad 2014 roku (powód skutecznie cofnął pozew w tym zakresie) oraz styczeń 2015 roku (powód nie domagał się wynagrodzenia za ten miesiąc, a jedynie wspomniał, że pracodawca nie wypłacił mu tego świadczenia).

Należy wskazać, że za miesiąc kwiecień 2013 roku powód otrzymał 709,24 zł netto (1 017,83 zł brutto). Zatem pozwana winna dopłacić powodowi jeszcze 982,17 zł (2 000 zł – 1 017,83 zł) tytułem wynagrodzenia za kwiecień 2013 roku, a nie 1 000 zł brutto.

Uwadze Sądu I instancji umknął fakt, że w okresie objętym sporem powód przebywał na zwolnieniu lekarskim w miesiącach: sierpniu, październiku, grudniu 2013 roku oraz czerwcu 2014 roku; natomiast w miesiącu październiku 2014 roku nie przepracował pełnego miesiąca z innych przyczyn niż niezdolność do pracy. Powód nie kwestionował list płac. W związku z tym za w/w okresy należne wynagrodzenie za pracę należało ustalić na podstawie listy płac i przedstawia się następująco:

- sierpień 2013 roku 1 666,67 zł wynagrodzenie za pracę oraz 230,10 za czas niezdolności do pracy,

- październik 2013 roku 1 866,67 zł wynagrodzenie za pracę oraz 92,04 zł za czas niezdolności do pracy,

- grudzień 2013 roku 1 600 zł wynagrodzenie za pracę oraz 276,12 zł za czas niezdolności do pracy,

- czerwiec 2014 roku 1 667,67 zł wynagrodzenie za pracę oraz 230,10 zł za czas niezdolności do pracy,

- październik 2014 roku 1666,67 zł.

Wynagrodzenie za pracę, jakie przyjął Sąd I instancji, a jakie należało przyjąć przedstawia poniższa tabela:

Na mocy art. 386 § 1 k.p.c. należało zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 1 lit. a i orzec o wynagrodzeniu za pracę zgodnie z wartościami podanymi w/w kolumnie „wyrok Sądu II instancji”, umarzając postępowanie w sprawie o wynagrodzenie za pracę za listopad 2014 roku i za styczeń 2015 roku oraz oddalając powództwo o wynagrodzenie za pracę w pozostałym zakresie.

Zmiana wysokości wynagrodzenia za pracę musiała skutkować zmianą wysokości odsetek od zaległych odsetek (art. 482 § 1 k.c.). W tym celu Sąd Okręgowy skorzystał z kalkulatora odsetek ustawowych na stronie LEX Wolter Kluwer i dokonał wyliczeń, co przedstawia poniższa tabela:

Na mocy art. 386 § 1 k.p.c. należało zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 1 lit. b i zasądzić od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3 924,47 zł tytułem odsetek od zaległych odsetek, z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo o odsetki od zaległych odsetek w pozostałym zakresie.

Apelacja pozwanej podlegała oddaleniu w pozostałym zakresie jako bezzasadna.

Częściowe uwzględnienie apelacji skutkowało także zmianą wyroku w zakresie opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony. Wartość opłaty wynosi 1 961 zł i stanowi 5% wartości zasądzonych kwot, tj. 39 214 zł.

Wniosek powoda o zwrot kosztów postępowania apelacyjnego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 109 k.p.c. roszczenie o zwrot kosztów wygasa, jeśli strona najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży sądowi spisu kosztów albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Jednakże o kosztach należnych stronie działającej bez adwokata lub radcy prawnego sąd orzeka z urzędu.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu); natomiast § 3 stanowi, iż do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Skoro powód nie złożył wniosku przewidzianego prawem o przyznanie kosztów według norm przepisanych ani nie złożył spisu kosztów, ograniczając się do ogólnego wniosku o zwrot kosztów procesu (nie wskazując jakich), to ogólny wniosek, jako nie spełniający wymogów art. 109 k.p.c., należało oddalić.

(-) SSO Grzegorz Tyrka (-) SSO Teresa Kalinka (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sędzia Przewodniczący Sędzia