Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 grudnia 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia SR A. S.

Protokolant: sekr. sąd. M. U.

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2017 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z wniosku P. B.

z udziałem D. G. i Gminy M. Ł.

o podział majątku wspólnego

postanawia:

I.  ustalić, że w skład majątku wspólnego P. B., syna L. i I. oraz D. G. z domu G., córki W. i B., którego wspólność ustała wskutek wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 12 lutego 2014 roku wydanego w sprawie o sygn. akt (...) o rozwiązaniu przez rozwód związku małżeńskiego, wchodzą następujące składniki:

a)  prawo najmu lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w Ł. przy ulicy (...) o wartości 19.273,20 zł (dziewiętnaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt trzy złote dwadzieścia groszy),

b)  samochód osobowy marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...), numer VIN (...) o wartości 9500 zł (dziewięć tysięcy pięćset złotych),

c)  wieszak z przedpokoju o wartości 15 zł (piętnaście złotych),

d)  wycieraczki do obuwia o wartości 0 zł (zero złotych),

e)  dywaniki łazienkowe o wartości 2 zł (dwa złote),

f)  10 (dziesięć) małych ręczników o łącznej wartości 10 zł (dziesięć złotych),

g)  10 (dziesięć) dużych ręczników o łącznej wartości 25 zł (dwadzieścia pięć złotych),

h)  2 (dwie) miski plastikowe o łącznej wartości 3 zł (trzy) złote,

i)  suszarka do włosów o wartości 15 zł (piętnaście złotych),

j)  prostownica do włosów o wartości 10 zł (dziesięć złotych),

k)  grill elektryczny o wartości 40 zł (czterdzieści złotych),

l)  żelazko o wartości 20 zł (dwadzieścia złotych),

m)  odkurzacz o wartości 50 zł (pięćdziesiąt złotych),

n)  lodówka o wartości 50 zł (pięćdziesiąt złotych),

o)  deska do prasowania o wartości 5 zł (pięć złotych),

p)  meble kuchenne o wartości 250 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych),

q)  2 (dwa) zegary o łącznej wartości 10 zł (dziesięć złotych),

r)  2 (dwa) komplety talerzy obiadowych o łącznej wartości 10 zł (dziesięć złotych),

s)  komplet garnków emaliowanych i patelnia o łącznej wartości 20 zł (dwadzieścia złotych),

t)  2 (dwa) komplety sztućców o łącznej wartości 36 zł (trzydzieści sześć złotych),

u)  kubki, szklanki, filiżanki, czajnik, wałki, miski o wartości 0 zł (zero złotych),

v)  12 (dwanaście) sztuk ścierek o łącznej wartości 6 zł (sześć złotych),

w)  stojak do przypraw o wartości 30 zł (trzydzieści złotych),

x)  pojemnik na chleb o wartości 14 zł (czternaście złotych),

y)  regał i komoda o łącznej wartości 400 zł (czterysta złotych),

z)  komplet wypoczynkowy o wartości 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych),

aa)  ława o wartości 70 zł (siedemdziesiąt złotych),

bb)  dywan o wartości 50 zł (pięćdziesiąt złotych),

cc)  żyrandol o wartości 80 zł (osiemdziesiąt złotych),

dd)  kino domowe o wartości 100 zł (sto złotych),

ee)  firanki o wartości 0 zł (zero złotych),

ff)  książki o wartości 40 zł (czterdzieści złotych),

gg)  koc z ozdobnymi poduszkami o wartości 5 zł (pięć złotych),

hh)  kołdra, 2 (dwie) poduszki, 2 (dwa) jaśki – o łącznej wartości 30 zł (trzydzieści złotych),

ii)  3 (trzy) zmiany pościeli o łącznej wartości 15 zł (piętnaście złotych),

jj)  serwis do kawy o wartości 30 zł (trzydzieści złotych),

kk)  2 (dwa) komplety kieliszków do wina i szampana o łącznej wartości 20 zł (dwadzieścia złotych),

ll)  obrazki na ścianie o łącznej wartości 10 zł (dziesięć złotych),

mm)  kratki drewniane na kwiaty o wartości 5 zł (pięć złotych),

nn)  aparat fotograficzny C. o wartości 50 zł (pięćdziesiąt złotych),

II.  ustalić, że P. B. dokonał nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny – prawo najmu opisane w punkcie I a) postanowienia o wartości 19.273,20 zł (dziewiętnaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt trzy złote dwadzieścia groszy);

III.  ustalić, że P. B. dokonał wydatku z majątku osobistego na majątek wspólny – prawo najmu opisane w punkcie I a) postanowienia o wartości 1100 zł (jeden tysiąc sto złotych);

IV.  dokonać podziału majątku wspólnego P. B. i D. G. ten sposób, że składniki opisane w punkcie I postanowienia przyznać na wyłączną własność P. B.;

V.  zasądzić od P. B. na rzecz D. G. kwotę 5038 zł (pięć tysięcy trzydzieści osiem złotych) tytułem spłaty, płatną w terminie 1 (jednego) miesiąca od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowienia, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności;

VI.  nakazać D. G. wydanie na rzecz P. B. lokalu mieszkalnego opisanego w punkcie I a) postanowienia w terminie 1 (jednego) miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia;

VII.  orzec, że D. G. nie przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego;

VIII.  przyznać adwokatowi P. K. tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu D. G. kwotę 2952 zł (dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt dwa złote), którą nakazuje wypłacić z środków Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi;

IX.  oddalić wniosek P. B. o zasądzenie od uczestniczki kosztów postępowania;

X.  oddalić wniosek D. G. o zasądzenie od wnioskodawcy kosztów postępowania;

XI.  nie obciążać wnioskodawcy i uczestniczki tymczasowo wyłożonymi przez Skarb Państwa wydatkami;

XII.  ustalić, że wnioskodawca i uczestniczka w pozostałym zakresie ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygnatura akt II Ns 2484/14

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 24 listopada 2014 roku wnioskodawca P. B., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie adwokata wniósł o ustalenie, że w skład majątku wspólnego jego i D. G. (poprzednio B.) wchodzą wyszczególnione we wniosku ruchomości stanowiące przedmioty urządzenia domowego w mieszkaniu przy ul. (...) w Ł., samochód osobowy marki R. (...) o nr rej. (...), rok prod. 2006 oraz prawo najmu lokalu mieszkalnego położonego w Ł. przy ul. (...). Wniósł o ustalenie, że dokonał nakładów z majątku odrębnego na majątek wspólny o wartości 33.216zł, co stanowiło wartość mieszkania nr (...) położonego w Ł. przy ul. (...), będącego odrębną własnością wnioskodawcy, a które zostało sprzedane w zamian za prawo najmu mieszkania komunalnego objętego wnioskiem. Wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego w ten sposób, aby prawo najmu lokalu oraz samochód przyznać na rzecz wnioskodawcy, zaś przedmioty urządzenia domowego na rzecz uczestniczki. Wniósł o zasądzenie od uczestniczki na jego rzecz kwoty 817,50zl tytułem spłaty, płatnej w terminie jednego miesiąca od daty uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w zapłacie, o nakazanie uczestniczce, aby wydała na rzecz wnioskodawcy lokal przy ul. (...) w Ł. oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że związek małżeński stron został rozwiązany przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 12 lutego 2014 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt (...). W skład majątku wspólnego wchodzą wymienione we wniosku składniki. Przy podziale majątku należy rozliczyć nakład poczyniony przez P. B. na majątek wspólny w postaci wartości mieszkania przy ul. (...) w Ł., które wnioskodawca nabył będąc kawalerem. Przedmioty urządzenia domowego służą w większej mierze uczestniczce, samochód osobowy jest użytkowany przez wnioskodawcę. Wnioskodawca chce kontynuować najem lokalu oraz planuje wykup lokalu komunalnego.

(wniosek k. 2-9, pełnomocnictwo k. 10)

W odpowiedzi na wniosek z dnia 25 marca 2015 roku D. G. przyłączyła się do wniosku co do zasady. Oświadczyła, że kwestionuje wartość składników majątku wskazaną we wniosku. Podniosła, że wymienione we wniosku ruchomości: prostownica do włosów, radio, regał w małym pokoju, krzesło pod komputer, laptop i lama na biurko stanowią własność córki stron. Nadto zgłosiła do podziału 4 sztuki wiertarek udarowych, robota kuchennego i kamerę. Wniosła, aby składniki majątku w postaci przedmiotów urządzenia domowego oraz prawo najmu lokalu zgłoszone przez wnioskodawcę przyznać na rzecz uczestniczki, zaś samochód, wiertarki udarowe, robot kuchenny i kamerę na rzecz wnioskodawcy. Wniosła o zasądzenie tytułem spłaty od niej na rzecz wnioskodawcy kwoty 17.250zł. Wniosła nadto o ustanowienie dla niej pełnomocnika z urzędu oraz o zasądzenie od wnioskodawcy kosztów postepowania według norm przepisanych.

Uczestniczka wyjaśniła, że w związku z nabyciem prawa najmu lokalu zlikwidowała swoją książeczkę mieszkaniową, którą założyli dla niej rodzice.

(odpowiedź na wniosek k. 75-78, k. 82-85)

Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2015 roku Sąd ustanowił dla uczestniczki pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata.

(postanowienie k. 99)

W piśmie z dnia 1 czerwca 2015 roku wnioskodawca wyjaśnił, że przedmioty wskazane przez uczestniczkę jako własność córki stron zostały nabyte w okresie, gdy dziecko było małoletnie. Mimo, że kupione zostały z przeznaczeniem do użytkowania przez córkę, to stanowią majątek wspólny stron. Wnioskodawca kwestionował, aby w skład majątku wchodziły wiertarki udarowe, robot kuchenny i kamera. Wyjaśnił, że w czasie małżeństwa miał tylko jedną wiertarkę (nie udarową). Inny sprzęt pożyczał od pracodawcy. W czasie małżeństwa nie zakupiono robota kuchennego, a kamera uległa zniszczeniu. Wniósł o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzi dodatkowo aparat fotograficzny marki C. oraz 2 szt. złotych obrączek o próbie 18 i złoty pierścionek. Wnioskodawca kwestionował, aby uczestniczka miała swój udział w nabyciu prawa najmu lokalu. Uczestniczka nie mogła zlikwidować książeczki mieszkaniowej w związku z nabyciem prawa do lokalu w 1997 roku, gdyż cesją z dnia 22 stycznia 2002 roku przekazała przysługujące jej środki na rzecz L. B..

(pismo k. 102-105)

Na rozprawie w dniu 10 września 2015 roku uczestniczka, reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata wyjaśniła, że w odpowiedzi na wniosek znalazły się błędne twierdzenia odnośnie dokonania przez uczestniczkę nakładu na lokal z książeczki mieszkaniowej.

(protokół rozprawy k. 121)

W piśmie z dnia 12 lipca 2016 roku uczestniczka wniosła o przyznanie wszystkich składników majątku wskazanych we wniosku na wyłączną własność wnioskodawcy oraz zasądzenie na jej rzecz kwoty 33.292 zł tytułem spłaty w terminie 14 dni od wydania orzeczenia wraz z odsetkami. Wniosła o ustalenie, że uczestniczka ma prawo korzystać ze wspólnego mieszkania przez okres 3 miesięcy od daty zapłaty tej kwoty przez wnioskodawcę. Pełnomocnik wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, oświadczając, że nie zostały uiszczone w całości ani w części.

(pismo k. 201-202)

W piśmie z dnia 21 grudnia 2016 roku wnioskodawca wniósł o rozliczenie przy podziale majątku kwoty 1100zł uiszczonej przez niego w październiku 2015 roku tytułem zadłużenia spowodowanego brakiem wpłat czynszowych przez uczestniczkę. Wnioskodawca wniósł o przyznanie na jego rzecz prawa najmu lokalu, przedmiotów urządzenia domowego i samochodu oraz zasądzenie na rzecz uczestniczki spłaty w kwocie 3101,50zł.

(pismo k. 238-239)

W piśmie z dnia 21 marca 2017 roku uczestniczka wnosiła o przyznanie na rzecz wnioskodawcy prawa najmu lokalu, przedmiotów urządzenia domowego i samochodu, ze spłatą na rzecz uczestniczki w wysokości 46.074,18zł.

(pismo k. 250-251)

W piśmie z dnia 20 kwietnia 2017 roku uczestniczka zaprzeczyła, aby przyczyniła się do powstania zadłużenia w zapłacie czynszu w 2015 roku.

(pismo k. 274-276)

W piśmie z dnia 5 lipca 2017 roku wnioskodawca wniósł o przyznanie na jego rzecz prawa najmu lokalu, przedmiotów urządzenia domowego i samochodu oraz, przy uwzględnieniu, że dokonał nakładu na prawo najmu objęte wnioskiem oraz uregulował zaległości czynszowe w wysokości 1100zł, zasądzenie od uczestniczki na jego rzecz spłaty w kwocie 3741,80zł.

(pismo k. 367-369)

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2017 roku Sąd w niniejszej sprawie wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania Gminę M. Ł. – Prezydenta Miasta Ł..

(postanowienie k. 371)

W piśmie z dnia 23 listopada 2017 roku uczestniczka poinformowała, że zmieniła nazwisko na (...).

(pismo k. 406-408)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Związek małżeński D. G. z domu G. (obecnie G.) córki W. i B. oraz P. B. syna L. i I., zawarty w dniu 8 lipca 1995 roku w Ł., został rozwiązany przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 12 lutego 2014 roku w sprawie o sygn. akt (...). Wyrok uprawomocnił się dnia 27 marca 2014 roku.

(kserokopia odpisu wyroku k.12-12v, pismo k. 148, kserokopia decyzji k. 409)

W dniu 7 października 1994 roku P. B. nabył od Gminy Miejskiej Ł. stanowiący odrębną własność lokal mieszkalny numer (...) położony w Ł. przy ul. (...) wraz z prawami związanymi.

(kserokopia aktu notarialnego k. 15-16v)

W dniu 23 września 1997 roku P. B. i M. P. zawarli umowę sprzedaży, w której P. B. oświadczył, że w celu uzyskania w zamian prawa do zajmowania lokalu komunalnego numer (...) położonego w Ł. przy ul. (...), na podstawie umowy najmu, określonej w przepisach o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, sprzedaje M. P. należący do niego samodzielny lokal mieszkalny nr (...), będący odrębną nieruchomością położony w Ł. przy ul (...) wraz z prawami związanymi za cenę 1zł, zaś M. P. oświadczyła, że powyższy lokal z przynależącymi prawami kupuje.

(kserokopia aktu notarialnego k. 17-18)

W dniu 23 września 1997 roku uczestnicy P. B. i D. G. zawarli z Gminą Ł. (...) Ł. umowę najmu lokalu numer (...) położonego w Ł. przy ul. (...) na czas nieoznaczony.

(kserokopia umowy najmu k. 13-14v)

W związku z nabyciem przez uczestników P. B. i D. G. prawa najmu lokalu numer (...) położonego w Ł. przy ul. (...) nie przekazywali oni żadnych dopłat na rzecz kupującej lokal przy ul. (...) należący wcześniej do wnioskodawcy.

(zeznania świadków: M. G. k. 205, I. B. (1) k. 206, zeznania wnioskodawcy k. 265)

Prawo najmu lokalu numer (...) położonego w Ł. przy ul. (...) według stanu na dzień 27 marca 2014 roku i cen aktualnych posiada wartość 19.273,20 zł.

(opinia pisemna biegłego J. K. k. 222-233, opinia pisemna uzupełniająca k. 268-269, opinia ustna uzupełniająca k. 360, k. 362)

W czasie trwania małżeństwa uczestnicy nabyli następujące ruchomości, których wartość według stanu na 27 marzec 2014 rok i cen aktualnych wynosi:

⚫

samochód osobowy marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...), numer VIN (...) o wartości 9500 zł,

rzeczy znajdujące się w mieszkaniu przy ul. (...) w Ł. o łącznej wartości 1676 zł:

⚫

wieszak z przedpokoju o wartości 15 zł,

⚫

wycieraczki do obuwia o wartości 0 zł,

⚫

dywaniki łazienkowe o wartości 2 zł,

⚫

10 małych ręczników o łącznej wartości 10 zł,

⚫

10 dużych ręczników o łącznej wartości 25 zł,

⚫

2 miski plastikowe o łącznej wartości 3 zł,

⚫

suszarka do włosów o wartości 15 zł,

⚫

prostownica do włosów o wartości 10 zł,

⚫

grill elektryczny o wartości 40 zł,

⚫

żelazko o wartości 20 zł,

⚫

odkurzacz o wartości 50 zł,

⚫

lodówka o wartości 50 zł,

⚫

deska do prasowania o wartości 5 zł,

⚫

meble kuchenne o wartości 250 zł,

⚫

2 zegary o łącznej wartości 10 zł,

⚫

2 komplety talerzy obiadowych o łącznej wartości 10 zł,

⚫

komplet garnków emaliowanych i patelnia o łącznej wartości 20 zł,

⚫

2 komplety sztućców o łącznej wartości 36 zł,

⚫

kubki, szklanki, filiżanki, czajnik, wałki, miski o wartości 0 zł,

⚫

12 sztuk ścierek o łącznej wartości 6 zł,

⚫

stojak do przypraw o wartości 30 zł,

⚫

pojemnik na chleb o wartości 14 zł,

⚫

regał i komoda o łącznej wartości 400 zł,

⚫

komplet wypoczynkowy o wartości 150 zł,

⚫

ława o wartości 70 zł,

⚫

dywan o wartości 50 zł,

⚫

żyrandol o wartości 80 zł,

⚫

kino domowe o wartości 100 zł,

⚫

firanki o wartości 0 zł,

⚫

książki o wartości 40 zł,

⚫

koc z ozdobnymi poduszkami o wartości 5 zł,

⚫

kołdra, 2 poduszki, 2 jaśki o łącznej wartości 30 zł,

⚫

3 zmiany pościeli o łącznej wartości 15 zł,

⚫

serwis do kawy o wartości 30 zł,

⚫

2 komplety kieliszków do wina i szampana o łącznej wartości 20 zł,

⚫

obrazki na ścianie o łącznej wartości 10 zł,

⚫

kratki drewniane na kwiaty o wartości 5 zł,

⚫

aparat fotograficzny C. o wartości 50 zł.

Nadto uczestnicy nabyli stanowiące wyposażenie mieszkania przy ul. (...) w Ł.: kuchenkę mikrofalową, okap kuchenny, toster i pralkę elektryczną, które jednak po ustaniu małżeństwa zostały zużyte i wyrzucone. Uczestnicy P. B. i D. G. wspólnie korzystali z tych ruchomości.

(kserokopia dowodu rejestracyjnego pojazdu k. 19-20, opinia biegłego R. L. k. 168-185, opinia biegłego W. S. k. 210-213 z zał. k. 214-219, zeznania wnioskodawcy k. 265, k. 361, zeznania uczestniczki k. 265-266, k. 361)

Od czasu ustania małżeństwa uczestnicy P. B. i D. G. ustalili miedzy sobą, że w równych częściach będą uiszczali należności z tytułu czynszu i innych opłat należnych wynajmującemu za korzystanie z lokalu nr (...) położonego w Ł. przy ulicy (...). Mimo dokonywanych przez nich wpłat na koncie lokalu stwierdzono zadłużenie i w wyniku wezwania do zapłaty z dnia 1 października 2015 roku P. B. w październiku 2015 roku zapłacił na rzecz Gminy M. Ł. łącznie tytułem należności głównej i odsetek kwotę 1100zł.

(kserokopie dowodów wpłat k. 36, 90, 129-131, k. 133, k. 256, k. 278-286, k. 295-309, k. 330, k. 336-347, k. 354, k. 399, pismo k. 132, zeznania świadków: I. B. (2) k. 206, M. G. k. 205, L. B. k. 207, zeznania wnioskodawcy k. 265, k. 361, zeznania uczestniczki k. 266, k. 361)

W lokalu przy ul. (...) w Ł. zamieszkują uczestnicy P. B. i D. G. wraz z pełnoletnią córką. Z samochodu osobowego objętego wnioskiem korzysta tylko wnioskodawca.

(zeznania wnioskodawcy k. 265, k. 361, zeznania uczestniczki k. 265-266, k. 361)

Wnioskodawca uzyskuje miesięcznie dochód w wysokości 2000 zł netto. Miesięcznie wydatkuje kwotę 600zł tytułem alimentów oraz uiszcza należności związane z korzystaniem z lokalu i opłaty za media. Po uiszczeniu wszystkich stałych wydatków pozostaje mu kwota 500zł. Wnioskodawca posiada oszczędności w kwocie 10.000zł

(zeznania wnioskodawcy k. 265)

Uczestniczka uzyskuje miesięcznie dochód w wysokości 2000 zł brutto. Nie posiada oszczędności. W sierpniu 2017 roku wyjechała w celach zarobkowych do Anglii.

(zeznania uczestniczki k. 266, zeznania wnioskodawcy k. 411)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów, w tym dokumentów, ich kserokopii na podstawie art. 308 k.p.c.

Wartość zgłoszonych do podziału ruchomości stanowiących wyposażenie mieszkania oraz samochodu osobowego, ustalono w oparciu o opinie biegłych do spraw wyceny ruchomości oraz do spraw wyceny pojazdów, ostatecznie nie kwestionował ich żaden z uczestników postępowania.

Skład ruchomości stanowiących wyposażenie mieszkania, jakie posiadali uczestnicy został ustalony w oparciu o ich zeznania, oraz opinię biegłego do spraw wyceny ruchomości. Wobec tego, że niektóre przedmioty (grzejnik elektryczny, wiertarki udarowe, robot kuchenny, kamera, złota biżuteria) nie zostały okazane do oględzin biegłemu nie było możliwości ustalenia czy nadal pozostają w posiadaniu stron, a także jaka jest ich wartość. Zatem wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego nie pozwoliły na ustalenie, iż przedmioty te nadal istnieją, czy istniały w dacie ustania wspólności majątkowej, a także gdzie ewentualnie się obecnie znajdują, albo kto dokonał rozporządzenia tymi rzeczami. Brak było zatem podstaw do dokonywania działu tych ruchomości. Same tylko twierdzenia stron były niewystarczające do dokonania zgodnych z tymi twierdzeniami ustaleń. Ostatecznie także nie podlegały podziałowi: radio, regał w małym pokoju, krzesło pod komputer, laptop, lampka na biurko, kanapa, kołdra, poduszka, jasiek z małego pokoju, dwa komplety powleczeń, dywan, nakrycie na kanapę, gdyż strony zgodnie podały, że przedmioty te stanowią majątek ich córki (k.169, k. 265).

Sąd nie dał wiary rodzicom P. B. w tej części, gdy zeznali, ze niektóre z przedmiotów stanowiących wyposażenie mieszkania przekazali wyłącznie na rzecz syna. Strony pozostawały wówczas w dobrych relacjach, rodzice wnioskodawcy wiedzieli, że strony będą korzystały wspólnie z darowanych ruchomości. Niezależnie od tego ich zeznania pozostają w sprzeczności choćby z twierdzeniami samego wnioskodawcy, który już we wniosku takie przedmioty jak lodówka, kieliszki, pościel, sztućce, ścierki, talerze, zaliczył do majątku wspólnego.

Wartość prawa najmu lokalu numer (...) położonego przy ulicy (...) w Ł. ustalona została na podstawie opinii biegłego z zakresu wyceny czynszów. Biegły wartość tego prawa ustalił jako różnicę między czynszem wolnym a regulowanym z uwzględnieniem okresu prawdopodobnego trwania stosunku najmu. Opinię biegłego z zakresu wyceny czynszów kwestionowała uczestniczka. Biegły wydał opinie uzupełniające, w których odniósł się do zastrzeżeń uczestniczki, a nadto w ustnej uzupełniającej opinii zaktualizował opinię podstawową z uwagi na zmianę stawki czynszu regulowanego.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż brak jest przepisów, które regulowałyby kwestie ustalenia wartości prawa najmu, jako że nie jest to prawo będące przedmiotem obrotu rynkowego. Niemniej praktyka sądowa ustaliła pewne zasady ustalania wartości prawa najmu lokalu komunalnego. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem wartość prawa najmu lokalu komunalnego, objętego podziałem majątku wspólnego, stanowi różnica między czynszem wolnym a czynszem regulowanym, z uwzględnieniem - w konkretnych okolicznościach sprawy - okresu prawdopodobnego trwania stosunku najmu (vide: uchwała SN z dnia 24 maja 2002 r. III CZP 38/02). W uzasadnieniu uchwały podkreślono, że wartość prawa najmu jest określona przez wartość, jaką dla najemcy przedstawia możliwość korzystania z przedmiotu najmu. Wartości tej nie da się obliczyć, odnosząc się do kryterium wartości rynkowej, gdyż prawo najmu lokalu komunalnego nie jest przeznaczone do obrotu, odwołać się zatem należy do przeciętnego czynszu rynkowego, który najemca musiałby zapłacić za korzystanie z takiego samego lokalu. Wartość tę należy pomniejszyć o czynsz uiszczany za korzystanie z lokalu komunalnego, gdyż obowiązek uiszczania czynszu stanowi ekwiwalent prawa korzystania z lokalu; chodzi zatem o różnicę pomiędzy czynszem "wolnym" a czynszem uiszczanym przez najemcę lokalu komunalnego. Na podstawie tej zasady biegły dokonał określenia wartości prawa najmu rozumianego jako prawo do korzystania z lokalu numer (...) położonego w Ł. przy ulicy (...). W ocenie Sądu opinia biegłego była wszechstronna, jasna, przejrzysta, a wnioski z niej płynące logiczne. Uczestniczka wnosiła o uwzględnienie przy ustalaniu przez biegłego wartości prawa najmu tego lokalu mieszkalnego komunalnego jako prawdopodobnego czasu trwania stosunku najmu okres 37,6 lat. W ocenie Sądu tak wskazany przez uczestniczkę okres jest zbyt długi, gdyż prowadziłby do zrównania trwałości prawa najmu do trwałości prawa własności oraz do wyceny prawa najmu zbliżonej do prawa własności takiego lokalu. Prawdopodobnego czasu trwania najmu nie można bowiem wiązać wyłącznie z prognozowaną długością życia osoby, której to prawo przysługuje. Powszechnie wiadomo, że prawo to może ustać wcześniej w związku z różnymi okolicznościami, jak choćby wskutek jego wygaśnięcia po nabyciu własności lokalu. Przyjęty przez biegłego termin 10 lat prawdopodobnego trwania stosunku najmu jest zatem terminem adekwatnym zważywszy na specyfikę wycenianego prawa.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił wniosek uczestniczki o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego do spraw czynszów (k.360).

Sąd nie dał wiary twierdzeniu uczestniczki, że przy nabyciu prawa najmu uczestnicy uiścili dodatkowo kwotę 50.000zł, która pochodziła z pożyczki od rodziców wnioskodawcy. Materiał dowodowy nie potwierdził przyjętej przez uczestniczkę tezy, przesądzając tym samym o jej niewiarygodności. Okoliczność ta nie wynika w szczególności z treści aktu notarialnego sprzedaży lokalu przy ul. (...), ani nie potwierdzają jej zeznania rodziców wnioskodawcy.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył, co następuje:

Jako, iż ustawowa wspólność majątkowa pomiędzy D. G. i P. B. trwała od dnia 8 lipca 1995 roku do dnia 27 marca 2014 roku, w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie przepisy ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy w brzmieniu obowiązującym po nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 roku o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004r, Nr 162, poz. 1691), która weszła w życie z dniem 20 stycznia 2005 r. (art. 5 ust. 1 przywołanej ustawy).

Stosownie do art. 31 § 1 k.r.o., z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą natomiast do majątku osobistego każdego z małżonków, przy czym ustawodawca w treści art. 33 pkt 1-10 k.r.o. wskazał enumeratywnie jakie składniki majątkowe należą do majątków osobistych każdego z małżonków.

Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód skutkuje ustaniem wspólności majątkowej (art. 31 § 1 zd. 1 k.r.o. w zw. z art. 56 § 1 k.r.o.). Zgodnie z art. 684 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 46 k.r.o., skład i wartość majątku ulegającego podziałowi między byłych małżonków ustala sąd. Przyjmuje się powszechnie, że stan majątku ustala się według daty ustania wspólności, natomiast jego wartość według cen z chwili dokonania podziału, czyli zamknięcia rozprawy (tak: uchwała SN z 27 września 1974 r. III CZP 58/74; postanowienie SN z 11 marca 2010 r. IV CSK 429/09, T. Demendecki Komentarz do art. 684 k.p.c. w: A. Jakubecki (red) Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania cywilnego LEX 2014). Co do zasady przedmiotem postępowania o podział jest majątek, który był objęty wspólnością majątkową i istniał w dacie jej ustania. Ruchomości i nieruchomości wchodzące w skład majątku w tej dacie muszą jednak istnieć w dacie dokonywania podziału, bowiem decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia mają okoliczności istniejące w dacie zamknięcia rozprawy (art. 316 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).

Stan majątku wspólnego uczestników dla potrzeb wzajemnych rozliczeń między nimi ustala się zatem według stanu rzeczy istniejącego w chwili ustania wspólności majątkowej – w przedmiotowej sprawie – w dniu 27 marca 2014 roku (uprawomocnienie wyroku rozwodowego).

Do podziału ostatecznie zgłoszono prawo najmu lokalu mieszkalnego, ruchomości stanowiące wyposażenie mieszkania oraz samochód osobowy.

Sąd ustalił, że w skład majątku wspólnego wchodzi prawo najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...). Zgodnie bowiem z art. 680 ¹ § 1 zd. 1 kc małżonkowie są najemcami lokalu bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe, jeżeli nawiązanie stosunku najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych założonej przez nich rodziny nastąpiło w czasie trwania małżeństwa.

Zgodnie z treścią art. 45 § 1 zd. 1 k.r.o., każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny.

Jednakże, powyższe roszczenia mają charakter stricte procesowy i powinny być udowodnione. W doktrynie i orzecznictwie panuje zgodność, iż rozliczenie nakładów z majątku odrębnego na majątek wspólny, jak również nakładów z majątku wspólnego na majątki odrębne następuje jedynie na wniosek uczestników postępowania. Natomiast ciężar udowodnienia wysokości nakładu dokonanego przez jednego z małżonków z jego majątku odrębnego na majątek wspólny, zgłoszonego do rozliczenia w postępowaniu o podział majątku wspólnego, zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 6 k.c., spoczywa na tym z uczestników, który się na tę okoliczność powołuje i z której wywodzi skutki prawne (tak m.in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 16 października 1997 roku, II CKN 395/97, niepubl.).

Strona żądająca rozliczenia nakładów i wydatków powinna udowodnić to żądanie co do zasady i wysokości. Bierność strony w tym zakresie nie zobowiązuje Sądu – poza wyjątkowymi przypadkami – do prowadzenia dowodu z urzędu. Jak wskazuje się w judykaturze Sądu Najwyższego nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.12.1996 w sprawie sygn. akt: I CKU 45/96, OSNC 1997 r., Nr 6-7, poz. 76). Jeśli zatem strona nie przedstawia dowodów, to uznać należy, że dany fakt nie został wykazany (udowodniony).

Wnioskodawca żądał rozliczenia spłaconego przez niego zadłużenia czynszowego, które powstało po ustaniu małżeństwa. Ciężar dowodu w tym zakresie zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał na wnioskodawcy, zwłaszcza, że uczestniczka kwestionowała, aby przyczyniła się do powstania tej zaległości w opłatach (k.266, k. 276). Należności z tytułu korzystania z lokalu obciążały byłych małżonków w równych częściach jako najemców, co było niesporne. Wnioskodawca przedłożył potwierdzenia zapłaty na kwotę 1100zł w październiku 2015 roku (k.133). Spłata tej kwoty nastąpiła zatem po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, a więc z majątku osobistego wnioskodawcy. W sprawie ustalono, że co do zasady opłaty należne wynajmującemu uczestnicy P. B. i D. G. płacili po połowie. Mimo tego powstała niedopłata, którą w całości uiścił wnioskodawca. Wnioskodawca nie wykazał jednak, że kwota ta w całości obciążała uczestniczkę, gdyż poza dowodami wpłat nie złożono wyciągu z konta lokalu wraz z informacją jak były zaliczane poszczególne wpłaty uczestników, i z którego wynikałoby jaka była wysokość należności czynszowych za okres od ustania wspólności, a więc nie wiadomo (poza tym że po połowie) do uiszczania jakich kwot co miesiąc byli zobowiązani uczestnicy. Wnioskodawca złożył tylko kartoteki finansowe za rok 2016 i 2107 (k. 329, 391-392). Sam wnioskodawca zeznał (k.265), iż nie pamięta jak podstało zadłużenie czynszowe, które zgłosił do rozliczenia, oraz, że nie sprawdzał w Administracji za jaki okres został nieopłacony czynsz (k.361). Mimo tego wnioskodawca nie sformułował wniosku dowodowego o zwrócenie się do Gminy Ł. Zarządu Lokali Miejskich o udzielenie stosownej informacji.

Wnioskodawca wnosił o ustalenie, że dokonał nakładu z majątku odrębnego na majątek wspólny w ten sposób, że sprzedał mieszkanie przy ul. (...) stanowiące jego majątek odrębny w zamian za uzyskanie prawa do korzystania z lokalu przy ul. (...). Żądanie wnioskodawcy w tym zakresie zasługiwało na uwzględnienie. Zgromadzony materiał dowodowy pozwolił na ustalenie, że uczestnicy nie dokonywali na rzecz nabywcy lokalu przy ul. (...) żadnej wpłaty. W miejsce określonej kwoty tytułem ceny na rzecz zbywcy – P. B., małżonkowie B. uzyskali prawo do korzystania z lokalu objętego wnioskiem.

Przechodząc do wyliczenia wielkości nakładu jaki poczynił wnioskodawca z majątku odrębnego na majątek wspólny należy porównać jaką wartość stanowił lokal przy ul. (...) w stosunku do wartości prawa najmu lokalu przy ul. (...). Zważywszy, że brak było innych aktywów przekazywanych przez strony umowy sprzedaży w dniu 23 września 1997 roku, uznać należało, że nakład wnioskodawcy odpowiadał w całości wartości prawa najmu zgłoszonego do podziału.

Rozstrzygając w przedmiocie sposobu podziału majątku wspólnego, Sąd kierował się normą prawną z art. 46 k.r.o., zgodnie z którą w sprawach nieunormowanych kodeksem rodzinnym i opiekuńczym od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku. Z kolei w myśl art. 1035 k.c. do wspólności majątku spadkowego oraz do jego działu stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, z zachowaniem przepisów tytułu VIII księgi IV k.c.

Dokonując podziału majątku wspólnego byłych małżonków D. G. i P. B., Sąd przyznał wnioskodawcy na wyłączną własność wszystkie składniki opisane w punkcie I sentencji postanowienia. Wnioskodawca sam korzysta z samochodu osobowego. Uczestniczka nie była zainteresowana tym składnikiem. Przy uwzględnieniu, że to wnioskodawca dokonał nakładu z majątku odrębnego, w wyniku którego nabyte zostało prawo najmu lokalu przy ul. (...) przyznał to prawo na jego rzecz. Także wszystkie ruchomości znajdujące się w lokalu zostały przyznane wnioskodawcy, gdyż także on z nich korzystał. Uczestniczka, która w następstwie niniejszego postanowienia będzie zmuszona na nowo urządzić się w innym lokalu, będzie zmuszona także nabyć jego wyposażenie. Uczestniczka nadto wyjechała w celach zarobkowych za granicę, gdzie przynajmniej tymczasowo jest zmuszona zapewnić sobie warunki mieszkaniowe. Nadto – zważywszy na konieczność dokonania wzajemnych rozliczeń stron - przyznanie uczestniczce prawa do lokalu utrudniłoby wykonanie zapadłego w sprawie postanowienia. Wnioskodawca jest w lepszej sytuacji materialnej niż uczestniczka, a spłata zasądzona od niego jest mniejsza niż, gdyby spłaty miała dokonać uczestniczka.

Wszystkie składniki majątku mają wartość 30449,20zł (prawo najmu - 19.273,20zł + wyposażenie mieszkania - 1676zł + samochód - 9500zł). Udział każdego z uczestników (byłych małżonków) odpowiada kwocie 15224,60zł.

Należna uczestniczce D. G. od wnioskodawcy na podstawie art. 212 § 2 k.c., spłata z tytułu wyrównania wartości udziału w majątku wspólnym wynosi 5038zł (15224,60zł - 550zł tj. połowa wydatku o którym mowa w pkt III postanowienia -9636,60zł tj. połowa nakładu, o którym mowa w pkt II postanowienia).

Zasądzając od wnioskodawcy tą kwotę, Sąd odroczył termin zapłaty na 1 miesiąc od uprawomocnienia się postanowienia, mając na uwadze, że wnioskodawca posiada oszczędności pozwalające na spłatę uczestniczki w tym terminie. Zastrzeżenie odsetek po tej dacie będzie natomiast zabezpieczać interesy uczestniczki w przypadku braku zapłaty.

Na podstawie art. 624 kpc Sąd nakazał uczestniczce wydanie na rzecz wnioskodawcy lokalu mieszkalnego opisanego w punkcie 1a) postanowienia, także zakreślając termin 1 miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia, uznając, że jest to termin wystarczający dla realizacji tego obowiązku.

W sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, w skład którego wchodzi prawo najmu lokalu mieszkalnego, sąd przyznając w wyniku podziału to prawo jednemu z byłych małżonków, będących współlokatorami w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 71, poz. 773 ze zm.) i nakazując drugiemu wydanie lokalu (art. 624 w zw. z art. 688 i art. 567 § 3 KPC) orzeka o uprawnieniu tego małżonka do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 września 2003 roku, w sprawie o sygn. akt III CZP 56/03, opubl. L.).

Sytuacja materialna i osobista uczestniczki pozwala jej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnych zakresie. Uczestniczka osiąga dochód w kwocie wystarczającej dla zaspokojenia tych potrzeb poprzez zawarcie umowy najmu lokalu, choćby o niskim standardzie. Nadto jak sama wyjaśniła, może liczyć na pomoc finansową swoich rodziców.

Na podstawie § 7 pkt 10 i § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (tj. Dz.U. z 2013 r. poz. 461) Sąd przyznał adwokatowi P. K. –tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu uczestniczce, ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 2.952 złotych, w tym 23 % VAT.

Sąd nie obciążył wnioskodawcy i uczestniczki poniesionymi tymczasowo przez Skarb Państwa kosztami na podstawie art. 102 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Wnioskodawca jest obciążony obowiązkiem spłaty na rzecz uczestniczki w orzeczeniu kończącym postępowanie, a jego miesięczny dochód choć stały, nie jest wysoki. Uczestniczka także nie osiąga wysokich dochodów, a nadto będzie potrzebowała środków na zapewnienie sobie potrzeb mieszkaniowych.

Zgodnie z art. 108 k.p.c. w każdym orzeczeniu kończącym postępowanie sądowe sąd ma obowiązek orzec o tym, kto ponosi koszty postępowania. Podstawową regułą w postępowaniu nieprocesowym jest ponoszenie przez każdego z uczestników kosztów postępowania związanych ze swym udziałem w sprawie (art. 520 § 1 k.p.c.). Wyjątek od tej zasady stanowi jedynie sytuacja, w której uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może wówczas stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości; to samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników (art. 520 § 2 k.p.c.). Jeżeli zaś interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika, przy czym regułę tę stosuje się odpowiednio, jeżeli uczestnik postępował niesumiennie lub oczywiście niewłaściwie (art. 520 § 3 k.p.c.).

W orzecznictwie prezentowane jest jednolite stanowisko, co do braku sprzeczności interesów pomiędzy uczestnikami postępowania nieprocesowego w tzw. sprawach działowych (zob. m. in. post. SN z dnia 16 września 2011 r., IV CZ 40/11, wyd. Lex nr 1147785; postanowienie SN z dnia 15 grudnia 2011 r., II CZ 120/11, wyd. Lex nr 1298073). Sąd zważył przy tym, że zgłoszenie przez zainteresowanych odmiennych wniosków, co do sposobu podziału majątku wspólnego, nie powoduje powstania sprzeczności ich interesów w rozumieniu art. 520 § 2 k.p.c. (postanowienie SN z dnia 3 lutego 2012 r., I CZ 133/11, Lex nr 1215253). Brak było podstaw do przyjęcia, że w sprawie zaistniała sprzeczność interesów lub różny stopień zainteresowania wynikiem postępowania.

O kosztach postępowania orzeczono jak w pkt IX i X postanowienia, na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Sąd oddalił wniosek wnioskodawcy i uczestniczki o zasądzenie kosztów postępowania i orzekł, iż każdy uczestnik postępowania nieprocesowego ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie (ponad koszty poniesione przez Skarb Państwa).