Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2018 r. w Szczecinie

sprawy Przedsiębiorstwa Budownictwa (...) Spółki Akcyjnej w S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

przy udziale K. B., F. B., M. M., B. M. (1)

o objęcie ubezpieczeniem społecznym

na skutek apelacji płatnika składek

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 14 marca 2017 r. sygn. akt VI U 1311/16

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od Przedsiębiorstwa Budownictwa (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Jolanta Hawryszko SSA Romana Mrotek SSO del. Gabriela Horodnicka

- Stelmaszczuk

Sygn. akt III AUa 383/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 listopada 2015 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że B. M. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia u płatnika składek (...) SA w S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu w okresie od 2 do 27 lutego 2009 r., od 1 do 31 grudnia 2009 r., od 4 do 29 stycznia 2010 r., od 1 do 26 lutego 2010 r., od 1 marca 2010 r. do 30 kwietnia 2010 r., od 4 maja 2010 r. do 30 lipca 2010 r. oraz od 1 września 2010 r. do 15 października 2010 r. określając zarazem podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia.

Decyzją z dnia 25 listopada 2015 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że K. B. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia u płatnika składek (...) SA w S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu w okresie: od 5 do 30 stycznia 2009 r., od 2 do 27 lutego 2009 r., od 2 marca 2009 r. do 29 maja 2009 r., od 1 czerwca 2009 r. do 31 lipca 2009 r., od 3 sierpnia 2009 r. do 30 października 2009 r., od 2 listopada 2009 r. do 31 grudnia 2009 r., od 4 stycznia 2010 r. do 29 stycznia 2010 r. określając zarazem podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia.

Decyzją z dnia 25 listopada 2015 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że F. B. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia u płatnika składek (...) SA w S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu w okresie od 1 czerwca 2010 r. do 30 lipca 2010 r., od 2 sierpnia 2010 r. do 30 października 2010 r. od 2 listopada 2010 r. do 31 grudnia 2010 r., od 3 stycznia 2011 r. do 30 kwietnia 2011 r., od 2 maja 2011 r. do 30 września 2011 r., od 3 października2011 r. do 31 października 2011 r., od 2 listopada 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. określając zarazem podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia.

Decyzją z dnia 25 listopada 2015 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że M. M. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia u płatnika składek (...) SA w S.: podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu w okresie od 1 września 2009 r. do 30 października 2009 r., od 2 listopada 2009 r. do 31 grudnia 2009 r., od 1 marca 2010 r. do 30 kwietnia 2010 r., od 4 maja 2010 r. do 30 lipca 2010 r., od 1 września 2010 r. do 30 października 2010 r., od 2 listopada 2010 r. do 30 listopada 2010 r., od 3 stycznia 2011 r. do 30 kwietnia 2011 r., od 2 maja 2011 r. do 30 września 2011 r., od 3 października 2011 r. do 31 października 2011 r., od 2 listopada 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. określając zarazem podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia.

Odwołania od powyższych decyzji wywiódł płatnik (...) S.A. w S. wnosząc o ich uchylenie w całości i umorzenie postępowania. Płatnik zarzucił organowi rentowemu błąd w ustaleniach faktycznych poprzez niewłaściwą kwalifikację zawartych przez odwołującego się umów jako umów o świadczenie usług, a w konsekwencji błędne zastosowanie przepisów art. 18 ust. 3 i 20 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 13 pkt 2 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; naruszenie art. 627 k.c. i art. 750 k.c. w związku z art. 734 § 1 k.c. przez wadliwą kwalifikację czynności prawnych stanowiących umowy o dzieło jako umowy o świadczenie usług; naruszenie art. 91 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez wydanie zaskarżonej decyzji z naruszeniem art. 7 i 8 k.p.a., a w konsekwencji art. 7 i art. 22 Konstytucji RP, niezależnie od ustaleń kontrolnych organu rentowego, oraz powołanie przez organ nie właściwej podstawy prawnej decyzji w zakresie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób wykonujących prace na podstawie umowy o dzieło.

W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o ich oddalenie w całości oraz o zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podnosząc argumentację jak w zaskarżonych decyzjach.

Postanowieniami z dnia 19 lutego 2016 r. Sąd na podstawie art. 219 k.p.c. połączył sprawy z odwołań płatnika od decyzji ZUS z dnia 25 listopada 2015 r. nr(...) dotyczącej B. M. (1), z dnia 25 listopada 2015 r. nr (...) dotyczącej K. B., z dnia 25 listopada 2015 r. nr (...) dotyczącej F. B., oraz decyzji z dnia 25 listopada 2015 r. nr (...) dotyczącej M. M. celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Wyrokiem z dnia 14 marca 2017 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołania i zasądził od Przedsiębiorstwa Budownictwa (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. kwotę 1440 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) Spółka Akcyjna w S. prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, dokonanego przez Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie Wydział XIII Gospodarczy KRS pod numerem KRS (...). (...) SA w S. zajmuje się budownictwem ogólnym. Ponadto firma oferuje usługi w zakresie naprawy i konserwacji maszyn, transportu drogowego, robót wykończeniowych. Spółka występuje jako generalny wykonawca robót budowlanych, podwykonawca i przy usługach deweloperskich jako inwestor. Z uwagi na szeroki profil działalności spółki, zawiera ona dużo różnych umów z licznymi podmiotami. Firma zatrudniała na podstawie umów o pracę m. in. pracowników biurowych, kierowników budowy, kierowców, operatorów maszyn budowlanych, malarzy, tynkarzy.

Na podstawie tzw. „umów o dzieło” spółka zatrudniała osoby w sytuacji, gdy posiadana kadra nie wystarczała do realizacji kontraktów lub zadań.

W dniu 1 czerwca 2010 r. Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) S.A w S. i F. B. zawarli umowę zatytułowaną „umowa o dzieło Nr (...)” na okres od 1 do 30 czerwca 2010 r. W treści dokumentu wskazano, że przedmiotem umowy ma być: „wykonanie prac zbrojarskich”. Strony ustaliły termin wykonania prac na dzień 30 czerwca 2010 r. Wynagrodzenie ustalono na kwotę 2.245,00 zł brutto, płatne po przekazaniu dzieła. Ustalono, że zamawiający zachowuje wszystkie prawa wynikające z ustawy o prawie autorskim oraz prawach pokrewnych.

W następnych miesiącach strony zawierały kolejne umowy określone jako „umowy o dzieło”:

- w dniu 1 lipca 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 lipca 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie prac wykończeniowych za wynagrodzeniem 2.245,00 zł brutto,

- w dniu 2 sierpnia 2010 r. nr(...) zawartą na okres od 2 do 31 sierpnia 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 2.235,00 zł brutto,

- w dniu 1 września 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 września 2010 r. przedmiot której określono jako wykonanie podbudowy pod posadzki za wynagrodzeniem 2.190,00 zł brutto,

- w dniu 1 października 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 października 2010 r. przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 2.272,00 zł brutto,

- w dniu 2 listopada 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 2 do 30 listopada 2010 r. przedmiot której określono jako wykonanie prac wykończeniowych za wynagrodzeniem 1.935,00 zł brutto,

- w dniu 1 grudnia 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 grudnia 2010 r. przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 1.645,00 zł brutto,

- w dniu 3 stycznia 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 3 do 31 stycznia 2011 r. przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 1.590,00 zł brutto,

- w dniu 1 lutego 2011 r. nr (...)zawartą na okres od 1 do 28 lutego 2011 r. przedmiot której określono jako wykonanie podbudowy drogi za wynagrodzeniem 1.822,00 zł brutto,

- w dniu 1 marca 2011 r. nr (...)zawartą na okres od 1 do 31 marca 2011 r. przedmiot której określono jako ułożenie kostki brukowej za wynagrodzeniem 2.180,00 zł brutto,

- w dniu 1 kwietnia 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 kwietnia 2011 r. przedmiot której określono jako ułożenie kostki brukowej za wynagrodzeniem 2.389,00 zł brutto,

- w dniu 2 maja 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 2 do 31 maja 2011 r. przedmiot której określono jako ułożenie kostki brukowej za wynagrodzeniem 2.420,00 zł brutto,

- w dniu 1 czerwca 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 czerwca 2011 r. przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 2.442,00 zł brutto,

- w dniu 1 lipca 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 lipca 2011 r przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 2.482,00 zł brutto,

- w dniu 1 sierpnia 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 sierpnia 2011 r. przedmiot której określono jako wykonanie docieplenia ścian za wynagrodzeniem 2.565,00 zł brutto,

- w dniu 1 września 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 września 2011 r. przedmiot której określono jako ułożenie glazury za wynagrodzeniem 2.839,00 zł brutto,

- w dniu 3 października 2011 r.; nr (...) zawartą na okres od 3 do 31 października 2011 r. przedmiot której określono jako ułożenie glazury za wynagrodzeniem 1.695,00 zł brutto,

- w dniu 2 listopada 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 2 do 30 listopada 2011 r. przedmiot której określono jako ułożenie glazury za wynagrodzeniem 900,00 zł brutto,

- w dniu 1 grudnia 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 grudnia 2011 r. przedmiot której określono jako ułożenie glazury za wynagrodzeniem 900,00 zł brutto.

Za wykonaną pracę F. B. otrzymał wynagrodzenie w następującej wysokości: 2.245,00 zł w lipcu 2010 r., 2.245,00 zł w sierpniu 2010 r., 2.235,00 zł we wrześniu 2010 r., 2.190,00 zł w październiku 2010 r., 2.272,00 w listopadzie 2010 r., 1.935,00 zł w grudniu 2010 r., 1.645,00 zł w styczniu 2011 r., 1.590,00 zł w lutym 2011 r., 1.822,00 zł w marcu 2011 r., 2.180,00 zł w kwietniu 2011 r., 2.389,00 zł w maju 2011 r., 2.420,00 zł w czerwcu 2011 r., 2.442,00 zł w lipcu 2011 r., 2.482,00 zł w sierpniu 2011 r., 2.565,00 zł we wrześniu 2011 r., 2.839,00 zł w październiku 2011 r., 1.695,00 zł w listopadzie 2011 r., 900,00 zł w grudniu 2011 r. oraz 900,00 zł w styczniu 2012 r.

Ubezpieczony zawierał umowy na okresy miesięczne, w wykonaniu umów wykonywał prace budowlane. Umowy podpisywane były przed podjęciem czynności z nich wynikających. Przedmiotem umów było wykonanie fundamentów żelbetowych, wykonanie prac wykończeniowych, wykonanie budowy do posadzki, murowanie ścian, ułożenie glazury. Prace ubezpieczony wykonywał na różnych budowach. Strony ustaliły, że praca zostanie wykonana z należytą starannością. Ubezpieczony wykonywał prace samodzielnie, czasami jeżeli było coś ciężkiego do przeniesienia, ubezpieczonemu pomagał inny pracownik. Bezpośrednimi przełożonymi ubezpieczonego byli kierownik budowy i inspektor, którzy kontrolowali wykonywane przez niego prace na bieżąco. Ubezpieczony przychodził do pracy na 7 rano. Po skończeniu prac następował ich odbiór. Wysokość wynagrodzenia ustalona była w umowie.

F. B. pobiera od 1 czerwca 2001 r. rentę.

W dniu 5 stycznia 2009 r. Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) S.A w S. i K. B. zawarli umowę zatytułowaną „umowa o dzieło”. W treści dokumentu wskazano, że przedmiotem umowy ma być: „wykonanie szalunków do betonowania stropów”. Strony ustaliły termin wykonania prac na dzień 30 stycznia 2009 r. Wynagrodzenie ustalono na kwotę 1.315,00 zł brutto, płatne w ciągu 15 dni po przedstawieniu rachunku. Ustalono, że zleceniodawca dostarczy zleceniobiorcy niezbędne materiały i narzędzia do wykonania pracy.

W następnych miesiącach strony zawierały kolejne umowy określone jako „umowy o dzieło”:

- w dniu 2 lutego 2009 r. zawartą na okres od 2 do 27 lutego 2009 r. przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 1.505,00 zł brutto,

- w dniu 2 marca 2009 r. zawartą na okres od 2 do 31 marca 2009 r. przedmiot której określono jako położenie papy na dachu budynku za wynagrodzeniem 1.975,00 zł brutto,

- w dniu 1 kwietnia 2009 r. zawartą na okres od 1 do 30 kwietnia 2009 r., przedmiot której określono jako położenie pokrycia na dachu budynku za wynagrodzeniem 2.050,00 zł brutto,

Następnie w dniu 1 maja 2009 r. Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) S.A. i K. B. zawarli umowę zatytułowaną „umowa o dzieło Nr (...)” na okres od 1 do 29 maja 2009 r. W treści dokumentu wskazano, że przedmiotem umowy ma być: „murowanie ścian”. Strony ustaliły termin wykonania prac na dzień 29 maja 2009 r. Wynagrodzenie ustalono na kwotę 2.085,00 zł brutto, płatne po przekazaniu dzieła. Ustalono, że zamawiający zachowuje wszystkie prawa wynikające z ustawy o prawie autorskim oraz prawach pokrewnych

W następnych miesiącach strony zawierały kolejne umowy określone jako „umowy o dzieło”:

- w dniu 1 czerwca 2009 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 czerwca 2009 r., przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 2.075,00 zł brutto,

- w dniu 1 lipca 2009 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 lipca 2009 r., przedmiot której określono jako ułożenie kostki brukowej za wynagrodzeniem 2.465,00 zł brutto,

- w dniu 3 sierpnia 2009 r. nr(...) zawartą na okres od 3 do 31 sierpnia 2009 r., przedmiot której określono jako wykonanie podbudowy drogi za wynagrodzeniem 2.244,00 zł brutto,

- w dniu 1 września 2009 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 września 2009 r., przedmiot której określono jako ułożenie kostki brukowej za wynagrodzeniem 2.090,00 zł brutto,

- w dniu 1 października 2009 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 października 2009 r. przedmiot której określono jako wykonanie podbudowy drogi za wynagrodzeniem 1.420,00 zł brutto,

- w dniu 2 listopada 2009 r. nr (...)zawartą na okres od 2 do 30 listopada 2009 r., przedmiot której określono jako ułożenie kostki brukowej za wynagrodzeniem 1.860,00 zł brutto,

- w dniu 1 grudnia 2009 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 grudnia 2009 r., przedmiot której określono jako wykonanie docieplenia ścian za wynagrodzeniem 1.187,00 zł brutto,

- w dniu 4 stycznia 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 4 do 29 stycznia 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 690,00 zł brutto.

Za wykonaną pracę K. B. otrzymał wynagrodzenie w następującej wysokości: 1.315,00 zł w lutym 2009 r., 1.505,00 zł w marcu 2009 r., 1.975,00 zł w kwietniu 2009 r., 2.050,00 zł w maju 2009 r., 2.085,00 zł w czerwcu 2009 r., 2.075,00 zł w lipcu 2009 r., 2.465,00 zł w sierpniu 2009 r., 2.244,00 zł we wrześniu 2009 r., 2.090,00 zł w październiku 2009 r., 1.420,00 zł w listopadzie 2009 r., 1.860,00 zł w grudniu 2009 r., 1.187,00 zł w styczniu 2010 r. oraz 690,00 zł w lutym 2009 r.

W wykonaniu umów K. B. pracował jako członek brygady. Ubezpieczony przy wykonywaniu pracy korzystał z narzędzi należących do przedsiębiorstwa. Prace rozdzielane były przez kierownika budowy, który na bieżąco kontrolował ich wykonywanie. Ubezpieczony pracował od poniedziałku do piątku od 7 do 15, codziennie podpisywał listę obecności. Wynagrodzenie ustalane było według stawki godzinowej razy ilość przepracowanych godzin, płatne 10 następnego miesiąca.

W dniu 1 września 2009 r. Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) S.A. i M. M. zawarli umowę zatytułowaną „umowa o dzieło Nr (...)” na okres od 1 do 30 września 2009 r. W treści dokumentu wskazano, że przedmiotem umowy ma być: „ułożenie kostki brukowej”. Strony ustaliły termin wykonania prac na dzień 30 września 2009 r. Wynagrodzenie ustalono na kwotę 2.525,00 zł brutto, płatne po przekazaniu dzieła. Ustalono, że zamawiający zachowuje wszystkie prawa wynikające z ustawy o prawie autorskim oraz prawach pokrewnych.

W następnych miesiącach strony zawierały kolejne umowy określone jako „umowy o dzieło”:

- w dniu 1 października 2009 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 października 2009 r., przedmiot której określono jako wykonanie podbudowy drogi za wynagrodzeniem 2.653,00 zł brutto,

- w dniu 2 listopada 2009 r. nr (...) zawartą na okres od 2 do 30 listopada 2009 r., przedmiot której określono jako ułożenie kostki brukowej za wynagrodzeniem 1.812,00 zł brutto, - w dniu 1 grudnia 2009 r. nr 9/12/2009 zawartą na okres od 1 do 31 grudnia 2009r., przedmiot której określono jako wykonanie podbudowy z kruszywa łamanego za wynagrodzeniem 950,00 zł brutto,

- w dniu 1 marca 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 marca 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 2.010,00 zł brutto,

- w dniu 1 kwietnia 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 kwietnia 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 2.588,00 zł brutto,

- w dniu 4 maja 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 4 do 31 maja 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 2.990,00 zł brutto,

- w dniu 1 czerwca 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 czerwca 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 2.870,00 zł brutto,

- w dniu 1 lipca 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 lipca 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie prac wykończeniowych za wynagrodzeniem 3.072,00 zł brutto, 

- w dniu 1 września 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 września 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie robót ziemnych za wynagrodzeniem 2.850,00 zł brutto,

- w dniu 1 października 2010 r. nr (...)zawartą na okres od 1 do 30 października 2010 r., przedmiot której określono jako przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 3.450,00 zł brutto,

- w dniu 2 listopada 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 2 do 30 października 2010 r. przedmiot której określono jako wykonanie podbudowy z kruszywa łamanego za wynagrodzeniem 2.245,00 zł brutto,

- w dniu 3 stycznia 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 3 do 31 stycznia 2011 r., przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 1.682,00 zł brutto,

- w dniu 1 lutego 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 28 lutego 2011 r. przedmiot której określono jako korytowanie pod roboty drogowe za wynagrodzeniem 2.150,00 zł brutto,

- w dniu 1 marca 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 marca 2011 r., przedmiot której określono jako wykonanie podbudowy drogi za wynagrodzeniem 3.000,00 zł brutto,

- w dniu 1 kwietnia 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 kwietnia 2011 r., przedmiot której określono jako przewóz kruszyw na betoniarnię za wynagrodzeniem 2.909,00 zł brutto,

- w dniu 2 maja 2011 r. nr (...)zawartą na okres od 2 maja do 31 maja 2011 r., przedmiot której określono jako wykonanie robót ziemnych za wynagrodzeniem 3.259,00 zł brutto,

- w dniu 1 czerwca 2011 r. nr(...) zawartą na okres od 1 do 30 czerwca 2011 r., przedmiot której określono jako korytowanie pod roboty drogowe za wynagrodzeniem 2.970,00 zł brutto,

- w dniu 1 lipca 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 lipca 2011 r., przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 2.874,00 zł brutto,

- w dniu 1 sierpnia 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 sierpnia 2011 r., przedmiot której określono jako wykonanie docieplenia ścian za wynagrodzeniem 3.142,00 zł brutto,

- w dniu 1 września 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 września 2011 r., przedmiot której określono jako wywóz kruszywa z kopalni za wynagrodzeniem 3.810,00 zł brutto,

- w dniu 3 października 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 3 do 31 października 2011 r., przedmiot której określono jako przewóz kruszyw za wynagrodzeniem 4.115,00 zł brutto,

- w dniu 2 listopada 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 2 do 30 listopada 2011 r., przedmiot której określono jako przewóz kruszyw za wynagrodzeniem 1.000,00 zł brutto,

- w dniu 1 grudnia 2011 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 grudnia 2011 r., przedmiot której określono jako przewóz kruszyw za wynagrodzeniem 1.000,00 zł brutto.

Za wykonaną pracę M. M. otrzymał wynagrodzenie w następującej wysokości: 2.525,00 zł w październiku 2009 r., 2.653,00 zł w listopadzie 2009 r., 1.812,00 zł w grudniu 2009 r., 950,00 zł w styczniu 2010 r., 2.010,00 zł w kwietniu 2010 r., 2.558,00 zł w maju 2010 r., 2.990,00 zł w czerwcu 2010 r., 2.897,00 zł lipcu 2010 r., 3.072,00 zł w sierpniu 2010 r., 2.850,00 zł w październiku 2010 r., 3.450,00 zł w listopadzie 2011 r., 2.245,00 zł w grudniu 2010 r., 1.682,00 zł w lutym 2011 r., 2.150,00 zł w marcu 2011 r., 3.000,00 zł w kwietniu 2011 r., 2.909,00 zł w maju 2011 r., 3.259,00 zł w czerwcu 2011 r., 2.970,00 zł w lipcu 2011 r., 2.874,00 zł w sierpniu 2011 r., 3.142,00 zł we wrześniu 2011 r., 3.810,00 zł w październiku 2011 r., 4.115,00 zł w listopadzie 2011 r., 1.000,00 zł w grudniu 2012 r. oraz 1.000,00 zł w styczniu 2012 r.

W wykonaniu zawartych umów ubezpieczony wykonywał prace ogólnobudowlane na terenie Gminy D., miasta G.. Przedmiotem umów był wybetonowanie, korytowanie danego odcinka drogi, ułożenie polbruku za ustalonym przez strony wynagrodzeniem. Do wykonania prac ubezpieczony korzystał z narzędzi należących do płatnika. Rodzaj i zakres robót można było ustalić przed zawarciem umowy, ubezpieczony pracował samodzielnie, w przypadku pytań dzwonił do prezesa. Po ich wykonaniu prace były odbierane przez przedstawiciela przedsiębiorstwa. Wynagrodzenie było wypłacane po zakończeniu umowy w kwocie z niej wynikającej.

W dniu 2 lutego 2009 r. Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) S.A. i B. M. (1) zawarli umowę zatytułowaną „umowa o dzieło”. W treści dokumentu wskazano, że przedmiotem umowy ma być: „murowanie ścian 60m2”. Strony ustaliły termin wykonania prac na dzień 27 lutego 2009 r. Wynagrodzenie ustalono na kwotę 1.190,00 zł brutto, płatne w ciągu 15 dni po przedstawieniu rachunku. Ustalono, że zleceniodawca dostarczy zleceniobiorcy niezbędne materiały i narzędzia do wykonania pracy.

Następnie w dniu 1 grudnia 2009 r. Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) S.A w S. i B. M. (1) zawarli umowę zatytułowaną „umowa o dzieło Nr (...)” na okres od 1 do 31 grudnia 2009 r. W treści dokumentu wskazano, że przedmiotem umowy ma być: „wykonanie docieplenia ścian”. Strony ustaliły termin wykonania prac na dzień 31 grudnia 2009 r. Wynagrodzenie ustalono na kwotę 2.185,00 zł brutto, płatne po przekazaniu dzieła. Ustalono, że zamawiający zachowuje wszystkie prawa wynikające z ustawy o prawie autorskim oraz prawach pokrewnych.

W następnych miesiącach strony zawierały kolejne umowy określone jako „umowy o dzieło”:

- w dniu 4 stycznia 2010 r. nr (...)zawartą na okres od 4 do 29 stycznia 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 1.675,00 zł brutto,

- w dniu 1 lutego 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 26 lutego 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 2.250,00 zł brutto,

- w dniu 1 marca 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 31 marca 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 2.930,00 zł brutto,

- w dniu 1 kwietnia 2010 r. nr (...)zawartą na okres od 1 do 30 kwietnia 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 2.178,00 zł brutto,

- w dniu 4 maja 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 4 do 31 maja 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie fundamentów żelbetowych za wynagrodzeniem 2.930,00 zł brutto,

- w dniu 1 czerwca 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 czerwca 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie robót zbrojarskich za wynagrodzeniem 2.570,00 zł brutto,

- w dniu 1 lipca 2010 r. nr (...)zawartą na okres od 1 do 30 lipca 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie prac wykończeniowych za wynagrodzeniem 2.878,00 zł brutto,

- w dniu 1 września 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 30 września 2010 r., przedmiot której określono jako wykonanie podbudowy pod posadzki za wynagrodzeniem 3.007,00 zł brutto,

- w dniu 1 października 2010 r. nr (...) zawartą na okres od 1 do 15 października 2010 r.

przedmiot której określono jako murowanie ścian za wynagrodzeniem 1.545,00 zł brutto.

Za wykonaną pracę B. M. (1) otrzymał wynagrodzenie w następującej wysokości: 1.190,00 zł w marcu 2009 r., 2.185,00 zł w styczniu 2010 r., 1.675,00 zł w lutym 2010 r., 2.250,00 zł w marcu 2010 r., 2.930,00 zł w kwietniu 2010 r., 2.178,00 zł w maju 2010 r., 2.930,00 zł w czerwcu 2010 r., 2.570,00 zł w lipcu 2010 r., 2.878,00 zł w sierpniu 2010 r., 3.007,00 zł w październiku 2010 r. oraz 1.545,00 zł w listopadzie 2010 r.

W wykonaniu umów B. M. (2) wykonywał prace ogólnobudowlane, prace wykonywane były w grupie. Prace rozdzielane były przez brygadzistę i kierownika budowy. Kierownik budowy prowadził listę obecności, ubezpieczony podpisywał listę codziennie rozpoczynając pracę. Ubezpieczony pracował od 7 do 15, 8 godzin dziennie. Praca wykonywana przez ubezpieczonego była kontrolowana na bieżąco przez majstra. W ramach prac wykończeniowych wykonywał wszystkie prace.

Ubezpieczony podpisywał umowę w dzień, w którym zaczynał pracę.

Bez względu na to czy pracownicy zatrudnieni byli na umowę o pracę, czy umowę o dzieło wykonywali te same prace.

Ubezpieczeni nie zostali zgłoszeni przez płatnika do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego.

Sąd Okręgowy uznał odwołania płatnika za bezzasadne podnosząc, że stosownie do treści przepisu art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity obowiązujący w dacie zawarcia pierwszej ze spornych umów: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm., dalej jako: ustawa systemowa), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegały osoby będące pracownikami oraz z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy systemowej, obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegały osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym nie podlegał natomiast pracownik wykonujący pracę na podstawie umowy o dzieło.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że jakkolwiek w polskim prawie obowiązuje zasada swobody zawierania umów, to jednak w postępowaniu przed sądem dopuszczalne jest badanie rzeczywistego charakteru prawnego łączącej strony umowy. W szczególności sąd ma obowiązek badać, czy dane postanowienia zawarte w umowie, czy też okoliczności związane z jej wykonywaniem nie wskazują, że strony zawierając danego rodzaju umowę nie wykroczyły poza granice swobody kontraktowej wyznaczone zgodnie z art. 353 ¹ k.c. m.in. przez kryteria właściwości – natury stosunku prawnego wynikającego z zawartej umowy.

Mając na uwadze powyższe, zadaniem Sądu meriti, w pierwszej kolejności była ocena rzeczywistego charakteru czynności wykonywanych przez ubezpieczonych na rzecz Przedsiębiorstwa Budownictwa (...) SA w S. w szczególności ustalenie czy ubezpieczeni wykonywali określone „dzieła” czy też świadczyli na rzecz płatnika usługi o charakterze zbliżonym do zlecenia.

Sąd Okręgowy podkreślił, że stosownie do treści art. 627 k.c., przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Przedmiotem umowy jest zatem zobowiązanie do wykonania określonego dzieła, które może mieć charakter materialny jak i niematerialny, zaś sama umowa jest umową rezultatu. W wypadku wskazanej umowy cywilnoprawnej niezbędne jest, aby starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu jako koniecznego do osiągnięcia. Cechą konstytutywną dzieła jest samoistność rezultatu, która wyraża się przez niezależność powstałego rezultatu od dalszego działania twórcy oraz od osoby twórcy. Jednocześnie, w wypadku umowy o dzieło bez znaczenia pozostaje rodzaj i intensywność świadczonej w tym celu pracy i staranności, przy czym wykonanie dzieła zwykle wymaga określonych kwalifikacji, umiejętności i środków. Dzieło stanowi zawsze zjawisko przyszłe, jest czymś, co w chwili zawarcia umowy nie istnieje, lecz ma dopiero powstać w jakiejś określonej przyszłości. Rezultat, o jaki umawiają się strony, musi być z góry określony.

Sąd pierwszej instancji zaakcentował, że od umowy o dzieło odróżnić należy umowę o świadczenie usług (art. 750 k.c.), do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Umowa o świadczenie usług jest umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu (choć najczęściej zmierzają). Spełnieniem świadczenia jest samo działanie w kierunku osiągnięcia danego rezultatu.

W ocenie tego Sadu, należy jednak pamiętać, że – na zasadach wynikających z kodeksu cywilnego (art. 471 k.c.) – wykonujący usługę również odpowiada za należyte wykonanie zobowiązania. Sam fakt więc, że zleceniodawca przeprowadza kontrolę jakości wykonania usługi (innymi słowy, bada zachowanie przez usługodawcę należytej staranności) nie stanowi o tym, że czynność taka stanowi sprawdzian umówionego rezultatu na istnienie wad fizycznych i przemawia za zakwalifikowaniem umowy jako umowy o dzieło. Nadzór nad wykonywaniem czynności przewidzianych umową oraz określenie miejsca i sposobu pracy, typowe są raczej dla umowy o świadczenie usług, gdzie liczy się bieżąca staranność pracy i wykonywanie poszczególnych czynności zgodnie ze wskazaniami kontrahenta i w sposób przez niego oznaczony, nie zaś dla umowy o dzieło, gdzie liczy się jedynie rezultat w postaci wykonanego dzieła. W przypadku umowy o dzieło występuje większa swoboda organizacyjna wytwórcy.

Sąd meriti wskazał, że w orzecznictwie podkreśla się przy tym, że umowę której przedmiotem są usługi w szerokim tego słowa znaczeniu nie można uznać za umowę o dzieło, lecz umowę o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o umowie zlecenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2008 r., I PK 315/07, LEX nr 470956). W wyroku z dnia 19 marca 2008 r. (sygn. akt I ACa 83/08, Lex nr 466437) Sąd Apelacyjny w Poznaniu wyjaśnił natomiast, że wykonywanie powtarzalnych czynności - usług w pewnym przedziale czasowym, nie może zostać zakwalifikowane jako umowa o dzieło z uwagi na ciągłość czynności.

Uwzględniając przedstawioną wyżej charakterystykę tych dwóch rodzajów umów, odnosząc ją do ustaleń faktycznych poczynionych w niniejszej sprawie, Sąd Okręgowy stwierdził, że zakres i sposób wykonywania umów zawartych z ubezpieczonymi nie odpowiadał sposobowi wykonywania umów o dzieło.

W oparciu o zebrany materiał dowodowy przyjął, że w sprawie występują umowy starannego działania (umowy o świadczenie usług), a nie umowy rezultatu (umowy o dzieło). W ocenie Sądu pierwszej instancji, istotą zobowiązania przyjmującego zamówienie w umowie rezultatu powinno być osiągnięcie zindywidualizowanego rezultatu (dzieła). Wykonanie określonej czynności (szeregu powtarzających się czynności) bez względu na to jakie rezultat czynność ta przyniesie jest natomiast cechą charakterystyczną dla umów zlecenia (gdy chodzi o czynności prawne – art. 734 § 1 k.c.) jak i dla umów o świadczenie usług nieuregulowanych innymi przepisami (gdy chodzi o czynności faktyczne – art. 750 k.c.).

Zdaniem Sądu meriti, z treści umów zawartych przez płatnika z ubezpieczonymi nie wynika, aby płatnik umawiał się z nimi na wykonanie określonego z góry i zindywidualizowanego dzieła. Bezsporne jest, że przedmiotem umów zawartych z F. B. było: wykonanie prac zbrojarskich, wykonanie prac wykończeniowych, wykonanie fundamentów żelbetowych, wykonanie podbudowy pod posadzki, murowanie ścian, wykonanie prac wykończeniowych, wykonanie podbudowy drogi, ułożenie kostki brukowej, wykonanie docieplenia ścian, ułożenie glazury, K. B. wykonanie szalunków do betonowania stropów, murowanie ścian, położenie papy na dachu budynku, położenie pokrycia na dachu budynku, murowanie ścian, ułożenie kostki brukowej, wykonanie podbudowy drogi, wykonanie docieplenia ścian, wykonanie fundamentów żelbetowych, M. M. ułożenie kostki brukowej, wykonanie podbudowy drogi, wykonanie podbudowy z kruszywa łamanego, wykonanie prac wykończeniowych, wykonanie robót ziemnych, murowanie ścian, korytowanie pod roboty drogowe, przewóz kruszyw na betoniarnię, wykonanie docieplenia ścian, wywóz kruszywa z kopalni, B. M. (1) murowanie ścian 60 m2, wykonanie docieplenia ścian, wykonanie fundamentów żelbetowych, wykonanie podbudowy pod posadzki.

W ocenie Sądu Okręgowego, takie określenie przedmiotu umowy wskazuje, iż zadaniem wykonawców było wykonywanie określonych czynności, a nie osiągnięcie określonego efektu. Wykonane przez ubezpieczonych i innych wykonawców prace składały się z kolei na większy projekt, którego realizacją zajmował się płatnik. Sąd ten dodał, że jakkolwiek nie można wyłączyć, że wykonanie konkretnego elementu budynku może być przedmiotem umowy o dzieło, przy ocenie charakteru umowy w tym względzie każdorazowo należy mieć na uwadze zarówno rodzaj końcowego efektu pracy, jak również sposób jego realizacji (samodzielność). O tym, że umowa ta nie dotyczyła konkretnego dzieła, lecz jedynie szeregu czynności prowadzących ostatecznie do uzyskania rezultatu – w postaci wyremontowania, czy wybudowania określonego budynku, świadczy fakt, że do wykonania tego typu prac płatnik zatrudniał w tym samym czasie także inne osoby. Zakończenie pracy przez ubezpieczonych nie musiało oznaczać zakończenia prac remontowych, czy budowalnych danego budynku (obiektu), bowiem np. roboty wykończeniowe itp. mogły być nadal wykonywane przez inne osoby. Tym samym, zdaniem Sądu pierwszej instancji, nie sposób przyjąć, że ubezpieczeni dostarczali płatnikowi gotowe i zindywidualizowane dzieło.

Sąd meriti wskazał, że przy analizie przedmiotu powyższej umowy istotne było także to, że ubezpieczeni wykonywali czynności ciągłe i powtarzalne, a do tego niewymagające specjalistycznej wiedzy. Wykonując powierzone im prace posługiwali się prostymi narzędziami (packą, kielnią itp.) i w zasadzie siłą własnych rąk. Ubezpieczeni nie musieli się legitymować pewnymi umiejętnościami, sprawnością, jednak wymagania stawiane mu przez płatnika nie wykraczały poza zwykłe umiejętności wymagane przy wykonywaniu pracy fizycznej. Płatnik zawarł z każdym z ubezpieczonych po kilkanaście umów na łączny okres około 2-3 lat, co oznacza że umów tych nie zawarto w sytuacji zaistnienia szczególnej potrzeby pracodawcy, która rodziła konieczność doprowadzenia do jednorazowego rezultatu. W ocenie Sądu Okręgowego, kilka umów o dzieło, zawieranych na krótkie (miesięczne), następujące po sobie okresy, o tożsamym przedmiocie uniemożliwiają przyjęcie, iż celem zawartych umów jest jednorazowy i niepowtarzalny rezultat jaki cechuje umowę o dzieło

Zdaniem Sądu pierwszej instancji, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynikało, iż ubezpieczeni nie mogli wykonywać powierzonych mu prac budowlanych w dowolnym, samodzielnie ustalonym czasie. Z wyjątkiem F. B., pozostali wykonawcy umów cywilnoprawnych podpisywali listy obecności i wykonywali prace powierzane im każdego dnia rano przez majstra. Z zeznań B. M. (1) wynikało zaś, że to kierownik budowy jako reprezentant płatnika decydował jakie prace danego dnia mają wykonywać wykonawcy umów cywilnoprawnych zgodnie z bieżącymi potrzebami inwestycji. Powyższe potwierdziły zeznania M. M.. Z zeznań ubezpieczonych wynika ponadto, że wykonawcy umów cywilnoprawnych przychodzili do pracy na budowę codziennie na godzinę 7.00. i pracowali tam co najmniej 8 godzin dziennie. Z zeznań ubezpieczonych wynika również wynika, iż płatnik prowadził ewidencję czasu pracy wykonawców umów o dzieło, że kierownik budowy zajmował się organizacją ich pracy, że byli oni nadzorowani przez kierownika i brygadzistę. Ubezpieczeni nie mogli więc wykonywać powierzonych im prac w dowolnym, samodzielnie ustalonym czasie, nie mogli również swobodnie rozkładać czasu pracy potrzebnego ich zdaniem na wykonanie powierzonych obowiązków w terminie zakreślonym w umowach o dzieło. Co więcej, Sąd meriti podkreślił, że z zeznań K. B., F. B. i B. M. (1) wynika, że bezpośrednimi przełożonymi ubezpieczonego byli kierownik budowy i majster (inspektor), którzy kontrolowali wykonywane przez nich prace na bieżąco. Z zeznań B. M. (1) wynika ponadto, że bez względu na to czy pracownicy zatrudnieni byli na umowę o pracę, czy umowę o dzieło wykonywali te same prace. Zdaniem Sądu Okręgowego, istotne jest przy tym, że prace wykonywane były w zespołach, zawsze z innymi osobami, co potwierdził w swych zeznaniach zarówno K. B. jak i B. M. (1). Co więcej, K. B. zeznał, że wynagrodzenie ustalane było według stawki godzinowej razy liczbę przepracowanych godzin, w przypadku pozostałych ubezpieczonych wynika, że wynagrodzenia wypłacane były zgodnie z ustaleniami umownymi. Terminy wypłat należności wynikających z rachunków potwierdzają, iż wynagrodzenie z reguły było wypłacane po przepracowaniu danego miesiąca w terminie wypłat pracowniczych. Powyższe okoliczności, zdaniem Sądu meriti, jednoznacznie wskazują, że ubezpieczeni, tak jak wszyscy wykonawcy umów cywilnoprawnych nie byli w żadnym razie osobami zmierzającymi samodzielnie do osiągnięcia z góry ustalonego rezultatu. Organizacja pracy ubezpieczonych, powierzane im zadania i sposób wynagradzania świadczą o tym, że pracowali oni w reżimie typowym dla umów o świadczenie usług.

Sąd Okręgowy zauważył, iż wykonawcy umów cywilnoprawnych wykonywali swoje czynności na ryzyko pracodawcy. Po pierwsze wykonywali swoje obowiązki przy użyciu materiałów i narzędzi będących własnością płatnika. Po drugie to płatnik, jako wykonawca umowy o roboty budowlane ponosił ujemne konsekwencje ewentualnych błędów i opóźnień spowodowanych przez zainteresowanego (tzw. ryzyko osobowe). W przypadku opóźnienia realizacji inwestycji inwestor odpowiedzialnością obciążyłby bowiem płatnika jako wykonawcę, a nie zainteresowanego.

W ocenie Sądu pierwszej instancji, z uwagi na fakt, iż prace ubezpieczonych wykonywane były w istocie zespołowo - nie istniała możliwość poddania wykonywanych przez konkretnego wykonawcę prac sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych. Praca ubezpieczonych podlegała wyłącznie bieżącemu nadzorowi, brygadzisty, majstra budowy lub kierownika budowy. Z uwagi na pracę zespołową z oczywistych względów trudno byłoby sprawdzić, którą część pracy na budowie wykonała dana osoba i obciążyć ją odpowiedzialnością za wadliwe wykonanie pracy.

Sąd meriti zaakcentował, że nazwa umowy nie przesądza o jej rodzaju. Po przeanalizowaniu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd ten nie miał żadnych wątpliwości, że strony nie łączyła umowa o dzieło, lecz umowa o świadczenie usług. W wypadku umowy o dzieło bez znaczenia jest bowiem rodzaj, staranność i intensywność świadczonej pracy. Wykonujący dzieło działa w zasadzie samodzielnie, na swoje ryzyko, w wyniku jego pracy powstaje zindywidualizowany samoistny rezultat. Tymczasem już samo określenie przedmiotu umowy w spornym kontrakcie wskazywało, iż ubezpieczeni zobowiązali się do wykonywania określonych czynności, a nie do osiągnięcia oznaczonego rezultatu.

W świetle przedstawionych argumentów Sąd Okręgowy uznał, iż ocena prawna charakteru umowy łączącej płatnika z ubezpieczonymi dokonana przez organ rentowy jest prawidłowa wobec czego stosownie do treści art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. oddalił odwołania jako nieuzasadnione.

Stan faktyczny Sąd ten ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach organu rentowego, których autentyczność nie była przez strony kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu. Dokumenty te zostały sporządzone rzetelnie, w sposób zgodny z przepisami prawa, przez uprawnione do tego osoby, w ramach ich kompetencji. Sąd pierwszej instancji poczynił ustalenia faktyczne na okoliczność treści spornych umów i sposobu ich wykonania głównie w oparciu o zeznania ubezpieczonych które uznał za konsekwentne, logiczne, wzajemnie się uzupełniające, a nadto korespondujące z dowodami w postaci protokołów zeznań zgromadzonych w aktach kontroli.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II na podstawie przepisów art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804). Skoro bowiem płatnik przegrał zainicjowany przez siebie proces, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, musi ponieść związane z nim koszty, które w tym przypadku ograniczyły się do wynagrodzenia pełnomocnika organu rentowego, będącego radcą prawnym, Sąd zasądził od płatnika na rzecz organu rentowa kwotę 1.440 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (360 zł x 4 sprawy połączone).

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się płatnik, zaskarżając je w całości i zarzucając mu:

1. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 627 k.c., poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że umowy zawarte z zainteresowanymi były umowami o świadczenie usług, a nie umowami o dzieło;

2. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 65 § 2 w zw. z art. 353 ¹ k.c. w zw. z art. 627 k.c., poprzez błędną wykładnię oświadczeń woli stron zawartych w umowach o dzieło przez niedostateczne rozważenie woli stron wyrażającej się w określeniu w umowie jej przedmiotu i rezultatu w postaci umów o dzieło zawartych w spornych okresach oraz poprzez przyjęcie, że zamiarem stron nie było zamówienie określonego samoistnego i konkretnego rezultatu (dzieła), pomimo tego iż umowy te obejmowały przedmiot zamówienia, który był z góry określony i kończył się osiągnięciem konkretnego rezultatu;

3. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 750 k.c. w zw. z art. 734 k.c., poprzez jego zastosowanie i błędne uznanie, że umowy zawarte przez płatnika z zainteresowanym były umowami o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zlecenia;

4. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13, art. 18 ust. 3, art. 20 ust. 1, art. 36 ust. 1, 2, 4 i 11, art. 83 ust. 1 pkt. 1-3, art. 91 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń, poprzez przyjęcie jako podstawy prawnej zaskarżonej decyzji organu rentowego w związku z błędnym ustaleniem, że pomiędzy stronami zawarte zostały umowy o świadczenie usług, a nie umowy o dzieło.

5. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i dokonanie ustaleń faktycznych niezgodnych ze zgromadzonym materiałem dowodowym, sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania, polegających na:

- błędnej ocenie zeznań świadków zainteresowanych,

- błędnej kwalifikacji wykonywanego przez zaineresowanych dzieła jako prac o charakterze świadczenia usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu,

- błędnym ustaleniu, że zainteresowani podlegają ubezpieczeniu społecznemu,

- błędnym ustaleniu, że zawarte umowy nie są umowami o dzieło,

- błędnym ustaleniu, że zawarte umowy są umowami o świadczenia usług,

- błędnym ustaleniu, że zawarte umowy nie dotyczyły dzieła rozumianego jako konkretnie zindywidualizowany rezultat,

- błędnym ustaleniu, że przedmioty zawartych z zainteresowanymi umów nie są przedmiotem umowy o dzieło

6. naruszenie przepisów poprzez zmianę w trakcie trwania procesu statusu świadków na zainteresowanych w skutek czego Sąd nie doręczył odwołania płatnika oraz wszystkich pism procesowych w sprawie osobom Zainteresowanym.

W związku z powyższym apelujący wniósł o zmianę wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie przez stwierdzenie braku podstaw do podlegania - przez odwołującą się spółkę/płatnika oraz zainteresowanych - obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.

Ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Szczecinie.

W uzasadnieniu apelujący wskazał, że Sąd pierwszej instancji bezpodstawnie uznał, że określenie przedmiotu umowy zawartych z zainteresowanymi wskazuje, że zadaniem wykonawców było wykonywanie określonych czynności, a nie osiągnięcie określonego efektu. Zdaniem skarżącego strony w umowie ustaliły co ma być przedmiotem dzieła jakiego rezultatu oczekują oraz jakie wynagrodzenie będzie przysługiwało wykonawcy po wykonaniu dzieła. Wykonawca dzieła dokładnie wiedział np. gdzie i jaką ścianę ma wymurować, gdzie i jaką podbudowę ma wykonać, gdzie i jakie docieplenie ściany ma wykonać itp. Umowa pisemna wprawdzie szczegółowych elementów nie doprecyzowała, gdyż takie szczegółowe informacje zawierał projekt budowlany i dokumentacja techniczna w zakresie powierzonego do wykonania dzieła. Nie sposób aby strony w umowie o dzieło określały szczegółowo sposób wykonania dzieła. Strony umowy o dzieło wiedziały, że podstawą wykonania dzieła będzie projekt budowlany obejmujący budowę całego obiektu i poszczególnych części tego obiektu. Natomiast powierzone Wykonawcy dzieło będzie częścią całego obiektu objętego dokumentacją techniczną.

Zdaniem apelującego, można mieć wątpliwość czy sporne umowy kwalifikować jako umowy o dzieło czy umowy o roboty budowlane. Natomiast kwalifikacja spornych umów jako umów o świadczenie usług lub umów zlecenia jest chybiona. Nie potrzeba specjalnej wiedzy lecz wystarczy zwykłe logiczne kojarzenie przebiegu procesu budowlanego, który wymaga powiązania łub równoczesnego współdziałania generalnego wykonawcy obiektu budowlanego w tym drogi, który także bezpośrednio wykonywał część robót tego obiektu przekazując innym podmiotom kilka lub kilkanaście dzieł do wykonania w jednym budowlanym procesie („ciągu") technologicznym.

Rezultat podwykonania uzgodnionego zakresu robót budowlanych był na bieżąco sprawdzany przez majstra (kierownika budowy) pod względem niewadliwości wykonanych robót oraz ich przydatności technologicznej pod realizowaną inwestycję. W ocenie apelującego, w tak uwarunkowanych i powiązanych okolicznościach sprawy uznanie przez Sąd pierwszej instancji, jakoby zainteresowani „nie ponosili odpowiedzialności za brak konkretnego rezultatu w postaci wykonanego przez Nich dzieła było wadliwe i racjonalnie bezzasadne, skoro niewykonanie określonego dzieła oraz brak współdziałania narażałby zainteresowanego podwykonawcę dzieła na ewidentną odpowiedzialność kontraktową, w tym brak zapłaty za niewykonanie obarczającej go części robót budowlanych, które pozostawały w jednym technologicznym oraz przyczynowo- skutkowym związku ze współwykonaniem całej inwestycji i współosiągnięciem rezultatu budowy.

Skarżący wskazał, że możliwe i dopuszczalne jest wykonanie umowy rezultatu przez kilka podmiotów, ponieważ wykonawca nie zawsze jest zobowiązany do osobistego wykonania takiej umowy, chyba że co innego wynika z umowy lub właściwości umówionego rezultatu (art. 356 § 1 k.c). Legalne jest zatem powierzanie wykonania, a w szczególności „podwykonania" robót budowalnych innemu podmiotowi, za którego działania lub zaniechania wykonawca odpowiada jak za zachowania własne (art. 474 k.c), co przecież nie oznacza braku odpowiedzialności podwykonawcy względem wykonawcy za niewykonanie zawartej pomiędzy nimi umowy w zakresie potencjalnego niewykonania części umowy rezultatu.

Zdaniem płatnika, w przedmiotowej sprawie strony umowy o dzieło zmierzały do osiągnięcia konkretnych rezultatów, które były uzależnione od wykonania przez zainteresowanego jego dzieła, które wraz z innymi dziełami składało się na osiągniecie rezultatu w postaci wykonania całej inwestycji (polegającej na wybudowaniu budynku, wybudowaniu drogi lub wykonaniu chodnika lub parkingu), która nie zostałaby osiągnięta bez współdziałania Zainteresowanych.

Skarżący podkreślił, że w podobnych okolicznościach sprawy Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 października 2016, sygn. akt I UK 471/15 wyraził pogląd, że umowa cywilnoprawna zawierana przez wykonawcę inwestycji budowlanej (umowa rezultatu) z jej podwykonawcami zmierzająca w jednym procesie technologicznym oraz przyczynowo- skutkowym związku współwykonania robót budowlanych dla współosiągnięcia określonego obiektu z kosztorysowym wynagrodzeniem za osiągnięty rezultat nie jest umową starannego działania, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu, przeto współwykonawcy umowy rezultatu nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w charakterze „zleceniobiorców" w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 2 ustawy systemowej.

Odnosząc się do rozważań Sądu, w zakresie w jakim stwierdził on, iż wykonywanym przez zainteresowanych pracom zabrakło cech indywidualizujących, apelujący podniósł, że wszystkie prace wykonane przez zainteresowanych w ramach zawartych umów o dzieło były z góry określone zindywidualizowane i wycenione przed zawarciem umowy a szczegółowe cechy dzieła określał projekt budowlany i dokumentacja techniczna. Rezultatem tych prac było dzieło jako końcowy efekt prac.

W ocenie odwołującego się, Sąd pierwszej instancji dopuścił się naruszenia prawa materialnego, mianowicie art. 627 k.c., poprzez całkowite pominięcie charakteru stosunków zobowiązaniowych łączących strony procesu, podczas gdy wnikliwa analiza tych stosunków powinna doprowadzić do wniosku, że strony łączyła umowa o dzieło, której przedmiotem miało być wykonanie konkretnych robót itp., zgodnie z założeniami, a nie działania zainteresowanych polegające na ewentualnie nieudolnym wykonywaniu przedmiotu umowy, czyli charakter zobowiązania polegał na zobowiązaniu określonego rezultatu, a nie starannego działania. Gdyby zainteresowani nie dokończyli dzieła lub wykonali je w sposób wadliwy do czasu zakończenia dzieła lub naprawienia dzieła nie otrzymali by od płatnika wynagrodzenia.

Zdaniem apelującego, nieprawdziwe i chybione są twierdzenia Sądu pierwszej instancji jakoby prace powierzone zainteresowanym miały charakter standardowy i nie wymagały szczególnych umiejętności a praca polegała wyłącznie na mechanicznym wykonaniu prostych czynności. Zainteresowani posiadali umiejętności w tworzeniu powierzonego im dzieła. Każdy z nich miał doświadczenie i wykonywał powierzone mu dzieło nie po raz pierwszy. Powierzone im dzieło wykonywali prawidłowo i wynagrodzenie otrzymywali nie za swoje działanie lecz za osiągnięty rezultat i po jego prawidłowym ukończeniu.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja płatnika składek okazała się nieuzasadniona.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji jest prawidłowe. Sąd Okręgowy właściwie przeprowadził wnikliwe postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz dokonał wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy. Sąd odwoławczy podzielił ustalenia i rozważania prawne Sądu Okręgowego, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyroki Sądu Najwyższego z 5 listopada 1998 r. I PKN 339/98, OSNAPiUS 1999/24 poz. 776, z 22 lutego 2010 r. I UK 233/09, Lex nr 585720).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, zamiar zawarcia umowy o dzieło, a także świadome podpisanie takiej umowy, nie może zmienić charakteru zatrudnienia zainicjowanego taką umową, jeśli zatrudnienie wykazuje w przeważającym stopniu cechy innego stosunku prawnego (por. wyrok z dnia 20 września 2012 r., III AUa 497/12, LEX 1223483). Nie nazwa zawartej umowy, ale rzeczywisty przedmiot umowy, a także rodzaj i okoliczności jej wykonania świadczą o typie umowy, toteż Sąd Okręgowy prawidłowo stwierdził, że w rzeczywistości płatnika łączyły z ubezpieczonymi umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia.

Z zasady swobody umów wyrażonej w art. 353 ¹ k.c. wynika, że strony mogą kształtować stosunek prawny według własnej woli, jednak musi to być zgodne z przepisami bezwzględnie obowiązującymi, właściwością stosunku prawnego i zasadami współżycia społecznego. Granice swobody umów odnoszą się nie tylko do treści umowy, ale również do celu stosunku prawnego kształtowanego przez strony. Z zasady swobody umów wynika zatem również zakaz zawierania umów, których celem jest obejście prawa. Prawidłowe określenie przez organ rentowy typu umów łączących strony w niniejszej sprawie, których rzeczywistym celem było świadczenie pewnego rodzaju usług, nie stanowi zatem naruszenia zasady swobody umów, ale jest z nią zgodne, gdyż w przeciwnym razie cel umów zmierzałby do obejścia prawa.

W niniejszej sprawie płatnik składek Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) S.A. oraz zainteresowani ułożyli stosunek prawny wynikający z umów o dzieło w sposób sprzeciwiający się naturze tej umowy. W oparciu o analizę treści umów, jak też okoliczności ich zawarcia i realizacji jednoznacznie stwierdzić trzeba, że faktycznie strony łączyły umowy o świadczenie usług. Odnośnie natomiast zamiaru zawarcia umów o dzieło, a także świadomego ich podpisania przez zainteresowanych, Sąd Apelacyjny podtrzymuje swoje dotychczasowe stanowisko, że okoliczności te nie mogą zmienić charakteru zatrudnienia zainicjowanego taką umową, jeśli zatrudnienie wykazuje w przeważającym stopniu cechy innego stosunku prawnego.

Umowa o dzieło należy do umów rezultatu, co oznacza, że oceny wykonania umowy dokonuje się przez pryzmat osiągnięcia konkretnego, indywidualnie oznaczonego wytworu/efektu, który może mieć postać zarówno materialną, jak i niematerialną. Należy przyjąć, że realizacja oznaczonego dzieła jest zwykle określonym procesem wykonawczym, o możliwym do wskazania momencie początkowym i końcowym, którego celem jest doprowadzenie do weryfikowalnego i jednorazowego rezultatu, zdefiniowanego przez strony w momencie zawierania umowy. Ryzyko nieosiągnięcia rezultatu obciąża przy tym przyjmującego zamówienie. Dzieło nie musi mieć przy tym cech indywidualności w takiej mierze jak utwór, nie zawsze musi być tworem niepowtarzalnym, chronionym prawem autorskim i wymagającym od jego autora posiadania specjalnych umiejętności. Tym niemniej, zawsze musi być jednorazowym efektem, zindywidualizowanym już na etapie zawierania umowy i możliwym do jednoznacznego zweryfikowania po wykonaniu.

Z taką definicją, co do zasady nie koresponduje więc wykonywanie powtarzalnych czynności. Szereg powtarzalnych prostych czynności, nawet gdy prowadzi do wymiernego efektu, nie może być rozumiany jako jednorazowy rezultat i kwalifikowany jako realizacja umowy o dzieło. Przedmiotem umowy o dzieło nie może być bowiem osiąganie kolejnych, bieżąco wyznaczanych rezultatów. Tego rodzaju czynności są natomiast charakterystyczne dla umowy zlecenia, którą definiuje obowiązek starannego działania – starannego i cyklicznego wykonywania umówionych czynności.

O tym, jaki stosunek prawny łączył strony w rzeczywistości rozstrzyga całokształt okoliczności towarzyszących tak zawarciu umowy, jak i jej wykonywaniu. Materiał dowodowy w niniejszej sprawie przesądza, że czynności wykonywane przez zainteresowanych nie prowadziły do powstania indywidualnego, niepowtarzalnego dzieła. Znaczenie w sprawie ma też faktyczna realizacja zobowiązania, które nie było jednorazowe, lecz stanowiło szereg powtarzających się czynności.

Sąd Apelacyjny stoi na stanowisku, że weryfikowalność rezultatu ze względu na istnienie wad stanowi jeden z wyznaczników umowy o dzieło. Sąd Najwyższy wyraźnie wskazał, że jednym z kryteriów umożliwiających odróżnienie umowy o dzieło od umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług jest możliwość poddania dzieła sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych. Sprawdzian taki jest zaś niemożliwy do przeprowadzenia, jeśli strony nie określiły w umowie cech i parametrów indywidualizujących dzieło (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2013 r., II UK 103/13, Lex 1455433).

W niniejszej sprawie przedmiot umów zawartych z zainteresowanymi nie został

sposób zindywidualizowany, ustalony w sposób obiektywnie weryfikowalny. Brak jest mowy o szczegółowych parametrach wykonanej pracy, wykraczających poza zakres zwyczajowo przyjętego powierzenia pracy, nie można zatem uznać, że w tym przypadku strony łączyła w rzeczywistości umowa o dzieło. Przedmiot umowy określany jako szeroko pojęte prace nie wskazuje na zindywidualizowany, konkretny efekt, który poddaje się weryfikacji na istnienie wad nie mówiąc już o stałym kilkuletnim zatrudnieniu na mocy jednomiesięcznych umów.

Wykonanie oznaczonego dzieła, o którym mowa w art. 627 k.c., to stworzenie dzieła, które poprzednio nie istniało. Kierując się zasadami logicznego myślenia nie sposób przyjąć, że w rezultacie czynności wykonywanych przez zainteresowanych za każdym razem powstawał pewien nowy, nieistniejący wcześniej wytwór. Również przyjmując, że czynności zainteresowanych prowadziły do jakiegoś rezultatu, nie można uznać, że fakt ten przesądza o kwalifikacji prawnej umowy, bowiem w istocie każda umowa prowadzi do rezultatu, jak choćby uzyskanie wynagrodzenia za wykonaną pracę, co też nie oznacza, że mamy do czynienia z dziełem. Ponadto już sama treść umów wskazuje wyraźnie, że ich przedmiotem w żadnym razie nie mogło być osiągnięcie zindywidualizowanego rezultatu, a jedynie wykonywanie określonych czynności. Takie, czasownikowe ujęcie przedmiotu umowy nie budzi wątpliwości, że płatnik był w istocie zainteresowany wykonywaniem określonych czynności przez zainteresowanych. Choć więc niektóre z nich prowadziły do rezultatu, to jak już wskazano wyżej, nie był to rezultat o jakim mowa w art. 627 k.c.

Treść zawartych przez strony umów, okoliczności ich zawarcia i wykonania a także godzinowe wynagrodzenie niektórych zainteresowanych doprowadziły Sąd Apelacyjny do wniosku, że nie są to umowy o dzieło, a umowy o świadczenie usług. Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, że płatnik zawarł z zainteresowanymi pozorne umowy o dzieło, dla ukrycia umów o świadczenie usług, do których odpowiednio stosuje się przepisy o umowie zlecenia (art. 750 k.c.). Skutki prawne zawartych umów „o dzieło” należało oceniać tak, jak dla umów zlecenia. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2017 r. poz. 1778; dalej jako „ustawa systemowa”), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Pomiędzy płatnikiem a zainteresowanymi doszło do zawarcia umów o świadczenie usług, co uzasadniało objęcie zainteresowanych ubezpieczeniem emerytalnym, rentowymi i wypadkowym.

Na marginesie wskazać należy, że płatnik to przedsiębiorca prowadzący profesjonalną działalność, z którą wiążą się określone obowiązki publicznoprawne tj. podatkowe i zobowiązania na rzecz ZUS. Rzetelna realizacja obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne jest okolicznością, która nie mogła być pomijana przy ocenie natury prawnej umów, na podstawie których przyjmowano pracę. Przedsiębiorca może zatrudniać osoby fizyczne nie tylko na podstawie umów o pracę, ale także w oparciu o umowy cywilnoprawne. Zarówno umowa o dzieło, jak też umowa zlecenia i umowa o świadczenie usług nie należą do umów pracowniczych, które to umowy gwarantują pracownikom najszerszą ochronę, ale też najbardziej obciążają pracodawców. O ile umowa zlecenia i umowa o świadczenie usług stwarzają zatrudnionym gwarancje ubezpieczenia społecznego, to umowa o dzieło nie daje żadnych gwarancji. Zatem zatrudniający przedsiębiorca powinien szczególnie restrykcyjnie podchodzić do formy prawnej zatrudnienia, tak by realizacja zobowiązań publicznoprawnych nie przeczyła naturze prawnej umów, na podstawie których jest świadczona praca.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności. Zatem w myśl wskazanego przepisu ważność spornych umów o dzieło należało ocenić według umowy zlecenia w rozumieniu art. 750 k.c. W takim stanie prawnym organ rentowy zasadnie objął ubezpieczonych obowiązkiem ubezpieczenia społecznego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy systemowej.

Reasumując, Sąd Okręgowy zebrał pełny materiał dowodowy i zastosował właściwe normy prawne. Zebrane dowody zostały podane wszechstronnej ocenie, o której stanowi art. 233§ 1 k.p.c. Ocena dowodów jest zgodna z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Jest swobodna ale nie dowolna. Sąd Apelacyjny ocenę tę podzielił w całości. Zdaniem Sądu Apelacyjnego w sprawie nie doszło także do nieważności postępowania albowiem ubezpieczeni zostali w procesie uznani za stronę, zawiadamiano ich o terminach rozpraw, zostali przesłuchani (ci co się stawili na przesłuchanie) w charakterze strony, otrzymali odpis odpowiedzi na odwołanie, mogli w procesie wypowiedzieć się. Istotnie z akt sprawy wynika, że początkowo Sąd traktował ich jak zainteresowanych, chciał przesłuchiwać jako świadków, jednakże jak w wynika z przesłuchania zostali przesłuchani jako strona w trybie art. 304 k.p.c. Zaistniałe nieprawidłowości w ocenie Apelacyjnego nie spowodowały nieważności postępowania, o której stanowi art. 379 pkt 5 k.p.c.

Mając na względzie przedstawioną argumentację, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania, na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i w związku z art. 108 § 1 k.p.c., ustalając ich wysokość w oparciu o § 9 ust. 2 w związku z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. (w brzmieniu obowiązującym od dnia 27 października 2016 r., tj. od dnia wejścia w życie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych – Dz.U. 2016 poz. 1667).

SSA Jolanta Hawryszko SSA Romana Mrotek SSO (del.) Gabriela Horodnicka

- Stelmaszczuk