Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Joanna Składowska

Sędziowie SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

SSR del. Robert Pabin

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2018 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. N.

przeciwko (...) SA w L.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu

z dnia 24 listopada 2017 roku, sygnatura akt I C 484/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1, 2, 3 i 4 w ten tylko sposób, że:

a)  kwotę zasądzoną w punkcie 1 obniża z 72790,98 złotych do 38000 (trzydzieści osiem tysięcy) złotych, a datę naliczania odsetek zmienia z 5 września 2016 roku na 24 listopada 2017 roku;

b)  punktowi 3 nadaje brzmienie: „przyznaje adwokat A. R. wynagrodzenie za reprezentowanie powoda z urzędu w kwocie 4428 (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem) złotych brutto, która nakazuje wypłacić z funduszy Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Sieradzu, a pozostałe koszty procesu znosi wzajemnie między stronami”;

c)  kwotę pobraną w punkcie 4 obniża z 11826,13 złotych do 5993,06 (pięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt trzy 06/100) złotych;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od powoda J. N. na rzecz pozwanego (...) SA w L. 1820 (jeden tysiąc osiemset dwadzieścia) złotych z tytułu częściowego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

IV.  przyznaje adwokat A. R. wynagrodzenie za reprezentowanie powoda z urzędu w postępowaniu apelacyjnym w kwocie (...) (dwa tysiące dwieście czternaście) złotych brutto, która nakazuje wypłacić z funduszy Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Sieradzu.

Sygn. akt I Ca 49/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 24 listopada 2017 r., wydanym w sprawie sygn. akt

I C 484/16, Sąd Rejonowy w Sieradzu zasądził od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w L. Oddział (...) na rzecz powoda J. N. kwotę 72 790,98 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 5 września 2016 r. do dnia zapłaty (pkt 1); oddalając powództwo w pozostałej części (pkt 2); zasądzając od pozwanej na rzecz powoda 8 856 złotych tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu (pkt 3) oraz nakazując pobrać od (...) Spółki Akcyjnej w L. Oddział (...) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Sieradzu 11 826,13 złotych tytułem brakujących kosztów sądowych.

Rozstrzygnięcie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:

Powód J. N. jest właścicielem nieruchomości położonej w S. przy ul. (...). Stanowi ona działkę gruntu nr (...) o powierzchni 7 104 m ², porośniętą dziko rosnącymi drzewami i krzewami. Działka jest niezabudowana i posiada dostęp do wodociągu miejskiego. Sąd Rejonowy w Sieradzu prowadzi dla tej nieruchomości księgę wieczystą nr (...). Przez nieruchomość przebiega linia średniego napięcia oraz posadowione są na niej dwa słupy elekroenergetyczne. Długość linii energetycznej wynosi 150 m, natomiast szerokość - 2 m.

Właścicielem urządzeń elektroenergetycznych jest pozwana. W dniu 29 grudnia 2011 r. powód zawezwał pozwaną do próby ugodowej. Sprawa toczyła się przed Sądem Rejonowym w Sieradzu. W treści wniosku powód zażądał, między innymi, usunięcia urządzeń przesyłowych. Na nieruchomości objętej wnioskiem nie ustanowiono na rzecz pozwanej służebności przesyłu.

Wysokość wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania przez (...)
(...) SA z przedmiotowej nieruchomości na dzień wyrokowania wynosi 72 790,98 złotych.

Wartość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w poszczególnych latach należało określić na następującym poziomie:

W ocenie Sądu Rejonowego, roszczenie powoda o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości znajduje podstawę w art. 225 k.c. w zw. z art. 224 § 1 k.c. w zw. z art. 230 k.c. Pozwana jest posiadaczem służebności na nieruchomości powoda, a posiadanie to ma charakter posiadania w złej wierze, albowiem pozwana miała pełną świadomość, że nie dysponuje żadnym tytułem pozwalającym na trwałe, bezpłatne korzystanie z nieruchomości powoda. Pozwana wprawdzie podniosła w toku sprawy zarzut nabycia służebności przesyłu przez zasiedzenie, jednakże na tę okoliczność nie przedstawiła żadnych dowodów, a złożona kopia dokumentu oznaczonego „Protokół nr (...)” nie dotyczy budowy sieci przesyłowej na nieruchomości objętej pozwem. Nadto, w świetle tego, iż w dniu 29 grudnia 2011 r. powód zawezwał pozwaną do próby ugodowej w sprawie I Co 2774/11, gdzie w treści wniosku zażądał między innymi usunięcia urządzeń przesyłowych, nastąpiło przerwanie biegu zasiedzenia po myśli art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 175 k.c.

Za miarodajną wielkość wynagrodzenia Sąd przyjął ustalenia poczynione przez biegłą z zakresu szacowania nieruchomości uwzględniając, że o wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy i czas posiadania rzeczy przez adresata roszczenia. Jak wynika z opinii biegłych B. S. i P. K., na nieruchomości powoda na obszarze oddziaływania linii napowietrznych pozwana jak i powód współkorzystają z nieruchomości, a współczynnik tego współkorzystania wynosi 0,7. Na nieruchomości tej istnieje także teren całkowicie wyłączony dla właściciela z eksploatacji i jest to grunt pod słupami elektrycznymi, co do którego współczynnik wynosi 1. Dodatkowo, w związku z posadowieniem urządzeń przesyłowych, powód doznaje ograniczeń w posiadaniu nieruchomości w związku z koniecznością wytyczania tzw. drogi dojazdowej, dla której współczynnik współkorzystania wynosi 0,5. Strefa ochronna dla powierzchni zajętej pod słupy wynosi 13 267 m ², natomiast dla obszaru oddziaływania linii – 1 718,656 m ². Dla drogi dojazdowej obszar ten został wyliczony zaś na 76,875 m ². Uwzględniając powyższe oraz wysokość czynszu rocznego za 1 m ² nieruchomości za poszczególne lata oraz uwzględniając wskaźniki waloryzacji, a także fakt, iż wyrok został wydany w dniu 24 listopada 2017 r., Sąd ustalił, że za okres od dnia 30 grudnia 2011 r. do dnia wyrokowania odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości powoda zamyka się kwotą 72 790,98 złotych. O odsetkach rozstrzygnięto po myśli art. 481 k.c.

Mając na uwadze, iż strona powodowa żądała kwoty 75 000,00 złotych, powództwo ponad kwotę wyliczoną zostało oddalone.

O kosztach postępowania Sąd pierwszej instancji orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. zdanie drugie.

Od wyroku Sąd Rejonowego apelację wniosła strona pozwana, zaskarżając orzeczenie w całości i podnosząc następujące zarzuty:

I.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. przez dowolną w miejsce swobodnej ocenę materiału dowodowego, w szczególności błędną ocenę opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego i opinii biegłego elektroenergetyka oraz błędną ocenę dokumentu przedstawionego przez pozwaną - protokołu nr (...) i błędne uznanie, że nie stanowi on o dacie budowy urządzenia przesyłowego - linii średniego napięcia na nieruchomości powoda;

II.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.

1) art. 292 k.c. w zw. z 172 § 1 k.c. oraz art. 7 k.c. poprzez ich niezastosowanie i nieuprawnione przyjęcie, iż w sprawie niniejszej nie doszło do nabycia przez poprzednika prawnego pozwanej - Zakład (...) S.A. z siedzibą w Ł. służebności gruntowej o treści służebności przesyłu na nieruchomości powoda w drodze zasiedzenia,

2)  art. 225 w zw. z art. 7 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i nieuprawnione przyjęcie, iż pozwana korzystała z nieruchomości powoda bezprawnie, a nadto w złej wierze, podczas gdy pozwana posiada tytuł prawny do korzystania z nieruchomości powoda w zakresie odpowiadającym treścią służebności przesyłu, który jej poprzednik prawny nabył w drodze zasiedzenia;

3)  art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c. w zw. z art. 230 k.c. polegające na przyznaniu wynagrodzenia z tytułu korzystania z nieruchomości powoda, które nie jest odpowiednie i nie uwzględnia rzeczywistego zakresu korzystania z nieruchomości powoda przez pozwaną.

W oparciu o podniesione zarzuty skarżąca wniosła o zmianę zaskarżanego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, za obie instancje.

Powód domagał się oddalenia apelacji na koszt pozwanej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała jedynie na częściowe uwzględnianie.

Nawet jeżeli przyjąć, że na nieruchomości powoda linia średniego napięcia została wybudowana do 23 sierpnia 1984 r., a wniosek ten można wyprowadzić z protokołu odbioru, który odnosi się do nieruchomości sąsiedniej, na której zlokalizowano stację transformatorową, bowiem infrastruktura energetyczna stanowi ciąg przesyłowy, stąd nie jest możliwa sytuacja, w której przyjęta do eksploatacji stacja transformatorowa istnieje bez zasilającej jej linii, to zupełnie bezpodstawne jest twierdzenie skarżącego, iż jego poprzednik prawny, obejmując nieruchomość w posiadanie w stosownym zakresie działał w dobrej wierze.

Jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, w judykaturze za posiadacza w dobrej wierze uznaje się osobę, która włada cudzą nieruchomością pozostając w błędnym, ale w danych okolicznościach usprawiedliwionym przekonaniu o przysługiwaniu jej uprawnień do takiego władania i tę koncepcję dobrej wiary odnosi się do oceny każdego posiadania zmierzającego do nabycia prawa przez zasiedzenie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991 r. III CZP 108/91, OSNC 1992, Nr 4, poz. 48). Domniemanie dobrej wiary zawarte w art. 7 k.c. może wzruszyć zaś dowód, że posiadacz w chwili rozpoczęcia posiadania wiedział lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o tym, iż narusza swym zachowaniem prawo innej osoby. Takim dowodem może być stwierdzenie braku własnego tytułu posiadacza uprawniającego do wejścia na cudzy grunt lub korzystania z niego w określonym zakresie (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2010 r. II CSK 439/09 i z dnia 6 września 2013 r. V CSK 440/12).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje także pogląd, akceptowany w pełni przez Sąd Okręgowy w sprawie przedmiotowej, że wybudowanie na cudzej nieruchomości urządzeń przesyłowych przez korzystające z nich przedsiębiorstwo, nawet po uzyskaniu decyzji wydawanych w procesie budowlanym nie rozstrzyga o możliwości zakwalifikowania posiadania nieruchomości, na której te urządzenia zostały posadowione, jako wykonywanego w dobrej wierze. (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2005 r., III CZP 29/05, OSNC 2006, nr 4, poz. 64 i z dnia 20 listopada 2015 r., III CZP 76/15, OSNC 2016/12/138 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2005 r., IV CK 82/05, nie publ., z dnia 29 stycznia 2008 r., IV CSK 410/07, nie publ., i z dnia 6 maja 2009 r., II CSK 594/08, „Palestra” 2009, nr 9-10, s. 254).

Decyzja o pozwoleniu na budowę bezpośrednio jedynie legalizuje zamierzenia budowlane inwestora, w tym także przedsiębiorcy prowadzącego działalność przy wykorzystaniu urządzeń przesyłowych. Nie tworzy natomiast tytułu prawnego do korzystania z cudzej nieruchomości, w tym także w zakresie treści służebności przesyłu. Taki tytuł musi być uzyskany na podstawie umowy albo stosownego orzeczenia, względnie przez zasiedzenie. Zatem posiadacz, który wie, że dysponuje decyzją wydaną w procesie budowlanym, która nie może stworzyć tytułu do cudzej nieruchomości w postaci służebności o treści służebności przesyłu, nie może być uznany za posiadacza służebności w dobrej wierze, a więc takiego, który w sposób usprawiedliwiony, choć błędny, jest przekonany, że jego posiadanie służebności jest legalne. O takim zakwalifikowaniu posiadania służebności mogłyby świadczyć inne okoliczności ustalone w konkretnej sprawie, ale nie samo to, że posiadacz służebności uzyskał decyzję o pozwoleniu na budowę i na jej podstawie wzniósł urządzenia, których legalnemu utrzymywaniu na gruncie ma służyć zasiadywana służebność.

Skoro zaś, termin zasiedzenia służebności w przypadku posiadania w złej wierze wynosi lat 30, do dnia przerwania jego biegu w dniu 29 grudnia 2011 r. zasiedzenie nie nastąpiło.

Zgodzić należy się natomiast ze skarżącą, że doszło do naruszenia art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c. w zw. z art. 230 k.c. w wyniku błędnego określenia wysokości należnego świadczenia.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, a także poglądami doktryny, adresat roszczenia o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości, ma obowiązek uiścić właścicielowi nieruchomości taką, co do zasady, kwotę, jaką musiałby zapłacić, gdyby jego posiadanie opierało się na prawie. Wysokość wynagrodzenia, o którym mowa w art. 224 § 2 k.c., powinna zatem odpowiadać stawkom za korzystanie z rzeczy określonego rodzaju, biorąc pod uwagę ceny występujące na rynku (zob. np. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 1984r., III CZP 20/84, OSNCP 1984, Nr 12, poz. 209, uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2005r., III CZP 29/05, OSNC 2006/4/64 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2012r., I CSK 641/11, LEX nr 1218577, z dnia 6 października 2006r., V CSK 192/06 LEX nr 327963, z dnia 15 kwietnia 2004r., IV CK 273/03, LEX nr 183707).

W świetle art. 305 ¹ k.c., służebność przesyłu postrzega się jako czynną, bo jej ustanowienie upoważnia przedsiębiorcę do określonych działań na nieruchomości obciążonej, a ich cel ma być podporządkowany utrzymaniu we właściwym stanie technicznym urządzeń niezbędnych mu do wykonywania działalności gospodarczej polegającej na dostarczaniu odbiorcom energii, płynów, czy świadczeniu usług polegających na odbiorze ścieków i zapewnieniu łączności. W praktyce oznacza to upoważnienie do wejścia przez przedsiębiorcę (jego pracowników, podwykonawców) na obciążony grunt, zajęcia go na czas budowy urządzeń, ich trwałego osadzenia na nim, a następnie upoważnienie do wchodzenia na grunt w celu podejmowania czynności niezbędnych do utrzymania, konserwacji, remontu, modernizacji, dozoru czy usunięcia awarii urządzeń przesyłowych. Uprawnieniu przedsiębiorcy do podejmowania określonych wyżej działań odpowiada obowiązek właściciela nieruchomości obciążonej ich znoszenia. Wiąże się to także z ograniczeniami właściciela nieruchomości obciążonej co do sposobu korzystania z niej i takiego jej zagospodarowania, by przedsiębiorca miał zagwarantowaną stałą możliwość dostępu do swoich urządzeń w celu usunięcia awarii, konserwacji, demontażu, wymiany itp. Z istoty służebności przesyłu nie wynikają zaś innego rodzaju ograniczenia właściciela nieruchomości obciążonej w jego uprawnieniach związanych ze sposobem wykonywania władztwa nad nią, a w szczególności takie, które odpowiadałyby przewidzianemu w art. 285 § 1 k.c. pozbawieniu możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań. Uprawnienia przedsiębiorcy w odniesieniu do obszaru objętego zasięgiem stref ochronnych ustanowionych odrębnymi przepisami wykraczają zatem poza zakres uprawnień, jaki daje się wyprowadzić z art. 305 ¹ k.c. To samo trzeba powiedzieć o będących ich korelatem ograniczeniach właściciela nieruchomości w sposobie korzystania z niej. Powierzchnia nieruchomości zajęta pod służebność powinna odpowiadać warunkom eksploatacji sieci przyjętym w przedsiębiorstwie będącym właścicielem urządzeń przesyłowych. Wyznaczona w ten sposób strefa ma zabezpieczać potrzeby eksploatowania urządzeń, zapewniając przedsiębiorcy możliwość prawidłowego korzystania z nich, ale także ich konserwacji, naprawy, modernizacji, usuwania awarii, wymiany elementów, zgodnie z art. 305 ¹ i 305 ² k.c. Te okoliczności bierze zatem pod uwagę sąd ustanawiając służebność przesyłu. Nie są one tożsame z przesłankami decydującymi o wyznaczeniu strefy, w obrębie której trzeba liczyć się z istnieniem urządzenia w celu zapewnienia bezpiecznych warunków jego eksploatowania i funkcjonowania w jego otoczeniu. Ochronę uprawnionego do służebności przesyłu zapewnia system przepisów prawa cywilnego, gdyż znajdują w tym zakresie zastosowanie przepisy o ochronie własności (art. 251 k.c.) Z powyższego wynika, że obszar stref ochronnych nie pokrywa się z zakresem obciążenia nieruchomości służebnością przesyłu (art. 305 ¹ k.c.) (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2015 r., III CZP 88/1, Biul.SN 2015/12/10, KSAG 2016/2/128-129). Z tych samych powodów nie ma nic wspólnego z zakresem rzeczywistego korzystania z nieruchomości powoda przez pozwaną w sprawie przedmiotowej. Brak jest w niej bowiem podstaw do ustalenia, że owo korzystania kiedykolwiek wykraczało poza wynikający z opinii biegłego z zakresu instalacji i urządzeń elektrycznych obszar pasa eksploatacyjnego.

W opinii z 19 maja 2017 r. biegły ten określił w oparciu o normy PN-EN-50423-1 szerokość pasa eksploatacyjnego:

a)  dla odcinka linii średniego napięcia w układzie płaskim (42 m) - 9,7 m,

b)  dla odcinka linii średniego napięcia w układzie trójkątnym (103 m) - 8.

Biegły ustalił także współczynnik współkorzystania na poziomie k = 0,5 w odniesieniu do gruntu pod linią napowietrzną i drogi oraz k = 1 dla obszaru pod trwałą zabudową elektroenergetyczną.

Podany współczynnik 0,5 uzasadniony został tym, iż dla właściciela istniały jedynie ograniczenia w możliwości zabudowy i nasadzeń drzew wysokopiennych. Warto zaznaczyć, że na ograniczenia w możliwości zabudowy nieruchomości powoda wpłynęło samo posadowienie linii energetycznej, nie zaś korzystanie z niej przez określony okres przez pozwanego. Ograniczenia te mogą mieć zatem wpływ na ewentualne odszkodowanie związane z obniżeniem wartości nieruchomości, a jako takie dotyczą osób, które poniosły szkodę. Ponadto, roszczenie o naprawienie szkody za pogorszenie rzeczy jest roszczeniem odrębnym od roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, a szkoda w postaci zmniejszenia wartości nieruchomości występuje wtedy, gdy tego rodzaju „obniżka” ma charakter trwały i nieodwracalny. Nie można natomiast przyjąć trwałości pogorszenia, gdy właścicielowi przysługuje roszczenie negatoryjne o zaniechanie naruszeń i może on doprowadzić do przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Z tego względu, dopóki przysługuje mu to roszczenie, dopóty nie może żądać pieniężnego naprawienia szkody w postaci obniżenia wartości nieruchomości na skutek posadowienia i eksploatacji na nieruchomości urządzeń elektroenergetycznych (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 8 września 1988 r., III CZP 76/88).

Przyjęcie przez Sąd Rejonowy wskaźnika współwykorzystania na poziomie 0,7 nie zostało w żaden sposób uzasadnione. Przede wszystkim, wbrew twierdzeniom zawartym w pisemnym uzasadnieniu orzeczenia, nie wynika z opinii biegłego P. K.. Biegła z zakresu szacowania nieruchomości oparła się natomiast w tym zakresie, podobnie jak w przypadku przyjętej powierzchni na opinii biegłego sporządzonej na potrzeby innego postępowania. Odnośnie zaś rozstrzygnięcia zapadłego co do wynagrodzenia za okres wcześniejszy w sprawie II C 35/13 Sądu Okręgowego w Łodzi, zakończonej wyrokiem Sądu Apelacyjnego Łodzi wydanym pod sygn. akt I ACa 11341/5, na które powoływał się powód, należy wskazać, iż przedmiotem prawomocności materialnej jest jedynie ostateczny rezultat rozstrzygnięcia, a nie przesłanki, które do niego doprowadziły. Sąd nie jest więc związany zarówno ustaleniami faktycznymi poczynionymi w innej sprawie, jak i poglądami prawnymi wyrażonymi w uzasadnieniu zapadłego wyroku.

Z tej przyczyny Sad Okręgowy podzielił zarzut skarżącego odnośnie niewłaściwego ustalenia wysokości należnego wynagrodzenia w wyniku błędnego określenia powierzchni korzystania i współczynnika współwykorzystania przez powoda. Trafnie ustalony obszar korzystania z nieruchomości powoda przez pozwaną wynosi 1 209,576 m ², powierzchnia drogi przejścia i przejazdu - 76,88 m ² oraz obszar pod stanowiskiem słupowym - 13,27 m ², a współczynnik wykorzystania 0,5 i 1,0, zgodnie z opinią P. K. (k. 161-173).

Wg przyjętej na podstawie opinii biegłej z zakresu szacowania nieruchomości, metodologii (vide: tabela), przy przyjęciu wskazanej powierzchni i współczynników wykorzystania, należne wynagrodzenie za dochodzony okres wynosi 38 000 złotych.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób zasądzona kwotę obniżył do 38 000 złotych. Konsekwencją powyższego była również korekta rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, na podstawie art. 100 k.p.c. oraz 113 ust. 1 u.k.s.c., stosownie do wyniku sprawy. Uwzględnienie powództwa w 50 % uzasadniało zniesienie kosztów procesu między stronami oraz obciążenie pozwanej jedynie połową poniesionych przez Skarb Państwa wydatków. W pozostałym zakresie apelacja podlegała oddaleniu jako bezzasadna.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanej 1 820 złotych. Całość kosztów wyniosła: opłata od apelacji - 3 640, wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej - 2 700 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika powoda 2 221 złotych, czyli 8 554.

Wysokość opłat za czynności pełnomocników ustalono na podstawie § 2 pkt 6

i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804 ze zm.) oraz § 4, § 8 pkt 6 i § 16 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 1714).