Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 października 2016r. ZUS Oddział w B. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12, art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442, z późn. zm.) stwierdził , że W. Ś. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w okresie od dnia 1 sierpnia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r.

Uzasadniając swoje rozstrzygniecie ZUS wskazał, iż prawomocną decyzją z dnia 21 lutego 2014r. stwierdził , że w stosunku do W. Ś. o począwszy od 1 sierpnia 2013r. właściwym ustawodawstwem w zakresie ubezpieczeń jest ustawodawstwo polskie . W posiadaniu Oddziału ZUS znajduje się :

- formularz A 1 potwierdzający podleganie przez ubezpieczonego w okresie od dnia 1 sierpnia 2011 r. do 31 lipca 2013 r. ustawodawstwu słowackiemu ,

- formularz A 1 potwierdzający podleganie przez ubezpieczonego w okresie od dnia 1 stycznia 2014r. do dnia 31 grudnia 2015r. ustawodawstwu czeskiemu.

Zatem w pozostałym zakresie W. Ś. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym od 1 sierpnia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r.

Od powyższej decyzji ubezpieczony W. Ś. wniósł odwołanie domagając się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie , iż wysokość należnych składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, Fundusz Pracy w okresach od 1.08.2013 r. do 31.12.2013 r. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej wynosi 0 zł oraz zasądzenie na rzecz odwołującej kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych .

W odwołaniu ubezpieczony zarzucił przedwczesność wydania zaskarżonej decyzji wskazującej wymiar składek za okres od 1.08.2013 r. do 31.12.2013 r. w oparciu o decyzję z dnia 21 lutego 2014r. , która jest nieprawomocna.

Ubezpieczony domagał się również zawieszenia postępowania albowiem rozstrzygniecie sprawy zależy od innego toczącego się postępowania a to postępowania przed słowacką instytucją rentową w zakresie podlegania przez odwołującego się prawodawstwu słowackiemu w zakresie ubezpieczeń społecznych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania za przyznaniem kosztów zastępstwa procesowego podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji .

Ponadto organ rentowy podniósł ,że wydanie zaskarżonej decyzji jest konsekwencją uprawomocnienia się decyzji z dnia 21 lutego 2014 r., mocą której stwierdzono ,że od dnia 1 sierpnia 2013 r. właściwym ustawodawstwem w zakresie ubezpieczeń społecznych jest dla W. Ś. ustawodawstwo polskie.

Odwołanie ubezpieczonego od tej decyzji zostało oddalone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w B.z dnia 2 grudnia 2014 r. w sprawie sygn. akt (...).

Apelacja od tego wyroku został oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 28 stycznia 2016 r. sygn..akt (...) .

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

Bezsporne jest ,że odwołujący się W. Ś. w okresie spornym od

1 sierpnia 2013 r. do 31 grudnia 2013r. prowadził działalność gospodarczą (vide akta ZUS k- 80)

Decyzją z dnia 21 lutego 2014r. ZUS Oddział w B. ustalił, że w okresie od 1 sierpnia 2013r. do 31 grudnia 2013r. właściwym ustawodawstwem w stosunku do odwołującego jest ustawodawstwo polskie .

Od tej decyzji ubezpieczony wniósł odwołanie do tut. Sądu Okręgowego , które zostało oddalone przez tut. Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 2 grudnia 2014 r. wydanym w sprawie (...) .

Apelacja od tego wyroku wniesiona przez ubezpieczonego została oddalona przez Sąd Apelacyjny w K. wyrokiem z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie sygn.akt(...)

Tym samym wyrok Sądu Okręgowego w B. z dnia 2 grudnia 2014r. stał się prawomocny z dniem 28 stycznia 2016 roku.

Z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w K. potwierdzającego ustalania przeprowadzone przez sąd I instancji wynika ,że podstawę rozstrzygnięcia stanowiły dokumenty znajdujące się w aktach organu rentowego. Sąd ten zwrócił uwagę ,że decyzją z dnia 17 września 2013 roku nr (...)- (...) –PB stwierdzono wygaśnięcie wobec W. Ś. obowiązkowego ubezpieczenia społecznego wg słowackiego ustawodawstwa z dniem 31 lipca 2013 roku .Decyzja ta po rozpoznaniu odwołania wniesionego przez ubezpieczonego i pracodawcę przez instancję odwoławczą nabyła mocy prawnej i wykonawczej z dniem 16 kwietnia 2014 roku i ma charakter ostateczny. Wynika to wprost z pisma słowackiej instytucji ubezpieczeniowej z dnia 10 września 2014 roku.

Na końcu uzasadnienia Sąd Apelacyjny podał, że jeśli ubezpieczony uzyska korzystne dla siebie rozstrzygnięcie w zakresie podlegania ustawodawstwu właściwemu zapadłe przed sądem słowackim to będzie mógł wstąpić do polskiego organu rentowego z wnioskiem o wznowienie postępowania w trybie przewidzianym przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych.

( dowód : - akta składkowe ZUS,

- akta sprawy tut. Sądu (...) )

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach składkowych ZUS i aktach sprawy tut. Sądu (...) .

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie W. Ś. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia czy odwołujący się w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji tj. od 1 sierpnia 2013r. do 31 grudnia 2013r. podlegał ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej .

Na początku należy stwierdzić, że kwestia podlegania ustawodawstwu polskiemu w zakresie ubezpieczeń społecznych w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2013r. została prawomocnie rozstrzygnięta wyrokiem Sądu Okręgowego w B.z dnia 2 grudnia 2014 r. którym to Sąd oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji ZUS z dnia 21 lutego 2014r. w tej kwestii.

Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c . orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Moc wiążąca orzeczenia (art. 365 § 1 k.p.c.) może być rozważana tylko wtedy, gdy rozpoznawana jest inna sprawa niż ta, w której wydano poprzednie orzeczenie oraz gdy kwestia rozstrzygnięta innym wyrokiem stanowi zagadnienie wstępne – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2014 r. I UK 329/13.

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza treść decyzji organu rentowego, od której wniesiono odwołanie, i tylko w tym zakresie podlega ona kontroli sądu zarówno pod względem jej formalnej poprawności, jak i merytorycznej zasadności (por.postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r. sygn. II UZ 52/99, opubl. OSNP 2000/15/601, Lex 40789; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2012 r. sygn. II UK 275/11, opubl. Lex nr 1215286).

Przedmiot i zakres rozpoznania w niniejszej sprawie wyznaczała zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych , którą ZUS stwierdził podleganie przez ubezpieczonego obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2013r.

Powołany prawomocny wyrok tut. Sądu z dnia 2 grudnia 2014 roku stwierdzający ,że ubezpieczony podlegał ustawodawstwu polskiemu w zakresie ubezpieczeń społecznych w okresie od 1 sierpnia 2013r. z uwagi na treść regulacji zamieszczonej w art. 365 § 1 k.p.c. miał charakter wiążący nie tylko dla stron i sądu, który go wydał, lecz również dla innych sądów oraz organów państwowych i administracji publicznej.

Wynikająca z art. 365 § 1 k.p.c. moc wiążąca orzeczenia merytorycznego, do którego należy wyrok oddalający odwołanie, musi być brana pod uwagę w kolejnym postępowaniu, w jakim pojawia się dana kwestia, nie podlegająca ponownemu badaniu. Związanie orzeczeniem oznacza bowiem niedopuszczalność nie tylko dokonywania ustaleń sprzecznych z nim, ale nawet przeprowadzania postępowania dowodowego w tym zakresie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2011 r., I UK 239/10, opubl. LEX nr 738532, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 lutego 2014 r. III AUa 811/13)

W konsekwencji prawomocne przyjęcie, iż w okresie od 1 sierpnia 2013r. odwołujący podlegał ustawodawstwu polskiemu prowadzi do ustalenia iż w tym okresie podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności gospodarczej skoro bezspornym było, iż działalność taką prowadził .

Niezrozumiałe jest dla Sądu stawianie przez odwołującego się zarzutu przedwczesności wydania zaskarżonej decyzji skoro decyzja ZUS z dnia 21 lutego 2014 r. będąca podstawa do jej wydania stała się decyzją prawomocną.

Brak było też podstawy do zawieszenia postępowania w niniejszej sprawie gdyż odwołujący nie wykazał jakie to postępowanie toczy się przed słowacką instytucją ubezpieczeniową , którego rozstrzygnięcie miało by wpływ na wynik niniejszej sprawy. Tymczasem z nie budzących wątpliwości ustaleń sądu wynika ,że decyzja słowackiej instytucji ubezpieczeniowej z dnia 17 września 2013 roku stwierdzająca wygaśnięcie wobec ubezpieczonego obowiązkowego ubezpieczenia społecznego według ustawodawstwa słowackiego z dniem 31 lipca 2013 roku nabrała mocy prawnej i wykonawczej z dniem 16 kwietnia 2014 roku i ma charakter ostateczny.

Podkreślenia wymaga, że reguły dowodzenia w procesie cywilnym (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.) zobowiązują strony do wskazywania dowodów, z których wywodzą one skutki prawne. Zasada ta znajduje zastosowanie również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, których przedmiotem są odwołania ubezpieczonych od decyzji organów rentowych.

Podnieść należy, że ogólna zasada rozkładu ciężaru dowodu, jest regułą w znaczeniu materialnym wskazującą, kto poniesie skutki nieudowodnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, natomiast przepis art. 232 k.p.c. wskazuje, kto ponosi ciężar dowodu w znaczeniu formalnym: "kto powinien przedstawiać dowody" (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2006 r., V CSK 129/05, Lex nr 200947, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2010 r., II PK 260/09, OSNP 2011, nr 17-18, poz. 226, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 18 września 2014 r. III AUa 2732/13)

Odwołujący nie przedłożył żadnych nowych dokumentów na podstawie których można by uznać , iż nie podlegał on w spornym okresie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej na terytorium Polski i że wobec niego w tym okresie właściwe jest ustawodawstwo słowackie.

W tym miejscu Sąd pragnie zwrócić uwagę , iż dokumentem stanowiącym podstawę do ustalenia właściwego ustawodawstwa są druki E101 /A1 wydane przez instytucję ubezpieczeniową ,stwierdzając podleganie ustawodawstwu państwa świadczenia pracy najemnej .

W kwestii legitymowania się formularzem A1 o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu w państwie członkowskim miejsca wykonywania pracy najemnej wypowiadał się Sąd Najwyższy i sądy powszechne.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20.10.2016 roku w sprawie I UZ 22/16 w tej kwestii stwierdził ,że :

„ Legitymowanie się poświadczeniem na formularzu A1 o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu w państwie członkowskim miejsca wykonywania pracy najemnej nie może być ignorowane przy ustaleniu ustawodawstwa mającego zastosowanie do zainteresowanego w trybie art. 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 284 z 30 października 2009,s.1 (zob. art. 5 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego) i dopiero jego wycofanie lub uznanie za nieważne, po ponownym rozpatrzeniu podstaw jego wydania, umożliwia ustalenie ustawodawstwa państwa członkowskiego miejsca zamieszkania. Dokument w postaci poświadczenia rejestracji systemie ubezpieczenia społecznego innego państwa członkowskiego jest tylko dowodem zgłoszenia do ubezpieczenia, które samo w sobie nie przesądza o istnieniu ważnego tytułu do objęcia ubezpieczeniem.”

( por. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 27 września 2016 r. I UZ 14/16 lex 2159219 )

W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Najwyższy szczegółowo omawia pojęcie „wspólnego porozumienia „ o którym mowa w art. 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 a stanowisko to Sąd Okręgowy w całości podziela i stosuje w swoich rozstrzygnięciach za aprobatą Sądu Apelacyjnego w K.wyrażoną w wyrokach z dnia 5 kwietnia 2016r. (...) , z dnia 30 marca 2016r. (...) z dnia 26 kwietnia 2016r. (...) .

Podkreślenia na kanwie tej sprawy wymaga też stanowisko ,że nie jest dopuszczalna ocena stosunku prawnego stanowiącego tytuł ubezpieczenia społecznego w innym państwie członkowskim przez instytucję miejsca zamieszkania osoby wnoszącej o ustalenie właściwego ustawodawstwa a tym samym stwierdzenia spełnienia warunków ubezpieczenia społecznego w systemie prawnym państwa wykonywania pracy podlegającym koordynacji na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/04 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego ( por.wyrok S.N z dnia 19 stycznia 2014r. I UK 275\13 G.Prawna UiŚ2014/75/4)

Wobec powyższego osoba , która domaga się ustalenia ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego właściwego dla państwa w którym wykonuje prace najemną musi przedłożyć dokumenty potwierdzające to ubezpieczenie a takimi są druki E101 /A1. Za okres sporny odwołujący takich druków nie przedłożył.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 121 poz. 1264 z późn. zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu podlegają z zastrzeżeniem art. 8 i 9 osoby fizyczne, które na obszarze RP są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Artykuł 8 ust. 6 cytowanej ustawy stanowi, iż za osobę prowadzącą działalność pozarolniczą uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej, twórcę lub artystę, osobę wykonującą wolny zawód w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Działalnością gospodarczą zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej / Dz. U nr. 155 poz. 1095 z 2007r. z póź.zm / jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, zaś przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo i we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą, przedsiębiorcami w kontekście tej ustawy są również wspólnicy spółki cywilnej.

Okres w którym ubezpieczony podlega ubezpieczeniu społecznemu wyznacza treść art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym osoby prowadzące działalność pozarolniczą podlegają ubezpieczeniu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, co oznacza, iż okres podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu należy ściśle wiązać z faktycznie wykonywaną działalnością.

Skoro bezspornym było , iż odwołujący w okresie od 1 sierpnia 2013r. do 31 grudnia 2013r. prowadził działalność gospodarczą a ponadto nie wykazał ,że podlegał ustawodawstwu innego państwa , zaskarżona decyzja stwierdzająca podleganie przez ubezpieczonego w tym okresie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej była prawidłowa.

Na zakończenie Sąd podnosi ,że organ rentowy ani sądy nie mogą spowodować sytuacji, w której osoba prowadząca działalność i wykonująca pracę najemną w różnych państwach członkowskich Unii nie będzie podlegała żadnemu ustawodawstwu lub że będzie podlegała ustawodawstwu więcej niż jednego państwa. Taki skutek jest niezgodny z celem art. 48-51 TWE (art. 39 i 42 w tekście skonsolidowanym), którym jest zapewnienie, aby pracownicy, w rezultacie wykorzystania prawa do swobodnego przepływu, nie tracili korzyści należnych im z zabezpieczenia społecznego na podstawie ustawodawstwa danego państwa członkowskiego (por. wyroki ETS z dnia 20 września 1994 r., C-12/93, A. D.., (...) 1994, s. (...); z dnia 26 maja 2005 r., C-249/04, J. A.; z dnia 10 czerwca 1986 r., 60/85, M. E. S. L., (...) 1986, s. (...); z dnia 3 maja 1990 r" C-2/89, K. von H., z dnia 16 lutego 1995 r., C-425/93, (...) & Co. KG, (...) 1995, s. 269).

Stwierdzenie , iż odwołujący nie podlega ubezpieczeniom społecznym na terytorium Polski doprowadziłoby do sytuacji , iż nie podlega on w ogóle ubezpieczeniom skoro słowacka instytucja ubezpieczeniowa stwierdziła , że ubezpieczony nie podlega ustawodawstwu słowackiemu w zakresie zabezpieczenia społecznego od dnia 1 sierpnia 2013 roku.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.

O kosztach postępowania Sąd orzekł po myśli art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i § 9 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U z 2015 r. poz. 1804 z póż.zm.) obowiązującego w dacie złożenia odwołania .

Sędzia:

Sygn. akt VI U 14/ 17

ZARZĄDZENIE

1)  odnotować uzasadnienie,

2)  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. adw. Ł. C. ,

3)  kal.14 dni do wniesienia apelacji.

B., dnia 20 marca 2017r.

Sędzia