Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 sierpnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2018 r. w Lublinie

sprawyZ. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 18 grudnia 2017 r. sygn. akt VIII U 3994/16

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

Małgorzata Pasek Elżbieta Czaja Małgorzata Rokicka-Radoniewicz

Sygn. akt III AUa 144/18

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 9 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił Z. W. prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r„ poz. 748 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.). W uzasadnieniu wskazano, że na dzień 1 stycznia 1999 roku wnioskodawca nie udowodnił co najmniej 15 - letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Zakład nie uwzględnił do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w (...)Zakład w L., ponieważ w świadectwie pracy z dnia 1 marca 2004 roku nie został podany charakter pracy i nie powołano rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Natomiast za okresy zatrudnienia od 26 listopada 1988 roku do 31 maja w (...)’" i od 4 lipca 1990 roku do 23 lipca 1991 roku nie zostały przedłożone dokumenty potwierdzające zatrudnienie w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W dniu 28 listopada 2016 roku odwołanie od powyższej decyzji złożył Z. W., wskazując iż nie jest zgodna ze stanem faktycznym.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania oraz podtrzymał swoją argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo wskazał, że wnioskodawca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i nie złożył wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku otwartego funduszu emerytalnego za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na dochody budżetu Państwa.

Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2017 roku Sąd Okręgowy w Lublinie zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustalił Z. W.prawo do emerytury od dnia (...).

Podstawą wyroku były następujące ustalenia :

Z. W. urodził się w dniu (...), a wniosek o emeryturę złożył w dniu 31 października 2016 roku. W dniu (...)złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na dochody budżetu państwa.

W oparciu o dołączone do wniosku oraz znajdujące się w aktach emerytalnych dokumenty organ rentowy ostatecznie ustalił łączny staż podlegania ubezpieczeniom w wymiarze 26 lat, 9 miesięcy i 2 dni. Do ogólnego stażu pracy nie uwzględniono okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Sąd Okręgowy ustalił w toku postępowania, iż Przedsiębiorstwie (...) w L. zajmowało się prowadzeniem robót elektroenergetycznych w zakładach przemysłowych na terenie województwa (...) (m.in. Zakładów (...) w P., (...) w B.. Fabryki (...) w K., (...) w O.). Przedsiębiorstwo wykonywało roboty specjalistyczne w zakresie budowy linii energetycznych napowietrznych i podziemnych, montaż urządzeń stacji trafo, instalacje elektryczne przemysłowe, montaż urządzeń zasilanych elektrycznie. Praca wykonywana była na budowach, systemem brygadowym.

Od dnia 16 sierpnia 1971 roku wnioskodawca został zatrudniony w celu nauki zawodu elektromontera w Przedsiębiorstwie (...)’ w L.. Od dnia 1 czerwca 1974 roku ubezpieczony został przesunięty do pracy w charakterze elektromontera. Czynności wynikające z zatrudnienia świadczył w brygadzie złożonej z 6-7 elektromonterów. Odwołujący zajmował się układaniem kabli, montażem urządzeń elektrycznych związanych z zasilaniem, w tym stacji rozdzielczych na terenie zakładów przemysłowych, a także montażem instalacji elektrycznych na budowach. Praca odwołującego polegała na rozciąganiu w wykopach o głębokości 1,5 metra oraz na wysokości przewodów, linii energetycznych średniego i wysokiego napięcia o różnym przekroju. Wykonana instalacja była podłączana do transformatora. Z transformatora skarżący przeprowadzał instancję niskiego napięcia hal produkcyjnych, a następnie maszyn. Podłączał również skrzynki przyłączeniowe z bezpiecznikami i odejście do maszyny. Wnioskodawca pracował w kasku i pasach zabezpieczających.

W okresie od (...)do (...)odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową, która została skrócona z uwagi na to, iż był jedynym żywicielem rodziny. W dniu 29 listopada 1978 roku zgłosił się do pracy u macierzystego pracodawcy i został zatrudniony ponownie na stanowisku elektromontera z tożsamym zakresem obowiązków.

W okresie od 14 września 1982 roku do 27 grudnia 1983 roku wnioskodawca był zatrudniony na budowie eksportowej w Iraku w charakterze elektromontera. Zajmował się, podobnie jak w Polsce, rozciąganiem oraz podłączaniem sieci energetycznych i zasilania w wytwórni betonu komórkowego.

W okresach od 12 listopada 1985 roku do 12 grudnia 1985 roku, od 20 marca 1986 roku do 1 maja 1986 roku , od 7 lipca 1986 roku do 18 lipca 1986 roku, od 1 lipca 1987 roku do 4 lipca 1987 roku, od 13 lipca 1987 roku do 18 lipca 1987 roku, od 1 października 1987 roku do 1 listopada 1987 rokuZ. W.przebywał na urlopach bezpłatnych.

Od dnia 1 września 1981 toku otrzymał angaż na stanowisku brygadzisty. Od dnia 20 marca 1984 roku ponownie otrzymał angaż na stanowisko elektromontera. Z dniem 31 października 1988 roku z wnioskodawcą rozwiązano stosunek pracy.

Od dnia 26 listopada 1988 roku wnioskodawca został zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...), Zakładzie (...) w L. w charakterze elektromontera urządzeń rozdzielczych i stacyjnych. Od dnia 1 lipca 1989 roku otrzymał angaż na stanowisko elektromontera. Na zajmowanych stanowiskach pracował przy budowie stacji rozdzielczych do 110 kilowolt w P. i R.. Montował linie wysokiego napięcia, przewody sterowania oraz aparaturę rozdzielni.

Od dnia 4 lipca 1990 roku skarżący został zatrudniony w Zakładach (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektromontera. Obowiązki wykonywał w dziale instalacji elektrycznych. Do jego obowiązków należało wykonywanie przeglądów i remontowanie urządzeń elektroenergetycznych tj. stacji wysokiego napięcia. Remonty polegały na wymianie zużytych części. Do zadań wnioskodawcy należało również układanie linii energetycznych w zakładzie i podłączanie ich do skrzynek energetycznych znajdujących się przy maszynach i piecach indukcyjnych. W okresie od 16 czerwca 1991 roku do 18 lipca 1991 roku, od 24 lipca 1991 roku do 23 sierpnia 1991 roku, wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym. Z dniem 31 sierpnia 1991 roku z wnioskodawcą rozwiązano stosunek pracy.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego, aktach osobowych wnioskodawcy ze spornego okresu zatrudnienia oraz zeznań wnioskodawcy i świadków. Sąd pierwszej instancji obdarzył wiarą zgromadzone w sprawie dowody nieosobowe w postaci dokumentów, znajdujące się w aktach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i aktach osobowych. Wskazał przy tym, że były one przechowywane przez uprawniony podmiot, nie nosiły śladów podrobienia ani przerobienia. Ich treść nie była kwestionowana przez żadną ze stron, nie budziły one również wątpliwości Sądu. W aktach tych znajdują się umowy o pracę, angaże, zakresy obowiązków, pisma pracodawcy, na podstawie których możliwe było ustalenie okresów pracy i zakresu obowiązków skarżącego.

Sąd pierwszej instancji uznał za wiarygodne zeznania wnioskodawcy o wykonywaniu przez niego w spornych okresach pracy w szczególnych warunkach. W ocenie tego Sądu zeznania te są wewnętrznie spójne, logiczne i znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów oraz w zeznaniach świadków: S. D. i J. S. (odnośnie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L.), S. K. (1) i P. P. (odnośnie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Zakładzie (...) w L.) oraz S. K. (2) i J. Z. (odnośnie zatrudnienia w Zakładach (...) ).

Sąd Okręgowy podkreślił, że wszyscy świadkowie w sposób spójny przedstawili istotne dla sprawy okoliczności, jak zakres codziennych prac wnioskodawcy wykonywanych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektromontera. Z ich zeznań wynika, że skarżący nie był kierowany do wykonywania innych czynności, a relacja świadków w pełni przekonuje, jeżeli zważy się fakt, iż wspólnie z wnioskodawcą pracowali w tym samych zakładach pracy. Wraz z wnioskodawcą w Przedsiębiorstwie (...) w L. pracowali: S. D. ( latach 1971-2008 jako elektromonter) i J. S. ( w latach 1966-1998 jako elektromonter). W Przedsiębiorstwie(...) Zakładzie (...) w L. wraz z wnioskodawcą pracowali: S. K. (1) (na stanowisku elektromontera w latach 1980-2008) i P. P. ( na stanowisku elektromontera w latach 1986-1991). W Zakładach (...) pracowali natomiast: S. K. (2) ( w latach 1953- 1993 jako dyżurny elektryk zakładowy) i J. Z. (od 26 marca 1971 roku do 31 sierpnia 1986 roku jako konserwator rozdzielnic i sieci elektroenergetycznych). Wszyscy świadkowie z racji swoich obowiązków pracowniczych znali organizację zakładów zatrudniających wnioskodawcę, specyfikę czynności wykonywanych na stanowisku elektromontera. Wykonywali te same, co wnioskodawca czynności pracownicze, lub widywali wnioskodawcę przy pracy. Ponadto są osobami obcymi dla wnioskodawcy niezainteresowanymi wynikiem postępowania, nie mieli żadnego powodu, aby składać zeznania w sposób niezgodny z rzeczywistym obrazem.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że w myśl art. 184 ust. 1 i 2 cyt. ustawy ubezpieczonemu mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (czyli na dzień 1 stycznia 1999 r.) osiągnął:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury, tj. 15 lat oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. 25 lat).

Emerytura, o której mowa w ust. 1 przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

W świetle § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8. poz. 43), okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń w wysokości i na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Dokonując oceny, czy pracę wykonywaną przez Z. W.należy zakwalifikować jako pracę w szczególnych warunkach Sąd pierwszej instancji podkreślił, że wnioskodawca występując do organu rentowego o przyznanie świadczenia, przedłożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach za okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w L.. Organ wskazywał jednak, iż zawierało ono braki formalne, gdyż nie wskazano w nim wykazu, działu i pozycji z rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku. Za pozostałe sporne okresy wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy tego rodzaju.

W ocenie tego Sądu taka sytuacja nie mogła jednak dyskwalifikować możliwości ubiegania się wnioskodawcy o przedmiotowe świadczenie, gdyż świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c. Podmiot wydający to świadectwo nie jest ani organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2004 roku, III UK 31/04, OSNP 2005/1/13).

Sąd Okręgowy wskazał też, iż w przeciwieństwie do organu rentowego, nie jest związany określonymi środkami dowodowymi - zgodnie z treścią art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron. Oznacza to, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane.

Sąd pierwszej instancji powołał się też na utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego, zgodnie z którym wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku, I PK 194/08, Lex nr 528152. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNP 2002/11/272). W wyroku z dnia 22 kwietnia 2009 roku, II UK 333/08, LEX nr 1001310 Sąd Najwyższy wskazał, iż w spornych przypadkach, uwzględnienie okresów wykonywania pracy szkodliwej lub uciążliwej wymaganej do przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym, następuje po ustaleniu rzeczywistego zakresu obowiązków oraz wykonywania bezpośrednio i stale szkodliwego zatrudnienia. Co więcej, dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 czerwca 2010 roku, II UK 21/10. Lex nr 619638).

Jak wskazał dalej Sąd Okręgowy wykaz A prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, stanowiący załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku wymienia w dziale II ..W energetyce” prace polegające na wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz na montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Były to więc prace takiego rodzaju, jakie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywałZ. W.w okresach zatrudnienia:

1)  od 1 czerwca 1974 roku do 23 października 1978 roku i od 29 listopada 1978 roku do 31 listopada 1988 roku (po wyłączeniu okresów urlopów bezpłatnych: od 12 listopada 1985 roku do 12 grudnia 1985 roku, od 20 marca 1986 roku do 1 maja 1986 roku , od 7 lipca 1986 roku do 18 lipca 1986 roku, od 1 lipca 1987 roku do 4 lipca 1987 roku, od 13 lipca 1987 roku do 18 lipca 1987 roku, od 1 października 1987 do 1 listopada 1987 roku ) tj. 12 lat, 11 miesięcy i 20 dni w Przedsiębiorstwie (...) w L.

2)  od dnia 26 listopada 1988 roku do 31 maja 1988 roku w Przedsiębiorstwie (...) Zakładzie (...) w L. tj. rok, 6 miesięcy i 4 dni;

3)  od 4 lipca 1990 roku do 23 lipca 1991 roku z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych (od 16 czerwca 1991 roku do 18 lipca 1991 roku, od 24 lipca 1991 roku do 23 sierpnia 1991 roku) tj. w Zakładach (...) tj. 11 miesięcy i 22 dni.

Sąd ten przywołał przy tym treść zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Metalowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dziennik Urzędowy Ministerstwa Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z 29 czerwca 1985 roku Nr 1, poz. 1) stosowanym tu pomocniczo, w którym wskazano szczegółowe stanowiska zawarte w wykazie A cytowanego wyżej rozporządzenia i wśród stanowisk opisanych w dziale II, w pozycji 2, w pkt. 2 figuruje stanowisko elektromontera rozdzielni i sieci elektroenergetycznej.

W załączniku Nr 1 do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dz. U. MBiPMB Nr 3, poz. 6) w Dziale II „w energetyce”, pod poz. 1, w pkt 4 figuruje zaś stanowisko „elektromontera instalacji i urządzeń elektroenergetycznych”.

Odnosząc się do możliwości uwzględnienia, jako okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach zasadniczej służby wojskowej. Sąd Okręgowy wskazał, że w tej kwestii w pełni podziela ugruntowane stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone między innymi w wyrokach: z dnia 6 kwietnia 2006 roku (III UK 5/06 OSNP z 2007 roku. Nr 7-8, poz. 108), z dnia 9 marca 2010 roku (I UK 333/09 LEX 585739), z dnia 7 grudnia 2010 roku (I UK 203/10 LEX 786370) i z dnia 25 lutego 2010 roku (II UK 215/09 OSNP z 2011 roku. Nr 15-16, poz. 219). Ze wskazanych orzeczeń jednoznacznie wynika, że okres zasadniczej służby wojskowej podlega zaliczeniu do okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach jeśli przed i po odbyciu zasadniczej służby wojskowej wykonywana jest praca tego rodzaju a pracownik w ustawowym terminie (najpóźniej w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z zasadniczej służby wojskowej) zgłosi swój powrót do tego zatrudnienia. W przypadku wnioskodawcy okres tej służby od dnia (...)do (...)(27 dni) podlegał zatem, w ocenie tego Sądu, uwzględnieniu jako okres pracy w szczególnych warunkach, bowiem wnioskodawca, zarówno przed służbą, jak i po powrocie do zakładu, pracę tego rodzaju wykonywał.

Podsumowując Sąd Okręgowy wskazał, iż łącznie wnioskodawca wykazał 15 lat. 6 miesięcy 13 dni okresów pracy w warunkach szczególnych. W tym stanie rzeczy Sąd ten uznał, że Z. W.spełnił wszystkie warunki do przyznania mu prawa do emerytury w oparciu o przepis art. 184 ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze ponad 25 lat, złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, w dniu (...)ukończył wymagany wiek. to jest 60 lat. Po uwzględnieniu pracy w szczególnych warunkach w łącznym wymiarze ponad 15 lat spełnia on wszystkie przesłanki niezbędne do ustalenia prawa do emerytury.

Sąd Okręgowy, kierując się powyższymi ustaleniami, na podstawie art. 100 ust. 1 oraz art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zmienił zaskarżoną decyzję ustalając wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia(...)w którym spełnił wszystkie warunki wymagane do nabycia świadczenia tj. w dniu złożenia przez wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Mając na uwadze powyższe i powołane przepisy prawa, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku złożył Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. zaskarżając wyrok w całości, zarzucając:

-

naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 184 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1988 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. z 2017 r„ poz. 1383 ze zm.) w zw. z § 2 ust. 1 i § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.),

-

naruszenie przepisów prawa procesowego, przez przekroczenie wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. zasady swobodnej oceny dowodów,

-

sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez uznanie, że wnioskodawca spełnił wszystkie warunki wymagane do przyznania emerytury, w tym ponad 15 letni okres pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze z czasu pracy w szczególnych warunkach.

Apelujący wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że dokonane przez Sąd pierwszej instancji ustalenia nie znajdują potwierdzenia w materiale dowodowym sprawy. Zgromadzone dowody nie dawały podstaw, by sporne okresy pracy wnioskodawcy uznać za pracę w warunkach szczególnych. W ocenie apelującego Sąd pierwszej instancji ustalił zakres obowiązków (układanie kabli, montaż urządzeń elektrycznych związanych z zasilaniem, montaż instalacji elektrycznych na budowach, wykonywanie instalacji napowietrznych, ziemnych elektrycznych, linii napięcia, stacji rozdzielczych na halach i na zewnątrz) ale dokonał wadliwej ich kwalifikacji. Organ rentowy podniósł przy tym, że praca w przemyśle energetycznym to praca przy pozyskiwaniu energii i następnie przy jej przesyłaniu ( w elektrowniach, elektrociepłowniach i ciepłowniach) oraz praca przy montażu, remoncie, eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Nie ulega natomiast wątpliwości, że wnioskodawca nie pracował w przemyśle energetycznym w powyższym znaczeniu. Reasumując apelujący wskazał, że ubezpieczony nie wykonywał pracy w energetyce lecz w budownictwie i przemyśle metalowym, a jego czynności w spornych okresach zatrudnienie nie miały na celu wytwarzania, przetwarzania lub dostarczania odbiorcom energii elektrycznej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna, a jej uwzględnienie skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem odwołania

Nie można podzielić stanowiska Sądu pierwszej instancji, że pracę wnioskodawcy na stanowisku elektromontera w Zakładach (...) w P. można uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach. Zasadne jest stanowisko organu rentowego, iż o ile Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w sprawie, w tym zakresu obowiązków wnioskodawcy w wymienionym zakładzie pracy, to dokonał wadliwej ich kwalifikacji.

Nie jest sporne, że Z. W.pracował w okresie od 1 czerwca 1974 roku do 23 października 1978 roku i od 29 listopada 1978 roku do 31 listopada 1988 roku (po wyłączeniu okresów urlopów bezpłatnych - 12 lat, 11 miesięcy i 20 dni) w Przedsiębiorstwie (...) w L. na stanowisku elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, od dnia 26 listopada 1988 roku do 31 maja 1988 roku w Przedsiębiorstwie(...) w L. (tj. rok, 6 miesięcy i 4 dni) na stanowisku elektromontera automatyki zabezpieczeniowej i obwodów wtórnych oraz od dnia 4 lipca 1990 roku do 23 lipca 1991 roku (z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych) w Zakładach (...) tj. 11 miesięcy i 22 dni na stanowisku elektromontera.

Wskazać jednak należy, że w judykaturze przyjmuje się, że w świetle przepisów wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia, wyodrębnienie poszczególnych prac ma charakter stanowiskowo - branżowy. Usystematyzowanie prac o znacznej szkodliwości i uciążliwości do oddzielnych działów oraz poszczególnych stanowisk w ramach gałęzi gospodarki nie jest przypadkowe, gdyż należy przyjąć, że konkretne stanowisko narażone jest na ekspozycję na czynniki szkodliwe w stopniu mniejszym lub większym w zależności od tego, w którym dziale przemysłu jest umiejscowione.

Podzielając te poglądy zaznaczyć należy, że najistotniejszą rzeczą jest bezpośredni związek wykonywanej pracy z procesem technologicznym właściwym dla danego działu gospodarki (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 16 czerwca 2009 r., I UK 20/09 i 1 UK 24/09; z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10, a także z dnia 14 marca 2013 r., I UK 547/12; niepublikowane). Chodzi o przynależność pracodawcy do określonej branży w typowym układzie.

Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych dotyczą przede wszystkim gałęzi przemysłu, jaką jest energetyka. Energetyka natomiast to gałąź przemysłu zajmująca się wytwarzaniem (przetwarzaniem) energii elektrycznej oraz cieplnej i dostarczeniem jej odbiorcom (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2009 roku. I UK 24/09, LEX nr 518067). Biorąc, zatem pod uwagę treść w/w zapisu działu II rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., wskazać należy, iż pracami w energetyce są prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Tymczasem przedmiotem działalności Zakładów (...), w których zatrudniony był wnioskodawca w okresie od 4 lipca 1990 roku do 23 lipca 1991 roku była produkcja sprzętu AGD m.in. pralek i sokowirówek.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie można przyjąć, że specyfika Zakładów (...) w P. dotyczyła energetyki, tj. produkcji oraz przesyłania energii elektrycznej. Z całą pewnością nie było to przedsiębiorstwo energetyczne, zatem brak podstaw, by charakter pracy wnioskodawcy (pomimo, iż zatrudniony był jako elektromonter) został uznany za pracę w warunkach szczególnych określoną w dziale II załącznika do cyt. rozporządzenia. Nadto, w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie ma podstaw do przyjęcia, że uciążliwość i szkodliwość pracy, jaką wykonywał wnioskodawca pracując na stanowisku elektromontera w w/w zakładach, była taka sama czy porównywalna z pracą elektromontera w energetyce, choć niewątpliwie w ocenie Sądu Apelacyjnego była uciążliwa i wykonywała była w trudnych warunkach.

Okoliczność ta ma wpływ na trafność zaskarżonego orzeczenia, bowiem po wyłączeniu powyższego okresu zatrudnienia, wynoszącego 11 miesięcy i 22 dni z okresów zaliczonych jako wykonywanie pracy w warunkach szczególnych przez Sąd Okręgowy wnioskodawca nie legitymuje się wymaganym 15 - letnim okresem wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Zsumowane okresy zatrudnieniaZ. W.w Przedsiębiorstwie (...) w L. oraz w Przedsiębiorstwie (...) w L. stanowią bowiem jedynie 14 lat, 5 miesięcy i 24 dni.

Wyżej wskazane okoliczności powodują, że wnioskodawca nie spełnia warunków do przyznania świadczenia na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, nie udowodnił bowiem piętnastoletniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.