Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Marzena Głuchowska

Protokolant Barbara Wypych

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2017 r. w Kaliszu

odwołania M. C. (1)

od decyzji Nr (...) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 30 lipca 2016 r. znak (...)- (...)

w sprawie M. C. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie ubezpieczenia

1.  Oddala odwołanie,

2.  Zasądza od M. C. (1) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. kwotę 3600,00 (trzy tysiące sześćset) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 30.07.2015 r. znak (...)- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. stwierdził, iż M. C. (1) jako osoba prowadząca działalność gospodarczą nie podlega ubezpieczeniu społecznemu od dnia 19.03.2015 r., a dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 08.04.2015 r.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła M. C. (1), wnosząc o jej zmianę i ustalenie, iż podlega ubezpieczeniu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od dnia 19.03.2015 r. co do ubezpieczenia społecznego i od dnia 08.04.2015 r. co do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd I instancji poczynił następujące ustalenia faktyczne.

M. C. (1) urodziła się (...) Z zawodu jest technikiem handlowcem. Przed spornym ubezpieczeniem odwołująca wykazała okres ubezpieczenia od 2005 r. do grudnia 2014 r. w firmie (...) w K.. Jest to firma meblowa. Odwołująca pracowała jako szwaczka- krawcowa za najniższym wynagrodzeniem. Umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron po tym, jak odwołująca wykorzystała urlop macierzyński na pierwsze dziecko urodzone w dniu (...) W okresie od 04.12.2014 r. do 20.03.2015 r. odwołująca była zgłoszona do ubezpieczenia społecznego z tytułu zatrudnienia u T. C. przy czym podstawa wymiaru składek wynosiła w grudniu 2014 r. – 4285,71 zł, w styczniu i lutym 2015 r. – 5000 zł, a w marcu 2015 r. - 3409,09 zł. Odwołująca zatrudniona była jako menager – sprzedaż hurtowa materiałów budowlanych. T. C., przed sporządzeniem umowy o pracę z odwołującą, która już wtedy była w ciąży nie stwierdzonej jeszcze przez lekarza, nie zatrudniał żadnego pracownika. Ta umowa o pracę, początkowo na okres próbny do 31.12.2014 r., następnie zawarta została na czas określony do dnia 31.03.2015 r. Jako osoba z którą T. C. sporządził umowę o pracę, odwołująca miała zdobywać klientów, wysyłać oferty dla firm, wprowadzać faktury. Umowa trwała do dnia 20.03.2015 r.

Odwołująca z zawodu jest technikiem handlowcem - kwalifikacje uzyskane w 2005 r. Innych kwalifikacji nie ma stwierdzonych.

Odwołująca zawarła związek małżeński z M. C. (2) w dniu 26.06.2014 r., lecz dziecko urodzone w dniu (...) to także dziecko pochodzące ze związku z M. C. (2). Odwołująca i M. C. (2) mają w małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej.

Odwołująca wraz z mężem prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z T. C. i jego żoną.

(dowód: częściowo zeznania odwołującej, umowa o pracę z T. C. k.13, akt notarialny co do rozdzielności majątkowej, akt małżeństwa, dyplom ukończenia szkoły przez odwołującą)

T. C. to jest teść odwołującej. M. C. (2) jest mężem odwołującej. T. C. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) zajmującą się sprzedażą hurtową drewna, materiałów budowlanych, wyposażenia sanitarnego. Działalność tę T. C. zgłosił w dniu 02.12.2014 r., a dwa dni późnij zawarta została umowa o pracę z odwołującą na kwotę 5000 zł wynagrodzenia. M. C. (2) od 1995 r. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...). Zajmuje się wykonywaniem więźb dachowych oraz pokryć dachowych. T. C. i jego firma współpracował z firmą (...). Firma (...) dokonywała transakcji z firmą jego ojca T. C..

(dowód: informacja z CEiIoDG co do M. C. (2), k.70, co do T. C. k.71)

Z dniem 19.03.2015 r. odwołująca zgłosiła w organie ewidencyjnym działalność gospodarczą: sprzedaż hurtowa drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego. Przedmiotem działalności była sprzedaż surowców. Przedmiot tej działalności pokrywa się z przedmiotem działalności zgłoszonej przez T. C. w grudniu 2014 r. Jako miejsce wykonywania działalności wskazano O. (1) ul (...) lok. (...). Na tej nieruchomości nie ma jakichkolwiek urządzeń związanych z działalnością gospodarczą, ani miejsca na takie urządzenia. Jest to lokal biurowy. Lokal był przez 3 miesiące dzierżawiony – od (...). Lokal nie jest oznaczony żadnym szyldem czy reklamą. Faktury z tytułu wynajmu lokalu dotyczą kwietnia, maja i.06.2015 r. – po 300 zł miesięcznie. Po tej dacie odwołująca nie wynajmowała już lokalu. Odwołująca nie reklamowała firmy. Zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego nastąpiło w dniu 26.03.2015 r. W deklaracjach rozliczeniowych odwołująca zadeklarowała następujące podstawy wymiaru: za marzec 9300 zł. Odwołująca nie ustanowiła pełnomocnika do spraw związanych z działalnością. Nie zatrudniała pracowników.

(dowód: umowy najmu lokalu K 13, dowody opłaty czynszu za wymieniony lokal, zeznania świadka S. K..)

Odwołująca nie ma urządzeń do gromadzenia, załadunku czy rozładunku, nie ma środków transportu, nie ma miejsca na składowanie materiałów budowlanych. Nie dysponuje żadną nieruchomością, gdzie byłyby jakichkolwiek urządzenia związane z działalnością gospodarczą, ani miejscem na takie urządzenia. Transakcje odwołującej w okresie do wykazywania niezdolności do pracy do 22.05.2015 r. są potwierdzone dokumentami i dotyczyły obrotu między firmą (...) – męża i teścia. Takie transakcji dotyczą: zakupu blachy od firmy (...) – sprzedaż tej blachy firmie (...) w P., zakupu okien od firmy (...) we W. - odsprzedana firmie (...). C., zakupu gwoździarki pneumatycznej od firmy (...) – odsprzedana HD T. C., zakupu materiału budowlanego od firmy (...) – odsprzedany firmie (...). Firma (...) to firma znajomej odwołującej – S. N.. Wszystkie towary kupione w wymienionym okresie, zostały odsprzedane firmie S. N. – poza tym co było przedmiotem transakcji z mężem i teściem.

Korelacja faktur wyglądała następująco:

a)  faktura z dnia 23.03.2015 r. dla HD T. C. na sprzedaż gwoździarki pneumatycznej, kompresora, mobilnego zestawu butli, pojemnika (...) na kwotę 33563,63 zł – faktura z dnia 20.03.2015 r. na zakup przez M. C. (1) gwoździarki pneumatycznej, kompresora, mobilnego zestawu butli, pojemnika (...) na kwotę 26850,90 zł od firmy S. N.

b)  faktura z dnia 17.04.2015 r. dla M. C. (2) – męża za sprzedaż V. na kwotę 13792,30 zł – faktura dla M. C. (1) z dnia 08.04.2015 r. za zakup V. na kwotę 9006,89 zł)

c)  faktura z dnia 04.05.2015 r. na zakup blachy od M. C. (2) na kwotę 21347,03 zł - faktura z dnia 04.05.2015 r. za sprzedaż blachy na kwotę 22424,36 zł firmie (...),

d)  faktura wystawiona dla T. C. za zakup łupek z dnia 01.04.2015 r. na kwotę 3900 zł

Odwołująca od teścia T. C. zakupiła sprzęt: telefon i tablet, który jak twierdzi wykorzystuje do działalności – przedstawiła faktury na zakup A. I. i A. (...), faktury na zakup komputera oraz program kosztorysowy – licencja na jedno stanowisko.

Sprzęt ten w postaci komputera odwołująca sprzedała wraz z programem do kosztorysowania firmie (...) - faktura z dnia 23.03.2015 r. (z tej samej daty pochodzą faktury dotyczące zakupu tego sprzętu od T. C.). Jak twierdzi odwołująca, pracowała na sprzęcie, który miała wcześniej. Nie miała więc programu do kosztorysowania.

(dowód: faktury przedstawione przez odwołującą za okres od 22.05.2015 r. do daty orzeczenia niezdolności do pracy, częściowo zeznania świadka M. C. (2), częściowo zeznania świadka K. R.. T. C. odmówił zeznań w niniejszej sprawie)

Odwołująca nie opracowała jakiegokolwiek biznes planu, uznając to za zbędne. Do dnia orzeczenia niezdolności do pracy z powodu przebiegu ciąży, odwołująca nie dokonała jakichkolwiek transakcji z innym podmiotem niż mąż i teść oraz ich kontrahent. Nie organizowała transportu. W niektórych fakturach wskazano: odbiór własny, czego nie mogła robić odwołująca gdyż nie dysponowała transportem.

Odwołująca figuruje jako podatnik VAT. Składane były deklaracje VAT. Za marzec 2015 r. wykazano dostawę towarów oraz usług na kwotę 38222 zł, za kwiecień 2015 r. – 18994 zł, za maj 2015 r. – 42275 zł. Odwołująca dołączyła dowody wpłaty podatków do Urzędu Skarbowego w O. (1): za marzec 2015 r. – 485,00 zł, za kwiecień 2015 r. – 1210,00 zł, za maj 2015 r. – 1302,00 zł

Odwołująca potwierdziła, iż fizycznie jej działalność polegała na wystawieniu faktury kupna towaru od firmy męża lub teścia lub sprzedaży towaru tym podmiotom.

(dowód: częściowo zeznania odwołującej, deklaracje VAT 7 za marzec, kwiecień, maj 2015 r., dowody dokonania przelewów podatków za te miesiące.)

Wykazano przychody firmy w okresie od 01.01.2015 r. do 31.05.2015 r. – 99491,45 zł, i dochód- 13027,34 zł. Za styczeń 2016 wykazano wartość sprzedaży – 2325,03 zł. W marcu 2015 r. wykazano wartość sprzedanych towarów – 38222,45 zł, w kwietniu 2015 r. – 189994 zł, w maju 2015 r. – 42274,71 zł. Z informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w O. (1) z dnia 09.11.2016 r. wynika, iż odwołująca w 2015 r. wykazała dochód z działalności gospodarczej – 15188,27 zł.

(dowód: dokumenty podatkowe w aktach rentowych i na K 36, informacja K 90,)

Co do firmy (...) S. N. odwołująca wykazała sprzedaż jej firmie: kostki granitowej, kruszywa, rur karbowanych i łupka naturalnego za kwotę 10088,45 zł – faktura z dnia 30.04.2015 r., geowłókniny za 2297,03 zł – faktura z dnia 11.05.2015 r., łupka naturalnego za kwotę 20344,20 zł, – faktura z dnia 15.05.2015 r., kostki nostalite za kwotę 6932, 30 zł – faktura z 20.05.2015 r. Właściwie dla tej firmy wykazano sprzedaż wszystkich towarów wykazanych na fakturach jako zakupione w okresie do niezdolności do pracy do 22.05.2015 r., poza fakturami wskazującymi na obroty z firmami (...). W jednej fakturze z firmy (...) z dnia 11.05.2015 r. wynika zakup łupek sprzedanych S. P., podobnie z faktury z 11.05.2015 r. wynika zakup kostki brukowej i transportu i potem sprzedaż tego S. P.. Faktura z dnia 07.05.2015 r. dotyczy zakupu geowłókniny – sprzedanej S. N..

Inne faktury dotyczyły np. zakupu etui do iPhone za 129 zł, etui do I. za 150 zł (15.05.2015 r.), zakupu okuć meblowych za 40,34 zł (07.05.2015 r.).

Co do firmy (...). o.o, r. 2015. dotyczy tej firmy jedna faktura zakupowa na kwotę 15651,14 zł ( (...). Pozostałe faktury dotyczą okresu marca, kwietnia 2016 r.

(dowód: wykaz K 53, zeznania świadka D. K. K 54, częściowo zeznania świadka S. P.)

Odwołująca przedstawiła faktury z listopada 2015r. zakupu od firmy (...) gwoździ, gwoździarek, zszywek, faktury sprzedaży w grudniu 2015 r. firmie (...) gwoździarek za tę samą cenę co cena zakupu (998 zł.), zszywek z tę samą cenę (161,26 zł), faktury zakupu od M. C. (2) blachy z grudnia 2015 r., faktury co do sprzedaży tej blachy firmie (...), faktury ze stycznia 2016 r. co do zakupu od M. C. (2) gwoździ, gwoździarek oraz sprzedaży gwoździarki innej firmie za tę samą cenę jak przy zakupie, faktury z lutego 2016 r. zakupu od T. C. wkrętów i wierteł, faktury sprzedaży na niewielkie kwoty tych towarów innym podmiotom, faktury z lutego 2016 r. zakupu od M. C. (2) gwoździ, odsprzedanych innemu podmiotowi.

Za styczeń 2016 r. odwołująca wykazała wartość sprzedanych towarów – 2325,03 zł. Za okres od stycznia do lipca 2016 r. wykazano wartość sprzedaży 52407,17 zł. Odwołująca przedstawiła także faktury wystawione w kwietniu, czerwcu, lipcu, sierpniu 2016 r. dotyczące transakcji z T. C., S. P., Firmą (...) i innymi podmiotami.

(dowód: częściowo zeznania odwołującej, dokumenty podatkowe K 36, kopia wpisów w książce przychodów i rozchodów K 36, K 77, K 80.)

W związku z ciążą odwołująca pozostawała pod opieką lekarza B. S.. Ciąża została potwierdzona przez lekarza w dniu 20.01.2015 r. (ostatnia miesiączka – XI 2014 r.). Była to ciąża bliźniacza. Od dnia 22.05.2015 r. wykazano niezdolność do pracy w związku z ciążą.

Dzieci urodziły się w dniu (...) w 34 tygodniu ciąży.

Według opinii biegłego ginekologa odwołująca była świadoma w styczniu 2015 r. co do istnienia ciąży. Według biegłego mogła wykonywać pracę w styczniu 2015 r. taką jak opisała – osoby poszukującej klientów na sprzedaż i kupno materiałów budowlanych. Biegły nie znalazł podstaw w dokumentacji, aby niezdolność odwołującej do pracy powstała wcześniej niż 22.05.2015 r.

(dowód: karta ciąży, historia przebiegu ciąży k.73, opinia biegłego ginekologa)

Zasiłek macierzyński dla odwołującej wyniósłby po opłaceniu dwóch składek od bardzo wysokiej podstawy: 77896,00 zł, a chorobowy – stawkę dzienną 267, 50 zł.

Odwołująca przedstawiła faktury, które mają dokumentować jej działalność gospodarczą od kwietnia 2016 r.

(dowód: faktury na k.77 i 80)

Odwołująca nie prowadziła działalności gospodarczej od 19.03.2015 r., na pewno do listopada 2015 r.

Sąd odmówił wiary zeznaniom odwołującej i świadków M. C. (2), K. R., S. P. w części dotyczącej tego, iż odwołująca prowadziła działalność gospodarczą od dnia 19.03.2015 r. Odwołująca po urlopie macierzyńskim na pierwsze dziecko urodzone we wrześniu 2013 r., czyli we wrześniu 2014 r. rozwiązała stosunek pracy z firmą, w której była zatrudniona jako szwaczka za najniższym wynagrodzeniem i następnie sporządziła w grudniu 2014 r. umowę o pracę z teściem T. C. i to za wynagrodzeniem 5000 zł. T. C. prowadził działalność gospodarczą w zakresie hurtowej sprzedaży materiałów budowlanych. Nie zatrudniał pracowników. Działalność została zgłoszona w dniu 02.12.2015 r., a w dniu 04.12.2015 r. sporządzono umowę o pracę z odwołującą. Umowa o pracę z odwołującą była zawarta, gdy odwołująca była w ciąży. W ramach umowy o pracę odwołująca miała pozyskiwać nowych klientów dla sprzedaży i kupna materiałów budowlanych. Umowa miała trwać do dnia 31.03.2015 r. Jako umowa terminowa dotycząc kobiety ciężarnej, umowa ta powinna ulec przedłużeniu do dnia porodu. Zakończenie tej umowy w dniu 20.03.2015 r. nie jest udokumentowane, poza świadectwem pracy. Zawarcie przez strony umowy porozumienia w celu jej zakończeniu w dniu 20.03.2015 r. może podlegać ocenie jako zawarcie umowy pozornej. Dzień przed zakończeniem trwania powyższej umowy o pracę odwołująca, zgłosiła prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie hurtowej sprzedaży materiałów budowlanych, drewna i urządzeń sanitarnych. Jest to określenie przedmiotu działalności jednobrzmiące z przedmiotem działalności zgłoszonej przez T. C. dwa dni przed sporządzeniem umowy o pracę z odwołującą. Powyższa działalność odpowiadała w istocie treści obowiązków odwołującej w ramach umowy o pracę zawartej z T. C. – pozyskiwanie klientów, wystawianie faktur. Zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego z tytułu działalności nastąpiło z podstawą wyższą, niż i tak wysoka podstawa zgłoszenia przy stosunku pracy. T. C. odmówił zeznań w niniejszej sprawie, nie przedstawił żadnych dokumentów dotyczących stosunku pracy z odwołującą. Jednakże okoliczności faktyczne w sprawie pozwalają ocenić działania T. C. i odwołującej co najmniej w zakresie zakończenia stosunku pracy z datą 20.03.2015 r. jako pozorne. Odwołująca nie miała miejsca do składowania materiałów budowlanych, nie miała urządzeń do ich załadunku czy wyładunku, nie miała pomieszczeń magazynowych. Dysponował nimi natomiast T. C.. Obrót w istocie miał dotyczyć obrotu dokumentami. Sam fakt sporządzenia umowy o wynajem biura na kolejne 3 miesiące za 300 zł, w którym to miejscu odwołująca nie miała żadnych urządzeń służbowych, wskazuje iż sam wynajem nie służył w istocie prowadzeniu działalności gospodarczej. Odwołująca w fakturach wystawionych w 2016 r. okazuje się pieczątką, na której jest adres wynajmowanego przez 3 miesiące 2015 r. lokalu- O. (1) przy ulicy (...), a sama stwierdziła iż działalność po upływie tych miesięcy prowadzi w O. (1) – R. 254, czyli w miejscu zamieszkania, także T. C.. Adres biura rachunkowego, z którego korzysta odwołująca to O. (1) ul (...)- ten sam budynek, gdzie przez krótki czas był lokal wynajmowany przez odwołującą. Adres R. 254 widnieje na fakturach z 2016 r., w których wskazano miejsce dostawy towarów np. z firmy (...). Odwołująca nie miała placu i nieruchomości ani pomieszczeń magazynowych, czyli towary w 2016 r. składowane miały być u T. C.. Na niektórych fakturach wskazano odbiór własny, a odwołująca nie dysponowała transportem Odwołująca nie reklamowała swojej działalności, nie miała opracowanego jakiegokolwiek biznesplanu. Odwołująca w swoim zeznaniu przed organem rentowym podała, iż korzysta przy działalności ze sprzętu nabytego od T. C.. Tymczasem z dokumentów wynika, iż w dniu zakupu sprzętu komputerowego od T. C. – odwołująca go sprzedała. W toku postępowania przed Sądem odwołująca podała, iż pracowała na swoim starym laptopie. Świadek K. R. potwierdził instalowanie darmowego programu do fakturowania, ale mówił o komputerze, a nie laptopie. M. C. (1) i świadek R. podali, iż dokonywała ona wycen kosztów wykonania więźby czy pokryć dachowych, co wydaje się niewiarygodne uwzględniając fakt iż odwołująca miała to robić dla osób trudniących się zawodowo taką pracą, podczas gdy odwołująca nie miała w tym zakresie ani kwalifikacji, ani doświadczenia zawodowego. Za okres do stwierdzenia przez lekarza niezdolności do pracy w dniu 22.05.2015 r. odwołująca przedstawiła faktury dokumentujące transakcje z mężem M. C. (2) i teściem T. C.. M. C. (2) prowadzi działalność w zakresie więźb i pokryć dachowych. W jego działalności niezbędne są pokrycia dachowe, drewno, gwoździe, inne akcesoria do ich mocowania, gwoździarki. Trudno przyjąć iż M. C. (2) nie ma kontaktów z dostawcami towarów i urządzeń potrzebnych do działalności i iż do uzyskania korzystnych upustów co do cen wynikających ze skali zamówień, potrzebny był pośrednik w postaci żony M. C. (1). Podobna sytuacja dotyczy teścia odwołującej T. C.. Świadek M. C. (2) twierdził, iż zorientował się, iż żona prowadzi działalność gospodarczą, gdy zobaczył segregatory w samochodzie, a z dokumentów wynika, iż jego firma dokonywała transakcji z firmą żony- np. faktura z kwietnia 2015 r. Świadek K. R. jest pracownikiem M. C. (2) od 2009 r., trudno więc aby nie znał odwołującej. Świadek S. P. jest znajomą odwołującą. Ma zarejestrowaną działalność gospodarczą w zakresie prowadzenia usług ogólnobudowlanych, głównie brukarstwa. S. P. zatrudnia jednego pracownika - męża jako brukarza. Transakcje pomiędzy S. N. i odwołującą także właściwie dotyczyły obrotu fakturowego.

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.5 i art. 13 pkt.4 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym i wypadkowym -podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej prowadzą działalność gospodarczą od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159) osobom ubezpieczonym w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W myśl art. 4 w ust 1 punkt 2 i ust.2 ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Zgodnie z art. 11 cytowanej ustawy zasiłek chorobowy wynosi miesięcznie 100 % podstawy wymiaru jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży.

W myśl art. 48 ustawy zasiłkowej podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla osób nie będących pracownikami stanowi przychód za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy: jeżeli niezdolność powstała przed upływem tego okresu, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przychód za pełne miesiące kalendarzowe.

Z utrwalonej linii orzecznictwa sądowego wynika, że podleganie ubezpieczeniom społecznym wynika nie z samego faktu zgłoszenia działalności gospodarczej, ale rzeczywistego jej prowadzenia. W wyroku z dnia 13.11.2008r. Sąd Najwyższy podniósł, że obowiązkowi ubezpieczeń społecznych podlega osoba faktycznie prowadząca działalność gospodarczą (a więc wykonująca tę działalność), a nie osoba jedynie figurująca w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie uzyskanego wpisu (II UK 94/08, LEX Nr 960472). Taki sam wniosek wynika z innych orzeczeń tego Sądu m.in. wyroku z dnia 21.06.2001 r. wydanego w sprawie II UKN 428/00, OSNAPiUS 2003, nr 6, poz. 158, z dnia 11.01.2005 r., I UK 105/04, OSNP 2005 nr 13, poz. 198, czy z dnia 19.03.2007 r., III UK 133/06, OSNP 2008 nr 7-8. poz. 14).

W związku z powyższym, aby ocenić prawidłowość zaskarżonej decyzji, ustalić należało, czy wnioskodawczyni faktycznie wykonywała pozarolniczą działalność gospodarczą, do której zgłosiła się od dnia 19.03.2015 r. do daty niezdolności do pracy do 22.05.2015 r. i potem do daty porodu w lipcu 2015 r.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 2 ustawy z dnia 02.07.2004r. „o swobodzie działalności gospodarczej” (tekst jedn. Dz. U. z r. 2013. 672, ze zm.), działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Działalność gospodarcza jest działalnością stałą, zorganizowaną, planową, samodzielną zarobkową, podporządkowaną regułom opłacalności i zysku, a przede wszystkim istniejącą w obrocie gospodarczym. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego sprawy, odwołująca nie mogła zakładać, iż działalność będzie prowadzona w sposób ciągły. Odwołująca była w ciąży bliźniaczej, miała dwuletnie dziecko. Musiała zatem mieć świadomość, że działalności tej w najbliższej przyszłości nie będzie w stanie realizować, a zwłaszcza w planowanym przez nią zakresie, a więc przynoszącym jej przychód uzasadniający wysokość deklarowanej podstawy wymiaru składek. Nie skorzystała przy tym z ulgi jaką dla osób rozpoczynających pozarolniczą działalność gospodarczą przewiduje się w art. 18a „ustawy systemowej”. Zgodnie z jego treścią, podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Twierdzenia odwołującej, iż dysponowała środkami finansowymi, które tytułem składek musiała przelać na konto organu rentowego nie są niczym nieudokumentowane. Do września 2014 r. odwołująca miała ubezpieczenie od najniższej podstawy wymiaru jako pracownik i potem osoba korzystająca ze świadczeń macierzyńskich. Zawarta w grudniu 2014 umowa o pracę z teściem, z którym odwołująca prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, wszak nie podważona przez organ rentowy, musi być jednak w okolicznościach niniejszej sprawy oceniona bardzo krytycznie. Podobnie jak następna czynność prawna T. C. i odwołującej dotycząca rozwiązania stosunku pracy z datą 20.03.2015, dokonana po to, aby odwołująca wykonywał te same czynności w ramach tożsamego przedmiotu działalności, w której zmianie uległ podmiot wskazany jako prowadzący działalność gospodarczą.

Do powstania obowiązku ubezpieczenia nie wystarczy uzyskanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub koncesji, lecz wymagane jest faktyczne rozpoczęcie prowadzenia działalności. Istnienie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej prowadzi tylko do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji jest traktowana jako prowadząca działalność gospodarczą, które to domniemanie może być obalone. Czynności podjęte przez odwołującą, a więc zakończenie stosunku pracy, który mógł trwać do daty porodu i to przy wysokiej podstawie wymiaru w realiach wysokiego bezrobocia i niskich płac w miejscu zamieszkania odwołującej i dokonanie zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego z innym tytułem – prowadzenie działalności gospodarczej, świadczą o tym, iż dokonane były po to, aby uzyskać świadczenia z ubezpieczenia społecznego w wysokościach nie uzasadnionych ani dotychczasowym wkładem odwołującej do systemu ubezpieczeń społecznych, ani wysokością wykazywanych przez odwołująca dochodów w 2015 r.,. Rozpoczęcie działalności gospodarczej polega na podjęciu w celu zarobkowym działań określonych we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Odwołująca nie miała miejsca, gdzie mogła być prowadzona działalność gospodarcza polegająca na sprzedaży hurtowej artykułów budowlanych, nie miała stosownego sprzętu, nie miała transportu. Odwołująca nie miała także kontaktów wśród producentów, dostawców czy nabywców, bo jeżeli ktoś miał takie kontakty to firmy M. C. (2) i T. C.. Odwołująca nie miała żadnego doświadczenia zawodowego w zakresie handlu i to materiałami budowlanymi, drewnem, urządzeniami sanitarnymi.

Odwołująca rejestrując działalność gospodarczą była w kilkumiesięcznej bliźniaczej ciąży. Podlegający konstytucyjnej i ustawowej wzmożonej ochronie prawnej stan ciąży nie może dyskryminować kobiety w uzyskaniu legalnej ochrony w stosunkach ubezpieczeń społecznych, chociaż też nie powinien jej premiować (uprzywilejowywać) ponad uznane standardy wynikające z przepisów i zasad prawa ubezpieczeń społecznych. Odwołująca rejestrując działalność gospodarczą w zaawansowanej ciąży, będąc osobą opiekującą się dwuletnim dzieckiem, nie mając żadnych kwalifikacji praktycznych, żadnego doświadczenia zawodowego handlowego czy przy prowadzeniu działalności gospodarczej, nie mając żadnych kontrahentów, nie wiedząc jakie dochody będzie przynosiła działalność gospodarcza, zadeklarowała postawę wymiaru składek w najwyższej możliwej kwocie – ponad 9000 zł miesięcznie, co było zupełnie oderwane od realnych możliwości finansowych jakie mogłaby przynosić działalność gospodarcza. Deklarując taką podstawę odwołująca wiedziała, iż zapłaci składki na ubezpieczenie społeczne za krótki okres, a potem otrzyma wysokie świadczenia w postaci świadczeń z ubezpieczeń społecznych po urodzeniu dzieci. Z doświadczenia Sądu wynika, iż osoby prowadzące działalność gospodarczą zmierzają generalnie do obniżenia jej kosztów, także w zakresie świadczeń na ubezpieczenia społeczne, natomiast zaobserwowaną praktyką stało się deklarowanie najwyższej możliwej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w sytuacji spodziewania się otrzymywania w spodziewanym bliskim okresie czasu świadczeń z ubezpieczenia społecznego, tak jak jest przy spodziewaniu się dziecka. Działalność gospodarcza, jak każda działalność człowieka, jest działalnością celową, ma przynosić zysk oraz zapewnić prawo do świadczeń w przypadku zaistnienia ryzyka ubezpieczeniowego. Rejestrowanie działalności gospodarczej i to od podstawy wymiaru najwyższej możliwej, przy realiach rynku pracy, wysokości wynagrodzeń w gospodarce, szczególnie młodych, wskazuje iż celem osoby rejestrującej działalność nie jest jej prowadzenie lecz osiągnięcie w krótkim, przewidywalnym okresie świadczeń wypłaconych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w wysokości niewspółmiernej do wkładu do tegoż systemu.

Dokonując zgłoszenia do działalności gospodarczej do ewidencji w dniu 19.03.2015r. odwołująca wiedziała iż działalności w rozumieniu cytowanej ustawy nie podejmie. Nie miała gdzie prowadzić działalności, nie miała zamówień, zbadanego rynku, podpisanych umów o usługi. Wykazane przez odwołującą obroty w okresie do 22.05.2015 r. i potem do listopada 2015 r. wskazują na sporządzenie faktur pomiędzy odwołującą i teściem lub odwołującą i mężem oraz znajomą S. N.. Inne zakupy w rozmiarach wynikający z faktur wskazywać miały na pozorowanie czynności prowadzenia działalności gospodarczej przez odwołującą.

Powyższe okoliczności nakazują Sądowi przyjąć, że odwołująca nie prowadziła pozarolniczej działalności gospodarczej, a jedynie pozorowała takie zachowania. Nie mogą one stanowić tytułu podlegania jej ubezpieczeniu. Tym samym za pozbawione trafności uznaje Sąd stanowisko skarżącej, w którym przywołuje ona na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 21.04.2010r. sygn. II UZP 1/10, zgodnie z którą ZUS nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczej jako podstawy wymiaru składek, jeśli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13.10.1998r. „o systemie ubezpieczeń społecznych”. Istotą niniejszego sporu nie było kwestionowanie wysokości zadeklarowanej przez odwołującą podstawy wymiaru składek, a istnienie tytułu podlegania ubezpieczeniu. Zgłoszona zaś przez odwołującą podstawa wymiaru składek, która w swoich wartościach w sposób istotny odbiega od zwyczajowych norm, nakazuje przyjąć, że jedynym determinantem jej zachowań, pozorujących prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, była chęć uzyskania z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nienależnych jej świadczeń na okres zbliżającego się macierzyństwa.

Zgłoszenie się przez odwołującą do ubezpieczeń społecznych z tytułu rzekomego prowadzenia działalności gospodarczej, po dokonaniu czynności zakończenia stosunku pracy w dniu 20.03.2015 r., który to stosunek odpowiadał w treści czynnościom wskazywanym jako objęte działalnością gospodarczą było zatem czynnością pozorną w rozumieniu art. 83 K.C., a tym samym nieważną.

Okoliczność, iż w późniejszym okresie, w 2016 r. dokumentowane są przez odwołującą transakcje gospodarcze nie ma wpływu na ocenę sytuacji odwołującej od dnia 19.03.2015 r., właściwie do końca 2015 r.

Niezależnie od powyższego Sąd podnosi, że zachowanie zainteresowanej polegające na zgłoszeniu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej zmierzające jedynie do tego, aby osiągnąć nieuzasadnione świadczenia i to w znacznej wysokości, kosztem innych osób ubezpieczonych, pozostają w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego i jest nieważne z mocy art. 58 § 2 K.C. Odwołująca naruszyła swoim zachowaniem zasadę równego traktowania wszystkich ubezpieczonych, wyrażoną w art. 2a „ustawy systemowej”, jak również zasadę ekwiwalentności opłacanych składek w stosunku do uzyskiwanych świadczeń z funduszu ubezpieczeń społecznych.

Mając powyższe na względzie, odwołanie M. C. (1) jako oczywiście nieuzasadnione należało oddalić, o czym orzeczono na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 kp. O kosztach orzeczono w myśl art. 98 kpc. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego uzasadnia wartość przedmiotu sporu. Zgodnie z aktualnym orzecznictwem Sądu Najwyższego w sprawach o ustalenie ubezpieczenia, wysokości kosztów zastępstwa procesowego nie określa się według stawki minimalnej lecz zgodnie z wartością przedmiotu sporu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie wskazano co jest wartością przedmiotu sporu w takich sprawach. W istocie chodzi o uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego w znacznych kwotach. Zdaniem Sądu przy określeniu wartości przedmiotu sporu w takich sprawach, odwoływać się należy odpowiednio do treści art. 23 ¹ kpc. Stąd orzeczono jak wyżej.