Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia z dnia 21 marca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 22 lutego 2018 roku dokonał ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego H. W., na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Wysokość kapitału początkowego H. W. na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 112481,71 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 861,70 zł, okresy składkowe
w wymiarze 17 lat, 9 miesięcy i 21 dni, tj. 213 miesięcy oraz okresy nieskładkowe
w wymiarze 2 lat, 7 miesięcy i 4 dni oraz okresy sprawowania opieki na dzieckiem (dziećmi) w wymiarze 4 lat, 7 miesięcy i 15 dni. Łącznie okres nieskładkowy przyjęty do obliczenia wysokości kapitału początkowego wyniósł 7 lat, 2 miesiące i 19 dni, tj. 86 miesięcy.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 70,58 % i jest średnią arytmetyczną z lat 1983 – 1992.

Ustalony współczynnik, proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego, wyniósł dla ubezpieczonej 92,95 %.

(decyzja – k. 53 – 57 akta ZUS)

Decyzją z dnia 22 marca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział
w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 22 lutego 2018 roku, przeliczył H. W., w związku z przeliczeniem kapitału początkowego wysokość emerytury od 1 lutego 2018 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek, w związku z ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury.

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 27103,16 zł;

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 309407,57 zł;

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 251,50 miesięcy;

Wyliczona kwota emerytury wyniosła 1338,01 zł miesięcznie.

Po ustalonych waloryzacjach wyliczona kwota emerytury wyniosła 1.538,48 zł. Ponadto, emeryturę zwiększono o kwotę wynikającą z podzielenia składek zewidencjonowanych na koncie po dniu ponownego ustalenia wysokości emerytury do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem ich waloryzacji, przez średnie dalsze trwanie życia ustalone w dniu złożenia tego wniosku, tj. w dniu 22 lutego 2018 roku.

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 5179,81 zł;

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 212 miesięcy;

Wyliczona kwota emerytury wyniosła 1.562,91 zł miesięcznie.

Natomiast emerytura po waloryzacji przysługuje w wysokości 1609,48 zł od 1 marca 2018 roku. Wskazano, że w celu przeliczenia wysokości kapitału początkowego, a tym samym emerytury, z uwzględnieniem faktycznych wynagrodzeń za lata 1970 – 1978 należy udokumentować wysokość wynagrodzenia, ponieważ w dokumentacji emerytalno – rentowej brak jest dokumentów potwierdzających wynagrodzenia osiągnięte w tym okresie.

Jednocześnie emerytura ustalona niniejszą decyzją została zawieszona, ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym.

( decyzja – k. 33 – 36 akta ZUS)

Od powyższych decyzji odwołanie złożyła wnioskodawczyni H. W. w dniu 17 kwietnia 2018 roku wskazując, że są one dla niej krzywdzące.

Odwołująca podkreśliła, że do obliczenia wysokości kapitału początkowego
i emerytury za lata 1970 – 1978, tj. okres zatrudnienia w (...) im. J. P. (...), organ rentowy przyjął wynagrodzenie minimalne, a za 1974 rok wysokość wynagrodzenia z legitymacji ubezpieczeniowej, gdzie zakład pracy wpisał wyłącznie średni miesięczny dochód za ten rok. W ocenie wnioskodawczyni wynagrodzenie rzeczywiście uzyskane było bardziej korzystne niż przyjęte przez organ rentowy.

(odwołanie – k. 3)

W odpowiedzi na odwołania z dnia 17 maja 2018 roku organ rentowy wniósł o ich oddalenie podtrzymując argumentację tożsamą jak w zaskarżonych decyzjach.

Ponadto, organ rentowy wskazał, że do wniosku z dnia 22 lutego 2018 roku przedłożono zaświadczenie potwierdzające okres zatrudnienia od 25 września 1970 roku do 31 maja 1978 roku w Zakładach (...) oraz zaświadczenie z dnia 9 lipca 2015 roku potwierdzające okres zatrudnienia od 1 sierpnia 2013 roku do nadal w (...) . H. U. Organ rentowy podkreślił, że za 1974 rok przyjął kwotę 2.539 zł, tj. kwotę wskazaną w legitymacji ubezpieczeniowej jako kwotę wynagrodzenia uzyskaną w tym okresie. Natomiast w okresie od 23 października 1973 roku do 31 października 1974 roku wnioskodawczyni przebywała na urlopie wychowawczym.

Z uwagi na okoliczność, że w dokumentacji emerytalno – rentowej brak jest informacji o faktycznej wysokości wynagrodzenia z okresów 1970 – 1973 oraz 1975 – 1978, zatem nie dokonano przeliczenia wysokości kapitału początkowego w tym zakresie.

Ponadto, emerytura ustalona zaskarżoną decyzją została zawieszona, ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym od renty rodzinnej, którą pobiera wnioskodawczyni. Wysokość renty rodzinnej od 1 marca 2018 roku wynosi 1.778,69 zł brutto.

(odpowiedź na odwołanie – k. 4 – 5)

Na mocy zarządzenia z dnia 22 maja 2018 roku, na podstawie art. 219 k. p. c., sprawa o sygnaturze VIII U 1060/18 połączona została ze sprawą o sygnaturze VIII U 1061/18 dalej rozpoznawane były pod sygnaturą akt VIII U 1060/18.

(zarządzenie – k. 7 akta sprawy VIII U 1061/18)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

H. W. urodziła się w dniu (...).

(bezsporne)

W dniu 6 marca 2007 roku ubezpieczona złożyła wniosek o przyznanie emerytury.

(wniosek k.1-4 akt ZUS)

Decyzją z dnia 24 kwietnia 2007 roku organ rentowy przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury od 1 marca 2007 roku

(deczyja z 24 IV 2007 roku k. 29-30 akt ZUS)

W dniu 29 lutego 2012 roku ubezpieczona złożyła wniosek o przyznanie emerytury.

(wniosek k.1-4 akt ZUS)

Decyzją z dnia 10 kwietnia 2012 roku organ rentowy przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury od 25 lutego 2012 roku. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury.

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 27103,16 zł;

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 2228,10 zł;

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 251,50 miesięcy;

Wyliczona kwota emerytury wyniosła 1.253,80 zł miesięcznie.

Od 1 maja 2012 roku wysokość świadczenia wyniosła 1.324,80 zł.

(deczyja z 24 IV 2007 roku k. 15-18 akt ZUS)

W dniu 22 lutego 2018 roku ubezpieczona złożyła wniosek o przeliczenie wysokości emerytury.

(wniosek k.25 akt ZUS)

Decyzją z dnia 22 marca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział
w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 22 lutego 2018 roku, przeliczył H. W., w związku z przeliczeniem kapitału początkowego, wysokość emerytury od 1 lutego 2018 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury.

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 27103,16 zł;

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 309407,57 zł;

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 251,50 miesięcy;

Wyliczona kwota emerytury wyniosła 1338,01 zł miesięcznie.

Po ustalonych waloryzacjach wyliczona kwota emerytury wyniosła 1.538,48 zł. Ponadto, emeryturę zwiększono o kwotę wynikającą z podzielenia składek zewidencjonowanych na koncie po dniu ponownego ustalenia wysokości emerytury do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem ich waloryzacji, przez średnie dalsze trwanie życia ustalone w dniu złożenia tego wniosku, tj. w dniu 22 lutego 2018 roku.

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 5179,81 zł;

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 212 miesięcy;

Wyliczona kwota emerytury wyniosła 1.562,91 zł miesięcznie.

Natomiast emerytura po waloryzacji przysługuje w wysokości 1609,48 zł od 1 marca 2018 roku.

W okresie od 25 września 1970 roku do 31 maja 1978 roku H. W. była zatrudniona w Zakładach (...) w Z., w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku prządki. W okresie od 23 października 1973 roku do 31 października 1974 roku oraz od 1 czerwca 1975 roku do 31 maja 1978 roku wnioskodawczyni korzystała z urlopu wychowawczego. H. W. urodziła córkę B. W. 31 maja 1973 roku. Natomiast 6 stycznia 1975 roku wnioskodawczyni urodziła syna M. W..

(świadectwo pracy – k. 4 akta ZUS, świadectwo pracy z dnia 12 września 2003 roku – k. 11 akta ZUS, odpis skrócony aktu urodzenia – k. 13, odpis skrócony aktu urodzenia – k. 15, zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 3 października 2018 roku – 00:01:17 – 00:13:02 – k. 19, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 6 listopada 2018 roku – 00:04:41 – 00:07:41 – k. 29, płyta CD)

H. W. nie wystąpiła do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy z dnia 12 września 2003 roku.

(zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 3 października 2018 roku – 00:01:17 – 00:13:02 – k. 19, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 6 listopada 2018 roku – 00:04:41 – 00:07:41 – k. 29, płyta CD)

Wysokość wynagrodzenia w 1974 roku wyniosła 2.539 zł.

(książeczka ubezpieczeniowa – k. 83 akta ZUS, zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 3 października 2018 roku – 00:01:17 – 00:13:02 – k. 19, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 6 listopada 2018 roku – 00:04:41 – 00:07:41 – k. 29, płyta CD)

Za okres zatrudnienia w latach 1970 – 1973 oraz 1975 – 1978 organ rentowy przyjął,
że wnioskodawczyni uzyskiwała wynagrodzenie minimalne. Wnioskodawczyni nie posiada żadnego angażu z okresu zatrudnienia w Zakładach (...)
w Z..

(zeznania wnioskodawczyni – e – protokół rozprawy z dnia 3 października 2018 roku – 00:01:17 – 00:13:02 – k. 19, płyta CD, w zw. z e – protokołem rozprawy z dnia 6 listopada 2018 roku – 00:04:41 – 00:07:41 – k. 29, płyta CD)

J. S. pracowała w Zakładach (...) w Z. w okresie od 1 września 1964 roku do 22 lutego 1992 roku na stanowisku kontaniarki. Zajmowała się wykonywaniem walców na przędzalnie. Wynagrodzenie J. S. było wyliczane akordowo przez cały okres zatrudnienia.

Wynagrodzenie J. S. w 1970 roku wyniosło 21.567 zł, w 1971 roku wyniosło 23.983 zł, w 1976 roku wyniosło 39.861 zł, w 1977 roku wyniosło 41.652 zł.

(zeznania świadka J. S. – e – protokół rozprawy z dnia 3 października 2018 roku – 00:19:15 – 00:25:23 – k. 19, płyta CD, zaświadczenie o zatrudnieniu
i wynagrodzeniu – k. 22)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy a także na podstawie zeznań wnioskodawczyni oraz świadka J. S.. Stan faktyczny w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości. Spornymi nie są bowiem poczynione ustalenia co do faktu zatrudnienia, a jedynie kwestia jakie ewentualnie wynagrodzenie należy przyjąć za lata 1970 – 1973 oraz za lata 1975 – 1978, w których wnioskodawczyni niewątpliwie pracowała w Zakładach (...)
w Z.. Jednakże w związku z powyższym okresem zatrudnienia nie przedłożono do akt sprawy dokumentacji potwierdzającej rzeczywistą wysokość wynagrodzenia za sporny okres. Tym samym organ rentowy przyjął, że w powyższym okresie wnioskodawczyni uzyskiwała wynagrodzenie minimalne. Jedyny okres zatrudnienia, za jaki została w przedmiotowej sprawie przedłożona dokumentacja płacowa jest rok 1974 rok, który został wskazany
w legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawczyni.

Sąd przeprowadzając postępowanie dowodowe przesłuchał wnioskodawczynię oraz świadka. Złożone zeznania nie pozwoliły na ustalenie rzeczywistej wysokości uzyskiwanych przez wnioskodawczynię wynagrodzeń w spornym okresie. Świadek jedynie ogólnikowo odniósł się do zarobków jakie otrzymywali pracownicy na określonych stanowiskach pracy. Ponadto, świadek J. S. była zatrudniona na innym stanowisku pracy niż wnioskodawczyni. W konsekwencji, wysokość wynagrodzenia jakie otrzymywała J. S. nie może zostać przyjęta jako wyznacznik do obliczenia wysokości kapitału początkowego oraz emerytury w niniejszym stanie faktycznym. Ponadto, wynagrodzenie jakie otrzymywała było obliczone na podstawie akordu. Również sama wnioskodawczyni nie wskazała w zeznaniach na konkretne kwoty wynagrodzenia lecz ich przybliżoną wysokość. Natomiast przybliżona czy orientacyjna wartość nie może stanowić podstawy ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie a w konsekwencji nie można tylko na tej podstawie, bez odwołania do dokumentacji płacowej, dokonać obliczenia wysokości kapitału początkowego oraz emerytury.

Podkreślić należy, iż wnioskodawczyni wnosiła o przyjęcie kwot 2.300,- zł za dwa pierwsze miesiące pracy i od 2.500 do 2.590 zł miesięcznie za pozostały okres. Okoliczności tej nie udowodniła jednak w żaden sposób. Nadto wniosek taki nie wydaje się wypływać logicznie z innych dowodów zaprezentowanych w sprawie. Trudno dać wiarę ubezpieczonej co do wysokości uzyskiwanych zarobków skoro nie pamięta ona jakie były zasady naliczania wynagrodzenia: czy obowiązywała stawka godzinowa czy miesięczna. Podała jedynie, że był również akord. Ten rodzaj wynagrodzenia jest szczególnie trudny do udowodnienia w zakresie wysokości, bowiem zależy ona od wielu czynników: stawki różnej w zależności od rodzaju asortymentu oraz liczby wykonanych elementów. Z tego powodu przyjmowanie zarobków innego pracownika nawet zatrudnionego na takim samym stanowisku jest niemożliwe. Dodatkowo zarobki uzyskiwane przez świadka ulegały zmianie (podwyższeniu) z upływem lat. Mało jest zatem prawdopodobne, aby wynagrodznie ubezpieczonej nie ulegało takiej samej ewolucji. Tymczasem według jej twierdzeń kwota miesięcznego wynagrodzenia w 1974 roku wyniosła 2.539 zł, a zatem byłaby to kwota zbliżona do maksymalnej uzyskiwanej, według twierdzeń wnioskodawczyni, przez niemal cały okres zatrudnienia. W związku z powyższym twierdzenia wnioskodawczyni uznać należy za całkowicie gołosłowne, ukierunkowane na uzyskanie korzystnego rozstrzygnięcia i w związku z tym sąd zenznaniom tym odmówił wiary.

Sąd podzielił zeznania przesłuchanych ubezpieczonej i świadka co do warunków pracy i płacy, jednakże na podstawie tak wskazanych wysokości uzyskiwanych wynagrodzeń nie jest możliwe poczynienie konkretnych ustaleń pozwalających na ustalenie, jakie rzeczywiście uposażenie uzyskiwała wnioskodawczyni zwłaszcza, że wynagrodzenie było akordowe.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołania jako niezasadne podlegają oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2018 roku, Nr 1270, z późn. zm.), kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem
ust. 2-12.

Natomiast zgodnie z ust. 2 tego przepisu przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 w/w przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Według ust. 3b jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał
w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot,
o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu.

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego
i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Zgodnie natomiast z treścią ust. 8 przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku, według wskazanego w nim wzoru.

W myśl art. 24 ust. 1 cytowanej ustawy urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 według art. 25. ust. 1 ustawy emerytalnej stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury, ustalonej w sposób określony w art. 25, przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wieko­wi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę (art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja niewątpliwie wyznacza kierunek postępowania dowodowego,
nie oznacza jednak, iż zarówno okres zatrudnienia jak i wysokość uzyskiwanego uposażenia nie może być wykazana w inny sposób, jak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, OSNAPiUS 1998/11/342, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 1997-03-04, III AUa 105/97 opubl: OSA w W. rok 1997, Nr. 2, poz. 7; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 1993-08-18, III AUr 294/93 opubl: P.. Sąd. rok 1994, Nr. 3, poz. 6).

Przyjąć zatem trzeba, iż w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (sporne czy też niemożliwe do udowodnienia przy pomocy dowodu z dokumentu) mogą być dowodzone wszelkimi dostępnymi środkami, które Sąd uzna za pożądane i celowe, co wynika także z treści przepisu art. 473 k. p. c. Mając to na uwadze Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej okresami zatrudnienia wnioskodawczyni.

Skarżąca wniosła o uwzględnienie przy wyliczaniu świadczenia emerytalnego wynagrodzeń uzyskiwanych w latach 1970 – 1978 na podstawie zeznań świadków oraz kwestionując w tym zakresie ustalenia poczynione przez organ rentowy, tj. przyjęcie wynagrodzenia minimalnego za lata 1970 – 1973 oraz za lata 1975 – 1978 (wobec braku dokumentacji płacowej) a za rok 1974 przyjęto wysokość wynagrodzenia wskazaną
w legitymacji ubezpieczeniowej.

Dlatego, w niniejszej sprawie Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dokumentacji związanej z okresem pracy wnioskodawczyni w spornym okresie oraz przesłuchał ubezpieczoną oraz świadka, co pozwoliło w sposób wszechstronny przeanalizować zasadność jej żądania.

Nie jest natomiast możliwe przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem wynagrodzeń za lata 1970 – 1978 ustalonych na podstawie zeznań przesłuchanego w niniejszej sprawie świadka i ubezpieczonej.

Świadek, jak i wnioskodawczyni w swoich zeznaniach nie byli w stanie w sposób jednoznaczny określić wysokości wynagrodzeń otrzymywanych przez skarżącą w w/w okresie. W toku postępowania wskazano jedynie, że ubezpieczona pracowała w systemie akordowym. Ponadto, H. W. wskazała na pewne kwoty, jakie otrzymywała podczas zatrudnienia w spornym okresie, jednakże twierdzenia te nie były wystarczająco precyzyjne oraz nie znalazły potwierdzenia w zeznaniach świadka J. S. oraz w zgromadzonej
w aktach organu rentowego dokumentacji. Mając powyższe na uwadze nie sposób ustalić rzeczywistej wysokości uzyskiwanych przez odwołującą wynagrodzeń w spornym okresie. Także odwołanie do wynagrodzenia jakie uzyskiwała J. S. nie jest zasadne, ponieważ była ona zatrudniona na innym stanowisku niż wnioskodawczyni a jej wynagrodzenie również było oparte o stawkę akordową.

Stosownie bowiem do art. 6 k. c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W postępowaniu sądowym ubezpieczony może korzystać z wszelkich środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty, w szczególności z dowodów dokumentów oraz z przesłuchania świadków (zob. wyrok SN z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, OSNP 11/1998, poz. 342).

Nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k. p. c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k. p. c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k. p. c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k. c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku
z 7 października 1998 roku, II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 roku nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Podobny pogląd zaprezentował Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2006 roku, zapadłego w sprawie o sygnaturze akt III AUa 1096/05, wskazując,
iż ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest bowiem wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości.

Tylko niewątpliwe dochody ze stosunku pracy w udowodnionej wysokości, od których odprowadzono składki, mogą być uwzględnione do ustalania wysokości świadczeń emerytalno-rentowych. Z całą mocą podkreślenia wymaga, że przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie wynagrodzeń w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Ustalenie rzeczywistych zarobków jest decydujące o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenia społeczne. Właściwie tylko dokumentacja własna stanowi w postępowaniu sądowym precyzyjny dowód na wysokość wynagrodzenia świadczeniobiorcy. W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że co do zasady nie ma możliwości wyliczenia wynagrodzenia, a co za tym idzie wysokości składek na ubezpieczenie społeczne oraz wskaźnika podstawy wymiaru emerytury lub renty, w oparciu o wyliczenia hipotetyczne, uśrednione, czy też wynikające z porównania wynagrodzenia innych pracowników (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007 r., I UK 36/07, Legalis nr 181419). Sąd Apelacyjny w Łodzi również niejednokrotnie wypowiadał się w tej kwestii stwierdzając, że wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru świadczeń emerytalno - rentowych nie powinno się udowadniać wyłącznie zeznaniami świadków, jeśli świadkowie nie są w stanie konkretnie i precyzyjnie podać wysokości osiąganego przez wnioskodawcę wynagrodzenia. Wprawdzie w toku postępowania sądowego strona może dowodzić wysokości wynagrodzeń na potrzeby ustalenia wysokości podstawy wymiaru świadczenia wszelkimi środkami dowodowymi, zatem dowodem na tę okoliczność mogą być zarówno dokumenty dotyczące wynagradzania osób zatrudnionych w tym samym okresie, w tym samym zakładzie pracy i przy pracy tego samego rodzaju, co ubezpieczony, jak też zeznania tych osób, nie oznacza to jednak, że wykazanie konkretnych zarobków w celu obliczenia wysokości świadczenia z ubezpieczenia społecznego może być dokonywane
w sposób przybliżony, jedynie na zasadzie uprawdopodobnienia (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 16 lipca 2013 r., III AUa 1714/12, Legalis nr 739136, w wyroku z dnia
29 września 2014 r., III AUa 2618/13, Legalis nr 1163500).

Wobec powyższego z uwagi na fakt, że wnioskodawczyni nie wykazała w toku postępowania dowodowego za pomocą dokumentów czy zeznań świadków wysokości otrzymywanych wynagrodzeń w spornym okresie, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k. p. c., oddalił odwołania.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni.

27 XI 2018 roku.

K. J.