Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 września 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ustalił wartość kapitału początkowego H. S. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy ustalony w decyzji o jej przeliczeniu w związku ze zmiana podstawy wymiaru w wysokości 71,39%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 871,59 zł. ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 71.39% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. ( 71,39% x 1 220,89 zł = 871,59 zł). Przyjęto łącznie 20 lat, 6 miesięcy i 26 dni tj. 246 miesięcy okresów składkowych oraz 28 dni tj. 0 miesięcy okresów nieskładkowych. Wysokość 24% kwoty bazowej wyniosła 293,01 zł. Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 73,22%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 93 385,38 zł.

Za okresy nieudokumentowanego wynagrodzenia przyjęto najniższe wynagrodzenie w j.g.u.:

10.09.1970 - 19.11.1970r. - Przedsiębiorstwo (...) 20.01.1971 - 24.10.1972r. - (...) Zakłady (...)

30.03.1973 - 29.09.1973r. - (...) Zakłady (...)

23.10.1973 - 31.12.1975r. - Wojskowa Akademia Medyczna Szpital (...).01.1976 – 06.01.1976 - 30.06.1981 r. - Wojskowy (...) Zarząd (...)

/ decyzja k. 6 akt kapitałowych ZUS/

W dniu 9.10.2017 r. wnioskodawca H. S. złożył odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę i ustalenie wysokości kapitału początkowego w oparciu o treść jego dokumentacji pracowniczej dostarczonej do ZUS już w okresie postępowania o rentę z tytułu niezdolności do pracy jak i w przedmiotowym postępowaniu w szczególności angaże nie zaś przyjmując najniższe wynagrodzenie w jgu.- co jest rażąco niesprawiedliwe.

/ odwołanie k. 2-4/

W odpowiedzi na powyższe z dnia 2 listopada 2017 r. organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu swego stanowiska podniósł iż kapitał początkowy ustalono w oparciu o dostępny materiał dowodowy i wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy ustalona była z kolejnych 3 lat kalendarzowych tj. 1985-1987. Organ podniósł, iż w kwestii ustalania podstawy wymiaru kapitału początkowego załączona do odwołania dokumentacja oraz świadectwa pracy stanowiące załączniki do akt sprawy nie stanowią odpowiedniego środka dowodowego. Świadectwa pracy stanowią postawę do ustalenia wyłącznie stażu pracy, a przedstawione angaże ze stawką godzinową nie dają możliwości ustalenia faktycznego wynagrodzenia z uwagi na brak danych dotyczących ilości przepracowanych godzin: dziennie, tygodniowo, miesięcznie. Ponadto, przedłożone zawiadomienie z (...) szpitala (...) w Ł. zawiera braki formalne, ponieważ brak pieczątki imiennej osoby upoważnionej do jej wystawienia. Organ rentowy wskazał też, że w razie przedłożenia w organie rentowym dokumentacji innej niż zaświadczenie o zarobkach lub legitymacja ubezpieczeniowa, uwzględnieniu podlegają tylko takie składniki wynagrodzenia określone w aktach osobowych, które przysługiwały bezwarunkowo w czasie trwania zatrudnienia jako stałe składniki określone kwotowo, np. wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki określone kwotowo lub procentowo od znanego kwotowo składnika wynagrodzenia, itp.. Inne składniki wynagrodzenia - premie, nagrody czy dodatki mogą być uwzględnione tylko wówczas, jeżeli zachowana dokumentacja wskazuje niewątpliwie na ich faktyczną wypłatę w określonej wysokości, od której została odprowadzona składka na ubezpieczenie społeczne. W sytuacji, gdy z dokumentacji innej niż płacowa wynika, iż wynagrodzenie było określone stawką godzinową, to wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru emerytury może być ustalone tylko w przypadku, gdy została określona liczba godzin, jaką pracownik faktycznie przepracował w danym okresie na określonym stanowisku (dziennie, tygodniowo lub miesięcznie).

/ odpowiedz na odwołanie k. 10-11/

Decyzją z dnia 4 września 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. przyznał H. S. prawo do emerytury z urzędu od 5.08.2017 r. tj od miesiąca w którym ubezpieczony ukończył 66 lat i 2 miesiące. Jednocześnie wskazał iż w tej dacie ustaje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zaewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura została obliczona zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej jako równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Przy ustaleniu wysokości emerytury uwzględniono:

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 343400,06 zł;

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 209,90 miesięcy;

- wyliczona kwota emerytury wynosi 1636,02 zł

/decyzja karty nienumerowane w aktach ZUS/

W dniu 9.10.2017 r. wnioskodawca H. S. złożył odwołanie także od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę. W uzasadnieniu swego stanowiska podniósł, iż wysokość emerytury podobnie jak wysokość kapitału początkowego winna zostać ustalona w oparciu o zarobki jakie faktycznie osiągał ustalone w oparciu treść jego dokumentacji pracowniczej nie zaś minimalne wynagrodzenie za pracę.

/ odwołanie k. 2-3 akt VIII U 2082/17/

W odpowiedzi na powyższe z dnia 2 listopada 2017 r. organ rentowy podniósł argumentacje analogiczną jak w odpowiedzi na odwołanie od decyzji przedmiocie ustalenia wysokości kapitału początkowego.

/ odpowiedz na odwołanie k. 9- 10 akt VIII U 2082/17/

Postanowieniem z dnia 9 listopada 2017 r. Sąd Okręgowego w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 219 kpc połączył sprawę o sygnaturze VIII U 2082/17 ze sprawą o sygn akt VIII U 2081/17 i nakazał ich łączne rozpoznanie pod numerem sprawy VIII U 2082/17

/ postanowienie k 16 akt VIII U 2082/17/

Ostatecznie w piśmie procesowym z dnia 5 grudnia 2018 r. i 10 stycznia 2019 r. wnioskodawca zgodził się hipotecznym wliczeniem świadczeń według wariantu II tj.z uwzględnieniem zarobków z kart płac i angaży oraz dodatku za uprawnieni budowlane za dwa miesiące 1974 r. nadto wniósł o uznanie dodatku za pracę w warunkach szkodliwych w Zakładzie (...) w Ł. wyrównania świadczeń od momentu nabycia praw do emerytury wraz z odsetkami.

/ pisma procesowe k. 169 i179 k/

Na rozprawie w dniu 11 stycznia 2019 r. wnioskodawca poparł odwołanie, oświadczając iż nie kwestionuje wyliczeń organu rentowego podkreślając dodatkowo kwestie uwzględnienia dodatku za warunki szkodliwe.

/ stanowisko wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 11 stycznia 2019 r. 00:01:10 -00:02:07/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca H. S. urodził się w dniu (...).

/okoliczność bezsporna/

Od dnia 29 września 1991 wnioskodawca był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/ decyzja k. 16 akt ZUS/

Decyzją z dnia 1 września 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ustalił wartość kapitału początkowego H. S. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy ustalony w decyzji o jej przeliczeniu w związku ze zmiana podstawy wymiaru w wysokości 71,39%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 871,59 zł. ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 71.39% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. ( 71,39% x 1 220,89 zł = 871,59 zł). Przyjęto łącznie 20 lat, 6 miesięcy i 26 dni tj. 246 miesięcy okresów składkowych oraz 28 dni tj. 0 miesięcy okresów nieskładkowych. Wysokość 24% kwoty bazowej wyniosła 293,01 zł. Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 73,22%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 93 385,38 zł. Za okresy nieudokumentowanego wynagrodzenia przyjęto najniższe wynagrodzenie w j.g.u.:

10.09.1970 - 19.11.1970r. - Przedsiębiorstwo (...) 20.01.1971 - 24.10.1972r. - (...) Zakłady (...)

30.03.1973 - 29.09.1973r. - (...) Zakłady (...)

23.10.1973 - 31.12.1975r. - Wojskowa Akademia Medyczna Szpital (...).01.1976 – 06.01.1976 - 30.06.1981 r. - Wojskowy (...) Zarząd (...)

/ decyzja k. 6 akt kapitałowych ZUS/

Do obliczenia wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego organ rentowy przyjął następujące dochody z 3 kolejnych lat 1985-1987 r. stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wnioskodawcy uznając je za najkorzystniejsze dla wnioskodawcy:

- 1985 rok – 180 000,00 zł;

- 1986 rok – 194 400,00 zł;

- 1987 rok – 252 000,00 zł;

/obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 5 akt kapitałowych ZUS/

Decyzją z dnia 4 września 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. przyznał H. S. prawo do emerytury z urzędu od 5.08.2017 r. tj od miesiąca w którym ubezpieczony ukończył 66 lat i 2 miesiące. Jednocześnie wskazał, iż w tej dacie ustaje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zaewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura została obliczona zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej jako równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Przy ustaleniu wysokości emerytury uwzględniono:

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 343400,06 zł;

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 209,90 miesięcy;

- wyliczona kwota emerytury wynosi 1636,02 zł

/decyzja karty nienumerowane w aktach ZUS/

Wnioskodawca był zatrudniony w (...) Zakład (...) w Ł. – przedsiębiorstwo (...) w Ł. w okresie od dnia 10 września 1970 r. do dnia 19 listopada 1970 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektryk.

/ świadectwo pracy k. 4 akt ZUS, świadectwo pracy k. 74/.

W świetle angażu we wskazanym okresie zatrudnienia wnioskodawca zarabiał 4,60 zł za godzinę.

/ angaż k. 7 akt ZUS/

W okresie od 20 stycznia 1971 r. do 29 września 1973 r. wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektryka w (...) Zakładach (...) w Ł..

/ świadectwo pracy k. 5 akt ZUS k.2 akta osobowe wnioskodawcy z F. Stomil załączone do akt sprawy/.

Wówczas przechodził przez wszystkie działy, był w okresie stażowym. Pracował na konfekcji oraz w mieszalni. Jako elektryk zajmował się naprawą usterek, wymianą silnika i innymi pracami elektrycznymi, pracował 8 godzin dziennie na zmiany wraz z 4 innymi pracownikami.

/zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 11 stycznia 2019 r. 00:03:06-00:10;46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 12 grudnia 2017 r. k. 40 -41/

Brak jest dokumentów potwierdzających fakt wypłaty wnioskodawcy dodatku 0,75 zł za godzinę za prace w warunkach szkodliwych.

/ akta osobowe – zał. do akt/

W świetle angaży we wskazanym okresie zatrudnienia wnioskodawca otrzymywał:

- od 20.01.1971 do 30.08.1971 r. stawkę godzinową 6,65 zł /grupa IV/III/

- od 01.09.1971 do 24.10.1972 stawkę godzinowa 8,60 zł /grupa VI/III/

- od 30.03.1973 do 29.09.1973 stawkę godzinowa 9,90 zł

/ angaż k. 8 akt kapitałowych ZUS, k. 21 akta osobowe wnioskodawcy z F. Stomil załączone do akt sprawy, umowa o wstępny staż pracy k. 32 akta osobowe wnioskodawcy z F. Stomil załączone do akt sprawy, zaświadczenie o przeszeregowaniu k. 20 akta osobowe wnioskodawcy z F. Stomil załączone do akt sprawy, angaż k. 6 akta osobowe wnioskodawcy z F. Stomil załączone do akt sprawy/

W czasie trwania wskazanego zatrudnienia wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenia na warunkach określonych w układzie zbiorowym Pracy dla (...) Chemicznego z dnia 15.11.1957 r.

/angaż k. 8 akt kapitałowych ZUS, k. 21 akta osobowe wnioskodawcy z F. Stomil załączone do akt sprawy, angaż k. 6 akta osobowe wnioskodawcy z F. Stomil załączone do akt sprawy, układ zbiorowy pracy płyta CD koperta k. 79/

Podczas wskazanego zatrudnienia H. S. odbywał zasadniczą służbę wojskową w okresie od 25 października 1972 do 29 marca 1973 kiedy to został zwolniony przedterminowo jako niezdolny do służby wojskowej a zdolny do służby w formacjach samoobrony.

/ książeczka wojskowa okazana na rozprawie w dniu12 grudnia 2017 r. protokół z tej rozprawy k . 41, zaświadczenie z archiwum wojskowego w O. k. 51, zaświadczenie wojskowej komendy uzupełnień k. 55/

W okresie od 23 października 1973 r. do dnia 31 grudnia 1975 r. wnioskodawca był zatrudniony (...) Szpitalu (...) w Ł. na stanowisku Zastępcy Kierownika (...).

/ świadectwo pracy k. 7 akt ZUS/

W świetle danych wynikających z akt osobowych wnioskodawcy, angaży oraz kart wynagrodzeń ww we wskazanym okresie zatrudnienia otrzymywał następujące uposażenie;

- 10.1973 uposażenie -2400 zł premia 30% -720 zł- razem 3120 zł

- 11.1973 uposażenie – 2400 zł premia 30% -720 zł - razem 3120 zł

- 12.1973 uposażenie – 2400 zł premia 30% -720 zł razem 3120 zł

- 01.1974 uposażenie – 2400 zł premia 30% -720 zł razem 3120 zł

- 02.1974 uposażenie - 2400 zł premia 30% -720 zł razem 3120 zł

- 03.1974 uposażenie – 2400 zł premia - 480 zł , dodatek za uprawnienia budowlane – 300 zł- razem 3120 zł

- 04.1974 uposażenie – 2400 zł dodatek za uprawnienia budowlane - 300 zł - razem 2700 zł ( brak kart wynagrodzeń jednakże jest angaż w aktach osobowych na 2400 zł z dnia 23.10.1973 oraz od 01.01.1974 dodatek za uprawnienia budowlane - 300 zł - przyznany od 1.01.1974 r angażem z 19 marca 1974 r.)

-05.1974 uposażenie – 2400 zł, dodatek za uprawnienia budowane – 300 zł razem 2700 zł

-06.1974 uposażenie – 2400 zł, dodatek za uprawnienia budowlane 300 zł, razem 2700 zł

-07.1974 uposażenie – 2400 zł, premia 720 zł, dodatek za uprawnienia budowlane 300 zł ,razem 3420 zł ( brak kart wynagrodzeń jednakże na k. 50 akt płacowych za ten rok jest wskazana premia w wysokości 30 %).

-08.1974 uposażenie – 2400zł, premia 480 zł, dodatek za uprawnienia budowlane - 300 razem 3120 ( brak kart wynagrodzeń jednakże na k. 90 akt płacowych za ten rok jest wskazana premia w wysokości 20 %)

- 09.1974 uposażenie – 2400 zł, premia 720 zł, dodatek za uprawnienia budowlane - 300 zł, razem 3420 zł ( brak kart wynagrodzeń ,ale na k. 138 akt płacowych za ten rok jest wskazana premia w wysokości 30 %)

- 10.1974 uposażenie – 2400 zł, dodatek za uprawnienia budowlane – 300 zł, razem 2700 zł

- 11.1974 uposażenie – 2400 zł, premia 720 zł, dodatek za uprawnienia budowlane- 300 zł, razem 3420 ( brak kart wynagrodzeń ale na k. 314 za ten rok jest wskazana premia w wysokości 30 %)

- 12.1974 uposażenie – 2400 zł, premia 720 zł, dodatek za uprawnienia budowlane - 300 zł, razem 3420 zł ( brak kart wynagrodzeń ale na k. 339 jest wskazana premia w wysokości 30 %)

- 01.1975 uposażenie – 2400 zł, premia 30% -720 zł, dodatek 300 zł za uprawnienia budowlane , razem 3420 zł

- 02.1975 uposażenie – 2400 zł, premia 30% -720 zł, dodatek za uprawnienia budowlane - 300 zł, razem 3420 zł

- 03.1975 uposażenie – 2400 zł, dodatek 300 zł, razem 2700 zł

- 04.1975 uposażenie – 2400 zł, premia 550 zł, dodatek za uprawnienia budowlane -300 zł, razem 3250

- 05.1975 uposażenie – 2400 zł, premia 30% - 720 zł, dodatek za uprawnienia budowlane – 300 zł razem 3420 zł (brak premii w kratach wynagrodzeń ale uwzględnione w osobnej pozycji 30 % premii za maj k. 148 akt płacowych za ten rok)

- 06.1975 uposażenie – 2400 zł, premia 30 % - 720 zł, dodatek za uprawnienia budowlane- 300 zł, razem 3420 zł (brak premii w kratach wynagrodzeń ale uwzględnione w osobnej pozycji 30 % premii za czerwiec k. 189 akt płacowych za ten rok) plus premia 550

- 07.1975 uposażenie - 2400 premia 30% 720 dodatek 300 razem 3420 (brak premii w kratach wynagrodzeń ale uwzględnione w osobnej pozycji 30 % premii za lipiec k. 265) plus premia 500 zł

- 08.1975 uposażenie - 2400 zł, dodatek za uprawnienia budowlane – 300 zł razem 2700 (przyjęto analogicznie na podstawie angaży)

- 09.1975 uposażenie – 2400 zł, dodatek za uprawnienia budowlane - 300 zł, razem 2700 zł (przyjęto analogicznie na podstawie angaży)

- 10.1975 uposażenie – 2400 zł, dodatek za uprawnienia budowlane – 300 zł, razem 2700(przyjęto analogicznie na podstawie angaży)

-11.1975 uposażenie – 2400 zł, dodatek za uprawnienia budowlane 300 zł, razem 2700 zł(przyjęto analogicznie na podstawie angaży)

-12.1975 uposażenie – 2400 zł, dodatek za uprawnienia budowlane 300 zł, razem 2700 zł(przyjęto analogicznie na podstawie angaży)

/ wyciąg z rozkazu dziennego nr 245, k. 14 akt osobowych z (...) Szpitala (...) załączone do akt sprawy, wyciąg z rozkazu dziennego nr 66 , k. 15 akt osobowych z (...) Szpitala (...) załączone do akt sprawy, wyciąg z rozkazu dziennego nr 233, k. 22 akt osobowych z (...) Szpitala (...) załączone do akt sprawy, wyciąg z rozkazu dziennego nr 235, k. 23 akt osobowych z (...) Szpitala (...) załączone do akt sprawy, listy wynagrodzeń załączone do akt sprawy, zaświadczenia z archiwum k 126, zaświadczenie archiwum k. 128 -129, wyciągi z listy płac k. 130-131/,

Dodatkowo wnioskodawca był uprawniony do dodatku w wysokości 300 zł za uprawnienia budowlane w miesiącu styczniu i lutym 1974 r.

/wyciąg z rozkazu dziennego nr 66, k. 15 akt osobowych z (...) Szpitala (...) załączone do akt sprawy/.

Według angaży wnioskodawca miał w tym okresie prawa do premii:

- do 30% określonej w załączniku nr 4 do Układu Zbiorowego Pracy/23.10.1973/

- 30% premii /23.10.1973/

- do 5% - premia uznaniowa /20.10.1975/

/angaże w aktach osobowych/

W okresie od 6 stycznia 1976 r. do 30 czerwca 1981 r. wnioskodawca był zatrudniony w Wojskowym (...) Zarządzie (...) w Ł. na stanowisku majster robót elektrycznych w okresie od 6.01.1976 -30.10.1976 r. oraz starszy majster robót elektrycznych w okresie od 1.11.1976 r. do 30.06.1981 r. na którym zgodnie z wystawionym mi świadectwem pracy ostatnio otrzymywał wynagrodzenie 4.000 zł dodatek funkcyjny 1.000 zł dodatek 500 zł za pełnienie funkcji mistrza kierującego zespołem, dodatek za wysługę lat wysokości 10 % 900 zł dodatek przejściowy do wynagrodzenia, premie zadaniowa do 25 % + 600 zł dodatku za szczególne właściwości pracy w resorcie MON

/świadectwo pracy k. 8 akt ZUS oraz k. 73 załączonych akt osobowych /

W świetle danych wynikających z akt osobowych wnioskodawcy, angaży oraz kart wynagrodzeń ww we wskazanym okresie zatrudnienia otrzymywał następujące uposażenie;

- 01.1976 r. uposażenie – 3400,

- 02.1976 r. uposażenie – 3400 zł, dodatek 150 zł + wyrównanie k.548 zł, razem 4098 zł, ( kwota wyrównania k. 193)

- 03.1976 r. uposażenie – 3400 zł, dodatek 150 zł+ premia kwartalna 1448 zł razem 4998 zł,

-04.1976 r. uposażenie – 3400 zł, dodatek 400 zł, dodatek 150 zł razem 3950 zł,

-05.1976 r. uposażenie – 3400 zł, dodatek 400 zł, dodatek 150 zł, dodatek 300 zł

-06.1976 r. uposażenie – 3400 zł dodatek 400zł dodatek 150 zł dodatek 300 zł+ premia kwartalna 1836 zł razem (...),

-07.1976 r. uposażenie – 3400 dodatek 400 dodatek 300 razem 4100,

-08.1976 r. uposażenie – 3400 dodatek 400 dodatek 300 razem 4100,

-09.1976 r. uposażenie – 3400 dodatek 400 dodatek 300 + premia kwartalna (...) razem (...),

-10.1976 r. uposażenie – 3400 dodatek 400 dodatek 300 razem 4100,

- 11.1976 r. uposażenie – 3400 dodatek 600 dodatek 300 razem 4300,(podwyższenie dodatku funkcyjnego z kwoty 400 na 600 angaż z dnia 13.10.1976 r.)

-12.1976 r. uposażenie – 3400 dodatek 600 dodatek 300 + premia kwartalna 2040 razem 6340,

-01.1977 uposażenie – 3400 dodatek 600 dodatek 300 razem 4300

-02.1977 uposażenie – 3400 dodatek 600 dodatek 300 razem 4300 oraz godziny nadliczbowe 717

-03.1977 uposażenie – 3400 dodatek 600 dodatek 300 razem 4300

- za okres od 04-06.1976 brak kart wynagrodzeń wynagrodzenie analogicznie jak za poprzednie okresy wyniosło 4300 (3400 +600 +300)

-07.1977 uposażenie – 3400 dodatek 600 dodatek 300 razem 4300

-08.1977 uposażenie – 3400 dodatek 600 dodatek 300 razem 4300

-09.1977 wynagrodzenie łącznie 4900 (zgodnie z k. 301) dodatkowo premia 1944

-10.1977 uposażenie – 3700 dodatek 600 dodatek 300 razem 4600

-11.1977 uposażenie – 3700 dodatek 600 dodatek 300 razem 4600

-12.1977 uposażenie – 3700 dodatek 600 dodatek 300 razem 4600 dodatkowo premia 2200

- nadto premia za I kwartał w kwocie 1734 zł oraz premia za II kwartał 2836 zł

-01.1978 uposażenie – 3700 dodatek 600 dodatek 300 razem 4600

-02.1978 uposażenie – 3700 dodatek 600 dodatek 300 razem 4600

-03.1978 uposażenie – 3700 dodatek 600 dodatek 300 razem 4600 dodatkowo premia (...)

-04.1978 uposażenie – 3700 dodatek 600 dodatek 300 razem 4600

-05.1978 uposażenie – 3700 dodatek 600 dodatek 300 razem 4600

-06.1978 uposażenie – 3700 dodatek 600 dodatek 350 razem 4650 dodatkowo premia 999

-07.1978 uposażenie – 3700 dodatek 600 dodatek 350 razem 4650

-08.1978 uposażenie – 3700 dodatek 1000 dodatek 350 razem 5050

-09.1978 uposażenie – 3700 dodatek 1000 dodatek 350 razem 5050

-10.1978 uposażenie – 3700 dodatek 1000 dodatek 350 razem 5050

-11.1978 uposażenie – 3700 dodatek 1000 dodatek 350 razem 5050

-12.1978 uposażenie – 3700 dodatek 1000 dodatek 350 razem 5050

- dodatkowo premia za III kwartał 1665 zł (w kartach wynagrodzeń dotyczących tylko premii)

-01.1979 uposażenie – 3700 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5200

-02.1979 uposażenie – 3700 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5200

-03.1979 uposażenie – 3700 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5200 dodatkowo premia 2392 godziny nadliczbowe (...)

-04.1979 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 dodatek 900 razem 6400

-05.1979 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500 dodatkowo premia 2400

-06.1979 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500 dodatkowo premia 2400

-07.1979 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500

-08.1979 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500 dodatkowo premia 2040

-09.1979 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500

-10.1979 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500 dodatkowo premia 2040

-11.1979 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500

-12.1979 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500 + premia (...)

-01.1980 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem (...) bo godziny nadliczbowe, dodatkowo premia za IV kwartał 2390

-02.1980 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500

-03.1980 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500 dodatkowo premia 2040

-04.1980 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500

-05.1980 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500 dodatkowo premia 2040

-06.1980 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 razem 5500 dodatkowo premia 2160

-07.1980 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 +200 +400 razem 6100

-08.1980 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 +200 razem 5700

-09.1980 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 500 +200 razem 5700 dodatkowo premia 2040

-10.1980 uposażenie – 4000 dodatek 1000 dodatek 600 +220 razem 6220

-11.1980 uposażenie – 4400 dodatek 1000 dodatek 600 +220 razem 6220

-12.1980 uposażenie – 4700 dodatek 1000 dodatek 600 +470 +500 razem 7270 plus wyrównanie 1110 i premia w kwocie 2820 za IV kwartał

-01.1981 uposażenie – 4700 dodatek 1000 dodatek 600 +470 +500 razem 7270

-02.1981 uposażenie – 4700 dodatek 1000 dodatek 600 +470 +500 razem 7270

-03.1981 uposażenie – 4700 dodatek 1000 dodatek 600 +470 +500 razem 7270 dodatkowo premia 2820 i wyrównanie 825

-04.1981 uposażenie – 4910 dodatek 1000 dodatek 600 +500 +491 razem (...)

-05.1981 uposażenie – 4910 dodatek 1000 dodatek 600 +500 +491 razem (...)

-06.1981 uposażenie – 4910 dodatek 1000 dodatek 600 +250 +500 razem (...) dodatkowo wyrównania (...) i premia (...)

/listy wynagrodzeń załączone do akt sprawy, umowa o pracę k. 7, wyciąg z rozkazu k. 8, umowa o prace k. 9, wyciąg z rozkazu k. 10, wyciąg z rozkazu k 28, wyciąg rozkazu k. 29, angaż k. 31, wyciąg z rozkazu specjalnego k. 33, wyciąg z rozkazu k. 34, wyciąg z rozkazu k. 35, wyciąg z rozkazu k. 37, wyciąg z rozkazu k. 38, wyciąg z rozkazu k. 38, angaż k. 43, wyciąg z rozkazu k. 44, wyciąg z rozkazu k. 45, wyciąg z rozkazu k. 46, angaż k. 53 wyciąg z rozkazu k. 55, wyciąg k. 57, angaż k. 61, wyciąg z rozkazu k. 63, wyciąg z rozkazu k. 66 wyciąg z rozkazu k. 67 wyciąg z rozkazu k. 68 wszystko w załączonych aktach osobowych, zaświadczenie z archiwum k. 128-129 wyciąg z listy płac k. 132 -134 /

W świetle hipotetycznego wyliczenia świadczenia wnioskodawcy w najkorzystniejszym wariancie, zgodne z aktami i kartami wynagrodzeń, zaświadczenia z Archiwum co do wysokości wypłaconych składników, przy uwzględnieniu stawek godzinowych (Stomil, Społem), zgodnie z zarządzeniem z dnia 5 listopada 2018 r. k. 150 i przy zwiększeniu należnego wnioskodawcy wynagrodzenia po 300 zł dodatku za uprawnienia budowlane za styczeń i luty 1974 r.

- wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 101,80 %

- Kwota kapitału początkowego wynosi 114.063,84 - po waloryzacji 419439,65 zł

- Ś. dalsze trwanie życia - 209,90 miesięcy

-Wyliczona wartość emerytury - 1998,29 zł

/ hipotetyczne wyliczenie ZUS k. 172, 175-176v w wariancie II/

Przy tym zarobki/dochód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, oraz stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % według wskazanego wariantu wyniosły w;

-1972 r. -16 494,88 – 65,74 %

- 1973 r. 18 649,40 -66,65%

-1974 r. -38 400,00 -100,47 %

-1975 r. – 37 300,00 -79,44 %

- 1976 r. 55 258,00 -107,56%

-1977 r. (...),00 -111,60 %

-1978 r. 61 879,00 -105,52 %

-1979 r. (...),00 149,56%

-1980 r. (...),00 -118,15%

- 1981 104 503,00 -113,26 %

/ obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 175-176v. w wariancie II/

Wnioskodawca nie kwestionuje okresu zatrudnienia uwzględnionego przez ZUS w zaskarżonych decyzjach a jedynie przyjętą wysokość zarobków za okres zatrudnienia.

/zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 11 stycznia 2019 r. 00:03:06-00:10:46 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 12 grudnia 2017 r. k. 40 -41/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach emerytalnych i kapitałowych wnioskodawcy. Sąd oparł się w szczególności na zachowanych dokumentach z jego akt osobowych z okresu zatrudnienia, przedstawionych listach płac i na hipotetycznym wyliczeniu wysokości kapitału początkowego jak i emerytury wykonanym przez ZUS w piśmie z dnia 12 grudnia 2018 roku w wariancie II (zgodne z aktami i kartami wynagrodzeń, zgodnie z zarządzeniem z dnia 5 listopada 2018 r. k. 150 i przy zwiększeniu należnego wnioskodawcy wynagrodzenia po 300 zł dodatku za uprawnienia budowlane za styczeń i luty 1974 r.), który nie był kwestionowany przez wnioskodawcę pod względem rachunkowym i które Sąd uznał za wiarygodne w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego. Powyższy wariant zasługiwał na uwzględnienie, ponieważ obejmował zarobki faktycznie wypłacone wnioskodawcy, w tym premie wskazane zarówno kwotowo w listach płac jak i ustalone procentowo w oparciu o angaże, zaś wariant I oparty wyłącznie w oparciu o zaświadczenia przedstawione przez archiwum nie znajdował pełnego pokrycia w dokumentacji płacowej. Niemniej jednak dane zawarte we wskazanych zaświadczeniach posłużyły lecz tylko pomocniczo do ustalenia wysokości wypłaconych wnioskodawcy premii tam gdzie ich wysokość w angażach wyrażona była w sposób procentowy oraz wyrównań.

Sąd uznał również za wiarygodne zeznania wnioskodawcy w zakresie w jakim posłużyły do poczynienia ustaleń. Sąd uznał za nieudowodniony podnoszony przez odwołującego fakt wypłaty wnioskodawcy dodatku za pracę w warunkach szkodliwych w wysokości 75 gr za godzinę pracy w okresie zatrudnienia w Zakładach (...) w Ł.. W świetle zeznań wnioskodawcy dodatek ten miał wynikać z kategorii IV/III zaszeregowania. Niemniej jednak fakt jego wypłaty nie wynika bezpośrednio z angaży. Natomiast Układ Zbiorowy Pracy przedstawiony w procesie nie wskazuje by w istocie taki dodatek wynikał wprost z tej grupy zaszeregowania ani nie określa by stanowisko elektryka, na którym był zatrudniony wówczas wnioskodawca wiązało się w istocie z pracą w warunkach szkodliwych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne w przeważającym zakresie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 173 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1383), dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Stosownie do art. 174 ust. 1 tejże ustawy, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Zgodnie z ust. 2, przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Zgodnie z ust. 3 przywołanego artykułu, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Według ust. 3b w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2013 roku (w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 21 czerwca 2013 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu.

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Zgodnie natomiast z treścią ust. 8 przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku, według wskazanego w nim wzoru.

Z kolei w myśl art. 15 ust. 1 powyższej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Natomiast stosownie do brzmienia ust. 2a tego samego przepisu, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Z kolei na postawie ust. 6 omawianego przepisu na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Jak stanowi art. 15 ust. 4 w/w ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1.  oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2.  oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3.  oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4.  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%, jednakże przy ponownym przeliczeniu wysokości emerytury należy mieć na względzie, iż zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy uwzględnia się kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

W związku z treścią zacytowanych przepisów można stwierdzić, iż kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 rokiem, podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

Przytoczone zasady postępowania – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 roku w sprawie o sygn. III UZP 2/03 (OSNP 2003/14/338) - tak przy ustalaniu prawa do świadczenia, jak i jego przeliczaniu, pozwalają na ogólną uwagę, iż zamiarem ustawodawcy było umożliwienie ubezpieczonym dokonanie wyboru, w ramach prawa, najkorzystniejszego z ich punktu widzenia okresu, z którego podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, będzie stanowić podstawę wymiaru świadczenia.

Z kolei ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, a więc dla osób takich jak wnioskodawca, urodzony (...) określa przepis art. 24 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Stosownie natomiast do treści art. 25 ust 1 ustawy emerytalnej, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa wart 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Z kolei zgodnie z art. 26 ust 1 ustawy emerytalnej, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. W ust. 2 wskazano, ze wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach (ust. 3). Przy czym w ust. 4 i 5 wskazano, że tablice trwania życia ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Z powyższych przepisów wynika jednoznacznie, że zasadą obowiązującą przy ustalaniu wysokości emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. jest zasada zdefiniowanej składki, zgodnie z którą wysokość świadczenia zależy z jednej strony od sumy składek emerytalnych jakie zostały zgromadzone na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS za okres poczynając od 1 stycznia 1999 r., zaś z drugiej od wysokości kapitału początkowego, tj. od kwoty ustalonej oddzielnie dla każdego ubezpieczonego według ustalonego przez ustawodawcę wzoru, odzwierciedlającej w przybliżeniu stan jego konta ubezpieczeniowego za okres do 31 grudnia 1998 r.

W rozpoznawanej sprawie spór sprowadzał się do uwzględnia faktycznych wysokości zarobków osiąganych przez wnioskodawcę, kiedy był zatrudniony w (...) Zakład (...) w Ł. – przedsiębiorstwo (...) w (...) Zakładach (...) w Ł., (...) Szpitalu (...) w Ł. w Wojskowym (...) Zarządzie (...) w Ł..

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii wskazać należy, że zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011, Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. obowiązuje od 23 listopada 2011 r. i ma zastosowanie do wniosków w sprawach świadczeń złożonych od daty jego wejścia w życie. Zastąpiło ono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz. 49, ze zm.), które dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości określało w sposób podobny. I tak zgodnie z § 20 pkt. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. - mającym zastosowanie w sprawie odwołującego się - środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty dla pracowników były zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Orzeczenia Sądu Najwyższego jakie zapadły jeszcze na gruncie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. są zgodne co do tego, że ograniczenie co do środków dowodowych wynikające z § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. obowiązujące w postępowaniu przed organem rentowym nie ma zastosowania w postępowaniu sądowym przed Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość zarobków, której pochodną jest podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, jest faktem mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art.227 k.p.c.), który w postępowaniu przed sądem może być udowadniany wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za celowe i pożądane. Wysokość uzyskiwanego uposażenia może być zatem ustalana także przy pomocy innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia zainteresowanego /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r. sygn. akt II UKN 186/97, opubl. OSNP 1998/11/342; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 r. sygn. I UK 115/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2007, Nr 17-18, poz. 257, str. 753/. Przy czym nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) /por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996r., sygn. akt I CKU 45/96, opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76; wyrok Sądu Najwyższego z 7 października 1998 r., sygn. II UKN 244/98, opubl. OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662/.

Przy tym wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego. Chodzi tutaj o umowy pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Sąd Okręgowy stoi jednak na stanowisku, że dla potrzeb obliczenia kapitału początkowego i wysokości podstawy wysokości emerytury, w przypadku nieudowodnienia przez osobę ubezpieczoną (za pomocą dostępnych w postępowaniu sądowym środków dowodowych) wysokości podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych (wysokości rzeczywiście otrzymywanego wynagrodzenia) w danym roku lub w określonych latach - należy przyjmować pod warunkiem znajomości stawki godzinowej – dla niewątpliwie udowodnionego okresu ubezpieczenia w danym czasie, a więc zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy – wynagrodzenie wyliczone przez przyjęcie wysokości dziennej normy czasu pracy obowiązującej w tym okresie, przy uwzględnieniu niewątpliwie otrzymywanych dodatków i premii. Przeprowadzone postępowanie dowodowe miało na celu ustalić taką wysokość wynagrodzenia, jakie wnioskodawca niewątpliwie otrzymywał. Sąd ma przy tym na względzie powszechnie znane trudności w dokumentowaniu nie tylko wysokości wynagrodzenia, ale nawet samego zatrudnienia w latach odległych od daty wniosku, związane z brakiem dokumentów (te podlegały bowiem niszczeniu po upływie określonego czasu), czy wręcz likwidacją zakładów pracy.

Mając powyższe na uwadze uwzględniając wnioski H. S. Sąd w niniejszej sprawie przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych ubezpieczonego, oraz przedstawionych w procesie list płac co pozwoliło w sposób wszechstronny przeanalizować zasadność zgłoszonych żądań.

W toku postępowania przed organem rentowym oraz w toku postępowania sądowego zostały złożone: akta osobowe wnioskodawcy ze spornego okresu oraz karty wynagrodzeń i w ocenie Sądu nie ma przeszkód by na tej podstawie ustalić zarówno wysokość wynagrodzenia ubezpieczonego wprost wskazaną kwotowo jak i w oparciu o stawkę godzinową wynikającą z angaży i obowiązujący wówczas normatywny czas pracy jak i wysokość uzyskiwanych przez niego premii w przyjętym zakresie. W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, dokumentacja z okresu zatrudnienia ubezpieczonego w postaci kart wynagrodzeń angaży także tam gdzie określa wyłącznie należną stawkę godzinową czy stricte należny procent premii wskazuje wysokość wynagrodzenia wnioskodawcy w sposób niewątpliwy. Z tych też względów, zdaniem Sądu nie ma podstaw by nie uwzględnić wskazanych zarobków zarówno przy ustaleniu wysokości podstawy kapitału początkowego jak i emerytury.

Oceny tej nie zmienia podnoszona przez organ rentowy okoliczność iż w zakresie premii określonej procentowo nie ujętych bezpośrednio w kartach wynagrodzeń lecz na oddzielnych kartach istnieje wątpliwość z jakiego funduszu były przyznane i czy były oskładkowane.

Odnosząc się do powyższego podnieść należy iż przy ustalaniu, czy istnieje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne od określonych składników wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, stosuje się przepisy obowiązujące w okresie, z którego wynagrodzenie jest uwzględnione w podstawie wymiaru. Powyższe koresponduje z zapisem § 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (Dz. U. z 1989 r. Nr 11, poz. 63 ze zm.), w myśl których, do ustalenia podstawy wymiaru dla pracowników uspołecznionych zakładów pracy nie przyjmuje się tych składników wynagrodzenia w gotówce i w naturze z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy, od których nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, a przy ustalaniu, czy istnieje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne od określonych składników wynagrodzeń, stosuje się przepisy obowiązujące w okresie, z którego wynagrodzenie jest uwzględniane w podstawie wymiaru.

W spornym okresie od 1972-1981 wnioskodawca otrzymywał premie stanowiące procent jego wynagrodzenia zasadniczego w tym premie kwartalne.

W tym czasie w okresie od 19 października 1986 do 31 grudnia 1976 r. obowiązywała uchwała nr 103 Rady Ministrów z dnia 25 maja 1971 w spławie składników funduszu płac i pozostałych wynagrodzeń z tytułu pracy w jednostkach gospodarki uspołecznionej (MP nr 31 poz 196) oraz Rozporządzenie Przewodniczącego Komitetu Pracy i Płac w sprawie obliczania podstawy emerytury lub renty, zasiłków z ubezpieczenia na wypadek choroby i macierzyństwa oraz składek na ubezpieczenia społeczne z dnia 19 sierpnia 1968 r. (Dz.U. Nr 35, poz. 246) a w okresie od 1 stycznia 1977 r. do 31 grudnia 1983 r. Rozporządzenie Ministra Pracy ,Płac i spraw Socjalnych z dnia 13 grudnia 1976 r. w sprawie dostosowania niektórych przepisów o ubezpieczeniu społecznym i o ubezpieczeniu rodzinnym do zasad określających składniki funduszu płac (Dz.U. nr 40 poz 239) uchwała nr 158 Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 1976 r. w sprawie składników funduszu płac (MP 43 poz 212).

W myśl § 1 ust. 1 Rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Pracy i Płac z dnia 19 sierpnia 1968 r. Podstawę wymiaru emerytury lub renty, zwaną dalej „podstawą wymiaru“, stanowi przeciętny miesięczny zarobek w gotówce i w naturze - zależnie od wniosku zainteresowanego. Zaś zgodnie z § 3 pkt 1 tego rozporządzenia za zarobek w gotówce uważa się wypłaty zaliczone do osobowego funduszu płac.

Z kolei stosownie do § 1 rozporządzenia, z dnia 13 grudnia 1976 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowiły w uspołecznionych zakładach pracy wypłaty pieniężne oraz wartości świadczeń w naturze, zaliczone do osobowego funduszu płac.

Premia wypłacona wnioskodawcy byłaby zatem uwzględniona do podstawy wymiaru emerytury o ile byłaby zaliczona do osobowego funduszu płac.

Osobowy fundusz płac określały podane uchwały.

W myśl § 7 ust. 1 zd. 2 uchwały nr 103 do osobowego funduszu płac zalicza się w szczególności

1) wynagrodzenie wynikające z obowiązujących systemów płac, jak

a) płace akordowe

b)płace czasowe

c)place w systemie prowizyjnym i czasowo prowizyjnym,

d) premie.

Z kolei zgodnie z § 4 uchwały Nr 158 Rady Ministrów składnikami funduszu płac są:

1) osobowy fundusz płac obejmujący m.in. wynagrodzenia pracowników pozostających w ewidencji personalnej zakładu pracy, należne ze stosunku pracy,

2) bezosobowy fundusz płac,

3) fundusz honorariów,

4) fundusz agencyjno-prowizyjny,

6) wynagrodzenia z zakładowego funduszu nagród, z czystej nadwyżki
w spółdzielniach i z funduszów o podobnym charakterze.

Do osobowego funduszu plac zalicza się wypłaty pieniężne i wartość świadczeń w naturze na rzecz pracowników z tytułu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy ( § 5 pkt 1 uchwały) do osobowego funduszu płac zalicza się w szczególności wypłaty wynagrodzeń i świadczeń wymienionych w załączniku nr 1 do uchwały. Załącznik ten zaś w pkt I. ust. 1 podpunkt 2) wskazuje na wynagrodzenia wynikające z podstawowych zasad wynagradzania takie jak wynagrodzenia w czasowej i w czasowo premiowej formie płac (godzinowe dniówkowe, miesięczne) łącznie z premiami przewidzianymi w tej formie płac w tym premie i nagrody wypłacone z zysku.

Tym samym w ocenie Sądu Okręgowego brak podstaw do kwestionowania faktu oskładkowania otrzymywanych przez wnioskodawcę premii.

Natomiast w ocenie Sądu nie sposób uwzględnić przy ustaleniu wysokości zarobków decydujących o wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego jak i emerytury dodatku za pracę w warunkach szkodliwych, gdyż wnioskodawca faktu jego wypłaty za cały okres zatrudnienia w zakładach (...) w Ł. nie wykazał. Jak już podniesiono materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie iż wnioskodawca dodatek ten otrzymywał. Brak stosownych zapisów w tym zakresie zarówno w angażach jak i obowiązującym wówczas Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy. Nie ma też żadnych innych dokumentów potwierdzających fakt jego wypłaty. W istocie ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych. Jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest bowiem wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości.(tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2006 roku, zapadłego w sprawie o sygn. akt III AUa 1096/05,) Wnioskodawca nie przedłożył żadnych miarodajnych dowodów potwierdzających fakt pracy w szczególnych warunkach i wypłaty dodatku z tego tytułu. Nie ma więc prawnej możliwości uwzględnienia tego składnika wynagrodzenia przy ustalaniu wysokości należnych świadczeń zgodnie z żądaniem wnioskodawcy.

Reasumując, co do żądania skarżącego o uwzględnienie w wyliczeniu podstawy wymiaru kapitału początkowego i emerytury w spornym okresie faktycznych kwot otrzymywanego wynagrodzenia, brak jest wyłącznie podstaw do przyjęcia dodatku za pracę w warunkach szkodliwych gdyż faktu jego wypłaty wnioskodawca nie wykazał. W pozostałym zakresie wynagrodzenie zasadnicze, dodatki i premie określone w angażach i listach płac winny zostać przyjęte do obliczenia należnych świadczeń.

Organ rentowy dokonał stosownego hipotetycznego wyliczenia wysokości kapitału początkowego i emerytury. Przy czym za miarodajne dla rozstrzygnięcia uznać należało przeliczenie niekwestionowane przez wnioskodawcę zgodne z aktami i kartami wynagrodzeń, uwzględniające zwiększenie należnego wnioskodawcy wynagrodzenia po 300 zł dodatku za uprawnienia budowlane za styczeń i luty 1974 r.

Przy przyjęciu takich założeń wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 101,80 %, kwota kapitału początkowego wynosi 114.063,84 - po waloryzacji 419439,65 zł a wyliczona wartość emerytury - 1998,29 zł. Wskaźniki te są niewątpliwie korzystniejsze niż te przyjęte w zaskarżonych decyzjach. Wobec tego w tym zakresie odwołanie wnioskodawcy jako zasadne należało uwzględnić. Sąd orzekł o obowiązku przeliczenia od dnia przyznania uprawnień do emerytury, bowiem decyzja w tym zakresie została wydana z urzędu przez organ rentowy.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje i orzekł jak w punkcie 1 i 2 sentencji.

W pozostałej zaś części na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie jako bezzasadne Sąd oddalił.

W przedmiocie zaś wniosku H. S. o przyznanie odsetek ustawowych Sąd przekazał go Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. do rozpoznania z uwagi na czasową niedopuszczalność drogi sądowej, albowiem organ rentowy w tym zakresie nie zajął żadnego stanowiska. Należy zauważyć, iż tak sprecyzowane roszczenie, nie było przedmiotem rozpoznania organu rentowego.

Zgodnie z dyspozycją art. 476 §2 k.p.c. w związku z art. 2 k.p.c. przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych dotyczących ubezpieczenia społecznego i kategorii spraw wymienionych w pkt 1-5 § 2 art. 476 k.p.c.

Na obecnym etapie postępowania, wobec braku decyzji organu rentowego w zakresie roszczenia wnioskodawcy o przyznanie odsetek, zachodzi czasowa niedopuszczalność drogi sądowej, a właściwym do rozpoznania roszczeń pozostaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, od decyzji którego będzie przysługiwać wnioskodawcy prawo wniesienia odwołania do Sądu zgodnie z powołanymi przepisami.

Z uwagi na powyższe Sąd, na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 464 § 1 k.p.c. orzekł jak w pkt 4 sentencji.