Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2019 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XII Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Małgorzata Demianiuk - Dzik

Protokolant: sekr. sąd. Daniel Wiśniewski

przy udziale Prokuratora Andrzeja Jóźwika

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 29.11.2018r., 9.01.2019 r., 21.02.2019r.

sprawy:

1)  G. B.

córki J. i G. z domu K.

urodzonej (...) w C.,

2)  S. K.

syna W. i A. z domu C.

urodzonego (...) w G.,

oskarżonych o to, że:

w okresie od 21 lutego 2005 r. do 30 marca 2005 r w miejscowości M. na terytorium W. oraz w W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami posługując się jako autentycznymi poświadczającymi nieprawdę pismami z dnia 22 stycznia 2005 r i 5 lutego 2005 r stwierdzającymi, że prowadząc samochód osobowy marki „F. (...)” nr rej. (...) w dniu 11 sierpnia 2004 r w miejscowości L. G. B. była sprawcą wypadku drogowego w wyniku, którego ciężkich obrażeń ciała doznali S. K., A. P. (1) i M. W., wprowadziła w błąd przedstawiciela ubezpieczyciela i doprowadzając do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wyłudziła nienależne odszkodowanie znacznej wartości, w wysokości nie mniejszej niż 162.500 euro, stanowiących równowartość 648.207,10 zł na szkodę (...) Spółka Akcyjna w W., tj. o czyn z art. 271 § 1 i 3 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk oraz art. 11 § 2 kk i art. 12 kk.

orzeka:

I.  oskarżonych G. B. i S. K. w ramach zarzucanego im czynu uznaje za winnych tego, że w okresie od 21 października 2004r. do 30 marca 2005 r. w miejscowości M. na terytorium W. oraz w W., działając ze z góry powziętym zamiarem, w krótkich odstępach czasu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami doprowadzili przedstawiciela ubezpieczyciela (...) Spółka Akcyjna w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w wysokości 162.500 euro w ten sposób, że w dniu 21 października 2004r. ustalona osoba działająca jako pełnomocnik złożyła wniosek o wypłacenie odszkodowania za wyrządzone szkody będące następstwem wypadku, a następnie posługując się zawierającymi nieprawdę pismami z dnia 22 stycznia 2005 r. i 2 lutego 2005 r. stwierdzającymi, że prowadząc samochód osobowy marki „F. (...)” nr rej. (...) w dniu 11 sierpnia 2004 r w miejscowości L. G. B. była sprawcą wypadku drogowego w wyniku, którego ciężkich obrażeń ciała doznali S. K., A. P. (1) i M. W. wprowadzili w błąd przedstawiciela ubezpieczyciela doprowadzając do wypłaty nienależnych odszkodowań w wysokości 162.500 euro, stanowiących równowartość 648.207,10 zł na szkodę (...) Spółka Akcyjna w W. i za to na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk skazuje oskarżonych, a na podstawie art. 294 §1 kk wymierza każdemu z nich karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 4 § 1 kk, wykonanie wymierzonej wobec każdego z oskarżonych kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 3 (trzech) lat próby;

III.  na podstawie art. 46 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 4 § 1 kk orzeka wobec oskarżonej G. B. obowiązek naprawienia szkody w części poprzez zapłatę kwoty 12.000 (dwunastu tysięcy) złotych na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.;

IV.  na podstawie art. 46 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 roku w zw. z art. 4 § 1 kk orzeka wobec oskarżonego S. K. obowiązek naprawienia szkody w części poprzez zapłatę kwoty 12.000 (dwunastu tysięcy) złotych na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.;

V.  na podstawie art. 627 kpk i art. 633 kpk zasądza od każdego z oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 3257,26 zł (trzy tysiące dwieście pięćdziesiąt siedem złotych dwadzieścia sześć groszy), w tym 300 (trzysta) złotych tytułem opłaty.

Sygn. akt XIIK 114/18

UZASADNIENIE

S. K. i G. B. zostali oskarżeni o to, że: w okresie od 21 lutego 2005 r. do 30 marca 2005 r w miejscowości M. na terytorium W. oraz w W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami posługując się jako autentycznymi poświadczającymi nieprawdę pismami z dnia 22 stycznia 2005 r i 5 lutego 2005 r stwierdzającymi, że prowadząc samochód osobowy marki „F. (...)” nr rej. (...) w dniu 11 sierpnia 2004 r w miejscowości L. G. B. była sprawcą wypadku drogowego w wyniku, którego ciężkich obrażeń ciała doznali S. K., A. P. (1) i M. W., wprowadziła w błąd przedstawiciela ubezpieczyciela i doprowadzając do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wyłudziła nienależne odszkodowanie znacznej wartości, w wysokości nie mniejszej niż 162.500 euro, stanowiących równowartość 648.207,10 zł na szkodę (...) Spółka Akcyjna w W., tj. o czyn z art. 271 § 1 i 3 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk oraz art. 11 § 2 kk i art. 12 kk.

Na podstawie całokształtu zebranego i ujawnionego na rozprawie materiału dowodowego sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W latach 2003r. – 2005r. na terenie W. istniała grupa osób zaangażowanych w proceder wyłudzenia odszkodowań od (...) S.A. poprzez wnoszenie roszczeń o odszkodowania za obrażenia doznane w wypadkach, które to zdarzenia nigdy nie zaistniały.

S. K. od 2004r, a G. B. od 1998r. zamieszkują na terenie W.. S. K. został namówiony przez M. W. na udział w przestępstwie wyłudzenia odszkodowania za obrażenia doznane w rzekomo zaistniałym wypadku. Za udział w wyłudzeniu odszkodowania miał otrzymać 300 euro. M. W. w tym zakresie współpracował zaś ze S. T. (1), który prowadził kancelarię zajmującą się uzyskiwaniem odszkodowań i organizował proceder przestępczy wyłudzenia odszkodowań od polskiego ubezpieczyciela za fikcyjne szkody, doznane w niemających miejsca wypadkach. S. T. (2) w zamian za 100 euro namówił G. B. na podpisanie oświadczenia o spowodowaniu wypadku jako kierująca F. (...), podczas którego obrażeń miały doznać trzy inne osoby, a nadto namówił na użyczenie przez nią swojego prawa jazdy.

W dniu 21 października 2004r. L. O. (1) ze (...) D.. L. D. P. A., działając jako pełnomocnik M. W., S. K. i A. P. (2), skierował do (...) w M. - włoskiego biura narodowego systemu Zielonej Karty pismo, w którym zwrócił się o wypłatę odszkodowań. Wnioskodawca wskazał, że w dniu 11 sierpnia 2004r. miał miejsce wypadek drogowy w miejscowości L., podczas którego kierującą pojazdem f. (...) o nr rej. (...) była G. B., a pasażerowie M. W., S. K. i A. P. (1) doznali obrażeń ciała. Pismo to zostało następnie przekazane do I. – przedstawiciela (...) S.A. na terenie W., który wszczął procedurę zmierzającą do weryfikacji roszczenia o odszkodowanie.

M. W., jak wskazuje dokumentacja medyczna, w wyniku wypadku miał doznać urazu kręgosłupa, złamania nosa i utraty zębów, A. P. (1) urazu głowy, złamania nosa i utraty zębów, a S. K. urazu kolana. Pojazd F. (...) uczestniczący w zdarzeniu należał od 24.05.2004r. do E. M. i był przez niego w dniu 5.07.2004r. ubezpieczony w Oddziale (...) Zakładu (...) w B.. Niezbędnym do wszczęcia procedury odszkodowawczej było potwierdzenie ubezpieczenia samochodu F. (...). W tym celu I. w dniu 24 listopada 2004r. przesłała do Centrali (...) w W. niezbędne dane o zaistniałym wypadku i zwróciła się o potwierdzenie zakresu polisy oraz przesłanie na formularzu (...) raportu dotyczącego wypadku. (...) S.A. zarejestrował sprawę i następnie potwierdził ubezpieczenie pojazdu. Na terenie P. współpracę z przedstawicielem zagranicznym I. bezpośrednio prowadził przedstawiciel (...) w W., który wystąpił do Oddziału (...) w B. o odebranie oświadczenia właściciela i kierowcy pojazdu o zaistniałym wypadku. Odpowiedź ta nigdy nie została przesłana do (...).

W dniu 22 stycznia 2005r. L. O. (2) przesłał do I. kolejne pismo, w którym zawarł tłumaczenie na język włoski oświadczenia o okolicznościach wypadku sporządzonego przez G. B. oraz rzekomo E. M.. W piśmie tym wskazano, że do wypadku doszło 11.08.2011r. wzdłuż morza w L.. Kierująca pojazdem F. (...) G. B. wypadła z drogi na zakręcie i w wyniku wypadku zostało rannych trzech pasażerów A. P. (1), M. W. oraz S. K..

Kolejne pismo L. O. (1) skierowane do I. dotyczące okoliczności wypadku i zasadności żądania odszkodowania przez poszkodowanych M. W.., S. K. i A. P. (2), zostało przesłane w dniu 2 lutego 2005r.

I. działając jako przedstawiciel (...) S.A. po przeprowadzeniu procedury odszkodowawczej, uznało zasadność roszczeń zgłoszonych przez pełnomocnika poszkodowanych w wypadku M. W., S. K. i A. P. (2) i wypłaciło w imieniu (...) S.A. S. K. w dniu 30.03.2005r. kwotę 60.000 euro, M. W. w dniu 9.03.2005r. kwotę 75000 euro i A. P. (2) w dniu 21.02.2005r. kwotę 27500 euro. Odszkodowania zgodnie z wnioskiem pełnomocnika zostały przelane na konto R. A.. Po wypłacie odszkodowań I. skierowała rozliczenie do (...), który finalnie pokrył szkodę.

W rzeczywistości żaden wypadek samochodowy z udziałem G. B., S. K., A. P. (2) i M. W. nie miał miejsca i żadna z osób nie doznała jakichkolwiek obrażeń ciała skutkujących odpowiedzialnością odszkodowawczą po stronie (...) Zakładu (...). Wypłacone zatem tytułem odszkodowania kwoty były nienależne. Samochód F. (...), który miał uczestniczyć w wypadku w miejscowości L. został sprzedany w dniu 26.07.2005r. Z. Ł. w dobrym stanie technicznym.

M. W. został skazany za powyższy czyn wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 6 listopada 2014r. sygn. akt IIIK 171/14.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów: wyjaśnień oskarżonej G. B. (k. 935v-936), wyjaśnień oskarżonego S. K. (k. 892-893), wyjaśnień i zeznań M. W. (k. 395-396v, 397v-398, k. 401-402, 407v-408, 765v-766v), wyjaśnień i zeznań P. S. (k. 399-400v, 772v-773), zeznań J. G. (k. 155v-157v), zeznań G. P. (k. 159-162, 163-166, 167-171, ), zeznań I. Ł. (k. 178v-179, 179, 1310v-1314v), zeznań E. M. (k. 252v-253, 254v), zeznań Z. Ł. (k. 256v), kopii opracowania (...) wykonanego przez (...) SA (k. 116 – 143), kopii informacji (...) S A dotyczącej wypłat odszkodowań (k. 183- 184, 185), tłumaczenia z j. włoskiego dokumentacji dotyczącej szkody (k. 204 – 227), dokumentów dotyczących samochodu F. (...) stanowiącego własność E. M. (k. 228 – 239), kopii pisma (...) z dnia 24 sierpnia 2007 r. wraz z załącznikami (k. 240 – 251), kopii dowodu rejestracyjnego (k. 257), opinii z zakresu badań dokumentów (k. 863 – 873), historii operacji na koncie (k. 961 – 964), odpisu wyroku w sprawie III K 171/14 (k. 1111-1116), pisma (...) S.A. (k. 1125 – 1126), pisma (...) S.A. wraz z załącznikami (k. 1143 – 1213, 1239 – 1259), pisma (...) SA (k. 1223 – 1226), dokumentów zawartych w teczce dowodowej nr 9.

Przesłuchani w postępowaniu przygotowawczym G. B. i S. K. przyznali się do zarzucanego im czynu i wskazali motywy oraz okoliczności swojego udziału w przestępstwie wyłudzenia odszkodowań, nadto wyrazili zgodę na skazanie ich na zaproponowane przez oskarżyciela publicznego kary i częściowe zobowiązanie do naprawienia szkody. Skutkowało to złożeniem przez prokuratora wniosku o skazanie w trybie art. 335 § 2 kpk, który to wniosek obrońcy oskarżonych poparli również w postępowaniu przed sądem. Wniosek nie został ostatecznie uwzględniony z uwagi na sprzeciw pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

W postępowaniu przed Sądem, oskarżeni nie uczestniczyli, z uwagi na stały pobyt za granicą – we W.. Sąd zatem na postawie art. 389 § 1 kpk w zw. z art. 394 § 2 kpk uznał za ujawnione bez odczytywania złożone przez nich uprzednio wyjaśnienia (k. 1310v).

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonych, gdyż są one logiczne i spójne, wzajemnie ze sobą korelują, a także znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów przedstawionych przez (...) S.A. dotyczących procedury odszkodowawczej, a także zeznaniach pracowników (...) S.A. I. Ł., J. G., K. P. i częściowo w wyjaśnieniach oraz zeznaniach M. W..

Jako w pełni wiarygodne należało ocenić zeznania świadków I. Ł., J. G. i G. P.. Osoby te powzięły wiedzę w związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi i opierały ją w przeważającym zakresie na znanych im, z racji zajmowanego stanowiska, dokumentach. Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania zeznań wyżej wymienionych świadków.

Za wiarygodne należało uznać także zeznania świadków E. M. i Z. Ł.. Pierwszy z nich – właściciel pojazdu potwierdził, iż należący do niego F. (...) nigdy nie uczestniczył w żadnym wypadku, nie wyjeżdżał nim do W., ani nie użyczał go w celu uzyskania odszkodowania. Nie potrafił wytłumaczyć kto i w jakim celu wykorzystał jego dane osobowe oraz dane samochodu, aby na ich podstawie wyłudzić odszkodowanie. Świadek zaprzeczył również, aby dokonywał zgłoszenia szkody do (...) i wskazał, że nazwiska związane z tym zgłoszeniem nie są mu znane. Jego zeznania korelują z wersją Z. Ł., któremu E. M. zbył pojazd w dniu 26.07.2005r. Świadek Z. Ł. zeznał, że kiedy kupował samochód był on w dobrym stanie technicznym. Świadek ten nie miał żadnego motywu, aby zeznawać niezgodnie z prawdą.

Walorem wiarygodności Sąd obdarzył co do zasady wyjaśnienia M. W. złożone w postępowaniu przygotowawczym w charakterze podejrzanego. M. W., po postawieniu mu zarzutu popełnienia szeregu przestępstw dotyczących wyłudzeń odszkodowań od (...) na terenie W. wspólnie z innymi osobami, formalnie nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, w tym do zarzutu wyłudzenia odszkodowania wspólnie z oskarżonymi G. B. i S. K., opisał jednak proceder wyłudzeń, umniejszając przy tym swoją rolę w popełnionych czynach. Wyjaśniając podczas konfrontacji z P. S. przyznał, że wiedział o tym, iż uzyskiwane odszkodowania, w których miał także swoją rolę są nienależne. M. W. przedstawił także genezę i rolę oskarżonych w wyłudzeniu odszkodowania od (...) za wypadek, który miał mieć miejsce 11.08.2004r. w miejscowości L.. Wersja podana przez M. W. podczas wyjaśnień i zeznań częściowo koreluje z wyjaśnieniami przyznających się do winy oskarżonych oraz z dokumentacją zgromadzoną w aktach sprawy obrazującą przebieg postępowania zakończonego wypłatą odszkodowań. Podobnie należało ocenić wyjaśnienia i zeznania P. S., choć nie był on osobą związaną bezpośrednio z przedmiotową sprawą, to potwierdził mechanizm działającej na terenie W. ,,grupy” wyłudzającej odszkodowania za rzekome szkody zaistniałe w wypadach.

Niczego do sprawy nie wniosły zeznania P. W. (k. 778v-779), dlatego Sąd pominął je przy ocenie dowodów.

Jako pełną i rzetelną Sąd ocenił opinię biegłego z zakresu badania dokumentów, choć tylko w nieznacznym stopniu obejmowała ona dokumenty związane z zarzutem postawionym oskarżonym, w części zaś dotyczyła wyłudzenia odszkodowań w innych sprawach. Biegły zaopiniował, że trzy obcojęzyczne dokumenty dotyczące niniejszej sprawy ((...)) mogły być wykonane przez S. K.. Biegły uargumentował brak kategorycznych wniosków niedostatecznym materiałem porównawczym (brak wzorców kreślonych ,,na polecenie”) oraz szczupłymi ilościowo zapisami podlegającymi badaniu.

Na wiarę zasługiwały także obszerne dowody z dokumentów dostarczone przez (...), a pozyskane od włoskiego przedstawiciela, dotyczące procesu odszkodowawczego. Część z nich w postaci dokumentacji lekarskiej, korespondencji od pełnomocnika rzekomo poszkodowanych, oświadczenia kierującego i właściciela pojazdu o okolicznościach wypadku, Sąd uznał za wiarygodne nie co do ich treści, ale wyłącznie faktu ich sporządzenia i wystąpienia tych dokumentów w procedurze odszkodowawczej.

W oparciu o tak zgromadzone i ocenione dowody Sąd uznał oskarżonych, za winnych tego, że w okresie od 21 października 2004r. do 30 marca 2005 r. w miejscowości M. na terytorium W. oraz w W., działając ze z góry powziętym zamiarem, w krótkich odstępach czasu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami doprowadzili przedstawiciela ubezpieczyciela (...) Spółka Akcyjna w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w wysokości 162.500 euro w ten sposób, że w dniu 21 października 2004r. ustalona osoba działająca jako pełnomocnik złożyła wniosek o wypłacenie odszkodowania za wyrządzone szkody będące następstwem wypadku, a następnie posługując się zawierającymi nieprawdę pismami z dnia 22 stycznia 2005 r. i 2 lutego 2005 r. stwierdzającymi, że prowadząc samochód osobowy marki „F. (...)” nr rej. (...) w dniu 11 sierpnia 2004 r w miejscowości L. G. B. była sprawcą wypadku drogowego w wyniku, którego ciężkich obrażeń ciała doznali S. K., A. P. (1) i M. W. wprowadzili w błąd przedstawiciela ubezpieczyciela doprowadzając do wypłaty nienależnych odszkodowań w wysokości 162.500 euro, stanowiących równowartość 648.207,10 zł na szkodę (...) Spółka Akcyjna w W. tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk.

Przepis art. 286 § 1 k.k. przewiduje odpowiedzialność karną za czyn polegający na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym poprzez wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności należytego pojmowania przedsiębranego czynu. Celem działania sprawcy jest przy tym dążenie do osiągnięcia korzyści majątkowej. Przepis art. 294 § 1 kk przewiduje wyższe zagrożenie karą dla sprawcy, który dopuszcza się czynu w stosunku do mienia znacznej wartości, czyli takiego, które w chwili czynu przekracza kwotę 200.000 zł.

W przypadku przestępstwa oszustwa, istota zabronionego zachowania polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Sprawca, popełniając przestępstwo, może posłużyć się trzema alternatywnie wskazanymi w przepisie metodami: wprowadzeniem
w błąd, wyzyskaniem błędu lub niezdolności do pojmowania przedsiębranego czynu.

W niniejszej sprawie Sąd przyjął, że oskarżeni przypisanego im czynu oszustwa dopuścili się wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami. Niewątpliwie przeprowadzone w sprawie i ocenione wyżej dowody wskazują na wspólne działanie oskarżonych wraz A. P. (1), M. W., a zwłaszcza S. T. (1) będącym pomysłodawcą i organizatorem przestępstwa, L. O. (1) - osobą występującą jako pełnomocnik poszkodowanych i R. A. - przyjmującym środki wypłacone z tytułu odszkodowań.

Dla przyjęcia współsprawstwa nie jest konieczne, aby każda osoba działająca w porozumieniu realizowała osobiście znamiona czynu zabronionego, gdyż wystarczy, że osoba taka działa w ramach uzgodnionego podziału ról, umożliwiając innemu sprawcy wykonanie czynu. (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 stycznia 2005r. IIIKK 208/04, OSNKW 2005/7-8/62).

W niniejszej sprawie niewątpliwie rolą oskarżonej G. B. było potwierdzenie okoliczności wypadku jako kierująca pojazdem F. (...), zaś S. K. wystąpił jako jeden z poszkodowanych. Dla przypisania oskarżonym popełnienia przestępstwa oszustwa nie jest konieczne wykazanie, iż wszystkie działania były osobiście przez nich podjęte, a więc, aby osobiście nawiązali kontakt z przedstawicielem ubezpieczyciela, przesyłali doń pisma wprowadzające w błąd czy bezpośrednio uzyskali wyłudzone środki pieniężne.

W niniejszej sprawie oskarżeni działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, zgłaszając poprzez pełnomocnika roszczenia o wypłatę odszkodowań z (...), które im się nie należały, wprowadzili - działającego w imieniu i na rzecz (...) Zakładu (...) przedstawiciela na terenie W. - I. co do zaistniałego zdarzenia skutkującego wypłatą odszkodowań. Kierując pisma o wypłatę odszkodowań - pierwsze w dniu 21.10.2004r. (stąd Sąd przyjął tę datę jako początkową datę czynu, które za pośrednictwem (...) trafiło do I.)), a następne w dniach 22.01 i 2.02.2005r. - bezpośrednio zmierzali do doprowadzenia pokrzywdzonej do niekorzystnego rozporządzenia jej mieniem.

Dla zaistnienia oszustwa, działanie sprawcy musi się odnosić do okoliczności powodującej, że rozporządzenie mieniem przez pokrzywdzonego ma charakter niekorzystny. W realiach sprawy niniejszej jest zaś, oczywistym, że wypłata odszkodowań przez I. w łącznej kwocie 162.500 euro (w konsekwencji zapłacone przez odpowiedzialnego ubezpieczyciela (...) S.A.) za szkody, które w rzeczywistości nie miały miejsca było z punktu widzenia interesu finansowego ubezpieczyciela niekorzystne.

Sprawcą przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k. może być każdy, jest to bowiem przestępstwo powszechne, zaś znamię strony podmiotowej przestępstwa oszustwa, stanowi umyślność. Jak wspomniano wcześniej - działanie sprawcy motywowane jest osiągnięciem celu, jakim jest korzyść majątkowa. Sprawca przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. musi zatem działać umyślnie w zamiarze bezpośrednim ukierunkowanym na cel doprowadzenia innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Sprawca, podejmując zachowanie, musi mieć wyobrażenie pożądanej dla niego sytuacji, która stanowić ma rezultat jego zachowania. Charakterystyczny dla strony podmiotowej tego przestępstwa zamiar bezpośredni powinien obejmować zarówno cel działania sprawcy, jak i sam sposób działania zmierzającego do zrealizowania tego celu.

Opisane wyżej i ocenione zgodnie z zasadą logiki i doświadczenia życiowego dowody w sposób jednoznaczny wskazują, że oskarżeni swoim bezpośrednim i kierunkowym zamiarem obejmowali zarówno wprowadzenie w błąd przedstawiciela pokrzywdzonego (...) S.A. tj. I., jak i działanie w celu osiągniecia korzyści majątkowej. Wina oskarżonych nie budzi żadnych wątpliwości Sądu. Przestępstwo oszustwa zostało szczegółowo zaplanowane i przemyślane. Działania oskarżonych podjęte były w krótkich odstępach czasu i ze z góry powziętym zamiarem stąd należało zakwalifikować je z art. 12 kk.

Sąd wyeliminował z kwalifikacji prawnej czynu art. 271 § 1 i 3 kk. Przepis ten stanowi, że karze podlega funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne i działa w celu osiągniecia korzyści majątkowej. Pojęcie innej osoby uprawnionej do wystawienia dokumentu należy interpretować wąsko, obejmując nim wyłącznie te osoby, które na mocy szczególnej regulacji otrzymują prawo do sporządzenia dokumentu, któremu – podobnie jak w przypadku dokumentów sporządzanych przez funkcjonariuszy – przysługuje cecha zaufania publicznego (vide wyrok SN z 3.12.1997 r., V KKN 296/96, Prok. i Pr. 1998/4, poz. 6; postanowienie SN z 15.03.2013 r., V KK 433/12, LEX nr 1300043). Źródłem uprawnienia może być norma prawna o charakterze generalnym, wyrok sądowy lub inna decyzja organu władzy państwowej. Sprawcą przestępstwa z art. 271 może być także osoba wystawiająca dokument w imieniu innego podmiotu, który otrzymał taką kompetencję na mocy przepisu prawnego. Sąd Najwyższy podkreślał, że „dokument, o którym mowa w art. 271 § 1 k.k., musi nie tylko odpowiadać cechom wymienionym w art. 115 § 14 k.k., lecz ponadto musi być wystawiony przez funkcjonariusza publicznego lub inną osobę do tego uprawnioną i zawierać w swojej treści poświadczenie, któremu przysługuje cecha zaufania publicznego, a w związku z tym domniemanie prawdziwości. Do takich dokumentów należą przede wszystkim dokumenty urzędowe w znaczeniu nadanym temu pojęciu przez art. 244 k.p.c. i art. 76 k.p.a., a ponadto inne dokumenty, którym moc dowodową nadają inne przepisy" (vide wyrok SN z 9.10.1996 r., V KKN 63/96, OSP 1998/7–8, poz. 147; wyrok SN z 20.04.2005 r., III KK 206/04; wyrok SN z 23.02.2012 r., III KK 375/11, LEX nr 1167619).Uprawnienie innej osoby, o jakiej mowa w art. 271 § 1 k.k., do wystawiania dokumentów, jest uzupełnieniem kompetencji funkcjonariusza publicznego i nie jest równoznaczne z ogólną możliwością uczestniczenia w czynnościach prawnych i sporządzania tam różnych oświadczeń. Dokument wystawiony przez taką osobę ma zawierać w swojej treści poświadczenie, któremu przysługuje cecha zaufania publicznego, a w związku z tym domniemanie prawdziwości" (vide por. wyrok SN z 30.08.2011 r., IV KK 190/11, LEX nr 950443; wyrok SA w Lublinie z 23.12.2002 r., II AKa 310/02, OSA 2003/9, poz. 91) Jednocześnie to, że dokument sporządzany w ramach relacji prywatnoprawnych może być użyty także wobec innych podmiotów, nie jest wystarczające do stwierdzenia, że jest to dokument mający cechę zaufania publicznego, w którym zawarcie okoliczności nieprawdziwych stanowi realizację znamion czynu zabronionego z art. 271 § 1. Nie ma charakteru „uprawnienia" w rozumieniu art. 271 § 1 obowiązek sporządzania określonych dokumentów wyłącznie na mocy stosunku prawnego łączącego strony umowy. Niewątpliwie tak należy potraktować pisma pełnomocnika z dnia 22.01.2005 i 2.02.2005r. w przedmiocie żądania odszkodowania za obrażenia ciała doznane w wypadku drogowym. Należy stwierdzić także, że jeżeli chodzi o dokument stanowiący oświadczenie – zgłoszenie szkody podpisany przez G. B. jako kierującą, to również nie stanowi on poświadczenia nieprawdy, albowiem G. B. nigdy nie była kierującą pojazdem F. (...) i nie była uprawniona jako kierująca do złożenia oświadczenia w kwestii tego wypadku. Nie można zatem uznać, że jako kompetentna osoba poświadczyła w dokumencie nieprawdę, czy też takim dokumentem się posłużyła. Dokumenty w postaci pism pełnomocnika z dnia 21.10.2004r. przekazane przez (...) do I. oraz z 22.01.2005 i 2.02.2005r skierowane do I., które miały za zadanie wprowadzić w błąd co do faktu i okoliczności zdarzenia stanowiących podstawę żądania odszkodowania, zawierały po prostu nieprawdziwe stwierdzenia.

Przy wymiarze kary Sąd kierował się kryteriami wymienionymi w art. 53 § 1 i 2 kk, a zatem swoim uznaniem, granicami przewidzianymi przez ustawę i uznał, iż wyważoną, sprawiedliwą, a zarazem adekwatną do winy i społecznej szkodliwości czynu będzie dla każdego z oskarżonych kara jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności.

Społeczna szkodliwość przypisanych oskarżonym czynów jest znaczna. Działanie oskarżonych było wymierzone w podstawowe dobro jakim jest prawo własności. Podjęte przez oskarżonych działania, jak już to wskazano wyżej, świadczą o zamierzonym, przemyślanymi i przygotowanym planie popełnienia przestępstwa wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami. Nadto kwota, jaką wyłudzili oskarżeni opiewała na 162.500 euro (648.207, 10 zł) i stanowiła mienie znacznej wartości.

Sąd wymierzył oskarżonym karę w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, o co wnioskował oskarżyciel publiczny, mając na uwadze dotychczasową niekaralność oskarżonych (k. 1276-1277). Jako okoliczność łagodzącą Sąd potraktował również przyznanie się oskarżonych do zarzucanego im czynu. W ocenie Sądu wymierzone oskarżonym kary uświadomią im naganność ich zachowania oraz powstrzymają przed popełnieniem przestępstw w przyszłości, zwłaszcza tych godzących w prawo własności.

Za wystarczające dla spełnienia celów kary należało uznać warunkowe zawieszenie wykonania wymierzonej każdemu z oskarżonych kary pozbawienia wolności. Mając na uwadze dotychczasową niekaralność oskarżonych oraz fakt, iż od popełnienia przypisanego czynu upłynęło 14 lat, a oskarżeni nie wchodzili w konflikty z prawem,, a także postawę oskarżonych, którzy przyznali się do popełnienia zarzucanego im czynu, kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania będzie miała skuteczne oddziaływanie prewencyjne wobec oskarżonych, jak i środowiska, w którym żyją. Trzyletni zaś okres próby pozwoli zweryfikować pozytywną prognozę postawioną wobec nich.

Kierując się dyrektywą określoną w art. 4 § 1 kk Sąd zastosował wobec oskarżonych przepisy obowiązujące przed dniem 1 lipca 2015r. jako względniejsze. Po pierwsze, z uwagi na możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary wymierzonej oskarżonym. Obecnie obowiązujące przepisy przewidują możliwość skorzystania z tej instytucji wyłącznie w przypadku wymiaru kary nieprzekraczającej roku. Po drugie, z uwagi na zastosowany wobec oskarżonych art. 46 § 1 kk. Na podstawie tego przepisu w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015r. Sąd zobowiązał oskarżonych do częściowego naprawienia szkody na rzecz (...) S.A. w kwocie po 12.000 zł. Przed dniem 1 lipca 2015r. obowiązek naprawienia szkody należał do środków karnych, obecnie stanowi wyłącznie środek kompensacyjny. Przy orzekaniu środka karnego sąd kieruje się wszystkimi dyrektywami wymiaru kary. Orzeczenie względem oskarżonych naprawienia szkody w całej kwocie żądanej przez oskarżyciela posiłkowego byłoby dalece niesprawiedliwe i niezgodne z dyrektywami wymiaru kary. Jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń, oskarżeni nie byli inicjatorami ani organizatorami pomysłu wyłudzenia odszkodowań, również pieniądze nie zostały wypłacone bezpośrednio oskarżonym. Jako osoba, na której konto następowały wpłaty został wskazany obywatel W. R. A., a inicjatorem oszukańczego przedsięwzięcia był S. T. (1). Oskarżeni stanowili jedynie ogniwa w procederze przestępczym i, choć ich rola niewątpliwie była istotna, to w rzeczywistości za udział w przestępstwie mieli uzyskać niewielkie środki w porównaniu do wartości wyłudzonych pieniędzy. Obowiązek naprawienia szkody z jednej strony winien jak najpełniej zabezpieczyć interesy pokrzywdzonego, z drugiej jednak sąd musi uwzględnić zasady odpowiedzialności indywidulanej każdego ze współsprawców. Sąd winien zatem orzec obowiązek naprawienia szkody stosownie do udziału w wyrządzonej szkodzie. Zdaniem Sądu kwota 12.000 zł uwzględnia należycie dyrektywy wymiaru kary, przy uwzględnieniu roli każdego z oskarżonych w zarzucanym im przestępstwie. Jest to również kwota, która będzie odczuwalna dla oskarżonych i spełni swoją rolę wychowawczą i zapobiegawczą. W ocenie Sądu kwota 6.000 zł, o której orzeczenia tytułem naprawienia szkody wnioskował oskarżyciel publiczny była zbyt niska i nie zapewniała realizacji celów, jakie winien spełniać wskazany wyżej środek karny.

Zgodnie z art. 627 kpk i 633 kpk Sąd zasądził od każdego z oskarżonych koszty sądowe w kwocie 3257,26 zł w tym, zgodnie z art. 2 ust 1 pkt 4 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych, 300 zł tytułem opłaty. Na koszty sądowe, oprócz opłaty, składają się koszty poniesione w postępowaniu przygotowawczym (stawiennictwa świadków, kart karnych, koszty doręczeń, opinii biegłego z zakresu badania dokumentów, koszty tłumaczenia) oraz w postępowaniu jurysdykcyjnym (koszty doręczeń, karty karnej). Mając na uwadze fakt, że oskarżona G. B. uzyskuje emeryturę oraz dochody z prac dorywczych, a oskarżony S. K. pracuje na terenie W. uzyskując stałe dochody, należało uznać, że są oni w stanie ponieść koszty sądowe w powyższej kwocie bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania, tym bardziej, że przepisy Kodeksu karnego wykonawczego pozwalają wnioskować o ratalną spłatę kosztów sądowych.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł, jak w wyroku.