Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 24 lipca 2013 roku nr (...)

w sprawie J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. S. emeryturę od 25 czerwca 2013 roku;

2.  ustala, iż organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt IV U 1529/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 21 lutego 2014 r.

Decyzją z dnia 24.07.2013 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153,
poz. 1227 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił J. S. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia wymogów, określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, a jedynie 10 lat, 3 miesięcy i 25 dni takiej pracy.

Od decyzji tej odwołał się J. S. , domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że zaskarżona decyzja jest dla niego krzywdząca, ponieważ pracował w szczególnych warunkach od 25.04.1983 r. do 23.02.1987 r. i od 02.03.1990 r. do 15.01.1992 r. w (...)w T.na stanowisku montera, wykonując stale i w pełnym wymiarze godzin prace przy spawaniu oraz wycinaniu elektrycznym i gazowym, wymienione w dziale XIV,
poz. 12 wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że za sporny okres odwołujący nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że J. S., w dniu (...)r. ukończył 60 lat życia. Na dzień 01.01.1999 r. odwołujący udowodnił 25 lat okresów składkowych
i nieskładkowych oraz staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 10 lat, 3 miesięcy
i 25 dni.

We wniosku z dnia 18.06.2013 r. ubezpieczony wniósł o przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 24.07.2013 r. ZUS Oddział w T. odmówił J. S. przyznania prawa do emerytury, ponieważ wnioskodawca nie udokumentował
15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Odwołujący nie przystąpił do OFE.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Od 23.09.1978 r. do 15.07.1985 r. odwołujący J. S. był zatrudniony w Fabryce (...)w B. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku montera- instalatora baterii akumulatorowych, ostatnio zaś brygadzisty remontów wózków. W tym czasie, od 09.05.1983 r. do 30.06.1985 r. korzystał z urlopu bezpłatnego, a bezpośrednio przed tym urlopem korzystał z urlopu wypoczynkowego. W okresie urlopu zawarł umowę o pracę z (...)w T. i wyjechał na budowę eksportową. Jednostką kierującą był (...)w T.. Odwołujący pracował na budowie eksportowej w (...)od 25.04.1983 r. do 30.06.1987 r., a w (...)od 02.03.1990 r. do 15.01.1992 r. na stanowisku montera- spawacza. Od 19.01.1985 r. do 09.04.1985 r. i od 24.02.1987 r. do 30.06.1987 r. korzystał z urlopu bezpłatnego.

dowód:

-

świadectwa pracy z dnia: 15.07.1985 r. i 29.06.1987 r.- k. 13, 15 cz. I akt ZUS,

-

zaświadczenie z dnia 09.07.2003 r.- k. 7,

-

zeznania świadka A. L.- 00:13:27,

-

zeznania świadka Z. T.- 00:27:24,

-

zeznania odwołującego J. S.- 00:07:25,

W spornym okresie od 25.04.1983 r. do 23.02.1987 r. (za wyjątkiem okresu korzystania z urlopu bezpłatnego od 19.01.1985 r. do 09.04.1985 r.) i od 02.03.1990 r. do 15.01.1992 r. odwołujący pracował jako monter konstrukcji metalowych na wysokości oraz spawacz. Czynności te wykonywał w Hucie K. (1)i w Elektrowni w K. (2). W ramach dobowego wymiaru czasu pracy łączył wykonywanie tych czynności. Prace monterskie polegały na wykonywaniu prac przygotowawczych do spawania, wybieraniu i obcinaniu rur, montowaniu oraz skręcaniu poszczególnych elementów. Prace te odwołujący realizował tylko na wysokości. W K. (2)pracował przy piecach o wysokości 100-200 metrów. Prace te wykonywano na rusztowaniach. Transport elementów odbywał się na poziomie zerowym. Zajmowało to około 2-3 godziny tygodniowo. Przygotowane wcześniej elementy wciągało się na górę przy użyciu wciągarek. Odwołujący ukończył kurs spawalniczy w O. i posiadał uprawnienia spawacza. Jako spawacz zajmował się spawaniem gazowym i elektrycznym. Oprócz pracy montera konstrukcji metalowych na wysokości oraz spawacza w ramach dobowego wymiaru czasu pracy nie wykonywał żadnych innych czynności.

dowód:

-

zeznania świadka A. L.- 00:10:58-00:23:43,

-

zeznania świadka Z. T.- 00:27:24-00:36:12,

-

zeznania odwołującego J. S.- 00:10:39-00:11:52,

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, zeznania świadków i odwołującego.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego. Wprawdzie w świadectwie pracy
z dnia 29.06.1987 r. (k. 15 cz. I akt ZUS) jako początkową datę zatrudnienia wnioskodawcy w (...)w T. wskazano 16.07.1985 r., jednak
w aktach sprawy znajduje się wydane przez Archiwum Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w K. (3)Biuro Dyrektora Generalnego Oddział Zamiejscowy
w T. zaświadczenie z dnia 09.07.2003 r. (k. 7), z którego wynika, że w dyspozycji tego archiwum znajduje się „Rejestr pracowników budowy (...)”, potwierdzający zatrudnienie odwołującego od 25.04.1983 r. do 30.06.1987 r. Również zeznania świadków i odwołującego wskazują na taką datę początkową tego zatrudnienia. Świadek A. L. podał, że w K. (2)wnioskodawca pracował na pewno
w 1984 r., świadek Z. T. podkreślił, że poznał wnioskodawcę w K. (1)
w 1983 r. na budowie eksportowej w hucie, sam zaś odwołujący wskazał, że na budowie eksportowej pracował już w maju 1983 r. Jako początkowa datę zatrudnienia ubezpieczonego w (...)w T. Sąd przyjął zatem 25.04.1983 r.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków A. L. i Z. T. oraz słuchanego w charakterze strony J. S., którzy złożyli depozycje odnośnie rodzaju czynności wykonywanych przez odwołującego, pracującego w ramach zatrudnienia
w (...)w T. na budowach eksportowych od 25.04.1983 r. do 23.02.1987 r. (za wyjątkiem okresu korzystania z urlopu bezpłatnego od 19.01.1985 r. do 09.04.1985 r.) i od 02.03.1990 r. do 15.01.1992 r. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż były wewnętrznie spójne, logiczne, a także przekonujące
w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Z zeznań tych w sposób bezsprzeczny wynika, że w spornych okresach w ramach dobowego wymiaru czasu odwołujący wykonywał czynności montera konstrukcji metalowych na wysokości oraz spawacza.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie, czy odwołującemu J. S. przysługuje tzw. wcześniejsza emerytura z zastosowaniem obniżonego wieku emerytalnego, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 poz. 1440).

Powołana ustawa w dziale X rozdział 2 zawiera szczególną regulację przejściową, dotyczącą niektórych ubezpieczonych, zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed dniem 01.01.1999 r.

W art. 184 ustawy zostało przewidziane prawo do wcześniejszej emerytury dla zamkniętego katalogu ubezpieczonych, urodzonych po dniu 31.12.1948 r., którzy do końca 1998 r. spełnili ustawowo określone wymogi stażowe. Zróżnicowanie warunków przechodzenia na emeryturę ubezpieczonych, o których mowa w art. 184 ustawy w stosunku do innych ubezpieczonych dokonane zostało według kryterium urodzenia, ale także według kryterium posiadania na dzień 01.01.1999 r. wymaganego stażu zawodowego i ubezpieczeniowego.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy, ubezpieczonym, urodzonym po dniu 31.12.1948 r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 01.01.1999 r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt. 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje art. 27 ustawy, w świetle którego okres ten wynosi co najmniej
20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Przepisy dotychczasowe w rozumieniu art. 184 powołanej ustawy, to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Z § 1 tego rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników, wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. Natomiast § 2 ust. 1 stanowi, że za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W myśl zaś § 4, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny, wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący osiągnął wiek 60 lat oraz posiadał na dzień 01.01.1999 r. wymagany 25- letni okres ubezpieczenia i nie przystąpił do OFE.

Kwestią sporną pozostawała natomiast kwalifikacja jego pracy od 25.04.1983 r. do 23.02.1987 r. (za wyjątkiem okresu od 19.01.1985 r. do 09.04.1985 r.) i od 02.03.1990 r. do 15.01.1992 r. w (...)w T. w ramach wyjazdów na budowy eksportowe do (...)i (...).

Odmawiając wnioskodawcy zaliczenia do stażu pracy w szczególnych warunkach tych okresów zatrudnienia organ rentowy podniósł, że za okresy te ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie świadczy o tym, że ubezpieczony faktycznie pracy takiej nie realizował. W postępowaniu przed sądem nie stosuje się bowiem ograniczeń dowodowych, jakie istnieją w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym. Zatem okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach może być dowodzona wszelkimi środkami dowodowymi, przy czym sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. Reasumując, w postępowaniu przed Sądem dopuszczalne jest dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w sytuacji, gdy wnioskodawca nie jest w stanie wykazać tej okoliczności
w oparciu o dokumenty (por. uchwały SN: z dnia 17.06.1987 r., III PZP 19/87, OSNC 88/10/132 i z dnia 27.05.1985 r. III UZP 5/85, LEX nr 14635).

W związku z powyższym, Sąd oparł się na zeznaniach świadków i odwołującego celem ustalenia okoliczności związanych z charakterem pracy i zakresem obowiązków wnioskodawcy w spornych okresach.

Na podstawie jednoznacznych ustaleń faktycznych, poczynionych w oparciu o te dowody, Sąd uznał, że w tym czasie odwołujący pracował w szczególnych warunkach.

Jak bowiem wynika z ustaleń Sądu, od 25.04.1983 r. do 23.02.1987 r. (za wyjątkiem okresu od 19.01.1985 r. do 09.04.1985 r.) i od 02.03.1990 r. do 15.01.1992 r. wnioskodawca pracował w Hucie (...) i w Elektrowni w K. (2)w charakterze montera konstrukcji metalowych na wysokości oraz spawacza. Wszelkie prace monterskie realizował na wysokości dochodzącej w K. (2)nawet do 100-200 metrów. Polegały one na wykonywaniu prac przygotowawczych do spawania, wybieraniu i obcinaniu rur, montowaniu oraz skręcaniu poszczególnych elementów. Na poziomie zerowym odbywał się tylko transport elementów na górę, a wcześniej przygotowanie poszczególnych elementów do transportu. Zajmowało to około 2-3 godziny tygodniowo, a przygotowane wcześniej elementy wciągało się na górę przy użyciu wciągarek. Oprócz czynności montera konstrukcji metalowych na wysokości,
w ramach dobowego wymiaru czasu pracy, odwołujący wykonywał również czynności spawacza. Jako spawacz zajmował się spawaniem gazowym i elektrycznym. Wiadomo przy tym, że odwołujący posiadał uprawnienia spawacza, gdyż ukończył kurs spawalniczy
w O.. Z zeznań świadków i odwołującego wynika też, że oprócz pracy montera konstrukcji metalowych na wysokości oraz spawacza w ramach dobowego wymiaru czasu pracy wnioskodawca nie realizował żadnych innych czynności.

Wykonywane przez odwołującego w spornym okresie prace wymienione zostały
w Dziale V, zatytułowanym: „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych”, pkt 5 (prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości) oraz w Dziale XIV, zatytułowanym: „Prace różne”, pkt 12 (prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym) wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Charakteru pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu nie odbiera zatrudnieniu wnioskodawcy fakt, że w ramach dobowego wymiaru czasu godzin łączył on pracę montera konstrukcji metalowych na wysokości z pracą spawacza. Nie ma bowiem wątpliwości, że wykonując w taki sposób swoje obowiązki pracownicze, stale był narażony na szkodliwe dla zdrowia czynniki, prowadzące do obniżenia wydolności organizmu, co jest podstawową przesłanką obniżenia wieku emerytalnego. Jak zaś wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 07.02.2012 r., I UK 227/11 (LEX nr 1157544), z przywileju przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą korzystać wyłącznie pracownicy, którzy byli rzeczywiście zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szkodliwych warunkach pracy. Nie jest więc dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac
w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, z czego a contrario wynika, że mogą i powinny być uwzględnione takie równocześnie wykonywane czynności, które miały szkodliwy wpływ na zdrowie zatrudnionego, bo zostały uznane przez ustawodawcę za pracę w warunkach szczególnych.

Charakteru pracy w szczególnych warunkach nie odbiera zatrudnieniu odwołującego również ta okoliczność, że zatrudnieni na budowie eksportowej monterzy pewne prace wykonywali na poziomie zerowym. Wszak podkreślić należy, iż realizowanie prac na wysokości zaczyna się właśnie od takiego poziomu. Stanowią one immanentną, nieodzowną część prac zasadniczych, bez wykonania których prace na wysokości nie miałyby sensu.
Z zasad logiki i doświadczenia życiowego wynika, że na poziomie „0” można również wykonywać pewne prace wstępne i przygotowawcze do pracy na wysokości, nieodzownie związane z montażem konstrukcji metalowych. Również w tym wypadku uznać należy, że składają się one na większość całość dająca się zakwalifikować pod odpowiednią pozycję załącznika (w tym wypadku Dział V, poz. 5). Powyższe znajduje potwierdzenie
w orzecznictwie. Podkreśla się w nim bowiem, że jeśli czynności wykonywane w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny w stosunku do czynności podstawowych kwalifikowanych jako praca w szczególnych warunkach, to nie ma podstaw, aby tej pracy nie zaliczać do okresu uprawniającego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Wskazuje się jednocześnie, że od reguły, iż nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, istnieją pewne odstępstwa. Pierwsze z nich dotyczy sytuacji, kiedy inne równocześnie wykonywane prace stanowią integralną część (immanentną cechę) większej całości dającej się zakwalifikować pod określoną pozycję załącznika do rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Drugie zaś odstępstwo dotyczy przypadków, kiedy czynności wykonywane
w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny (por. wyrok SN z dnia 12.04.2012 r.,
II UK 233/11 (OSNP 2013/7-8/86; wyrok SA w Łodzi z dnia 06.08.2013 r., III AUa 1757/12, LEX nr 1363266; wyroki SA w Białymstoku z dnia 23.07.2013 r., III AUa 51/13, LEX
nr 1353594 i z dnia 18.06.2013 r., III AUa 1273/12, LEX nr 1339289).

Dokonując takiej kwalifikacji pracy ubezpieczonego, Sąd miał również na uwadze, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca
w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych
w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. (por. wyroki SN: z dnia 19.05.2011 r., III UK 174/10, LEX nr 901652; z dnia 08.06.2011 r.,
I UK 393/10, LEX nr 950426; z dnia 01.06.2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638; z dnia 14.09.2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008/21-22/325; z dnia 19.09.2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329; z dnia 06.12.2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 22.01.2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75 i z dnia 24.03.2009 r., I PK 194/08,
LEX nr 528152).

Doliczając sporny okres do wykazanego przed organem rentowym stażu pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach w wymiarze 10 lat, 3 miesięcy i 25 dni, stwierdzić należało, że ubezpieczony legitymuje się 15- letnim okresem zatrudnienia w takim charakterze, co uprawnia go tzw. wcześniejszej emerytury.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego, w tym art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS oraz
art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (pkt 2 wyroku). W tej mierze miał na uwadze przepis art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Dopiero bowiem postępowanie sądowe, a w szczególności przeprowadzone w tym postępowaniu dowody z zeznań świadków i odwołującego pozwoliły na ustalenie istotnych, a nie znanych wcześniej organowi rentowemu okoliczności i przesądziły ostatecznie o zasadności wniosku
o emeryturę.