Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie II Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Michał Chojnacki

Protokolant: Olga Kamińska

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

z powództwa B. P. (1)

przeciwko miastu stołecznemu W.

o zapłatę 1256000 zł

orzeka:

I.  zasądza od miasta stołecznego W. na rzecz B. P. (1) kwotę 893452,50 zł (osiemset dziewięćdziesiąt trzy tysiące czterysta pięćdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 marca 2018 roku do dnia zapłaty ;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  rozdziela stosunkowo koszty procesu pomiędzy stronami, ustalając, że powód winien ponieść koszty procesu w 29 %, zaś pozwany w 71%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie Referendarzowi sądowemu .

UZASADNIENIE

B. P. (1) wniósł do tut. Sądu pozew przeciwko miastu stołecznemu (...)domagając się zasądzenia kwoty 1.256.000zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia doręczenia pozwu pozwanemu do dnia zapłaty, a także zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że powód jest następcą prawnym dawnych właścicieli (S. i H. S.) nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) oznaczoną jako K. E.we wsi C. nr (...)”, która to została objęta działaniem dekretu z dnia 26 października 1945r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. W.. W wyniku powyższego, nieruchomość z dniem 21 listopada 1945 roku przeszła na własność gminy (...) W., a w 1950r. z chwilą likwidacji gmin na własność Skarbu Państwa. Obecnie nieruchomość stanowi części działki ewidencyjnych z obrębu (...) nr (...), (...) (...), które stanowią własność Skarbu Państwa oraz nr (...), (...), (...), (...) i (...), które z dniem 27 maja 1990r. stały się własnością Dzielnicy-Gminy W., co potwierdził Wojewoda (...), a następnie stały się własnością pozwanego. Podniesiono, iż H. S. w dniu 16 listopada 1948 roku złożyła wniosek w stosunku do przedmiotowej nieruchomości o ustanowienie prawa własności czasowej, co do którego wydano decyzję odmowną w dniu 13 marca 1950 roku. Następnie wskazano, że ww. decyzja została uchylona 9 maja 1997 roku przez Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, a 30 kwietnia 2015 roku Prezydent (...) W. odmówił ustanowienia na rzecz L. B., W. P. i B. P. (2) prawa użytkowania wieczystego do przedmiotowej nieruchomości w zakresie działek (...) z obrębu (...). Powód podnosił, iż wydanie decyzji dekretowej nastąpiło z rażącym naruszeniem terminu załatwienia sprawy administracyjnej, gdyż od uchylenia decyzji Prezydium Rady Narodowej do ponownego rozpoznania wniosku dekretowego upłynęło 18 lat. Powód wskazywał również, iż w międzyczasie miasto rozporządziło przedmiotowymi działkami znajdującymi się na nieruchomości, co rażąco narusza prawo, a takie działanie wyrządziło szkodę w majątku powoda.

Miasto stołeczne W. nie wniosło odpowiedzi na pozew w wyznaczonym przez Sąd terminie.

Strona pozwana na rozprawie w dniu 10 stycznia 2017 roku wniosła o oddalenie powództwa. Zakwestionowała powództwo tak co do zasady jak i co do wysokości, wskazując na brak związku przyczynowego. Podniosła, iż w sprawie toczyły się postępowania spadkowe, które uniemożliwiły szybkie rozpoznanie wniosku w postępowania administracyjnego, a powód nie przedstawił prejudykatu dotyczącego przewlekłości postępowania ( e-protokół k. 119).

Strony podtrzymały wyrażone w ten sposób stanowiska do momentu zamknięcia rozprawy.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość przy ul. (...) oznaczona jako „K. E. we wsi C. nr (...)”, nr hip. W- (...), składająca się obecnie m. in. z działek (...) z obrębu (...), objętych księgą wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W., KW nr (...) oraz z działki (...) objętej księgą wieczystą KW nr (...), stanowiła własność S. i H. S. ( zaświadczenie k. 24, okoliczność bezsporna).

Poprzedni właściciele nieruchomości w dniu 18 listopada 1948 roku złożyli wniosek o przyznanie im prawa własności czasowej do gruntu ww. nieruchomości.

W dniu 13 marca 1950 roku Prezydent (...) W. wydał decyzję (L. dz. (...)), mocą której odmówił przyznania prawa własności czasowej i przejął nieruchomość na własność Skarbu Państwa wraz ze wszystkimi budynkami znajdującymi na gruncie. W uzasadnieniu podniesiono, iż odmowa przyznania żądanego prawa nastąpiła ze względu na fakt, że zgodnie z opracowywanym planem zagospodarowania przestrzennego (opinia Biura Odbudowy Stolicy z dnia 23.VIII.49 L dz.(...)) teren nieruchomości (...) przy ul. (...) jest przeznaczony pod budownictwo użyteczności publicznej i został przydzielony inwestorowi publicznemu ( okoliczność bezsporna).

S. S. (1) zmarł 28 lutego 1953 roku, a spadek po nim nabyła H. S. w ¼ części oraz L. B. i B. P. (3) po 3/8 części, z wyłączeniem udziału objętym w chwili śmierci spadkodawcy wspólnością majątkową małżeńską, a udział ten nabyły wyłącznie L. B. i B. P. (3) – po ½ części ( postanowienie k. 27).

H. S. zmarła w dniu 21 marca 1970 roku, a spadek po niej nabyły córki L. B. i B. P. (3) – po ½ części każda z nich ( postanowienie k. 25).

B. P. (3) zmarła 4 września 1991 roku, spadek po niej nabyli W. P. i B. P. (1) – po ½ części ( postanowienie k. 26).

Decyzją z dnia 9 maja 1997 roku Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast ((...)) uchylił wskazane powyżej orzeczenie administracyjne z dnia 13 marca 1950 roku w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez organ I instancji z uwagi na konieczność przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości. Wskazano, że decyzja została wydana w oparciu o opracowywany dopiero plan zagospodarowania przestrzennego, a nadto konieczne jest ustalenie czy decyzja z 13 marca 1950 roku dotyczyła przedmiotowej nieruchomości ( decyzja k. 21-23).

Działki nr (...) z obrębu (...) położone w W. przy ul. (...) objęte księgą wieczystą nr (...) zostały oddane w użytkowanie wieczyste (...) Przedsiębiorstwu Handlu (...) w W. na podstawie umowy z dnia 29 sierpnia 2000r. ( księga wieczysta KW nr (...) ).

Postanowieniem z dnia 2 marca 2015 roku, Samorządowe Kolegium Odwoławcze (sygn. (...)), po rozpatrzeniu zażalenia B. P. (1) na niezałatwienie w terminie przez Prezydenta (...) W. wniosku o oddaniu w użytkowanie wieczyste, w trybie art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. W., gruntu położonego w W. przy ulicy (...), uznało zażalenie za uzasadnione i wyznaczyło Prezydentowi (...) W. dodatkowy termin załatwienia sprawy do dnia 6 maja 2015 roku ( postanowienie k. 28).

W dniu 30 kwietnia 2015 roku Prezydent (...) W. wydał decyzję nr (...), mocą której odmówił L. B., W. P., B. P. ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), oznaczonego hip. Jako „K. E. we wsi C. nr (...)”, który stanowi część działek ewidencyjnych z obrębu (...), które stanowią własność Miasta Stołecznego w W. uregulowane w księdze wieczystej KW (...): (...) o pow. 64m ^{( 2)}, (...), (...) o pow. 1234m ^{( 2)}, (...) o pow. 19 m ^{( 2)} oraz (...) o pow. 842 m ^{( 2)} uregulowanej w KW (...).

W uzasadnieniu wskazano, że od czasu złożenia wniosku nastąpiła zmiana stanu prawnego i faktycznego przedmiotowej nieruchomości, która została podzielona, powstały nowe działki oraz zmienił się sposób zagospodarowania. Działki nr (...) pozostają w użytkowaniu wieczystym podmiotu trzeciego. Z kolei grunt będący częścią ulicy publicznej – ul. Górczewskiej i ul. (...) stanowi przestrzeń ogólnodostępną, służącą ogółowi mieszkańców oraz zapewniającą ład komunikacyjny. Północna część działki (...) opisana symbolem (...) oraz część południowa (...) stanowią wąskie kliny wzdłuż projektowanego ciągu drogowego. Z uwagi na kształt i niewielki areał części działki, grunt nie spełnia parametrów samodzielnych działek budowlano-inwestycyjnych, co uniemożliwia korzystanie z nich przez użytkownika wieczystego. Powyższe uniemożliwia przyznania prawa użytkowania wieczystego na rzecz wnioskodawców ( decyzja k. 32-34).

Decyzja ta została uchylona orzeczeniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 20 lipca 2015 roku (okoliczność bezsporna).

W. B. notariusz w P. w dniu 12 stycznia 2016 roku wydał akt poświadczenia dziedziczenia (Repertorium A nr (...)), którym poświadczył, iż spadek po W. P. nabył w całości B. P. (1) ( akt poświadczenia dziedziczenia k. 38).

W dniu 7 marca 2016 roku Prezydent (...) W. wydał decyzję nr (...) (sygn. (...)), mocą której odmówił L. B. i B. P. (1) ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), oznaczonego hip. Jako „K. E. we wsi C. nr (...)”, który stanowi część działek ewidencyjnych z obrębu (...), które stanowią własność Miasta Stołecznego w W. uregulowane w księdze wieczystej KW (...): (...) o pow. 64m ^{( 2)}, (...), (...) o pow. 1234m ^{( 2)}, (...) o pow. 19 m ^{( 2)} oraz (...) o pow. 842 m ^{( 2)} uregulowanej w KW (...).

W uzasadnieniu podniesiono, iż działki ewidencyjne (...) z obrębu (...) pozostają w użytkowaniu wieczystym podmiotu trzeciego, co uniemożliwia ustanowienie prawa użytkowania wieczystego. Podniesiono także, że środkowa część działki nr (...) o pow. 432m ^{( 2)}oznaczona jest jako ulica projektowana, a zatem przedmiotowy grunt będący częścią ulicy publicznej stanowi przestrzeń ogólnodostępną, służącą ogółowi mieszkańców oraz zapewniającą ład komunikacyjny. Decyzja ustanawiająca prawo użytkowania wieczystego byłaby decyzją niewykonalną. Wskazano, że brak jest możliwości wydzielenia gruntu dawnej nieruchomości hipotecznej z działki (...) o pow. 155m ^{( 2 )}stanowiącego wąski klin wzdłuż projektowanego ciągu drogowego, gdyż dotyczy on niepodzielnego budynku magazynowego ( decyzja k.29-31).

Przedmiotowa nieruchomość jest obecnie położona w odległości ok. 2,5 km ^{( 2)} na zachód od ścisłego centrum W., na terenie dzielnicy W., na obszarze osiedla (...), u zbiegu ul. (...) i ul. (...). W. sąsiaduje z centralną i najbardziej prestiżową (...) dzielnicą Ś.. Kiedyś była to dzielnica słynąca głównie z przemysłu. W miejscu dawnych zakładów powstają nowe osiedla mieszkaniowe oraz nowoczesne i prestiżowe obiekty biurowe. W bezpośrednim sąsiedztwie przeważa zabudowa magazynowa oraz biurowa. W dalszym otoczeniu występuje zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna powstała w latach 60. XX wieku, jak i wzniesiona współcześnie. Ponadto, w okolicy powstało wiele nowoczesnych obiektów biurowych. W kierunku południowym w odległości ok. 250 m znajdują się tereny kolejowe, wzdłuż terenu po jego drugiej stronie zlokalizowane są budynki biurowe. Rozwój obiektów biurowych szczególnie widoczny jest w rejonie nowopowstałej stacji II linii metra „Rondo (...)", gdzie został wzniesiony m. in. kompleks obiektów biurowych (...). Urząd Dzielnicy W. oddalony o ok. 1,7 km, najbliższa placówka (...) w odległości ok. 0,7 km. W odległości ok. 0,2 km mieści się Szpital (...) im. dr A. G., w odległości ok. 0,5 km znajduje się Instytut (...). W promieniu 0,5 km znajdują się następujące placówki edukacyjne: Przedszkole nr (...), Gimnazjum nr (...) im. (...), Gimnazjum Specjalne nr (...)w Instytucie (...), (...)Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych. W sąsiednich budynkach biurowych swoje siedziby mają różnego rodzaju firmy handlowe i usługowe. Ponadto, wzdłuż ul. (...) znajdują się liczne obiekty handlowe i usługowe. W odległości niespełna 2 km znajduje się jedno z najbardziej popularnych centrów handlowych w W. — Centrum Handlowe (...). Dostęp do komunikacji jest dobry.

Na dzień wydania decyzji odmownej, tj. 9 maja 1947r., w rejonie przedmiotowej nieruchomości przeważała zabudowa biurowa oraz produkcyjno-magazynowa. Teren ten miał charakter bardziej przemysłowy. Rejon przedmiotowej nieruchomości przechodzi cały czas transformację, pojawia się coraz więcej nowych obiektów biurowych oraz w mniejszej liczbie mieszkaniowych. M.in. w związku z budową stacji II linii metra, a tym samym poprawą komunikacją miejskiej teren stał się bardziej atrakcyjny dla potencjalnych inwestorów. Lokalizacja nieruchomości według stanu z dnia 9 czerwca 1997 r. była mniej atrakcyjna, niż ma to miejsce dzisiaj.

Działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 681 m ^{( 2)} stanowi teren niezabudowany, w Ewidencji Gruntów i Budynków oznaczona symbolem (...) — tereny przemysłowe. Działka w kształcie wieloboku z możliwością jej racjonalnego zagospodarowania. Południowa część działki o powierzchni 64m ^{( 2)} wchodzi w skład przedmiotowej nieruchomości. Działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 8 m ^{( 2)} stanowi teren niezabudowany, w EGIB oznaczona symbolem (...) — tereny przemysłowe. Niewielki południowy fragment działki (<0,5 m ^{( 2)}) wchodzi w skład przedmiotowej nieruchomości. Działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 466 m ^{( 2)} zabudowana budynkiem magazynowym oraz fragmentem innego budynku magazynowego (granice działki przebiegają przez budynek), zgodnie z EGIB stanowi (...)— tereny przemysłowe. Działka w kształcie wieloboku. Znaczna część działki o powierzchni 335 m ^{( 2)} wchodzi w skład przedmiotowej nieruchomości, w tym w

całości budynek magazynowy oraz część drugiego budynku magazynowego. Działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 9 658 m ^{( 2)} zabudowana kilkoma budynkami magazynowymi (nad jednym z budynków przebiega granica działki), zgodnie z EGIB stanowi (...) — tereny przemysłowe. Działka o kształcie bardzo nieregularnym. Północy fragment działki o powierzchni 1 234 m ^{( 2)} wchodzi w skład przedmiotowej nieruchomości. Działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 6 343 m ^{( 2)} zabudowana budynkiem biurowym oraz niewielkimi budynkami magazynowymi, zgodnie z EGIB stanowi (...) — tereny przemysłowe. Działka o kształcie nieregularnym. Północny fragment działki o powierzchni 842m ^{( 2)} wchodzi w skład przedmiotowej nieruchomości, w tym w część budynku magazynowego. Działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 5 472 m ^{( 2)} zabudowana budynkiem biurowym, zgodnie z EGIB stanowi (...) - inne tereny zabudowane. Działka o kształcie zbliżonym do równoległoboku z możliwością racjonalnego zagospodarowania. Niewielki północny fragment działki o powierzchni 16 m ^{( 2)} wchodzi w skład przedmiotowej nieruchomości. Działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 5 932m ^{( 2)} zabudowana budynkiem biurowym, niewielkimi budynkami magazynowymi, fragmentami budynków magazynowych (granica działki przebiega nad budynkami) oraz kontenerem stacji agregatu prądotwórczego, zgodnie z EGIB stanowi (...)— inne tereny zabudowane. Działka w kształcie zbliżonym do równoległoboku z możliwością jej racjonalnego zagospodarowania. Niewielki północno- zachodni fragment działki o powierzchni 2 m ^{( 2)} wchodzi w skład przedmiotowej nieruchomości. Działka ewidencyjna nr (...) o powierzchni 4 608 m ^{( 2)} zabudowana budynkiem magazynowo- socjalnym., zgodnie z EGIB stanowi (...)— tereny przemysłowe. Działka o kształcie nieregularnym, utrudniającym jej racjonalne zagospodarowanie. Niewielki południowy fragment działki o powierzchni 19 m ^{( 2)} wchodzi w skład przedmiotowej nieruchomości.

Łącznie tworzą one teren w kształcie zbliżonym do prostokąta o wymiarach 26,0 m x 96,5 m z możliwością jego racjonalnego zagospodarowania. Na terenie dawnej nieruchomości aktualnie znajdują się budynki magazynowe w złym stanie technicznym.

Teren przedmiotowej nieruchomości aktualnie objęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego zatwierdzonym Uchwałą nr (...) Rady Miasta Stołecznego W. z dnia 26 czerwca 2014 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu C. — rejon ulicy (...). Zgodnie z rysunkiem planu przedmiotowa nieruchomość położona jest w strefach oznaczonych:

• (...) — przeznaczenie podstawowe: zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna lub usługi; minimalny wskaźnik biologicznie czynnej 25%; wskaźnik maksymalnej intensywności zabudowy 2,0; wskaźnik powierzchni zabudowy 0,55; maksymalna wysokość zabudowy 30 m,

• (...) — przeznaczenie podstawowe: usługi lub zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna; Minimalny wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej: 25% dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i 20% dla usług; wskaźnik maksymalnej intensywności zabudowy 2,0; wskaźnik powierzchni zabudowy 0,6; maksymalna wysokość zabudowy 30 m,

• (...) ul. (...), (...) ul. (...) — tereny komunikacyjne, drogi: dojazdowa; szerokość w liniach rozgraniczających 12 m; liczba jezdni 1; chodniki obustronne.

W dacie 9 czerwca 1997 r. teren przedmiotowej nieruchomości objęty był Miejscowym planem ogólnego zagospodarowania przestrzennego m.st. W.zatwierdzonym przez Radę (...) W. dnia 28 września 1992 r., uchwałą Nr 15 z dnia 15 października 1992 r. Plan wszedł w życie dnia 29 października 1992 r. i stracił moc obowiązującą z dniem 1 stycznia 2004 r. na mocy art. 87 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. Plan ogólny miał charakter planu strefowego, który nie ustalał przeznaczenia dla poszczególnych działek ewidencyjnych gruntu, a stanowił ogólne wytyczne dla:

• planów szczegółowych lub decyzji o lokalizacji inwestycji (w okresie obowiązywania ustawy z 1984 r.),

• miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy zagospodarowania terenu (w okresie obowiązywania ustawy z 1994 r.)

W wymienionych powyżej typach planów i decyzji administracyjnych następowało faktyczne określenie przeznaczenia nieruchomości oraz sposobu ich zagospodarowania przy uwzględnieniu szczegółowych analiz dotyczących konkretnych działek ewidencyjnych. Dla przedmiotowego obszaru nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego o szczegółowości większej, niż plan ogólny. Przedmiotowa nieruchomość znajdowała się w strefie usługowo-technicznej oznaczonej symbolem UT-11. Dla obszaru obowiązywały następujące ustalenia: w obszarze preferuje się rozwój: o funkcji usługowych (administracji, biznesu, nauki, handlu, rzemiosła itp.) II i III stopnia obsługi, o funkcję obsługi technicznej (magazyny, bazy, składy gospodarki komunalnej i budowlane, zaplecze transportowe i komunikacyjne itp.) II i III stopnia obsługi; w obszarze dopuszcza się: o utrzymanie i lokalizowanie obiektów produkcyjnych, których uciążliwość i szkodliwość dla środowiska nie wykraczają poza granice lokalizacji, o utrzymanie oraz uzupełnienie w istniejących zespołach funkcji mieszkaniowej, o utrzymanie użytkowania rolniczego; w obszarze wyklucza się lokalizowanie o nowych zespołów zabudowy mieszkaniowej, o obiektów produkcyjnych, których uciążliwość i szkodliwość dla środowiska wykraczałaby poza granice terenu inwestycji.

Wydzielona dawna nieruchomość hipoteczna (...) w dniu 9 czerwca 1997 roku nie posiadała dostępu do drogi publicznej. Ustanowienie służebności drogi koniecznej było niezbędne w celu zapewnienia działce pełnej funkcjonalności jako gruntu inwestycyjnego. Wiąże się to z koniecznością uiszczenia opłat (opłaty od pozwu, kosztów opinii biegłego geodety oraz ds. nieruchomości, wynagrodzenia pełnomocnika) i procedurą sądową. Wysokość wynagrodzenia za ustanowienie potencjalnej służebności drogi koniecznej na rzecz przedmiotowej nieruchomości wynosi 451.478 zł, przy przyjęciu, iż wartość stanowi iloczyn wartości jednostkowej gruntu na jakim miała zostać ustanowiona droga konieczna (1.234,22zł)/m ², powierzchni drogi (825m ²) oraz udziału w korzystaniu przez wnioskodawców ze służebności (44,34%).

Wartość rynkowa prawa użytkowania wieczystego części dawnej nieruchomości gruntowej położonej w W. przy ul. (...), oznaczonej jako „K. E. we wsi C. nr (...)” o powierzchni 2.159m ^{( 2)} stanowiącej aktualnie części działek ew. nr (...), (...), (...), (...), (...) z obrębu (...) według stanu z dnia 9 czerwca 1997r. i cen aktualnych na dzień 11 lipca 2017 roku wynosi 1.786.905zł ( opinia biegłego k. 146-209, opinia uzupełniająca k. 235-252, ustna opinia uzupełniająca – protokół k. 280-283) .

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w aktach niniejszej sprawy. Sąd dał wiarę wskazanemu materiałowi dowodowemu, albowiem żadna ze stron nie kwestionowała jego wartości dowodowej, a i Sąd nie znalazł ku temu żadnych podstaw. Nadto wskazać należy, iż w przeważającej większości dokumenty złożone przez strony w postaci decyzji i postanowień organów korzystają z ochrony określonej w art. 244 § 1 k.p.c., albowiem są to dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie i w związku z tym stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

Ustalając wartość prawa użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu oraz wartość rynkową lokali, Sąd oparł się na wyliczeniach i wnioskach płynących z pisemnej opinii głównej oraz pisemnej i ustnej opinii uzupełniającej biegłego rzeczoznawcy majątkowego. Przed oparciem ustaleń na ww. opinii Sąd dokonał jednak jej analizy pod kątem zupełności, jasności, spójności i prawidłowości podstaw, na których została oparta i doszedł do przekonania, że jest prawidłowa, a wnioski z niej płynące są zgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Opinia główna została zakwestionowana przez stronę powodową, która zarzuciła biegłemu przede wszystkim: błędny wybór nieruchomości podobnych wskazując, iż nieruchomości z ochoty nie są położone w lokalizacji podobnej do wycenianej, a nadto – jedna z nieruchomości została sprzedana w warunkach nierynkowych (transakcja pomiędzy spółkami zależnymi); uwzględnienie kosztów ustanowienia służebności drogi koniecznej i metody przyjętej przy jej obliczaniu; uwzględnienie transakcji dotyczących prawa własności. Biegły ustosunkowując się do zarzutów strony powodowej skorygował swoje wyliczenia poprzez wykluczenie z nieruchomości podobnych nabytej w wyniku transakcji pomiędzy zależnymi spółkami, wskazując jednocześnie, iż z przekazanych mu danych ta okoliczność nie była mu znana. Co do zarzutów dotyczących położenia nieruchomości wybranych do porównania, biegły argumentował, że wybrał nieruchomości, które obecnie znajdują się w lokalizacji podobnej charakterologicznie do lokalizacji przedmiotowego gruntu w 1997 roku, a przeznaczenie gruntu jest podobne biorąc pod uwagę zapisy planu miejscowego. W ocenie Sądu ta argumentacja zasługuje w pełni na aprobatę. Skoro bowiem dzielnica, na której znajduje się przedmiotowa nieruchomość w ówczesnym okresie znajdowała się w sąsiedztwie terenów przemysłowych, magazynowych, dopiero rozwijających się, to zgodne z zasadami logiki jest przyjęcie do porównania nieruchomości z tożsamych lokalizacji występujących obecnie na rynku. W ocenie Sądu, biegły słusznie także uwzględnił w swoich wyliczeniach koszty ustanowienia służebności drogowej w wyniku postępowania sądowego, które to postępowanie było rozwiązaniem jakie ewentualny nabywca uwzględniałby przy swoich działaniach inwestycyjnych, pomijając przy tym polubowne rozwiązanie sporu. Jednocześnie brak było transakcji odnośnie nieruchomości tego typu „wady”, co utrudniałoby dokonanie prawidłowej wyceny. Zgodne z zasadami doświadczenia było także przyjęcie do obliczeń procentowego udziału w korzystaniu ze służebności, skoro korzystać mieliby z niej również użytkownicy innych budynków, a także uwzględnienie kosztów i czasu związanego z prowadzeniem postępowania sądowego. Tak zdyskontowana wartość nieruchomości w ocenie Sądu była wyliczona w sposób prawidłowy. Biegły wskazał, iż ustalając te wartości oparł się na swoim ponad 10-letnim doświadczeniu zawodowym, a Sąd zastrzeżenia strony powodowej w tym zakresie uznał za niezasadne. Podsumowując, Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić opinii A. Z. waloru przydatności, dlatego rekonstrukcja stanu faktycznego została oparta o wyliczenia z tejże opinii głównej uzupełnionej wyjaśnieniami biegłego na rozprawie.

Podkreślić należy, że powód dochodzi odszkodowania za prawo do nieruchomości, która nie posiadała dostępu do drogi publicznej. Wyliczenie wartości nieruchomości winno zakładać zatem koszt i czas niezbędny dla ustanowienia stosownej służebności. Skoro wyliczenie odszkodowania odbywa się przy założeniu, jaką cenę powód mógłby uzyskać na rynku z tytułu zbycia prawa, to konieczne jest uwzględnienie wszelkich aspektów hipotetycznej transakcji. Wskazać w tym miejscu należy na pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 kwietnia 2016 roku (I CSK 132/15), zgodnie z którym nieważna jest umowy przeniesienia własności wydzielonej działki bez spełnienia warunku ustanowienia przy jej zbyciu służebności zapewniającej dostęp do drogi publicznej.

Sąd oddalił przy tym wnioski strony powodowej o dopuszczenie dowodu z innego biegłego oraz skierowaniu operatu do oceny w trybie art. 157 ustawy o gospodarce nieruchomościami, gdyż w ocenie Sądu skutkowałoby to jedynie przedłużeniem postępowania. W ocenie Sądu opinia biegłego A. Z. w sposób przekonywujący wyjaśniła kwestię wartości przedmiotowego prawa, jak również Sąd nie miał do niej zastrzeżeń uzasadniających dokonanie oceny w trybie ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Powód wywodził swoje roszczenie o odszkodowanie z zaniechania rozpoznania we właściwym czasie wniosku dekretowego, które doprowadziło do utraty prawa użytkowania wieczystego do części nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), które obecnie stanowią działki (...).

Zgodnie z art. 417 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym w dacie, gdy ustało zaniechanie rozpoznania wniosku dekretowego, za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Zwłoka organu, któremu powierzono wykonywanie władzy publicznej w załatwieniu sprawy w ustawowym terminie, może uzasadniać odpowiedzialność za szkodę spowodowaną przekroczeniem terminu. Jeżeli bowiem przepisy proceduralne wskazują terminy, w których określona sprawa powinna zostać rozpatrzona, to niedochowanie terminu ustawowego może wywrzeć skutek w postaci „wwiązania się” strony postępowania administracyjnego ze Skarbem Państwa lub jednostką samorządu terytorialnego, której zlecono wykonywanie zadań administracji publicznej w stosunek cywilnoprawny ( tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 28 września 1990 roku, III CZP 33/90, OSNC 1991/1/3). W uzasadnieniu postanowienia z dnia 12 marca 2010 roku ( III CZP 129/09, LEX nr 583849) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż co do zasady zdarzeniem wyrządzającym szkodę może być trwające wiele lat zaniechanie wydania decyzji administracyjnej przewidzianej w art. 7 ust. 1 dekretu z dnia 26 października 1945 roku. Jak zaś wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 listopada 2006 roku ( I CSK 222/06, LEX nr 421407) przy zaniechaniu mającym charakter ciągły zdarzenie wyrządzające szkodę trwa aż do chwili, gdy stan takiego bezprawnego zaniechania ustał.

Wyjaśnić również należy, że podstawy prawnej powództwa nie należało upatrywać w treści art. 417 ¹ § 3 k.c., który stanowi, że jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie orzeczenia lub decyzji, gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. W ocenie Sądu w sytuacji wniesienia pozwu po wydaniu dwóch decyzji z dnia 30 kwietnia 2015 roku 7 marca 2016 roku przez Prezydenta (...) W. odmawiającej ustanowienia prawa użytkowania wieczystego na rzecz powoda podstawę prawną powództwa stanowi – jak już wyżej wskazano - przepis art. 417 § 1 k.c. Podstawy tej nie stanowi natomiast art. 417 ¹ § 3 k.c., skoro sprawa została już załatwiona i zakończona wydaniem decyzji odmownej. W postanowieniu z dnia 28 października 2011 roku Sąd Najwyższy przekonywująco wyjaśnił, że „Zgodnie z art. 417 ¹ § 3 k.c. powód, na podstawie tego przepisu, może dochodzić odszkodowania za niewydanie decyzji. Skoro decyzja została wydana, to brak podstaw dla dochodzenia odszkodowania na podstawie tego przepisu.” ( I CZ 62/11, LEX nr 1226827).

W sprawie bezspornym było, że przedmiotowa nieruchomość położona w W. przy ul. (...), była objęta działaniem dekretu z dnia
26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. W. (Dz. U. Nr 50, poz. 279), na podstawie którego grunt tej nieruchomości z dniem 21 listopada 1945 roku przeszedł na własność gminy m. st. W.. W myśl art. 7 ust. 1 i 2 dekretu, dotychczasowy właściciel gruntu (...) mógł w ciągu 6 miesięcy od dnia objęcia w posiadanie gruntu przez gminę zgłosić wniosek o przyznanie mu na tym gruncie prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną. Gmina miała obowiązek uwzględnić taki wniosek, jeżeli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela dało się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania, a jeżeli chodzi o osoby prawne - ponadto, gdy użytkowanie gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem w myśl planu zabudowania nie pozostawało w sprzeczności z zadaniami ustawowymi lub statutowymi tej osoby prawnej. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 marca 2003 roku ( III CZP 6/03, OSNC 2004/1/4), przewidziana w art. 7 ust. 1 i 2 dekretu dnia 26 października 1945 roku konstrukcja prawna kreuje istniejący po stronie gminy, a później państwa, cywilnoprawny obowiązek ustanowienia prawa własności czasowej, któremu to obowiązkowi odpowiadało cywilnoprawne uprawnienie majątkowe byłego właściciela gruntu do domagania się ustanowienia tego prawa. Podkreślić przy tym należy, że w świetle art. 68 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 marca 1928 roku o postępowaniu administracyjnym (Dz. U. Nr 36, poz. 341 ze zm.), organ administracji do którego złożono wniosek o ustanowienie prawa własności czasowej miał obowiązek rozpoznać sprawę w tym przedmiocie bez zbędnej zwłoki, a w każdym razie w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy.

Z ustalonych w sprawie okoliczności jednoznacznie wynika, że poprzednicy prawni powoda w dniu 16 listopada 1948 roku złożyli wniosek o ustanowienie prawa własności czasowej z dochowaniem przewidzianego w dekrecie 6 – miesięcznego terminu. Fakt skutecznego i prawidłowego złożenia wniosku potwierdził również rozpoznający ten wniosek Prezydent m.st. W.. W dniu 13 marca 1950 roku wydana została decyzja, którą odmówiono ustanowienia prawa własności czasowej. Od tej decyzji uprawnienie wnieśli odwołanie, które zostało rozpoznane dopiero w dniu 9 maja 1997 roku. W tej dacie Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast uchylił zaskarżoną decyzję, co skutkowało koniecznością ponownego rozpoznania wniosku dekretowego. Ponowna decyzja została wydana dopiero w dniu 30 kwietnia 2015 roku. W podstawie faktycznej powództwa strona powodowa wskazywała na zaniechanie rozpoznania wniosku w opisanym okresie pomiędzy 9 maja 1997 roku, a 30 kwietnia 2015 roku.

W ocenie Sądu we wskazanym okresie trwała bezczynność funkcjonariuszy samorządowych. Okoliczność ta została potwierdzona uzyskanym przez powoda prejudykatem tj. orzeczeniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 2 marca 2015 roku, którym Kolegium uwzględniło zażalenie powoda na niezałatwienie w terminie wniosku o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste i wyznaczyło organowi termin do załatwienia sprawy. Sąd nie podzielił również argumentacji strony pozwanej, że na tok załatwienia sprawy wpływ miała kwestia postępowań spadkowych, skoro w 1992 roku wydane zostało postanowienie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku, którym powód wykazywał, że nabył udział w prawach do gruntu.

Przesądziwszy kwestię, że w sprawie w istocie doszło do zwłoki w rozpoznaniu przedmiotowego wniosku, rozstrzygnięcia wymaga kwestia legitymacji biernej miasta stołecznego W., a zatem ustalenie, czy pozwany odpowiada za negatywne następstwa tejże zwłoki, na które powołuje się powód.

Dekret z dnia 26 października 1945 roku o własności i użytkowania gruntów na obszarze Miasta Stołecznego W. (dekret (...)) wszedł w życie w czasie, gdy działał samorząd terytorialny i była własność komunalna. Z chwilą likwidacji samorządu terytorialnego na mocy ustawy z dnia 20 marca 1950 roku o terenowych organach jednolitej władzy państwowej (Dz. U. Nr 14, poz. 130) z polskiego systemu prawnego usunięte zostało pojęcie mienia komunalnego, a skomunalizowane na podstawie dekretu grunty (...) stały się na podstawie art. 32 ust. 2 tej ustawy własnością państwową. Skarb Państwa od 13 kwietnia 1950 roku stał się właściwy do rozpoznania wniosków byłych właścicieli nieruchomości (...) (lub ich następców prawnych) złożonych na podstawie art. 7 ust. 1 dekretu (...) , a dotyczących ustanowienia prawa użytkowania wieczystego (poprzednio prawa własności czasowej) gruntu stanowiącego własność gminy.

Po reaktywowaniu samorządu terytorialnego w 1990 roku i w świetle treści art. 1 ustawy z dnia 17 maja 1990 roku o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 34, poz. 198), która weszła w życie dnia 27 maja 1990 roku, do zadań własnych gminy należy rozpoznawanie wniosków w sprawach wieczystego użytkowania na podstawie art. 7 ust. 2 dekretu w odniesieniu do gruntów, które stały się ponownie własnością komunalną, zatem po dniu 27 maja 1990 r. obowiązek rozpoznania wniosku złożonego przez poprzednika prawnego powoda przeszedł na gminę – pozwane m. st. W. ( por. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 grudnia 1995 r., sygn. akt VI SA 9/95, (...) 1996/1/7; uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 kwietnia 1996 r., sygn. akt OPK 9/96, (...) 1997/1/7).

Pozwane m. st. W. odpowiada za czyn własny, tj. zwłokę w rozpoznaniu wniosku dekretowego, gdyż zwłoka objęta podstawą faktyczną powództwa nastąpiła w okresie po 27 maja 1990 roku do dnia, w którym wniosek został faktycznie rozpoznany, czyli do 30 kwietnia 2015 roku. Strona pozwana była zatem biernie legitymowana w niniejszym procesie.

Kwestia legitymacji czynnej powoda nie stanowiła przedmiotu sporu, jak również nie budziła wątpliwości Sądu, gdyż powód wykazał stosownymi dokumentami urzędowymi, że nabył udział w prawie do przedmiotowej nieruchomości w drodze spadkobrania.

Powód podnosił, że w okresie, w którym trwał stan zwłoki w rozpoznaniu wniosku dekretowego doszło do zdarzeń, które następnie uniemożliwiły uwzględnienie wniosku i tym samym powód nie uzyskał prawa użytkowania wieczystego do przedmiotowej nieruchomości, w czym powód upatrywał swojej szkody majątkowej. Te zdarzenia to oddanie czterech działek w użytkowanie wieczyste spółce prawa handlowego oraz przeznaczenie działki (...) pod drogę.

Konieczne zatem było ustalenie, czy pomiędzy zachowaniem tego pozwanego, a szkodą powoda występuje adekwatny związek przyczynowy w rozumieniu art. 361 k.c. na podstawie którego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania. W powyższych granicach w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przyjęta przez normę z art. 361 k.c. koncepcja adekwatnego związku przyczynowego, w aspekcie zaniechania organu wskazuje na konieczność oceny, czy zaniechanie stanowiło bezpośredni i konieczny warunek powstania szkody powoda. Występowanie związku przyczynowego pomiędzy szkodą, a zdarzeniem ją powodującym, nie może być ujmowane zbyt szeroko i nie może obejmować wszystkich skutków działania lub zaniechania, a jedynie takie, które są normalnym i koniecznym następstwem zachowania się organu.

W ocenie Sądu, pomiędzy bezprawnym zachowaniem pozwanego, a szkodą, na którą powołuje się powód zachodzi adekwatny związek przyczynowy. Zarówno w decyzji z 30 kwietnia 2015 roku i 7 marca 2016 roku uzasadniono odmowę uwzględnienia wniosku okolicznością, że działki o numerach (...) pozostają w użytkowaniu wieczystym podmiotu trzeciego, co uniemożliwia ustanowienie prawa użytkowania wieczystego. Podniesiono także, że środkowa część działki nr (...) o pow. 432m ²oznaczona jest jako ulica projektowana, a zatem przedmiotowy grunt będący częścią ulicy publicznej stanowi przestrzeń ogólnodostępną, służącą ogółowi mieszkańców oraz zapewniającą ład komunikacyjny. Decyzja ustanawiająca prawo użytkowania wieczystego byłaby decyzją niewykonalną.

Gdyby zatem po wydaniu decyzji z dnia 9 maja 1997 roku, wniosek dekretowy został rozpoznany w terminach wynikających z przepisów kodeksu postępowania administracyjnego tj. bez zwłoki, nie doszłoby do zawarcia umów użytkowania wieczystego, jak również działka (...) nie zostałaby przeznaczona częściowo pod ulicę. Tym samym powód miałby możliwość uzyskania prawa użytkowania wieczystego do wskazanego gruntu.

Rozważając, czy rozpoznanie takiego wniosku w najwcześniej możliwym terminie mogłoby doprowadzić do uwzględnienia go wymaga nadto ustalenia i tym samym procesowego wykazania w świetle treści art. 7 ust. 2 dekretu z dnia 26 października 1945 roku, że korzystnie przez powoda z przedmiotowego gruntu dało się pogodzić z przeznaczeniem tego gruntu według planu zabudowania (zagospodarowania przestrzennego), przy czym jak podkreśla się w orzecznictwie, o spełnieniu tej przesłanki roszczenia z art. 7 ust. 2 dekretu decyduje plan zabudowy z chwili rozpoznania wniosku ( tak Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 26 listopada 2008 roku, I OPS 5/8, ONSA i WSA 2009/2/18). To, że wniosek powoda nie został uwzględniony w 2015 roku nie może więc mieć decydującego znaczenia, dla oceny czy mógł on być uwzględniony wcześniej. Dla ustalenia, czy zaniechanie wydania decyzji mogło narazić go na szkodę, decydujące znaczenie ma więc ocena, czy według planu zabudowy istniejącego w czasie, gdy wniosek taki powinien zostać rozpoznany, korzystanie przez niego z gruntu dało się pogodzić z jego przeznaczeniem określonym w tym planie. Jeżeli zgodnie z ówczesnym planem zabudowy wniosek nie mógł być uwzględniony, to ewentualna możliwość żądania odszkodowania mogłaby się opierać tylko na szczególnej podstawie, jaką stwarza art. 215 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 roku, Nr 261, poz. 2603 ze zm.), oczywiście zakładając, że spełnione zostały przesłanki określone tym przepisem ( tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12 marca 2010 roku, III CZP 129/09, LEX nr 583849).

W ocenie Sądu powód wykazał, że korzystanie przez niego ze spornego gruntu dało się pogodzić z przeznaczeniem tego gruntu według planu zabudowania obowiązującego w czasie, gdy jego wniosek dekretowy mógł i powinien zostać rozpoznany, czyli w 1997 roku. Po pierwsze w 2000 roku zawarto umowy dotyczące ustanowienia prawa użytkowania wieczystego co do czterech działek z podmiotem trzecim, a zatem ustanowienie tego prawa było możliwe. Odnośnie zaś działki (...) wskazać należy, że dopiero 26 czerwca 2014 roku został uchwalony plan zagospodarowania przestrzennego, na mocy którego większa część działki została przeznaczona na planowaną ulicę.

W podsumowaniu dotychczasowych wywodów wskazać należy, że niezałatwienie sprawy administracyjnej w terminie spowodowało ustanowieniem prawa użytkowania wieczystego na rzecz podmiotu trzeciego oraz zmianą przeznaczenia jednej z działek, na skutek czego nie dało się ustanowić dla powoda użytkowania wieczystego tego gruntu. Powód poniósł zatem wskutek zaniechania rozpoznania wniosku dekretowego w przepisanym terminie szkodę wyrażającą się utratą wartości prawa użytkowania gruntu, co do którego wniosek dekretowy został załatwiony odmownie ostatecznie w 2016 roku. Jest to w ocenie Sądu szkoda pozostająca w normalnym związku przyczynowym z bezprawnym zaniechaniem funkcjonariuszy pozwanej jednostki samorządu terytorialnego.

Należne powodowi odszkodowanie zostało obliczone w oparciu o omówiony powyżej dowód z opinii biegłego ds. wyceny nieruchomości. Sąd uznał, że miarodajną dla ustalenia wysokości odszkodowania będzie wartość nieruchomości określona według cen aktualnych. Wysokość odszkodowania winna wyrównać różnicę pomiędzy obecnym stanem majątkowym poszkodowanego, a tym stanem, jaki by istniał gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Przywołana teoria różnicy pozwala określić szkodę jako różnicę dwóch stanów w sferze majątkowej: hipotetycznego i obecnego – w chwili orzekania, będącego następstwem zdarzenia, które szkodę wywołało ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 08 czerwca 2004 roku, I CK 644/03, LEX nr 424269). Ostatecznie zatem należało przyjąć, że powodom należy się odszkodowanie w wysokości ustalonej przez biegłego, który wskazał, że wartość rynkowa prawa użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu według poziomu cen aktualnych wynosi 1786905 zł. Ponieważ powód wykazał, że przysługuje mu udział w wysokości ½, Sąd w punkcie I wyroku zasądził od miasta stołecznego W. na jego rzecz kwotę 893452,50 zł.

W pozostałym zakresie powództwo w zakresie żądania zasądzenia kwoty głównej podlegało oddaleniu jako nieudowodnione, co do wysokości, o czym orzeczono w punkcie II wyroku.

Powód dochodził również zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu. Żądanie to Sąd uznał za częściowo uzasadnione. Odsetki ustawowe od należności głównej z uwagi na odszkodowawczy charakter roszczenia (art. 363 § 2 k.c.) winny zostać zasądzone od daty wydania wyroku. Z art. 361 § 2 k.c., pozostającego w ścisłym związku z art. 363 k.c., wynika obowiązek naprawienia szkody przez zapewnienie wierzycielowi całkowitej kompensaty wywołanego uszczerbku, który nie może jednak prowadzić do jego nieuzasadnionego wzbogacenia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 1998 r., III CZP 72/97, OSNC 1998 Nr 9, poz. 133, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 r., I CSK 262/09, niepubl.). Zasada, według której szkodę ustala się według wartości na datę orzekania o odszkodowaniu uzasadnia przyjęcie, że wierzyciel nie ponosi negatywnych skutków spadku wartości pieniądza w okresie od wymagalności zobowiązania do orzekania o obowiązku zapłaty przez dłużnika, co zapewnia pełną kompensatę i odsetki należą się od daty wyrokowania ( por. m.in. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 1994 r., III CZP 184/93, OSNCP 1994 nr 7-8, poz. 155, z dnia 6 września 1994 r., III CZP 105/94, OSNCP 1995, Nr 2, poz. 26). W uzasadnieniu wyroku z dnia 14 marca 2014 roku Sąd Najwyższy (III CSK 152/13, LEX 1463869) wyjaśnił, że takie rozwiązanie trafnie motywuje się aksjologicznym założeniem ochrony dłużnika przed nałożeniem na niego ciężarów nie do udźwignięcia na skutek skumulowania znacznej kwoty odsetek (przekraczającej w praktyce nawet wielokrotnie należność główną) oraz niedopuszczalnością uzyskania przez poszkodowanego przysporzenia majątkowego wykraczającego poza szkodę (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniach wyroków: z dnia 16 kwietnia 2009 roku, I CSK 524/08, LEX nr 511024 z dnia 11 lutego 2010 r., I CSK 262/09, LEX nr 738077, i z dnia 14 marca 2014 r., III CSK 152/13, LEX nr 1463869). Przedstawione stanowisko Sąd Okręgowy w pełni podziela. W konsekwencji kwota 893452,50 zł została zasądzona na rzecz powoda wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 marca 2018 roku do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie omawiane żądanie podlegało oddaleniu jako niezasadne.

Zważywszy, iż powództwo zostało uwzględnione w części, o kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c. stosując zasadę ich stosunkowego rozdzielenia. Porównanie wysokości dochodzonego roszczenia z wysokością zasądzonego świadczenia w punkcie I wyroku prowadzi ustalenia, że powód wygrał proces 71 % (w zaokrągleniu). Strony winny ponieść koszty w zakresie w jakim sprawę przegrały. Toteż Sąd w punkcie III wyroku rozdzielił stosunkowo koszty procesu pomiędzy stronami, ustalając, że powód winien ponieść koszty procesu w 29 %, zaś pozwany w 71 %, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie - na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. - Referendarzowi sądowemu.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

(...)