Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 sierpnia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że E. K. z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę u płatnika składek J. G.:

- podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu w pełnym wymiarze czasu pracy od 5 lutego 2003 r. do 31 sierpnia 2006 r., w tym urlop bezpłatny : od 1 sierpnia 2003 r. do 31 sierpnia 2003 r. , od 6 sierpnia 2004 r. do 31 sierpnia 2004 r. , od 1 lipca 2005 r. do 31 lipca 2005 r. , od 1 stycznia 2006 r. do 31 stycznia 2006 r.

- podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu na ½ etatu od 1 września 2006 r. do 31 grudnia 2006 r.

- podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu w pełnym wymiarze czasu pracy od 1 stycznia 2007 r. do 30 czerwca 2008 r. , w tym urlop bezpłatny : od 1 kwietnia 2007 r. do 31 maja 2007 r., wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy : od 24 maja 2008 r. do 25 czerwca 2008 r., zasiłek chorobowy od 26 czerwca 2008 r. do 30 czerwca 2008 r.

- nie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu , rentowym, wypadkowemu i chorobowemu w okresie od 5 grudnia 2000 r. do 4lutego 2003 r., a nadto określił podstawę wymiaru składek w ww. okresach.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że z analizy zapisów znajdujących się na koncie ubezpieczonej wynika, że 5 lutego 2003 r. płatnik składek J. G. złożył za E. K. dokument zgłoszeniowy (...) z datą zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia od 5 lutego 2003 r., a 10 lipca 2008 r. J. G. złożył dokument wyrejestrowania z ubezpieczeń od 1 lipca 2008 r. Zdaniem organu rentowego w toku postępowania administracyjnego nie przedstawiono dowodów na wykonywanie przez E. K. pracy od 5 grudnia 2000 r. do 4 lutego 2003 r.

/decyzja k.151 – 155 akt ZUS/

W dniu 17 września 2018 r. pełnomocnik E. K. złożył odwołanie od ww. decyzji wnosząc o jej uchylenie w zakresie w jakim nie uwzględnione zostały w niej okresy zatrudnienia wskazywane przez skarżącą, a wynikające z ustaleń Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie IX P 9/08 Sądu Okręgowego w Łodzi z powództwa E. K. przeciwko J. G. i potwierdzone zawartą w tej sprawie ugodą. Pełnomocnik E. K. wskazał, że w okresie od grudnia 2000 r. do końca czerwca 2008 r. była ona zatrudniona u płatnika składek PPHU (...) na stanowisku pracownika obsługującego maszyny specjalistyczne typu dziurkarka oraz guzikarka – rygiel. Pełnomocnik E. K. podkreślił, że w dniu 14 lipca 2008 r. skarżąca wystąpiła z pozwem o zapłatę między innymi zaległego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe za lata 2000 – 2008. Postępowanie wszczęte tym pozwem, prowadzone przez Sąd Okręgowy w Łodzi, IX Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pod sygn. IX P 9/08, zakończyło się zawarciem w dniu 23 kwietnia 2009 r. ugody, na mocy której pozwany zobowiązał się między innymi zapłacić na rzecz powódki kwotę 21 000,00 zł brutto tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych za okres od grudnia 2000 r. do kwietnia 2008 r. oraz tytułem wynagrodzenia za pracę od grudnia 2000 r. do marca 2008 r. oraz za kwiecień i maj 2008 r. Pełnomocnik E. K. podkreślił, że płatnik nie wywiązał się jednak z zawartej ugody, a nadto nie zgłosił jej do ubezpieczeń i nie opłacił należnych składek za okres objęty ugodą. W ocenie pełnomocnika skarżącej, ww. decyzja nie uwzględnia okresów wynikających wprost z zawartej ugody i powinna zostać uchylona we wskazanym zakresie.

/odwołanie k.3 - 3 odwrót/

W odpowiedzi na odwołanie, pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.6 – 8/

Na rozprawie w dniu 21 lutego 2019 r. pełnomocnik wnioskodawczyni wskazał, że zaskarża w całości punkt 4 ww. decyzji, punkt 2 ww. decyzji w zakresie w jakim wskazano, że w okresie tym wnioskodawczyni świadczyła pracę jedynie w wymiarze ½ etatu , a także punkty ww. decyzji w zakresie w jakim określono, że wnioskodawczyni przebywała wówczas na urlopach bezpłatnych. Pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł nadto o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. Zainteresowany wniósł o oddalenie odwołania.

/protokół rozprawy z dnia 21 lutego 2019 r. , płyta CD k.27/

Na rozprawie w dniu 26 listopada 2020 r. strony podtrzymały dotychczasowe stanowisko w sprawie, przy czym ustanowiony z urzędu pełnomocnik zainteresowanego wniósł ponadto o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 3 – krotności stawki minimalnej, oświadczając ,że nie zostały one opłacone w żadnej części.

/protokół rozprawy z dnia 26 listopada 2020 r. , płyta CD k.179/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek J. G. w spornym okresie był właścicielem firmy PPHU (...) Firma (...) w G. i w ramach prowadzonej działalności zajmował się produkcją wyrobów tekstylnych. W związku z prowadzoną działalnością, płatnik składek zatrudniał szwaczki oraz innych pracowników produkcji.

/okoliczność bezsporna/

Płatnik składek zatrudniał pracowników na podstawie umów o pracę, przy czym zdarzały się sytuacje, że z nowozatrudnionymi pracownikami podpisywano umowy w późniejszym okresie niż wynikało to z faktycznego momentu rozpoczęcia pracy u płatnika. Co do zasady, wynagrodzenie pracowników było określone w kwocie minimalnej, przy czym otrzymywali oni wynagrodzenie za faktycznie wykonane prace.

/zeznania świadków: M. G. (1) min. 00:21:22 – 00:38:36 rozprawy z dnia 11 lipca 2019 r. , płyta CD k. 103 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k. 370 – 371 , A. K. min. 00:47:08 – 00:55:17 rozprawy z dnia 11 lipca 2019 r. , płyta CD k. 103 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k. 291a – 292/

W zakładzie pracy zdarzały się przestoje, czego konsekwencją było kierowanie pracowników na urlopy bezpłatne.

/zeznania świadków: A. R. min.00:14:09 – 00:21:22 rozprawy z dnia 11 lipca 2019 r. , płyta CD k. 103 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k.414 - 415 , M. G. (1) min. 00:21:22 – 00:38:36 rozprawy z dnia 11 lipca 2019 r. , płyta CD k. 103 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k. 370 – 371 , A. K. min. 00:47:08 – 00:55:17 rozprawy z dnia 11 lipca 2019 r. , płyta CD k. 103 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k. 291a – 292/

Wnioskodawczyni E. K. rozpoczęła pracę w firmie płatnika w dniu 5 grudnia 2000 r. Wnioskodawczyni powierzono obowiązki pracownika obsługującego dziurkarkę – guzikarkę, nadto zajmowała się ona obsługą podszywarki oraz prasowała. Co do zasady, wnioskodawczyni pracowała podobnie jak inni pracownicy przez 8 godzin dziennie, przy czym zdarzały się sytuacje, wynikające z liczby realizowanych przez płatnika zamówień, że wnioskodawczyni pracowała w godzinach nadliczbowych, bądź też kończyła pracę przed upływem 8 godzin pracy.

/zeznania świadków: M. G. (1) min. 00:21:22 – 00:38:36 rozprawy z dnia 11 lipca 2019 r. , płyta CD k. 103 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k. 370 - 371 , L. B. min.00:38:36 – 00:47:08 rozprawy z dnia 11 lipca 2019 r. , płyta CD k. 103 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k. 291a - 292 , A. K. min. 00:47:08 – 00:55:17 rozprawy z dnia 11 lipca 2019 r. , płyta CD k. 103 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k. 291a - 292 , D. R. min.00:55:17 – 01:05:34 rozprawy z dnia 11 lipca 2019 r. , płyta CD k. 103 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k. 418 , I. K. min.01:05:34 – 01:20:36 rozprawy z dnia 11 lipca 2019 r. , płyta CD k. 103 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k. 371 – 372 , W. P. min.00:16:16 – 00:21:43 rozprawy z dnia 15 października 2019 r. , płyta CD k.123 w związku z jej zeznaniami złożonymi w sprawie o sygn. akt IX P 9/08 k.289 – 290 , Z. W. min.00:21:43 – 00:25:35 rozprawy z dnia 15 października 2019 r. , płyta CD k.123 , zeznania wnioskodawczyni min.01:21:46 – 01:23:37 rozprawy z dnia 15 października 2019 r. , płyta CD k.123 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:04:36 – 00:25:36 rozprawy z dnia 21 lutego 2019 r. , płyta CD k.27/

Odwołująca zarejestrowana była od 15 grudnia 2000 roku jako osoba bezrobotna. Nie otrzymała zasiłku dla bezrobotnych, bowiem zgłosiła się zbyt późno.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 5 lutego 2003 r. pomiędzy płatnikiem składek, a E. K. zawarto umowę o pracę na czas określony od 5 lutego 2003 r. do 4 lutego 2004 r. Wnioskodawczyni powierzono obowiązki pomocy na szwalni.

/umowa o pracę k.121 akt ZUS/

W dniu 5 lutego 2003 r. płatnik składek J. G. złożył za E. K. dokument zgłoszeniowy (...) z datą zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia od 5 lutego 2003 r.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 5 lutego 2004 r. pomiędzy płatnikiem składek, a E. K. zawarto umowę o pracę na czas określony od 5 lutego 2004 r. do 31 grudnia 2004 r. Wnioskodawczyni powierzono obowiązki pomocy na szwalni.

/umowa o pracę k.120 akt ZUS/

Na mocy aneksu, powyższa umowa o pracę została przedłużona na czas nieokreślony.

/aneks k.119 akt ZUS/

Z treści świadectwa pracy z dnia 30 czerwca 2008 r. wynika, że wnioskodawczyni w okresie od 5 lutego 2003 r. do 30 czerwca 2008 r., w pełnym wymiarze czasu pracy świadczyła pracę na rzecz płatnika wykonując obowiązki pracownicze związane z obsługą maszyn specjalistycznych – dziurkarki oraz guzikarki – rygiel. W treści świadectwa pracy wskazano, że wnioskodawczyni korzystała z urlopu bezpłatnego w następujących okresach: od 1 sierpnia 2003 r. do 31 sierpnia 2003 r., od 6 sierpnia 2004 r. do 31 sierpnia 2004 r., od 1 lipca 2005 r. do 31 lipca 2005 r., od 1 stycznia 2006 r. do 31 stycznia 2006 r., od 1 kwietnia 2007 r. do 31 maja 2007 r.

/świadectwo pracy k.19 – 20 akt ZUS/

W sprawie X P 9/08 powódka wystąpiła z roszczeniami dotyczącymi wynagrodzenia oraz zadośćuczynienia. W toku procesu w dniu 3 grudnia 2009 roku jej pełnomocnik złożył do akt sprawy świadectwo pracy z 30 czerwca 2008 roku, w którym wskazane były m.in. okresy urlopów bezpłatnych. Nie zgłosił jednak roszczenia o jego sprostowanie.

/świadectwo pracy k.547 i protokół rozprawy k.551 akt X P 9/08/

W dniu 10 lipca 2008 r. J. G. złożył dokument wyrejestrowania z ubezpieczeń wnioskodawczyni od 1 lipca 2008 r.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 23 kwietnia 2009 r. pomiędzy płatnikiem składek J. G., a E. K. zawarto ugodę, na mocy której J. G., właściciel firmy PPHU (...) Firma (...) z siedzibą w G. zobowiązał się zapłacić na rzecz E. K. kwotę 21 000,00 zł brutto z tytułu wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych za okres od grudnia 2000 r. do kwietnia 2008 r., wynagrodzenia za pracę od grudnia 2000 r. do kwietnia 2008 r. , wynagrodzenia za kwiecień i maj 2008 r., ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy za lata 2001 – 2006 i za 2008 r. i odsetek od tych roszczeń płatną w czterech ratach miesięcznych po 5 250,00 zł brutto, poczynając od dnia 1 maja 2009 r., płatne do 15 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności.

/ugoda k.228 akt o sygn. IX P 9/08/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy oraz w oparciu o zeznania świadków: A. R., M. G. (1), L. B., A. K., D. R., I. K., W. P. oraz Z. W.. W ocenie Sądu zeznania ww. świadków były w pełni wiarygodne, bowiem pochodziły od osób, które w spornym okresie pracowały wspólnie z wnioskodawczynią w firmie płatnika, a tym samym mają pełną wiedzę zarówno, co do obowiązków pracowniczych wykonywanych przez wnioskodawczynię, okresu w jakim świadczyła pracę, jak i specyfiki działalności płatnika, w tym stosowanych praktyk dotyczących kierowania pracowników na urlopy bezpłatne, w związku z przestojami w działalności firmy płatnika. Nie ulega także wątpliwości, że ww. świadkowie są osobami obcymi dla stron, a zatem nie miały one interesu w zeznawaniu na korzyść którejkolwiek ze stron. W odniesieniu zaś do zeznań świadka E. M. wskazać należy, że świadek ten jakkolwiek potwierdził fakt świadczenia przez wnioskodawczynię pracy na rzecz płatnika, to jednak nie potrafiła ona wskazać konkretnych, czy też choćby przybliżonych dat świadczenia przez wnioskodawczynię pracy na rzecz płatnika.

Nie zasługiwały natomiast na wiarę zeznania samego zainteresowanego, jak i świadków, którzy są osobami bliskimi w stosunku do płatnika tj. S. G., M. G. (2), K. G.. Wprawdzie zeznania tych osób były zgodne, co do tego, że przed 2003 r. wnioskodawczyni nie świadczyła pracy na rzecz płatnika, to jednak nie ulega wątpliwości, że osoby te miały interes w składaniu zeznań korzystnych dla zainteresowanego, a zatem z całą pewnością nie można przypisać im przymiotu wiarygodności. Abstrahując bowiem od przyczyn leżących u podstaw istniejącego między płatnikiem, a wnioskodawczynią konfliktu, nie ulega wątpliwości, że pomiędzy wnioskodawczynią, a zainteresowanym w dniu 23 kwietnia 2009 r. zawarto ugodę na mocy której J. G. m.in. zobowiązał się zapłacić na rzecz E. K. określoną kwotę pieniężną w związku ze świadczeniem przez nią pracy w godzinach nadliczbowych za okres od grudnia 2000 r. do kwietnia 2008 r. Treść zawartej ugody nie pozostawia żadnych wątpliwości, że fakt świadczenia przez wnioskodawczynię pracy przed 2003 r. miał miejsce, z czego z całą pewnością zdawał sobie sprawę zainteresowany zawierając ugodę takiej treści. Trudno bowiem założyć, że zainteresowany jako osoba posiadająca wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu firmy, zdecydowałby się do zawarcia ugody, która z ekonomicznego punktu widzenia była dla niego z całą pewnością niekorzystna. Twierdzenia przeciwne w tym zakresie stanowiły zatem jedynie nieudolną próbę podważenia stanowiska wnioskodawczyni, co do okresu rzeczywistego świadczenia przez nią pracy w firmie płatnika.

S ąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art.6 ust.1 punkt 1, art.8 ust.1 i art.11 ust.1 i art.12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2020 roku, poz.53) pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Definicja pracownika na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych została zawarta w przepisie art.8 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, iż za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Pojęcie stosunku pracy, o jakim mowa w art.8 ust.1 ww. ustawy jest równoznaczne z pojęciem stosunku pracy definiowanego przez art. 22 k.p. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 roku, I UK 296/04, OSNP 2006/9-10/157).

Stosownie do treści art.22§1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Legalis nr 88987).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że podleganie pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu jest uwarunkowane nie tyle samym faktem zawarcia umowy o pracę i opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ale legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy. Sam bowiem fakt, że oświadczenia stron umowy o pracę zawierają określone w art.22 k.p. formalne elementy umowy o pracę nie oznacza, że umowa taka jest ważna. Jeżeli bowiem strony umowy o pracę przy składaniu oświadczeń woli mają świadomość tego, że osoba określona w umowie o pracę, jako pracownik pracy świadczyć nie będzie, a osoba wskazana, jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy i do podjęcia i wykonywania pracy nie doszło a jedynym celem umowy było umożliwienie skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, to umowę taką uważa się za zawartą dla pozoru - art.83§1 k.c. Umowa taka nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2008 roku II UK 148/07, Lex nr 846577; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 roku II UK 321/04, OSNP 2006/11-12/190; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2001 roku II UKN 244/00, OSNP 2002/20/496; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 roku II UK 204/09, Lex nr 590241). Przy czym nie jest to jedyna postać pozorności umowy o pracę. Pozorność umowy o pracę ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. W każdym przypadku decydujące znaczenie ma treść umowy i okoliczności faktyczne jej wykonywania.

Sąd podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 stycznia 2005 roku (II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), w którym stwierdza się, iż stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art.58§1 k.c. w zw. z art.300 k.p.). Ocena taka nie odnosi się jednak do sytuacji, gdy podejmowane czynności w ramach zawartej umowy o pracę nie mają na celu rzeczywistej realizacji tej umowy, a jedynie uwiarygodnienie jej świadczenia – innymi słowy są czynnościami pozornymi, fikcyjnymi - pracownik udaje, że wykonuje jakieś czynności jedynie po to, aby stworzyć dowody jej świadczenia. Nawiązanie umowy o pracę może, bowiem wynikać z czynności faktycznych wyrażających się z jednej strony zobowiązaniem pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, z drugiej zobowiązaniem pracodawcy do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art.22§1 k.p.).

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle dokonanych ustaleń faktycznych, nie ma podstaw do uznania, że wnioskodawczyni nie wykonywała w ramach stosunku pracy obowiązków pracowniczych w okresie od 5 grudnia 2000 r. do 4 lutego 2003 r., a nadto nie sposób było przyjąć, że w okresie od 1 września 2006 r. do 31 grudnia 2006 r. świadczyła pracę jedynie w wymiarze ½ etatu.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego jako podstawowe cechy stosunku pracy odróżniające go od innych stosunków prawnych wymienione zostały: dobrowolność; osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły, powtarzający się; podporządkowanie, wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy, w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego; ryzyko pracodawcy; odpłatny charakter zatrudnienia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2006 roku I PK 110/06 Lex nr 207175; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 roku, III PK 39/09, Lex nr 578140). W wyroku z dnia 25 listopada 2005 roku (I UK 68/05, Lex nr 177165) Sąd Najwyższy stwierdził, iż wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy (pracy podporządkowanej) jest cechą o charakterze konstrukcyjnym dla istnienia stosunku pracy. Z kolei w uzasadnieniu do wyroku z dnia 7 marca 2006 roku (I PK 146/05 (Lex nr 234370) Sąd Najwyższy przypomniał, iż cechami charakterystycznymi dla stosunku pracy – wskazywanymi w orzecznictwie – są także: obowiązek osobistego wykonywania pracy, zakaz wyręczania się osobami trzecimi; bezwzględne obowiązywanie zasady odpłatności; pracowniczy obowiązek starannego działania, a nie osiągnięcia rezultatu, oraz obciążenie pracodawcy ryzykiem prowadzenia działalności; wykonywanie pracy skooperowanej, zespołowej; ciągłość świadczenia pracy; występowanie pewnych cech charakterystycznych dla stosunku pracy, np. wypłaty wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Sąd Najwyższy wskazał także, że o kwalifikacji stosunku prawnego jako stosunku pracy decyduje przede wszystkim sposób wykonywania zatrudnienia. Strony mogą więc złożyć wyraźne oświadczenia woli co do ukształtowania podstawy prawnej zatrudnienia. Jednak nawet bez wyraźnego wyrażenia woli przez strony (złożenia oświadczeń woli w tym zakresie) stosunek prawny może być kwalifikowany jako stosunek pracy, jeżeli strony wykonują go w sposób charakterystyczny dla tego stosunku prawnego.

Wskazać należy, że płatnik składek od dnia 5 grudnia 2000 r. powierzył wnioskodawczyni obowiązki pracownicze związane z produkcją tekstyliów m.in. obsługę dziurkarki – guzikarki, które to obowiązki wnioskodawczyni wykonywała w pełnym wymiarze czasu pracy. Co jednak istotne, płatnik składek w postępowaniu toczonym pod sygnaturą akt IX P 9/08 nie zakwestionował faktu zatrudnienia wnioskodawczyni w okresie od grudnia 2000 r. do kwietnia 2008 r., a co więcej, zobowiązał się zapłacić jej za ten okres wynagrodzenie. W ocenie Sądu nie ma zatem żadnym podstaw do uznania, że umowa o pracę zawarta przez płatnika z E. K. w okresie od 5 grudnia 2000 r. do 30 czerwca 2008 r. nie była faktycznie realizowana. Sama zatem okoliczność, że płatnik składek nie zgłosił wnioskodawczyni do ubezpieczeń począwszy od 5 grudnia 2000 r. nie może zatem pozbawiać jej objęcia ubezpieczeniami społecznymi począwszy od tej daty.

Rozstrzygnięcia sądu nie zmienia fakt pobierania przez wnioskodawczynię zasiłku dla bezrobotnych. Okoliczność ta została wyjaśniona przez wnioskodawczynię i może skutkować jedynie obowiązkiem zwrotu tego świadczenia jako nienależnie pobranego.

W odniesieniu zaś do kwestionowanych przez pełnomocnika wnioskodawczyni ustalonych w treści decyzji okresów przebywania przez wnioskodawczynię na urlopach bezpłatnych wskazać należy, że stosownie do treści art. 97 § 2 ¹ k.p. wnioskodawczyni przysługiwało w terminie 7 dni (w myśl obowiązujących wówczas przepisów) od dnia otrzymania świadectwa pracy prawo do wystąpienia z wnioskiem do pracodawcy o jego sprostowanie. W sprawie X P 9/08, ani w późniejszym okresie wnioskodawczyni, znając już treść świadectwa pracy, nie wystąpiła o jego sprostowanie. Wnioskodawczyni nie uznała zatem, iż świadectwo (...) zawiera braki lub nieprawidłowości w tym zakresie. Obecnie zatem brak jest podstaw do zakwestionowania w tym zakresie świadectwa pracy z dnia 30 czerwca 2008 r. wystawionego przez płatnika, a tym samym ustalone przez organ rentowy okresy przebywania przez wnioskodawczynię na urlopach bezpłatnych są prawidłowe. Nadto podkreślić należy, iż z ustaleń sądu wynika, iż pracodawca rzeczywiście wysyłał pracowników na urlopy bezpłatne w okresach, kiedy nie było pracy. Pracownicy choć niechętnie, godzili się na taką sytuację. Dotyczyło to również wnioskodawczyni. W szczególności brak podstaw do ustalenia, że w tych spornych okresach świadczyła ona pracę.

Wobec powyższego Sąd, na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku oraz na podstawie art.477 ^{1 4} §1 k.p.c., wobec braku podstaw do zmiany decyzji w pozostałym zakresie oddalił odwołanie , o czym orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku.

W punkcie 3 sentencji wyroku , na podstawie art.98 k.p.c., Sąd orzekł o zwrocie kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił zgodnie z § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (tj. Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).

W punkcie 4 sentencji wyroku Sąd orzekł o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej zainteresowanemu przez pełnomocnika z urzędu. Sąd uwzględniając nakład pracy pełnomocnika z urzędu orzekł na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 68) podwyższając należne koszty o podatek VAT.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS z aktami rentowymi.

7 I 2021 roku.

S.B.