Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 października 2018 r. złożonym do Sadu Rejonowego w Jaworznie IV Wydziału Pracy, R. M. wniósł przeciwko D. Ł. o zapłatę kwoty 2624,97 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 29 października 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu, powód wskazał, iż jest wierzycielem (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S., egzekucja wobec spółki była nieskuteczno, zaś pozwana wchodziła w skład zarządu spółki w okresie powstania wierzytelności.

Postanowieniem z dnia 7 grudnia 2018 r. przekazano sprawę do rozpoznaniu tutejszemu Sądowi.

Nakazem zapłaty z dnia 11 września 2019 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (k. 31).

Pozwana wniosła sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz w całości, wnosząc o oddalenia powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana podniosła zarzut umorzenia całej należności powoda, wobec potrącenia wierzytelności pozwanej w kwocie 7500 zł z tytułu nierozliczonych i niezwróconych przez powoda zaliczek. Nadto pozwana podniosła zarzut braku odpowiedzialności pozwanej jako członka zarządu, albowiem pozwana przestała pełnić tę funkcję z dniem 18 lipca 2016 r. tj. w dacie, kiedy spółka była wypłacalna, wobec czego brak jest winy pozwanej w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podniósł zarzut przedawnienia roszczeń potrąconych przez pozwaną, podtrzymując żądanie pozwu.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 1 grudnia 2014 r. R. M. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. umowę o pracę. Strony umówiły należne powodowi wynagrodzenie na kwotę 5000 zł miesięcznie, jednakże w toku współpracy, ojciec pozwanej Z. S., oświadczył, iż spółki nie stać na takie koszty, wobec czego może wypłacać wynagrodzenie w kwocie 3000 zł a resztę „na czarno”, na co nie godził się powód, oświadczając, iż będzie rozliczał koszty przejazdów w tym paliwa i delegacji, obciążając spółkę.

W okresie zawarcia umowy, tj. od dnia 24 lipca 2014 r. pozwana pełniła funkcję Prezesa Zarządu.

Wiadomością e-mail z dnia 13 maja 2015 r. D. Ł., działając jako Prezes Zarządu spółki, przesłała powodowi wzór formularza do rozliczania ponoszonych przez niego miesięcznych wydatków, wskazując iż rozliczyła należności powoda do kwietnia 2015 r. na podstawie posiadanych dokumentów, zaznaczając, iż do wyrównania pozostaje kwota 1700 zł, która przelała powodowi.

Wiadomością e-mail z dnia 23 czerwca 2015 r. powód zwrócił się do pozwanej o zwrot poniesionych kosztów w kwocie 1350 zł.

Na skutek złożonego wypowiedzenia umowy o prace, strony zakończyły współpracę. Pozwana wydając zaświadczenie o zatrudnieniu, jako przyczynę rozwiązania umowy wskazała porzucenie stanowiska przez powoda, co powód zakwestionował inicjując postępowanie Sądowe, wobec odmowy sprostowania zaświadczenia o zatrudnieniu przez pozwaną.

Na koniec 2015 r osiągnęła zysk w kwocie 107 809,40 zł netto.

Wyrokiem zaocznym z dnia 14 lipca 2017 r. Sąd Rejonowy w Jaworznie IV Wydział Pracy w pkt 1 ustalił, że umowa o pracę zawarta przez powoda ze spółką w okresie od 1 grudnia 2014 r. do 30 listopada 2015 r. rozwiązała się w trybie porozumienia stron na podstawie art. 30§1 pkt 1 k.p., w pkt 2 zasądził od spółki na rzecz powoda kwotę 2499,84 zł tytułem ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop, w pkt 3 orzekając o kosztach procesu oraz nadając wyrku w rygor natychmiastowej wykonalności, o czym orzeczono w pkt 4.

Postanowieniem z dnia 20 października 2017 r., nadano ww. wyrokowi klauzulę wykonalności na rzecz powoda, ustalając koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 125,16 zł, obciążając nimi dłużnika.

Na mocy tytułu wykonawczego komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Jaworznie W. W. prowadził egzekucję przeciwko spółce, w sprawie Km 1481/18, która została umorzona postanowieniem z dnia 21 września 2018 r. wobec stwierdzenia jej bezskuteczności.

Dowód:

- odpis pełny KRS k. 113-118;

- korespondencja e-mail k. 87-88, 119-122;

- kopia paragonów k. 89-91;

- rachunek zysków i strat k. 62-63, 68-69;

- bilans k. 64-67, 70-73;

- wyrok z dnia 14 lipca 2017 r. k. 15;

- postanowienie z dnia 21 września 2018 r. k. Km 1481/18 k. 16;

- sprawozdanie finansowe k. 59-61;

- wyciąg z rachunku bankowego k. 100-108;

- zeznania D. Ł. k. 128-130;

- zeznania R. M. k. 167-168;

Dnia 18 lipca 2016 r. zgromadzenie wspólników spółki (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. nie podjęło uchwały o powołaniu pozwanej do pełnienia funkcji członka zarządu, w ramach przedłużenia jej kadencji.

W czasie jak pozwana była jeszcze prezesem zarządu spółka straciła płynność finansową, powstały zaległości wobec ZUS z tytułu podatków. Pozwana próbowała ratować sytuację finansową spółki prywatnymi pożyczkami na rzecz właśnie spółki

O zaprzestaniu pełnienia funkcji, pozwana poinformowała sąd rejestrowy pismem z dnia 5 września 2017 r. Zmiana w KRS nastąpiła dnia 9 stycznia 2019 r.

Dowód:

- protokół z dnia 18 lipca 2016 r. k. 75-77;

- pełnomocnictwa k. 78-79;

- pismo z dnia 5 września 2017 r. k. 74;

- odpis pełny KRS k. 113-118;

- zeznania D. Ł. k. 128-130;

- zeznania R. M. k. 167-168;

Dnia 25 maja 2020 r. D. Ł. złożyła powodowi oświadczenie o potrąceniu kwoty 7500 zł z tytułu nierozliczonych i niezwróconych „zaliczek” udzielonych w dniach:

- 9 lutego 2015 r. w kwocie 2500 zł;

- 20 marca 2015 r. w kwocie 2500 zł;

- 10 czerwca 2015 r. w kwocie 2500 zł,

z wierzytelnością powoda, w kwocie 2624,97 zł wynikającą z nieprawomocnego nakazy zapłaty.

Dowód:

- pismo z dnia 25 maja 2020 r. k. 55;

- dowód nadania k. 55a;

- potwierdzenia przelewów k. 56-58;

- zeznania D. Ł. k. 128-130;

- zeznania R. M. k. 167-168;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione niemal w całości.

Stan faktyczny niniejszej sprawy ustalono na podstawie twierdzeń i okoliczności wskazanych przez powoda dowodów z dokumentów w postaci: odpisu z rejestru Krajowego Rejestru Sądowego, wyroku zaocznego wraz z postanowieniem o nadaniu klauzuli wykonalności, postanowienia o bezskuteczności egzekucji, zeznań stron.

Na podstawie przeprowadzonych dowodów, sąd ustalił istotne okoliczności sprawy obejmujące fakt pełnienia przez pozwaną funkcji członka (prezesa) zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S..

Zgodnie z art. 299 § 1 k.s.h., jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Przesłankami odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za jej zobowiązania jest zatem: po pierwsze – sprawowanie mandatu w czasie istnienia niewykonanego przez spółkę zobowiązania, a po wtóre – bezskuteczność dochodzenia jego zaspokojenia od samej spółki. Podkreślenia wymaga, że decydujące znaczenie ma tu samo istnienie zobowiązania w okresie pełnienia funkcji w zarządzie, a nie jego wymagalność lub tym bardziej moment stwierdzenia bezskuteczności jego egzekucji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2006 roku, sygn. akt V CSK 39/06, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2003 roku, sygn. akt V CK 198/02, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 roku, sygn. akt V CSK 248/09). Przesłanka ta została spełniona w niniejszej sprawie. Wierzytelność powoda istniała w okresie, gdy pozwany sprawował funkcję członka zarządu dłużnej spółki.

Odpowiedzialność w oparciu o powołany przepis art. 299 § 1 k.s.h. ma charakter subsydiarny i aktywuje się jedynie w sytuacji, gdy spółka nie jest w stanie samodzielnie wykonać swojego zobowiązania. W konsekwencji na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że próba uzyskania zaspokojenia od dłużnej spółki nie przyniosła rezultatu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2008 roku, sygn. akt III CSK 12/08; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 3 czerwca 2011 roku, sygn. akt VI ACa 1441/10; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2011roku, sygn. akt II CSK 451/10). Roszczenie z art. 299 § 1 k.s.h. stanowi ostateczne zabezpieczenie roszczeń wierzycieli przeciwko spółce. Jeśli więc po stwierdzeniu bezskutecznej egzekucji okaże się, że wierzyciel może jednak uzyskać zaspokojenie od spółki, to jest brak podstaw do przyjęcia, że zachowuje on prawo do żądania zaspokojenia z majątku członków zarządu spółki. Z kolei bezskuteczność egzekucji może być przy tym dowodzona każdym środkiem dowodowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 2009 roku, sygn. akt I CSK 34/09). Jakkolwiek przesłanka odpowiedzialności z art. 299 § 1 k.s.h. jest spełniona, gdy skuteczna egzekucja wobec spółki nie jest w ogóle możliwa, a nie gdy jest niemożliwa z jednego składnika majątku, to jednak wykazania tej okoliczności (bezskuteczności egzekucji do całego majątku spółki) nie może być rozumiane schematycznie. Nie ma przeto potrzeby kierowania egzekucji do tych składników majątku spółki, z których uzyskanie zaspokojenia jest w istniejących okolicznościach faktycznych nierealne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2009 roku, sygn. akt V CSK 460/08).

W niniejszej sprawie, powód po uzyskaniu w tytułu wykonawczego doprowadził do wszczęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.. Analiza złożonych dokumentów z akt komorniczych, jak również twierdzenia powoda podniesione w pismach procesowych doprowadza do wniosku, że postepowanie egzekucyjne prowadzone było w sposób kompleksowy.

Pozwana kwestionowała swoją odpowiedzialność, podnosząc zarzut ustąpienia z funkcji prezesa zarządu przed postawieniem roszczenia powoda w stan wymagalności, a także zarzut umorzenia wierzytelności powoda w związku z dokonanym potrąceniem

W myśl art. 299 k.s.h. dłużnik (pozwany) może zwolnić się z odpowiedzialności za długi spółki jeśli wykaże wymienione tam przesłanki. Powód, w myśl przywołanego przepisu wykazać ma bezskuteczność egzekucji. Powód wykonał niniejszy obowiązek dokumentem urzędowym (art. 244 k.p.c.) – wykazał nieskuteczność egzekucji. Jeśli pozwany przeczy okolicznościom wskazanym w postanowieniu organu egzekucyjnego, powinien naprowadzić dowody na te okoliczności (art. 252 k.p.c.). Twierdzenia pozwanego nie zastępują dowodu. Jeśli również pozwany nie ma dostępu do dokumentów spółki, nie jest członkiem zarządu należy przedstawić wniosek oto aby sąd zwrócił się do spółki, urzędu skarbowego bądź do innego podmiotu o przesłanie odpowiedniej dokumentacji.

Postępowanie egzekucyjne nie przyniosło rezultatu – komornik ustalił bezskuteczność egzekucji.

W tych warunkach, okoliczności uzasadniające roszczenie powoda, w zakresie, w jakim to na nim spoczywał ciężar dowodu (art. 6 k.c.), należało zatem uznać za udowodnione.

W myśl art. 299 § 2 k.s.h. członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania spółki, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Zarówno podniesienie zarzutów z art. 299 § 2 k.s.h. jak i ich dowodzenie leży po stronie pozwanego członka zarządu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2013 roku, sygn. akt III CSK 321/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2013 roku, sygn. akt I ACa 52/13). Przepis art. 299 k.s.h. przewiduje bowiem domniemanie winy członka zarządu w doprowadzeniu do braku możliwości uzyskania przez wierzyciela zaspokojenia.

Niesporną okolicznością jest to, że aby przyjąć odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki, w pierwszej kolejności powód powinien wykazać bezskuteczność egzekucji.

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, pozwana w okresie zawarcia z powodem umowy, pełniła funkcję członka zarządu. W tej sytuacji pozwana odpowiada jako członek zarządu na podstawie art. 299 k.s.h.

W pierwszym rzędzie Sąd analizował zarzut potrącenia, ponieważ gdyby był on zasadny to oznaczałoby że dochodzona wierzytelność już nie istnieje.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej, powołującej się na zarzut potrącenia. W treści oświadczenia o potrąceniu wskazano, iż uiszczona na rzecz powoda łączna kwota 7500 zł została uiszczona tytułem zaliczek, podczas, gdy na rozprawie pozwana zeznała, iż kwota ta stanowiła kwotę pożyczki udzielonej powodowi. Zarzut potrącenia i treść sprzeciwu jasno wskazaną kwotę potrącenia odnoszą do nierozliczonych zaliczek za delegacje i podróżne służbowe, które jako pracownik miał odbyć powód. Powód w reakcji na ten zarzut podniósł zarzut przedawnienia To odnosi się do regulacji zawartej w art. 291 § 1 i 2 k.p., zgodne z którą Roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jednakże roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody, wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, ulegają przedawnieniu z upływem 1 roku od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia.

Zarzut przedawnienie jest trafny, ponieważ w niniejszej sprawie wynosi on 1 rok, ponieważ nierozliczenie diety przez pracownika oznacza wyrządzenie szkody pracodawcy.

Pozwana w trakcie rozprawy jednak zmieniła stanowisko i zaczęła twierdzić, że podane przez nią kwoty to rozliczone pożyczki powoda udzielone mu na spłatę kredytu. Pozwana takim twierdzeniem spowodował tylko tyle, że Sąd uznał ją za osobę niewiarygodną. Nie ma bowiem żadnego logicznego wytłumaczenia dla takiej zmiany stanowiska. Z jednej strony pozwana mówi, że pożyczki były udzielone w czasie gdy powód był pracownikiem spółki i miał je zwrócić w pół roku. Z drugiej podnosi, że pismo z 20 maja 2020 r. jest efektem dążenia do odzyskania tych kwot. Tyle że pismo to jest sporządzone ok. 5 lat po udzielenia tych „pożyczek”, jest też sporządzone 8 dni po otrzymaniu odpisu pozwu w niniejszej sprawie, gdzie pozwana operuje terminem „zaliczki”. Te nierozliczone zaliczki ze stosunku pracy są też uzasadnieniem zarzutu potrącenia opisanego w sprzeciwie. Pozwana decyduje się na podawanie w którymś momencie nieprawdy, ponieważ nie ma możliwości aby obie wersje o nierozliczonych zaliczkach i pożyczce były jednocześnie prawdziwe. Ciężar dowodowy spoczywa tutaj na pozwanej, powód nie potwierdził okoliczności otrzymania pożyczki od pozwanej, nie ma tez innych dowodów potwierdzających taki fakt. Sąd tym samym nie uznał stanowiska pozwanej w zakresie potrącenia.

Brak też jest dowodów aby istniały okoliczności zwalniające pozwaną z odpowiedzialności, a wymienione w art. 299 k.s.h..

Jak wynika również z zeznań pozwanej, wbrew twierdzeniom sprzeciwu i przedłożonych dokumentów rachunkowych obejmujących okres do końca 2015 r., sytuacja finansowa spółki jeszcze w okresie sprawowania przez pozwaną funkcjo członka zarządu uległa pogorszeniu. Jak zeznała pozwana, spółka straciła płynność finansową, doszło do powstania zaległości w ZUS z tytułu podatków, co pozwana wraz ze wspólnikami starała się „ratować” prywatnymi pożyczkami na rzecz spółki. Finalnie spółka mimo, iż istnieje to nie funkcjonuje.

Mając powyższe na uwadze, nie sposób uznać, aby podniesione przez pozwaną zarzuty okazały się skuteczne, zwłaszcza iż pozwana nie naprowadziła dowodów na okoliczność spełnienia się przesłanek egzoneracyjnych, zwalniających ją z odpowiedzialności, jak np. brak winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości z uwagi na sytuację majątkową spółki.

Wobec wykazania przez powoda przesłanek z art. 299 § 1 k.s.h. oraz braku skutecznych zarzutów ze strony pozwanej, roszczenie zgłoszone w pozwie należało uwzględnić co do zasady. Na zasądzoną w pkt I kwotę składa się należność główna z pkt II wyroku zaocznego.

Mając na uwadze powyższe należało orzec jak w wyroku, orzekając o odsetkach zgodnie z normą art. 481 k.c. od dnia następnego po dniu doręczeniu pozwanej odpisu pozwu i nakazu zapłaty tj. od dnia 13 maja 2020 r.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu o czym orzeczono w pkt II wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. i art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Strona powodowa wygrała w całości sprawę, zatem należy się jej zwrot kosztów procesu w całości. Na koszty zasądzone na rzecz powoda składa się oraz opłata od pozwu w wysokości 132 złotych.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

3.  (...)