Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28.10.2019 roku

Pozwem inicjującym przedmiotowe postępowanie strona powodowa (...) Bank SA z siedzibą w W. domagała się wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym i zobowiązania pozwanej J. W. do zapłaty na swoją rzecz kwoty 90.964,75 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia zwrotu kosztów sądowych i kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych (k. 1-3).

Motywując pozew strona powodowa podniosła, że w dniu 7.03.2016 roku zawarta została między stronami umowa pożyczki nr (...), na podstawie której pozwana zobowiązała się m in. do terminowej spłaty określonej sumy pieniężnej. W związku z nienależytym wykonywaniem przez pozwaną umowy tj. brakiem terminowego regulowania wpłat, zadłużenie powstałe na tle jej realizacji, z dniem 2.01.2019 roku zostało postawione w stan pełnej wymagalności. Pismem z dnia 4.01.2019 roku pozwana została wezwana do spłaty wymagalnego zadłużenia pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Wezwanie to nie odniosło oczekiwanego skutku. Na potrzeby tego postępowania strona powodowa w oparciu o art. 95 ust. 1 ustawy prawo bankowe w dniu 22.01.2019 roku wystawiła wyciąg z ksiąg rachunkowych banku, w którym wskazała wysokość oraz strukturę zadłużenia ciążącego na pozwanej, jak również sprecyzowała szczegółowe wyliczenia należności odsetkowych. Według strony powodowej na kwotę objętą pozwem, tj. 90.964,75 zł, składają się: niespłacony kapitał w kwocie 87.180,8 zł, odsetki umowne w kwocie 2.944,07 zł, odsetki umowne za opóźnienie w kwocie 833,68 zł, opłaty umowne w kwocie: 6,2 zł. W pozwie strona powodowa przedstawiła też sposób naliczenia odsetek umownych za opóźnienie z rozbiciem na poszczególne okresy. Jako podstawę prawną żądania zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie, naliczanych od dnia wytoczenia powództwa, od sumy skapitalizowanego zadłużenia, a zatem również od zaległych odsetek wskazała art. 482 § 1 k.c.

Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin Zachód w Lublinie w dniu 4.02.2019 roku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym ds. VI Nc-e (...) nakazujący pozwanej w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty zapłacić stronie powodowej kwotę 90.964,75 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22.01.2019 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 4738 zł tytułem zwrotu kosztów procesu - k. 3/2.

Pozwana w terminie wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty dlatego Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 20.02.2019 roku sprawę przekazał do tut. Sądu - k. 7/2.

Pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz od strony powodowej kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego (k.4-5). Pozwana podniosła, zarzut przedwczesności powództwa, ponieważ strona podwodowa nie udowodniła w sposób skuteczny wypowiedzenia umowy oraz zarzut braku skutecznego wypowiedzenia umowy. Pozwana podała, że nigdy nie otrzymała wypowiedzenia ani warunków umowy. Strona powodowa nie wykazała zgodnie z art. 6 k.c., że roszczenie dochodzone pozwem jej przysługuje, nie przedstawiła dowodów wskazujących na istnienie wierzytelności. Według pozwanej strona powodowa nie ma legitymacji czynnej w tej sprawie. Zakwestionowała też wysokość i sposób wyliczenia należności głównej i należności ubocznych oraz termin wymagalności roszczenia. Zdaniem pozwanej strona powodowa nie udowodniała roszczenia co do zasady i wysokości, a na poparcie swoich twierdzeń przywołała tylko dokumenty prywatne. Pozwana dodała też, że doszło do naruszenia art. 75 i 75c ustawy prawo bankowe.

Pismem z dnia 8.05.2019 roku (k. 55-71) pozwana reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika podtrzymała żądanie oddalenia powództwa w całości i wniosła o zasądzenie kosztów postępowania w wysokości dwukrotności stawek minimalnych ze względu na nakład pracy związany z licznymi dokumentami przedkładanymi przez bank, które nie miały waloru dowodowego, zwiększonych o 17 zł opłaty od pełnomocnictwa oraz o koszty korespondencji jakie pozwana poniosła w związku z udziałem w sprawie.

Pełn. pozwanej zaprzeczył jakoby powodowy Bank wypowiedział w sposób skuteczny umowę - o ile taka umowa skutecznie została zawarta, bowiem nie przedłożył dokumentu potwierdzającego by pozwana skutecznie otrzymała wypowiedzenie a potwierdzenie odbioru bliżej nieokreślonego listu przez inną osobę nie potwierdza w/w okoliczności. Z części kopii potwierdzenia nadania/odbioru przesyłki dotyczącej wypowiedzenia umowy nie wynika co było przedmiotem nadania. Pełn. pozwanej zaprzeczył by osoba podpisująca w imieniu banku oraz osoba wypowiadająca umowę miała ku temu stosowne pełnomocnictwo materialne do składania oświadczeń woli w imieniu powodowego banku. Nadto pełn. pozwanej dodał, że wypowiedzenie umowy kredytu miało zostać uczynione pod warunkiem, w ten sposób, że stanowiło wezwanie do złożenia dodatkowych dokumentów - z jednoczesnym zastrzeżeniem, że jeśli takowa czynność zostanie dokonana, wypowiedzenie traci moc. Tymczasem wypowiedzenie umowy kredytu pod warunkiem jest niedopuszczalne i jako takie stanowi czynność prawną nieważną. Ponadto, z treści oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu wynika, że bank wyrażał wolę wypowiedzenia tylko części kredytu - „Wypowiedzenie umowy kredytu w części dotyczącej warunków spłaty z powodu niedotrzymania warunków pozafinansowych". Powodowy Bank dochodzi jednak całości zobowiązania wynikającego z umowy kredytu. Powodowy Bank nie wykazał też dochodzonego roszczenia co do wysokości, które zawyżył, pozwana zaś zaprzeczyła, że wypowiedzenie umowy kredytu mogło dotyczyć kwoty dochodzonej pozwem. W treści warunkowego wypowiedzenia umowy kredytu powodowy bank powołuje się na rzekomy brak spełnienia warunku wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej (hipoteka banku (...)), pozwana zaś zaprzecza, aby kwota kredytu przeznaczona na spłatę zobowiązań w Banku (...) odpowiadała wysokości całości zobowiązania z umowy kredytu. Zdaniem pełn. pozwanej świadczenie uboczne wskazane przez Bank zostało znacząco zawyżone i błędnie wskazane. Bank nie uwzględnił kwot jakie pozwana już świadczyła. Według pełn. pozwanej w razie ustalenia przez Sąd, iż umowa pożyczki uległa rozwiązaniu przed terminem na jaki była zawarta, pożyczkodawca nie ma prawa domagać się wynagrodzenia w wysokości przewidzianej w umowie, które winno ulec zmniejszeniu proporcjonalnie do okresu w jakim umowa wiązała strony. Dodatkowo pełn. pozwanej zakwestionował wysokość dochodzonych przez Bank kosztów ponad kapitał główny udzielonej pożyczki. Strona powodowa nie wykazała, jakie konkretne czynności związane z przygotowaniem umowy pożyczki miały zostać pokryte z dochodzonej kwoty opłaty przygotowawczej oraz nie wskazała dowodów mających uzasadniać ich wysokość. Ponadto pozakapitałowe koszy pożyczki mają na celu obejście przepisów o odsetkach maksymalnych określonych w art. 359 § 2 ^{( 1)} k.c. Zastrzeżenie opłat będących próbą obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych (art. 359 § 2 ^{( 1)} k.c.) jest niedopuszczalne, a zatem jako sprzeczne z ustawą nieważne (art. 58 § 2 k.c.). Pełn. pozwanej zarzucił stosowanie przez Bank niedozwolonych klauzul umownych ograniczających prawa konsumenta. Umowa pożyczki stanowiła wzorzec umowny, na którego treść pozwana nie miała wpływu, a poszczególne postanowienia przedmiotowej umowy pożyczki zostały pozwanej narzucone. Umowa została sformułowana, wyłącznie przez Bank, bez możliwości negocjacji. Nie zawierała też w swej treści szczegółowego wskazania kwot na jakie składa się udzielona pożyczka, przewidywanej kwoty odsetek oraz wynagrodzenia za udzielenie pożyczki. W ocenie pozwanej zapisy obciążające pożyczkobiorcę dodatkowymi opłatami wysokości wskazanej ponad 73% kwoty pożyczki naruszają zasadę swobody umów z art. 353 ^{( 1)} k.c. nakładając na pozwaną nadmierne w swej wysokości zobowiązanie do spłaty przy jednoczesnym pobraniu innych opłat około pożyczkowych. W ocenie pozwanej nie sposób zgodzić się z wysokością kosztów windykacyjnych podanych przez Bank. Czynności windykacyjne należą bowiem do zakresu obowiązków pracowników banku i nie generują dodatkowych kosztów po stronie pożyczkodawcy, którego obciążają jedynie koszty związane z przesłaniem korespondencji dłużnikowi. Według pełn. pozwanej bank nie udowodnił również w sposób skuteczny treści roszczenia. Dokument prywatny dotyczący wyciągu z ksiąg rachunkowych banku oraz wydruków komputerowych z systemu bankowego nie może stanowić o istnieniu roszczenia. Bank nie przedłożył umowy, przez co nie sposób jest się odnieść całościowo do treści roszczenia. Pełn. pozwanej zarzucił też, że pozwana nie skorzystała z rachunku kredytu opisanego w treści pozwu. Nigdy nie otrzymała umowy pożyczki, ani kwoty wynikającej z umowy pożyczki, strona powodowa nie udowodniła zatem faktu zawarcia umowy. Pełn. pozwanej dodał, że zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c. Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzić ponad żądanie. W pozwie strona powodowa żąda, aby sąd zasądził od pozwanej określoną kwotę pieniędzy, w skład której wchodzą należność główna (kwota kredytu) oraz należności uboczne (odsetki, prowizje etc.). Tymczasem w świetle art. 69 ust. 1 ustawy prawo bankowe bank nie przenosi na własność kredytobiorcy kwoty środków, ale oddaje je do dyspozycji kredytobiorcy. Kwota kredytu w całym okresie trwania umowy stanowi własność banku, ale oddawana jest kredytobiorcy do dyspozycji, gdzie kredytobiorca zobowiązuje się do jej zwrotu (nie do zapłaty) oraz zapłaty odsetek i prowizji jako wynagrodzenia za korzystanie z kwoty kredytu. Roszczenie strony powodowej z umowy kredytu może dotyczyć zatem tylko zwrotu kwoty kredytu (nie zapłaty) oraz roszczenia o zapłatę odsetek i prowizji.

Strona powodowa w odpowiedzi na zarzuty pozwanej w całości podtrzymała żądanie (k. 74-80). Podniosła, że w pozwie szczegółowo określiła wysokość roszczenia i przedstawiła wyciąg z ksiąg banku, który odzwierciedla rzeczywisty stan zadłużenia pozwanej. Dodatkowo dołączyła inne dokumenty potwierdzające stan zadłużenia pozwanej, więc zarzut nieudowodnienia roszczenia pozwanej strona powodowa uznała za chybiony. Ponadto zachowanie pozwanej polegające na spłacie rat pożyczki, świadczy o niewłaściwym uznaniu długu. Według banku nawet jeśli wyciąg z ksiąg rachunkowych banku nie jest dokumentem urzędowym, to nie pozbawia go to mocy dowodowej i wiarygodności. Pozwana w żaden merytoryczny sposób nie zakwestionowała wartości wyciągu poza werbalnym zaprzeczeniem, tymczasem jeśli uważa, że wyciąg ten jest niezgodny z prawdą powinna to udowodnić. Strona powodowa odpierając zarzut pozwanej o niedojściu do zwarcia umowy kredytu, podkreśliła, że na dokumencie umowy widnieje podpis pozwanej. Pozwana w żaden sposób nie udowodniła, że osoba podpisująca umowę w imieniu banku nie była do tego upoważniona. Ponadto według art. 97 k.c. osoba podpisująca w imieniu Banku umowę była osobą czynną w lokalu przedsiębiorstwa, dlatego domniemuje się, że była umocowana do dokonywania czynności prawnych. Nadto Bank przez uruchomienie kredytu, czynności windykacyjne, złożenie pozwu potwierdził czynność zawarcia umowy. Pozwana bezzasadnie twierdzi, że nie doszło o udostępnienia jej środków kredytu, na potwierdzenie czego Bank przedłożył dodatkową dokumentację. Za bezzasadne strona powodowa uznała twierdzenia o niewymagalności roszczenia, skoro już pismem z dnia 9.08.2018 roku informowano pozwaną o powstaniu zaległości w spłacie kredytu, a następnie pismem z dnia 5.11.2018 roku wypowiedziano umowę kredytową. Wypowiedzenie umowy nie pozostawia też wątpliwości co do jego interpretacji, a zastosowana konstrukcja warunkowego wypowiedzenia jest prawidłowa. Warunkowy charakter wypowiedzenia oznaczał tylko, że jeżeli pozwana dokonałaby spłaty zadłużenia, wypowiedzenie okazałoby się nieaktualne. Według banku również kwota kredytu i kosztów kredytowych zostały w umowie sformułowane w sposób jednoznaczny. Zawarta umowa zawierała wszystkie warunki wynikające z ustawy prawo bankowe i ustawy o kredycie konsumenckim.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Bank SA zawarł w dniu 3.03.2016 roku z pozwaną J. W. zamieszkałą pod adresem (...) umowę o kredyt konsolidacyjny nr (...) na kwotę 104.776,52 zł z przeznaczeniem na spłatę:

- zobowiązań kredytowych z tytułu: umowy Limit debetowy w (...) nr (...) w (...) Banku SA w wysokości 757 zł, umowy kredytu Karta (...) nr KK (...) w (...) Banku SA w wysokości 114,10 zł, umowy kredytu niecelowego oraz studenckiego nr (...) w Euro Banku w wysokości 92.380 zł,

-prowizji od udzielonego kredytu w wysokości 11.535,42 zł.

Kwotę udzielonego kredytu pozwana zobowiązała się spłacić z należnymi odsetkami umownymi w 120 równych ratach kapitałowo - odsetkowych, płatnych nie później niż do 5 dnia każdego miesiąca na warunkach i zasadach określonych w dalszych postanowieniach umownych- § 1 ust 4 umowy.

Oprocentowanie kredytu było liczone według zmiennej stopy procentowej, która miała bezpośredni wpływ na wielkość zadłużenia oraz wysokość należnych odsetek. Oprocentowanie w całym okresie umowy stanowiło sumę stawki WIBOR 3M i marży w wys. 6,31 %-stałej w trakcie trwania umowy. Oprocentowanie kredytu na dzień zawarcia umowy wynosiło 7,99% w stosunku rocznym - § 2 ust 1-3.

Bank zastrzegł sobie możliwość obciążenia kredytobiorcy kosztami powstałymi w wyniku niewywiązania się z postanowień umownych w szczególności odsetkami karnymi od zadłużenia przeterminowanego, ewentualnymi kosztami sądowymi, egzekucyjnymi zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami oraz kosztami windykacyjnymi. Zadłużeniem przeterminowanym były wszelkie należności wynikające z zaciągniętego kredytu niespłacone w terminie lub wysokości określonej w umowie. Bank miał prawo obciążyć kredytobiorcę odsetkami od zadłużenia przeterminowanego i opłatami windykacyjnymi zgodnie z Taryfą Opłat i Prowizji A. Banku. Oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego było równe wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie w rozumieniu art. 481 § 2 ¹ k.c., a w dniu zawarcia umowy wynosiło 14 % w stosunku rocznym - § 3 ust 1-2 i 5.

Całkowita kwota kredytu wynosiła 93.251,10 zł i nie obejmowała kredytowanych przez bank kosztów kredytu. Całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę na dzień zawarcia umowy wynosiła 152.571,09 zł. Na całkowity koszt kredytu składały się odsetki umowne w wysokości 47.794,57 zł i prowizja od udzielonego kredytu: 11.525,42 zł. Roczna rzeczywista stopa oprocentowania na dzień zawarcia umowy wynosiła 11,28%- § 5.

Bank miał prawo wypowiedzieć umowę kredytową z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia m.in. w przypadku rażącego naruszenia postanowień umowy lub regulaminu udzielania pożyczek/kredytów dla osób fizycznych przez kredytobiorcę § 9 ust 1 i 2 pkt 1.

W przypadku opóźnienia się przez kredytobiorcę ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywał kredytobiorcę do dokonania spłaty zaległości w terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania wezwania. Jeżeli należności nie zostały uregulowane w całości w wyznaczonym terminie, jak również w sytuacji gdy złożony przez kredytobiorcę wniosek o restrukturyzację został odrzucony, bank miał prawo wypowiedzieć umowę kredytu- § 9 ust 3.

Od dnia następnego po upływie okresu wypowiedzenia całe zobowiązanie z tytułu udzielonego kredytu było wymagalne i było traktowane jako zadłużenie przeterminowane - § 9 ust 4.

W dniu 7.03.2016 roku strona powodowa uruchomiła kredyt.

Pozwana przystąpiła do spłaty kredytu zgodnie z załączonym do umowy kredytowej harmonogramem spłat.

(dowód: umowa o kredyt konsolidacyjny nr (...) k. 16-19 w kserokopii , dyspozycja uruchomienia kredytu k. 104-105, historia operacji na rachunku kredytowym k.81-103, harmonogram spłat k. 108-109)

Pozwana ostatnią ratę kredytową uiściła w sierpniu 2018 roku.

(dowód: szczegółowe rozliczenie pożyczki nr (...) k. 24-40, historia operacji na rachunku kredytowym k.81-103)

Pismem z dnia 9.08.2018 roku Bank reprezentowany przez pełnomocnika W. D. informował pozwaną o zaległości wynoszącej 2156,61 zł z tytułu umowy kredytu. Informował pozwaną o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Następnie pismem z dnia 3.09.2018 roku strona powodowa reprezentowana przez pełnomocnika W. D. wezwała pozwaną do uregulowania wymagalnego zadłużenia na kwotę 2169,61 zł + 4.20 zł, wskazując, że nieuiszczenie jej w terminie 7 dni może skutkować wypowiedzeniem umowy wraz z żądaniem natychmiastowej spłaty całości zobowiązania.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 9.08.2018 roku k.106, wezwanie do zapłaty z dnia 3.09.2018 roku k. 107, kserokopia pełnomocnictwa k. 110)

Pismem z dnia 5.11.2018 roku zatytułowanym „warunkowe wypowiedzenie umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...)” Bank z powodu niedotrzymania warunków umowy i nieuregulowania zaległości pomimo wezwania do zapłaty wezwał pozwaną do dokonania w terminie 14 dni roboczych licząc od dnia otrzymania pisma spłaty zaległości wynoszącej 3455,70 zł + 6,20 za koszty wysyłki informując, że kwota ta została powiększona o odsetki wynoszące 14%. Jednocześnie Bank informował o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych licząc od dnia otrzymania pisma wniosku o restrukturyzację zadłużenia. W przypadku nieskorzystania przez pozwaną w/w z uprawnień wynikających z art. 75c ustawy prawo bankowe Bank złożył pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytowej z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia rozpoczynającego się od dnia w którym upłynie 14 dni roboczych licząc od daty otrzymania pisma. Bank nadto informował, że w przypadku nieuregulowania zadłużenia przeterminowanego bądź uregulowania go w niepełnej wysokości umowa zostanie rozwiązana z upływem okresu wypowiedzenia, a całość zobowiązań wynikających z umowy zostanie postawiona w stan wymagalności.

Pismo to ekspediowano na adres pozwanej wskazany w umowie kredytowej. Pozwana odebrała przesyłkę osobiście w dniu 13.11.2018 roku

(dowód: „warunkowe wypowiedzenie umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...)” z dnia 5.11.2018 roku w kserokopii k. 22, dowód doręczenia k. 23)

Pismem z dnia 4.01.2019 roku powodowy Bank reprezentowany przez pełnomocnika W. D. wysłał na adres pozwanej wskazany w umowie kredytowej przedsądowe wezwanie do zapłaty z tytułu umowy z dnia 7.03.2016 roku opiewające na dzień 2.01.2019 roku na kwotę 90.329,39 zł, wskazując 7 dniowy termin na spłatę i pouczając, że w razie braku wpłaty sprawa zostanie skierowana na drogę sądową. Pismo to zostało doręczone w dniu 14.01.2019 roku.

(dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 20 z dowodem doręczenia k. 21 w kserokopii kserokopia pełnomocnictwa k. 110)

Według W. z Ksiąg Bankowych nr (...)/ (...) Bank SA na dzień 22.01.2019 roku J. W. posiadała zadłużenie wymagalne w wysokości 90.964,75 zł z umowy pożyczki nr (...) z dnia 7.03.2016 roku, na które składała się należność: 87.180,80 zł z tytułu niespłaconego kapitału, 2.944,07 zł z tytułu odsetek umownych, 833,68 zł z tytułu odsetek umownych za opóźnienie, 6,20 zł z tytułu opłat umownych.

(dowód: wyciąg z ksiąg bankowych k. 13, szczegółowe rozliczenie pożyczki nr (...) k. 24-40)

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów przedłożonych przez Bank, których moc dowodowa nie budziła wątpliwości Sądu o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia. Sąd nie znalazł podstaw do oddalenia wniosków dowodowych strony powodowej dotyczących dokumentów dołączonych do pisma z dnia 16.04.2019 roku. Zostały one przedłożone jako załączniki do pozwu, które strona powodowa miała obowiązek wymienić w pozwie, składając go w upominawczym postępowaniu elektronicznym bez obowiązku ich dołączenia, co jednoznacznie wynika z art. 505 ³² § 1 k.p.c.

Podobnie Sąd zaliczył w poczet materiału dowodowego dowody z dokumentów załączone przez stronę powodową do pisma z dnia 23.05.2019 roku jako istotne dla rozstrzygnięcia postępowania w kontekście zrzutów zgłoszonych przez pełn. pozwanej w piśmie z dnia 8.05.2019 roku. Strona powodowa nie złożyła tych dowodów z opóźnieniem. Nie miała obowiązku przedkładać całej dokumentacji dotyczącej zawartej z pozwaną umowy pożyczki już wraz z wniesieniem pozwu pod rygorem prekluzji. Przedłożyła te dokumenty, które były istotne z uwagi na dochodzone roszczenie. W świetle art. 217 § 1 k.p.c. strona powodowa mogła przedłożyć kolejne dokumenty mając na uwadze zarzuty pozwanej które sformułowała w piśmie z dnia 8.05.2019 roku.

Wobec niestawiennictwa pozwanej na rozprawie w dniu 14.10.2019 roku Sąd pominął dowód z jej przesłuchania stosowanie do art. 302 § 1 k.p.c.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1497 z późn. zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności między innymi umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego.

Obowiązująca od 18 grudnia 2011 r. ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jednolity: Dz.U. z 2014 poz. 1497 ze zm.) nie reguluje jednak całościowo kwestii wypowiedzenia umowy kredytowej.

Zgodnie art. Art. 75 ust 1 ustawy prawo bankowe według brzmienia na dzień wypowiedzenia umowy kredytowej w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni - art. 75 ust 2 cyt ustawy.

Z przedłożonych przez powodowy Bank dokumentów wynikało, że strony zawarły w dniu 3.03.2016.roku umowę kredytu konsolidacyjnego ( konsumenckiego) nr (...), na podstawie, której strona powodowa wywodzi swoje roszczenie. Pozwana w sposób gołosłowny twierdziła, że strony nie łączy stosunek zobowiązaniowy z uwagi na brak przedłożenia umowy kredytowej. W aktach sprawy zalega kserokopia umowy kredytowej nr (...) opatrzona wyraźnym podpisem pozwanej, którego ta ostatecznie nie kwestionowała. Ponadto strona podwodowa dołączyła wniosek pozwanej o przydzielenie jej kredytu na cele konsumpcyjne z dnia 3.03.2016 roku oraz potwierdzenie uruchomienia kredytu w dniu 7.03.2016 roku przez przelew kwoty wynikającej z umowy na wskazany przez pozwaną rachunek bankowy, spłatę zobowiązań kredytowych pozwanej, które wymieniła jako objęte kredytem konsolidacyjnym - k. 104.

Na wstępie należy podkreślić, że treść pisma procesowego pozwanej z dnia 8.05.2019 roku zawierająca szereg zarzutów, była obszerna i częściowo nie posiadała związku z przedmiotową sprawą, ponieważ odwoływano się w niej do roszczenia strony powodowej jako Banku (...), powoływano postanowienia umowy kredytowej, które w danych paragrafach odnosiły się do innych postanowień, niż te które cytowano, odwoływano się do korespondencji między stronami, której rzeczywiście nie było, podawano inne daty wezwań do zapłaty i wypowiedzenia umowy kredytowej. Pismo to stanowiło zapewne wzór jaki pełn. pozwanej wykorzystał do innej sprawy.

Pozwana powołała się na nieważność umowy kredytowej z uwagi na podpisanie jej przez nieupoważnionego pełnomocnika-pracownika banku. Zgodnie z art. 97 k.c. osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Ponadto nawet jeśli osoba składająca podpis w imieniu banku nie była umocowana przez bank, to Bank poprzez swoje działania takie jak uruchomienie kredytu, potwierdził czynność zawarcia umowy. Umowę zresztą obie strony wykonywały, pozwana przez pierwsze miesiące płaciła raty kredytu wedle ustaleń umowy i harmonogramu. Nie miała zatem żadnych wątpliwości co do obowiązywania tej umowy.

Pozwana podniosła też zarzut nieudowodnienia wysokości żądania pozwu, zakwestionowała sposób naliczenia należności głównej, należności ubocznych oraz termin wymagalności roszczenia.

Z dokumentu umowy oraz wniosku o udzielnie kredytu jednoznacznie wynika jakiego zobowiązania i w jakiej wysokości dotyczy. Zgodnie z twierdzeniami strony powodowej, na dzień wniesienia pozwu zaległości pozwanej z tytułu zawartej umowy wynosiły w sumie 90.964,75 zł, w tym kapitał na kwotę 87.180,80 zł wraz ze skapitalizowanymi odsetkami umownymi za opóźnienie naliczonymi od dnia 5.09.2016 roku w kwocie 833,68 zł, skapitalizowanymi odsetkami umownymi w kwocie 2944,07 zł, opłatami umownymi kwocie 6,2 zł. Strona powodowa wykazała dokumentami, że określona wyżej wierzytelność jej przysługuje i jest wymagalna. Wynika to z wyciągu z ksiąg bankowych i tabelarycznego rozliczenia należności kredytowych, wyciągów z rachunku bankowego do konkretnej umowy kredytu nr (...). Wyciąg z ksiąg bankowych nie jest dokumentem urzędowym, ma jednak moc dowodową w postępowaniu cywilnym. Jest bowiem dokumentem prywatnym w rozumieniu przepisów postępowania cywilnego i podlega ocenie zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. Dokument ten nie budził wątpliwości Sądu.

Strona powodowa przedłożyła też dokumenty bankowe w postaci elektronicznych wydruków z indywidualnego konta pozwanej w których szczegółowo przedstawiono sposób rozliczenia odsetek za zwłokę, odsetek umownych i wysokość niespłaconego przez pozwaną kapitału. W dokumencie zatytułowanym szczegółowe rozliczenie pożyczki nr (...) i historii rachunku dedykowanego do umowy nr (...) wskazano wszystkie wpłaty pozwanej wraz ze sposobem ich zaksięgowania. Zatem zarzut pozwanej nieprawidłowego wykazania wysokości roszczenia czy zawyżenia dochodzonych pozwem kwot okazał się bezzasadny. W żaden sposób pozwana nie udowodniła, by strona powodowa błędnie i niezgodnie z postanowieniami umownymi naliczyła kwoty odsetek. Kwoty naliczenia odsetek umownych i karnych pozostają związane z zaprzestaniem płatności rat kredytu przez pozwaną i opierają się na postanowieniach umowy.

W ocenie Sądu mimo zastrzeżeń pozwanej strona powodowa przedłożonymi dokumentami, wykazała wysokość jej zobowiązania odnośnie wszystkich poszczególnych kwot roszczenia. Podnieść należy, iż zgodnie z art. 6 k.c. obowiązek wykazania wysokości roszczenia spoczywa na powodzie, który winien przedstawić wyliczenie dochodzonej należności w sposób umożliwiający kontrolę przeprowadzonych wyliczeń. Strona powodowa przedłożyła umowę kredytową, zawierającą szczegółowe postanowienia umowne, w tym sposób i okoliczności w jakich bank mógł naliczyć odsetki umowne i karne. Przedstawiła wypowiedzenie umowy kredytowej, wezwania do zapłaty, w których również dokładnie określono zadłużenie pozwanej, wskazując osobno kwoty należności głównej i odsetek. Wreszcie bank przedłożył dodatkowe elektroniczne zestawienie z rachunku kredytowego pozwanej, które mimo nie opatrzenia go podpisem pracownika podlegało ocenie Sądu na podstawie art. 233 § 1 k.c., jako elektroniczny wydruk przyporządkowany pozwanej do konkretnej umowy nr (...). W ocenie Sądu, strona powodowa – zgodnie ze spoczywającym na niej ciężarem dowodu wynikającym z art. 6 k.c. i art. 232 zd. 1 k.p.c. - wykazała istnienie i wysokość zadłużenia pozwanej, a jednocześnie pozwana, nie przedstawiła na tą okoliczność przeciwdowodu, który podważałby wyliczenia strony powodowej, w szczególności nie powołała dowodu z opinii biegłego księgowego dotyczącego przeliczenia zobowiązania.

Pozwana w sposób bezpodstawny powoływała też, że opłata przygotowawcza związana z udzieleniem pożyczki miała na celu obejście przepisów o odsetkach maksymalnych z art. 359 §2 ¹ k.c. Mając na uwadze ekonomiczne cele działalności banków, profesjonalnie udzielających kredytów i czerpiących właśnie m.in. z tej instytucji dochody oczywistym jest, że bank poza naliczaniem odsetek pobiera prowizję czy opłatę przygotowawczą od udzielenia kredytu i nie jest to forma obejścia postanowień o odsetkach maksymalnych.

Wbrew twierdzeniom pozwanej mimo, że umowa łącząca strony stanowiła wzorzec umowny nie zawierała ona klauzul ograniczających prawa pozwanej jako konsumenta. W szczególności umowa pożyczki - kredytu konsumenckiego łącząca strony zawierała wyszczególnienia wszystkich składowych wynikających z art. 30 ust 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1497 z późn. zm.). Zawierała wyszczególnienie co składa się na kwotę pożyczki w § 5 umowy. Należy podkreślić, że umowa została przez pozwaną podpisana dobrowolnie, bez żadnych nacisków ze strony powodowego Banku, przy akceptacji pozwanej wszystkich warunków wynikających z treści przedstawionego jej wzorca. Pozwana także poza podniesieniem zarzutu o nadmiernych, zbyt wysokich kosztach pożyczki w stosunku do udzielonej kwoty kredytu okoliczności tych w żaden sposób nie udowodniła, nie podała nawet w jaki sposób obliczyła, że dodatkowe opłaty policzone przez bank stanowiły 73% kwoty pożyczki, skoro prowizja banku wynosiła 11.525,42 zł, więc stanowiła około 12,35 % kwoty kredytu wynoszącej 93.251,10 zł. Przy profesjonalnej działalności banku kwota ta nie wydawała się rażąco wygórowana i nie prowadziła o znacznej dysproporcji świadczeń, a zatem do zakwalifikowania tej opłaty jako sprzecznego z etyką i moralnością - jak podawała pozwana w światle art. 385 ¹ § 1 k.c.

Pozwana podniosła też zarzut braku wymagalności roszczenia i przedwczesność powództwa z uwagi na nie wypowiedzenie jej umowy kredytowej przez powodowy bank. W ocenie Sądu argumentacja pozwanej okazała się błędna.

Pozwana jako kredytobiorca na podstawie postanowień umownych zobowiązała się do terminowego spłacania rat kredytowych, pod rygorem wypowiedzenia umowy. Z obowiązku tego się nie wywiązała, co wynika m.in. z dokumentów i zestawień przedłożonych przez stronę powodową. Brak spłacania rat kredytowych skutkował wypowiedzeniem umowy kredytowej przez bank na podstawie § 9 ust 3. Strona powodowa przedkładając kserokopię wypowiedzenia umowy kredytowej z dnia 5.11.2018 roku udowodniła wymagalności dochodzonego roszczenia. Pozwana okoliczność wymagalności roszczenia kwestionowała bezpodstawnie, twierdząc początkowo, że nie wypowiedziano jej umowy kredytowej, a gdy strona powodowa przedłożyła to wypowiedzenie w kserokopii z dowodem doręczenia, twierdziła iż wypowiedzenie jest nieskuteczne jako warunkowe. Z przedłożonego przez bank wypowiedzenia wraz z dowodem doręczenia wynika, że doręczono je na adres wskazany w umowie kredytowej przez pozwaną, pod którym cały czas zamieszkuje do jej rąk własnych - k. 23. Strona powodowa zgodnie z art. 61 §1 zd 1 k.c. stworzyła pozwanej możliwość zapoznania się ze złożonym przez nią oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy kredytowej. Dla skuteczności złożonego oświadczenia woli powoda o wypowiedzeniu nie jest niezbędne zapoznanie się z treścią tego oświadczenia przez pozwaną, a stworzenie jej takiej możliwości. Niemniej jednak pozwana, odbierając wypowiedzenie osobiście miała możliwość znajomienia się z nim.

Za bezzasadną Sąd uznał argumentację pozwanej, iż wypowiedzenie jest nieskuteczne ponieważ zostało dokonane przez osobę nieumocowaną do takiej czynności materialnoprawnej. Strona powodowa nie przedłożyła pełnomocnictwa dla pracownika banku uprawniającego go do wypowiedzenia umowy. Niemniej jednak zgodnie z art. 103 § 1 k.c. jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. Strona powodowa prowadząc przeciwko pozwanej czynności windykacyjne, wzywając ją do zapłaty i ostatecznie składająca pozew w tej sprawie potwierdziła czynność materialnoprawną w postaci wypowiedzenia umowy kredytowej.

Na potrzeby tej sprawy pozwana podniosła również to, że z potwierdzenia odbioru z k. 23 nie wynika jaki dokument został jej doręczony. W ocenie Sądu zbieżność daty pisma z dnia 5.11.2018 roku i dowodu doręczenia wskazuje, że doręczono pozwanej odpis pisma z 5.11.2018 roku. Ponadto zasadą jest, że przesyłki polecone w potwierdzeniach odbioru nie zawierają oznaczenia pisma doręczanego, tak jak sądowe dowodowy doręczania tzw. zwrotki.

Nie budziło wątpliwości Sądu wypowiedzenie umowy kredytowej w całości z uwagi na zaprzestanie płatności rat. Nie miała zatem racji pozwana podając, że dokonano tylko wypowiedzenia umowy w części dotyczącej kapitału.

Pozwana podniosła też nieskuteczność i nieważność wypowiedzenia umowy kredytowej z uwagi na zastosowanie wypowiedzenia warunkowego.

Według poglądów orzecznictwa wypowiedzenie umowy jako jednostronne oświadczenie woli o charakterze prawokształtującym nie może zostać dokonane z zastrzeżeniem warunku (art. 89 k.c.). Dopuszczenie takiej możliwości pozostawałoby w sprzeczności z istotą tego rodzaju czynności, której celem jest definitywne uregulowanie łączącego strony stosunku prawnego (zob. wyrok S.A. w Szczecinie z dnia 14.05.2015 r. I ACa 16/15, LEX Nr 1733746, wyrok S.A. w Gdańsku z dnia 11.03.2014 r. I ACa 812/12, LEX Nr 1461025, wyrok S.A. w Poznaniu z dnia 20 maja 2008 r., I ACa 316/08, Lex Nr 446159). Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 września 2016 r. II CSK 750/15 stwierdził, że wypowiedzenie umowy o kredyt będące uprawnieniem kształtującym banku, prowadzącym do zakończenia nawiązanego stosunku prawnego bez dochowania wymaganych warunków, może prowadzić do uznania tej czynności za bezskuteczną. Dokonanie takiego wymówienia nie może być czynnością nagłą, zaskakującą dla kredytobiorcy, nawet jeżeli istnieją podstawy do podjęcia go zgodnie z treścią umowy. Jest ono bardzo dotkliwe dla kredytobiorcy, dlatego skorzystanie z niego powinno nastąpić po wyczerpaniu środków mniej dolegliwych, odpowiednich wezwań. Wypowiedzenie umowy powinno być złożone samodzielnie, po wyczerpaniu działań upominawczych i jednoznacznie sformułowane.

Biorą pod uwagę okoliczności niniejszej sprawy zdaniem tut. Sądu, wypowiedzenie zostało dokonane skutecznie, a co za tym idzie roszczenie jest wymagalne. Zdaniem tut Sądu wypowiedzenie umowy kredytowej pozwanej zostało dokonane w sposób prawidłowy, w oparciu o § 9 ust 3 umowy kredytowej.

Przed nadaniem pisma z dnia 5.11.2018 roku o wypowiedzeniu umowy Bank wysyłał pozwanej monity z wezwaniami do zapłaty. Dokumenty te zostały dołączone. Z pism tych wynika, że już 9.08.2018 i 3.09.2018 roku pozwana była informowana o narastającej zaległości w spłacie kredytu oraz wzywana do zapłaty z pouczeniem o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację. Pismo z dnia 3.09.2018 roku określone zostało jako ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy i zawierało wezwanie do uregulowania wskazanej w piśmie zaległości w terminie 7 dni. Wskazano też, że brak uregulowania zaległego zadłużenia może skutkować wypowiedzeniem umowy i żądaniem natychmiastowej spłaty całości zobowiązania. Wypowiedzenie umowy pismem z dnia 5.11.2018 roku nie nastąpiło zatem nagle, bez wcześniejszych wezwań. Poprzedzone było informacjami o zaległościach i wezwaniami do zapłaty oraz wskazaniem na skutki braku zapłaty zaległych rat.

Nie budziło też dla Sądu wątpliwości, że istniały określone w umowie § 9 ust 3 przesłanki do wypowiedzenia umowy kredytu, bo przede wszystkim istniała zaległość w spłacie rat. Ponadto samo wypowiedzenie było sformułowane w sposób jasny i nie było wypowiedzeniem warunkowym, chociaż tak je zatytułowano. Z pisma z dnia 5.11.2018 roku wyraźnie wynika, że Bank wypowiada umowę z zachowaniem 30 – to dniowego terminu wypowiedzenia liczonego od doręczenia pisma i upływu 14 dni na ewentualne dokonanie spłaty zaległości lub złożenie wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Treść wypowiedzenia była dla pozwanej jasna, tym bardziej, że wcześniej na bieżąco bank informował ją o narastającej zaległości, wzywał do zapłaty z zagrożeniem wypowiedzenia umowy. Dopiero po upływie wszystkich terminów wyznaczanych w tych pismach bank zdecydował o wypowiedzeniu umowy.

Odnośnie warunkowego charakteru wypowiedzenia wskazać należy, że co prawda Bank w treści pisma określił wypowiedzenie jako warunkowe, jednakże w istocie wypowiedzenie zostało dokonane bezwarunkowo, przewidział natomiast Bank wycofanie wypowiedzenia pod warunkiem, że w terminie określonym w wypowiedzeniu pozwana ureguluje zaległość lub zgłosi wniosek o restrukturyzację. Zawarto też w wypowiedzeniu wyjaśnienie jak należy rozumieć owo „warunkowe wypowiedzenie” oraz jaki jest skutek nieuregulowania zaległości i kiedy on nastąpi. Wyraźnie określono, że w przypadku braku wpłaty umowa zostanie rozwiązana z upływem okresu wypowiedzenia, a całość zobowiązań zostanie postawiona w stan wymagalności - podobnie Sąd Apelacyjny w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 17.10.2018r. sygn. akt I ACa 613/18.

W światle powyższego dokonane przez bank wypowiedzenie było zdaniem Sądu skuteczne. Wbrew twierdzeniom pozwanej strona powodowa zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu z art. 6 k.c. wykazała zatem fakt istnienia i wymagalności dochodzonego pozwem roszczenia, dlatego powództwo w całości uwzględniono.

Niezrozumiałe dla Sądu były zarzuty pozwanej dotyczące błędnego określania przez stronę powodową żądania pozwu jako żądania o zapłatę kwoty pieniężnej, a nie zwrotu kwoty kredytu. Strony łączyła umowa kredytowa, w której świadczenie główne miało charakter pieniężny. Powyższe w pełni uzasadniało żądanie zapłaty, skoro bank udostępnił pozwanej do wykorzystania zgodnie z złożeniami umowy kwoty kredytu m.in. na spłatę innych zobowiązań kredytowych.

Odsetki ustawowe za opóźnienie zasądzono od kwoty kapitału i odsetek od dnia 2.01.2019 roku na podstawie art. 481§1 i 2 k.c. i art. 482 k.c. jako, że do tej daty powodowy bank skapitalizował odsetki doliczając je do żądnego roszczenia. Ponadto przed tą datą wielokrotnie wzywał pozwanego do zapłaty.

Art. 98 kpc wyraża zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, która w polskim procesie jest regułą. To strona przegrywająca proces powinna ponosić jego koszty. Ostatecznie to pozwana w myśl powyższej zasady jako przegrywająca spór w sprawie powinna w całości zwrócić stronie powodowej uciszoną opłatę od pozwu w kwocie 1138 zł i koszty zastępstwa profesjonalnego według stawek taryfowych tj. 5417 zł. Nakazano też ściągnąć od pozwanej na rzecz SP brakującą opłatę od pozwu, której nie uiścił bank tj. 3411 zł.

SSO Monika Świerad