Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 maja 2021 r. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm.) w związku z art. 83 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.) i art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 1320 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. B. jako pracownik u płatnika składek (...) L. Ł. D. nie podlega: obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 6.10.2020 r. /decyzja – k. 113-115 akt ZUS/

W dniu 2 sierpnia 2021 r. A. B. wniosła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i ustalenie, iż podlega ubezpieczeniom społecznym w spornym okresie oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swego stanowiska podniosłą, iż praca na rzecz płatnika w spornym okresie była przez nią faktycznie wykonywana. /odwołanie k. 3-8/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o odrzucenie odwołania jako wniesionego po terminie, ewentualnie o jego oddalenie jako bezzasadnego, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu wniosku o odrzucenie odwołania organ wskazał, że wnioskodawczyni nie podejmowała korespondencji do niej kierowanej i tym samym korespondencję zawierającą decyzję z dnia 6 maja 2021 r. uznano za skutecznie doręczoną w sposób zastępczy art. 44 k.p.a. w dniu 27 maja 2021 r. /odpowiedź na odwołanie – k. 14-16/

Pismem z dnia 7 września 2021 r. wnioskodawczyni reprezentowana przez pełnomocnika – adwokata, w oparciu o treść art.477 ⁹ § 3 k.p.c. wniosła o uznanie, że przekroczenie terminu na wniesienie odwołania od decyzji organu z dnia 6 czerwca 2021 r. nie było nadmierne, a ponadto nastąpiło z przyczyn od niej niezależnych. W piśmie tym podniosłą, iż na dzień złożenia odwołania 2 sierpnia 2021 r. pozostawała w błędzie odnośnie prawidłowego terminu otrzymania zaskarżonej decyzji, ponieważ dopiero w dniu 14 lipca 2021 r. wyjęła ze skrzynki na listy sporną decyzję i zapoznała się z jej treścią. Odnosząc się do twierdzenia ZUS, iż odebrała przesyłkę osobiście za potwierdzeniem odbioru w dniu 27 maja 2021r. wnioskodawczyni wskazała, iż nie jest w stanie wyjaśnić tej okoliczności, lecz faktem jest iż z treścią decyzji zapoznała się 14 lipca 2021 r. /pismo k. 18-19/

W dniu 6 września 2021r. A. B. wniosła o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia 6 maja 2021 r., powielając zarzuty zawarte w odwołaniu z dnia 2 sierpnia 2021 r. /pismo k. 28 z załącznikami i odwołaniem i odpowiedzią na odwołanie k. 28-36/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik Ł. D. jest partnerem wnioskodawczyni A. B.. Oboje mają dziecko urodzone (...) /zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 15.02.2022 r. 01:37:28-01:37:47 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:08:32 -00:28:41, 01:26:15- 01:33:41, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 15.02.2022 r. 01:37:47 -01:41:59 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:28:4100:56:55/

Do kwietnia 2021 r. wnioskodawczyni zamieszkiwała w Ł. przy ul. (...) (...)-(...) Ł.. /okoliczność bezsporna /

Na wskazany adres ZUS kierował do wnioskodawczyni korespondencję w ramach prowadzonego postepowania wyjaśniającego w sprawie zgłoszenia jej do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od dnia 6 października 2020 r. Korespondencja ta była pod wskazanym adresem przez wnioskodawczynię odbierana. Ubezpieczona udzielała też odpowiedzi na wezwania organu wysłane do niej na wskazany wyżej adres w postępowaniu administracyjnym. /pisma k. 106, k. 8-9 akt ZUS potwierdzenie odbioru k. 10 akt ZUS/

W kwietniu wnioskodawczyni sprzedała mieszkanie położone w Ł. przy ul.(...) i zamieszkała z Ł. D. w Ł. przy ul (...). Sprzedając mieszkanie oddała nowemu właścicielowi wszystkie klucze, w tym klucz do skrzynki na listy. Zdarzało się, że po sprzedaży mieszkania na Ż. przychodziła do niej korespondencja. Wnioskodawczyni odbierała wszystkie przekazane jej prze nowego właściciela awiza. Mogło się zdarzyć, że ktoś awiza jej nie przekazał, niektóre awiza przekazywano z opóźnieniem. Wnioskodawczyni nigdy nie poinformowała Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zmianie adresu. /zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 15.02.2022 r. 01:37:28-01:37:47 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:08:32 -00:28:41, 01:26:15- 01:33:41 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 15.02.2022 r. 01:37:47 -01:41:59 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:28:41 00:56:55/

W dniu 6 maja 2021 (...) I Oddział w Ł. wydał zaskarżoną decyzję stwierdzającą brak podlegania przez A. B. ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia u płatnika składek od 6 października 2020 r. /decyzja k. 112-115 akt ZUS/

Korespondencja zawierająca powyższą decyzję została doręczona płatnikowi Ł. D. na wskazany przez niego adres do korespondencji w A. na ul.(...). Przesyłkę odebrał pełnoletni domownik, ojciec płatnika S. D. w dniu 18 maja 2021 r. /potwierdzenie odbioru k. 112/

Natomiast korespondencja skierowana do wnioskodawczyni na adres Ł., ul.(...), zawierająca decyzję z dnia 6 maja 2021 r. została uznana za skutecznie doręczoną w sposób zastępczy na podstawie art. 44 k.p.a. w dniu 27 maja 2021 r. Wnioskodawczyni pomimo dwukrotnej awizacji nie podjęła pisma. /przesyłka zwrócona k. 116 akt ZUS/

Natomiast w dniu 7 maja 2021 r. wydana została przez ten organ decyzja o odmowie prawa do zasiłku chorobowego za okres 9 lutego 2021 r. do 8 marca 2021 r. Decyzję tą wysłano wnioskodawczyni listem zwykłym. Wnioskodawczyni się od niej nie odwołała. /okoliczności przyznane/

Płatnik nie wnosił o wypłatę zasiłku chorobowego dla wnioskodawczyni. /zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 15.02.2022 r. 01:37:47 -01:41:59 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:28:41 00:56:55/

Korespondencję kierowaną z ZUS do płatnika na adres prowadzenia przez niego działalności w miejscowości A. zazwyczaj odbierali jego rodzice. On sam odbierał ją tylko wtedy gdy był na miejscu. Zdarzało się, iż rodzice płatnika przekazywali mu korespondencję po dłuższym czasie z opóźnieniem. Płatnik odbierał korespondencję przy okazji wizyt u rodziców. Jeśli dłużej go nie było w A. rodzice informowali go, iż jest do niego korespondencja. /zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 15.02.2022 r. 01:37:47 -01:41:59 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:28:41 00:56:55 zeznania świadka W. D. protokół z rozprawy z dnia z dnia 15.02.2022 r. 01:00:42-01:12:35 zeznania świadka S. D. protokół z rozprawy z dnia z dnia 15.02.2022 r. 01:12:35-01:26:15/

Płatnik nie wyczulił ani siebie ani rodziców, aby była mu przekazywana natychmiast wszelka korespondencja z ZUS, pomimo wzywania go wcześniej przez ZUS do złożenia wyjaśnień w przedmiocie zatrudnienia wnioskodawczyni. /zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 15.02.2022 r. 01:37:47 -01:41:59 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:28:41 00:56:55 zeznania świadka W. D. protokół z rozprawy z dnia z dnia 15.02.2022 r. 01:00:42-01:12:35 zeznania świadka S. D. protokół z rozprawy z dnia z dnia 15.02.2022 r. 01:12:35-01:26:15/

Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał następującej oceny materiału dowodowego i zważył, co następuje:

Zgodnie z art.477 ⁹ § 1 k.p.c. odwołanie od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję lub do protokołu sporządzonego przez ten organ,
w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji.

W myśl przepisu art.477 ⁹ § 3 k.p.c. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Okolicznościami usprawiedliwiającymi opóźnienie odwołania jest więc przekroczenie terminu, które nie jest nadmierne i takie, które nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się.

Wskazane przesłanki muszą wystąpić łącznie . /por. postanowienie SA w Szczecinie z dnia 11.04.2014, III AUz 31/14/

Oznacza to, że w odrębnym postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w odniesieniu do odwołania wszczynającego postępowanie sądowe, nie są stosowane ogólne reguły postępowania o przywrócenie terminu, przewidziane w art.168 i następnych k.p.c.

Wobec treści art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. postępowanie szczególne regulowane przepisami art.477 ⁸ k.p.c. i następne, nie zna instytucji przywrócenia terminu w rozumieniu art.168 i nast. k.p.c. (tak wyr. SA w Rzeszowie z 6.12.1994 r., III AUr 344/94, OSA 1995, Nr 1, poz. 9, post. SA w G. z 6.6.1994 r., III AUz 61/94, PP 1995, Nr 5, s. 46).

Sąd z urzędu dokonuje nie tylko sprawdzenia zachowania przez stronę terminu do wniesienia odwołania, ale także - w przypadku stwierdzenia opóźnienia - ocenia jego rozmiar oraz przyczyny. Sąd ma dyskrecjonalną możliwość potraktowania spóźnionego odwołania tak, jakby zostało wniesione w terminie. Może tego dokonać pod warunkiem uznania, że przekroczenie terminu nie jest nadmierne oraz, że nastąpiło z przyczyn niezależnych od skarżącego i stosownie do oceny tych okoliczności odwołanie odrzuca albo nadaje mu bieg.

Za przyczyny niezależne od ubezpieczonego w złożeniu spóźnionego odwołania uważa się zwykle chorobę, nieporadność, brak właściwej porady i opieki, czy wprowadzenie w błąd przez organ rentowy.

W świetle okoliczności rozpoznawanej sprawy uznać należy, że wnioskodawczyni przyznała, iż wniosła odwołanie w dniu 2 sierpnia 2021 po terminie, jednakże argumentowała, iż ani ona ani płatnik będący jej partnerem nie wiedzieli o kierowanej do nich korespondencji z ZUS zawierającej przedmiotową decyzję.

Odnosząc się do argumentów odwołującej wskazać przede wszystkim należy, że doręczenie decyzji organu rentowego następuje w trybie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Jak wynika z art. 39 k.p.a., organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz.U poz. 1529 ze zm.), przez swoich pracowników albo przez inne upoważnione osoby lub organy.

Według art. 42 § 1 k.p.a. pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy. W przypadku nieobecności adresata, pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu – jeżeli podjęły się oddania pisma adresatowi (art. 43 k.p.a.).

Art. 44 § 1 pkt 1 k.p.a. stanowi z kolei, że w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43 operator pocztowy przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej. Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu określonym w § 1, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata (§ 2). W przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia (§ 3). Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy (§ 4).

Na gruncie rozpoznawanej sprawy toku postępowania wyjaśniającego, dotyczącego zgłoszenia A. B. od dnia 6 października 2020 r. przez Ł. D. do ubezpieczenia społecznego, doręczeń dokonywano na wskazany przez wnioskodawczynię adres, gdzie była odbierana. Skarżąca reagowała na wezwania, nie poinformowała nigdy organu rentowego o zmianie adresu do korespondencji.

Nie zachodziły więc żadne przesłanki do uznania, iż podany adres jest nieprawidłowy.

Wobec tego, skoro wnioskodawczyni nie podjęła przesyłki zawierającej zaskarżoną decyzję, słusznie więc przesyłka ta została uznana za doręczoną w trybie awizo i pozostawiona w aktach rentowych ze skutkiem doręczenia na podstawie art. 44 k.p.a.

Podnieść przy tym należy, iż odwołująca ponosi odpowiedzialność za brak odbioru korespondencji na wskazany przez nią adres. Nie zadbała ona bowiem o to, by poinformować ZUS o sprzedaży mieszkania i zmianie miejsca pobytu. Tym samym nie może bronić się stwierdzeniem, iż nie z jej winy korespondencja - awiza nie były jej przekazywane przez nowego właściciela.

Podnieść należy, iż podobne stanowisko wyraził Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 1895/15 stwierdzając, że jeżeli wnioskodawca wiedział, że toczy się w jego sprawie postępowanie przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, to jego obowiązkiem było podać taki adres zamieszkania, pod którym on rzeczywiście przebywa; nie można w żadnym razie uznać za brak zawinienia ubezpieczonego, bowiem nie dopełnił on ciążącego na nim obowiązku wskazania faktycznego adresu zamieszkania, takiego pod którym ma on realną możliwość odbioru korespondencji.

Wnioskodawczyni nie przedstawiła też jakichkolwiek innych argumentów obiektywnie usprawiedliwiających brak wniesienia w terminie odwołania od spornej decyzji.

Podnieść należy, iż odwołująca nieprzekonująco w toku niniejszego postępowania wskazywała, że pozostawała w uzasadnionym błędzie co do terminu doręczenia decyzji, a tym samym terminu do wniesienia odwołania.

W ocenie sądu ani jej wyjaśnienia w tym przedmiocie ani zeznania innych przesłuchanych w procesie osób w tej materii nie mogą zostać uznane za wiarygodne.

Przede wszystkim wskazać należy, iż były one niespójne, nie mogły więc stanowić podstawy jakiejkolwiek ustaleń.

Wnioskodawczyni składając zeznania zmiennie i sprzecznie twierdziła, iż zaskarżoną decyzję doręczono jej 14 lipca 2021 r. do skrzynki pocztowej – nie umiała jednak wskazać z jakiej skrzynki wyjęła tę korespondencję. Potem podnosiła, że przesyłka ta była jej wysłana na adres działalności płatnika w A.. Jednocześnie wnioskodawczyni nie przedstawiła Sądowi wskazanej przesyłki.

Twierdzenia te są niewiarygodne z tej choćby przyczyny, że organ rentowy, po uznaniu przedmiotowej przesyłki pocztowej za doręczoną w trybie awiza nie doręczał już jej ponownie. Załączona do akt rentowych koperta nadal zawiera sporną decyzję, w aktach tych brak jakiejkolwiek dyspozycji czy adnotacji o jej ponownym wysłaniu.

Wnioskodawczyni podnosiła też, iż już maju 2021r. rozmawiała z płatnikiem o tym, że została wyłączona z ubezpieczenia, bo on otrzymał decyzję w tym przedmiocie. Potem wskazywała, iż była to decyzja pozbawiająca jej prawa do zasiłku chorobowego. Wskazywała też, że przed porodem była u pani mecenas i ustaliły, iż będzie się odwoływać od decyzji, jednocześnie wskazując że była u niej tylko z pismami ZUS z postępowania wyjaśniającego podważającymi jej zatrudnienie. W końcu twierdziła, iż o tym, że nie podlega ubezpieczeniom dowiedziała się przy porodzie w dniu 5 sierpnia 2021 r., tymczasem odwołanie od zaskarżonej decyzji nadano pocztą w dniu 2 sierpnia 2021 r.

Z tych wszystkich względów nie można uznać wyjaśnień wnioskodawczyni w tym przedmiocie za przekonujące.

Podnieść również należy, że nie znajdują one także wsparcia w zeznaniach płatnika będącego jej życiowym partnerem ani w zeznaniach przesłuchanych w procesie świadków -rodziców płatnika.

Wnioskodawczyni celem usprawiedliwienia wniesienia odwołania po terminie usiłowała wywieść, iż przed dniem 14 lipca 2021r./ 5 sierpnia 2021 r. także płatnik nie wiedział o wydaniu zaskarżonej decyzji, bo jego rodzice nie przekazywali mu korespondencji kierowanej do niego z ZUS na adres prowadzonej działalności.

Płatnik w toku przedmiotowego postępowania wskazywał z kolei, iż u rodziców w okresie od maja do lipca 2021r. bywał rzadko, a korespondencję odbierał przy okazji wizyt. Wskazywał także, że rodzice mieli mu przekazywać korespondencję z opóźnieniem.

Jednakże i w tym przedmiocie zaoferowany sądowi materiał dowodowy także nie jest spójny. Rodzice płatnika zeznawali bowiem, iż ten bywał wówczas w miejscowości A. kilka razy w tygodniu. Trudno zatem uznać, że nie miał sposobności odebrania kierowanej do niego korespondencji.

Dodatkowo w świetle zeznań rodziców Ł. D. brak przekazania korespondencji miał charakter sporadyczny, wyjątkowy, przypadkowy, wynikający z zapomnienia , płatnik zaś twierdził, iż miało to miejsce notorycznie.

Znamiennym jest też, iż rodzice partnera odwołującej nie umieli sprecyzować kiedy nie przekazali mu korespondencji, kto ją odebrał i od kogo ona pochodziła.

Podnieść należy także, że jeśli faktycznie płatnik miał - jak twierdzi „często” - problemy z uzyskiwaniem odbieranej przez rodziców, a kierowej do niego korespondencji związanej z prowadzeniem działalności, także z urzędów państwowych, to przy dołożeniu należytej staranności wymaganej od niego jako przedsiębiorcy winien zadbać, by trafiała ona do takiego miejsca gdzie podobnych opóźnień by nie było. Zaniedbania zaś w tym przedmiocie nie mogą usprawiedliwiać złożenia przez wnioskodawczynię odwołania po terminie.

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie wykazał, że wnioskodawczyni – pomimo nieodebrania przesyłki kierowanej do niej, a uznanej prawidłowo przez ZUS za skutecznie doręczoną w trybie tzw. awiza w dniu 27 maja 2021r. – już w maju 2021 r. powzięła i tak wiedzę o wydaniu spornej decyzji, o czym została poinformowana przez płatnika, z którym wspólnie wówczas zamieszkiwała.

Twierdzenia stron i świadków, że płatnikowi nie doręczono spornej decyzji są daleko niewiarygodne i przeczą spontanicznej relacji wnioskodawczyni o tym, że już w maju 2021 r. rozmawiała z Ł. D. o tym, że jest wyłączona z ubezpieczenia w związku ze zgłoszeniem, co do którego wcześniej – od marca, a zatem przez 2 miesiące toczyło się postępowanie przed ZUS.

Reasumując - na gruncie rozpoznawanej sprawy brak jest – w ocenie Sądu - okoliczności, które usprawiedliwiałyby złożenie odwołania po terminie.

Zaskarżoną decyzję wnioskodawczyni otrzymała 27 maja 2021 r., płatnik zaś już 18 maja 2021 r.

Strona powodowa w żaden sposób nie wykazała z kolei, że na gruncie rozpatrywanego przypadku miały miejsce nadzwyczajne - nieobciążające wnioskodawczyni okoliczności, wobec których doszło do złożenia odwołania z opóźnieniem.

Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia, że opóźnienie w złożeniu odwołania nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonej.

Mając wszystko powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art.477 ⁹§3 k.p.c. odrzucił odwołanie.

J.L.