Pełny tekst orzeczenia

1.Przewodniczący:

1.SSO Agnieszka Połyniak

1.Protokolant:

1.Magdalena Telesz

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 59/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z dnia 11 października 2021r. sygn. akt II K 801/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

oskarżony nie figuruje w kartotece karnej Krajowego Rejestru Karnego.

dane o karalności

k. 352

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

dane o karalności oskarżonego

brak podstaw, by kwestionować jego treść, korzystną dla oskarżonego

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zarzucił:

1. mające wpływ na jego treść błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia przez:

a) dowolne uznanie, że stopień winy oskarżonego nie jest znaczny podczas gdy uwzględnienie wszystkich okoliczności ujawnionych w niniejszym postępowaniu powinno prowadzać do wniosku, że jest o znaczny, w szczególności, że oskarżony jest osobą wykształconą i doświadczoną życiowo, w chwili popełnienia czynu działał w sposób przemyślany, kierunkowy, wykorzystując sobie tylko dostępną wiedzę o istnieniu składników majątkowych wchodzących do spadku po J. W., a jednocześnie w tajemny przed pokrzywdzonymi i wprowadzając w błąd pracownika banku zatajając okoliczności śmierci właściciela rachunku bankowego, a które zachowanie cechuje się znaczną nagannością i jako takie wyklucza możliwość zastosowania warunkowego umorzenia

b) dowolne ustalenie społecznej szkodliwości czynu skarżonego jako nie znaczną w sytuacji, gdy prawidłowa analiza zgormadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że społeczna szkodliwość czynu oskarżonego jest znaczna, a za tym przemawia wysoka wartość przywłaszczonego mienia w kwocie 80.000 zł, wykorzystanie nadarzającej się sposobności w postaci śmierci właściciela tych pieniędzy, wiedzy o miejscu położenia tych środków pieniężnych, wykorzystania szczególnego zaufania pokrzywdzonych do swojej osoby, działania na szkodę osób najbliższych, w tym na szkodę swojej matki będącej w podeszłym wieku, działanie z niskich pobudek w postaci osiągnięcia korzyści majątkowej oraz niezwrócenia pieniędzy do czasu zakończenia się postepowania karnego, a które to zachowanie cechuje się znaczną nagannością i jako takie wyklucza możliwość przyjęcia niskiej szkodliwości czynu

c) ustalenie, że zabezpieczenie środków pieniężnych przed podziałem i przechowywanie ich na własnym rachunku bankowym od 9.04.2015r. zostało dokonane w celu zabezpieczenia potrzeb matki i ocenienie tej motywacji, jako okoliczności łagodzącej ocenę zachowania oskarżonego, podczas gdy uwzględnienie wszystkich istotnych w sprawie okoliczności, w szczególności, że matka oskarżonego zmarła już 6 lutego 2016r. (po upływie 10 miesięcy od daty popełnienia czynu przez oskarżonego), a w konsekwencji mimo upływu kolejnych 5 - ciu lat oskarżony świadomie w dalszym ciągu samodzielnie dysponował i dysponuje tymi środkami pieniężnymi i nie podzielił ich wobec uprawnionych, która to okoliczność nie pozwala uznać, że oskarżony działał w innym interesie, niż własny i jako taka wpływać powinna na ustalenie wyższego stopnia społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu

2. naruszenie prawa procesowego, a mianowicie:

a) art. 7 k.p.k. przez pozbawienie zasad logiki i prawidłowego rozumowania ustalenie, że W. W. dokonując przywłaszczenia środków pieniężnych w kwocie 80.000 zł działa w celu zabezpieczenia potrzeb życiowych swojej matki, podczas gdy pieniędzy tych nie wpłacił na jej rachunek bankowy, nie został przedłożony żaden dowód wręczenia tych pieniędzy matce, oskarżony ostatecznie zachowała jej niemal w całości dla siebie i przez kolejne 10 miesięcy życia matki (od 08.04.2015r. do 06.02.2016r.) przeznaczył jej wyłącznie kwotę 8.831,45 zł (z należnych jej 40.000 zł z tytułu dziedziczenia), a pozostała część kwoty na jej utrzymanie pochodziła z jej emerytury, a w konsekwencji nie istniała jakakolwiek usprawiedliwiona potrzeba zabezpieczenie wszystkich środków pieniężnych pochodzących ze spadku na jej utrzymana

b) art. 7 k.p.k. przez brak oceny materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy o sygn. akt II K 236/17, z których wynika, że oskarżony w czasie popełnienia zarzucanego mu czynu również podrobił podpisy pod dokumentami w celu przeniesienia na swoja rzecz własności innych ruchomości wchodzących do spadku po J. W., a które to zachowanie połączone z zarzucanym mu czynem przywłaszczania pieniędzy prowadzić powinno do logicznego wniosku, że oskarżony działał wyłącznie z niskiej pobudki – w celu osiągnięcia własnych korzyści majątkowych, a nie w celu zabezpieczenia potrzeb bytowych matki

c) naruszenia prawa materialnego, a mianowicie art. 66 § 1 i 2 w zw. z art. 115 § 2 k.k. poprzez dokonanie oceny społecznej szkodliwości czynu oskarżonego przy zaniechaniu uwzględnienia rozmiaru wyrządzonej przez oskarżonego szkody, w kwocie 80.000 zł oraz oceny naruszonego przestępstwem dobra, jakim jest minie i prawo do dysponowania swoja własnością, a uwzględnienie których to okoliczności prowadzić powinno do wniosku, że społeczna szkodliwość czynu oskarżonego jest znaczna.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty podniesione przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego uznać należało co do zasady uznać za trafne. Słusznie bowiem apelujący zarzucił i wykazał, iż wydając zaskarżone orzeczenie, Sąd I instancji oparł się na niepełnych ustaleniach faktycznych w efekcie czego dokonał nieprawidłowej oceny dowodów w zakresie motywów działania oskarżonego, co doprowadzało do niesłusznego wniosku, że w sprawie zachodzą przesłanki pozwalające na warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec oskarżonego W. W..

Na wstępie przypomnieć należy, że zgodnie z treścią art. 66 § 1 k.k. sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Jeżeli jedną z przesłanek warunkowego umorzenia postępowania jest wymóg, aby okoliczności popełnienia czynu nie budziły wątpliwości, to sąd na podstawie zebranego materiału dowodowego musi dojść nie tylko do wniosku, że sam fakt popełnienia przestępstwa nie budzi wątpliwości, a zatem istnieją wystarczające podstawy, aby oskarżonemu przypisać popełnienie tego czynu, lecz także powinien wyjaśnić elementy przedmiotowe i podmiotowe tego czynu, które rzutowały na ocenę zarówno stopnia jego społecznej szkodliwości, jak i stopnia zawinienia oskarżonego. Zgodnie z treścią art. 115 § 2 k.k. dla ustalenia stopnia społecznej szkodliwości czynu niezbędne jest zbadanie zarówno strony przedmiotowej czynu (chodzi tu o rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków), jak i jego strony podmiotowej (tj. motywację sprawcy, postać jego zamiaru). Dopiero kompleksowa ocena wszystkich tych elementów doprowadzi do ustalenia, czy stopień społecznej szkodliwości czynu „nie jest znaczny", a zatem, że ów stopień jest wyższy od „znikomego". Swoim zakresem może bowiem obejmować zarówno przypadki „nieznacznego", jak i „średniego" stopnia społecznej szkodliwości. Jakkolwiek na ocenę stopnia społecznej szkodliwości przestępstwa nie mają wpływu właściwości i warunki osobiste sprawcy, środowiskowa opinia o nim, dotychczasowy tryb jego życia, przyznanie się sprawcy do winy, dobrowolne naprawienie przez sprawcę szkody wyrządzonej przestępstwem, wyrażona przez niego skrucha, czy też ewentualne pogodzenie się z pokrzywdzonym, są to bowiem okoliczności mające znaczenie dla ustalenia podstaw prognozy kryminologicznej, to i tych kwestii nie można całkowicie tracić z pola widzenia.

Nadto, aby możliwe było warunkowe umorzenie postępowania, niezależnie od stopnia społecznej szkodliwości czynu, sąd powinien ustalić również stopień zawinienia, który to stopień także nie może być znaczny. Wyznaczenie stopnia zawinienia wymaga ustalenia najpierw wszystkich przesłanek przypisania winy, takich jak dojrzałość sprawcy i jego poczytalność, z zakresu rozpoznawalności bezprawności czynu oraz braku anormalnej sytuacji motywacyjnej występującej w nasileniu uniemożliwiającym wymaganie od sprawcy dania posłuchu normie prawnej. Istotne przy tym jest również to, że dla zastosowania warunkowego umorzenia postępowania na mocy art. 66 § 1 k.k. warunek braku znacznego stopnia winy musi występować kumulatywnie z brakiem znacznego stopnia społecznej szkodliwości przestępstwa. Reasumując, należy zatem stwierdzić, że dopiero spełnienie wszystkich wskazanych powyżej przesłanek uprawnia sąd do podjęcia decyzji w zakresie warunkowego umorzenia postępowania.

Przenosząc powyższe teoretyczne rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, należy stwierdzić, iż Sąd I instancji w sposób błędny ocenił zarówno stopień winy oskarżonego jak i społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu a to na skutek zaniechania szerszego oglądu zachowania W. W., ujawnionego w związku ze śmiercią brata – J. i dysponowaniem składnikami jego majątku, które weszłyby następnie w skład masy spadkowej.

Sąd dał bezkrytycznie wiarę oskarżonemu odnośnie tego, że wszystkie działania, której podejmował, rozdysponowując składnikami mienia zmarłego brata, w tym i kwotą 80.000 złotych, były przedsiębrane w interesie matki i on je tylko „zabezpieczył”, będąc w szoku spowodowanym śmiercią brata (vide wyjaśnienia, k. 303v). Te twierdzenia uznał Sąd za stanowiące okoliczności umniejszające stopień obu tych elementów.

Jednakże uważna analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego dotycząca okoliczności w jakich oskarżony wszedł w posiadanie należących do zmarłego brata środków pieniężnych przeczy takiemu założeniu. Zauważyć należy, że oskarżony niespełna trzy godziny po stwierdzeniu zgonu brata udał się do oddziału B. (...)w N., gdzie z rachunku oszczędnościowego (...) nr (...) wypłacił kwotę 80.000 zł. Pośpiech z jakim dokonał tej czynności jednoznacznie wskazuje na to, że doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że nie posiada uprawień do pobrania pieniędzy z rachunku należącego do brata J. W. po jego śmierci. Jak też z tego, że po oficjalnym zgłoszeniu śmierci brata, środki te zostaną zablokowane do chwili, kiedy kwestia spadkobrania nie zostanie prawnie uregulowana z uwzględnieniem nie tylko jego i matki, ale i pozostałego rodzeństwa. To zaś w powiązaniu z faktem, że pieniądze przelał na swój rachunek, a następnie ukrywał przed pozostałymi członkami rodziny jaką kwotę pobrał z konta brata, budzi uzasadnione wątpliwości, co do rzeczywistych intencji oskarżonego. Od momentu przelania ich na własne konto jedynie on nimi dysponował i – jak wynika z akt sprawy, w tym wyjaśnień oskarżonego – nadal wyłącznie dysponuje. W tej sytuacji tłumaczenia oskarżonego o rzekomej potrzebie zabezpieczenia pieniędzy przed możliwością pobrania ich przez rodzeństwo, które w ogólne nie posiadało upoważnienia do dysponowania kontem J. W. oraz chęci działania w interesie, matki jawią się jako nielogiczne i obliczone wyłącznie na uniknięcie odpowiedzialności. Zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że ani nie poinformował matki o „zabezpieczeniu dla niej”, a była uprawniona do co najmniej 40.000 złotych, ani nie przekazał do dyspozycji W. W. (1)tak „pobranych” środków (notabene w tamtym czasie dysponowała ona własnym dochodem, co uprawnia do uznania, że nie polega na prawdzie twierdzenie W. W., iż pozostawała na jego wyłącznym utrzymaniu). Takie szczególne i pilne „zabezpieczenie” środków znajdujących się na koncie bankowym do którego upoważnieni nie byli pozostali członkowie rodziny nie znajduje zatem racjonalnego uzasadnienia. Dodatkowymi okolicznościami przeczącymi twierdzeniom oskarżonego o rzekomych motywach jego działania (wyłącznie w interesie i na rzecz matki W.) jest nie tylko fakt, iż nie chciał udzielić rodzeństwu informacji o rzeczywistej kwocie środków przelanych na swój rachunek jak i to, że twierdził, iż jest współwłaścicielem konta i te pieniądze mu się należą, na co wskazywał w swoich zeznaniach L. W..

Nadto, by dokonać właściwej oceny pobudek i motywacji oskarżonego ocenić trzeba także jego zachowanie w czasie trwania zarówno postępowania spadkowego, jak i w sprawie II K 40/18 Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie, która zakończyła się wydaniem wyroku 1 lipca 2019r. (prawomocny stał się z dniem 9 lipca 2019r.). Oskarżony miał zatem świadomość, że jego działania w stosunku do majątku po zmarłym bracie, a także od 6 lutego 2016r. po zmarłej matce, nie tylko zostały ujawnione, ale przede wszystkim nie zostały zaakceptowane przez pozostałych członków rodziny, zwłaszcza pokrzywdzonych – spadkobierców i następców prawnych W. W. (1). Od momentu przeprowadzenia postępowania spadkowego, jak też przeprowadzenie postępowania karnego II K 40/18 zdawał sobie sprawę z tego, że naruszył w ten sposób zasady porządku prawnego. Orzeczenie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku obliguje go do rozliczenia się z rodzeństwem, skoro przejął te środki, które weszły w skład masy spadkowej po zmarłej W. W. (1)i przez cały czas nimi dysponował. W tym zakresie słusznie apelujący podnosi, że Sąd meriti nie odniósł się i nie poddał w żaden sposób ocenie okoliczności prawomocnie zakończonego postępowania karnego.

Sam upływ okresu próby i wykreślenie z Krajowego Rejestru Karnego zapisu o warunkowym umorzeniu postępowania karnego w sprawie II K 40/18 nie przekreśla przecież faktu, że W. W. podrobił umowę kupna – sprzedaży ciągnika U. (...), należącego do zmarłego J. W. oraz upoważnienie do dokonania czynności związanych z wyrejestrowaniem tego ciągnika i działania przy wykorzystaniu tych dokumentów podejmował po śmierci brata, podobnie jak w przypadku jego konta bankowego. Trudno uwierzyć, że te wszystkie przedsiębrane w takim pośpiechu działania miały na celu zabezpieczenie interesów matki oskarżonego. Nie można zatem, oceniając pobudki, motywację, jak też postawę sprawcy po popełnieniu przestępstwa, pominąć tej okoliczności, iż obecnie oceniane zachowania oskarżonego są związane ze sprawą II K 40/18. Wynikają wszak z tej samej sposobności, którą skrzętnie wykorzystał. Oba postępowania dotyczyły wszak majątku zmarłego 8 kwietnia 2015r. J. W., nad którym władanie w całości – w sposób bezprawny – przejął oskarżony, każdorazowo tłumacząc się dbałością o dobro matki i jej los.

W aktach sprawy znajduje się dokument bankowy – dyspozycja na wypadek śmierci dotycząca środków J. W. (k. 26), zgodnie z którą upoważnionymi byli zarówno oskarżony (co do środków zgromadzonych na rachunku nr (...), k. 106), jak i W. W. (1)(co do środków zgromadzonych na rachunku nr (...), czyli tym, z którego pieniądze oskarżony wypłacił i wpłacił na swoje konto – k. 104). Dyspozycja na wypadek śmierci ma na celu zagwarantowanie wypłaty określonej kwoty pieniędzy z rachunku bankowego klienta banku w razie jego śmierci, m.in. w celu organizacji pogrzebu, czy zabezpieczenia realizacji bieżących wydatków rodziny i wówczas środki te nie wchodzą w skład spadku. Niemniej z okoliczności sprawy wynika, że oskarżony, wypłacając pieniądze z konta brata z rachunku, do którego dyspozycja na wypadek śmierci jego nie obejmowała, zataił fakt jego śmierci, a przy tym pozbawił W. W. (1)należnych jej środków. Wykorzystując posiadane pełnomocnictwo, które wraz ze śmiercią brata wygasło, pobrał wszystkie dostępne środki. Nie ulega wątpliwości, że miał przy tym świadomość, że nie jest osobą uprawnioną do zadysponowania tą kwotą i to właśnie było przyczyną tego, że w takim pośpiechu wypłacił pieniądze i następnie wpłacił na własne konto. Tym bardziej, iż dopiero po powzięciu informacji o śmierci J. W., bank był zobowiązany powiadomić W. W. (1), iż jest osobą uprawnioną – beneficjentką zapisu na wypadek śmierci oraz o kwocie przeznaczonej dla niej do wypłaty (80.000 złotych). Taki obowiązek nie dotyczy sytuacji, kiedy na koncie zmarłego będzie saldo zerowo lub ujemne. Do takiej zatem sytuacji doprowadził oskarżony, co zapis na rzecz W. W. (1) czyniło bezprzedmiotowym. Zauważyć trzeba i to, że twierdzenia oskarżonego, iż niejako został zmuszony do dokonywania wpłat na konto bankowe, z którego opłacany był pobyt W. W. (1)w domu spokojnej starości, a same wpłaty stanowiły przejaw jego dobrej woli, również przeczą jego wcześniejszym zapewnieniom, iż pieniądze pobrał dla matki, co wynika także z zeznań L. W. (k. 272v – 273v).

W ocenie Sądu odwoławczego wypłata kwoty 80.000 zł stanowiła swoistą kontynuację działań przedsięwziętych przez oskarżonego jeszcze przed śmiercią J. W., a to w związku z pogarszającym się jego stanem zdrowia, który w krótkim czasie doprowadził do jego śmierci, a z czego oskarżony zdawał sobie sprawę. Przekonuje o tym powiązanie działań, której podejmował, a które ustalone zostały w sprawie II K 40/18 oraz obecnie rozpoznawanej. Na tej podstawie stwierdzić można, że to wyłącznie oskarżony znał sytuację także majątkową brata, miał swobodny dostęp do jego mienia ruchomego oraz zgromadzonych przez niego na koncie bankowym środków (jako pełnomocnik konta) i postanowił tę sposobność wykorzystać ze szkodą dla pozostałego rodzeństwa.

Tym samym te ujawnione w toku postępowania II K 40/18, jak i obecnego, zachowania W. W., brak jakiejkolwiek refleksji i woli wyjaśnienia zaistniałej sytuacji, z uwzględnieniem prawa pozostałego rodzeństwa do dziedziczenia po J. W. (obecnie także po W. W. (1)), stanowią o nastawieniu oskarżonego do zasad porządku prawnego, jak też o błędnym uznaniu Sądu orzekającego, iż będzie on chciał wyciągnąć wnioski z kolejnej danej mu szansy (warunkowego umorzenia postępowania) i rozliczy się z rodzeństwem. Nie jest przecież tak, że nie zdaje sobie sprawy konsekwencji własnych czynów i ciążących na nim zobowiązań. Świadczy o tym właśnie drobiazgowe wyliczenie kosztów, które miał ponieść w związku z utrzymaniem matki, organizacją pogrzebu matki, a wcześniej brata, co skrupulatnie odliczał od kwoty, którą przejął z rachunku zmarłego brata (k.39 - 80). Znamienne dla oceny rzeczywistej motywacji i postawy oskarżonego jest również to, że nawet ujawnienie kwestii związanych z przejęciem samochodu i ciągnika U. nie skłoniło go do refleksji i nie doprowadziło do podjęcia kroków w celu rozliczenia się z rodzeństwem - pokrzywdzonymi w przedmiotowej sprawie. Jak wynika z akt sprawy takich działań ze strony oskarżonego nie było do dnia rozpoznania przedmiotowej apelacji, zaś jego postawa prezentowana także w toku postępowania odwoławczego, jednoznacznie wskazuje, iż nie poczuwa się do tego w żaden sposób. Deklaracje, iż dążył ku temu, lecz jego starania się nie powiodły, nie przekonują. Uznać je należy za linię obrony, która nie ma odzwierciedlenia w rzeczywistości. Argumentem, który miałby świadczyć o dobrej woli oskarżonego nie jest również to, że jedynie dwaj jego bracia wystąpili przeciwko niemu na drogę sądową, zaś pozostałe rodzeństwo nie przyłączyło się do nich.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że Sąd I instancji niezasadnie uznał, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu działając wyłącznie w interesie matki oraz w celu zabezpieczenia środków pieniężnych zmarłego brata przed resztą rodzeństwa, a tym samym uznał te okoliczności jako mające wpływ na obniżenie stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, którego się dopuścił, co stanowiło o warunkowym umorzeniu i tego postępowania. Kwota przywłaszczonego mienia, wykorzystanie nadarzającej się sposobności w postaci śmierci właściciela tych pieniędzy, wiedzy o miejscu położenia tych środków pieniężnych, wykorzystania szczególnego zaufania pokrzywdzonych, którym go obdarzyli (do pewnego momentu), działania na szkodę osób najbliższych, w tym w istocie także na szkodę swojej matki, będącej w podeszłym wieku i zależnej od niego, działanie z niskich pobudek w postaci osiągnięcia korzyści majątkowej oraz nierozliczenie się z pieniędzy z pokrzywdzonymi do czasu zakończenia tego postepowania karnego, jak słusznie wskazał apelujący, wykluczają możliwość przyjęcia niskiej szkodliwości czynu. W ocenie Sądu odwoławczego działanie oskarżonego było w pełni przemyślane i zaplanowane, co z kolei wskazuje na znaczny stopień zawinienia.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego jest niezasadny, gdyż zgodnie z przepisem art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k. uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art. 439 § 1 k.p.k., art. 454 k.p.k. lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości. W niniejszej sprawie żadna ze wskazanych okoliczności nie wystąpiła.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

1. W miejsce środka probacyjnego Sąd Okręgowy, uznając – tak jaki i Sąd Rejonowy sprawstwo W. W. - skazał oskarżonego za czyn z art. 284 § 1 k.k. opisany w części wstępnej wyroku i wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, na podstawie art. 69 § 1 kk w zw. z art. 70 § 1 kk wykonanie tej kary warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata oraz zobowiązał w tym czasie oskarżonego na mocy art. 72 § 1 pkt 1 kk do informowania Sądu, co 6 miesięcy, na piśmie o przebiegu okresu próby.

2. Sąd Okręgowy uchylił również rozstrzygnięcie z punktu II części dyspozytywnej i na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonych L. W. i R. W. po 2.000 złotych tytułem częściowego naprawienia szkody.

Zwięźle o powodach zmiany

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zasługiwała na uwzględnienie, a jej wniesienie umożliwiło zmianę zaskarżonego wyroku na niekorzyść oskarżonego (art. 454 k.p.k.) i wymierzenie mu za przypisane przestępstwo z art. 284 § 1 k.k. kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby, przy jednoczesnym nałożeniu na niego obowiązków określonego zachowania w okresie próby.

Wskazać należy, że choć Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie i wyjaśnił wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, w tym przede wszystkim poczynił prawidłowe ustalenia wskazując na sprawstwo W. W., który nie negował tego, że chwilę po śmierci brata podjął z jego konta wszystkie zgromadzone środki i wpłacił na swoje konto. Nie można jednakże zgodzić się z oceną stopnia jego zawinienia oraz społecznej szkodliwości popełnionego występku, bowiem nie uprawniają do warunkowego umorzenia tego postępowania. Nie można zgodzić się z Sądem meriti, iż plasują się ona takim poziomie, iż zgodnie z brzmieniem art. 66§1k.k. można uznać, iż „nie są znaczne”, a przy tym, że postawa oskarżonego, jego warunki osobiste i właściwości oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Ujawniona w toku całego postępowania, w tym na rozprawie odwoławczej, postawa oskarżonego, sposób popełnienia przypisanego mu występku, a przy tym brak jakiejkolwiek refleksji i wglądu we własne zachowanie i obarczanie odpowiedzialnością za zaistniałą sytuację wszystkich oprócz siebie, świadczy o tym, że zarówno stopień winy oskarżonego, jak i stopień społecznej szkodliwości czynu, którego się dopuścił są znacznie wyższe aniżeli określone w art. 66§1 k.k.

Ustawa przewiduje dla sprawcy przestępstwa stypizowanego w art. 284 § 1 k.k. karę pozbawienia wolności do lat 3. Biorąc pod uwagę sposób i okoliczności popełnienia czynu Sąd odwoławczy uznał, że karą adekwatną do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu będzie kara 6 miesięcy pozbawienia wolności. Wymierzona kara pozbawienia wolności jest zbliżona do dolnego progu kary, jaką Sąd mógł wymierzyć w niniejszej sprawie, przy uwzględnieniu jego postawy (emerytowanego pedagoga) oraz celów, które kara ma wobec sprawcy osiągnąć z uwagi na jej zapobiegawczy i wychowawczy aspekt. Natomiast z uwagi na jego właściwości i warunki osobiste uznał Sąd odwoławczy, iż mimo niewykonania tak orzeczonej kary jej cele zostaną osiągnięte i oskarżony będzie w przyszłości respektował zasady porządku prawnego i współżycia społecznego, co skutkowało warunkowym zawieszeniem wykonanie tej kary na okres dwóch lat próby. Jednocześnie zwieszając wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. nałożono na oskarżonego obowiązek informowania Sądu - co 6 miesięcy na piśmie - o przebiegu okresu próby. Ponadto na mocy art. 46 § 1 k.k. orzeczono wobec oskarżonego na rzecz pokrzywdzonych L. W. i R. W. kwoty po 2.000 zł tytułem częściowego naprawienia szkody. Nie ulega bowiem wątpliwości, że środki, które oskarżony przejął w całości, winien był – po odliczeniu kosztów, które rzeczywiście poniósł w związku z pogrzebem brata, utrzymaniem W. W. (1)i jej pogrzebem, podzielić między spadkobierców. Nie jest rzeczą sądu karnego prowadzenie rozliczeń między spadkobiercami, ustalenie kto i jakie wydatki poniósł oraz czy były one uzasadnione, niemniej biorąc pod uwagę kwotę wypłaconą z konta J. W., przedstawione przez niego rozliczenia, pokrzywdzeni winni od niego otrzymać co najmniej właśnie po 2000 złotych.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt III

Punkt IV

Na podstawie art. 627 k.p.k. i § 11 ust. 2 pkt. 4 w zw. z ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r w sprawie opłat za czynności adwokackie zasądzono od oskarżonego W. W. na rzecz oskarżyciela posiłkowego L. W. kwotę 840 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z udziałem pełnomocnika w postepowaniu odwoławczym.

Na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 635 k.p.k. wobec uwzględnienia w części apelacji pełnomocnika wniesionej na niekorzyść oskarżonego Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe związane z postępowaniem odwoławczym oraz w oparciu o art. 2 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych wymierzył mu opłatę w kwocie 120 zł.

7.  PODPIS

SSO Agnieszka Połyniak

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z dnia 11 października 2021r. sygn. akt II K 801/19

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana