Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 27.05.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. Wydział (...) Umów Międzynarodowych w Ł., po rozpoznaniu wniosku z 29.09.2020 r., przyznał H. M. emeryturę od 3.11.2020 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 198395,94 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 217,60 miesięcy,

- wyliczona kwota emerytury wynosi 911,75 zł.

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej: 198395,94 zł / 217,60= 911,75 zł,

Emerytura przyznana od 3.11.2020 r. w kwocie 911,75 zł jest niższa od najniższej emerytury, która wynosi 1200 zł. Emerytura nie podwyższa się, gdyż wnioskodawca nie udowodnił łącznie okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 25 lat w Polsce.

Emerytura z FUS po waloryzacji przysługuje od 1.03.2021 r. w kwocie 950,41 zł.

Zakład podał, że za okresy nieudokumentowane wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, tj. 25.02.1976 r. – 25.04.1976 r., 13.05.1978 r. – 25.08.1987 r. do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego – zgodnie z art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej – przyjęto najniższe wynagrodzenie pracowników obowiązujące w tym czasie w wymiarze odpowiadającym wymiarowi czasu pracy w jakim wnioskodawca był zatrudniony.

Organ emerytalny wskazał też, że od obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego nie uwzględniono zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu ZUS Rp-7 z 20.10.2021 r. z (...) S.A. z uwagi na błędną datę urodzenia oraz brak imienia ojca na dokumencie. Wyjaśniono, że w celu uwzględnienia wysokości faktycznie osiąganego wynagrodzenia w w/w zakładzie pracy wnioskodawca powinien nadesłać prawidłowo wystawiony dokument do Wydziału ZUS. Jednocześnie poinformowano ubezpieczonego, że wskazane dokumenty wraz z wnioskiem o przeliczenie świadczenia należy nadesłać w terminie miesiąca od otrzymania n/n decyzji co będzie skutkowało przeliczeniem świadczenia od początku. Niedotrzymanie terminu spowoduje zaś, że świadczenie zostanie przeliczone od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. (decyzja k. 25 akt ZUS)

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą wnioskodawca złożył od niej odwołanie, wnosząc o jej zmianę poprzez uwzględnienie do wyliczenia jego emerytury pominiętego przez ZUS zaświadczenia Rp-7 z (...), wskazując, że właściwy dokument RP-7 dostarczy później. (odwołanie k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu Zakład wyjaśnił, że do ustalenia kapitału początkowego wnioskodawcy przyjęto wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 30,48% z lat 1978-1987. Za okres zatrudnienia w Polsce w (...) od 25.02.1976 r. do 25.04.1976 r. oraz od 13.05.1978 r. do 25.08.1987 r. (przerwa na służbę wojskową) przyjęto wynagrodzenie minimalne, ponieważ w przedłożonym druku Rp-7 z 20.10.2011 r. za lata 1978-1987: 1) jest data urodzenia 16.09.1946 r., a wnioskodawca urodził się (...), 2) nie ma imienia ojca lub nr PESEL, 3) jest data ustania zatrudnienia 3.11.1987 r., a zgodnie ze świadectwem pracy wnioskodawca był zatrudniony do 25.08.1987 r. W konkluzji pozwany stwierdził, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa. (odpowiedź na odwołanie k. 5)

W piśmie procesowym z 2.11.2021 r. pozwany poinformował, że w dniu 24.08.2021 r. wpłynęło do Zakładu prawidłowe zaświadczenie Rp-7 z (...), na podstawie którego przyjęto zarobki za lata 1978 -1987, a ponadto uwzględniono wynagrodzenie minimalne za miesiące, za które – zgodnie z pismem z 30.10.2011 r. – dokumentacja płacowa uległa zniszczeniu, tj. maj – grudzień 1980 r., wrzesień – grudzień 1981 r. i sierpień 1983 r. Zakład wyjaśnił, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z lat 1978-1987 obecnie wynosi 96,17%. Decyzją z 25.10.2021 r. przeliczono kapitał początkowy, a decyzją z 26.10.2021 r. emeryturę od dnia jej przyznania. (pismo procesowe ZUS k. 13)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

H. M. urodził się (...) (odpis skrócony aktu urodzenia k. 19 akt ZUS)

W dn. 29.09.2020 r. H. M. złożył wniosek o emeryturę (niesporne).

Decyzją z 24.05.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. Wydział (...) Umów Międzynarodowych w Ł. ustalił dla wnioskodawcy kapitał początkowy na dzień 1.01.1999 r. Do ustalenia kapitału początkowego Zakład przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 372,13 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1.01.1978 r. do 31.12.1987 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 30,48% i został obliczony przyjęciu następujących rocznych zarobków wnioskodawcy:

- 1978 r. – 12213,27 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 58644,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 31,24%,

- 1979 r. – 20800,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 63924,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 32,54%,

- 1980 r. – 24000,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 72480,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 33,11%,

- 1981 r. – 28800,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 92268,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 31,21%,

- 1982 r. – 48000,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 139572,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 34,39%,

- 1983 r. – 64800,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 173700,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 37,31%,

- 1984 r. – 64800,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 202056,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 32,07%,

- 1985 r. – 64800,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 240060,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 26,99%,

- 1986 r. – 64800,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 289140,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 22,41%,

- 1987 r. – 54833,25 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 350208,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 23,49%.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalonego w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wynoszącego 30,48% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w ustawie z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (30,48% x 1220,89 zł = 372,13 zł).

Okresy składkowe przyjęto w łącznej ilości 11 lat, 5 miesięcy, 2 dni, tj. 137 miesięcy.

Współczynnik proporcjonalny do – osiągniętego do 31.12.1998 r. – wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego dla wnioskodawcy wynosi 49,30%. Zakład wyjaśnił, że współczynnik ten służy do obliczenia części 24% kwoty bazowej. Wysokość 24% kwoty bazowej wynosi 293,01 zł. Do obliczenia współczynnika przyjęto okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące łącznie 11 lat, 5 miesięcy, 2 dni.

Średnie dalsze trwanie życia – wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat – wynosi 209 miesięcy (komunikat Prezesa GUS z 25.03.1999 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn – M.P. Nr 12, poz. 173).

Zakład obliczył wartość kapitału początkowego w następujący sposób:

293,01 zł x 49,30% (współczynnik proporcjonalny) = 144,45 zł

(137 miesięcy składkowych x 1,3%) : 12 x 372,13 zł (podstawa wymiaru) = 55,22 zł

Razem 199,67 zł.

199,67 zł x 209 miesięcy (średnie dalsze trwanie życia) = 41731,03 zł.

Kapitał początkowy ustalony na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 41731,03 zł.

(decyzja z 24.05.2021 r. k. 3 akt kapitałowych, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 5 akt kapitałowych)

W dniu 12.08.2021 r. odwołujący złożył wniosek o ponowne przeliczenie emerytury, do którego dołączył poprawne zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 wystawione w dn. 27.07.2021 r. przez (...) S.A. w L., zgodnie z którym H. M. urodzony (...) był zatrudniony w w/w zakładzie pracy od 25.02.1976 r. do 25.08.1987 r. na stanowisku kontrolera wyrobów, laboranta i uzyskał w tym czasie następujące wynagrodzenia roczne:

- 1978 r. - 31394,42 zł,

- 1979 r. – 56017,42 zł,

- 1980 r. – 21633,30 zł,

- 1981 r. – 52834,90 zł,

- 1982 r. – 137624,00 zł,

- 1983 r. – 174318,00 zł,

- 1984 r. – 259779,00 zł,

- 1985 r. – 301441,00 zł,

- 1986 r. – 361375,00 zł,

- 1987 r. – 217038,00 zł.

(wniosek k. 32 akt ZUS, zaświadczenie Rp-7 z 27.07.2021 r. k. 33 akt ZUS)

Uwzględniając zarobki skarżącego wynikające z w/w zaświadczenia Rp-7 pozwany organ emerytalny wydał w dniu 25.10.2021 r. decyzję o ponownym ustaleniu kapitału początkowego dla wnioskodawcy na dzień 1.01.1999 r. Do ustalenia kapitału początkowego Zakład przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1174,13 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1.01.1978 r. do 31.12.1987 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 96,17% i został obliczony przyjęciu rocznych zarobków wnioskodawcy wynikających z w/w Rp-7 wystawionego przez (...) S.A. w L. w dn. 27.07.2021 r.:

- 1978 r. - 31394,42 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 58644,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 80,30%,

- 1979 r. – 56017,42 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 63924,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 87,63%,

- 1980 r. – 21633,30 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 72480,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 51,92%,

- 1981 r. – 52834,90 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 92268,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 67,67%,

- 1982 r. – 137624,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 139572,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 98,60%,

- 1983 r. – 174318,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 173700,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 103,46%,

- 1984 r. – 259779,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 202056,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 128,57%,

- 1985 r. – 301441,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 240060,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 125,57%,

- 1986 r. – 361375,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 289140,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 124,98%,

- 1987 r. – 217038,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia za rok 350208,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy 92,96%.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalonego w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wynoszącego 96,17% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w ustawie z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (96,17% x 1220,89 zł = 1174,13 zł).

Okresy składkowe przyjęto w łącznej ilości 11 lat, 5 miesięcy, 2 dni, tj. 137 miesięcy.

Współczynnik proporcjonalny do – osiągniętego do 31.12.1998 r. – wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego dla wnioskodawcy wynosi 49,30%. Zakład wyjaśnił, że współczynnik ten służy do obliczenia części 24% kwoty bazowej. Wysokość 24% kwoty bazowej wynosi 293,01 zł. Do obliczenia współczynnika przyjęto okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące łącznie 11 lat, 5 miesięcy, 2 dni.

Średnie dalsze trwanie życia – wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat – wynosi 209 miesięcy (komunikat Prezesa GUS z 25.03.1999 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn – M.P. Nr 12, poz. 173).

Zakład obliczył wartość kapitału początkowego w następujący sposób:

293,01 zł x 49,30% (współczynnik proporcjonalny) = 144,45 zł

(137 miesięcy składkowych x 1,3%) : 12 x 1174,13 zł (podstawa wymiaru) = 174,24 zł

Razem 318,69 zł.

318,69 zł x 209 miesięcy (średnie dalsze trwanie życia) = 66606,21 zł.

Kapitał początkowy ustalony na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 66606,21 zł.

(decyzja z 25.10.2021 r. k. 43 akt ZUS, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 45 akt ZUS)

Decyzją z 26.10.2021 r. ZUS I Oddział w Ł. Wydział (...) Umów Międzynarodowych w Ł., po rozpoznaniu wniosku z 12.08.2021 r., przeliczył emeryturę H. M. od 3.11.2020 r., tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 316656,43 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 217,60 miesięcy,

- wyliczona kwota emerytury wynosi 1455,22 zł.

Wysokość emerytury została obliczona po korekcie kapitału początkowego na koncie ubezpieczonego zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej:

316656,43 zł / 217,60= 1455,22 zł.

Emerytura z FUS po waloryzacji przysługuje od 1.03.2021 r. w kwocie 1516,92 zł.

Zakład podał, że n/n decyzją przeliczono wysokość świadczenia zgodnie z załączonym zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu ZUS Rp-7 z 27.07.2021 r. Do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego za okres, za który nie udokumentowano wynagrodzenia, tj. od 25.02.1976 r. do 25.04.1976 r., od 1.05.1980 r. do 31.12.1980 r., od 1.09.1981 r. do 31.12.1981 r. oraz od 1.08.1983 r. do 31.08.1983 r., najniższe wynagrodzenie pracowników obowiązujące w tym czasie w wymiarze odpowiadającym wymiarowi czasu pracy w jakim wnioskodawca był zatrudniony. Wyjaśniono, że w przypadku posiadania dokumentów potwierdzającą wysokość wynagrodzenia należy je przesłać do ZUS w terminie miesiąca od daty otrzymania decyzji – wówczas ewentualnie przelicznie świadczenia nastąpi od daty nabycia prawa do świadczenia. Niedotrzymanie terminu spowoduje zaś, że świadczenie zostanie przeliczone od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

(decyzja k. 46 akt ZUS)

Zgodnie ze świadectwem pracy wystawionym 28.08.1987 r. przez (...) S.A. wnioskodawca był zatrudniony w Hucie (...) w L. w okresie od 25.02.1976 r. do 25.08.1987 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach kontroler wyrobów, laborant. Stosunek pracy w wyniku porzucenia pracy. W okresie od 26.04.1976 r. do 13.04.1978 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po zakończeniu służby wojskowej powrócił do pracy w w/w zakładzie 13.05.1978 r.

(świadectwo pracy k. 15 akt ZUS, książeczka wojskowa k. 22 akt ZUS, karta obiegowa zmiany z 20.04.1976 r. i karta powołania w aktach osobowych w kopercie za kartą 20)

Nie zachowały się karty wynagrodzeń wnioskodawcy za miesiące: od maja do grudnia 1980 r., od września do grudnia 1981 r., za sierpień 1983 r. (okoliczność niesporna)

Zgodnie z oryginalnymi angażami pochodzącymi z badanego okresu zatrudnienia, wynagrodzenie wnioskodawcy było ustalane według następujących stawek godzinowych:

- od 25.02.1976 r. – 13,80 zł / godz.,

- od 13.05.1978 r. – 17,50 zł / godz.,

- od 1.07.1979 r. – 19,00 zł / godz.,

- od 1.09.1980 r. – 21,00 zł / godz.,

- od 1.12.1980 r. – 23,00 zł / godz.

(dokumenty w aktach osobowych w kopercie za kartą 20: umowa o pracę z 25.02.1976 r., umowa o pracę z 12.05.1978 r, angaże z 26.07.1979 r., z 14.09.1979 r., z 29.09.1980 r., z 23.12.1980 r.)

Przy przyjęciu stawki godzinowej wynikającej z w/w angaży za okres od 25.02.1976 r. do 25.04.1976 r. oraz za miesiące, za które brakuje kart wynagrodzeń w okresie od 13.05.1978 r. do 25.08.1987 r., a także przy uwzględnieniu, że wnioskodawca w tym czasie był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy oraz przy uwzględnieniu danych z prawidłowo wystawionego zaświadczenia (...) przez (...) z dnia 27.07.2021 r. – zarobki wnioskodawcy w latach 1976-1983 były następujące:

- w 1976 r. – 5299,20 zł,

- w 1977 r. – 0,00 zł

- w 1978 r. - 31394,42 zł

- w 1979 r. – 56017,42 zł,

- w 1980 r. - 53301,30 zł,

- w 1981 r. - 71050,90 zł,

- w 1982 r. – 137624,00 zł,

- w 1983 r. – 179102,00 zł,

- w 1984 r. – 259779,00 zł,

- w 1985 r. – 301441,00 zł,

- w 1986 r. 361375,00 zł,

- w 1987 r. – 217038,00 zł.

Hipotetyczny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z lat 1978-1987 wyniósł 99,23%. Hipotetyczny kapitał początkowy na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 67766,16 zł, a emerytura na dzień jej przyznania 1480,57 zł.

(hipotetyczne wyliczenia ZUS - k. 23-28)

Powyższy stan faktyczny został odtworzony na podstawie powołanych dokumentów, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron, a i Sąd nie znalazł powodów by czynić to z urzędu. Ponadto Sąd oparł się na hipotetycznym wyliczeniu pozwanego, które zdaniem Sądu nie nasuwa jakichkolwiek zastrzeżeń co do jego matematycznej poprawności. Sąd uwzględnił, że hipotetyczne wyliczenie wysokości emerytury wnioskodawcy było możliwe jedynie w takim zakresie w jakim załączone do akt dokumenty osobowe pozwoliły ustalić wysokość stawki godzinowej wynagrodzenia skarżącego w brakujących okresach, za które pozwany przyjął wynagrodzenie minimalne, albowiem między stronami nie było sporu co do tego, że odwołujący był wtedy zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na umowy o pracę. Zaznaczyć należy, że ZUS wyliczył hipotetyczny wwpw kapitału początkowego i emeryturę skarżącego zgodnie z wezwaniem Sądu przy uwzględnieniu znanej wysokości stawek godzinowych odwołującego, wnioskodawca zaś nie kwestionował poprawności tych wyliczeń. Sąd nie znalazł z urzędu podstaw by podważyć wyliczenia hipotetyczne ZUS w tym przedmiocie, uznając, że mimo iż wnioskodawca nie kwestionował wcześniejszej decyzji kapitałowej, to jednak wobec wpływu hipotetycznych wyliczeń wwpw kapitału początkowego na wysokość emerytury skarżącego, stanowią one wystarczającą podstawę do uznania zasadności badanego odwołania od zaskarżonej decyzji z 27.05.2021 r. ustalającej wysokość emerytury wnioskodawcy, która została zmieniona decyzją z 25.10.2021 r. na skutek uwzględnienia przez ZUS poprawnego zaświadczenia Rp-7 wystawionego 27.07.2021 r.

Końcowo wskazać należy, że poza zgromadzonymi dokumentami w aktach sprawy odwołujący nie zaoferował żadnych innych dowodów na okoliczność uzyskiwanych przez niego faktycznie wynagrodzeń w okresach, za które ZUS przyjął minimalne wynagrodzenie - mimo iż został przez Sąd pouczony o obowiązku dowodzenia prawdziwości swoich twierdzeń oraz skutkach procesowych zaniechania temu obowiązkowi. Zgodnie zaś z art. 6 k.c., którego procesowym odpowiednikiem jest art. 232 zd. I k.p.c., to na stronie spoczywał ciężar udowodnienia wszystkich istotnych w sprawie okoliczności (art. 227 k.p.c.) i obowiązek przedstawienia wszystkich dowodów na ich wykazanie (art. 3 k.p.c.), jako na osobie wywodzącej z danego faktu skutki prawne (zob. wyrok SN z 17.12.1996r., I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r./6-7/76). Obecnie, przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy /por. wyrok SN z 23.07.2003r., II CK 320/01, LEX nr 1129330/.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że materiał dowodowy w n/n sprawie jest kompletny, pozwala na ustalenie wszystkich istotnych okoliczności i nie wymaga uzupełnienia, a stanowiska stron zostały jasno sformułowane. W tych stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c. uznał, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym.

Przechodząc do oceny merytorycznej odwołania przypomnieć należy, że w toku postępowania odwoławczego zaskarżona decyzja z 27.05.2021 r. została zmieniona decyzją z 25.10.2021 r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego, w wyniku uwzględnienia przez pozwanego złożonego przez powoda poprawnego zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 z dnia 27.07.2021 r. wystawionego przez (...).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną była okoliczność ustalenia wysokości emerytury, która jest uzależniona od wysokości kapitału początkowego.

Zgodnie z art. 25 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 504 ze zm.), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Zgodnie z art. 26 ustawy emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2.

Tablice, o których mowa w ust. 4 są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem ust. Jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3.

Zgodnie z treścią art. 173 ustawy emerytalnej, dla ubezpieczonych urodzonych po 31.12.1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Zgodnie z art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Natomiast zgodnie z ust. 2 art. 174 ustawy emerytalnej, przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 art. 174 w/w ustawy, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999r.

Natomiast w myśl ust. 7 do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 r. Ust. 8 powyższego przepisu, stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do 31.12.1998 r.

Z kolei z mocy art. 15 powyższej ustawy o emeryturach i rentach z FUS podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę. Z kolei ust 3 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 2a w/w ustawy, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. (por uchwałę SN z 7.05.2003 r., III UZP 2/03, OSNAPiUS z 2003 r. nr 14, poz.338)

Zgodnie z przepisem art. 16 Ustawy emerytalnej przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 2, przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

Do ustalania podstawy wymiaru świadczeń przyjmuje się zarobki objęte obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Oznacza to zatem, że przyjmuje się te składniki wynagrodzenia, które w rozumieniu przepisów o podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, obowiązujących w danym okresie, podlegały składce na to ubezpieczenie.

Należy również przypomnieć, że w postępowaniach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sąd nie jest obowiązany do poszukiwania dokumentów zatrudnieniowo - płacowych, o które nie zadbała osoba dochodząca świadczenia ubezpieczeniowego. W związku z tym to na ubezpieczonym spoczywał ciężar dowodzenia i udokumentowania podnoszonych twierdzeń. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki wnioskodawca powinien udowodnić, że w spornym okresie uzyskiwał wynagrodzenie w konkretnie określonej wysokości oraz to, że od wynagrodzenia tego była odprowadzana składka./Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31.08.2016 r. III AUa 1723/15 LEX nr 2149641 /

Wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w danych okresach, przyjmowana dla potrzeb ustalenia wysokości świadczeń emerytalno-rentowych, wynikać musi z nie budzących żadnych wątpliwości, spójnych i precyzyjnych dowodów./ Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, z dnia 3 grudnia 2015 r. .III AUa 1088/15 LEX nr 1960794/

Jak stanowi § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Orzeczenia Sądu Najwyższego jakie zapadły jeszcze na gruncie cytowanego powyżej Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku są zgodne co do tego, że ograniczenie co do środków dowodowych wynikające z §20 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku obowiązujące w postępowaniu przed organem rentowym nie ma zastosowania w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Wysokość zarobków, której pochodną jest podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, jest faktem mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.), który w postępowaniu przed sądem może być udowadniany wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za celowe i pożądane. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazano, iż w postępowaniu sądowym nie obowiązuje ograniczenie co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty określanych w § 20 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97, Lex nr 32696). W sprawach emerytalno – rentowych wyliczenie wysokości świadczenia może nastąpić jedynie na podstawie zarobków faktycznie otrzymanych i to tych, od których istniał obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie społeczne, co wynika jednoznacznie z treści art.15 ww. Ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W postępowaniu cywilnym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawie o przeliczenie wysokości emerytury możliwe jest dopuszczenie i przeprowadzenie wszelkich dowodów, w tym także dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania samego ubezpieczonego lub innych pracowników. Nie jest jednak możliwe przeliczenie wysokości emerytury w oparciu o jakąś hipotetyczną uśrednioną wielkość wynagrodzenia uzyskiwanego przez ubezpieczonego, bowiem uśrednione obliczenie wysokości wynagrodzenia nie może oddać indywidualnych cech właściwych dla danego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 2007 r., I UK 36/07, Lex nr 390123). Co za tym idzie, zasada obliczania świadczeń w oparciu o rzeczywiste zarobki nie może zostać zastąpiona domniemaniem wynagrodzenia w danym roku kalendarzowym. Zgodnie zaś ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 9 stycznia 1998 r. (II UKN 440/97, Lex nr 34199), przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalenie wynagrodzenia w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Prymat nadany dokumentacji pracowniczej prowadzi do gradacji mocy dowodowej polegającej na tym, że dokumentacja ta stanowi podstawę weryfikacji pozostałych dowodów przedłożonych przez strony.

Wysokość uzyskiwanego uposażenia może być zatem ustalana także przy pomocy innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia zainteresowanego (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97, Lex 32696; wyrok Sądu Najwyższego z 14 czerwca 2006 r., I UK 115/06, Lex 303869). Przy czym nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń ubezpieczonego. Twierdzenia te muszą być udowodnione.

Sąd Okręgowy w Łodzi podziela ww. stanowiska podobnie jak stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 3 września 2013 roku, III AUa 303/13 (Lex nr 1366097), że Sąd nie może ustalać wysokości zarobków na podstawie przypuszczeń i uśrednień. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być bowiem uwzględnione tylko wynagrodzenie faktyczne uzyskane przez zainteresowanego w danym okresie. Jego wysokość musi być niewątpliwa i bezwarunkowa. Podkreślić bowiem należy, iż stosunek pracy ma zawsze charakter indywidualny, a określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały wyznaczone pomiędzy pracodawcą a jego konkretnym pracownikiem.

Rzeczą sądu w sprawach o wysokość emerytury jest dokładne ustalenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w danym okresie. Zarobki za poszczególne miesiące i wybrane lata kalendarzowe wykazane muszą być w sposób nie budzący wątpliwości w ściśle określonej kwotowo wysokości i co do odprowadzonych od nich składek na ubezpieczenie społeczne. Nie można natomiast przyjmować wysokości wynagrodzenia opartego wyłącznie na przypuszczeniach, czy też twierdzeniach ubezpieczonego, jak też dowodach niejasnych. Przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie wynagrodzeń w sposób przybliżony. /tak trafnie wyrok SA w Łodzi z dnia 19.10.2016, III AUa 2185/15LEX nr 2152862/.

Odnosząc się do kwestii spornych w niniejszym postępowaniu, w ocenie Sądu, w należało uwzględnić wynagrodzenia obliczone na podstawie załączonych dokumentów z okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...), z których wprost wynikały stawki godzinowe, na podstawie których było ustalane wynagrodzenie ubezpieczonego, a w konsekwencji zobowiązać ZUS do wyliczenia wwpw kapitału początkowego w najkorzystniejszym wariancie. Sąd w tym zakresie miał na uwadze, że możliwym było ustalenie wysokości wynagrodzenia przy uwzględnieniu tygodniowej normy czasu pracy i stawki godzinowej wynikającej z oryginalnych umów o pracę i angaży z okresu zatrudnienia w (...), znajdujących się w aktach niniejszej sprawy w kopercie za kartą 20. Zgodnie z art. 129 § 1 kp w brzmieniu obowiązującym od 1.01.1975 r. czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 46 godzin na tydzień. Przyjęto normatywny czas pracy z uwagi na brak dostatecznych dowodów, że wnioskodawca wykonywał pracę ponad przewidziane normy i w jakim zakresie.

Powyższe jest zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądów Okręgowych, Apelacyjnych i Sądu Najwyższego, w której przyjęto, że w przypadku braku dokumentacji płacowej istnieje możliwość ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w oparciu o dokumentację z akt osobowych, taką jak min.: umowy o pracę, angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia uwzględniając tylko „pewne” składnik wynagrodzenia, wypłacane w danym okresie stale i w określonej wysokości przy przyjęciu wymiaru czasu pracy udowodnionego przez ubezpieczonego co też Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie uczynił (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 11.12.2017 r. III AUa 1071/16, LEX nr 2423321, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31.08.2016 r. III AUa 1723/15, L., wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 24.05.2016 r. III AUa 119/16 , L., wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 29.10.2015 r. III AUa 822/15, L., wyrok Sądu Okręgowego w Kaliszu z 18.09.2013 r. V U 466/13, L., wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 12.02.2013 r. III AUa 1024/12, L.).

Przy takich zasadach hipotetyczny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 99,23% z lat 1978– 1987 i jest on korzystniejszy od dotychczasowego wynikającego z decyzji z 25.10.2021 r. o ponownym wyliczeniu kapitału początkowego w wysokości 96,17%, która to decyzja została wydana w toku n/n postępowania po uwzględnieniu przez ZUS poprawnie wystawionego przez (...) zaświadczenia (...) z 27.07.2021 r. Kapitał początkowy wyliczony przy przyjęciu hipotetycznego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 99,23% wyniósłby 67766,16 zł, co oznacza, że jest on korzystniejszy od kapitału początkowego wyliczonego przy przyjęciu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego 96,17% jak w decyzji z 25.10.2021 r. na kwotę 66606,21 zł. Powyższe hipotetyczne wyliczenie zostało dokonane przez organ rentowy, przy czym wnioskodawca nie kwestionował tego wyliczenia, a i Sąd z urzędu również nie znalazł żadnych powodów do jego podważenia.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przelicza od 3.11.2020 r. wysokość kapitału początkowego w kwocie 67766,16 zł, obliczonego przy przyjęciu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru z lat 1978-1987 w wysokości 99,23%, o czym orzeczono, jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS z aktami rentowymi.

12 IX 2022 roku.