Pełny tekst orzeczenia

1.Przewodniczący:

1.SSO Waldemar Majka (spr.)

1.Sędziowie:

1.SO Adriana Skorupska

2.SO Sylwana Wirth-Bzunek

1.Protokolant:

1.Magdalena Telesz

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 873/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z 17 maja 2022 roku, sygnatura akt II K 128/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

A. C.

Niekaralność oskarżonego

Informacja z KRK

605

2.1.2.2.

S. O.

Niekaralność oskarżonego

Informacja z KRK

604

2.1.2.3.

A. C. , S. O.

Czyny przypisane oskarżonym. Zachowanie pokrzywdzonego po zaistnieniu zdarzenia będącego przedmiotem zarzutów

Zeznania świadka B. P.

654-656

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Informacje o karalności stanowią dokumenty urzędowe i nie podlegają kwestionowaniu. Do zeznań świadka odniesiono się w części 3 niniejszego uzasadnienia.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Oskarżony A. C. zarzucił:

błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieprawidłowym uznaniu, że oskarżony A. C. był odpowiedzialny za kierowanie pracami na budowie a w konsekwencji ciążył na nim obowiązek szkolenia pracowników w zakresie stosowania zasad BHP, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że oskarżonym w czasie objętym zarzutem aktu oskarżenia był zatrudniony na 1/2 etatu na stanowisku asystent projektanta, pracodawca nie przeszkolił go z zakresu stosowania zasad a ponadto oskarżony w czasie zdarzenia objętego zarzutem aktu oskarżenia od kilku dni nie przebywał na budowie a został na polecenie pracodawcy oddelegowany do pracy biurowej w siedzibie firmy we W.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sprawa wymaga ponownego rozpoznania wobec zasadności zarzutu naruszenia art.41 kpk (o czym mowa w części 3.2. niniejszego uzasadnienia), koniecznym jednak pozostaje zaakcentowanie kwestii niezbędnych wymagających wzięcia pod uwagę przez Sąd I Instancji przy ponownym rozpoznaniu sprawy.

Zgodnie z art. 2 kk odpowiedzialności karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez zaniechanie podlega ten tylko, na kim ciążył prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi . Nie ponosi zatem odpowiedzialności karnej za dokonanie przestępstwa skutkowego osoba, której zachowanie nie stwarzało albo w sposób znaczący nie zwiększało niebezpieczeństwa dla dobra chronionego prawem albo też nie ciążył na niej opisany prawny szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi. Procedując sąd I instancji zdawał się o tym zapominać. Próżno bowiem szukać w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ustaleń dotyczących charakteru zatrudnienia oskarżonego A. C., jakie spoczywały na nim obowiązki, z czego obowiązki te wynikały (z umowy, regulaminu czy określonych przepisów prawa) oraz kto przejmował wskazane obowiązki w czasie nieobecności oskarżonego na budowie, a na wskazaną okoliczność oskarżony się powołuje również w zarzucie apelacji. Sąd I Instancji ustalił jedynie, że oskarżony był inżynierem budowy (k.535), nie zajmował się jednak szczegółowym zakresem jego obowiązków w zakresie kierowania pracownikami (k.539) wskazując jedynie enigmatycznie, że na nim i na S. O. ciążyły obowiązki z zakresu BHP, nie wskazując jednak jakie obowiązki i w jakim zakresie spoczywały na każdym z oskarżonych. Sąd I instancji nie zajmował się również szczegółowo charakterem zatrudnienia pokrzywdzonego i tym kto faktycznie przyjmował go do pracy imieniem pracodawcy ( (...) Sp.z o.o.), jak też jak wyglądał jego dzień pracy kiedy doszło do wypadku, kto powierzył mu obowiązki, kto wskazał miejsce i charakter wykonywanej pracy i kto faktycznie ją nadzorował, zaś obowiązki z zakresu BHP spoczywają głównie na pracodawcy i osoba tegoż reprezentujących ? W świetle powyższego istotne pozostaje również ustalenie roli i zakresu obowiązków G. H. w aspekcie zatrudnienia i dopuszczenia do pracy pokrzywdzonego T. O..

Dla odpowiedzialności z art. 160 § 1 k.k. (art.220§1 kk) wymagane jest, by niebezpieczeństwo, o jakim mowa w tym przepisie, było bezpośrednie, a więc natychmiastowe, realne, konkretnie istniejące w sytuacji już stworzonej przez sprawcę bez jego dalszych możliwych działań. Istnienie warunków, które w przyszłości mogły narażać na niebezpieczeństwo życia lub zdrowia ludzi, nie upoważnia do tworzenia neologizmu o "formalnym niebezpieczeństwie".(tak Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 4 października 2007 roku, II Aka 132/07). Aby przypisać oskarżonemu sprawstwo i winę w zakresie czynu z art.220§1 kk koniecznym było wykazanie, iż ciążył na nim prawny i szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi, zaś wskazane niebezpieczeństwo istniało niezależnie od działań pokrzywdzonego czy też innych osób w czasie kiedy oskarżony działał bądź zaniechał działania do którego był zobowiązany, czemu sąd I instancji nie sprostał.

Sąd I instancji ustalił, iż pokrzywdzony nie został zapoznany z oceną ryzyka zawodowego, na stanowisku pracy, nie został poddany szkoleniu wstępnemu BHP, instruktażowi ogólnemu i stanowiskowemu oraz szkoleniu okresowemu BHP, a przed rozpoczęciem prac szczególnie niebezpiecznych nie przeszedł instruktażu stanowiskowego i nie został zapoznany z instrukcjami BHP. Pokrzywdzony nie został też poddany badaniom lekarskim i nie uzyskał zaświadczenia lekarza medycyny pracy o braku przeciwskazań do wykonywania pracy. Mimo tych ustaleń sąd I instancji nie wskazał na kim konkretnie opisane obowiązki spoczywały i kto ponosi odpowiedzialność za zaniechania w tym zakresie.

Tymczasem w ramach czynu zarzucanego i przypisanego oskarżonemu żadne z powyższych uchybień dotyczących pokrzywdzonego eksponowanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k.535 odwr.) nie zostało ani zarzucone ani też przypisane oskarżonemu. Zaniechania jakie przypisano oskarżonemu to „niedopełnienie obowiązku zabezpieczenia otworu do przestrzeni międzydachowej sąsiadującego z pomostami roboczymi rusztowania, niezabezpieczenie strefy niebezpiecznej oraz nieoznaczenie miejsc niebezpiecznych na terenie budowy”. Co ciekawe tożsame zaniechania zarzucono również oskarżonemu S. O.. Sąd I instancji nie odnosi się do tej kwestii i nie przeprowadza żadnej prawnej ani faktycznej analizy na kim i z jakiego tytułu takie obowiązki spoczywały.

W świetle powyższego zasadnym jawi się wniosek dowodowy obrońcy oskarżonego S. O. (k.557 pkt V 2), bowiem ma to znaczenie również w aspekcie możliwej odpowiedzialności oskarżonego A. C. .

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku poprzez uniewinnienie oskarżonego A. C. od stawianych mu zarzutów ewentualnie uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Kłodzku do ponownego rozpatrzenia.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W zakresie żądania uchylenia zaskarżonego wyroku wniosek jest zasadny.

ń same3.2.

Obrońca oskarżonego S. O. zarzucił:

I obrazę przepisu art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k. poprzez wymierzenie oskarżonemu S. O. kary „10 (dziesięciu) miesięcy", co z jednej strony stanowi orzeczenie kary nieznanej ustawie, z drugiej zaś powoduje, że w wyroku zachodzi oczywista sprzeczność uniemożliwiająca jego wykonanie między pkt III wyroku, w którym wskazano, iż wykonanie wymierzonych wobec oskarżonych kar pozbawienia wolności zostaje zawieszona na okres próby, a pkt II wyroku, w którym została wymierzona kara nieokreślona rodzajowo, co stanowi bezwzględne przyczyny odwoławcze wskazane w pkt 5 i 7 art. 439 § 1 k.p.k

II obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, tj.

1.  art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k. (w razie uznania przez Sąd Odwoławczy, że uchybienie to nie
stanowi bezwzględnej przyczyny odwoławczej) poprzez wymierzenie oskarżonemu
S. O. kary „10 (dziesięciu) miesięcy", tj. kary nieokreślonej
rodzajowo, w sytuacji gdy uniemożliwia to wykonanie wyroku;

2.  art. 41 § 1 k.p.k. poprzez wydanie wyroku przez sędziego referenta, która podlegała
wyłączeniu wobec istnienia okoliczności wywołującej uzasadnioną wątpliwość co do jej
bezstronności, polegającej na opublikowaniu w portalu informacyjnym wyroku
skazującego z dnia 21 kwietnia 2021 r. na ponad rok przed zamknięciem przewodu
sądowego, co oznacza, że sędzia referent na długo przed zakończeniem postępowania
rozpoznawczego miała wyrobione zdanie na temat przedmiotowej sprawy i zdanie to
uzewnętrzniła przed zamknięciem przewodu sądowego;

3.  art. 41 § 1 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. poprzez ukształtowanie swojego zdania przez Sąd
Rejonowy wyłącznie na podstawie części materiału dowodowego zgromadzonego co
najwyżej do dnia 21 kwietnia 2021 r,, tj. do dnia sporządzenia projektu wyroku
skazującego, w sytuacji gdy organy postępowania kształtują swe przekonanie na
podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów;

4.  art. 41 § 1 k.p.k. w zw. z art. 45 Konstytucji RP oraz art. 6 Konwencji o Ochronie
Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 r. poprzez wydanie
wyroku przez sędziego referenta, która podlegała wyłączeniu wobec istnienia okoliczności
wywołującej uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności, w sytuacji gdy narusza to
prawo oskarżonego S. O. do rzetelnego procesu;

5.  art. 41 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k,, poprzez wydanie wyroku przez sędziego referenta,
która podlegała wyłączeniu wobec istnienia okoliczności wywołującej uzasadnioną
wątpliwość co do jego bezstronności, w sytuacji gdy narusza to prawo do obrony
materialnej oskarżonego S. O.;

6.  art. 4 k.p.k., 7 k.p.k. oraz 410 k.p.k. poprzez wydanie wyroku z pominięciem
całokształtu okoliczności ujawnionych na rozprawie głównej, które przemawiały na
korzyść oskarżonego S. O., tj.:

a) pominięcie zeznań świadków W. J., T. C., G. H., zeznań oskarżyciela posiłkowego T. O. oraz wyjaśnień oskarżonego S. O. w zakresie, z którego wynika, że S. O. nie był osobą kierującą pracownikami na przedmiotowej budowie, zaś bezpośredni nadzór na ich pracami sprawował oskarżony A. C., w sytuacji gdy okoliczność ta ma istotne znaczenie w kontekście odpowiedzialności oskarżonego S. O. oraz w sytuacji gdy podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, natomiast organy prowadzące postępowanie karne są obowiązane uwzględniać okoliczności przemawiające także na korzyść oskarżonego;

b)  pominięcie zeznań świadków W. J. oraz T. C.
w zakresie, z którego wynika, że pokrzywdzonemu zostało przekazane, że nie może
przebywać w miejscu, w którym uległ wypadkowi, w sytuacji gdy okoliczność ta ma
istotne znaczenie w kontekście odpowiedzialności oskarżonego S.
O. oraz w sytuacji gdy podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt
okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, natomiast organy prowadzące
postępowanie karne są obowiązane uwzględniać okoliczności przemawiające także na
korzyść oskarżonego;

c)  pominięcie zeznań świadków W. J., T. C. oraz
Prywatnej opinii z zakresu wypadkoznawstwa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy
sporządzonej przez M. S. z dnia 29 września 2018 r. (dalej jako:
„Opini Prywatnej"), a także opinii biegłego sądowego A. R. z
zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy z dnia 23 sierpnia 2021 r. (dalej jako: „Opinii
sądowej") w zakresie, z którego to materiału dowodowego wynika, że miejsce, do
którego przedostał się pokrzywdzony, było zabezpieczone prawidłowo poprzez
odcięcie dojścia z rusztowania za pomocą skrajni rusztowania, która jednak została
zdemontowana prawdopodobnie bezpośrednio przed zdarzeniem przez samego
pokrzywdzonego, w sytuacji gdy podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt
okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, natomiast organy prowadzące
postępowanie karne są obowiązane uwzględniać okoliczności przemawiające także na
korzyść oskarżonego;

7. art. 7 k.p.k., 410 k.p.k., art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającej na:

a)  dokonaniu bardzo pobieżnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego,
która w zasadzie uniemożliwia kontrolę instancyjną dokonanej oceny;

b)  dokonaniu bardzo pobieżnej oceny zeznań świadków W. J. oraz
T. C., polegającej jedynie na daniu im wiary w zakresie, w
którym są spójne ze sobą wzajemnie oraz zeznaniami T. O., a contrario
Sąd Rejonowy nie dał wiary zeznaniom wyżej wskazanych świadków w zakresie, w
którym nie są zbieżne z depozycjami T. O., nie wyjaśniwszy powodów
takiej oceny;

c)  odmowie wiary zeznaniom świadków W. J. oraz T.
(...) w zakresie, w którego wynika, że pracownicy, w tym T.
O., byli informowani o zakazie wchodzenia do miejsca, z którego nastąpił
upadek, w sytuacji gdy zeznania te są spójne, logiczne i konsekwentne, zaś
świadkowie ci nie mieli powodu, aby zeznawać niekorzystnie dla współpracownika,
który uległ wypadkowi;

d)  odmówieniu waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego S.
O., w sytuacji gdy korespondują one z przeważającą częścią materiału
dowodowego, tj. dowodami z dokumentów, zeznaniami świadków T.
(...), W. J., G. H., M. P.,
D. S., A. K. oraz R. B., a także
Opinią Prywatną oraz Opinią sądową;

e)  bezkrytycznej ocenie zeznań pokrzywdzonego T. O., którym Sąd dał w
pełni wiary, w szczególności w zakresie w którego wynika, że pokrzywdzonemu nie
zostało przekazane, iż nie może przebywać w miejscu, w którym uległ wypadkowi, że
nie było żadnych zabezpieczeń przed wejściem do przestrzeni międzydachowej oraz
że inni pracownicy też trzymali tam narzędzia, w sytuacji gdy zeznania te są
sprzeczne wiarygodnym materiałem dowodowym w postaci zeznań świadków
T. C., W. J., G. H., M.
P., D. S., A. K. oraz R. B., a
także Opinią Prywatną oraz Opinią sądową, a nadto w sytuacji gdy pokrzywdzony -
jak sam zeznał - wskutek wypadku doznał rozległych obrażeń w obrębie głowy i nie pamięta okoliczności wypadku;

8. art. 7 k.p.k., 193 § 1 k.p.k., 200 § 2 pkt 5 k.p.k., 201 k.p.k., 410 k.p.k. oraz 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez uznanie opinii biegłego sądowego z zakresu BHP z 19 marca 2018 r. sporządzonej w postępowaniu przygotowawczym (dalej jako: „Opinia prokuratorska" za w pełni wiarygodną, w sytuacji gdy jest ona:

a) niepełna i niejasna, gdyż:

•

wnioski w zakresie okoliczności i przyczyn zdarzenia przeczą sobie wzajemnie co
wyklucza ich logiczną i merytoryczną wartość,

•

biegły nie dokonał oceny rusztowania w kontekście istnienia zabezpieczeń przed
wejściem do przestrzeni międzydachowej, z której nastąpił upadek
pokrzywdzonego,

•

opinia ta nie zawiera sprawozdania z przeprowadzonych badań, jak również nie
uwzględnia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności (kwestia
demontażu istotnych części rusztowania - skrajni),

•

nie zawiera uzasadnienia wyrażonych ocen (biegły nie wyjaśnił w oparciu o jakie
materiały źródłowe przyjął brak zabezpieczenia otworu i strefy niebezpiecznej
oraz brak oznakowania miejsc niebezpiecznych),

•

opinia opiera się na niewystarczającym materiale dowodowym, gdyż nie
uwzględnia dowodów zgromadzonych w postępowaniu sądowym,

•

opinia jest również niejasna, gdyż nie pozwala na ustalenie i zrozumienie
zawartych w niej ocen i poglądów, a także sposobu dochodzenia do nich przez
biegłego,

b) sprzeczna z Opinią Prywatną (która nie zawiera wyżej wskazanych wad) oraz Opinią
sądową

9. art. 7 k.p.k., 193 § 1 k.p.k., 410 k.p.k., art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez dokonanie
dowolnej, a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego,
polegającej na:

a)  niezasadnym odmówieniu wiary Opinii prywatnej, w sytuacji gdy autor opinii -
również biegły sądowy - poddał zasadniczej krytyce Opinię prokuratorską, przy czym
swoje stanowisko poparł obszerną argumentacją, Opinia Prywatna nie posiada tych
wad, którymi dotknięta jest Opinia prokuratorska, przede wszystkim autor opinii
szeroko uzasadnił swoje stanowisko - wnioski opinii są zwieńczeniem skrupulatnych
wywodów, w których biegły wyjaśnia zajęte stanowiska w poszczególnych kwestiach;

b)  niezasadnym odmówieniu wiary Opinii sądowej, przy czym jako jedyny powód takiej
oceny Sąd wskazał przyjęcie przez biegłego, że stosunek prawny łączący
pokrzywdzonego z wykonawcą miał charakter umowy cywilnoprawnej, a nie
stosunku pracy, w sytuacji gdy kwestia oceny stosunku prawnego łączącego
pokrzywdzonego w wykonawcą w istocie nie wymagała opinii biegłego, gdyż takiej
kwalifikacji powinien dokonać Sąd samodzielnie oraz w sytuacji gdy Sąd nie
wypowiedział się co do pozostałych aspektów opinii, czyli de facto zaniechał oceny
tego dowodu, co czyni tę ocenę dowolną, a nie swobodną;

10.  art. 170 § 3 k.p.k. poprzez nierozpoznanie wniosku obrony z dnia 16 listopada 2018 r. o
dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu konstrukcji budowlanych celem
ustalenia tego, czy rusztowanie pierwotnie wykonane przez R. B. na
obiekcie budowlanym położonym w L. przy ul. (...) było rusztowaniem
prawidłowym i należycie zabezpieczało przestrzeń międzydasza tego obiektu;

11.art. 170 § 1 pkt 2 i 5 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku obrony z dnia 3 marca 2020 r. o
dopuszczenie dowodu z zeznań świadka B. P., w sytuacji gdy dowód ten zmierzał
do wykazania okoliczności istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. tego, ze pokrzywdzony
po wypadku ponownie wszedł na teren budowy, co koreluje z twierdzeniami obrony, że
pokrzywdzony jest żywo zainteresowany historią L., w tym zabytkową
architekturą, a nadto zbiera pamiątki historyczne, i poszukiwanie tychże pamiątek
motywowało pokrzywdzonego do przełamania zabezpieczeń i wejścia do strefy
niebezpiecznej

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut naruszenia art.41 kpk okazał się zarzutem trafnym. Sąd odwoławczy rozważał nad nim w czasie narady wstępnej (bowiem jego zasadność powodowała konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i ponownego rozpoznania sprawy) w efekcie uznając zasadność tego zarzutu, co niewątpliwie miało wpływ na treść wyroku sądu I instancji i uzasadnia przeprowadzenie przewodu sądowego raz jeszcze w całości.

Jedną z okoliczności stanowiących uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego i powodujących jego wyłączenie na wniosek jest uzewnętrznienie przez sędziego poglądu na sprawę przed wydaniem orzeczenia, i to zarówno w wypowiedzi na sali sądowej, jak i poza salą, w sposób świadczący o realnym niebezpieczeństwie jego stronniczości. Publikacja projektu wyroku obejmującego orzeczenie co do winy i skazanie obydwu oskarżonych niewątpliwie stanowi uzewnętrznienie poglądu sądu I instancji na sprawę przed zakończeniem postępowania dowodowego. Nie jest niczym szczególnym przygotowywanie przez sędziego przewodniczącego bądź sprawozdawcę projektu wyroku w związku z zakończeniem przewodu sądowego, jednak projekt wyroku został opublikowany, co słusznie eksponuje skarżący, po rozprawie 21 kwietnia 2021 roku, po przeprowadzeniu której sąd I instancji postanowił o dalszym prowadzeniu postepowania dowodowego (k.424), to zaś daje podstawy do zaistnienia uzasadnionej wątpliwości co do bezstronności sędziego.

Instytucja wyłączenia sędziego, zarówno z mocy prawa - iudex inhabilis (art. 40 k.p.k.), jak i na wniosek - iudex suspectus (art. 41 k.p.k.), służy realizacji dyrektywy wyrażonej w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, jak i w art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, a także w art. 4 k.p.k., zgodnie z którą organy procesowe powinny zachować obiektywny, bez żadnych uprzedzeń, stosunek do sprawy i uczestników postępowania sądowego. Bezstronność uznaje się za fundamentalną zasadę pozwalającą zapewnić zaufanie, jakim sądy muszą się cieszyć w demokratycznym państwie prawa. Europejski Trybunał Praw Człowieka, wypowiadając się na temat istoty bezstronności sędziego, podkreślał jej aspekt subiektywny i obiektywny. Kryterium subiektywne opiera się na ocenie osobistego przekonania sędziego orzekającego w danej sprawie, przy czym osobista bezstronność członka składu sędziowskiego jest dorozumiana, chyba że pojawią się dowody przeciwne. Natomiast kryterium obiektywne nakazuje ustalić, czy sędzia daje wystarczające gwarancje, by wykluczyć jakąkolwiek uprawnioną wątpliwość co do jego bezstronności na podstawie zachowania sędziego, a nawet pewnych pozorów. W przypadku kryterium obiektywnego musi zostać rozważone, czy istnieją podlegające ustaleniu fakty, które mogą wzbudzić wątpliwości co do bezstronności sędziego. W tej mierze nawet odbiór w oczach opinii publicznej może mieć pewne znaczenie (zob. wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka: z dnia 10 października 2000 r. w sprawie D. v. Litwa oraz z dnia 10 kwietnia 2003 r. w sprawie S. v. Islandia). Stwierdzenie uzasadnionych wątpliwości co do bezstronności sędziego w odbiorze zewnętrznym nie oznacza braku obiektywizmu po stronie sędziego w znaczeniu subiektywnym, ale prowadzi do jego wyłączenia od rozpoznania sprawy . Postanowienie zatem odmawiające uwzględnienia wniosku o wyłączenie sędziego z dnia 5 października 2021 roku (k.484) podlegające kontroli w toku postępowania odwoławczego (art.447§4 kpk) ze względu na sformułowany w tym zakresie zarzut apelacji – nie może być uznane za trefne wobec zaistnienia uzasadnionych wątpliwości co do bezstronności sędziego w odbiorze zewnętrznym.

W świetle powyższego sąd odwoławczy zaaprobował dominujące w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowisko, że jedną z okoliczności stanowiących uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego i powodujących jego wyłączenie na wniosek będzie uzewnętrznienie przez tego sędziego jego poglądu na sprawę przed wydaniem orzeczenia, i to zarówno w wypowiedzi na sali sądowej, jak i poza salą, w sposób świadczący o realnym niebezpieczeństwie jego stronniczości (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2001 r., IV KKN 169/97, LEX nr 51606; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2008 r., III KK 73/08, LEX nr 465883).

Uwzględnienie powyższego zarzutu naruszenia art.41 kpk skutkuje koniecznością ponownego rozpoznania sprawy. Tym samym odnoszenie się szczegółowo do wszystkich zarzutów apelacji pozostaje zbędne. Zgodnie bowiem z art.436 kpk Sąd może ograniczyć rozpoznanie środka odwoławczego tylko do poszczególnych uchybień, podniesionych przez stronę lub podlegających uwzględnieniu z urzędu, jeżeli rozpoznanie w tym zakresie jest wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe dla dalszego toku postępowania. Sąd odwoławczy zobligowany jest jednak odnieść się do zarzutów, których trafność warunkuje elementy istotne ponownego rozpoznania sprawy.

Trafny jest również zarzut obrazy przepisu art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k. poprzez wymierzenie oskarżonemu S. O. kary „10 (dziesięciu) miesięcy", co z jednej strony stanowi orzeczenie kary nieznanej ustawie, z drugiej zaś powoduje, że w wyroku zachodzi oczywista sprzeczność uniemożliwiająca jego wykonanie między pkt III wyroku, w którym wskazano, iż wykonanie wymierzonych wobec oskarżonych kar pozbawienia wolności zostaje zawieszona na okres próby, a pkt II wyroku, w którym została wymierzona kara nieokreślona rodzajowo. Nie zawsze jednak eksponowane uchybienie stanowi bezwzględne przyczyny odwoławcze wskazane w pkt 5 i 7 art. 439 § 1 k.p.k. Biorąc pod uwagę zasadę jedności wyroku i jego uzasadnienia oraz kierunek zaskarżenia wyroku czasami możliwe jest dokonanie zmiany orzeczenia na korzyść oskarżonego w podobnych sytuacjach procesowych, jednak rację ma skarżący, iż stanowi to naruszenie przepisów postępowania, które przy ponownym rozpoznaniu sprawy w wypadku skazania (nie przesądzając oczywiście końcowego rozstrzygnięcia) nie powinno mieć miejsca.

Trafnie podnosi skarżący, iż sąd I instancji powierzchownie ocenił materiał dowodowy, czemu dał wyraz w mało wnikliwym uzasadnieniu zaskarżanego wyroku. Konieczna jest bowiem analiza zarówno zeznań świadków, jak i dokumentacji dotyczącej zabezpieczenia otworu do przestrzeni dachowej, bowiem nie da się wykluczyć na obecnym etapie postępowania również działań samego pokrzywdzonego w pokonaniu zabezpieczeń prowadzących do strefy niebezpiecznej. Relacja świadka B. P. zdaje się potwierdzać chęć eksploracji przez pokrzywdzonego terenów niedostępnych i ustalania własnych reguł postępowania.

W świetle powyższego zasadnym jawi się wniosek dowodowy obrońcy oskarżonego S. O. (k.557 pkt V 2), bowiem ma to znaczenie również w aspekcie możliwej odpowiedzialności karnej oskarżonego, jak też współoskarżonego A. C.. Tym samy za trafny należy uznać zarzut naruszenia art. 170 § 3 k.p.k. poprzez nierozpoznanie wniosku obrony z dnia 16 listopada 2018 r. o
dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu konstrukcji budowlanych celem
ustalenia tego, czy rusztowanie pierwotnie wykonane przez R. B. na
obiekcie budowlanym położonym w L. przy ul. (...) było rusztowaniem
prawidłowym i należycie zabezpieczało przestrzeń międzydasza tego obiektu. Niezależnie od tego, iż obowiązkiem sądu jest odniesienie się do wniosku dowodowego, to dowód taki niewątpliwie będzie przydatny po ustaleniu zakresu obowiązków oskarżonych, ale również w aspekcie zachowania pokrzywdzonego.

Wniosek

1. o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku w zaskarżonej części i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I-instancji,

ewentualnie

2. o zmianę w/w wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku w zaskarżonej części poprzez
uniewinnienie oskarżonego S. O. od przypisanych mu czynów.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W zakresie konieczności uchylenia wyroku i ponownego rozpoznania sprawy wniosek jest zasadny.

3.3.

Obrońca oskarżonego S. O. zarzucił:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na jego treść, polegający na:

1.  nieustaleniu, jakie konkretnie obowiązku spoczywały na oskarżonym S.
O. jako kierowniku budowy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, mając
na uwadze przepisy prawa, w tym w szczególności Prawo budowlane oraz
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i
higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (dalej jako: „Rozporządzenie")
oraz realia przedmiotowej budowy, w sytuacji gdy tylko wówczas możliwe było
poczynienie dalszych ustaleń w zakresie ewentualnego sprawstwa oskarżonego;

ustaleniu że oskarżony S. O. był osobą kierującą pracownikami na
przedmiotowej budowie na podstawie projektu budowlanego, dziennika budowy zawiadomienia o rozpoczęciu robót, oświadczenia o objęciu obowiązków kierownika budowy, umowy o wykonanie robót budowlanych, decyzji (...) oraz zeznań świadka G. H., w sytuacji gdy dowody te w żadnej mierze nie pozwalają na ustalenie powyższego;

3. ustaleniu, że oskarżony S. O. był osobą kierującą pracownikami na
przedmiotowej budowie, w sytuacji gdy ustalenie to nie znajduje oparcia

•

ani w obowiązujących przepisach, gdyż art. 212 Kodeksu pracy pozwala na
przyjęcie, że osobą kierującą pracownikami jest osoba sprawująca bieżący nadzór
nad pracownikami na budowie, zaś z § 5 Rozporządzenia wynika, bezpośredni
nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy sprawują
odpowiednio kierownik robót oraz mistrz budowlany,

•

ani w zgromadzonym materiale dowodowym, gdyż świadkowie zgodnie zeznali,
że osobą sprawującą nad nimi bezpośredni nadzór byl oskarżony A. C.;

4.  nieustaleniu, że oskarżony S. O. nie wiedział o zatrudnieniu na budowie
oskarżyciela posiłkowego T. O., co wynika zarówno z wyjaśnień samego
oskarżonego, jak również zeznań świadka G. H.;

5.  ustaleniu, że oskarżyciel posiłkowy nie został zapoznany z oceną ryzyka zawodowego na
stanowisku pracy, nie został poddany szkoleniu wstępnemu BHP, instruktażowi ogólnemu
i stanowiskowemu oraz szkoleniu okresowemu BHP. Przed podjęciem prac szczególnie
niebezpiecznych nie przeszedł instruktażu i nie został zapoznany z instrukcjami BHP, w
tym w szczególności z planem BIOZ, nie został poddany badaniom lekarskim i nie
uzyskał orzeczenia lekarza medycyny pracy, stwierdzającego brak przeciwskazań
zdrowotnych do wykonywanej pracy, w rym na wysokości powyżej 3 m, w sytuacji gdy
obowiązki te należą do pracodawcy, a nie oskarżonego S. O. będącego
kierownikiem budowy, co wynika z przepisów (art. 15 oraz 207 i nast. Kodeksu pracy),
planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia opracowanego przez oskarżonego S.
O. (dalej jako: „Plan BIOZ") i przekazanego do realizacji na budowie
oskarżonemu A. C. oraz Opinii prokuratorskiej;

6.  ustaleniu, że obowiązki z zakresu BHP zgodnie z treścią art. 15, art. 207, art. 207 ¹, art.
208, art. 209 i art. 304 Kodeksu pracy spoczywają na osobach kierujących pracownikami,
a więc przypadku przedmiotowej budowy także na kierowniku budowy oskarżonym
S. O., w sytuacji gdy po pieiwsze obowiązki osób kierujących
pracownikami zostały określone w art. 212 Kodeksu pracy, a po drugie oskarżony
S. O. nie był osobą kierującą pracownikami, a w szczególności
pokrzywdzonym T. O., co zostało wykazane powyżej;

7.  nieustaleniu, że oskarżony S. O. sporządził Plan BIOZ i przekazał go do
realizacji na budowie oskarżonemu A. C., w sytuacji gdy okoliczność ta
wskazuje na wykonanie przez oskarżonego jako kierownika budowy jednego z
podstawowych jego obowiązków z zakresu bezpieczeństwa na budowie i ochrony
zdrowia;

nieustaleniu, że oskarżony S. O. polecił wykonanie rusztowania na
przedmiotowej budowie profesjonalnej firmie zewnętrznej i dokonał odbioru rusztowania

w sytuacji gdy okoliczność ta wynika z bezspornego materiału dowodowego i ma istotne znaczenie w kontekście oceny wykonania przez oskarżonego obowiązków jako kierownika budowy;

9.  ustaleniu, że pokrzywdzony T. O. spadł z przestrzeni międzydachowej, po tym
jak zawalił się pod nim strop, w sytuacji gdy miejsce, do którego wszedł pokrzywdzony
nie jest pomieszczeniem i nie posiada stropu, lecz podbitkę, stanowiącą sufit
pomieszczenia znajdującego się na ostatnim piętrze;

10.  ustaleniu, że pokrzywdzony T. O. nie był informowany o zakazie poruszania
się w miejscu wypadku, w sytuacji gdy z materiału dowodowego w postaci spójnych
zeznań świadków T. C. oraz W. J. wynika, że
pracownicy mieli zakaz wstępu do miejsca, z którego nastąpił upadek i byli informowani o
grożącym tam niebezpieczeństwie;

11.  ustaleniu, że wejście do przestrzeni międzydachowej nie było właściwie zabezpieczone i
oznaczone, w sytuacji gdy całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego
(zeznania świadków W. J., T. C., M.
P., D. S., R. B., wyjaśnienia oskarżonego
S. O., Opinia Prywatna Opinia sądowa) wskazuje, że miejsce, do
którego przedostał się pokrzywdzony, było zabezpieczone prawidłowo poprzez odcięcie
dojścia z rusztowania za pomocą skrajni rusztowania, która jednak została zdemontowana
prawdopodobnie bezpośrednio przed zdarzeniem przez samego pokrzywdzonego;

12.  ustaleniu, że wejście do przestrzeni międzydachowej nie było właściwie zabezpieczone i
oznaczone, w sytuacji gdy jak wynika z Opinii Prywatnej potwierdzonej przez Opinię
sądową, skrajnia rusztowania odcinała całkowicie możliwość wejścia do przestrzeni, do
której wszedł pokrzywdzony, w związku z czym nie było potrzeby dodatkowego i
specjalnego zabezpieczenia tej przestrzeni jako strefy niebezpiecznej;

13.  ustaleniu, że zmiana pierwotnie ustawionego rusztowania świadczy o braku właściwego
nadzoru ze strony oskarżonego S. O. i wyłącznie potwierdza braki w
nadzorze nad wykonywaniem przepisów BHP na obszarze inwestycji, w sytuacji gdy
oskarżony S. O. nie był osobą kierującą pracownikami, w tym w
szczególności T. O., w rozumieniu art. 212 Kodeksu pracy oraz -
niebędąc kierownikiem robót ani mistrzem budowlanym - zgodnie z § 5 Rozporządzenia,
nie sprawował bezpośredniego nadzoru nad bezpieczeństwem i higieną pracy, a także w
sytuacji gdy oskarżony nie naruszył wynikającego § 127 Rozporządzenia obowiązku co
miesięcznej inspekcji rusztowania;

14.  ustaleniu, że pomiędzy naruszeniem w postaci nieprawidłowego zabezpieczenia otworu do
przestrzeni międzydachowej sąsiadującego z pomostami roboczymi rusztowania oraz
niezabezpieczenia strefy niebezpiecznej a wejściem pokrzywdzonego na obszar strefy
niebezpiecznej zachodzi związek przyczynowo-skutkowy, który pozwolił sądowi
przypisanie oskarżonemu S. O. popełnienie przestępstwa z art. 220
§ 1 k.k. i 156 § 2 k.k., w sytuacji gdy materiał dowodowy zebrany w sprawie (zeznania
świadków, wyjaśnienia oskarżonego S. O., Opinia Prywatna, Opinia
sądowa) nie pozwala na przyjęcie takiego związku, gdyż materiał ten wskazuje, że pokrzywdzony w całości przyczynił się do zdarzenia, a wręcz jego działanie było przyczyną zdarzenia, gdyż miejsce do którego przedostał się pokrzywdzony, było zabezpieczone prawidłowo poprzez odcięcie doń dojścia z rusztowania za pomocą skrajni rusztowania, jednakże na skutek samowolnej i niezgodnej z zasadami użytkowania ingerencji w konstrukcję rusztowania poprzez demontaż skrajni na jego przedostatnim i ostatnim poziomie zlikwidowano zabezpieczenie przed upadkiem z wysokości oraz zabezpieczenie przed wstępem do przestrzeni międzydachowej;

15. ustaleniu w konsekwencji, że oskarżony S. O. dopuścił się czynu opisanego w wyroku, w sytuacji gdy materiał dowodowy oceniany swobodnie, a nie dowolnie, nie pozwala na takie ustalenie.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z przyczyn wskazanych w części 3.1. i 3.2 niniejszego uzasadnienia.

Oczywiście sam fakt pełnienia wobec pracowników funkcji kierowniczych czyni te osoby, jako osoby kierujące pracownikami, podmiotami obowiązków wymienionych w art. 212 k.p. Stąd też pracownik, któremu powierzono kierowanie pracą innych, z samej istoty sprawowanej funkcji jest zobowiązany do stałego czuwania nad tym, aby praca podległych mu pracowników przebiegała zgodnie z przepisami lub zasadami BHP, jednak oskarżonym zarzucono konkretne opisane w zarzutach zaniechania i biorąc pod uwagę fakt, iż apelacje wniesiono jedynie na korzyść oskarżonych przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd I instancji zobligowany będzie dokonać weryfikacji czy opisane w zarzutach zaniechania (a nie jakiekolwiek naruszenia przepisów BHP) odpowiadały konkretnym obowiązkom oskarżonych i czy były to prawne i szczególne obowiązki w rozumieniu art.2 kk. Poza sporem pozostaje również, iż podmiotem przestępstwa z art. 220 § 1 k.k. może być jedynie osoba odpowiedzialna za przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy, a więc może być nim nie tylko kierownik zakładu pracy, ale również każda inna osoba kierująca pracownikami (art. 212 k.p.), a nawet osoby pełniące funkcje kontrolne i nadzorcze z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, nawet jeżeli nie pozostają w strukturze organizacyjnej zakładu pracy. Istotne przy tym jest, że każda z odpowiedzialnych osób odpowiada za własne zachowania, niezależnie od odpowiedzialności innych osób, gdyż "prawu karnemu obca jest konstrukcja ponoszenia odpowiedzialności za kogoś". Na pracodawcy ale też na innych osobach pełniących funkcje budowlane ciąży szczególny prawny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi. Nałożony on jest nie tylko wprost dyspozycją art. 2 k.k., ale jasno wynika już z art. 220 k.k., Sąd w pierwszej kolejności powinien więc odpowiedzieć na pytanie, czy zachodzi związek normatywny między ustalonym zaniechaniem oskarżonego, a skutkiem w postaci co najmniej narażenia pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, warunkujący odpowiedzialność karną oskarżonego z art. 220 k.k. Odpowiedź na to pytanie musi zostać poprzedzona ustaleniami, że rzeczywiście nie dopełnił on obowiązków gwaranta niewystąpienia skutku. Istotne jest również czy z samego zaniechania oskarżonego powstał skutek w postaci narażenia o jakim mowa w art.220§1 kk, czy też potrzebne było do tego działanie innych osób w tym pokrzywdzonego, bowiem ma to znaczenie pierwszorzędne w aspekcie możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności za wskazane przestępstwo (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 8 listopada 2013 roku III KK 302/13).

Sąd I instancji ustalił, iż pokrzywdzony nie został zapoznany z oceną ryzyka zawodowego, na stanowisku pracy, nie został poddany szkoleniu wstępnemu BHP, instruktażowi ogólnemu i stanowiskowemu oraz szkoleniu okresowemu BHP, a przed rozpoczęciem prac szczególnie niebezpiecznych nie przeszedł instruktażu stanowiskowego i nie został zapoznany z instrukcjami BHP. Pokrzywdzony nie został też poddany badaniom lekarskim i nie uzyskał zaświadczenia lekarza medycyny pracy o braku przeciwskazań do wykonywania pracy. Mimo tych ustaleń sąd I instancji nie wskazał na kim konkretnie opisane obowiązki spoczywały i kto ponosi odpowiedzialność za zaniechania w tym zakresie.

Tymczasem w ramach czynu zarzucanego i przypisanego oskarżonemu żadne z powyższych uchybień dotyczących pokrzywdzonego eksponowanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k.535 odwr.) nie zostało ani zarzucone ani też przypisane oskarżonemu. Zaniechania jakie przypisano oskarżonemu to „niedopełnienie obowiązku zabezpieczenia otworu do przestrzeni międzydachowej sąsiadującego z pomostami roboczymi rusztowania, niezabezpieczenie strefy niebezpiecznej oraz nieoznaczenie miejsc niebezpiecznych na terenie budowy”. Co ciekawe tożsame zaniechania zarzucono również oskarżonemu A. C.. Sąd I instancji nie odnosi się do tej kwestii i nie przeprowadza żadnej prawnej analizy na kim i z jakiego tytułu takie obowiązki spoczywały.

W świetle powyższego podkreślić należy raz jeszcze, że podmiotem przestępstwa z art. 220 § 1 k.k. jest jedynie osoba odpowiedzialna za przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy, a więc może być nim nie tylko kierownik zakładu pracy, ale również każda inna osoba kierująca pracownikami (art. 212 k.p.), a nawet osoby pełniące funkcje kontrolne i nadzorcze z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, nawet jeżeli nie pozostają w strukturze organizacyjnej zakładu pracy. Istotne przy tym jest, że każda z odpowiedzialnych osób odpowiada za własne zachowania, niezależnie od odpowiedzialności innych osób, gdyż jak już wspomniano "prawu karnemu obca jest konstrukcja ponoszenia odpowiedzialności za kogoś" (zob. J. Bafia, K. Mioduski, M. Siewierski, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1987, wyd. III, t. 2, s. 196, teza 6; W. Wróbel, w: A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Zakamycze 2006, wyd. II, t. 2, komentarz do art. 220, tezy - 3 i 6; A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, LEX 2010, wyd. V, komentarz do art. 220, teza 3). Koniecznym zatem pozostawało ustalenie jakie obowiązki i z jakiego tytułu ciążyły na każdym z oskarżonych i czy w aspekcie zarzucanego każdemu z oskarżonych skutku był to prawny i szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi w postaci narażenia pokrzywdzonego T. O. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia bądź ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Wniosek

1. o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku w zaskarżonej części i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I-instancji,

ewentualnie

2. o zmianę w/w wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku w zaskarżonej części poprzez
uniewinnienie oskarżonego S. O. od przypisanych mu czynów.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest zasadny w zakresie podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i ponownego rozpoznania sprawy.

3.4.

Obrońca oskarżonego A. C. zarzucił:

obrazę prawa materialnego, a to art 220 § 1 k.k., w szczególności poprzez niewłaściwą interpretację i uznanie, że oskarżony popełnił zarzucany mu czyn, był podmiotem wskazanego przestępstwa tj. osobą odpowiedzialną za bezpieczeństwo i higienę pracy z ramienia spółki (...) sp. z o.o. z/s we W., jak również, że na oskarżonym istniał prawny obowiązek zabezpieczenia otworu do przestrzeni międzydachowej, niezabezpieczenia strefy niebezpiecznej oraz nieoznaczenia miejsc niebezpiecznych na terenie budowy (...) w L., podczas, gdy właściwym podmiotem zarzucanego czynu był pracodawca oskarżonego albowiem oskarżony nie posiadał szkoleń w zakresie BHP i to zarówno wstępnych jak również okresowym, jak też do obowiązków oskarżonego należał wyłącznie nadzór na prawidłowym wykonywaniem projektu budowlanego;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z przyczyn wskazanych w części 3.1. niniejszego uzasadnienia.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od dokonania
zarzucanego mu czynu,

ewentualnie

uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi I instancji

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasadny w zakresie potrzeby ponownego rozpoznania sprawy.

3.5.

Obrońca oskarżonego A. C. zarzucił:

1) obrazę przepisu postępowania mającą wpływ na wydane orzeczenie, a to art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów, zdyskredytowania zeznań świadka G. H., który zeznał, że oskarżony A. C. - wskutek polecenia służbowego pracodawcy - na kilka dni przed zdarzeniem z udziałem oskarżyciela posiłkowego T. O. opuścił teren budowy w L. celem wykonywania prac projektowych we W., zatem w dniu zdarzenia tj. 26 października 2017 r. oskarżony nie mógł - jako pracownik - pełnić żadnej funkcji polegającej na kierowaniu pracownikami.

2) obrazę przepisu postępowania mającą wpływ na wydane orzeczenie, a to art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów, zdyskredytowania zeznań świadków T. C. oraz W., w zakresie w jakim zgodnie twierdzili, że oskarżony nie był obecny na terenie budowy w dniu 27 października 2017 r. oraz w zakresie faktu, że oskarżony A. C. jedynie przekazywał owym pracownikom - telefoniczne uwagi G. H. - w zakresie bieżącej pracy na terenie budowy, gdy wówczas był obecny.

3) obrazę przepisu postępowania mającą wpływ na wydane orzeczenie, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. poprzez nieuprawnione i nieuzasadnione zdyskredytowanie wiarygodności opinii biegłego sądowego z zakresu bhp z dnia 23 sierpnia 2021 r., w sytuacji, gdy opinia biegłego sądowego z zakresu bhp przeprowadzona w toku postępowania przygotowawczego była do niej sprzeczna, podczas, gdy opinia biegłego sądowego z dnia 23 sierpnia 2021 r. została przeprowadzona w toku postępowania jurysdykcyjnego, tj. w okolicznościach kompleksowo zgromadzonego materiału dowodowego zebranego w sprawie a Sąd I instancji właśnie w toku postępowania sądowego dostrzegł konieczność dopuszczenia i przeprowadzenia tego dowodu

4) obrazę przepisu postępowania mającą wpływ na wydane orzeczenie, a to art. 7 k.p.k., art. z art. 424 § 1 k,p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów, przejawiającej się w pominięciu dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu bhp z dnia 23 sierpnia 2021 r., jak również w braku jakiegokolwiek uzasadnienia w wyroku motywów takiego rozstrzygnięcia;

5) obrazę przepisu postępowania mającą wpływ na wydane orzeczenie, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 k.p.k. poprzez:

-

dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów skutkującej brakiem wskazania
motywów dlaczego Sąd I instancji oparł się częściowo na wyjaśnieniach oskarżonego A.
C., zeznaniach świadka G. H., podczas, gdy nie wynika to
z uzasadnienia wyroku;

-

brak wskazania kryteriów oraz uzasadnienia wymiaru wobec oskarżonego nawiązki
w wysokości 15.000 zł (pkt V orzeczenia), podczas, gdy w uzasadnieniu Sąd I instancji nie
tylko nie podaje w oparciu o jakie kryteria orzekł ten środek, ale wskazuje, że zasądził od
oskarżonego zadośćuczynienie w wysokości 5.000 zł, nie uzasadniając zupełnie jakimi
kryteriami się kierował;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z przyczyn wskazanych w części 3.1. niniejszego uzasadnienia.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od dokonania
zarzucanego mu czynu,

ewentualnie

uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi I instancji

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest zasadny w zakresie wystąpienia podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i ponownego rozpoznania sprawy

3.6.

Obrońca oskarżonego A. C. zarzucił:

na wypadek niepodzielenia przez Sąd zarzutów powyższych opisanych w części 3.4. oraz 3.5. niniejszego uzasadnia :

- rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec A. C. nawiązki w wysokości 15.000 zł w stosunku do rzeczywistej realizacji znamion typu czynu zabronionego, stopnia ) winy oskarżonego, sytuacji osobistej i zarobkowej, uprzedniego braku karalności

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zgodnie z art.436 kpk Sąd może ograniczyć rozpoznanie środka odwoławczego tylko do poszczególnych uchybień, podniesionych przez stronę lub podlegających uwzględnieniu z urzędu, jeżeli rozpoznanie w tym zakresie jest wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe dla dalszego toku postępowania. Wobec konieczności ponownego rozpoznania sprawy odnoszenie się do zarzutu jest bezprzedmiotowe.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od dokonania
zarzucanego mu czynu,

ewentualnie

uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi I instancji

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest zasadny w zakresie podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i ponownego rozpoznania sprawy

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd I instancji przeprowadzi przewód sądowy w całości, uzupełni postępowanie dowodowe celem ustalenia w jakim stanie występowało rusztowanie i zabezpieczenia miejsc niebezpiecznych w czasie skierowania pokrzywdzonego do pracy a przede wszystkim w dniu zdarzenia. Nadto weźmie pod uwagę wskazania szeroko omówione w części 3 niniejszego uzasadnia i zobligowany będzie dokonać weryfikacji czy opisane w zarzutach zaniechania (a nie jakiekolwiek naruszenia przepisów BHP) odpowiadały konkretnym obowiązkom oskarżonych i czy były to prawne i szczególne obowiązki w rozumieniu art.2 kk. Sąd w pierwszej kolejności powinien odpowiedzieć na pytanie, czy zachodzi związek normatywny między ustalanymi zaniechaniami oskarżonych, a skutkiem w postaci co najmniej narażenia pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, warunkujący odpowiedzialność karną oskarżonego z art. 220 k.k. Odpowiedź na to pytanie musi zostać poprzedzona ustaleniami, że rzeczywiście nie dopełnili oni konkretnych obowiązków gwaranta niewystąpienia skutku. Istotne jest również czy z samego zaniechania oskarżonych w wypadku takiego ustalenia - powstał skutek w postaci narażenia o jakim mowa w art.220§1 kk, czy też potrzebne było do tego działanie innych osób w tym pokrzywdzonego, bowiem ma to znaczenie pierwszorzędne w aspekcie możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności za wskazane przestępstwo.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

SSO Adriana Skorupska SSO Waldemar Majka SSO Sylwana Wirth-Bzunek

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony A. C.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z 17 maja 2022 roku, sygnatura akt II K 128/22

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

Zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego A. C.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z 17 maja 2022 roku, sygnatura akt II K 128/22

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

Zmiana

1.13.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego S. O.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z 17 maja 2022 roku, sygnatura akt II K 128/22

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

Zmiana