Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 51/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 27 września 2022 roku sygn. akt II K 587/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku który miał wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że oskarżony J. W. około godziny 11:00 poruszał się w ruchu lądowym znajdując się w stanie nietrzeźwości, gdy tymczasem z zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków uznanych przez Sąd l instancji za w pełni wiarygodnych: S. M., Ł. B. i J. K. wynika, że oskarżony J. W., co najmniej półtorej godziny przed przyjazdem policji nie posiadał kluczyków do samochodu i nie poruszał się samochodem po posesji przy ulicy (...), zaś biegła sądowa nie udowodniła, że J. W. około godziny 11:00 znajdował się w stanie nietrzeźwości, zatem brak jest możliwości jednoznacznego dowiedzenia, że oskarżony samochodem się poruszał (kierował nim) już po spożyciu alkoholu, co uzasadnia uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew twierdzeniom skarżącego, stwierdzić należy, że ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, a dotyczące sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu są prawidłowe, gdyż stanowią wynik, nie budzącej żadnych zastrzeżeń i zgodnej z art. 7 k.p.k., oceny zebranych w sprawie dowodów.

Apelacja nie wykazała w skuteczny sposób, aby rozumowanie Sądu meriti, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zarzuty przedstawione w apelacji mają w istocie charakter polemiczny i opierają się na wybiórczej oraz subiektywnej ocenie zebranych w sprawie dowodów.

Stwierdzić natomiast należy, iż Sąd I instancji wnikliwie, zgodnie z art. 410 k.p.k., rozważył wszystkie dowody, przemawiające zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego, a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, przekonywująco wykazał dlaczego jednym dowodom należało dać wiarę, a innym z kolei – waloru takiego odmówić.

Sąd odwoławczy w pełni zgadza się z przeprowadzoną przez Sąd I instancji oceną przeprowadzonych w sprawie dowodów. Kluczowe znaczenie miały w niniejszej sprawie zeznania świadka S. M.. Sąd meriti słusznie uznał te zeznania jako wiarygodne, choćby z tego względu, że oskarżony jest dla świadka osobą obcą i S. M. nie miała żadnego racjonalnego powodu, aby w sprawie składać kłamliwe zeznania. Zresztą treść wniesionej apelacji wskazuje na to, że również i obrona w zasadzie nie kwestionuje wiarygodności tegoż świadka.

Biorąc natomiast pod uwagę treść zeznań świadka S. M., w kontekście obiektywnych dowodów w postaci wyników badania stanu trzeźwości oskarżonego w dniu 28.06.2021 roku oraz opinii biegłego z zakresu toksykologii i chemii sądowej, nie może ulegać wątpliwości, iż zostało skutecznie dowiedzione, że oskarżony w chwili kierowania samochodem na terenie firmy (...), już znajdował się w stanie nietrzeźwości.

Z konsekwentnych zeznań świadka S. M. wynika bowiem, że jeszcze przed rozładunkiem towaru z samochodu, którym przyjechał oskarżony, zwróciła uwagę na jego podejrzany wygląd. Sam rozładunek palet oskarżony wykonywał nieporadnie, a po wyczuciu od oskarżonego woni alkoholu, świadek zabrała kluczyki od samochodu, którym przyjechał. Świadek nie widziała przy tym, aby w czasie czynności rozładunkowych oskarżony miał spożywać alkohol, a w szczególności dużych ilości piwa.

Wbrew twierdzeniom obrony, nie ma jakichś znaczących rozbieżności, pomiędzy zeznaniami świadka S. M., a wyjaśnieniami oskarżonego, co do godziny, kiedy ten pojawił się na terenie parkingu firmy (...). Skoro bowiem policjanci zjawili się na miejscu ok. godz. 12.10, a jak – twierdzi świadek S. M. – pomiędzy zabraniem kluczyków oskarżonemu, a przyjazdem policji upłynęło ok. 1 godziny, to fakt zabrania kluczyków (który nastąpił po rozładunku ostatniej palety), miał miejsce około godz. 11.10. Ponieważ rozładunek trwał około ½ godziny, to można przyjąć, iż oskarżony pojawił się po raz pierwszy w siedzibie firmy (...) ok. godz. 10.40. Koreluje to zatem zarówno z zeznaniami świadka S. M. (zeznała, że oskarżony przyjechał około godz. 11.00), jak i wyjaśnieniami oskarżonego, który stwierdził, że przyjechał na teren firmy (...) około godz. 10.00 (mając też na względzie okoliczność, że podawali oni czas zdarzeń w pewnym przybliżeniu).

Ponadto okoliczność, o której dokładnie godzinie oskarżony przyjechał na teren firmy (...), nie ma w istocie większego znaczenia, gdyż świadek S. M. nie potwierdziła wersji oskarżonego, jakoby miał on spożywać alkohol już po rozładunku towaru i zabrania przez nią kluczyków (wręcz przeciwnie – świadek dlatego zabrała kluczyki do samochodu oskarżonego, gdyż poczuła od niego woń alkoholu). Wątpliwości nie pozostawiają tu również wnioski płynące z opinii biegłego z zakresu toksykologii i chemii sądowej. Wynika z nich, że gdyby nawet przyjąć, iż oskarżony spożywał deklarowaną ilość piwa, pomiędzy rozładunkiem samochodu, a przyjazdem policji, to i tak stężenie alkoholu, wykazane podczas badania o godz. 13.24, nie mogło być wynikiem spożycia wyłącznie tegoż alkoholu. W opinii pierwotnej (k. 36 – 38) biegła przyjęła wersję, że oskarżony mógł spożywać piwo po rozładunku samochodu, czyli o godz. 11.15 (godzina taka zresztą znajduje potwierdzenie w ustaleniach faktycznych sprawy oraz oświadczeniach samego oskarżonego złożonych do protokołu badania stanu jego trzeźwości - k. 3 - 4), a alkoholem tym miało być piwo w ilości 2 litrów (z oświadczenia osoby badanej – k. 3 - 4 ). Nawet przy przyjęciu wersji dla oskarżonego najkorzystniejszej, tj. przyjmując, że wypił on 3 litry piwa i miało to miejsce w godzinach 10.00 – 11.30, to o godz. 13.24 stężenie alkoholu w jego organizmie mieściłoby się w przedziale 1,51 – 1,7 promila (opinia uzupełniająca – k. 82 – 84). Tymczasem wynik ten wyniósł 2,16 promila. Świadczy to zatem jednoznacznie o tym, że wersja oskarżonego, jakoby w czasie kierowania i rozładunku samochodu był trzeźwy, natomiast alkohol zaczął spożywać dopiero po zakończeniu jazdy i rozładunku samochodu jest nieprawdziwa. Słusznie zatem Sąd Rejonowy w tym zakresie odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego.

Reasumując, żaden z argumentów podnoszonych w złożonej apelacji nie był w stanie podważyć dokonanej przez Sąd I instancji oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów oraz poczynionych na tej podstawie ustaleń faktycznych.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego J. W. od zarzucanego mu czynu i zasądzenie kosztów obrony oskarżonego za obie instancje.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesiony zarzut – z przyczyn omówionych wyżej – nie okazał się zasadny i nie mógł spowodować zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego. Tym samym bezpodstawnym było żądanie zasądzenia na rzecz oskarżonego zwrotu kosztów procesu.

3.2.

zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który miał wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że parking i droga wewnętrzna w T. przy ulicy (...) stanowi miejsce dostępne dla powszechnego użytku, wskutek czego Sąd lej instancji uznał oskarżonego winnym czynu z art. 178 a § 1 k.k. gdy tymczasem parking i droga wewnętrzna w T. przy ulicy (...) są przeznaczone do ruchu dla wąskiego grona osób, zatem nie podlegają dyspozycji art. 178 a § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie jest zasadny.

Pamiętać trzeba, że już sama ustawa z dnia 20 czerwca 1997 roku - Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1990 z późn. zm.) poszerza zakres stosowania zasad ruchu na drogach publicznych i odnosi je także do miejsc, gdzie realnie odbywa się ruch lądowy w zakresie koniecznym dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób (art. 1 ust. 2 ustawy).

Wskazać tu należy na utrwalony pogląd wyrażony już w orzecznictwie Sądu Najwyższego, że kryterium ruchu lądowego należy wiązać nie tyle z formalnym statusem konkretnej drogi, czy też określonego miejsca, lecz z faktyczną dostępnością i rzeczywistym wykorzystaniem tego miejsca dla ruchu pojazdów i innych uczestników. Ponadto nie mniej istotnymi kryteriami są takie okoliczności, jak: przygotowanie i przeznaczenie drogi lub terenu do ruchu pojazdów oraz rzeczywiste i systematyczne wykorzystywanie takiej drogi lub terenu do takiego ruchu. W orzecznictwie wielokrotnie podkreślano, że przestępstwa związane z ruchem pojazdów mogą zostać popełnione nie tylko na drogach publicznych, ale również wszędzie tam, gdzie odbywa się ruch (ogólny lub lokalny). W świetle licznych rozstrzygnięć Sądu Najwyższego nie budziło wątpliwości przyjmowanie, że ruch pojazdów w takich miejscach, jak: tereny budowlane i przemysłowe, jest ruchem lokalnym, ale ze względu na wyznaczenie tych miejsc do takiego ruchu oraz jego faktyczne występowanie, należy traktować go jako ruch lądowy. W orzeczeniach, w których przyjęto, że w określonych miejscach odbywa się ruch lądowy, istotne znaczenie odegrały właśnie takie kryteria, jak: przeznaczenie terenu do ruchu pojazdów oraz faktyczne występowanie takiego ruchu. Takim miejscem dostępnym do powszechnego użytku w ruchu lądowym są drogi wewnętrzne wymienione w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 460 ze zm.). Do dróg wewnętrznych należą między innymi drogi dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, drogi leśne, drogi w osiedlach mieszkaniowych, parkingi, place przed dworcami autobusowymi, kolejowymi i portami, drogi prowadzące do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców, pętle autobusowe, czy drogi znajdujące się na zamkniętym terenie kopalni, fabryki, budowy (por.: wyrok z dnia 24.06.2013 roku – V KK 435/12, postanowienie z dnia 30.07.2015 roku – IV KK 201/15; uchwała z dnia 28.02.1975 roku – V KZP 2/74; wyrok z dnia 5.05.2009 roku – IV KK 432/08; postanowienie z dnia 19.05.1978 roku – VII KZP 13/78; wyrok z dnia 5.12.1995 roku – WR 186/95; postanowienie z dnia 28.03.2017 roku - III KK 472/16).

Natomiast w tych judykatach, w których Sąd Najwyższy oceniał, iż wymaganie istnienia ruchu lądowego nie zostało spełnione, przyczyną wyrażenia takiego poglądu był brak realizacji przesłanki przeznaczenia terenu do ruchu pojazdów (podwórka przydomowe, warsztat samochodowy, grunty rolne, łąki) - por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20.08.1976 roku – VII KZP 11/76; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.10.2000 roku – IV KKN 250/00; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2.03.2012 roku – V KK 358/11.

Nic innego nie wynika również z przytoczonego w apelacji wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26.02.2020 roku – IV KK 265/19, w której to sprawie Sąd Najwyższy uchylił wyrok sądu odwoławczego z zupełnie innej przyczyny (niesłuszne uniewinnienie oskarżonego, z powodu rzekomego zdekompletowania w opisie czynu znamion ustawowych przestępstwa z art. 178a § 1 k.k.).

W rozpoznawanej sprawie oskarżony kierował w stanie nietrzeźwości samochodem dostawczym na terenie drogi wewnętrznej i parkingu magazynów, przeznaczonymi do dojazdu, manewrowania pojazdami, celem ich załadunku i rozładunku oraz parkowania samochodów służbowych i prywatnych osób zatrudnionych w dwóch firmach. Jednocześnie teren dróg wewnętrznych i parkingu przy ul. (...) w T., jest ogólnodostępny, choćby z tego względu, że wjazd na ten teren nie jest reglamentowany (np. przez posterunek straży przemysłowej). Mogą zatem wjeżdżać tam nawet samochody osób trzecich, które np. mają do załatwienia jakąś sprawę w firmach (...) i spółce współdzielącej z nią drogę wewnętrzną oraz parking. Na ww. terenie mogą poruszać się też piesi (pracownicy firm), a w razie takiej potrzeby mogą także wjeżdżać pojazdy właściwych służb (pogotowie ratunkowe, straż pożarna).

Tak więc niewątpliwe mieliśmy tu do czynienia z terenem ogólnodostępnym, świadomie zagospodarowanym w celach komunikacyjnych, na którym ruch pojazdów odbywał się realnie i systematycznie. Tym samym Sąd Rejonowy nie popełnił żadnego błędu, uznając, iż oskarżony kierował samochodem w stanie nietrzeźwości ,,w ruchu lądowym”, o którym mowa w art. 178a § 1 k.k.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego J. W. od zarzucanego mu czynu i zasądzenie kosztów obrony oskarżonego za obie instancje.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesiony zarzut – z przyczyn omówionych wyżej – nie okazał się zasadny i nie mógł spowodować zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego. Tym samym bezpodstawnym było żądanie zasądzenia na rzecz oskarżonego zwrotu kosztów procesu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość zaskarżonego wyroku

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok jest słuszny i odpowiadający prawu, także i w zakresie wymierzonej kary i środków karnych, orzeczonych w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Podniesione zarzuty nie okazały się zasadne, o czym była już mowa wyżej.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o treść art. 636 § 1 k.p.k., przy czym wysokość opłaty za drugą instancję została ustalona na podstawie art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz.U. z 1983 roku, Nr 49, poz. 223 z późn. zmianami).

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość wyroku

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana