Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2013 r. w Gdańsku

sprawy H. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji H. S.

od wyroku Sądu Okręgowego we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 kwietnia 2012 r., sygn. akt IV U 112/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok i przyznaje wnioskodawcy H. S. prawo do emerytury od dnia 28 grudnia 2011 r.;

II.  stwierdza, iż organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

III.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz wnioskodawcy H. S. kwotę 210,00 ( dwieście dziesięć 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

Sygn. akt III AUa 1312/12

UZASADNIENIE

W dniu 18 stycznia 2012 r. H. S. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 15 grudnia 2012 r. odmawiającej przyznania mu prawa do emerytury.

Organ rentowy w odpowiedz na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2012 r. Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie. Uzasadniając swoje stanowisko Sąd wskazał, iż H. S. urodzony w dniu (...), w okresie od 27 stycznia 1971 r. do 30 kwietnia 2006 r. zatrudniony był w Cukrowi (...)w D.. W okresie od 27 stycznia 1971 r. do 31 maja 1998 r. wykonywał prace spawacza i ślusarza.

Od 5 czerwca 2007 r. H. S. ma ustalone prawo do zasiłku przedemerytalnego.

W dniu 1 grudnia 2011 r. H. S. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z wnioskiem o emeryturę. W trakcie toczącego się postępowania organ rentowy uznał, że wnioskodawca na dzień 01.01.1999 r. udowodnił 31 lat, 4 miesiące i 9 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 7 miesięcy pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. H. S. nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Wnioskodawca nie pozostaje w zatrudnieniu.

Decyzją z dnia 15 grudnia 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.odmówił H. S.przyznania emerytury w obniżonym wieku z uwagi na fakt, iż nie legitymuje się wymaganym przepisami prawa ubezpieczeń społecznych okresem 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 27 stycznia 1971 r. do 31 maja 1998 r. w Cukrowni (...)w D. jako pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, ponieważ z przedłożonych przez wnioskodawcę dokumentów wynikało, iż pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy równocześnie na dwóch stanowiskach pracy, tj. ślusarza oraz spawacza.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy oparł się m.in. na wyjaśnienia ubezpieczonego oraz zeznaniach świadków W. B.i L. R.. Sąd Okręgowy uznał je za rzetelne w takim zakresie, w jakim są one skorelowane z ustalonym w sprawie, na podstawie zgromadzonych dokumentów, stanem faktycznym. Sąd podkreślił, iż zeznania wnioskodawcy i świadków w części dotyczącej oceny charakteru wykonywanej przez H. S.pracy w okresie od 27 stycznia 1971 r. do 31 maja 1998 r. uznał za nie mogące stanowić podstawy wyrokowania w sprawie. W tej części Sąd miał na uwadze okoliczność, iż stanowisko osobowych źródeł dowodowych w tym zakresie nie znajduje odzwierciedlenia w kompletnie zachowanych aktach pracowniczych wnioskodawcy. W ocenie Sądu I instancji nie można było uznać, iż wnioskodawca wykonywał wówczas pracę w warunkach szczególnych. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 12 października 2006 r. wskazujące, iż wnioskodawca wykonywał pracę przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym od dnia 12 marca 1974 r. do 31 grudnia 2005 r. na stanowisku spawacza, wymienionym w wykazie A pod lit. B dział XIV, poz. 12 pkt 2 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia Nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988r. w sprawie wykonywania pracy w szczególnych warunkach (Dz. Urz. MRLiGŻ, Nr 2 poz. 4), pozostaje bowiem w sprzeczności z danymi zawartymi w zwykłym świadectwie pracy z dnia 17.07.1998r. z którego wynika, iż w okresie zatrudnienia, tj. 27 stycznia 1971 r. do 31 maja 1998r. wnioskodawca wykonywał pracę ślusarza spawacza, a w pkt 8 tego świadectwa wskazano, iż nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach. Również w zaświadczeniach o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawionych na drukach Rp-7 z dnia 16 lipca 2003 r., 7 kwietnia 2004 r. i 13 kwietnia 2007 r. wskazano, iż od 27 stycznia 1971 r. do nadal wnioskodawca zatrudniony był jako ślusarz-spawacz. Nadto, w książeczkach spawacza wnioskodawcy brak jest przebiegu pracy.

Po przeanalizowaniu zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd uznał, iż wnioskodawca w spornym okresie bezsprzecznie nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach. Był on co prawda wówczas zatrudniony także przy pracach przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowwoodorowym (vide wykaz A, dział XIV, poz. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze - Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.) na stanowisku spawacza elektryczno-gazowego ( wykaz A, dziale XIV, poz. 2, pkt 2, stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988r. w sprawie wykonywania pracy w szczególnych warunkach - Dz. Urz. MRLiGŻ, Nr 2 poz. 4) jednak nie stale i nie w pełnym wymiarze czasu pracy. Z przedłożonych dokumentów wynika, że wnioskodawca pracował wówczas jednocześnie na stanowisku ślusarza i spawacza, zatem żadnej z tych prac nie mógł wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W ocenie Sądu wnioskodawca nie wykazał, iż w ramach zatrudnienia przez okres ponad 15-stu lat pracował w szczególnych warunkach, a skoro tak, to uznać należało, że H. S. nie spełnił wszystkich niezbędnych warunków do przyznania mu wcześniejszej emerytury, o której mowa w art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz w zw. z § 4 ust.l pkt 1 i 3 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Sąd podkreślił, że przy ustaleniu okresu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze uwzględnia się bowiem jedynie te okresy, w których praca wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku, zaś wykonywanie różnego rodzaju prac, na kilku stanowiskach, nie może stanowić podstawy do uznania wspomnianego okresu, jako okresu, od którego uzależnione jest przyznanie prawa do emerytury.

Na marginesie Sąd wskazał, iż wnioskodawcy nie należy się również emerytura na ogólnych zasadach, o których mowa w art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, gdyż zgodnie z nim emerytura na zasadach określonych w tym przepisie przysługuje mężczyźnie, który osiągnął wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat. Mając na uwadze powyższe, Sąd wyjaśnił, że wnioskodawca urodził się w dniu 28 grudnia 1951 r., a zatem nie spełnia wymogu posiadania określonego wieku emerytalnego.

Ze względów wskazanych powyżej, Sąd, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

Apelację od wyroku wywiódł pełnomocnik wnioskodawcy, zaskarżając go w całości i zarzucając mu: naruszenie przepisu art. 233 § k.p.c. przez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego skutkującą ustaleniem, że ubezpieczony nie wykazał, by w okresie od 12 marca 1974 r., do 31 maja 2005 r. - wykonywał pracę w warunkach szkodliwych, a zatem nie nabył prawa do emerytury, w sytuacji gdy:

- w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionym przez Cukrownię (...) S.A.Zakład w D. w dniu 12.10.2006r., jednoznacznie stwierdzono, iż ubezpieczony w okresie od 12.03.1974r., do 31.12.2005r., zajmował stanowisko - spawacz,

- świadkowie W. B. i L. R. zeznali, że ubezpieczony wykonywał w zakładzie prace tylko i wyłącznie zatrudnienie w charakterze spawacza,

- ubezpieczony w postępowaniu dowodowym wykazał, iż przez cały okres zatrudnienia w Cukrowni (...)w D. wykonywał tylko i wyłącznie prace spawacza i wykonywał je w pełnym wymiarze czasu pracy,

Mając na uwadze powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia przez ustalenie, iż ubezpieczony z dniem 29 grudnia 2011 r., nabył prawo do emerytury oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania za I i II instancję, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Uzasadniając swoje stanowisko ubezpieczony wskazał, iż dokonanie wpisu w jego dokumentacji osobowej w zakresie nazwy stanowiska pracy, tj. ślusarz – spawacz związane było wyłącznie z możliwością zwiększenia wynagrodzenia przewidzianego dla danej grupy zawodowej. Skarżący zaznaczył, że zmiana umożliwiała przejście na wyższą siatkę wynagrodzeń, przy jednoczesnym wykonywaniu tych samych zadań i obowiązków.

Ubezpieczony podkreślił, że w okresie zatrudnienia nigdy nie wykonywał prac ślusarskich. Zaznaczył, iż był przekonany, że jako spawacz zakwalifikowany będzie do grupy osób wykonujących prace w szczególnych warunkach. Pracodawca wystawił pierwsze świadectwo pracy, z którym ubezpieczony się nie zgadzał, miał jednak zapewnienie, że na „koniec" pracy dostanie prawidłowe.

Pełnomocnik wnioskodawcy zaznaczył również, że przedłożenie przez ubezpieczonego książeczki spawacza, nie zawierającej wpisów dotyczących przebiegu pracy, wynikało wyłącznie z faktu, że zakład pracy nie prowadził skrupulatnie dokumentacji pracowniczej; nie dbano o wpisy i odpowiednie adnotacje. Pracownicy nie mieli na to wpływu, pracowali fizycznie nie znali się na kwestach kadrowych i nie pilnowali swych spraw w tym względzie.

Ubezpieczony podkreślił, że złożył przed Sądem wszystkie możliwe dowody na poparcie swych twierdzeń.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy zasługiwała na uwzględnienie w sposób skutkujący zmianą zaskarżonego wyroku i przyznaniem H. S. prawa do emerytury, począwszy od 28 grudnia 2011 r.

Podnieść należy, że Sąd Okręgowy, dysponując prawidłowo zgromadzonym i pełnym materiałem dowodowym, dokonał jego nieprawidłowej oceny, co z kolei skutkowało błędnymi ustaleniami faktycznymi oraz nieprawidłową subsumcją prawną, która stała się podstawą do wydania zaskarżonego orzeczenia.

Podkreślić trzeba, że prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przewidziane jest w art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), zawartym w rozdziale 2 działu II ustawy dotyczącym urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. Przepis ten w ust. 4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 powyższego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z postanowieniami działu XIV pkt 12 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego należą prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: (1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz (2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. co najmniej 25 lat dla mężczyzn). W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem. Przepis ten ma charakter przejściowy, bowiem zawarty został w rozdziale 2 działu X ustawy zawierającym przepisy intertemporalne. Dotyczy on wyłącznie tych ubezpieczonych, którzy w dniu wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. na dzień 1 stycznia 1999 r., już legitymowali się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym - a w tym wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, lecz nie osiągnęli wieku emerytalnego.

W analizowanej sprawie bezsporne jest, iż wnioskodawca (...)r. ukończył(...) rok życia, nie przystąpił do OFE, rozwiązał stosunek pracy, a na dzień wejścia w życie ustawy emerytalnej posiadał ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Jednocześnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Cukrowni (...)w D.w okresie od 27 stycznia 1971 r. do 31 maja 1998 r. na stanowisku spawacza - ślusarza, co w konsekwencji stało się podstawą do wydania zaskarżonej decyzji.

Wobec powyższego, na etapie postępowania sądowego koniecznym było ustalenie, czy we wskazanym wyżej okresie wnioskodawca będąc zatrudnionym w Cukrowni wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu, pracę na stanowisku spawacza, tj. pracę uznaną za zatrudnienie w warunkach szczególnych.

I tak dokonując oceny spornego okresu zatrudnienia ubezpieczonego Sąd Okręgowy dopuścił dowód z wyjaśnień ubezpieczonego, zeznań świadków W. B.i L. R., na okoliczność ustalenia, w jakim charakterze oraz w jakim wymiarze czasu wnioskodawca był zatrudniony w Cukrowni (...)w D. w okresie od 27 stycznia 1971 r. do 31 maja 1998 r. jak również z dokumentacji osobowej, wyprowadzając ostatecznie wniosek, iż skarżący w spornym okresie nie był zatrudniony stale w warunkach szczególnych, co aktualnie uniemożliwia przyznanie mu prawa do żądanego świadczenia.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, stanowisko Sądu Okręgowego jest błędne, albowiem zgromadzony materiał dowodowy - zwłaszcza zeznania świadków - z całą stanowczością pozwala na przyjęcie, że w spornym okresie wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku spawacza, wymienioną w Dziale XIV, pod pozycją 12 (praca przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym) załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach klub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43). Zdaniem Sądu odwoławczego powyższe znajduje potwierdzenie zarówno (a w zasadzie przede wszystkim) w zeznaniach świadków W. B., L. R., wyjaśnieniach samego wnioskodawcy, jak i aktach sądowych.

W tym miejscu nadmienić należy, że zgodnie z art. 473 § 1 k.p.c. w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych, a zatem ten wyjątek od ogólnych zasad wynikających z art. 247 k.p.c. sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest również związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi. Tożsame stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 kwietnia 2009 r. (I UK 316/08, LEX nr 707858) wskazując, iż w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom. Nie może zatem ulegać wątpliwości, że pracownik albo ubezpieczony ubiegający się o świadczenie z ubezpieczenia społecznego może w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych wszelkimi dowodami wykazywać okoliczności, od których zależą jego uprawnienia z tytułu ubezpieczenia - także wówczas, gdy z dokumentu (np. zaświadczenia o zatrudnieniu) wynika co innego (art. 473 k.p.c.). Nie inaczej we wskazanym zakresie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 2 sierpnia 2012 r., ( III AUa 2677/11, LEX nr 1213891), gdzie podniósł, że okresy pracy w szczególnych warunkach mogą być wykazywane przed sądem wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi przez Kodeks postępowania cywilnego, a w szczególności dokumentami z osobowych akt pracowniczych, zeznaniami świadków, wyjaśnieniami stron. Bowiem w postępowaniu odwoławczym nie mają zastosowania ograniczenia dowodowe, którymi związany jest organ rentowy (§ 20 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.).

Mając na uwadze zaprezentowane i ugruntowane stanowisko judykatury, Sąd I instancji dopuścił dowód z przesłuchania zawnioskowanych przez H. S. świadków, zaś dokonując ich oceny doszedł do przekonania, że zeznania powołanych w sprawie świadków w sposób jednoznaczny opisują zarówno charakter zatrudnienia wnioskodawcy, jak i rodzaj powierzonych mu obowiązków. Znamienne jest to, że świadkowie pracowali razem z ubezpieczonym, co również dowodzi, iż dysponowali oni wiedzą w zakresie rodzaju obowiązków powierzonych osobom zatrudnionym na stanowisku spawacza. I tak W. B. zeznał, że ubezpieczony z całą pewnością był zatrudniony w Cukrowni na stanowisku spawacza. Świadek podkreślił, że wnioskodawca pracował w jego brygadzie, stąd dysponuje on wiedzą w zakresie rodzaju powierzonych mu czynności. Wskazał, że skarżący był jedynym spawaczem w brygadzie, której pozostali członkowie, w liczbie 7-9 osób byli zatrudnienia na stanowisku ślusarza. Do zakresu obowiązków ślusarzy tworzących brygadę należało przygotowanie pracy dla spawacza, ten zaś zajmował się wyłącznie spawaniem przygotowanych przez członków brygady elementów. Świadek podkreślał, że urządzenia w Cukrowni, tj. wyparki, kotły, cedziki, warniki, wapniarnia i podzespoły, tj. pompki lub rury były w przeważającej mierze wykonane ze stali, stąd obecność spawacza była niezbędna. Wyjaśniał, że ubezpieczony nigdy nie pomagał w wykonywaniu prac ślusarskich, albowiem mogłoby to spowodować znaczne zmęczenie ręki, skutkujące powstaniem trudności z precyzyjnym wykonaniem czynności spawalniczych. Dodatkowo wskazywał, że do obowiązków ubezpieczonego należało również wycinanie uszkodzonych części maszyn i urządzeń oraz zamocowanie w ich miejscu – poprzez przyspawanie – części sprawnych. Podkreślił, że wnioskodawca, poza przerwą śniadaniową, cały czas spawał, co wynikało również z faktu, że tworzył on wraz ze świadkiem brygadę tzw. awaryjną, której zadaniem było usuwanie awarii w całym zakładzie. Nie inaczej we wskazanym zakresie zeznał świadek L. R., który w Cukrowni (...) również był zatrudniony w charakterze spawacza, w sąsiedniej brygadzie. Świadek podał, że obaj z wnioskodawcą pracowali w dziale mechanicznym w brygadach 7-9 osobowych. Nadto wyjaśnił, że do obowiązków ślusarza należało przygotowanie poszczególnych elementów do spawania, zrobienie przeglądu przekładni oraz innych urządzeń, zaś spawacz miał za zadanie przygotowane uprzednio przez ślusarzy detale spawać. Podkreślał, że wszystkie maszyny w zakładzie pracy były żeliwne lub stalowe, stąd każda ich naprawa lub montaż związane były z koniecznością wykonania prac spawalniczych. Zaznaczył, że w Cukrowni było bardzo dużo pracy, zarówno w okresie kampanii, jak i poza nią. Wyjaśnił także, że dział mechaniczny, na którym był zatrudniony zarówno wnioskodawca, jak i świadek przygotowywał wszystkie urządzenia mechaniczne typu krajalnice, przenośniki taśmowe, kubełkowe i ślimakowe oraz wirówki. Wskazał, że jego brygada zajmowała się przygotowaniem do kampanii surowni, podczas, gdy brygada wnioskodawcy miała pod opieką wapniarnię i spław buraków. Zeznania świadków znalazły również odzwierciedlenie w wyjaśnieniach złożonych przez H. S., który podał, że od powrotu z wojska, tj. od października 1973 r. nieprzerwanie aż do 2006 r. był zatrudniony w charakterze spawacza. Ubezpieczony wyjaśniał, że przez cały - wskazany wyżej - okres zatrudnienia spawał konstrukcje stalowe, np. pod filtry świecowe, pod klasy błota, dokonywał wymiany koryt burakowych (średnio co 2 lata) oraz wymieniał łapacze - wszystkie urządzenia były wykonane ze stali. Dodatkowo spawał również i ciął belki stalowe. Podkreślił, że nigdy nie wykonywał prac ślusarskich. Wskazał, że był również taki okres kiedy wykonywał zatrudnienie na stanowisku spawacza obchodowego, przy czym najwięcej obowiązków związanych ze spawaniem poszczególnych elementów było mu powierzanych w okresie trwania kampanii cukrowej, kiedy to każdy z pracowników był znacznie bardziej obciążony ilością dodatkowej pracy.

Wobec powyższych ustaleń, bez znaczenia pozostaje fakt, że stanowisko na którym świadczył pracę ubezpieczony określone zostało mianem ślusarza – spawacza, albowiem zakres czynności wykonywanych przez wnioskodawcę bezsprzecznie świadczy o tym, że wykonywał wyłącznie prace spawalnicze wymienione w dziale XIV pkt 12 wykazu A (praca przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym) załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach klub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43). Powyższe prowadzi zaś do wniosku, że nieuprawnioną jest odmowa zaliczenia zatrudnienia wnioskodawcy w Cukrowni (...)w D. w okresie od 12 marca 1974 r. do 31 maja 1998 r., do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach w sytuacji, gdy wszystkie czynności, które wykonywał, były nierozerwalnie związane z zatrudnieniem na stanowisku spawacza. Podkreślić należy, że Sąd Apelacyjny uznał, iż do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych nie można zaliczyć H. S.okresu od 27 stycznia 1971 r. do 11 marca 1974r., albowiem zarówno z książeczki spawacza (k.24 as), jak i z wyjaśnień samego ubezpieczonego wynika, że dopiero od 12 marca 1974 r., tj. po zakończeniu kursu podstawowego spawania elektrycznego, który wnioskodawca odbył, po odbyciu służby wojskowej mógł on wykonywać czynności spawacza A zatem, wobec ustalenia, że czynności, które wykonywał wnioskodawca bezsprzecznie były wykonywane w warunkach szczególnych, co dodatkowo znalazło potwierdzenie zarówno w dokumentacji osobowej, jak i w zeznaniach powołanych w sprawie świadków, uznać należało, że bez znaczenia pozostaje nazwa stanowiska, na jakim zatrudniony był skarżący, a jedynie powierzony mu zakres obowiązków, a ten – jak wykazało przeprowadzone postępowanie – pozwala na wyprowadzenie jednoznacznego wniosku, iż ubezpieczony we wskazanym wyżej okresie był zatrudniony na stanowisku spawacza. Zaznaczyć bowiem wypada, iż zgodnie z wyjaśnieniem udzielonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 czerwca 2010 r. (II UK 21/10) dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tj. ślusarz - spawacz, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. względnie zarządzeniach resortowych (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 325; z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 329; z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz. 75 i z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152). Powyższe zaś świadczy o tym, że nawet jeśli w świadectwie pracy, czy też w innych dokumentach znajdujących się w aktach osobowych ubezpieczonego w sposób nieprawidłowy została wskazana nazwa stanowiska zajmowanego przez ubezpieczonego, to i tak nie może to być decydującym kryterium w zakresie jego oceny pod kątem zakwalifikowania do prac wykonywanych (czy też nie) w szczególnych warunkach, zwłaszcza wobec kategorycznych i w pełni wiarygodnych zeznań powołanego w sprawie świadka oraz informacji wynikających z akt.

A zatem, wobec jednoznacznych wyjaśnień ubezpieczonego oraz precyzyjnych i spójnych zeznań powołanych w sprawie świadków, Sąd Apelacyjny uznał, że wnioskodawca niewątpliwie w okresie od 12 marca 1974 r. do 31 grudnia 1998 r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienie na stanowisku spawacza, wymienionego w Dziale XIV, pod pozycją 12, wykazu A, załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Skoro zatem wnioskodawca udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a co za tym idzie spełnił wszystkie, konieczne do przyznania wcześniejszej emerytury warunki (wiek 60 lat, 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych), określone w przepisie art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U nr 153, poz. 1227 t. jedn. z 2009r., ze zm.) oraz rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (Dz. U nr 8, poz.43), to zasadnym było przyznanie mu prawa do żądanego świadczenia, począwszy od dnia 28 grudnia 2011r., tj. od daty w której wnioskodawca spełnił wszystkie, niezbędne do przyznania emerytury warunki (art. 129 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny, na mocy art. 386 § 1 k.p.c., orzekł jak w punkcie I sentencji.

Jednocześnie Sąd Apelacyjny uznał, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji w przedmiocie przyznania H. S. prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Podnieść należy, że ostatnia okoliczność niezbędna do wydania decyzji została ustalona w toku toczącego się postępowania przed Sądem pierwszej instancji. Dopiero bowiem na etapie postępowania sądowego można było stwierdzić, że wnioskodawca jest uprawniony do żądanego świadczenia, albowiem dopiero zeznania świadków dotyczące zakresu czynności wykonywanych przez ubezpieczonego potwierdziły, że w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy był zatrudniony na stanowisku spawacza, a tym samym udowodnił okres zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze przekraczającym 15 lat.

Zgodnie z art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zmienionym przez art. 1 ustawy z 23 stycznia 2009 r. (Dz. U. z 2009 r., Nr 42, poz. 338) w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2009r., w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Stosownie do przepisów zawartych w art. 2 tej ustawy do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Mając na uwadze powyższe, uznać należało, iż ostatnia okoliczność niezbędna do wydania decyzji została ustalona w toku toczącego się postępowania sądowego, dlatego też organ rentowy nie może ponosić odpowiedzialności za nieprzyznanie świadczenia, o czym Sąd Apelacyjny orzekł w punkcie II wyroku.

Zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) oraz § 2 ust. 1 w zw. z § 11 ust. 2 w zw. z § 12 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U nr 163, poz.1349), przy uwzględnieniu treści art. 108 § l k.p.c., art. 98 § l i 3 k.p.c. Sąd Apelacyjny, uwzględniając nakład pracy pełnomocnika, orzekł o kosztach postępowania w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz wnioskodawcy kwotę 210 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje, w tym koszty zastępstwa procesowego w kwocie 180 zł (punkt III sentencji).