Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Górska

Protokolant st. sekr. sąd. Marta Perkowska

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2014 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy ze skargi (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
w R.

o uchylenie wyroku Sądu Polubownego (Arbitrażowego) przy (...) Banków (...) w W. z dnia 7 listopada 2013 r. (sygn. akt (...)

I oddala skargę;

II zasądza od skarżącej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz przeciwnika skargi (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. kwotę (...) (siedmiu tysięcy dwustu siedemnastu) złotych tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt VIII GC 132/14

UZASADNIENIE

W skardze z dnia 10 marca 2014 r. (...) spółka Akcyjna w W. (poprzednio (...) Bank Spółka akcyjna w W.) wniosła o uchylenie wyroku Sądu Polubownego przy (...) Banków (...) z dnia 7 listopada 2013 r. sygn. akt (...) oraz zasądzenie od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. kosztów postępowania. Skarżąca podniosła odnośnie zaskarżonego wyroku następujące zarzuty:

I.  sprzeczności z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej polegającej na :

1)  naruszenia zasady swobody kontraktowania pomiędzy przedsiębiorcami (art. 353 ¹ w zw. z art. 77 ¹ k.c.) poprzez uznanie, że przedsiębiorcy nie mogą potwierdzić na piśmie warunków ustnych uzgodnień, co doprowadziło do naruszenia zasady pewności obrotu,

2)  naruszenia zasady reprezentacji osób prawnych poprzez uznanie, że prezes (...) nie była upoważniona do reprezentowania (...) przy zawarciu umowy (...), podczas gdy jest ona jedynym członkiem zarządu (...) i oświadczenia woli składane w imieniu (...) w istocie stanowią oświadczenia zarządu spółki, co doprowadziło do naruszenia zasady pewności obrotu i zasady, zgodnie z którą kontrahent przedsiębiorcy może polegać na danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego,

3)  naruszenia zasady pewności prawa poprzez uznanie, że bank związany był przepisami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/39/WE, z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych w zakresie standardów informowania klienta, podczas gdy dyrektywa ta w dniu zawarcia transakcji nie została implementowana do polskiego porządku prawnego,

4)  naruszenia zasad dyspozycyjności i kontradyktoryjności postępowania poprzez dokonanie przez sąd polubowny własnych, niezależnych od działań stron w postępowaniu ustaleń w zakresie kwestii braku umocowania prezesa zarządu przeciwnika, podczas gdy sąd polubowny nie może brać pod uwagę faktów niepowołanych przez strony,

5)  naruszenia zasady, iż sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem ani zasądzać ponad żądanie poprzez uznanie, że roszczenie przeciwnika wynika z walutowej transakcji zamiany stóp procentowych (...) zawartej pomiędzy bankiem a przeciwnikiem w dniu 8 sierpnia 2008 r.;

II.  pozbawienie banku możności obrony jego praw przed sądem polubownym poprzez uniemożliwienie zajęcia stanowiska w odniesieniu do kwestii umocowania prezesa zarządu przeciwnika do zawarcia transakcji w imieniu spółki (...), podczas gdy kwestia ta miała istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy przez sąd polubowny, a nie była podnoszona przez przeciwnika lub arbitrów na żadnym etapie postępowania i nie została wyjaśniona przez sąd polubowny ze stronami postępowania;

III.  niezachowanie wymagań co do składu sądu polubownego oraz podstawowych zasad postępowania określonych przez strony poprzez wydanie wyroku przez sąd polubowny w składzie niezgodnym z postanowieniami mającego zastosowanie do postępowanie przed sądem polubownym Regulaminu Sądu Polubownego przy (...) Banków (...), który obowiązywał w latach 2006-2010.

W uzasadnieniu skarżąca wskazała, że roszczenie dochodzone przed sądem polubownym wywodzi z rozliczenia transakcji, potwierdzonej pisemnej w dniu 14 sierpnia 2008 r. umową (...), umowy ramowej (...) oraz regulaminów. Roszczenie dochodzone pozwem wzajemnym przez przeciwnika wywodzone było zaś z umowy rachunku bankowego z dnia 5 czerwca 2000 r. Sąd polubowny oddalił powództwo główne, zasądzając jednocześnie na rzecz skarżącej kwotę 2.320.457,65 zł. Odnosząc się do zarzutów dotyczących sprzeczności wyroku z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej skarżąca podniosła, że postępowanie prowadzone było z naruszeniem fundamentalnych zasad prawa cywilnego i procesu cywilnego, co narusza prawo do rzetelnego procesu sądowego i standardy demokratycznego państwa prawa. Zakwestionowała ustalenie jakoby spółka (...) (dalej jako „ spółka (...)”) i mBank nie mogły zawrzeć umowy ustnie, a następnie potwierdzić jej pismem mBanku. Przedsiębiorcy mogą układać swoje stosunki według uznania, stąd strony miały pełną swobodę w zakresie trybu i formy zawarcia umowy. Strony współpracowały ze sobą od wielu lat, przeciwnikowi przedstawiano wady i zalety produktu finansowego, a w celu potwierdzenia zawarcia umowy strony zawarły umowę potwierdzającą oraz umowę ramową. Sąd polubowny zaniechał zbadania zgodności umowy z ustawą, odnosząc się wyłącznie do przesłanki miękkiej – zgodności z zasadami współżycia społecznego. Kwestionując ustalenie, że prezes zarządu spółki (...) W. G. nie była upoważniona do zawarcia transakcji z bankiem skarżąca podniosła, że osoba ta wskazana była w Umowie Ramowej z 2008 roku, która miała zastosowanie do transakcji, a nadto jej upoważnienie wynika z zasad reprezentacji osób prawnych (art. 38 k.c., art. 201 i 204 § 1 k.s.h.). Powyższych ustaleń nie zmienia fakt, że W. G. nie została wskazana w Umowie Ramowej 2003. Nadto, w ocenie skarżącej sąd polubowny poczynił we własnym zakresie ustalenia dotyczące umocowania W. G., nie komunikując ich stronom postępowania. Przeciwnik nie podnosił w toku postępowania braku umocowania prezesa zarządu, kwestia ta została omówiona dopiero w uzasadnienia wyroku bez możliwości odniesienia się do niej przez skarżącą. Powyższe pozbawiło skarżącą możności obrony swych praw. Skarżąca wskazała także, że przepisy dyrektywy 2004/39/WE dotyczące wykonywania obowiązków informacyjnych i badania adekwatności instrumentu finansowego nie miały bezpośredniego zastosowania w momencie zawierania transakcji przez strony, nie były implementowane. Skarżąca nie może ponosić zaś negatywnych skutków braku implementacji dyrektywy do polskiego porządku prawnego. Obowiązków takich nie nakładało również na bank rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2005 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych i banków powierniczych, stąd skarżąca nie miała obowiązku weryfikowania wiedzy i doświadczenia klienta. Skarżąca zakwestionowała również uprawnienie sądu polubownego do zmiany kwalifikacji podstawy faktycznej roszczenia przeciwnika – przeciwnik twierdził że jego roszczenia wobec banku wynikają z umowy rachunku bankowego, zaś sąd polubowny przyjął że jego podstawy stanowią postanowienia umowy (...) z 13 sierpnia 2008 r. W ocenie skarżącej niezachowanie wymagań co do składu sądu polubownego przejawiało się w tym, że arbiter przewodniczący został wybrany przez sąd. Tymczasem Prezes sądu polubownego wyznaczył arbitra przewodniczącego z listy arbitrów, stosownie do postanowień regulaminu sądu polubownego stanowiącego integralną część zapisu na sąd polubowny. Przeciwnik wniósł do sądu o wyznaczenie arbitra przewodniczącego w trybie art. 1171 k.p.c. wskazując, że wybór przewodniczącego z listy narusza zasadę równości stron. Dokonanie wyboru arbitra przez sąd narusza natomiast swobodę stron w ukształtowaniu umowy arbitrażowej, zmienia sposób powołania arbitrów ustalony przez strony. Nie było nadto podstaw do uznania za bezskuteczne udzielenia prezesowi sądu polubownego umocowania do wyboru arbitra przewodniczącego. Nie sposób nadto uznać aby wybrany przez prezesa sądu polubownego przewodniczący został odwołany, co rodzi wątpliwości co do składu sądu polubownego.

W odpowiedzi na skargę przeciwniczka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na jej rzecz od skarżącej kosztów postępowania.

Odnosząc się do kwestii składu sądu polubownego przeciwniczka wskazała, że skarżąca sama wnosiła o rozpoznanie sprawy z wyłączeniem postanowienia regulaminu dotyczącego wyboru arbitra przewodniczącego. Ponadto nie podważała w toku postępowania przed sądem polubownym wyboru arbitra przewodniczącego przez Sąd Okręgowy, a poza tym orzeczenie w tym przedmiocie jest prawomocne i nie może być w niniejszym postępowaniu ponownie badana kwestia bezskuteczności § 15 regulaminu sądu polubownego. Przeciwniczka w sposób obszerny odniosła się do motywów kwestionowanego wyroku sądu polubownego. Zakwestionowała, aby orzeczenie naruszało zasadę swobody umów i podała, że art. 77 ¹ k.c. dotyczy tylko umów ważnie zawartych, zaś zasada swobody umów nie jest nieograniczona. Chybione są również zarzuty dotyczące zastosowania przez sąd polubowny dyrektywy unijnej w sytuacji, gdy wskazano że przepisy te stanowią jedynie wzorzec interpretacyjny w zakresie prawa polskiego. Co do przepisów rozporządzenia z dnia 25 lipca 2005 r. sąd nie zastosował ich również wprost, wskazując jedynie, że uregulowane w nim standardy powinny być stosowane również w odniesieniu do firm inwestycyjnych i banków powierniczych.

W dalszej kolejności przeciwniczka zaprzeczyła, aby zasada kontradyktoryjności i reprezentacji należały do podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto zasady te nie zostały naruszone przez sąd polubowny. Zauważyła, że w trakcie postępowania zwracała uwagę na brak upoważnienia do zawierania transakcji przez W. G., w pozwie wzajemnym wskazywała osoby wyłącznie uprawnione w tym zakresie i fakt, że tylko z nimi kontaktowała się skarżąca przed dniem zawarcia transakcji. Powyższa okoliczność pozostaje bez znaczenia wobec faktu, że sąd polubowny nie wywiódł żadnych konsekwencji prawnych z faktu braku upoważnienia W. G., nie stanowiło to przyczyny stwierdzenia nieważności. Sąd polubowny ustalił bowiem, że transakcja w ogóle nie została zawarta. Ponadto chybione jest powoływanie się na zastosowanie umowy ramowej z 2008 roku w sytuacji, gdy umowa ta została podpisana po upływie blisko 2 miesięcy od zawarcia transakcji (...). Przeciwniczka zakwestionowała, aby sąd polubowny wyrokował co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem. Okoliczności faktyczne powołane w uzasadnieniu wyroku odpowiadają tym, powołanym w pozwie wzajemnym, a zasądzona kwota odpowiada kwocie żądania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Skarżąca wystąpiła w dniu 18 stycznia 2012 r. do Sądu Polubownego (Arbitrażowego) przy (...) Banków (...) w W. z pozwem przeciwko przeciwnikowi (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w R. domagając się zasądzenia kwoty 8.877.243,09 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 stycznia 2009 r. oraz kosztami postępowania.

W uzasadnieniu pozwu skarżąca złożyła wniosek o wyłączenie stosowania §15 regulaminu Sądu Polubownego przy (...) Banków (...) wskazując, że regulamin narusza zasadę równości stron w zakresie postanowień dotyczących powoływania arbitra przewodniczącego i jest bezskuteczny. W tej sytuacji, zamiast bezskutecznych przepisów regulaminu odpowiednie zastosowanie znajda przepisy k.p.c., w tym w szczególności art. 1171 § 2 pkt 1 k.p.c. Skarżąca podkreśliła, że jej wniosek jest wnioskiem o powołanie arbitra przewodniczącego i jego zastępcy w trybie określonym w art. 1171 § 2 pkt 1 k.p.c.

Dowód:

- pozew o zapłatę k. 189-208 tomu I akt (...)

W dniu 18 lutego 2013 r. przeciwniczka złożyła przeciwko skarżącej pozew wzajemny, domagając się zasądzenia kwoty 2.320.457,65 zł z odsetkami ustawowymi od konkretnie wskazanych kwot i dat, a także zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych. Jako podstawę prawną roszczenia przeciwniczka wskazała postanowienia umowy rachunku bankowego z dnia 5 czerwca 2000 r. Podała, że kwota, jakiej się domaga stanowi równowartość zablokowanej, a następnie pobranej w okresie od listopada 2008 r. do maja 2009 r. kwoty z prowadzonego dla przeciwniczki rachunku bankowego.

Dowód:

- pozew wzajemny k. 52-68 tomu II akt (...)

Postanowieniem Prezesa Sądu Polubownego przy (...) Banków (...) z dnia 10 sierpnia 2012 r. na arbitra przewodniczącego powołany został prof. Z. Ć.. Jako podstawę postanowienia wskazano § 15 ust. 2 Regulaminu Sądu Polubownego.

We wniosku z dnia 27 sierpnia 2012 r. przeciwnik skargi wniósł o wyłączenie wskazanego przez Prezesa Sądu Polubownego Arbitra Przewodniczącego. Wskazał, że postanowienie jest pozbawione podstaw prawnych, jako że postanowienie §15 ust. 2 jest bezskuteczne pomiędzy stronami, na co wskazał Sąd Apelacyjny w Szczecinie w postanowieniu z dnia 22 czerwca 2011 r. W przypadku zatem gdy arbitrzy boczni nie wybiorą arbitra przewodniczącego, arbiter ten powinien zostać wybrany przez sąd powszechny.

Dowód:

- postanowienie z dnia 10.08.2012 r. k. 247 tomu I akt (...)

- wniosek o wyłączenie arbitra k. 236-237 tomu I akt (...)

Postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie na wniosek przeciwniczki powołał na arbitra przewodniczącego w sprawie prowadzonej przez Stały Sąd Polubowny przy (...) Banków (...) z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w R. prof. A. S. (sygn. akt VIII GCo 86/12).

Dowód:

- postanowienie z dnia 30.08.2012 r. k. 224

Na rozprawie w dniu 18 marca 2013 r. arbiter przewodniczący zwrócił się do stron z pytaniem czy kwestionują skład sądu. Żadna ze stron nie zgłosiła zastrzeżeń w tym zakresie.

Dowód:

- protokół rozprawy z dnia 18.03.2013 r. k. 4-36 tomu III akt (...)

Z dniem 22 listopada 2013 r. (...) Bank Spółka Akcyjna w W. zmienił nazwę na (...) Spółka Akcyjna w W..

Okoliczność bezsporna

Wyrokiem z dnia 7 listopada 2013 r. Sąd Polubowny (Arbitrażowy) przy (...) Banków (...) w W. oddalił powództwo (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. (obecnie (...) Spółki Akcyjnej w W.) przeciwko spółce (...) i zasadził od skarżącej na rzecz przeciwnika skargi kwotę 7.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. W zakresie powództwa wzajemnego zasądził od skarżącej na rzecz przeciwnika kwotę 2.320.457,65 zł z ustawowymi odsetkami, uwzględniając w całości żądanie pozwu wzajemnego i orzekł o kosztach procesu.

Sąd Polubowny ustalił, że przeciwniczka prowadzi od wielu lat działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług transportowych. W dniu 28 listopada 2003 r. zawarła ze skarżącą Umowę Ramową w sprawie zasad współpracy w zakresie Transakcji rynku finansowego, obejmującą m. in. złotowe i walutowe lokaty terminowe, walutowe transakcje terminowe i lokaty dwuwalutowe. Umowa obejmowała także regulaminy skarżącej, w tym „Ogólne warunki współpracy z klientami w zakresie transakcji rynku finansowego”. W imieniu przeciwniczki do zawierania transakcji objętych umową ramową byli L. K. i W. L.. W okresie od 2003 do 2008 roku strony dokonały wielu operacji przewidzianych w umowie i w tym zakresie z przeciwniczką kontaktował się dealer walutowy M. M., oferując produktu banku i zawierając transakcje. W kwietniu 2008 roku M. M. przedstawił przeciwniczce ofertę zawarcia transakcji (...). Prezentacja została przedstawiona W. G. i głównemu księgowemu przeciwniczki L. K.. Prezentacja w formie pisemnej przedstawia transakcję jako optymalizującą ryzyko stóp procentowych i prognozowane stawki procentowe walut. Transakcja (...) została przedstawiona jako umożliwiająca obniżenie kosztu finansowania przy doborze waluty (...) o niższym indeksie odsetkowym lub/i zabezpieczenie ryzyka walutowego i stopy procentowej. Jako obszar ryzyka wskazano otwarcie na ryzyko walutowe. W części dotyczącej zabezpieczenia wskazano stopę procentową, limit na transakcje pochodne na poziomie 1 mln zł i rachunek kaucji. Nie wskazano na inne poza limitem zabezpieczenia transakcji. W zakresie ryzyk przekazano informację o ryzyku stopy procentowej, ryzyku walutowym. Przeciwniczka nie miała doświadczenia w dokonywaniu transakcji w walutach azjatyckich. Podczas rozmowy telefonicznej z W. G. w dniu 13 sierpnia 2008 r. doszło do uzgodnienia warunków transakcji (...), a dnia następnego bank przekazał przeciwniczce umowę nr (...) potwierdzającą ustalenie warunków. Kwotę transakcji określono na 10 mln zł, określono również walutę bazową i niebazową, podokresy odsetkowe. Umowa została podpisana przez W. G.. W potwierdzeniu wskazano, że w sprawach nieuregulowanych zastosowanie mają regulaminy – „Walutowe transakcje zamiany stóp procentowych (...)’ oraz „Ogólne warunki współpracy z Klientami w zakresie transakcji rynku finansowego”. Przeciwniczka nie została zapoznana z powyższymi regulaminami, nie zawarto umowy kaucji ani umowy ramowej dotyczącej (...). Po dacie transakcji strony zawarły umowę ramową nr (...) w sprawie zasad współpracy w zakresie rynku finansowego, która obejmowała m. in. walutowe transakcje zmiany stóp procentowych, a jako osoby uprawnione do zawierania transakcji wskazywała W. G. i L. K.. 21 sierpnia 2008 r. zawarto umowę kaucji, na mocy której przeciwniczka upoważniła skarżącą do obciążania swojego rachunku w celu ustanawiania i uzupełnienia zabezpieczenia. Dokumenty zostały podpisane przez W. G.. W okresie od 13 sierpnia do października 2008 r. dwukrotnie podwyższono limit na transakcję (...) ostatecznie do kwoty 3 mln zł, o czym przeciwnik nie został poinformowany. M. M. poinformował następnie o wystąpieniu straty i zażądał wpłacenia kaucji. Przeciwniczka nie podpisała umowy kaucji, a wezwanie do zapłaty otrzymała dopiero w styczniu 2009 r. Przeciwniczka zwracała się o podwyższenie limitu na transakcję (...) do 10 mln zł, jednak warunkiem powyższego było zabezpieczenie limitem kredytu. Pozwana wyraziła zgodę na zawarcie umowy kredytu zabezpieczonego hipoteką, ostatecznie jednak zaniechano dalszych ustaleń w tym zakresie. Skarżąca w związku z powstaniem salda debetowego na rachunku rozliczeniowym dokonała przedterminowego rozliczenia transakcji ustalając kwotę jej zamknięcia na 12.0689.718 zł i poinformowała o tym przeciwnika. W przedstawionej kalkulacji nie przedstawiono informacji, umożliwiających odtworzenie sposobu dokonania wyliczenia. Skarżąca nie dysponowała szczegółowym wyliczeniem i nie przekazała go przeciwniczce. Przed dokonaniem przedterminowego rozliczenia transakcji skarżąca pobrała z rachunku bankowego spółki kwotę 1.904.801,46 zł i obciążyła rachunek bieżący przeciwnika ustanawiając kaucję w wysokości 6.533.902,09 zł, a nadto wyksięgowała kwotę 3.630.014,45 zł na rachunek należności przeterminowanych. Łącznie z tytułu rozliczenia umowy (...) bank pobrał od przeciwniczki kwotę 2.320.457,65 zł, a kwotę zadłużenia z tytułu transakcji (...) ustalił na 8.877.243,09 zł. Przeciwniczka złożyła 26 stycznia 2009 r. oświadczenia o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli argumentując, że umowa została zawarta pod wpływem błędu.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd Polubowny uznał, że umowa (...) (Cross-C. S.) z dnia 13 sierpnia 2008 r., potwierdzona pisemnie w dniu następnym zawarta została jednak bez istnienia Umowy Ramowej w tym zakresie i przez osobę nieupoważnioną do zawierania transakcji z bankiem (...). Transakcje (...) zostały bowiem objęte Umową Ramową z 28 listopada 2003 roku, na mocy której do zawierania transakcji ze skarżącą byli L. K. i W. L.. Do dnia zawarcia umowy (...) nie zawarto umowy kaucji, nie doręczono regulaminu transakcji (...). W związki z lakoniczną treścią umowy (...) konieczne było jej dopełnienie poprzez wskazanie istotnych postanowień umownych, zaś wobec zaniechania tego umowę należało uznać za nieistniejącą. Podczas rozmowy telefonicznej w dniu 13 sierpnia 2008 r. nie uzgodniono istotnych elementów umowy dotyczących m. in. sposobu rozliczenia transakcji czy jej zabezpieczenia, wysokości limitu, możliwości przedterminowego zakończenia transakcji, nie osiągnięto co do nich konsensusu i nie zatwierdzono ich w formie pisemnej. Wobec nieustalenia istotnych postanowień umowy nie doszło do jej zawarcia.

Sąd Polubowny wskazał na obowiązek stosowania przez państwa członkowskie od 1 listopada 2007 r. dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków instrumentów finansowych ( (...)) oraz dyrektywy Komisji 2006/73/WE wprowadzającej środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzebę powyższej dyrektywy ( (...)), które mają na celu zwiększenie przejrzystości działania firm inwestycyjnych i procesów obsługi klientów. Powołane przepisy nie zostały implementowane do krajowego porządku prawnego, jednak, zdaniem Sadu, państwa członkowskie i ich organy krajowe mają obowiązek tak interpretować przepisy wewnętrzne, by cele niewdrożonej dyrektywy zostały osiągnięte. Do przeciwnika w trakcie zawierania transakcji stosowane powinny być standardy ochrony i informowania przewidziane w podanych dyrektywach oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2005 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych oraz banków powierniczych, nakładające obowiązek uzyskania informacji niezbędnych do oceny poziomu doświadczenia i wiedzy strony w dziedzinie inwestowania w instrumenty finansowe i dostosowania usługi oferowanej do poziomu doświadczenia klienta oraz zdolności ponoszenia ryzyka. Żaden z tych obowiązków nie został natomiast wykonany, mimo że wynika on również z Z. Dobrej Praktyki Bankowej.

Dodatkowo Sąd Polubowny uznał, że umowa (...) jest nieważna z uwagi na jej sprzeczność z zasadami współżycia społecznego – brak pełnej i rzetelnej informacji skarżącej o sytuacji prawnej w zakresie związanym z treścią czynności prawnej, ryzyku związanym z jej zawarciem, zaniechanie wskazania sposobu wyliczenia kwoty zamknięcia transakcji. W tej sytuacji przeciwnik nie miał możliwości zorientowania się w charakterze transakcji.

Dowód:

- wyrok Sądu Polubownego przy (...) Banków (...) z dnia 7.11.2013 r. k. 185-219 tomu III akt (...)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art.1206 § 1 k.p.c. strona może w drodze skargi żądać uchylenia wyroku sądu polubownego, jeżeli :

- strona nie była należycie zawiadomiona o wyznaczeniu arbitra, o postępowaniu przed sądem polubownym lub w inny sposób była pozbawiona możności obrony swoich praw przed sądem polubownym (pkt 2) ;

-nie zachowano wymagań co do składu sądu polubownego lub podstawowych zasad postępowania przed tym sądem, wynikających z ustawy lub określonych przez strony (pkt 4) .

Przepis art.1206 § 2 k.p.c. stanowi zaś , że uchylenie wyroku sądu polubownego następuje także wtedy, gdy sąd stwierdził, że:

1) według ustawy spór nie może być rozstrzygnięty przez sąd polubowny,

2) wyrok sądu polubownego jest sprzeczny z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego).

W orzecznictwie prezentowany jest pogląd, że użyte w art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. sformułowanie „podstawowe zasady porządku prawnego”, wskazuje, iż chodzi o takie naruszenia przepisów prawa materialnego, które prowadzą do pogwałcenia zasad państwa prawa (praworządności), a wyrok narusza naczelne zasady prawne obowiązujące w Rzeczypospolitej Polskiej oraz godzi w obowiązujący porządek prawny, czyli narusza pryncypia ustrojowo-polityczne i społeczno – gospodarcze (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2007 r., I CSK 82/07, OSNC 2008, nr 6,poz. 64, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2009 r., II CSK 397/08, System Informacji Prawnej LEX nr 523608).

Jednocześnie zarówno w orzecznictwie, jak i doktrynie postulowana jest ostrożność w dokonywaniu oceny, czy orzeczenie narusza podstawowe zasady porządku prawnego oraz zwężająca wykładnia sformułowania zawartego w art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. (zob. Tadeusz Ereciński, Karol Weitz, Sąd Arbitrażowy, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2008, str. 400). Dominuje pogląd, że ocena, czy wyrok sądu polubownego jest sprzeczny z podstawowymi zasadami porządku prawnego odnosi się do jego treści, a nie prawidłowości postępowania przed tym sądem. Do uchylenia wyroku sądu polubownego na podstawie klauzuli porządku prawnego może dojść w przypadku stwierdzenia, że objęte jego treścią skutki nie są zgodne z określoną normą zaliczaną do podstawowych zasad porządku prawnego obowiązującego w Polsce (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2010 r., I CSK 535/09, System Informacji Prawnej LEX, nr 602748, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 r., I CKN 822/97, OSNC 1999, nr 2, poz. 39, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2012 r., I CSK 312/11, System Informacji Prawnej LEX, nr 1163190).

Sąd nie uwzględnił skargi mBanku o uchylenie wyroku Sądu Polubownego uznając, że nie wystąpiły w istocie te naruszenia, które skarżący bank przedstawił w skardze.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do podnoszonego naruszenia art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. Sąd miał na uwadze fakt, że skarżący bank przedstawił kilka zasad, które w jego ocenie zostały naruszone w toku postępowania przed sądem polubownym i naruszenia te godzą w klauzulę porządku publicznego. Przed omówieniem jednak tych kolejnych zasad trzeba pamiętać, że postępowanie przed sądem polubownym różni się od tego, toczącego się przed sądem powszechnym. Sąd polubowny nie jest zobligowany do stosowania przepisów prawa procesowego, również nie jest zobligowany do stosowania wszystkich przepisów prawa materialnego. Za podstawowe zasady porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej nie mogą być uznane niektóre z tych wymienionych w skardze, np. zasada „reprezentacji osób prawnych”, zasada zakazu orzekania co do przedmiotu, który nie został objęty żądaniem, zasada kontradyktoryjności. Są to bowiem reguły wykształcone na gruncie polskiego prawa procesowego w związku z obowiązującym modelem postępowania, jednak uchybienie tym zasadom nie jest równoznaczne z naruszeniem klauzuli porządku publicznego.

Niezależnie od braku spełnienia kryterium „podstawowych zasad porządku prawnego”, wskazać trzeba, że samo uznanie przez Sąd Polubowny że prezes zarządu spółki (...) W. G. nie była upoważniona do reprezentowania przeciwniczki przy zawarciu umowy (...) nie miało, jak wynika z uzasadnienia wyroku, wpływu na rozstrzygnięcie sądu polubownego. Z uzasadnienia wyroku Sądu Polubownego (str.20-21) wynika bowiem, że zapadłe rozstrzygnięcie było przede wszystkim konsekwencją uznania, że nie doszło do zawarcia transakcji (...) z uwagi na nieuzgodnienie wszystkich istotnych elementów umowy. Sąd Polubowny w szczególności uznał, że do istotnych postanowień umowy, które nie zostały ustalone, zaliczyć trzeba sposób dokonywania rozliczenia transakcji, zabezpieczenie transakcji, warunki, w jakich może dojść do przedterminowego zakończenia transakcji a także prawa i obowiązki stron w razie przedterminowego jej zakończenia. Żaden z tych elementów nie został objęty porozumieniem w czasie rozmowy telefonicznej w dniu 13 sierpnia 2008 r. ani też nie został potwierdzony w dniu 14 sierpnia . Wniosek taki był z kolei wynikiem ustalenia, że skarżąca nie doręczyła przeciwniczce przed rzekomym zawarciem umowy w formie ustnej i sporządzeniem potwierdzenia w formie pisemnej regulaminów dotyczących transakcji walutowych oraz warunków współpracy z klientem, a przede wszystkim umowy ramowej w sprawie zasad współpracy w zakresie transakcji rynku finansowego oraz regulaminu (...). O braku konsensu co do istotnych składników umowy świadczył też, zdaniem Sądu Polubownego, brak uzgodnień co do limitu odpowiadającego różnicy kursowej w kwotach bazowych oraz stosownego doń zabezpieczenia (str. 24 uzasadnienia) .

Obowiązująca umowa ramowa z 28 listopada 2003 roku nie mogła stanowić podstawy do zawarcia transakcji (...), jako że tej transakcji zakresem umowy ramowej nie objęto, pomimo tego, iż w momencie jej zawierania transakcja (...) znajdowała się już w ofercie banku. Z kolei jedynie regulamin (...) umożliwiał określenie istotnych elementów umowy, zaś wobec braku możliwości zapoznania się przez przeciwniczkę z treścią regulaminu i odtworzenia tych elementów, umowę uznano za nieistniejącą. Samo tylko stwierdzenie braku upoważnienia W. G. do zawierania transakcji (str. 17 uzasadnienia) nie było przyczyną uzasadniającą uwzględnienie powództwa wzajemnego i oddalenie powództwa głównego. Sąd polubowny wskazał na tę okoliczność, jednak nie wywiódł z niej żadnych skutków. Skoro stwierdzenie dotyczące braku upoważnienia W. G. nie miało żadnego wpływu na rozstrzygnięcie, to skutek tego wyroku nie może być uznany za sprzeczny z podstawowymi zasadami porządku prawnego obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Sąd nie podzielił również stanowiska strony skarżącej jakoby doszło do naruszenia zasady swobody kontraktowania, wyrażonej w art. 353 ¹ k.c. w zw. z art. 77 ¹ k.c.

Istotne w tym zakresie jest to, czy przy ferowaniu wyroku przez Sąd Polubowny uwzględniono kryteria wynikające z art. 353 ¹ k.c, 60 i 65 kc, a zatem sposób przeprowadzenia interpretacji postanowień umowy, nie zaś sam jej wynik, na co zwrócono uwagę także w wyroku Sadu Najwyższego z dnia 30 września 2010 r., I CSK 342/10, System Informacji Prawnej LEX nr 784176). W przeciwnym razie doszłoby w istocie do merytorycznej oceny zaskarżonego wyroku, do czego sąd rozpoznający skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego nie jest uprawniony.

Skarżący zarzucał, że Sąd Polubowny przyjął, że nie można zawierać umowy w drodze telefonicznej rozmowy, a następnie potwierdzić w formie pisemnej skutków poczynionych ustaleń. Wbrew jednak tym zarzutom z uzasadnienia wyroku Sądu Polubownego wynika, że Sąd ten nie negował możliwości ustalenia takich warunków w drodze porozumiewania się na odległość pomiędzy przedsiębiorcami. Wskazał jedynie, że w trakcie rozmowy przeprowadzonej przez przedstawiciela skarżącego banku z W. G. nie uzgodniono wszystkich istotnych elementów, co skutkować musi uznaniem, że kontrahent banku nie był świadomy wszystkich warunków, postanowień i skutków tej umowy. W takiej sytuacji nie mógł mieć zastosowania art. 77 ¹ k.c., który stanowi, że w wypadku, gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy pisemnej jedna strona niezwłocznie potwierdzi w piśmie skierowanym do drugiej strony, a pismo to zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy, niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w piśmie potwierdzającym, chyba że druga strona niezwłocznie się temu sprzeciwiła na piśmie. Zastosowanie cytowanego uregulowania wchodzi w rachubę wtedy, gdy w sposób skuteczny zawarto umowę, a jedynie nie dokonano tego w formie pisemnej. Potwierdzenie dotyczy zatem takich kwestii, które zostały uprzednio ustalone ustnie w rozmowie telefonicznej. Jak przyjął Sąd Polubowny, strony nie poczyniły szczegółowych ustaleń w zakresie wzajemnych praw i obowiązków – dokonywania rozliczenia transakcji, zabezpieczenia transakcji, warunków przedterminowego zakończenia transakcji i sposobu jej rozliczenia w razie takiego zakończenia. Wniosek ten poprzedzony został wykładnią oświadczeń woli dokonaną w oparciu o przepis art. 65 k.c. (str. 23- 24 uzasadnienia wyroku).

W sytuacji zatem, gdy przyjęto, że nie doszło do poczynienia pełnych ustaleń w rozmowie telefonicznej, nie mogły być one następnie przedmiotem potwierdzenia.

Podkreślenia wymaga przy tym fakt, że zasada swobody umów nie jest całkowicie nieograniczona. Granice tej swobody wyznaczają bowiem bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa, natura zobowiązania, zasady współżycia społecznego. Przyjęcie, że skarżąca wykorzystała przewagę w kontraktowaniu z klientem detalicznym, nieprecyzyjne przedstawiła warunki umowy co uniemożliwiło zorientowanie się w charakterze transakcji i związanym z nią ryzyku, uzasadniało przyjęcie przez Sąd Polubowny alternatywnej przyczyny oddalenia powództwa, a mianowicie nieważności umowy wynikającej ze sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Sąd doszedł również do przekonania, że w toku postępowania przed Sądem Polubownym nie doszło do naruszenia zasady pewności prawa wskutek zastosowania przez ten Sąd dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/39 w sprawie rynków instrumentów finansowych (dyrektywy (...)). Z treści uzasadnienia Sądu Polubownego wynika wprost stwierdzenie Sądu, iż opisywana dyrektywa nie była implementowana do porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej w momencie, kiedy miała być zawarta umowa (...). Jedocześnie jednak uzasadniono, z jakich przyczyn w przekonaniu Sądu, dyrektywa ta winna być wskazówką dla oceny sposobu postępowania banku jako kontrahenta dwustronnej czynności prawnej. W tym zakresie Sąd Polubowny powołał się na potrzebę prowspólnotowej wykładni przepisów prawa polskiego przez organy sądowe i administracyjne, konieczność tworzenia stabilnych ram prawnych dla europejskiego rynku kapitałowego i uwzględnienie zasady zaufania do banku, rzetelności i staranności jego działania. Powołał także przepisy, które stanowią odzwierciedlenie powyższego stanowiska, a mianowicie rozporządzenie Ministra Finansów z 28 grudnia 2005 roku w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych oraz banków powierniczych, z których to przepisów wyprowadził obowiązki informacyjne, jakie spoczywały na banku. Taki sposób wykładni, jaki przyjął sad polubowny był niejednokrotnie wskazywany przez Sąd Najwyższy w jego orzeczeniach W wyroku z dnia 16 lutego 2012 r. Sąd Najwyższy wskazał, że w zakresie terminowych operacji finansowych, polegających na zawieraniu przez banki z kontrahentami terminowych umów opcyjnych, należy stosować zbliżony lub podobny przedkontraktowy standard informacyjny wynikający z postanowień dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych ( (...)), nawet jeżeli w chwili zawarcia umowy z bankiem dyrektywa ta nie była jeszcze implementowana do polskiego porządku prawnego (IV CSK 225/11, opubl. w OSNC 2012/9/105). Cytowane orzeczenie odnosiło się do sytuacji, w której miało dojść do zawarcia transakcji opcji walutowej pomiędzy bankiem a przedsiębiorcą, stąd jest ono adekwatne w niniejszym stanie faktycznym. Bezsporna okoliczność braku implementacji analizowanej dyrektywy, jak zauważył Sąd Polubowny, nie zwalniała skarżącej od stosowania standardów w niej zawartych, tym bardziej że są one zbliżone do tych, określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z 2005 roku, a nadto wynikają z zasad rzetelności, uczciwości i profesjonalizmu. W tej sytuacji brak jest podstaw do przyjęcia, że doszło do naruszenia zasady pewności prawa.

Za chybiony uznał Sąd również argumentację strony skarżącej co do tego, że w postępowaniu przed sądem polubownym naruszono zasadę dyspozycyjności i kontradyktoryjności poprzez samodzielne dokonanie ustaleń w zakresie braku umocowania do reprezentacji spółki (...) przez prezesa zarządu W. G.. W pierwszej kolejności trzeba wskazać, że dokonanie takiego ustalenia nie stanowi naruszenia zasady dyspozycyjności. Zasada dyspozycyjności (rozporządzalności) zakłada, że od woli strony zależy rozpoczęcie i kontynuowanie procesu, jak również, że od aktywności strony w formułowaniu twierdzeń i wniosków uzależnione jest podejmowanie określonych czynności przez sąd. Z kolei zasada kontradyktoryjności wypływa z art. 3 k.p.c., zgodnie z którym strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. W sytuacji zatem, gdy strony przedstawiają określone dokumenty, sąd jest uprawniony do dokonania samodzielnej ich wykładni oraz wyprowadzenia wniosków z ich analizy.

Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie, jako że do pozwu dołączono odpis umowy ramowej z dnia 28 listopada 2003 r., z której wynikało, kto był uprawniony do reprezentacji spółki (...) w relacjach ze skarżącym bankiem. Z tych względów nie sposób uznać, że doszło do naruszenia powołanych powyżej zasad tym bardziej, że dokonanie omawianego ustalenia nie miało wpływu na treść rozstrzygnięcia Sądu polubownego, o czym mowa była we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia.

W dalszej kolejności Sąd nie podzielił zarzutu skarżącej co do tego, że Sąd Polubowny niezasadnie przyjął, jakoby powództwo wzajemne zgłoszone przed sądem polubownym przez spółkę (...) wynikało z walutowej zamiany stóp procentowych (...), podczas gdy spółka w pozwie wzajemnym wskazywała jako podstawę roszczenia łączącą strony umowę rachunku bankowego. W tym zakresie trzeba podkreślić, że strona domagająca się zasądzenia określonego roszczenia obowiązana jest wskazać okoliczności faktycznie, z których roszczenie wywodzi. Jednocześnie nie ma jednak obowiązku wskazywania podstawy prawnej dochodzonego roszczenia. Niewątpliwe w pozwie wzajemnym przedstawione zostały wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia, a zatem fakt związania stron umowami ramowymi, umowami rachunku bankowego i wszelkimi konsekwencjami, jakie z tego w ocenie przeciwniczki wynikały. Treść uzasadnienia wyroku Sądu Polubownego wskazuje na to, że sąd polubowny podzielił argumentację, która wskazana została w pozwie wzajemnym, a dotyczącą bezprawnego pobrania środków z rachunku bankowego powódki, zaś ustalenia faktyczne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku pokrywają z faktami wskazanymi w pozwie wzajemnym. W tej sytuacji nie sposób dokonywać sztucznego rozróżnienia pomiędzy wskazaniem prze powoda - jako podstawy roszczenia - umowy rachunku bankowego, a przyjęciem, iż roszczenie to wynika z transakcji (...). Skoro umowę (...) sąd polubowny uznał za nieistniejącą, ewentualnie nieważną, to uzasadnione było zasądzenie zwrotu kwot, jakie pobrane były z rachunku bankowego przeciwniczki na podstawie nieistniejącej transakcji (...) jako kwot pobranych bez podstawy prawnej, nienależnych.

Niezasadne okazały się również zarzuty skarżącej, oparte na przepisach art. 1206 § 1 pkt 1 i 4 k.p.c.

W pierwszej kolejności strona skarżąca zarzucała, że sąd polubowny uniemożliwił bankowi wypowiedzenie się w kwestii umocowania prezesa zarządu spółki (...) i przez to została pozbawiona możliwości obrony swych praw. W tym zakresie podkreślić trzeba, że z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że zarzut pozbawienia obrony swych praw zasługuje na uwzględnienie, gdy to pozbawienie miało charakter całkowity, gdy uniemożliwiono stronie zaprezentowanie swoich racji w trakcie procesu. Wadliwość czynności procesowych musiała skutkować uniemożliwieniem stronie udziału w postępowaniu lub w znacznej jego części (np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2002 r., II CKN 399/01, System Informacji Prawnej, LEX nr 196607). W tej sprawie taka okoliczność z pewnością nie miała miejsca. Z protokołów rozpraw przed sądem polubownym wynika, że każda ze stron miała możliwość zaprezentowania swojego stanowiska, miała zapewnioną swobodę wypowiedzi, co więcej, strony mogły przedstawić podsumowanie swojego stanowiska przed wydaniem przez sąd rozstrzygnięcia (k. 180, tom III). Arbiter przewodniczący zwracał się wielokrotnie do stron o ustosunkowanie się do określonych kwestii, m. in. dotyczących właściwości sądu polubownego, a także o przedstawienie stanowiska po wymianie pism procesowych (protokół rozprawy z dnia 3 czerwca 2013 r.). W tej sytuacji nie sposób mówić o pozbawieniu strony prawa do obrony poprzez ten tylko fakt, że strona nie wypowiedziała się co do stwierdzonego braku upoważnienia W. G. do zawarcia umowy.

Nieuzasadniony był również zarzut dotyczący braku zachowania składu sądu polubownego z uwagi na to, że w sądzie zasiadała osoba wyznaczona przez Sąd Okręgowy w Szczecinie na podstawie postanowienia, nie zaś arbiter wyznaczony zgodnie z przepisami regulaminu, obowiązującego w postępowaniu przed sądem polubownym. Przy ocenie tego zarzutu najistotniejsze znaczenie miał przepis art. 1193 k.p.c., zgodnie z którym jeżeli uchybiono przepisom niniejszej części, od których strony mogą odstąpić, albo uchybiono określonym przez strony zasadom postępowania przed sądem polubownym, strona, która o powyższym uchybieniu wiedziała, nie może podnieść zarzutu takiego uchybienia przed sądem polubownym ani też powołać się na takie uchybienie w skardze o uchylenie wyroku sądu polubownego, jeżeli nie podniosła zarzutu niezwłocznie lub w terminie określonym przez strony bądź przepisy niniejszej części.

Cytowany przepis odnosi się do części V „Sąd Polubowny Arbitrażowy” , obejmującej m.in. uzgodnienia stron co do sposobu powołania arbitrów (art. 1171 k.p.c.)

Uregulowanie zawarte w art. 1193 k.p.c. faktycznie uniemożliwia zgłoszenie przez stronę w skardze o uchylenie wyroku sądu polubownego zarzutu naruszenia przepisu względnie obowiązującego lub ustalonych przez strony zasad postępowania, jeżeli strona nie zgłosiła takiego zarzutu niezwłocznie po tym, jak się o tym dowiedziała. Stwierdzić zatem należy, że skoro sposób wyznaczania arbitrów był określony w regulaminie, obowiązującym przed Sądem Polubownym (w powoływanym przez strony §15) i w ocenie skarżącego banku skład Sądu Polubownego winien być wyznaczony zgodnie z postanowieniami regulaminu, powinien o tym wspomnieć z chwilą przystąpienia przez Sąd Polubowny do procedowania. Skoro tego nie uczynił i nie zgłaszał zarzutu w tym zakresie w trakcie postępowania przed Sądem Polubownym, obecnie zgłoszony zarzut należy uznać za spóźniony. Z protokołu pierwszej rozprawy przed Sądem Polubownym wynika zaś, że Sąd zwrócił się do stron wprost z zapytaniem, czy kwestionują skład sądu polubownego. Odpowiedź zarówno spółki (...), jak i skarżącego banku była negatywna. Co za tym idzie, skarżąca utraciła możliwość zgłaszania zarzutu z tego tytułu, że superarbitrem była osoba wyznaczona przez Sąd Okręgowy w Szczecinie, a nie wyznaczona zgodnie z postanowieniem regulaminu.

Niezależnie do tego trzeba wskazać, że skarżąca w pozwie skierowanym do sądu polubownego sama zgłosiła potrzebę wyboru takiego arbitra w oparciu o treść art. 1171§ 2 pkt 1 k.p.c. wskazując na bezskuteczność postanowień regulaminu, wynikających z §15. Także i z tych względów tego zarzutu Sąd nie mógł uwzględnić.

Mając na uwadze to, że wszystkie omówione zarzuty okazały się bezzasadne, Sąd uznał że nie ma podstaw do podważenia zaskarżonego wyroku. W konsekwencji Sąd skargę o uchylenie wyroku Sądu Polubownego oddalił.

Konsekwencją oddalenia skargi było, stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu, zasądzenie od skarżącej na rzecz przeciwniczki poniesionych przez nią kosztów procesu. Rozstrzygniecie w tym zakresie oparte zostało na treści art., 108 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na przyznaną na rzecz przeciwniczki kwotę w wysokości 7.217 zł składa się opłata skarbowa od pełnomocnictwa (k. 92) oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 7.200 zł, obliczone na podstawie §6 pkt 7 ze. Z §2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013 r., poz. 490).

Sygn. akt VIII GC 132/14

Szczecin, 24 listopada 2014 roku

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...).