Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II BP 14/11
POSTANOWIENIE
Dnia 14 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar
w sprawie z powództwa C. K.
przeciwko Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
o przywrócenie do pracy,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 14 lutego 2012 r.,
na skutek skargi strony pozwanej o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 5 stycznia 2011 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi do rozpoznania,
2. zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 120 zł
(sto dwadzieścia) tytułem zwrotu kosztów postępowania
skargowego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 5 stycznia 2011 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy oddalił
apelacje powódki C. K. i pozwanej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa w Warszawie od wyroku Sądu Rejonowego– Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 1 lipca 2010 r. zasądzającego od pozwanej na rzecz powódki
kwotę 6.823,80 zł tytułem odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie za
wypowiedzeniem umowy o pracę.
2
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem powyższego
prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego pozwany pracodawca, zaskarżając go w
części oddalającej jego apelację, zarzucił naruszenie:
- art. 378 § 1 k.p.c. poprzez nierozpoznanie sprawy w granicach apelacji w
zakresie podniesionych w niej zarzutów;
- art. 382 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie przez Sąd drugiej instancji, że
zeznania świadków wskazywały, iż o przyczynach nieobecności powódki w
pracy wiedzieli najbliżsi współpracownicy powódki, w sytuacji, gdy z zeznań
żadnego ze świadków taka okoliczność nie wynikała;
- art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej w
związku z art. 378 § 1 k.p.c. i nierozpoznanie przez Sąd drugiej instancji
istoty sprawy apelacyjnej w granicach wniosków i zarzutów apelacyjnych, co
pozbawiło pozwaną prawa do kontroli instancyjnej orzeczenia Sądu
pierwszej instancji i tym samym konstytucyjnego prawa do sądu;
- art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej w związku z art. 328 § 2 k.p.c. i
nieodniesienie się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do zarzutów
apelacji, co pozbawiło pozwaną wyczerpującej informacji o przyczynach
rozstrzygnięcia sporu, podważając przez to konstytucyjną zasadę zaufania
obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa.
W uzasadnieniu skargi pozwana podniosła, że brak ustosunkowania się
przez Sąd drugiej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do zarzutów
apelacji dotyczących błędnej oceny dowodów dokonanej przez Sąd pierwszej
instancji spowodował nierozpoznanie zarzutów apelacji. Sąd odwoławczy nie
odniósł się do błędnej oceny zeznań świadków /.../ dotyczących praktyki udzielania
urlopów wypoczynkowych pracownikom pozwanej oraz do treści dokumentów w
postaci wniosków urlopowych pracowników Departamentu Prawnego pozwanej
złożonych w latach 2007 - 2009 oraz zeznań powódki sprzecznych w tym zakresie
z zeznaniami D. W. Sąd Okręgowy pominął także zarzut apelacyjny pozwanej co
do nieuwzględnienia przez Sąd pierwszej instancji przy ocenie stanu faktycznego
sprawy zeznań świadka J. S. na okoliczność przestrzegania dyscypliny pracy. W
wyniku wydania niezgodnego z prawem orzeczenia pozwana poniosła szkodę w
kwocie 6.823,80 zł, wypłaconej na rzecz powódki tytułem odszkodowania. Z uwagi
3
na wartość przedmiotu zaskarżenia pozwana nie ma i nie miała możliwości
wzruszenia zaskarżonego wyroku na drodze skargi kasacyjnej, brak jest również
ustawowych podstaw do wniesienia skargi o wznowienie postępowania.
Według skarżącej zaskarżony wyrok jest niezgodny z art. 378 § 1 k.p.c., art.
382 k.p.c., art. 45, art. 78, art. 176 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej w
związku z art. 378 § 1 k.p.c. oraz z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej w
związku z art. 328 § 2 k.p.c., co uzasadnia wniosek o stwierdzenie jego
niezgodności ze wskazanymi przepisami prawa.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku jest
nadzwyczajnym środkiem prawnym służącym kontroli legalności zaskarżonego
orzeczenia w związku z możliwością ubiegania się o przyznanie od Skarbu
Państwa odszkodowania za szkodę wyrządzoną wydaniem prawomocnego
orzeczenia (art. 4171
§ 2 k.c.). Orzeczenie niezgodne z prawem - w rozumieniu art.
4241
k.p.c. w związku z art. 4171
§ 2 k.c. - to orzeczenie, które jest sprzeczne z
zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami i z ogólnie przyjętymi
standardami rozstrzygnięć albo zostało wydane w wyniku szczególnie rażąco
błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa, które jest oczywiste i nie
wymaga głębszej analizy prawniczej. Podstawą skargi, zgodnie z art. 4244
zdanie
drugie k.p.c., nie mogą być jednak zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny
dowodów, a Sąd Najwyższy jest związany ustaleniami faktycznymi stanowiącymi
podstawę zaskarżonego orzeczenia (art. 39813
§ 2 w związku z art. 42412
k.p.c.).
Wyłączenie to oznacza pozbawienie strony możliwości kwestionowania
prawidłowości dokonanych przez sąd ustaleń mieszczących się w granicach
sędziowskiej swobody oceny i wnioskowania na podstawie zgromadzonego w
sprawie materiału dowodowego. Stawiany przez pozwaną zarzut naruszenia art.
382 k.p.c., polegający na błędnej ocenie przez Sąd drugiej instancji zeznań
świadków, uchyla się zatem spod kontroli Sądu Najwyższego, gdyż wprost dotyczy
oceny dowodów.
4
Kolejny zarzut skarżącego dotyczący naruszenia art. 378 § 1 k.p.c. poprzez
nieodniesienie się Sądu drugiej instancji do zarzutów apelacji pozwanej
dotyczących błędnej oceny dowodów w postaci zeznań świadków, dokonanej przez
Sąd Rejonowy, jest natomiast oczywiście nieuzasadniony. Przepis art. 378 § 1
zdanie pierwsze k.p.c. zobowiązuje Sąd drugiej instancji do rozpoznania sprawy w
granicach apelacji, czyli do ponownej oceny merytorycznej sprawy w granicach
wyznaczonych przez stronę zakresem zaskarżenia, stawianymi zarzutami i
wnioskami. Sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest
związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa
materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa
procesowego (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31
stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008 nr 6, poz. 55). W niniejszej sprawie
Sąd Okręgowy, uzasadniając rozstrzygnięcie wskazał, że podziela podstawę
faktyczną i prawną wyroku Sądu Rejonowego, a zarzuty apelującego odnośnie do
dokonanej przez Sąd pierwszej instancji oceny dowodów uznaje za nietrafne, bo
strona pozwana nie wykazała, iż dowody zostały ocenione w sposób rażąco
wadliwy, sprzeczny z zasadami logiki bądź doświadczenia życiowego. W takiej
sytuacji uznać należy, że zarzut apelacyjny został rozpoznany, a ustalenia
faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy w oparciu o ocenę dowodów stały się
podstawą faktyczną wyroku Sądu drugiej instancji (por. wyroki Sądu Najwyższego:
z dnia 20 stycznia 2010 r., II PK 178/09, LEX nr 577829, z dnia 8 lutego 2007 r., I
CSK 410/06, LEX nr 439229, z dnia 8 grudnia 2005 r., II CK 317/05, LEX nr
188553). Jak zaś już powiedziano, kwestionowanie w drodze skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku oceny dowodów i ustaleń
faktycznych poczynionych przez Sąd odwoławczy jest niedopuszczalne.
W związku ze stwierdzeniem niezasadności zarzutu odnoszącego się do
naruszenia art. 378 § 1 k.p.c., za oczywiście bezzasadne uznać należy również
zarzuty naruszenia art. 45 ust. 1, art. 78, art. 176 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej
Polskiej w związku z art. 378 § 1 k.p.c. oraz art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej
Polskiej w związku z art. 328 § 2 k.p.c., bo wywodzą się one wprost z twierdzenia o
nierozpoznaniu przez Sąd Okręgowy zarzutów apelacyjnych strony pozwanej.
Dodać jedynie można, że istota sprawy apelacyjnej polegała na rozstrzygnięciu, czy
5
prawidłowo Sąd Rejonowy ocenił, że rozwiązanie umowy o pracę z powódką było
nieuzasadnione. Sąd drugiej instancji rozstrzygnął w tym przedmiocie, akceptując
stanowisko Sądu pierwszej instancji, wobec czego brak jest podstaw do
postawienia Sądowi Okręgowemu zarzutu nierozpoznania istoty sprawy.
Z tych względów Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji (art. 4249
k.p.c.).
O kosztach postępowania orzeczono po myśli art. 98 k.p.c., w związku z §
12 ust. 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) – Dz.U. Nr 163, poz.1349 ze
zm., mając na względzie stanowisko zawarte w uchwale siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 24 lutego 2011 r., I PZP 6/10 (niepublikowana), mającą moc
zasady prawnej, w której stwierdzono, iż podstawę zasądzenia przez sąd opłaty za
czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego w sprawie ze stosunku pracy o
odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 § 1 w związku z art. 58 k.p., stanowi
stawka minimalna określona w § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie (...). Mimo, że uchwała ta wprost odnosi się do opłaty za czynności
adwokata z tytułu zastępstwa prawnego w sprawie ze stosunku pracy o
odszkodowanie, będące jednym z uprawnień pracownika w razie niezgodnego z
prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia, to
jednak niewątpliwie znajduje ona zastosowanie także do takich opłat w sprawie
uprawnień pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem
wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę.