Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2013r.

Sąd Okręgowy w Słupsku w S. Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Ewa Sławińska- Klamann

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Adamczyk-Podolska

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2013r. w Słupsku

na rozprawie sprawy

z odwołania J. Ś.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 13 marca 2013 r. znak (...)

w sprawie J. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę pomostową

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej J. Ś. prawo do emerytury pomostowej począwszy od dnia 18 czerwca 2013 r., nie stwierdzając odpowiedzialności organu rentowego.

UZASADNIENIE

Ubezpieczona J. Ś. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 13.03.2013 roku, znak (...), odmawiającej jej prawa do emerytury pomostowej na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.).

Domagała się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania jej prawa do emerytury pomostowej. Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, polegających na dowolnej ocenie dowodów przedłożonych przez ubezpieczoną tj. świadectw pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od ubezpieczonej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonej do pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze zatrudnienia od 05.05.1981 r. do 30.06.1986 r. na stanowisku młodszego asystenta oraz od 02.11.1998 r. do 31.12.2008 r. w (...)ZOZ w S.na stanowisku Kierownika Poradni i Oddziału Dziennego nr (...)oraz Kierownika Oddziału Dziennego Nr (...) (...)z uwagi na niezgodność wskazanych stanowisk z resortowymi aktami prawnymi.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona J. Ś., ur. (...), złożyła w dniu 14.02.2013 roku w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w S. wniosek o przyznanie emerytury pomostowej .

/dowód: wniosek o emeryturę pomostową – k. 1 – 4 akt ZUS/

Z dniem 17.06.2013 roku ubezpieczona J. Ś.rozwiązała stosunek pracy z (...) Z. O. Z.w S..

/ dowód: świadectwo pracy z dnia 17.06.2013 roku – koperta k. 42 akt sprawy/

Ubezpieczona posiada niekwestionowany przez organ rentowy staż ubezpieczeniowy wynoszący łącznie 36 lat 4 miesiące i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 4 lata i 27 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

/dowód: karta przebiegu zatrudnienia – k. 16 akt ZUS, okresy pracy w szczególnych warunkach – k. 17 akt sprawy/

Do pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonej okresu od 05.01.1981 r. do 30.06.1986 r. oraz od 02.11.1998 r. do 31.12.2008 r., ponieważ stanowiska pracy wskazane w świadectwie pracy w szczególnych warunkach nie są zgodne z resortowym aktem prawnym. W świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 13.02.2013 r. wystawionym przez (...) Z. O. Z.w S.podano stanowiska ,,młodszy asystent”, ,,asystent” , ,,kierownik poradni i oddziału dziennego”, a powołano się na zarządzenie Ministra Zdrowia i opieki Społecznej z dnia 12.07.1983 r. wykaz ,,A” dział XII poz. 1 b pkt 2 gdzie widnieje stanowisko ,,psycholog”.

bezsporne

W okresie od 05.05.1981 r. do 30.06.1986 r. oraz od 02.11.1998 r. do 31.12.2008 r. r. ubezpieczona J. Ś.stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę w (...) Z. O. Z.w S.początkowo na stanowisku młodszego asystenta, a od 01.01.1986 r. asystenta. Następnie w okresie od 02.11.1998 r. do 31.08.2006 r. zajmowała stanowisko Kierownika Poradni i Oddziału Dziennego nr (...), a od 01.09.2006 r. do 31.12.2008 r. pracowała na stanowisku Kierownika Oddziału Dziennego nr (...) (...). Praca jej polegała na bezpośrednim kontakcie z pacjentem z zaburzeniami zachowania. Była to opieka indywidualna nad pacjentem, każdy miał po 2 pacjentów. Ponadto uczestniczyła codziennie w zajęciach grupowych z pacjentem. Po awansie od 02.11.1998 r. nadal pracowała w bezpośrednim kontakcie z pacjentem. Prowadziła terapie indywidualną i grupową oraz diagnostykę, a od 02.11.1998 r. leczyła pacjentów uzależnionych od alkoholu na oddziale dziennym, który był traktowany jako pobyt w szpitalu. Pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy. Będąc kierownikiem oddziału praca administracyjna zajmowała jej niewielką część czasu, dziennie była to godzina lub pół godzinny, resztę czasu pracy poświęcała na pracę z pacjentem dotkniętym schorzeniami psychicznymi. Sprawowana przez ubezpieczoną funkcja kierownicza nie wpływa na ograniczenie jej kontaktów z pacjentem. Ubezpieczona jako psycholog wykonywała również badania diagnostyczne. Była jedynym psychologiem na Oddziale. Badania te przeprowadzała w bezpośrednim kontakcie z pacjentem.

/dowód: świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 09.01.2013 r. – k. 910 akt sprawy, umowa o pracę z dnia 05.05.1981 r. – k. 11 akt sprawy, umowa o prace z dnia 18.05.1981 r. – k. 12 akt sprawy, pismo z dnia 06.04.1981 r. – k. 13 akt sprawy, zaświadczenie nr 6/81 – k. 14 akt sprawy, zapytanie o karalność – k. 15 akt sprawy zaświadczenie – k. 17 akt sprawy, zaświadczenie z dnia 24.09.2012 r. – k. 18 akt sprawy, wyjaśnienia ubezpieczonej – k. 43-43 v. w zw. z k. 45 akt sprawy (00:01:17-00:10:27), zeznania świadka K. M. – k. 43 v. w zw. z k. 45 akt sprawy (00:12:59-00:18:44), zeznania świadka S. G. – k. 43 v. -44 w zw. z k. 45 akt sprawy (00:18:45-00:30:09), zeznania świadka J. S.- k. 48-48 v. w zw. z k. 50 akt sprawy (00:02:58-00:11:59), zeznania ubezpieczonej – k. 48 v. -49 w zw. z k. 50 akt sprawy (00:12:45-00:21:12)/

Decyzją z dnia 13.03.2013 roku, znak (...)/, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił J. Ś. prawa do emerytury pomostowej, albowiem ubezpieczona nie udowodniła 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach oraz nie rozwiązała stosunku pracy na dzień wydania decyzji.

/ dowód: zaskarżona decyzja ZUS - k. 15 akt ZUS/

Ubezpieczona posiada ponad 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Łączny okres tej pracy przed dniem 1.01.1999r. i po dniu 31.12.2008r., po doliczeniu okresu uznanego przez organ rentowy w wymiarze 4 lata i 27 dni, wynosi 19 lat i 5 dni.

/dowód: świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 09.01.2013 r. – k. 910 akt sprawy, umowa o pracę z dnia 05.05.1981 r. – k. 11 akt sprawy, umowa o prace z dnia 18.05.1981 r. – k. 12 akt sprawy, pismo z dnia 06.04.1981 r. – k. 13 akt sprawy, zaświadczenie nr 6/81 – k. 14 akt sprawy, zapytanie o karalność – k. 15 akt sprawy zaświadczenie – k. 17 akt sprawy, zaświadczenie z dnia 24.09.2012 r. – k. 18 akt sprawy, wyjaśnienia ubezpieczonej – k. 43-43 v. w zw. z k. 45 akt sprawy (00:01:17-00:10:27), zeznania świadka K. M. – k. 43 v. w zw. z k. 45 akt sprawy (00:12:59-00:18:44), zeznania świadka S. G. – k. 43 v. -44 w zw. z k. 45 akt sprawy (00:18:45-00:30:09), zeznania świadka J. S.- k. 48-48 v. w zw. z k. 50 akt sprawy (00:02:58-00:11:59), zeznania ubezpieczonej – k. 48 v. -49 w zw. z k. 50 akt sprawy (00:12:45-00:21:12)/

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej J. Ś. zasługuje na uwzględnienie.

Organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do emerytury pomostowej na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.).

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U z 2008 r. Nr 237, poz. 1656 ze zm.) prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

- urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.

- ma okres pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat

- osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i 60 dla mężczyzn

- ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn

- przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS

- po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3

- nastąpiło z nim rozwiązanie umowy o pracę.

Prawo do emerytury pomostowej powstaje na mocy art. 15 ust.1 cytowanej ustawy z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż ubezpieczona J. Ś. w dniu złożenia wniosku legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym przewyższającym wymagane 20 lat. Posiada ogólny okres zatrudnienia w wysokości 36 lat 4 miesiące i 12 dni. Stosunek pracy rozwiązała przed wydaniem wyroku tj. z dniem 17.06.2013 r. Ukończyła 55 lat.

W sprawie konieczne było poczynienie ustaleń dotyczących rodzaju czynności wykonywanych przez ubezpieczoną w toku spornego okresu zatrudnienia, sposobu ich wykonywania i wymiaru czasu pracy.

Celem przepisów ustawy o emeryturach pomostowych było ograniczenie i zracjonalizowanie dopuszczalności przyznania "wcześniejszego" prawa do długoterminowych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w tym przyznanie prawa do emerytury pomostowej wyłącznie z tytułów prac związanych z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywanych w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwościom w stopniu utrudniającym ich prace na dotychczasowych stanowisku, a wykaz prac wykonywanych w takich szczególnych warunkach określa załącznik nr 2 do ustawy (art. 3 ust. 4 tej ustawy) tj. prac o szczególnym charakterze, którymi są prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu i życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się. Tak ustawowo określono przesłanki i uwarunkowania tytułów nabycia prawa do emerytury pomostowej, a nie przepisy nieobowiązujących "uposażeniowych" aktów prawnych lub sporne świadectwa pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie § 22 ust 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe ( Dz. U. nr 237 poz.1312 ) środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Z kolei ust 2 tego przepisu stanowi, że jeżeli ustawa przewiduje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres.

Jednak w spornych przypadkach, uwzględnienie okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach następuje po ustaleniu rzeczywistego zakresu obowiązków oraz wykonywania bezpośrednio i stale, w pełnym wymiarze czasu pracy tego zatrudnienia.

Zważyć przy tym należy, że w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno – rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom.

Według art. 473 § 1 kpc w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron.

Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 kpc, sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2007 r. I UK 111/07).

W ocenie Sądu jest oczywiste, iż brzmienie zajmowanego stanowiska, jakie widnieje w dokumentach prowadzonych i wystawionych przez pracodawcę nie może mieć rozstrzygającego znaczenia w sprawie. Decyduje rodzaj wykonywanej pracy, co nadto wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2 który stanowi, iż dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Rodzaje prac ustala się na podstawie powołanego już wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w załączniku A w Działach od I do XIV wymienia rodzaje prac, które są pracą w warunkach szczególnych.

Ponadto należy dodać, iż w myśl § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Decydujące znaczenie w tej kwestii ma ustalenie czy wykonywane przez ubezpieczoną obowiązki odpowiadają zakresowi prac związanych z bezpośrednim kontaktem z pacjentami w okresie zatrudnienia od 05.05.1981 r. do 31.012.1985 r. w (...) Z. O. Z.w S.na stanowisku młodszego asystenta , od 01.01.1986 r. do 30.06.1986 r. na stanowisku asystenta, od 02.11.1998 r. do 31.08.2006 r. na stanowisku Kierownika Poradni i Oddziału Dziennego nr (...)oraz od 01.09.2006 r. do 31.12.2008 r. na stanowisku Kierownika Oddziału Dziennego nr (...) (...)od (...)to jest prac zidentyfikowanych w wykazie A dziale XII pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.)-prace w służbie zdrowia i opiece społecznej na oddziałach: intensywnej opieki medycznej, anestezjologii, psychiatrycznych i odwykowych, onkologicznych, leczenia oparzeń oraz ostrych zatruć w bezpośrednim kontakcie z pacjentami.

Pracodawca wystawił ubezpieczonej świadectwo pracy w warunkach szczególnych za sporny okres zatrudnienia. Nadto Sąd bardzo starannie analizował dane wynikające z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych ubezpieczonej oraz zeznania świadków pracujących razem z ubezpieczoną na oddziale tj. świadka J. S., świadka K. M. oraz świadka S. G..

Fakt pracy w warunkach szczególnych w bezpośrednim kontakcie z pacjentem na oddziale (...) oraz oddziale (...)od (...)został potwierdzony przez zeznających w sprawie świadków.

Zeznania świadków Sąd uznał za wiarygodne albowiem były one stanowcze, logiczne, zgodne i wzajemnie się uzupełniały. Odnosi się to zarówno do rodzaju i okresu zajmowanego przez ubezpieczoną stanowiska, jak i rodzaju wykonywanych czynności. Świadkowie byli osobami, które miały bezpośredni kontakt z ubezpieczoną w trakcie świadczenia przez nią pracy w przedmiotowym zakładzie pracy, zorientowane zatem były w materii będącej przedmiotem ich zeznań.

W ocenie Sądu zeznania świadków i świadectwa pracy oraz akta osobowe ubezpieczonej w pełni potwierdzają sporny okres zatrudnienia J. Ś. w warunkach szczególnych. Zeznania świadków są stanowcze i nie zostały przez organ rentowy w jakikolwiek sposób zakwestionowane.

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd ustalił, że ubezpieczona w spornym okresie wykonywała pracę w warunkach szczególnych w bezpośrednim kontakcie z pacjentem na oddziale psychiatrycznym, a następnie na oddziale dziennym z pacjentami uzależnionymi od alkoholu.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż praca ubezpieczonej w spornym okresie zatrudnienia była pracą w warunkach szczególnych i przekraczała wymagane 15 lat.

Nie budzi wątpliwości Sądu Okręgowego, że ubezpieczona spełnia wszystkie warunki do nabycia prawa do emerytury pomostowej na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.).

W tym miejscu jedynie nadmienić należy, że organ rentowy prawidłowo twierdzi, że stanowiska młodszego asystenta, asystenta i kierownika poradni i oddziału dziennego, które ubezpieczona zajmowała nie jest wymienione w wykazie A Dziale XII Zarządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12.07.1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu zdrowia i opieki społecznej.

Zgodnie jednak z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 22.04.2011 r., w sprawie I UK 351/10, wykazy resortowe mają charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający. Taki wykaz resortowy ułatwia identyfikację określonego stanowiska pracy jako stanowiska pracy w szczególnych warunkach - w szczególności, jeśli w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia nie wymienia się konkretnych stanowisk, lecz operuje się pojęciem ogólnym. Nadto w wyroku z dnia 19.03.2012 r., w sprawie II UK 166/11, Sąd Najwyższy wyjaśnił również, że przepisy resortowe nie mają charakteru powszechnego i nie mogą kształtować praw podmiotowych.

Odnośnie waloru prawnego wykazów stanowisk ustalanych na podstawie delegacji zawartej w § 1 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43) wypowiedział się wprost Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 grudnia 2004 roku, sygn. akt II UK 79/04, opublikowanym w OSNP 2005/14 poz. 214 w którego uzasadnieniu wskazał, że regulacja wydana na podstawie przedmiotowego przepisu nie jest prawem materialnym mogącym być podstawą skargi kasacyjnej. Wynika to stąd, że nie mieści się ona w kategorii źródeł powszechnie obowiązującego prawa wymienionych w art. 87 Konstytucji, do których zalicza się Konstytucję, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Unormowanie to zostało bowiem zawarte w zarządzeniu ministra, tj. szczególnym źródle prawa o charakterze wewnętrznym, które zgodnie z art. 93 ust. 2 Konstytucji, może być adresowane wyłącznie do podmiotów podległych organowi, który je wydał. Akty tego rodzaju nie mogą kształtować sytuacji prawnej podmiotu spoza układu organizacyjnego podległego organowi wydającemu dany akt, ani stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 czerwca 2003 r. i tam cyt. orzeczenia; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 lipca 2000 r. I SA 415/2000; wyrok Sądu Najwyższego z 21 kwietnia 2004 r. II UK 337/2003 OSNP 2004/22 poz. 392).

W okolicznościach niniejszej sprawy podkreślić należy, że zgodnie z regulacją zawartą w wykazie A dziale XII pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.) – nie budzi wątpliwości, że ubezpieczona wykonywała prace w służbie zdrowia na oddziale (...) w bezpośrednim kontakcie z pacjentami, zatem jej praca była świadczona w szczególnych warunkach w rozumieniu wyżej cytowanego rozporządzenia.

W tym stanie rzeczy sam fakt, że stanowisko zajmowane przez ubezpieczoną nie znalazło się w wykazie A Dziale XII Zarządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12.07.1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu zdrowia i opieki społecznej nie może mieć istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Zważyć należy, iż przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych nie są niezmienne w związku z czym ratio legis omawianej regulacji wymaga ustalenia prawa ubezpieczonej do wcześniejszej emerytury na podstawie przepisów obowiązujących w dacie rozpatrywania sprawy. Istniejące od ponad 40 lat w ustawodawstwie ubezpieczeń społecznych prawo do wcześniejszej emerytury jest wiązane z coraz to nowymi rodzajami prac i może wystąpić sytuacja, w której rodzaje prac wykonywanych w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych nie będąc wówczas zaliczane do prac szkodliwych, zostały uznane za takie przez przepisy obecnie obowiązujące. Upływ czasu, zazwyczaj jest wyznacznikiem postępu społecznego, i w omawianej sytuacji zmiana stanu prawnego spowoduje rozszerzenie materialnych uprawnień ubezpieczonego. (tak: glosa Teresy Bińczyckiej - Majewskiej do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 1999 r., II UKN 619/98 OSNP 2000/11/439, OSP 2002/2/26, OSNP-wkł. 1999/19/1, M.Prawn. 1999/12/9, PiZS 1999/9/35 ).

Podkreślić należy, że praca ubezpieczonej jest pracą wymienioną również do prac w szczególnym charakterze w świetle wykazu do ustawy o emeryturach pomostowych-poz.23, w którym wskazano prace personelu medycznego oddziałów psychiatrycznych leczenia uzależnień w bezpośrednim kontakcie z pacjentami, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 19.08.1994r. o ochronie zdrowia psychicznego. Zastanawiające jest również to, iż organ rentowy ten sam rodzaj pracy na takim samym stanowisku zaliczył ubezpieczonej począwszy od 1.01.2009r.

Mając na uwadze omówione powyżej względy natury faktycznej i prawnej, Sąd uznając odwołanie za uzasadnione, w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej J. Ś. prawo do emerytury pomostowej począwszy od 18.06.2013 roku tj. od dnia następnego po dniu rozwiązania stosunku pracy, nie stwierdzając odpowiedzialności organu rentowego, o czym orzeczono w sentencji wyroku.

Jednocześnie w oparciu o art. 118 ust. 1 a ustawy emerytalnej Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieprzyznanie prawa do świadczenia. Sąd uznał bowiem, iż w dniu wydania zaskarżonej decyzji ubezpieczona nie rozwiązała stosunku pracy – zatem brak było podstaw do przyjęcia, że ubezpieczona spełniała warunki do nabycia prawa do emerytury pomostowej.