Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący SSR Joanna Bartkowska

Protokolant stażysta Marta Mech

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

przeciwko A. N. i L. N.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 21 672,35 zł (dwadzieścia jeden tysięcy sześćset siedemdziesiąt dwa złote trzydzieści pięć groszy) z odsetkami w wysokości ustawowej od kwoty 18 271,37 zł (osiemnaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt jeden złotych trzydzieści siedem groszy) od dnia 5 lutego 2014 r. do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 3 501,00 zł (trzy tysiące pięćset jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Joanna Bartkowska

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością w P. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych L. N. oraz A. N. kwoty 21.672,35 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej sprzedał firmie (...) Sp. z o. o. różnego rodzaju środki farmaceutyczne. Powyższa spółka nieuregulowana należności za zakupiony przez nią od powoda towar. Wobec powyższego powód wniósł do Sądu pozew o zapłatę zaległych należności. Nakazem zapłaty o sygn. VIII GNc 6874/12 z dnia 19 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy Wydział VIII Gospodarczy zasądził na rzecz powoda od (...) Sp. z o. o. kwotę 14.733,15 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu w wysokości 2.662,00 zł. Powód wskazał, że powyższy nakaz został opatrzony tytułem wykonalności. Ponadto powód w niniejszym pozwie dokonał kapitalizacji odsetek należnych od kwoty głównej roszczenia, na dzień 09.01.2014 r., tj. na dzień wezwania do zapłaty pozwanych, w kwocie 3.538,22 zł. Powód podał, że skierowała sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego, a Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w W. S. S. (1) po przeprowadzeniu czynności w sprawie o sygn. I KM 385/13, ustalił, iż dłużna spółka nie prowadzi już żadnej działalności gospodarczej, zaś dokonane zajęcie rachunków bankowych i wierzytelności okazało się bezskuteczne. Ponadto nastąpił zbieg egzekucji sądowej z administracyjną ZUS-u. W związku z bezskutecznością dalszej egzekucji do majątku Spółki, postanowieniem z dnia 4 czerwca 2013 r. postępowanie egzekucyjne zostało umorzone. Powód podniósł, iż koszty prowadzonego postępowania egzekucyjnego wyniosły 738,98 zł. Powód wskazał, że pozwani są członkami zarządu Spółki (...) Sp. z o. o. Powód podniósł, że wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji w stosunku do majątku Spółki, wezwał pozwanych, do dobrowolnego spełnienia świadczenia, zasądzonego tytułem wykonawczym, na powyższe wezwanie pozwani nie odpowiedzieli.

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów zastępstwa prawnego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pisma pozwani wskazali, że spółka (...) miała gorsze okresy, które wynikały ze specyficznego przedmiotu działania, jakim jest organizowanie szkoleń dla personelu medycznego jak i zaległości w płatnościach ze strony kontrahentów spółki. Pozwani podnieśli, że w chwili obecnej spółka (...) przynosi dochód, co pozwala na systematyczną spłatę zadłużenia spółki. Pozwani podali, że koordynatorem nadzorującym spłatę zobowiązań spółki jest Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B.. Pozwani wskazali również, iż skuteczną egzekucję wobec dłużnej spółki prowadzi Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy M. B.. Pozwani podnieśli, że wobec powyższego stwierdzenie, że egzekucja przeciwko spółce jest bezskuteczna jest nieprawdziwe.

W piśmie procesowym z dnia 22.04.2014 r. powód podtrzymał wcześniejsze twierdzenia i wnioski zawarte w pozwie. Powód zaprzeczył twierdzeniom pozwanych, iż egzekucja prowadzona przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w W. mogła okazać się skuteczna. Powód wskazał, iż pozwani nie dowiedli, aby spółka posiadała majątek, z którego powód mógłby się zaspokoić. Powód podniósł, iż sam fakt osiągnięcia przez spółkę dochodu w roku 2013 nie świadczy o możliwości zaspokojenia wierzyciela z majątku dłużnika. Powód zaznaczył, że egzekucję przeciwko spółce prowadzą też wierzyciele uprzywilejowani, co potwierdza twierdzenia powoda o bezskuteczności egzekucji. Powód wskazał, iż jeżeli pozwani posiadają wiedzę o istnieniu przedmiotów majątkowych, z których możliwe jest skuteczne zaspokojenie wierzyciela, mogą doprowadzić do zapłaty przez spółkę (...) Sp. z o. o. zasądzonej powodowi kwoty. Powód podał ponadto, iż z samego faktu istnienia spółki (...) Sp. z o. o. nie wynika, iż zobowiązanie powoda zostanie uregulowane. Powód podniósł, iż roszczenie skierowane do pozwanych wynika z faktu, iż dłużna spółka nie jest wstanie regulować wymagalnych zobowiązań, zaś pozwani jako zarząd dłużnej spółki nie złożyli do Sądu wniosku o ogłoszenie upadłości.

Na rozprawie w dniu 11 czerwca 2015 r. pozwany L. N. oświadczył, iż Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w W. mimo wniosku spółki (...) o przekazanie sprawy egzekucyjnej do prowadzącego egzekucję Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B., umorzył postępowanie egzekucyjne, co spowodowało brak zaspokojenia wierzyciela. Ponadto pozwany L. N. podniósł, iż dłużna spółka posiada wierzytelności w wysokości ponad 200.000,00 zł w stosunku do firmy (...). Pozwany wskazał również, iż spółka otrzymała wstępne zamówienia dotyczące szkoleń położnych na 2016 r. i po ukazaniu się aktów wykonawczych do ustawy o nowych uprawnieniach położnych i pielęgniarek przystąpi do podpisywania umów dotyczących szkoleń.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwani są członkami zarządu spółki (...) Sp. z o. o.

Dowód: odpis z Krajowego Rejestru Sądowego nr (...) (k. 23-26 akt)

Nakazem zapłaty o sygn. VIII GNc 6874/12 z dnia 19 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy Wydział Gospodarczy VIII Gospodarczy zasądził na rzecz powoda od (...) Sp. z o. o. kwotę 14.733,15 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu w wysokości 2662,00 zł. Powyższy nakaz został opatrzony tytułem wykonalności.

Dowód: kopia tytułu wykonawczego o sygn. VIII GNc 6874/12 (k. 27-28 akt), postanowienie w przedmiocie nadania tytułu wykonalności nakazowi zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 30.01.2013 r. (k. 29 akt)

Na wniosek powoda z dnia 6 lutego 2013 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w W. – S. S. (1) wszczął postępowanie egzekucyjne i po przeprowadzeniu czynności w sprawie o sygn. I KM 385/13, postanowieniem z dnia 4 czerwca 2013 r. wobec bezskuteczności dalszej egzekucji do majątku spółki, postępowanie egzekucyjne umorzył. W toku prowadzonej egzekucji Komornik Sądowy ustalił, że dłużnik nie prowadzi czynnie żadnej działalności gospodarczej, dokonane zajęcia rachunków bankowych okazały się bezskuteczne i dłużni nie posiada wierzytelności.

Dowód: zawiadomienie o stanie egzekucji z dnia 22.05.2013r. ( akta sprawy Km 385/13), postanowienie o umorzeniu postępowania z dnia 4 czerwca 2013 r (k. 32 akt)

Powód pismem z dnia 9 stycznia 2014 r. wezwał pozwanego L. N. jako odpowiedzialnego osobiście i solidarnie za zobowiązania spółki, do dobrowolnego spełnienia świadczenia, w wysokości 21.672,35 zł, na którą składa się kwota należności głównej wynikającej z tytułu wykonawczego przeciwko spółce wraz z ustawowymi odsetkami, kosztami procesu i kosztami egzekucji w terminie do dnia 17 stycznia 2014 r.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 9 stycznia 2014 r. wraz z potwierdzeniem nadania (k. 33, 35 akt)

Powód pismem z dnia 9 stycznia 2014 r. wezwał pozwanego A. N. jako odpowiedzialnego osobiście i solidarnie za zobowiązania spółki, do dobrowolnego spełnienia świadczenia, w wysokości 21.672,35 zł na którą składa się kwota należności głównej wynikającej z tytułu wykonawczego przeciwko spółce wraz z ustawowymi odsetkami, kosztami procesu i kosztami egzekucji w terminie do dnia 17 stycznia 2014 r.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 9 stycznia 2014 r. wraz z potwierdzeniem nadania (k. 34,36 akt)

Postępowanie egzekucyjne w stosunku do majątku spółki (...) Sp. z o. o. prowadzi Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B., jak również Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w B. M. B..

Dowód: pismo Dyrektora Oddziału ZUS w B. (k. 234-235), pismo Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w B. M. B. z dnia 8.05.2015r. (k. 223)

Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B. na dzień 20 czerwca 2014 r. prowadził egzekucję administracyjną z wniosku 16 wierzycieli. W toku egzekucji dokonywane były zajęcia rachunków bankowych, w okresie styczeń 2012 – styczeń 2013 r. wyegzekwowano kwotę 35.609,22 zł na poczet kosztów egzekucyjnych oraz należności ZUS korzystających z pierwszeństwa zaspokojenia. W odniesieniu do należności dochodzonych z wniosków innych wierzycieli wyegzekwowano kwotę 18.165,84 zł, do wyegzekwowania pozostała kwota 215.162,31 zł. Jednakże od stycznia 2013 r. egzekucja administracyjna prowadzona wobec spółki jest bezskuteczna. Ponadto na dzień 18 czerwca 2014 r. na koncie rozliczeniowym spółki figurowały zaległości z tytułu nieopłaconych składek oraz z tytułu kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych w kwocie 49.907,06 zł.

Dowód: pismo Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B. (k. 109-110 akt).

W toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego z wniosku kilkunastu wierzycieli nie ustalono żadnych ruchomości dłużnej spółki. Na rachunkach bankowych należących do dłużnej spółki brak jest środków. Dokonano zajęcia pojazdu należącego do dłużnej spółki (...). Spółka nie posiada żadnych środków trwałych, z których można by prowadzić egzekucję. Zadłużenie spółki powiększa się z uwagi na kolejne tytuły egzekucyjne organów administracyjnych. Obecnie na rachunku depozytowym Sądu nie znajdują się żadne środki pieniężne.

Dowód: zeznania świadka M. B. (k. 154-156 akt), zeznania świadka R. W. (k. 183-184v. akt)

Na dzień 8 maja 2015 r. przeciwko dłużnej spółce prowadzone było przez Komornika Sądowego 19 postępowań egzekucyjnych na łączną kwotę 899.768,34 zł. Egzekucja skierowana do rachunków bankowych jest bezskuteczna z uwagi na brak środków. Prowadzona jest egzekucja z pojazdu marki R. (...) o nr rej. (...) L, wycenionego na kwotę 16.000 zł

Dowód: Pismo Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w B. M. B. z dnia 3 kwietnia 2014 r. wraz z załącznikami (k. 223 akt)

Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B. prowadzi na dzień 9 czerwca 2015 r. przeciwko dłużnej spółce postępowanie egzekucyjne z wniosku 18 wierzycieli. Egzekucja skierowana do rachunków bankowych jest bezskuteczna z uwagi na brak środków. Do wyegzekwowania pozostała kwota 224.224,87 zł z tytułu należności dochodzonych z wniosków innych wierzycieli oraz kwota 81.660,71 zł. z tytułu nieopłaconych składek oraz z tytułu kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych. Od stycznia 2013r. egzekucja administracyjna jest bezskuteczna.

Dowód: pismo Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B. (k. 231-233 akt).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych do akt sprawy, których prawdziwość nie była kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu, a także na podstawie przeprowadzonego dowodu z zeznań świadków M. B. i R. W..

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków M. B.- Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w B. oraz zeznaniom świadka R. W. - asesorowi Komornika przy Sądzie Rejonowym w B., albowiem były rzeczowe, logiczne, spójne oraz korespondowały z treścią dokumentów ujawnionych w sprawie.

Na podstawie art. 302 § 1 k.p.c. Sąd pominą wnioskowany przez pozwanych dowód z przesłuchania stron z ograniczeniem do strony pozwanej, albowiem pozwany pomimo wielokrotnych wezwań, nie stawił się na rozprawie przed Sądem.

Zaznaczyć tu należało, że przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd miał na uwadze treść art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie, z którym Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż spółka (...) Sp. z o. o. posiada zobowiązanie wobec powoda stwierdzone prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w Bydgoszczy w sprawie VIII GNc 6874/12 z dnia 19 listopada 2012 r.

Powód wskazał, iż na wartość przedmiotu sporu w niniejszym postępowaniu, tj. 21.672,35 zł składały się: kwota roszczenia głównego 14.733,15 zł, kwota 2662,00 zł z tytułu kosztów procesu, kwota 3.538,22 zł z tytułu skapitalizowanych odsetek należnych od kwoty głównej roszczenia, na dzień 09.01.2014 r. tj. na dzień wezwania pozwanych do zapłaty oraz kwota 738,98 zł z tytułu kosztów prowadzonego postępowania egzekucyjnego.

Odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za jej zobowiązania, ukształtowana w art. 299 k.s.h., uzależniona jest od wykazania przez wierzyciela tytułem egzekucyjnym istnienia niezaspokojonej wierzytelności w stosunku do spółki, bezskuteczności egzekucji tej wierzytelności z majątku spółki, a także pełnienia przez pozwanego funkcji członka zarządu spółki w czasie, w którym istniało zobowiązanie. Członek zarządu może uwolnić się od tej odpowiedzialności w następujących przypadkach, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie złożył wniosek o upadłość albo postępowanie układowe; gdy nie doszło do złożenia takiego wniosku, ale nie nastąpiło to z jego winy; gdy nawet nie zgłoszono wniosku lub nie wszczęto postępowania układowego, a wierzyciel nie poniósł szkody. Ciężar dowodu w takich przypadkach spoczywa na pozwanym członku zarządu.

Jak słusznie podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 maja 2013 r. (III CSK 321/12, LEX nr 1353211) „odpowiedzialność ukształtowana przez art. 299 § 1 k.s.h. służy interesowi wierzycieli i ma na celu ich ochronę, stanowiąc o zasadach i przesłankach odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w okolicznościach wskazanych w tym przepisie. Przesłanki egzoneracyjne określone w art. 299 § 2 k.s.h. mają na celu zrównoważenie sytuacji członków zarządu spółki z o.o. wobec wierzycieli, jeżeli mimo bezskuteczności egzekucji wobec spółki nie powinno się również do odpowiedzialności cywilnej pociągać tych osób, z przyczyn enumeratywnie wskazanych w powołanym przepisie. Przepis ten jest wyjątkiem od zasady odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. i do nich należy wykazanie okoliczności zwalniającej ich z odpowiedzialności względem wierzycieli spółki".

W niniejszej sprawie powód wykazał, że istnieje wierzytelność wobec spółki (...) Sp. z o. o. i że zaspokojenie z majątku spółki nie jest możliwe. Prowadzący postępowanie egzekucyjne w stosunku do majątku spółki Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w W. S. S. (2), Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w B. M. B. oraz Dyrektor Oddziału ZUS w B. w ocenie Sądu wykazali, iż egzekucja zarówno z ruchomości, jak i wierzytelności oraz rachunków bankowych okazała się bezskuteczna. Zgodnie z wyrokiem WSA w Gdańsku z dnia 19 lipca 2011 r., sygn. akt I SA/Gd 259/11: „Pod pojęciem bezskutecznej egzekucji należy rozumieć sytuację, w której nie ma jakichkolwiek wątpliwości, że nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki.”. Zdaniem Sądu organy egzekucyjne podjęły wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, a zebrany przez nie materiał jest wystarczający do stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Ponadto zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2013 r. sygn. akt III UK 154/12 dowodem bezskuteczności egzekucji będzie przede wszystkim wydane po przeprowadzeniu postępowania egzekucyjnego przez organ egzekucyjny postanowienie o umorzeniu postępowania z uwagi na bezskuteczność egzekucji (art. 59 u.p.e.a., czy też art. 824 k.p.c.), jednakże stan bezskuteczności egzekucji może być stwierdzony również w toku egzekucji administracyjnej lub sądowej, czego konsekwencją jest, zgodnie z art. 71 § 1 u.p.e.a. i art. 913 § 1 k.p.c., możliwość zwrócenia się przez organ egzekucyjny (lub wierzyciela w toku egzekucji sądowej) do sądu o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku. Bezskuteczność egzekucji rozumiana jako brak możliwości przymusowego zaspokojenia wierzyciela publicznoprawnego w toku wszczętej i przeprowadzonej przez organ egzekucyjny egzekucji skierowanej do majątku spółki może być, zatem wykazana nie tylko na podstawie postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, ale także w inny sposób. Podobnie wskazuje wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r. sygn. akt V CK 19/05: „Podstawową przesłanką powstania odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest bezskuteczność egzekucji prowadzonej przeciwko spółce. Zgodnie z powszechnie przyjętym stanowiskiem bezskuteczność ta może być wykazywana wszelkimi dowodami.” W związku z powyższym Sąd uznał, iż oświadczenia Komornika Sądowego oraz Dyrektora Oddziału ZUS w B. wystarczająco dowodzą o bezskuteczności egzekucji w stosunku do majątku dłużnej spółki.

W tym miejscu należy zauważyć, iż nie zasługuje na uwzględnienie stwierdzenie pozwanego L. N. zgłoszone na rozprawie w dniu 11 czerwca 2015 r., iż brak przekazania sprawy egzekucyjnej do prowadzącego egzekucję Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B. przez Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w W. i umorzenie przez niego postępowania egzekucyjnego spowodowało brak zaspokojenia wierzyciela. Podkreślenia wymaga fakt, iż wniosek powoda o wszczęcie egzekucji z majątki dłużnej spółki wpłynął do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w W. S. S. (2) w dniu 8 lutego 2013 r., zaś zgodnie z oświadczeniem Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B. egzekucja administracyjna prowadzona wobec spółki od stycznia 2013 r. jest bezskuteczna. Wobec powyższego w ocenie Sądu do zaspokojenia wierzytelności powoda nie doszłoby nawet w przypadku przekazania postępowania egzekucyjnego Dyrektorowi Oddziału ZUS w B..

Ponadto należy zauważyć, iż wysokość zadłużenia dłużnej spółki wykazana przez prowadzących egzekucję na dzień dzisiejszy wynosi już ponad 800 tys. złotych, zaś w obu przypadkach zarówno egzekucji sądowej jak i administracyjnej egzekucja prowadzona z rachunku bankowego okazała się bezskuteczna. Prowadzona jest jedynie egzekucja z pojazdu marki R. (...) o nr rej. (...) L, wycenionego na kwotę 16.000 zł. Biorąc pod uwagę rozmiar zadłużenia spółki (...) oraz wycenę powyższego pojazdu nie ma realnej możliwości by nawet w przypadku przekazania powyższego postępowania egzekucyjnego do Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B. mogło dojść nawet w części do zaspokojenia wierzytelności powoda. W tym miejscu należy zauważyć, iż zgodnie z art. 115 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja się w następującej kolejności: koszty egzekucyjne i koszty upomnienia; należności zabezpieczone hipoteką morską lub przywilejem na statku morskim; należności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym albo korzystające z ustawowego pierwszeństwa oraz prawa, które ciążyły na nieruchomości przed dokonaniem w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub przed złożeniem do zbioru dokumentów wniosku o dokonanie takiego wpisu; należności, do których stosuje się przepisy działu III Ordynacji podatkowej, oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, o ile nie zostały zaspokojone w trzeciej kolejności; inne należności i odsetki. Zaś zgodnie z § 2 w/w artykułu w przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej z sądową po kosztach egzekucyjnych i kosztach upomnienia zaspokaja się należności alimentacyjne, a następnie należności za pracę za okres 3 miesięcy, do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach, oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i koszty zwykłego pogrzebu zobowiązanego, a po należnościach zabezpieczonych hipoteką morską, przywilejem na statku morskim, hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym albo korzystających z ustawowego pierwszeństwa oraz prawach, które ciążyły na nieruchomości przed dokonaniem w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub przed złożeniem do zbioru dokumentów wniosku o dokonanie takiego wpisu - należności za pracę niezaspokojone w kolejności wcześniejszej. Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, iż wierzytelności powoda są wierzytelnościami, które mogą zostać zaspokojone w dalszej kolejności, po uprzednim zaspokojeniu wierzytelności uprzywilejowanych, tj. wierzytelności z tytułu nieopłaconych składek oraz z tytułu kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych, które zgodnie z oświadczeniem Dyrektora Oddziału ZUS w B. na dzień 9 czerwca 2015 r. wynosiły 81.660,71 zł.

Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, chcący uniknąć odpowiedzialności wynikającej z art. 299 § 1 k.s.h., powinien wykazać, iż zaistniały okoliczności ekskulpujące jego odpowiedzialność za zobowiązania spółki (por. wyrok NSA z dnia 22 czerwca 2006 r. I (...) 575/05, Lex nr 250335). W przedmiotowej sprawie pozwani nie wykazali, iż we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Wbrew stanowisku strony pozwanej bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy są twierdzenia pozwanego L. N., że spółka posiada wierzytelności w wysokości ponad 200.000,00 zł w stosunku do firmy (...) oraz, iż spółka otrzymała wstępne zamówienia dotyczące szkoleń położnych na 2016 r. i po ukazaniu się aktów wykonawczych do ustawy o nowych uprawnieniach położnych i pielęgniarek przystąpi do podpisywania umów dotyczących szkoleń. Pozwany w trakcie prowadzonego postępowania utrzymywał, że spółka posiada majątek, z którego powód mógłby się skutecznie zaspokoić.

W tym miejscu należy wskazać, iż w myśl art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu, spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. W myśl ogólnych zasad procesowych, to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie (por. wyrok SN z dnia 19 grudnia 1997 r., II CKN 531/97, LEX nr 496544), a na stronie pozwanej spoczywa obowiązek wykazania, że powodowi jego żądanie nie przysługuje (por. wyrok SN z dnia 20 grudnia 2006 roku, IV CSK 299/06). Strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu. Istota zasady dotycząca ciężaru dowodów sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w B. z dnia 28 sierpnia 2014 r., sygn. I ACa 286/14).

Pozwany L. N. nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie swoich słów. Nie wskazał majątku spółki, z którego powód mógł zaspokoić swoją wierzytelność. Fakt, iż Spółka w dalszym ciągu prowadziła działalność gospodarczą oraz, że w przyszłości ma widoki na zawarcie umów w sprawie szkoleń nie ma znaczenia dla przedmiotu sprawy, gdyż są to okoliczności odległe i zbyt niepewne. Na dzień dzisiejszy nie jest wiadome czy do zawarcia umów w ogóle dojdzie i jaką kwotę dłużna spółka otrzyma za wykonanie zobowiązanie. Ponadto należy pamiętać, że przed wierzytelnością powoda w kolejce do zaspokojenia są wierzytelności uprzywilejowane, które korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia.

Pozwani w trakcie toczącego się postępowania nie wykazali, iż nie złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z ich winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Należy zauważyć, że zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości jest obowiązkiem członka zarządu w sytuacji, gdy sytuacja finansowa spółki wskazuje, że spółka nie ma funduszy na płacenie swoich długów i że nie jest to sytuacja przejściowa. Podobnie wskazał wyrokiem Sąd Apelacyjny w Ł. z dnia 29 stycznia 2014 r. sygn. akt I ACa 972/13 „Przepis art. 299 § 2 k.s.h. (art. 298 § 2 k.h.) przewiduje domniemanie winy członka zarządu w niezgłoszeniu wniosku o upadłość we właściwym czasie ze względu na to, że członkowi zarządu powinien być znany na bieżąco stan finansowy spółki i wynikająca z niego możliwość zaspokojenia długów (zob. wyrok SN z dnia 24 września 2008 r., II CSK 142/08, LEX nr 470009). Wina członka zarządu spółki prawa handlowego powinna być oceniana według kryteriów prawa handlowego, czyli według miary podwyższonej staranności oczekiwanej od osoby pełniącej funkcję organu osoby prawnej prowadzącej działalność gospodarczą (tak m.in. wyrok Sąd Najwyższy z dnia 2 października 2008 r., I UK 39/08, opubl. M.P.Pr. (...)). Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności dopiero wówczas, gdy wykaże, że nie ponosi nawet winy nieumyślnej. Jest on zobowiązany, do wykazania, że ze swej strony uczynił wszystko, by nie dopuścić do zniweczenia celu postępowania upadłościowego poprzez stworzenie sytuacji, w której niektórzy wierzyciele są zaspokajani kosztem innych. Pozwany nie wykazał ponadto, że przeprowadzenie postępowania upadłościowego nie doprowadziłoby chociażby częściowo do zaspokojeni wierzycieli Spółki – por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2008 r. sygn. akt III CSK 12/08 „Zważyć przy tym należy, że postępowanie upadłościowe prowadzące do likwidacji majątku dłużnika pełni funkcję szczególnego postępowania egzekucyjnego i nie można wykluczyć, że w jego wyniku powód uzyska częściowe zaspokojenie.”

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 21.672,35 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 18.271,37 zł od dnia 5 lutego 2014r. do dnia zapłaty (punkt 1 wyroku).

W ślad za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 r. (III CZP 118/06, Lex 203871) wskazać należy, że odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie art. 299 k.s.h. obejmuje zasądzone w tytule wykonawczym, wydanym przeciwko spółce, koszty procesu, koszty postępowania egzekucyjnego umorzonego z powodu bezskuteczności egzekucji i odsetki ustawowe od należności głównej, jednakże niewyegzekwowane od spółki odsetki mają charakter szkody, co wymaga wyrażenia ich wartości kwotowej.

W judykaturze przeważył pogląd, że odpowiedzialność określona w art. 299 k.s.h. ma charakter odszkodowawczy (np. uchwały z dnia 4 lipca 1997 r., III CZP 24/97, OSNC 1997, nr 11, poz. 165, z dnia 15 czerwca 1999 r., III CZP 10/99, OSNC 1999, nr 12, poz. 203, wyroki z dnia 19 stycznia 2000 r., II CKN 682/98, nie publ., z dnia 15 maja 2001 r., I CKN 1189/98, nie publ., uchwała z dnia 20 grudnia 2001 r., III CZP 69/01, OSNC 2002, nr 10, poz. 118, wyroki z dnia 7 czerwca 2002 r., IV CKN 1138/00, nie publ., z dnia 21 lutego 2002 r., IV CKN 793/00, OSNC 2003, nr 2, poz. 22, z dnia 28 listopada 2003 r., IV CK 219/02, nie publ., z dnia 28 stycznia 2004 r., IV CK 176/02, "Wokanda" 2004, nr 9, poz. 7, z dnia 21 maja 2004 r., III CK 55/03, z dnia 27 października 2004 r., IV CK 148/04, nie publ., z dnia 14 czerwca 2005 r., z dnia V CK 719/04, nie publ., z dnia 24 czerwca 2005 r., V CK 736/04, nie publ.). Odsetek należnych od spółki na zasadzie art. 481 k.c. nie można jednak utożsamiać z odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia przez pozywanego członka zarządu. Nie wstępuje on wszak w sytuację prawną dotychczasowego dłużnika, lecz odpowiada w zakresie szkody poniesionej przez wierzyciela. Zatem sformułowanie względem niego roszczenia odszkodowawczego wymaga kwotowego wyrażenia odsetek.

Zatem odsetki za opóźnienie od zasądzonej kwoty powinny być określone w sposób odpowiadający art. 481 k.c. O tym, od kiedy się one należą powinna rozstrzygać ustalona, zgodnie z art. 455 k.c., chwila wymagalności dochodzonego w trybie art. 299 k.s.h. odszkodowania. W świetle regulacji art. 455 k.c. przyjąć należy, że roszczenie tego rodzaju, jako bezterminowe, staje się wymagalne niezwłocznie po wezwaniu członka zarządu do zapłaty sumy odszkodowania.

W przedmiotowej sprawie powód pismem z dnia 9 stycznia 2014 r. wezwał pozwanych do uiszczenia kwoty dochodzonej pozwem. Wobec powyższego Sąd zasądził na podstawie art. 481 §1 i 3 k.c., art. 455 k.c. i art. 482 k.c. na rzecz powoda odsetki od kwoty 18.271,37 zł zgodnie z żądaniem pozwu od dnia wniesienia pozwu.

Mimo, iż roszczenie jest zasadne, to powództwo nie mogło być uwzględnione w części obejmującej odsetki od kwoty 2.662,00 zł z tytułu kosztów procesu oraz kwoty 738,98 zł z tytułu poniesionych kosztów postępowania egzekucyjnego. Mając na uwadze odszkodowawczy charakter odpowiedzialności pozwanego jako członka zarządu wskazać należy, iż pomimo odpowiedzialności za zasądzone w tytule egzekucyjnym wydanym przeciwko spółce koszty procesu (2602 zł i 60 zł) oraz koszty postępowania egzekucyjnego ( 738,98 zł) od tych kosztów postępowania nie nalicza się odsetek (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 29 stycznia 2014r. I ACa 972/13) i w tym zakresie Sąd powództwo oddalił ( punkt 2 wyroku).

O kosztach procesu orzeczono w niniejszej sprawie na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Koszty, jakie poniósł powód to kwota 3.501,00 zł. Na powyższą kwotę składa się kwota 1084,00 zł tytułem opłaty od pozwu, kwota 2.400,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego w oparciu o § 6 pkt 5 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) i kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W związku z powyższym w punkcie 3 wyroku Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 3.501,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Joanna Bartkowska