Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2015r.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2015r. w Rzeszowie

sprawy z powództwa M. P. (1)

przeciwko Starostwu Powiatowemu w D.

o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy

I.  przywraca powoda M. P. (1) do pracy w pozwanym Starostwie Powiatowym w D. na dotychczasowych warunkach pracy i płacy,

II.  zasądza od pozwanego Starostwa Powiatowego w D. na rzecz powoda M. P. (1) kwotę 7.780 zł (siedem tysięcy siedemset osiemdziesiąt złotych) brutto tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, pod warunkiem podjęcia pracy,

III.  zasądza od pozwanego Starostwa Powiatowego w D. na rzecz powoda M. P. (1) kwotę 5.488 zł (pięć tysięcy czterysta osiemdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania,

IV.  wydatkami poniesionymi w toku postępowania obciąża pozwanego i z tego tytułu nakazuje ściągnąć od pozwanego Starostwa Powiatowego w D. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rzeszowie kwotę 81,26 zł (osiemdziesiąt jeden złotych dwadzieścia sześć groszy),

V.  kosztami uzupełniającej opłaty sądowej od pozwu, obciąża pozwanego i z tego tytułu nakazuje ściągnąć od pozwanego Starostwa Powiatowego w D. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rzeszowie kwotę 389 zł (trzysta osiemdziesiąt dziewięć złotych).-

Marian Bartnik SSR Renata Darłak Grażyna Domin

Sygn. akt IV P 121/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 15 października 2015 roku

Pozwem z dnia 04.03.2015 r., skierowanym przeciwko Starostwu Powiatowemu w D., powód M. P. (1) wniósł o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę, a w razie gdyby umowa uległa rozwiązaniu o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy i zasądzenie wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy, w sytuacji podjęcia pracy po przywróceniu, o nałożenie na pozwanego obowiązku dalszego zatrudniania go na dotychczasowym stanowisku i dotychczasowych warunkach pracy i płacy do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód zarzucił, że powyższe wypowiedzenie zostało dokonane z naruszeniem art. 45 § 1 kp w zw. z art. 30 § 4 kp gdyż nie zawiera zasadnej, konkretnej i zgodnej z prawdą przyczyny; że brak zaufania do pracownika, brak możliwości dalszej współpracy czy brak możliwości organizacji pracy nie są wystarczającym wskazaniem przyczyny wypowiedzenia; że podanie pracownikowi przyczyny wypowiedzenia ma mu umożliwiać dokonanie racjonalnej oceny, czy ta przyczyna w rzeczywistości istnieje; że wskazane mu przyczyny wypowiedzenia nie zostały określone jasno i precyzyjnie; że trudno mu jest się do nich odnieść ponieważ nie zostało wskazane w czym miałyby przejawiać się okoliczności, które uniemożliwiają dalszą współpracę i organizację pracy oraz że nie wiadomo czy okoliczności te leżą po jego stronie czy też po stronie pozwanego.

Dalej powód naprowadził, że jedyny zarzut, który również jest niekonkretny, ale pozwala mu domniemywać co pracodawca miał na myśli, to zaangażowanie w kampanię wyborczą poprzednika oraz że w tak podanej przyczynie wypowiedzenia pracodawca winien był wskazać na czym polegało jego działanie i dlaczego uznał je za wadliwe lub naganne. Podniósł przy tym że zarzut jego angażowania się po czyjejkolwiek stronie jest nieprawdziwy i wyjaśnił, że pismem z dnia 6.05.2014 r. został ustanowiony pełnomocnikiem ds. wyborców – urzędnikiem wyborczym w Starostwie Powiatowym w D.; że powołanie na to stanowisko wynikało z art. 181 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy; że do jego obowiązków w związku z pełnioną funkcją należało m. in. szkolenie członków Powiatowej Komisji Wyborczej w D., nadzór nad wykorzystywaniem techniki elektronicznej, wspomagającej prace Powiatowej Komisji Wyborczej w D., przekazanie Komisarzowi Wyborczemu w R. protokołu z wyborów do rady Powiatu (...) wraz z zestawieniami wyników głosowania w okręgach wyborczych, protokołów głosowania w obwodach głosownia do rady powiatu wraz z ewentualnymi raportami zastrzeżeń oraz nośników informatycznych z danymi z protokołu wyborów oraz że wykonywał obowiązki, związane z wyborami samorządowymi, dotyczące obsługi komisji wyborczej, a nie jak wskazano w wypowiedzeniu angażował się w czyjąkolwiek kampanię wyborczą, a w szczególności poprzedniego starosty. Powód podkreślił, że sformułowanie użyte w wypowiedzeniu ujawnia prawdziwe motywy tegoż wypowiedzenia, to jest chęć usunięcia osoby, która współpracowała z poprzednim starostą; że potwierdza to deklarowana także w mediach chęć pozbycia się osób związanych z byłym starostą W. B.; że nie był ani członkiem żadnej partii ani stronnikiem poprzedniego starosty; że został powołany na sekretarza urzędu już w roku 2003 r. przez ówczesnego starostę S. C. oraz że od tamtego czasu należycie wykonywał swoje obowiązki, również za czasów W. B..

Wreszcie powód wskazał, że po przyjściu nowego starosty zakomunikowano mu, iż nie będzie mógł dalej być sekretarzem i że jest już na to miejsce nowy kandydat; że od grudnia 2014 r. obecny starosta mówił do niego „ja do ciebie nic nie mam ale muszę cię zwolnić” oraz informował go że nie chce mu zrobić krzywdy i znajdzie jakieś rozwiązanie; że w tym celu starosta przygotował projekt zmian organizacyjnych, na podstawie których miał mu powierzyć stanowisko dyrektora Wydziału Organizacyjno – Administracyjnego a także że w czasie obrad sesji w dniu 23.01.2015 r. punkt ten został usunięty z porządku obrad.

W odpowiedzi na pozew pozwane Starostwo Powiatowe w D. wniosło o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych.

Na wstępie, powołując się na wyrok SN z dnia 2.09.1998 r., I PKN 271/98, podniosło, że przyczyna wypowiedzenia, określona jako utrata zaufania i brak możliwości dalszej współpracy oraz organizacji pracy została jeszcze uzupełniona poprzez wyraźne zaznaczenie, iż przyczyny te są związane z zaangażowaniem w kampanię poprzednika, w związku z czym nie sposób uznać, iż przyczyna była niezrozumiała dla powoda. Dalej podało, że powód pełni wysoką funkcję Członka Zarządu (...) tj. ugrupowania radnych, które w ostatnich dwóch kadencjach wraz z ugrupowaniem do którego należał poprzedni Starosta, sprawowało wspólnie władzę w Powiecie (...); że w obecnej kadencji ugrupowanie to posiada kilku radnych, którzy nie popierali obecnego Zarządu oraz pozostają w opozycji wobec ugrupowań popierających obecny Zarząd Powiatu; że powód, pełniąc stanowisko sekretarza powiatu angażował się zarówno bezpośrednio w kampanię poprzednika jak i w kampanię ugrupowania (...), które go popierało; że powód jako pracownik, stosownie do art. 30 ustawy o pracownikach samorządowych miał obowiązek powstrzymania się od wszelkich zajęć, związanych z jego obowiązkami służbowymi, które mogły wywoływać uzasadnione podejrzenie o stronniczość lub interesowność; że powód zajmował stanowisko Sekretarza Powiatu i do jego obowiązków należało m. in. wiele czynności związanych z obsługą Zarządu i Rady Powiatu oraz pełnienie funkcji pełnomocnika ds. wyborów; że w związku z tym powinien on był powstrzymywać się od takich zajęć oraz że pełnienie przez powoda stanowiska bardzo ważnego dla Starostwa Powiatowego w D. oznacza, iż w stosunku do niego jako zajmującego stanowisko kierownicze należało stosować ostrzejsze kryteria przyczyn uzasadniających wypowiedzenie.

W piśmie procesowym z dnia 23.04.2015 r. powód przyznał, że faktycznie pełni funkcję Członka Zarządu stowarzyszenia (...) oraz że jest także członkiem kilku innych stowarzyszeń. Wyjaśnił przy tym, że stowarzyszenie (...) jest stowarzyszeniem działającym od 2011r., założonym w celu promowanie tradycyjnych wartości etycznych i idei lokalnego patriotyzmu, opierającym się na pracy społecznej swoich członków oraz że jego statutowym celem jest wspieranie rozwoju gospodarczo – społecznego ziemi (...). Zaprzeczył jednocześnie aby był założycielem lub członkiem komitetu wyborczego, założonego przez to stowarzyszenie.

Na rozprawie w dniu 30.04.2015 r. pełnomocnik strony pozwanej oświadczył, że brak zaufania do powoda, brak możliwości dalszej współpracy z nim i brak możliwości organizacji pracy wynikają z angażowania się powoda w kampanię poprzednika tj. W. B. (2).

Na rozprawie w dniu 1.10.2015 r. pełnomocnik powoda wniósł ostatecznie o przywrócenie powoda do pracy oraz o zasądzenie na jego rzecz wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w kwocie 7.780 zł.

Pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa, a z ostrożności procesowej o zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania. Podniósł zarazem, że przywrócenie powoda do pracy jest niecelowe i byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie potrafił jednak wskazać o które zasady współżycia społecznego chodzi.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. P. (1) został powołany na stanowisko Sekretarza Powiatu w Starostwie Powiatowym w D. z dniem 31.01.2003 r. przez ówczesnego Starostę – S. C..

W okresie od 2006 r. do listopada 2014 r. Starostą (...) był W. B. (2).

Z dniem 1.01.2009 r. stosunek pracy powoda uległ przekształceniu w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

W okresie zatrudnienia powód podlegał okresowym ocenom kwalifikacyjnym pracownika samorządowego, które sporządzał Starosta.. Za każdym razem oceny te były pozytywne. Ponadto przez cały okres zatrudnienia powód otrzymywał nagrody za wzorowe wypełnianie obowiązków oraz przejawianie inicjatywy w pracy.

W ostatnim okresie zatrudnienia miesięczne wynagrodzenie powoda wynosiło 7.780 zł brutto.

( dowód: akta osobowe powoda, arkusze okresowych ocen kwalifikacyjnych k. 21 – 34, pisma Starosty (...) o przyznaniu powodowi nagród k. 35 – 42)

W dniu 06.05.2014 r.- na podstawie art. 181 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy - powód został ustanowiony pełnomocnikiem do spraw wyborów – urzędnikiem wyborczym w Starostwie Powiatowym w D..

W dniu 12.09.2014 r. Komisarz Wyborczy w R. – T. S. upoważnił powoda do: przeszkolenia członków Powiatowej Komisji Wyborczej w D. powołanej do przeprowadzenia wyborów do Rady Powiatu (...) w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, zarządzonych na dzień 16.11.2014 r.; nadzoru nad wykorzystaniem techniki elektronicznej wspomagającej prace Powiatowej Komisji Wyborczej w D. oraz przekazania Komisarzowi Wyborczemu w R.: protokołu z wyborów do Rady Powiatu (...) wraz z zestawieniami wyników głosowania w okręgach wyborczych w wyborach do rady powiatu, protokołów głosowania w obwodach głosowania do rady powiatu wraz z ewentualnymi raportami ostrzeżeń, nośników informatycznych z danymi z protokołu z wyborów.

W dniu 15.09.2014 r. Delegatura Krajowego Biura Wyborczego w R. jako zleceniodawca zawarła z powodem jako zleceniobiorcą umowę zlecenia nr (...), której przedmiotem była usługa, polegająca na z wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast zarządzonych na dzień 16.11.2014 r. Zgodnie z tą umową Zleceniobiorca zobowiązał się do: udziału w szkoleniach organizowanych przez Dyrektora Delegatury (...) w R., przeszkolenia członków Powiatowej Komisji Wyborczej w D. w zakresie zgłaszania i rejestrowania list kandydatów na radnych oraz ustalania wyników głosowania i wyników wyborów, nadzoru nad realizacją zadań z zakresu obsługi informatycznej wyborów na szczeblu Powiatowej Komisji Wyborczej w D., dostarczenia Wojewódzkiej Komisji Wyborczej w R. protokołu zbiorczego wyników głosowania na obszarze powiatu w wyborach do Sejmiku Województwa wraz z protokołami głosowania w obwodach oraz dostarczenia Komisarzowi Wyborczemu w R. protokołu z wyborów do Rady Powiatu w D. oraz protokołów głosowania w obwodach głosowania do Rady Powiatu w D..

Z kolei w dniu 07.10.2014 r. umowę zlecenia zawarł z powodem Powiat (...). Przedmiotem tej umowy była usługa, polegająca na wykonaniu zadania: (...) administracyjno – techniczna – wybory samorządowe 2014.

( dowód: pismo Starostwa Powiatowego w D. z dnia 6 maja 2014 roku k. 12, pełnomocnictwo udzielone powodowi przez Komisarza Wyborczego z dnia 12 września 2014 roku k. 13, umowa zlecenia z dnia 15 września 2014 roku nr (...) k. 14 – 15, umowa zlecenia z dnia 7 października 2014 roku k. 16 – 17)

Na terenie powiatu (...) działa, założone w październiku 2011 r., Stowarzyszenie pn. (...). Zajmuje się ono promocją tradycyjnych wartości etycznych i idei lokalnego patriotyzmu zaś jego celem jest wspieranie rozwoju gospodarczo – społecznego ziemi (...), w tym realizowanie programów edukacyjnych, kulturotwórczych, informacyjnych i wspierających przedsiębiorczość. Jego sztandarowym dziełem są opery. Działalność tego stowarzyszenia opiera się na pracy społecznej jego członków, przy czym nie prowadzi ono działalności gospodarczej, ani nie zajmuje się działalnością polityczną. Powód jest jednym z członków ww. Stowarzyszenia i jednocześnie wchodzi w skład jego Zarządu.

Stowarzyszenie pn. (...) jako ugrupowanie apolityczne nie sprawowało władzy w powiecie (...) ani nie prowadziło kampanii wyborczej w związku z wyborami samorządowymi, które miały miejsce w 2014 r. Przed tymi wyborami (na czas kampanii wyborczej) niektórzy członkowie stowarzyszenia utworzyli Komitet Wyborczy Wyborców (...), będący całkowicie odrębnym podmiotem. Komitet ten w wyniku wyborów samorządowych wprowadził do Rady Powiatu (...) pięciu radnych.

Powód nie był założycielem ani członkiem ww. komitetu wyborczego i nie brał udziału w jego pracach.

( dowód : wydruki ze strony internetowej Stowarzyszenia (...) k. 68, 79 – 81, kserokopia oświadczenia o utworzeniu komitetu wyborczego k. 82 – 84, zeznania świadka K. K. k. 113 – 114, zeznania powoda M. P. (1) k. 115 – 116)

Powód nie podejmował żadnych działań, w związku z ostatnią kampanią wyborczą ówczesnego Starosty – W. B. (2), który kandydował do Rady Powiatu z Komitetu Wyborczego (...). Z tego Komitetu w D. kandydowało 18 kandydatów, przy czym ilość podpisów potrzebnych do zarejestrowania listy wyborczej wynosiła 200. Do zebrania tych podpisów zaangażowane były struktury (...) u. W zakresie samej kampanii wyborczej W. B. nie potrzebował żadnych działań gdyż był osobą powszechnie znaną.

Około dwa lub trzy tygodnie przed planowanym terminem wyborów samorządowych powód rozmawiał z - zajmującym wówczas stanowisko podinspektora w Wydziale Komunikacji pozwanego urzędu - W. S. (1) na temat jego kandydowania do Rady Powiatu z ugrupowania pn. (...). Uczynił to na prośbę M. P. (2) – członka poprzedniego Zarządu Powiatu, która tworzyła listy kandydatów do powiatu z okręgu nr 2, obejmującego gminy B. i J.. W. S. odrzucił propozycję powoda, gdyż wcześniej podjął decyzję o kandydowaniu do Rady Powiatu z ugrupowania pn. (...).

Po około tygodniu czasu M. P. (2) ponownie skontaktowała się z powodem i poprosiła go o przekazanie W. S. formularza oświadczenia o wyrażeniu zgody na kandydowanie. Powód spełnił jej prośbę.

( dowód : zeznania świadków: W. B. (2) k. 88 - 89, W. S. (1) k. 114 – 115, zeznania powoda M. P. (1) k. 115 – 116)

Po ostatnich wyborach samorządowych, od dnia 1.12.2014 r. nowym Starostą (...) został A. R., należący do (...) i startujący w wyborach z ramienia tej partii. Obecnie partia ta pozostaje w koalicji rządzącej z Komitetem Wyborczym (...), (...) i Komitetem Wyborczym E. B..

W wyniku jesiennych wyborów nastąpiły zmiany personalne w Zarządzie Powiatu. Nowy Zarząd stwierdził, że nie ma zaufania do powoda i że nie będzie z nim współpracował. Członkowie Zarządu obawiali się bowiem że powód będzie „wynosił” informacje z posiedzeń Zarządu. W związku z tym powód nie był zapraszany na te posiedzenia i nie uczestniczył w nich. Jednocześnie Zarząd Powiatu i radni naciskali aby pozbyć się powoda i dyrektora Zarządu dróg Powiatowych B. D.. Początkowo planowano przeprowadzenie zmian organizacyjnych w pozwanym Starostwie przy czym powód miał zostać dyrektorem Wydziału Organizacyjno – Administracyjnego. Projekt uchwały w tym względzie został nawet skierowany pod obrady Rady Powiatu (...) jednakże w czasie sesji tej Rady, która odbyła się w dniu 23.01.2015 r., punkt ten został wyłączony z porządku obrad.

W listopadzie 2014 r. i styczniu 2015 r. w lokalnych gazetach zaczęły ukazywać się artykuły, zapowiadające dokonanie przez nowe władze powiatu zmian personalnych w Starostwie Powiatowym w D., jak również w podległych mu jednostkach. Zmiany te miały objąć także powoda.

(dowód : wydruki artykułów ze stron internetowych k. 18 - 20, projekt uchwały Rady Powiatu (...) wraz z załącznikiem w sprawie zmiany Regulaminu Organizacyjnego pozwanego Starostwa k. 43 – 47, pismo Przewodniczącego Rady Powiatu z dnia 13 stycznia 2015 roku w sprawie zwołania trzeciej sesji rady Powiatu (...) k. 48, protokół nr (...).2015 trzeciej sesji Rady Powiatu (...) z dnia 23 stycznia 2015 roku k. 60 – 67, zeznania występującego w charakterze pozwanego A. R. k. 124 - 126)

W dniu 26.02.2015 r. pozwany pracodawca złożył powodowi pisemne oświadczenie w przedmiocie wypowiedzenia umowy o pracę z zachowaniem 3-miesiecznego okresu wypowiedzenia, upływającego z dniem 31 maja 2015r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazał utratę zaufania i brak możliwości dalszej współpracy, brak możliwości organizacji pracy oraz zaangażowanie w kampanię poprzednika.

W wyniku powyższej czynności stosunek pracy łączący strony został rozwiązany z dniem 31.05.2015r.

( dowód : akta osobowe powoda)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dowodów z dokumentów oraz dowodów osobowych. Sąd uznał za wiarygodne w całości dowody z dokumentów albowiem ich treść i autentyczność nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony w toku postępowania.

Za wiarygodne w całości sąd uznał również zeznania świadków W. B. (2), W. S. (1) i K. K. oraz zeznania powoda. Były one bowiem logiczne, spójne i konsekwentne oraz nawzajem się potwierdzały lub uzupełniały.

Jeśli chodzi o zeznania A. R., słuchanego w charakterze strony pozwanej, to Sąd dał im wiarę w części, tj. w zakresie faktów, które znalazły odzwierciedlenie w ustaleniach Sądu. W pozostałym zakresie Sąd nie dał wiary twierdzeniem ww. albowiem nie znajdowały one potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym. Chodzi w szczególności o twierdzenia, że powód angażował się w politykę, że stowarzyszenie pn. (...) to ugrupowanie o charakterze politycznym, tworzące koalicję z (...)em oraz że powód wspomagał komitet wyborczy, utworzony przez to stowarzyszenie i współpracował z nim.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 45 § 1 k.p. w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Wadliwość wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony zachodzi zatem zarówno wtedy, gdy wypowiedzenie zostało dokonane z naruszeniem wymagań przewidzianych przepisami prawa pracy, jak i wówczas, gdy wypowiedzenie jest nieuzasadnione. Z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów o pracę mamy do czynienia w szczególności w przypadku: niezachowania formy pisemnej, braku wskazania przyczyny wypowiedzenia lub wskazania jej w sposób zbyt ogólny, niezachowania trybu postępowania, związanego z konsultacją zamiaru wypowiedzenia z właściwymi podmiotami, a także w przypadku złamania zakazu wypowiadania umów o pracę osobom, którym służy tzw. wzmożona ochrona trwałości stosunku pracy.

Znacznie trudniej jest natomiast zdefiniować pojęcie „braku zasadności wypowiedzenia”, co również może przesądzać o jego wadliwości. Kodeks pracy nie konkretyzuje bowiem przyczyn uzasadniających wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę. Nie precyzują ich również, opracowane na gruncie art. 45 kp wytyczne w przedmiocie stosowania tego przepisu, zawarte w uchwale SN z dnia 27 czerwca 1985r. III PZP 10/85 wskazując jedynie, że przyczyna wypowiedzenia powinna być konkretna i rzeczywista. Natomiast orzecznictwo sądowe ugruntowało poglądy, że przyczyna wypowiedzenia nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości skoro wypowiedzenie jest zwykłym sposobem rozwiązania bezterminowego stosunku pracy (wyrok SN z dnia 4 grudnia 1997 roku, IPKN 419/97, OSNP 1998/20/598); że dla uznania zasadności wypowiedzenia umowy o pracę nie jest wymagane udowodnienie zawinionego działania pracownika (tak też wyr. SN z 3.8.2007 r., I PK 79/07, MoPr 2007, Nr 12, s. 651); że wypowiedzenie umowy o pracę uważane jest za konkretne, a więc uzasadnione, gdy sąd pracy stwierdzi, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, iż wskazane przez pracodawcę fakty i rzeczowe okoliczności dotyczące osoby lub zachowania pracownika w procesie świadczenia pracy lub zdarzeń (także niezależne od niego) wywarły wpływ na decyzję pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę (por. wyr. SN z 14.5.1999 r., I PKN 47/99, OSNAPiUS 2000, Nr 14, poz. 548); że powyższe nie oznacza przyzwolenia na arbitralne, dowolne i nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie umowy o pracę (por. wyrok SN z dnia 06.12.2001 r., PKN 715/00, Pr.Pracy 2002/10/34) oraz że w razie sporu co do istnienia przyczyny wypowiedzenia ciężar dowodu spoczywa na pracodawcy, pracownika obciąża natomiast dowód istnienia okoliczności przytoczonych przez niego w celu wykazania, iż wypowiedzenie jest nieuzasadnione.

Przypomnieć należy, że jako przyczynę wypowiedzenia powodowi umowy o pracę pozwany pracodawca wskazał: utratę zaufania i brak możliwości dalszej współpracy, brak możliwości organizacji pracy oraz zaangażowanie w kampanię poprzednika. Jak się ostatecznie okazało przyczynę wypowiedzenia stanowiło w istocie zaangażowanie powoda w kampanię poprzednika. Pozostałe okoliczności tj. brak zaufania, brak możliwości dalszej współpracy i brak możliwości organizacji pracy miały być natomiast konsekwencją przypisywanego powodowi działania, o którym wyżej mowa.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 24.10.2013 r., II PK 24/13 Sąd Najwyższy stwierdził, że utrata zaufania uzasadniająca wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę może mieć szersze podstawy niż fakty ujęte ogólnie lub przykładowo w oświadczeniu o wypowiedzeniu, jednakże w każdym przypadku istotna jest nie tyle sama utrata zaufania pracodawcy do pracownika, co przyczyny, które ją spowodowały (por. wyroki: z dnia 25 stycznia 2005 r., II PK 171/04, OSNP 2005 nr 19, poz. 303 oraz z dnia 31 marca 2009 r., II PK 251/08, LEX nr 707875 i orzeczenia w nich powołane). W wypadku wskazania przez pracodawcę jako przyczyny wypowiedzenia utraty zaufania spowodowanej zaistnieniem określonych faktów (zdarzeń), w pierwszej kolejności należy zatem ocenić, czy wskazane przez pracodawcę okoliczności mogły uzasadniać utratę zaufania do pracownika, a następnie, pod warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia tej kwestii - czy utrata zaufania w tych okolicznościach uzasadniała dokonanie wypowiedzenia. Jeżeli nawet w okolicznościach danej sprawy pracodawca może utracić zaufanie do pracownika, to nie oznacza to automatycznie, że zawsze i bezwzględnie będzie to uzasadniało dokonanie wypowiedzenia. Jest tak dlatego, że utrata zaufania do pracownika jako podstawa wypowiedzenia ma specyficzny, subiektywny charakter. Z tego względu w orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że nie każdy przypadek utraty zaufania do pracownika może być uznany za uzasadniający wypowiedzenie. Utrata zaufania musi mieć bowiem oparcie w przesłankach natury obiektywnej i racjonalnej. Nie może wynikać z samowoli, czy wyłącznie z subiektywnych uprzedzeń pracodawcy. Utrata zaufania do pracownika uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli w konkretnych okolicznościach nie można wymagać od pracodawcy, by nadal darzył pracownika zaufaniem. Ponadto - aby uzasadniać wypowiedzenie stosunku pracy - nadużycie zaufania musi wiązać się z takim zachowaniem pracownika, które może być obiektywnie ocenione jako naganne, choćby nawet nie można było pracownikowi przypisać subiektywnego zawinienia. Z kolei obiektywna naganność zachowania pracownika jako podstawa utraty zaufania do niego ze strony pracodawcy musi być oceniana w kontekście wszelkich okoliczności faktycznych (por. wyrok z dnia 19 lutego 2009 r., II PK 156/08, LEX nr 736723).

W ocenie Sądu, w toku niniejszego postępowania, strona pozwana nie wykazała aby powód angażował się w kampanię polityczną byłego Starosty W. B. (2), co miało być przyczyną utraty zaufania do niego, braku możliwości dalszej współpracy z nim i braku możliwości organizacji pracy. Podkreślić trzeba, że jak wynika z zeznań A. R., takiego zaangażowania pracodawca upatrywał w przynależności powoda do stowarzyszenia pn. (...), w tworzeniu przez to stowarzyszenie opozycyjnej koalicji z ugrupowaniem (...), we wspomaganiu i współpracy powoda z komitetem wyborczym, utworzonym przez ww. stowarzyszenie oraz w nakłanianiu przez powoda W. S. (1) do kandydowania do Rady Powiatu z ramienia tego stowarzyszenia.

Faktem jest, iż powód jest członkiem Zarządu stowarzyszenia pn. (...). Stowarzyszenie to nie jest jednak organizacją polityczną i nie prowadzi działalności politycznej. W związku z wyborami samorządowymi tylko niektórzy członkowie tego stowarzyszenia utworzyli komitet wyborczy ale powód nie był jego członkiem i nie angażował się w jego działalność. Wprawdzie powód rozmawiał z W. S. o kandydowaniu tego ostatniego do Rady Powiatu z komitetu wyborczego, utworzonego przez stowarzyszenie pn. „(...) to jednak zdaniem Sądu orzekającego, sama przynależność powoda do ww. stowarzyszenia i przeprowadzenie jednej rozmowy na temat kandydowania do Rady Powiatu z ramienia ww. komitetu wyborczego, nie może uzasadniać twierdzenia o działalności politycznej powoda i jego zaangażowania się w kampanię wyborczą W. B., a w konsekwencji dokonania mu wypowiedzenia umowy o pracę.

Należy też zwrócić uwagę na treść art. 100 § 2 pkt 4 kp, który zobowiązuje pracownika w szczególności: aby dbał o dobro zakładu pracy, chronił jego mienie oraz zachował w tajemnicy informacje których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. W wyroku z dnia 2 marca 2011 r. (II PK 204/10) Sąd Najwyższy zajął stanowisko, że powinności określone w art. 100 § 2 pkt 4 kp są ustanowieniem "szczególnej zasady lojalności pracownika względem pracodawcy". Niewątpliwie więc każdy pracownik jest obowiązany do zachowania lojalności wobec pracodawcy. Lojalność pracownika wobec pracodawcy jest nieodłącznie związana z zaufaniem pracodawcy do pracownika. Ma to istotne znacznie w przypadku takich pracowników jak powód, tj. zajmujących stanowiska kierownicze. Zgodnie z założeniem ustawy z dnia 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1202 tekst jedn.) osoba zatrudniona na stanowisku sekretarza ma być swoistym pierwszym urzędnikiem w powiecie (m. in. art. 5 ust. 4 ustawy).

W aspekcie powyższych wywodów zauważyć trzeba, że powód rozmawiał z W. S. na temat jego kandydowania do Rady Powiatu, w okresie kiedy Starostą Powiatu (...) był W. B.. Jeśli przyjąć, że powód robił to w interesie tego ostatniego i w tym zdarzeniu upatrywać przyczyny wypowiedzenia, to stwierdzić należy, że pozwany pociągnął powoda do odpowiedzialności za lojalność wobec pracodawcy. Takie rozwiązanie wydaje się być jednak niedopuszczalne gdyż postępowania powoda nie sposób uznać za obiektywnie naganne.

Niezrozumiałe, zdaniem Sądu orzekającego, jest powoływanie się pozwanego na art. 30 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych, zgodnie z którym: pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, nie może wykonywać zajęć pozostających w sprzeczności lub związanych z zajęciami, które wykonuje w ramach obowiązków służbowych, wywołujących uzasadnione podejrzenie o stronniczość lub interesowność oraz zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy. Przepis ten nie zakazuje bowiem przynależności czy sympatyzowania pracownika samorządowego z partią polityczną, nawet jeśli jest to partia opozycyjna do partii, z której wywodzą się członkowie Zarządu Powiatu. Zresztą, w ocenie Sądu, wszelkie działania władz samorządowych, wykonujących min. zdania z zakresu administracji publicznej, winny być transparentne i przejrzyste oraz podlegać kontroli społecznej, sprawowanej min. przez partie opozycyjne.

Wreszcie należy zauważyć, iż nowy Zarząd Powiatu w ogóle nie podjął współpracy z powodem, z góry zakładając brak zaufania do niego i nie dając mu szansy na poprawne ułożenie wzajemnych relacji w ramach tej współpracy. Tak więc zachowaniu powoda nie można przypisać cech obiektywnie noszących znamiona naruszenia obowiązków pracowniczych, zaś utratę do niego zaufania przez pracodawcę uznać należy za wynik wyłącznie subiektywnych ocen i uprzedzeń.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego, dotyczącego ewentualnej niecelowości przywrócenia powoda do pracy, wskazać należy, że w powołanym przepisie chodzi o szczególny stan stosunków, który uzasadnia zasądzenie odszkodowania zamiast restytucji stosunku pracy. W tym zakresie muszą zachodzić szczególne okoliczności, które powodują, że należący do pracownika wybór uprawnienia, zostaje zniweczony (por. wyrok SN z 26 marca 1998 r., I PKN 566/97). Podkreślić należy, że w orzecznictwie SN, które sąd orzekający podziela, nawet brak woli współpracy nie może być uznany za dostatecznie istotną przyczynę uznania niecelowości przywrócenia pracownika do pracy (por. wyrok z 2 października 2012 r., II PK 54/12). W niniejszej sprawie Sąd nie dopatrzył się żadnych szczególnych okoliczności, które uzasadniałyby zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania w miejsce przywrócenia do pracy tym bardziej, że pomiędzy powodem a nowym Starostą czy członkami Zarządu Powiatu nie istnieje żaden konflikt. Pozwany nie wskazał też jakie zasady współżycia społecznego stoją na przeszkodzie przywrócenia powoda do pracy w pozwanym Starostwie. Z tych względów, na podstawie art. 45 § 1 kp orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

Z kolei podstawę rozstrzygnięcia o wynagrodzeniu za czas pozostawania bez pracy stanowił art. 47 kp, zgodnie z którym pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenie do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące – nie więcej niż za 1 miesiąc. Na tej podstawie orzeczono jak w punkcie II wyroku, uwzględniając w tym zakresie w całości żądanie powoda.

Orzekając o kosztach postępowania, Sąd kierował się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, wyrażoną w art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc. Zgodnie z tymi przepisami strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, przy czym do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się m. in. wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego. Na zasądzoną w punkcie III wyroku tytułem kosztów postępowania kwotę – 5.488 zł złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 4.468 zł, którą w oparciu o art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 - tekst jedn.) obliczono jako 5 % wartości przedmiotu sporu (93.360 zł), a którą uiścił powód oraz koszty zastępstwa procesowego strony powodowej, które zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 (przywrócenie do pracy) oraz § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 4 (wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490) wyniosły odpowiednio 120 zł i 900 zł.

Z kolei podstawę rozstrzygnięcia o wydatkach (punkt IV wyroku) stanowił art. 97 ustawy o kosztach, zgodnie z którym w toku postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy o roszczenia pracownika wydatki obciążające pracownika ponosi tymczasowo Skarb Państwa. Sąd pracy w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji rozstrzyga o tych wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113, z tym że obciążenie pracownika tymi wydatkami może nastąpić w wypadkach szczególnie uzasadnionych. W niniejszej sprawie pozwany jest stroną przegrywającą, w związku z czym został on obciążany wydatkami, związanymi ze stawiennictwem w sądzie świadka W. B..

O kosztach uzupełniającej opłaty sądowej od pozwu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc w związku z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r., nr 90, poz. 592 tekst jedn. z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Ust. 2. stanowi z kolei, że koszty nieobciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz:

1)strony, której czynność spowodowała ich powstanie;

2)strony zastąpionej przez kuratora lub

3)osoby, na której rzecz prokurator wytoczył powództwo lub zgłosił wniosek o wszczęcie postępowania.

Skoro zatem pozwany jest stroną przegrywającą proces także w zakresie kwoty 7.780 zł to należało go obciążyć opłatą sądową, która zgodnie z art. 13 ust. 1 ww. ustawy wyniosła 389 zł. Z tych względów orzeczono jak punkcie V wyroku.