Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2016 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Wiesław Pędziwiatr (spr.)

Sędziowie: SSA Robert Wróblewski

SSO del. do SA Edyta Gajgał

Protokolant: Beata Sienica

przy udziale prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Teresy Łozińskiej - Fatygi

po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2016 r.

sprawy J. B.

oskarżonego z art. 278 § 1 kk w związku z art. 12 kk, art. 18 § 3 kk w związku z art. 278 § 1 kk w związku z art. 12 kk, art. 278 § 1 kk w związku z art. 12 kk, art. 284 § 1 kk, art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, art. 18 § 2 kk w zw. z art. 586 Ustawy z dnia 15 września 2000r. ksh, art. 284 § 1 kk, art. 276 kk, art. 304 kk;

Ł. B. (1) oskarżonego z art. 278 § 1 kk w związku z art. 12 kk

i E. A. oskarżonej z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, art. 286 § 1 kk w związku z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego Ł. B. (1), prokuratora co do oskarżonych E. A. i J. B. oraz oskarżyciela posiłkowego co do oskarżonych J. B. i Ł. B. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

z dnia 20 maja 2015 r. sygn. akt III K 10/13

I.  uchyla zaskarżony wyrok wobec J. B. w pkt. I części dyspozytywnej, w zakresie rozstrzygnięcia o czynie opisanym w pkt. 5 części wstępnej oraz wobec J. B. w pkt. I części dyspozytywnej i E. A. w pkt. II części dyspozytywnej w zakresie orzeczenia o czynie opisanym w pkt. 7 części wstępnej i w tej części sprawę przekazuje Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

II.  zmienia zaskarżony wyrok wobec J. B. i Ł. B. (1) w ten sposób, że na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązuje obu oskarżonych solidarnie do zapłaty na rzecz (...) sp. z o.o. w J. 21.925,85 złotych (dwadzieścia jeden tysięcy dziewięćset dwadzieścia pięć 85/100) tytułem naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przypisanym w pkt. III części rozstrzygającej, a nadto zmienia tenże wyrok wobec J. B. w ten sposób, że na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązuje tego oskarżonego do zapłaty na rzecz (...) sp. z o.o. w J. 50.000 złotych (pięćdziesiąt tysięcy) tytułem naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przypisanym w pkt. IX jego części rozstrzygającej;

III.  w pozostałej części zaskarżony wyrok wobec J. B., Ł. B. (1) i E. A. utrzymuje w mocy;

IV.  zasądza od J. B. i Ł. B. (1) na rzecz Skarbu Państwa po 1/3 wydatków związanych z postępowanie odwoławczym, pozostałą ich część zaliczając na rachunek Skarbu Państwa, i wymierza im opłaty:

a.  J. B. 1.100 złotych,

b.  Ł. B. (1) 680 złotych.

UZASADNIENIE

Prokurator Okręgowy w Jeleniej Górze oskarżył J. B. o to, że;

1.  w okresie od 28 listopada 2006 roku do 06 lipca 2007 roku w J., zabrał w celu przywłaszczenia gotówkę w łącznej kwocie 170.000,00 złotych na szkodę spółki z o.o. (...) Grupa (...), w ten sposób, iż pełniąc funkcję prezesa jej zarządu, a z tego tytułu będąc umocowanym do wypłat gotówkowych i bankomatowych z rachunków spółki w (...) S.A. Oddział w J. oraz (...) S.A. Oddział w J., dokonał osobistych wypłat gotówkowych poszczególnych sum, względnie polecając ich realizację wiceprezesowi spółki, prywatnie swojemu synowi Ł. B. (1), a składających się na wspomnianą kwotę, po czym przekazał je osobiście J. G. z tytułu realizacji pozornej umowy pożyczki z dnia 21 listopada 2006 roku pomiędzy J. G., a spółką (...), stwierdzonej stosownym dokumentem i dodatkowo potwierdzonej wystawionym na jego polecenie przez J. K., jako pracownika spółki zatrudnionego na stanowisku księgowego-kasjera, a poświadczających nieprawdę, co do odbioru przez nią sumy pożyczki od J. G., która w rzeczywistości nie miała miejsca, dokumentem KP numer (...) ze wskazanego dnia, podczas gdy w rzeczywistości we wskazany sposób spłacał swoje prywatne zadłużenie u J. G., a powstałe przed zawarciem rzekomej umowy,

to jest o czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

Nadto zarzucił Ł. B. (1), że:

2.  w okresie od 28 lutego do 23 listopada 2007 roku w J., zabrał w celu przywłaszczenia gotówkę w łącznej kwocie 21.831,69 złotych na szkodę spółki z o.o. (...) Grupa (...) w ten sposób, że jako jej pracownik rzekomo odbywający podróże służbowe, przedłożył do zatwierdzenia J. B., prezesowi zarządu wskazanej spółki, prywatnie swojemu ojcu, a następnie do wypłaty, 25 wypełnionych i podpisanych, a poświadczających nieprawdę, co do faktów wyjazdów, dat i okresów ich trwania oraz poniesionych kosztów, o czym zatwierdzający wiedział, druków poleceń wyjazdów służbowych, które nie miały miejsca, a w szczególności:

- bez numeru, z dnia 26 lutego 2007 roku na kwotę 623,22 złotych;

- bez numeru, z dnia 22 marca 2007 roku na kwotę 1080,86 złotych;

- bez numeru, z dnia 06 kwietnia 2007 roku na kwotę 1175,80 złotych;

- bez numeru, z dnia 14 kwietnia 2007 roku na kwotę 915,31 złotych;

- bez numeru, z dnia 20 kwietnia 2007 roku na kwotę 789,00 złotych;

- bez numeru, z dnia 27 kwietnia 2007 roku na kwotę 503,18 złotych;

- bez numeru, z dnia 04 maja 2007 roku na kwotę 1075,38 złotych;

- bez numeru, z dnia 15 maja 2007 roku na kwotę 896,51 złotych;

- bez numeru, z dnia 22 maja 2007 roku na kwotę 1083,21 złotych;

- bez numeru, z dnia 04 czerwca 2007 roku na kwotę 855,19 złotych;

- bez numeru, z dnia 15 czerwca 2007 roku na kwotę 717,89 złotych;

- bez numeru, z dnia 21 czerwca 2007 roku na kwotę 704,83 złotych;

- bez numeru, z dnia 11 lipca 2007 roku na kwotę 907,76 złotych;

- bez numeru, z dnia 19 lipca 2007 roku na kwotę 426,80 złotych;

- numer (...) z dnia 25 lipca 2007 roku na kwotę 1273,88 złotych;

- bez numeru, z dnia 09 sierpnia 2007 roku na kwotę 642,57 złotych;

- bez numeru, z dnia 23 sierpnia 2007 roku na kwotę 711,61 złotych;

- bez numeru, z dnia 04 września 2007 roku na kwotę 739,15 złotych;

- bez numeru, z dnia 02 października 2007 roku na kwotę 1038,09 złotych;

- bez numeru, z dnia 08 października 2007 roku na kwotę 855,27 złotych;

- bez numeru, z dnia 17 października 2007 roku na kwotę 894,49 złotych;

- bez numeru, z dnia 23 października 2007 roku na kwotę 1009,10 złotych;

- bez numeru, z dnia 09 listopada 2007 roku na kwotę 735,65 złotych;

- bez numeru, z dnia 15 listopada 2007 roku na kwotę 1151,15 złotych;

- bez numeru, z dnia 20 listopada 2007 roku na kwotę 1025,79 złotych;

wypłacając z rachunków bankowych spółki powyższe kwoty, przed, względnie po rozliczeniu wspomnianych dokumentów i zatrzymując je dla siebie,

to jest o czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

J. B. zarzucił także, że:

3.  w okresie od 28 lutego do 23 listopada 2007 roku w J., udzielił pomocy Ł. B. (1) w kradzieży gotówki w łącznej kwocie 21.831.69 złotych na szkodę spółki z o.o. (...) Grupa (...) w ten sposób, że jako prezes zarządu spółki, a prywatnie ojciec wskazanego, zatwierdził 25 przedłożonych mu w tym celu przez syna, a następnie przez tegoż do wypłaty, wypełnionych i podpisanych, a poświadczających nieprawdę, co do faktów wyjazdów, dat i okresów ich trwania oraz poniesionych kosztów, o czym zatwierdzający wiedział, druków poleceń wyjazdów służbowych, które nie miały miejsca, a w szczególności:

- bez numeru, z dnia 26 lutego 2007 roku na kwotę 623,22 złotych;

- bez numeru, z dnia 22 marca 2007 roku na kwotę 1080,86 złotych;

- bez numeru, z dnia 06 kwietnia 2007 roku na kwotę 1175,80 złotych;

- bez numeru, z dnia 14 kwietnia 2007 roku na kwotę 915,31 złotych;

- bez numeru, z dnia 20 kwietnia 2007 roku na kwotę 789,00 złotych;

- bez numeru, z dnia 27 kwietnia 2007 roku na kwotę 503,18 złotych;

- bez numeru, z dnia 04 maja 2007 roku na kwotę 1075,38 złotych;

- bez numeru, z dnia 15 maja 2007 roku na kwotę 896,51 złotych;

- bez numeru, z dnia 22 maja 2007 roku na kwotę 1083,21 złotych;

- bez numeru, z dnia 04 czerwca 2007 roku na kwotę 855,19 złotych;

- bez numeru, z dnia 15 czerwca 2007 roku na kwotę 717,89 złotych;

- bez numeru, z dnia 21 czerwca 2007 roku na kwotę 704,83 złotych;

- bez numeru, z dnia 11 lipca 2007 roku na kwotę 907,76 złotych;

- bez numeru, z dnia 19 lipca 2007 roku na kwotę 426,80 złotych;

- numer (...) z dnia 25 lipca 2007 roku na kwotę 1273,88 złotych;

- bez numeru, z dnia 09 sierpnia 2007 roku na kwotę 642,57 złotych;

- bez numeru, z dnia 23 sierpnia 2007 roku na kwotę 711,61 złotych;

- bez numeru, z dnia 04 września 2007 roku na kwotę 739,15 złotych;

- bez numeru, z dnia 02 października 2007 roku na kwotę 1038,09 złotych;

- bez numeru, z dnia 08 października 2007 roku na kwotę 855,27 złotych;

- bez numeru, z dnia 17 października 2007 roku na kwotę 894,49 złotych;

- bez numeru, z dnia 23 października 2007 roku na kwotę 1009,10 złotych;

- bez numeru, z dnia 09 listopada 2007 roku na kwotę 735,65 złotych;

- bez numeru, z dnia 15 listopada 2007 roku na kwotę 1151,15 złotych;

- bez numeru, z dnia 20 listopada 2007 roku na kwotę 1025,79 złotych;

umożliwiając i legalizując w opisany sposób, wypłaty powyższych kwot przez syna z rachunków bankowych spółki, następujące przed, względnie po rozliczeniu wskazanych dokumentów,

to jest o czyn z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 278 § 1 kk w zw. art. 12 kk

4.  w okresie od 22 listopada 2006 roku do końca września 2007 roku w J. i J., zabrał w celu przywłaszczenia mienie spółki z o.o. (...) Grupa (...) w postaci gotówki w łącznej kwocie nie mniejszej jak 169.000,00 złotych, w ten sposób, że pełniąc funkcję prezesa jej zarządu, wypłacał środki finansowe spółki z jej rachunków w (...) S.A. i (...) S.A. Oddział w J. drogą gotówkową i bankomatową, względnie polecał ich wypłatę Ł. B. (1), umocowanemu do tego jako wiceprezesowi zarządu spółki, a prywatnie swojemu synowi, przeznaczając je na swoje potrzeby i wydatki, po czym, w celu uwiarygodnienia legalności i przeznaczenia dokonanych wypłat z punktu widzenia księgowego i rachunkowego, przedłożył do zaksięgowania, co też miało następnie miejsce, poświadczające nieprawdę, co do faktycznego wydatkowania przez spółkę wynikających z nich kwot dokumenty, w postaci umowy dnia 22 czerwca 2007 roku kupna pojazdu marki A. (...) od Z. C. za kwotę 58.000,00 złotych, faktur VAT nr (...) z dnia 15 czerwca 2007 roku oraz 31/06/07 z dnia 30 czerwca 2007 roku odpowiednio na kwotę 27.450,00 złotych i 33.550,00 złotych za usługi marketingowe firmy (...) oraz pokwitowania odbioru zaliczki na poczet przyszłego odszkodowania przez H. H. z dnia 02 września 2007 roku na kwotę 50.000,00 złotych i dokumentu KW do niego, bez numeru i daty jego wystawienia,

to jest o czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

5.  w marcu 2007 roku w Z. i J., przywłaszczył gotówkę w kwocie 2674 złotych na szkodę D. W. w ten sposób, że zatajając przed nią fakt realizacji w dniu 26 lutego 2007 roku należnego jej świadczenia odszkodowawczego, a przelanego w kwocie 11.000,00 złotych na rachunek spółki (...) Grupa (...) przez (...) S.A. z siedzibą w W., przekazał jej w gotówce, w jej miejscu zamieszkania, jedynie kwotę 4300,00 złotych z tytułu rzekomej zaliczki na leki i opiekę lekarską, podczas gdy zgodnie z warunkami zawartej z nią przez spółkę umowy pośrednictwa z dnia 04 września 2006 roku, winna ona otrzymać z tytułu przelanego odszkodowania, w formie przelewu bankowego, kwotę 6974 złotych, po czym polecił ująć pokrzywdzoną w dokumentacji spółki jako osobę całkowicie rozliczoną wobec niej,

to jest o czyn z art. 284 § 1 kk

Temu oskarżonemu oraz E. A. zarzucił również, że:

6.  w okresie od końca lutego do 19 maja 2008 roku w J., J. i W., działając wspólnie i w porozumieniu oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłowali doprowadzić J. L. (S.), do niekorzystnego rozporządzenia przez nią jej mieniem w postaci gotówki w łącznej kwocie 158.760,00 złotych, pochodzącej z wypłaty odszkodowania przelanego na jej rzecz w dniu 28 lutego 2008 roku na rachunek spółki z o.o. (...) Grupa (...) z/s w J. w miejscowym oddziale (...) S.A., w kwocie 210.000,00 złotych, przez (...) S.A. z siedzibą w W., z tytułu zdrowotnych następstw wypadku drogowego zaistniałego w dniu 27 lipca 2006 roku, w ten sposób, że wbrew warunkom zawartej umowy pośrednictwa, a przewidującej przekazanie poszkodowanej środków finansowych z odszkodowania, pomniejszonych o prowizję w wysokości 20 procent i kwotę podatku VAT, w terminie 14 dni od wpływu ich na konto spółki, wykorzystując stan psychiczny i fizyczny wskazanej, a związany z nieodwracalnymi zmianami będącymi następstwem wypadku, długotrwałą i bolesną rehabilitacją, problemami lokalowymi, związanymi z niedostosowaniem ówczesnego miejsca zamieszkania pokrzywdzonej do funkcjonowania osoby niepełnosprawnej oraz ogólna nieporadność, wprowadzili ją w błąd, co do faktycznej kondycji (...) spółki S.O.S. Grupa (...) i bezpieczeństwa przechowywanych na jej rachunku środków, zatajając faktyczny stan rzeczy, po czym w tym przekonaniu ją utrzymywali, z jednej strony w celu uniemożliwienia dochodzenia przez nią roszczeń o zwrot środków finansowych wobec kolejnego prezesa zarządu spółki, a co groziło jej, w razie jednorazowej wypłaty całej sumy, niewypłacalnością, z dalszymi tego konsekwencjami, z drugiej zaś, w celu nie zmniejszenia stanu bezprawnego posiadania środków finansowych m.in. skradzionych przez J. B. spółce oraz nie zmniejszenia przez E. A. swoich możliwości zarobkowych z tytułu zatrudnienia w spółce, jak i możliwości zarobkowych jej męża, z tytułu umowy zawartej przez niego ze spółką, gołosłownie deklarując ogólną pomoc, proponując uczestnictwo w innej spółce zajmującej się odszkodowaniami z ulokowaniem w niej całości kwoty otrzymanego odszkodowania, zwodząc pokrzywdzoną, nakłonioną do zamieszkania w domu siostry J. B. w J., co do terminu przelania pieniędzy na jej konto, a czego istotnie czynić nie planowali, przy czym zamierzony skutek swego działania osiągnęli jedynie w części, odnośnie kwoty 18.760,00 złotych albowiem pozostałą część przynależnego pokrzywdzonej odszkodowania, kolejny prezes zarządu spółki, J. P., który powziął wiedzę w maju 2008 roku o sytuacji, w jakiej faktycznie pozostawała pokrzywdzona, polecił J. B. niezwłocznie jej wypłacić;

to jest o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

7.  w okresie od 12 marca do przełomu lata i jesieni 2008 roku w J., J. i W., działając wspólnie i w porozumieniu oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadzili M. K. do niekorzystnego rozporządzenia przez nią mieniem jej męża ubezwłasnowolnionego całkowicie A. K. (1), w postaci gotówki w łącznej kwocie 171.612,00 złotych, pochodzącej z wypłaty odszkodowania przelanego na jego rzecz w dniach 10 i 14 marca 2008 roku na rachunek spółki z o.o. (...) Grupa (...) z/s w J. w miejscowym oddziale (...) S.A., odpowiednio kwotach 7.000,00 i 220.000,00 złotych, przez (...) S.A. z siedzibą we W., z tytułu zdrowotnych następstw wypadku drogowego zaistniałego w dniu 11 czerwca 2005 roku, w ten sposób, że wbrew warunkom umowy pośrednictwa zawartej z M. K., jako reprezentującą A. K. (1), a przewidującej przekazanie jej środków finansowych z odszkodowania, pomniejszonych o prowizję w wysokości 20 procent i kwotę podatku VAT, w terminie 48 godzin od wpływu ich na konto spółki, wykorzystując stan psychiczny wskazanej pozostającej pod kontrolą lekarzy psychiatrów, a związany z wegetatywnym stanem zdrowia męża oraz problemami zdrowotnymi małoletniej córki, kłopotami rodzinnymi i lokalowymi oraz ogólną nieporadność, wprowadzili ją w błąd, co do faktycznej kondycji (...) spółki S.O.S., bezpieczeństwa przechowywanych na jej rachunku środków oraz faktycznego wpływu J. B. jako prezesa zarządu spółki, którym faktycznie od drugiej dekady marca 2008 roku już nie był, na finansowe funkcjonowanie spółki i zamiar przekazania uprzednio przelanych środków, po czym w tym przekonaniu ją utrzymywali, z jednej strony w celu uniemożliwienia dochodzenia przez nią roszczeń o zwrot środków finansowych wobec kolejnych prezesów zarządu spółki, a co groziło jej, w razie jednorazowej wypłaty całej sumy, niewypłacalnością, z dalszymi tego konsekwencjami, z drugiej zaś, w celu nie zmniejszenia stanu bezprawnego posiadania środków finansowych m.in. skradzionych przez J. B. spółce oraz nie zmniejszenia przez E. A. swoich możliwości zarobkowych z tytułu zatrudnienia w spółce, jak i możliwości zarobkowych jej męża, z tytułu umowy zawartej przez niego ze spółką, gołosłownie deklarując ogólną pomoc, w tym medyczną i specjalistyczną dla męża, zorganizowanie dochodowego zatrudnienia, oferując ulokowanie kwoty odszkodowania w zakup gruntu przeznaczonego pod budownictwo jednorodzinne, podczas gdy oferowane grunty miały charakter rolny i niejasny stan prawny, po czym, na przełomie lata i jesieni 2008 roku, w celu legitymizacji swoich uprzednich działań, a tym samym bezprawnego dysponowania środkami przez spółkę, wymusili na pokrzywdzonej, poprzez przedstawienie jej kolejnego, nieprawdziwego wizerunku funkcjonowania spółki, podpisanie z datą 14 marca 2008 roku, fikcyjnej umowy pożyczki na kwotę 149.000,00 złotych pomiędzy nią, a spółką, którą jako prezes zarządu miał reprezentować J. B. i do spłaty której osobiście się wobec pokrzywdzonej zobowiązał, a której zarówno on jak i ona, zrealizować nie zamierzali;

to jest o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

J. B. zarzucono nadto, że:

8.  w sierpniu 2008 roku w J. i W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził M. Ż. do niekorzystnego rozporządzenia przez niego mieniem w postaci gotówki mającej pochodzić z uzyskanego odszkodowania od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą w W., będącego następstwem doznanych obrażeń w wyniku wypadku drogowego zaistniałego w dniu 05 lipca 2007 roku, w ten sposób, iż podając się za prezesa spółki z o.o. (...) Grupa (...), którym faktycznie nie był od marca 2008 roku, wprowadził go w błąd, co do swojego wpływu na uzyskanie odszkodowania, jego wysokości i gotowości wypłaty oraz co do faktycznej, a znanej tylko jego osobie, kondycji finansowej spółki, która wbrew jego zapewnieniom nie gwarantowała wypłaty świadczenia, w konsekwencji czego pokrzywdzony podpisał niekorzystną umowę pośrednictwa ze spółką w dniu 06 sierpnia 2008 roku, lecz nie uzyskał należnych mu pieniędzy w kwocie 11.734,00 złotych, przelanych przez wskazaną firmę ubezpieczeniową tytułem odszkodowania w dniu 17 listopada 2008 roku na rachunek bankowy spółki w łącznej kwocie 15.519,00 złotych, w wyniku faktycznej jej niewypłacalności;

to jest o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

9.  w grudniu 2008 roku w J., nakłonił A. K. (2), prezesa zarządu spółki z o.o. (...) Grupa (...) od dnia 16 grudnia 2008 roku, do zaniechania złożenia wniosku o upadłość spółki, który uprzednio złożony został przez poprzedniego prezesa jej zarządu E. K., acz wobec braków formalnych zwrócony do uzupełnienia zarządzeniem SR w Jeleniej Górze sygn. akt VIII GU 56/08 z dnia 22 grudnia 2008 roku;

to jest o czyn z art. 18 § 2 kk w zw. z art. 586 Ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych

10.  w grudniu 2008 roku w J., przywłaszczył mienie spółki z o.o. (...) w postaci samochodu osobowego marki V. (...) o wartości rynkowej 16.900,00 złotych, w ten sposób, że bezprawnie dysponując powyższym pojazdem w okresie od co najmniej czerwca 2008 roku i nie przekazując go, pomimo wielokrotnych monitów, do dyspozycji władz spółki, w nieustalonych bliżej okolicznościach uzyskał fakturę VAT nr (...) z dnia 17 grudnia 2008 roku, a mającą potwierdzać gotówkową sprzedaż wskazanego pojazdu przez spółkę (...), prywatnie jego teściowej, za kwotę 17.000,00 złotych, a która do kasy spółki, jak też na jej rachunki, nigdy nie została wpłacona;

to jest o czyn z art. 284 § 1 kk

11.  od nieustalonego bliżej okresu czasu do 13 lutego 2009 roku w J., ukrywał dokumenty, którymi nie miał prawa wyłącznie rozporządzać, w postaci zawartych w 20 segregatorach pism, orzeczeń lekarskich i sądowych, pełnomocnictw, pozwów itp., a dotyczących roszczeń odszkodowawczych, w tym dochodzonych na drodze sądowej, klientów przedsiębiorstwa Biuro Pomocy Osobom (...) w Wypadkach J. P. oraz spółki z o.o. (...) Grupa (...) z siedzibą w J.;

to jest o czyn z art. 276 kk

12.  w lutym 2009 roku w J., przywłaszczył mienie spółki z o.o. (...) Grupa (...) w postaci samochodu osobowego marki M. (...) o wartości rynkowej 33.100,00 złotych, w ten sposób, że bezprawnie dysponując powyższym pojazdem w okresie od co najmniej lipca 2008 roku, nie przekazał go, pomimo wielokrotnych monitów, do dyspozycji władz spółki, a następnie, pomimo osobistych zapewnień o wydaniu pojazdu w celu jego sprzedaży przez spółkę i uregulowania w ten sposób części jej należności wobec klientów, względnie o dokonaniu faktycznego zakupu przez siebie pojazdu od spółki i uregulowania za niego należności, nie uczynił tego, zatrzymując pojazd dla siebie;

to jest o czyn z art. 284 § 1 kk

13.  w dniu 23 lutego 2009 roku we W., wyzyskując przymusowe położenie M. K., a polegające na braku wystarczających środków do egzystencji i leczenia męża A. K. (1) oraz informując, iż od spółki z o.o. (...) Grupa (...) z siedzibą w J., nie otrzyma ona jakichkolwiek środków finansowych z należnej jej łącznej kwoty 149.000.00 złotych , zawarł z nią umowę cesji na jego rzecz wierzytelności o podanej wysokości, a którą posiadała ona wobec wskazanej spółki, w zamian za niewspółmierną kwotę 30.000,00 złotych, zatajając przy tym, iż jest to cała suma, którą w zamian za scedowanie wierzytelności zamierza jej przekazać;

to jest o czyn z art. 304 kk

14.  w kwietniu 2009 roku w J., przywłaszczył mienie spółki z o.o. (...) Grupa (...) w postaci gotówki w kwocie 3.000,00 złotych w ten sposób, że otrzymał wskazaną kwotę od H. H. z tytułu umownych kosztów jej reprezentacji przez spółkę w sprawie odszkodowawczej, pochodzącą z wypłaconego jej przez (...) S.A. z siedzibą w W. zadośćuczynienia, po czym nie rozliczył się z niej wobec spółki, zatrzymując ją dla siebie;

to jest o czyn z art. 284 § 1 kk

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze wyrokiem z 20 maja 2015 roku w sprawie III K 10/13, orzekł, że;

I. uniewinnia oskarżonego J. B. od popełnienia czynów, opisanych w punktach 1, 4, 5, 6, 7 i 13 części wstępnej wyroku a kosztami sądowymi obciąża w tym zakresie Skarb Państwa;

II. uniewinnia oskarżoną E. A. od popełnienia czynów, opisanych w punktach 6 i 7 części wstępnej wyroku a kosztami sądowymi obciąża w tym zakresie Skarb Państwa;

III. uznaje oskarżonych J. B. i Ł. B. (1) za winnych tego, że w okresie od 28 lutego 2007r. do 23 listopada 2007r. w J., działając wspólnie i w porozumieniu, ze z góry powziętym zamiarem przywłaszczyli stanowiące własność (...) Sp. z o.o. pieniądze w kwocie 21 925 zł 85 gr w ten sposób, że Ł. B. (1) przedłożył do zatwierdzenia i realizacji 26 wypełnionych i podpisanych przez siebie druków poleceń wyjazdów służbowych, podczas gdy wyjazdy takie nie miały miejsca, zaś J. B. mając tego świadomość zatwierdził je i dokonał wypłaty wskazanej wyżej kwoty na rzecz Ł. B. (1), który z kolei wiedział, że pieniądze te zostały powierzone J. B. to jest przestępstwa z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk wobec J. B., zaś przestępstwa z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 21 § 2 kk wobec Ł. B. (1) i za to na podstawie art. 284 § 2 kk wymierza J. B. karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności a na podstawie art. 33 § 2 kk wymierza mu grzywnę w wysokości 20 (dwudziestu) stawek dziennych po 50 zł każda, zaś na podstawie art. 284 § 2 kk w zw. z art. 21 § 2 kk wymierza Ł. B. (1) karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności a na podstawie art. 33 § 2 kk wymierza mu grzywnę w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych po 50 zł każda;

IV. na podstawie art. 41 § 1 kk za czyn opisany w punkcie poprzednim wymierza oskarżonym J. B. i Ł. B. (1) środek karny w postaci zakazu pełnienia wszelkich funkcji w zarządach i radach nadzorczych spółek prawa handlowego oraz zakazu pełnienia w nich funkcji prokurentów na okres 3 (trzech) lat;

V. uznaje oskarżonego J. B. za winnego tego, że w sierpniu 2008r. w W. po uprzednim wprowadzeniu M. Ż. w błąd co do pełnionej w (...) Sp. z o.o. funkcji Prezesa Zarządu i faktycznej możliwości wypłacenia przez tę Spółkę odszkodowania doprowadził go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 11 732 zł 36 gr poprzez upoważnienie wymienionej Spółki do odbioru od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego takiego odszkodowania, w wyniku czego należna pokrzywdzonemu kwota na rachunek tejże Spółki w dniu 27 listopada 2008r. wpłynęła, lecz nie została mu przekazana, albowiem przeznaczona została na pokrycie innych zobowiązań finansowych Spółki, to jest przestępstwa z art. 286 § 1 kk i za to na podstawie tego przepisu wymierza mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności a na podstawie art. 33 § 2 kk wymierza mu grzywnę w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych po 50 zł każda;

VI. na podstawie art. 41 § 1 kk za czyn opisany w punkcie poprzednim wymierza oskarżonemu J. B. środek karny w postaci zakazu pełnienia wszelkich funkcji w zarządach i radach nadzorczych spółek prawa handlowego oraz zakazu pełnienia w nich funkcji prokurenta na okres 2 (dwóch) lat;

VII. uznaje oskarżonego J. B. za winnego popełnienia czynu, opisanego w punkcie 9 części wstępnej wyroku, stanowiącego przestępstwo z art. 18 § 2 kk w zw. z art. 586 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych i za to na podstawie art. 19 § 1 kk w zw. z art. 586 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych wymierza mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

VIII. na podstawie art. 41 § 1 kk za czyn opisany w punkcie poprzednim wymierza oskarżonemu J. B. środek karny w postaci zakazu pełnienia wszelkich funkcji w zarządach i radach nadzorczych spółek prawa handlowego oraz zakazu pełnienia w nich funkcji prokurenta na okres 1 (jednego) roku;

IX. uznaje oskarżonego J. B. za winnego tego, że latem 2008r., działając ze z góry powziętym zamiarem przywłaszczył powierzone mu a stanowiące własność (...) sp. z o.o. mienie w postaci samochodu osobowego marki M. (...) o wartości 33 100zł oraz V. (...) o wartości 16 900 zł w ten sposób, że pomimo wielokrotnie kierowanych wezwań do zwrotu obu pojazdów zatrzymał je dla siebie, to jest przestępstwa z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 284 § 2 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności a na podstawie art. 33 § 2 kk wymierza mu grzywnę w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych po 50 zł każda;

X. na podstawie art. 41 § 1 kk za czyn opisany w punkcie poprzednim wymierza oskarżonemu J. B. środek karny w postaci zakazu pełnienia wszelkich funkcji w zarządach i radach nadzorczych spółek prawa handlowego oraz zakazu pełnienia w nich funkcji prokurenta na okres 2 (dwóch) lat;

XI. uznaje oskarżonego J. B. za winnego popełnienia czynu, opisanego w punkcie 11 części wstępnej wyroku ustalając, że działał on od kwietnia 2008r., to jest przestępstwa z art. 276 kk i za to na podstawie tego przepisu wymierza mu karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

XII. ustala, że oskarżony J. B. popełnił czyn, opisany w punkcie 14 części wstępnej wyroku ustalając przy tym, że opisana w nim kwota została oskarżonemu powierzona, czym wyczerpał ustawowe znamiona z art. 284 § 2 kk i na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 kpk postępowanie w tym zakresie umarza a kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa;

XIII. na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 i 2 kk wymierza oskarżonemu J. B. karę łączną 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności i łączną grzywnę w wysokości 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych po 50 zł każda, zaś na podstawie art. 90 § 2 kk w zw z art. 85 kk i art. 86 § 1 łączny środek karny w postaci zakazu pełnienia wszelkich funkcji w zarządach i radach nadzorczych spółek prawa handlowego oraz zakazu pełnienia w nich funkcji prokurenta na okres 6 (sześciu) lat;

XIV. na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie wymierzonej oskarżonemu Ł. B. (1) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby, wynoszący 3 (trzy) lata, zaś wykonanie wymierzonej oskarżonemu J. B. kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby, wynoszący 5 (pięć) lat;

XVI. na podstawie art. 627 kpk zasądza od oskarżonych Ł. B. (1) i J. B. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, związane ze sprawa każdego z nich, zaś na podstawie art. 2 ust 1 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23. 06 1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierza:

- oskarżonemu Ł. B. (1) opłatę w kwocie 680 zł,

- oskarżonemu J. B. opłatę w kwocie 1100 zł.

Z wyrokiem tym nie pogodził się oskarżony Ł. B. (1).

Jego obrońca zaskarżył wyrok w całości i zarzucił:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, mogący mieć istotny wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu, że:

- w okresie od 28 lutego 2007 r. do 23 listopada 2007 r. oskarżony Ł. B. (1) przedłożył do zatwierdzenia i realizacji 26 wypełnionych i podpisanych przez siebie druków poleceń wyjazdów służbowych dotyczących fikcyjnych wyjazdów;

- J. B. zatwierdził ww. polecenia wyjazdów służbowych i dokonał wypłaty na rzecz Ł. B. (1) środków pieniężnych stanowiących własność (...) Grupa (...). zo.o.;

- Ł. B. (1) przywłaszczył środki stanowiących własność (...) Sp. z o.o. przyjmując je od J. B.;

2. mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazę przepisów postępowania, a mianowicie art. 7 w zw. z art. 2 § 1 pkt 1, § 2 i art. 4 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez nieobiektywne uznanie, że oskarżony Ł. B. (1) w okresie od 28 lutego 2007 r. do 23 listopada 2007 r. oskarżony Ł. B. (1) przedłożył do zatwierdzenia i realizacji 26 wypełnionych i podpisanych przez siebie druków poleceń wyjazdów służbowych dotyczących fikcyjnych wyjazdów a następnie po ich zatwierdzeniu przez J. B. przywłaszczył środki stanowiących własność (...) Sp. z o.o. wypłacone przez J. B. z tytułu ww. poleceń wyjazdu, w sytuacji, gdy w materiale dowodowym nie ma żadnego dowodu potwierdzającego fakt wypłacenia przez J. B. na rzecz Ł. B. (1) środków stanowiących własność pokrzywdzonej Spółki i ich przywłaszczenia przez Ł. B. (1);

3. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia:

a. - to jest art. 167 k.p.k. i art. 193 k.p.k. przez oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu z opinii biegłego z zakresu księgowości na okoliczność ustalenia, czy w okresie objętym stawianym mi zarzutem, to jest między 28 lutym 2007 r. a 23 listopada 2007 r. z dokumentacji księgowej Spółki (w tym umów zawartych między osobami poszkodowanymi a Spółką) wynika, iż dokonywane przez oskarżonego Ł. B. (1) wypłaty wynikające z historii bankowej operacji dokonywanych przez Ł. B. (1), a z urzędu na okoliczność czy J. B. pobierał (dokonywał wypłat) środków pieniężnych Spółki, które były wypłatami środków pieniężnych Spółki, które były wypłatami środków pieniężnych z tytułu 25 poleceń wyjazdów służbowych szczegółowo opisanych w punkcie II części dyspozytywnej wyroku, czy też środki te były wypłacone na inne cele , jeżeli tak to na jakie, oraz czy w ww. okresie Ł. B. (1) posiadał jakąkolwiek nie rozliczoną Spółkę należność i z jakiego tytułu;

b. – obrazę prawa procesowego mającą wpływ na rozstrzygnięcie, to jest przepisu art. 398 § 1 k.p.k. w związku z art. 332 § 1 pkt. 2 i 4 k.p.k. polegającą na przypisaniu Ł. B. (1) innego czynu niż czyn opisany i zrzucony w akcie oskarżenia i uznanie, że oskarżony Ł. B. (1) w okresie od 28 lutego 2007 r. do 23 listopada 2007 r. oskarżony Ł. B. (1) przedłożył do zatwierdzenia i realizacji 26 wypełnionych i podpisanych przez siebie druków poleceń wyjazdów służbowych dotyczących fikcyjnych wyjazdów a następnie po ich zatwierdzeniu przez J. B. przywłaszczył środki stanowiących własność (...) Sp.z o.o. wypłacone mu przez J. B. z tytułu ww. poleceń wyjazdu, to jest czynu z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w sytuacji, gdy akt oskarżenia w niniejszej sprawie – zarzut nr 2 jak i uzasadnieniu – nie obejmują takiego działania Ł. B. (1) i jest to rozszerzenie oskarżenia (nowe oskarżenie), na które oskarżony nie wyraził zgody.

Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1.  uniewinnienie oskarżonego ode popełnienia zarzucanego mu czynu,

ewentualnie o:

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej oskarżonego Ł. B. (2) i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Jeleniej Górze.

Wyrok ten zaskarżył również w całości, na niekorzyść oskarżonych J. B. i E. A., Prokuratur Okręgowy w Jeleniej Górze.

Skarżący wyrokowi temu zarzucił:

I.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia w jego punkcie I, odnoszącym się do uniewinnienia J. B. od popełnienia czynu opisanego w punkcie I części wstępnej wyroku, to jest z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., a to z art. 4 k.p.k., 7 k.p.k. oraz 424 § 1 pkt 1 k.p.k. polegającą na wybiórczym i powierzchownym zbadaniu okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego, przy jednoczesnym przydaniu nadmiernego, a w części nieuzasadnionego znaczenia, okolicznościom przemawiającym na jego korzyść, dokonaniu dowolnej oceny materiału dowodowego, wyrażającej się między innymi zignorowaniem okoliczności faktycznych relacji J. B. i J. G. w listopadzie 2006 roku, braku wiedzy K. O. i E. B., co do okoliczności rzekomego udzielenia pożyczki spółce (...) przez J. G., nie przelania kwoty rzekomej pożyczki na bankowy rachunek spółki, faktycznych motywów, dla których J. K. sporządziła dokument KP (...) pomimo, iż nie otrzymała wynikającej z niego gotówki, jak też wyrażającej się w zaniechaniu oceny zeznań J. G. i wyjaśnień J. B. złożonych w przedmiocie udzielenia rzekomej pożyczki spółce (...) w dniu 21 listopada 2006 roku, co w konsekwencji doprowadziło do niewłaściwej subsumcji czynu zarzuconego oskarżonemu, znajdując odzwierciedlenie w uzasadnieniu zapadłego wyroku, pozbawionego argumentacji, dlaczego ustalając, iż do udzielenia pożyczki istotnie doszło, sąd nie uznał dowodów przeciwnych.

II.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia w jego punkcie I odnoszącym się do uniewinnienia J. B. od popełnienia czynu opisanego w punkcie 4 części wstępnej wyroku, to jest z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., a to art. 4 k.p.k., 7 k.p.k. oraz 424 § 1 pkt 1 k.p.k. polegającą na wybiórczym i powierzchownym zbadaniu okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego, przy jednoczesnym przydaniu nadmiernego, a w części nieuzasadnionego znaczenia, okolicznościom przemawiającym na jego korzyść, dokonaniu dowolnej oceny materiału dowodowego, wyrażającej się między innymi poprzez zignorowanie okoliczności, iż faktury wystawione przez firmę (...) miały zostać zrealizowane w całości przed realizacją usług mających być ich przedmiotem i w formie gotówkowej, nieuprawnione przyjęcie, iż wynikają z faktury zakupowej pojazdu marki A. (...) kwota 58.000,00 złotych odpowiadała wartości tego pojazdu i stanowiła faktyczny ekwiwalent, który Z. C. winien uiścić spółce (...) z tytułu reprezentacji prawnej jego syna w sprawie odszkodowawczej, jak i nieuprawnione, albowiem faktycznie nie wyjaśniające kwestii od kiedy H. K. cierpi na zaniki pamięci i które ewentualnie zeznania złożyła w takim stanie, odmówienie wiarygodności zeznaniom tego świadka złożonym na etapie postępowania przygotowawczego, tym bardziej w świetle odstąpienia od przesłuchania na okoliczność faktycznego przebiegu czynności z udziałem H. H. w postępowaniu przygotowawczym funkcjonariuszki (...) w J. realizującej tę czynność, co w konsekwencji doprowadziło do niewłaściwej subsumpcji czynu zarzuconego oskarżonemu, znajdując odzwierciedlenie w uzasadnieniu zapadłego wyroku, pozbawionego m.in. argumentacji, dlaczego ustalając, iż do opisanych transakcji istotnie doszło, sąd nie uznał dowodów przeciwnych.

III.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w jego punkcie I, odnoszącym się do uniewinnienia J. B. od popełnienia czynu opisanego w punkcie 5 części wstępnej wyroku, to jest z art. 284 § 1 k.k., a mający wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, iż ujawnione w toku postępowania karnego okoliczności dotyczące przekazania D. W. kwoty 4.300 złotych oraz okoliczności następujące bezpośrednio po tym fakcie w postaci wydanego przez J. B. polecenia ujęcia wskazanej w dokumentacji spółki (...) jako osoby z nią rozliczonej, mimo, że nie polegało to na prawdzie oraz nie polegającego na prawdzie zapewnienia o przekazaniu tego samochodu jako formy ostatecznego rozliczenia, które w istocie nie miało miejsca, nie są wystarczające do uznania, iż w omawianym zakresie doszło do wyczerpania ustawowych znamion występku przywłaszczenia na szkodę wyżej wymienionej, podczas gdy prawidłowa, bo oparta na wskazaniach wiedzy i doświadczenia życiowego oraz elementarnych zasad logiki analiza ustalonych w postępowaniu karnym okoliczności prowadzi do wniosku, iż do realizacji występku przywłaszczenia mienia na szkodę D. W. istotnie doszło.

IV.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia w jego punkcie I i II odnoszącym się do uniewinnienia J. B. i E. A. od popełnienia czynów opisanych w punkcie 6 i 7 części wstępnej wyroku, to jest z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. oraz z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. oraz z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. a to art. 4 k.p.k., 7 k.p.k. oraz 424 § 1 pkt 1 k.p.k. polegającą na wybiórczym i powierzchownym zbadaniu okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonych, przy jednoczesnym przydaniu nadmiernego, a w części nieuzasadnionego znaczenia okolicznościom przemawiającym na ich korzyść oraz dokonaniu dowolnej oceny materiału dowodowego wyrażającej się między innymi poprzez nieuwzględnienie faktycznej sytuacji materialnej i kondycji psychicznej J. S. i M. K. w okresie wiosny – lata 2008 roku, a które stanowiły zasadniczy determinant zachowania – działania i zaniechania – wskazanych kobiet w relacjach z J. B. i E. A., w tym w aspekcie zdarzeń i towarzyszących im okoliczności w przedmiocie dyspozycji środkami pieniężnymi znajdującymi się na rachunku spółki (...) nie dość wnikliwą analizę materiału dowodowego w przedmiocie faktycznej kondycji (...) spółki S (...) w okresie lutego – marca 2008 roku i pozostającego z nią w związku faktycznego motywu powołania J. P. na prezesa jej zarządu, świadomości J. P. w przedmiocie tej kondycji oraz w przedmiocie istnienia wierzytelności J. S. i M. K. wobec spółki, działań podjętych przez J. P. w tym przedmiocie i zaniechań będących efektem usprawiedliwionej niewiedzy, co w efekcie skutkowało nieuprawnionym przyjęciem, iż po pierwsze, J. S. i M. K. świadomie i z pełnym rozeznaniem dysponowały swoimi środkami pieniężnymi znajdującymi się na rachunku spółki (...) z czym nie sposób się zgodzić, po drugie, że prawnie irrelewantna dla odpowiedzialności karnej J. B. i E. A. jest przyjęta w akcie oskarżenia konstrukcja zakładająca powstanie zamiaru doprowadzenia pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia ich mieniem znajdującym się już na rachunku spółki (...) zaś po trzecie, iż działania i zaniechania J. P. odnoszące się do środków finansowych pokrzywdzonych pozostawały w związku ze stanem jego świadomości inspirowanej w sposób zgodny z rzeczywistością przez J. B. i E. A., co uznać należy za tezę chybioną, a co w konsekwencji doprowadziło do niewłaściwej subsumpcji czynów zarzuconych oskarżonym.

V.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w jego punkcie I, odnoszącym się do uniewinnienia J. B. od popełnienia czynu opisanego w punkcie 13 części wstępnej wyroku, to jest z art. 304 k.k. a mający wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, iż zawarta przez J. B. z M. K. w dniu 23 lutego 2009 roku umowa cesji wierzytelności nie stanowiła karalnego wyzysku, albowiem w wypadku jej nie zawarcia nie wyegzekwowałaby ona od spółki (...) w jej ówczesnej kondycji finansowej, żadnych należnych jej środków pieniężnych, podczas gdy prawidłowa, bo uwzględniająca całokształt okoliczności sprawy, w tym zasadniczą rolę J. B. w przestępnym doprowadzeniu spółki (...) do jej faktycznej niewypłacalności i wynikającą z tego faktu okoliczność istnienia w momencie podpisania umowy cesji faktycznych podstaw do dochodzenia roszczeń majątkowych spółki wobec niego i to na kwotę znacznie przekraczającą wysokość umownego świadczenia M. K., a które mogłyby być przedmiotem skutecznej egzekucji oraz uwzględniająca wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego na tle faktycznego celu działania J. B. w podpisaniu umowy cesji jakim było osiągnięcie korzyści majątkowej rozumianej w kategoriach nie umniejszenia w przyszłości stanu swojego posiadania poprzez umowne „wykluczenie” M. K. z grona wierzycieli spółki, analiza ustalonych w postępowaniu karnym okoliczności prowadzi do wniosku, iż do przestępnego wyzyskania M. K. w istocie doszło.

VI.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w jego punkcie XII, a mający wpływ na jego treść poprzez bezkrytyczne przyjęcie, iż J. B. w istocie uregulował bliżej nieokreślone zobowiązania spółki (...) środkami pieniężnymi uzyskanymi w kwietniu 2009 r. od H. H., a co w ocenie sądu, rzutowało bezpośrednio na stopień szkodliwości społecznej przypisanego mu czynu uznanego za znikomy, podczas gdy całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego nie daje jakichkolwiek podstaw do przyjęcia wiarygodności twierdzeń oskarżonego w tym zakresie, a tym samym podważa przyjętą ocenę stopnia szkodliwości społecznej przypisanego mu czynu.

VII.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w jego punktach III (w zakresie odnoszącym do J. B.), V, VII, IX, XI, XIII i XIV ( w zakresie odnoszącym się do J. B.), a mający wpływ na jego treść, polegający na wadliwym uznaniu, iż dopuszczając się popełnienia przypisanych mu czynów, jako też w czasie po ich popełnieniu J. B. nie był karany sądownie, podczas gdy z informacji o jego karalności wynika, iż był on prawomocnie skazany za występek karnoskarbowy wyrokiem Sądu Rejonowego we Wrocławiu prawomocnym od dnia 17 lipca 2013 roku za występek z art. 79 pkt 4 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości, a czego sąd orzekający nie wziął pod uwagę wbrew m.in. dyspozycji art. 53 § 2 k.k. wymierzając oskarżonemu stosowne kary jednostkowe, orzekając w przedmiocie kary łącznej, jak i finalnie poddając go próbie.

Podnosząc powyższe apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku wobec J. B. i E. A. w całości i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Okręgowemu w Jeleniej Górze do ponownego rozpoznania.

Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w zakresie kary i środków karnych zaskarżył także oskarżyciel posiłkowy. Apelujący w jego imieniu pełnomocnik zarzucił: obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 46 § 1 k.k. wyrażające się zaniechaniem orzeczenia obligatoryjnego środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody w stosunku do oskarżonych J. B. i Ł. B. (1), mimo złożenia w terminie stosowanych wniosków przez pokrzywdzoną spółkę.

Stawiając ten zarzut apelujący wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie w stosunku do oskarżonych J. B. Ł. B. (1) środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej spółki solidarnie kwoty 21.925, 85 zł. oraz poprzez orzeczenie w stosunku do oskarżonego J. B. środka karnego w postaci obowiązku naprawienie szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej spółki kwoty 50.000,00 zł.

2)  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Jeleniej Górze.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zasadna okazała się apelacja prokuratora, jednakże w ograniczonym zakresie, trafnie podniesiono zarzut w apelacji oskarżyciela posiłkowego, natomiast nie zasługuje na uwzględnienie skarga oskarżonego Ł. B. (1).

W pierwszej kolejności Sąd odwoławczy odniesie się do apelacji oskarżyciela publicznego w tej części, w jakiej uwzględnił postulat związany z rozstrzygnięciem w pkt. I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku o odpowiedzialności J. B. za czyn opisany w pkt. 5 części wstępnej oraz wobec J. B. w pkt. I części dyspozytywnej i E. A. w pkt. II części dyspozytywnej w zakresie orzeczenia o czynie opisanym w pkt. 7 części wstępnej.

Sąd Okręgowy rozstrzygając o odpowiedzialności J. B. za zachowanie na szkodę D. W. stwierdził, że nie doszło do popełnienia przestępstwa przez oskarżonego, bowiem miała ona roszczenie wobec (...) sp. z o.o. o zapłatę przysługującej należności, lecz przed otrzymaniem wynikającej z umowy sumy nie była jej właścicielem. Sąd argumentował, że skoro należne D. W. odszkodowanie zostało przelane przez ubezpieczyciela na rzecz spółki (...) to pobranie tej kwoty z konta spółki przez oskarżonego mogło być ewentualnie przywłaszczeniem kwoty na szkodę spółki, która należała się poszkodowanej, nie zaś na szkodę D. W.. Sąd odwołał się do treści art. 152 § 2 k.c. Tym samym uznał, że nie doszło do wypełnienia znamion występku przywłaszczenia powierzonego przez D. W. spółce (...) mienia należącego do poszkodowanej, bo od chwili, gdy należności jej przysługujące znalazły się na koncie spółki przestały być jej własnością skoro są to rzeczy oznaczone co do gatunku.

Przedstawione tu w skrócie rozumowanie, znajdujące swoje rozwinięcie na s. 26 uzasadnienia trzeba ocenić, jako nietrafne.

Poza sporem jest, że pieniądze, fizycznie lub określona ich wartość, stanowią rzecz ruchomą zgodnie z ustawową definicją zawartą w art. 115 § 9 k.k. Z tym zastrzeżeniem, tylko wtedy rację miałby Sąd meriti gdyby możliwe było uznanie, że treść umowy stanowiącej podstawę przekazania rzeczy lub okoliczności sprawy wskazywałyby na przeniesienie własności tej rzeczy na sprawcę. Nie doszłoby bowiem w takiej sytuacji do przywłaszczenia rzeczy cudzej, bo z chwilą jej powierzenia innej osobie w oparciu o umowę lub wskazujące na to okoliczności sprawy przeszłaby ona na własność tej osoby. Dogłębna analiza przybliżonego tu stanowiska zawarta jest w uzasadnieniu Sądu Najwyższego w jego postanowieniu z 28 września 2005 roku w sprawie V KK 9/05 publikowanego w bazie LEX nr 164266. Ten pogląd Sądu Najwyższego został także powtórzony w kolejnym postanowieniu najwyższej instancji sądowej z 17 września 2008 roku w sprawie III KK 131/08 i zamieszczony w OSNwSK 2008/1/60.

Mając na względzie powyższe uwagi, w pierwszej kolejności należy wyjść od analizy zasadniczego dla rozpoznawanej tu sprawy dokumentu, jakim jest umowa między poszkodowaną D. W. a spółką (...).

Z jej treści nie wynika nic ponad to, że;

– zleca ona spółce (...) przeprowadzenie czynności mających na celu ustalenie i uzyskanie roszczenia odszkodowawczego na rzecz KLIENTA tytułem poniesionej szkody,

– ustala się w niej m.in. wysokość wynagrodzenia na rzecz spółki w postaci określonej w umowie prowizji.

Zasadnicze znaczenie ma w umowie tej zapis mówiący o tym, że Uzyskane przez (...) należności z tytułu odszkodowania na rzecz KLIENTA pomniejszone o wynagrodzenie (...), obliczone zgodnie z zapisami niniejszej umowy zostaną KLIENTOWI wpłacone na wskazane przez niego konto w terminie 7 dni licząc od dnia uzyskania wpływu należności na konto (...).

Ani w tym postanowieniu ani w żadnym innym miejscu tej umowy nie zawarto stwierdzenia, że grupa (...) stawała się właścicielem całej należności, jakie uzyskała poszkodowana od ubezpieczyciela. Jest wprost przeciwnie. Z postanowień tej umowy wynika wprost, że spółka (...) co prawda odbiera należności przynależne poszkodowanej od ubezpieczyciela, ale jedynie jako działająca w imieniu poszkodowanej, nie stając się przez to właścicielem tych należności. Spółka (...) w tym zakresie działa jedynie, jako pełnomocnik poszkodowanej, odbierając w cudzym imieniu przysługujące poszkodowanej odszkodowanie. Nie mniej istotne jest, w tej sprawie, w jakim celu środki związane z dochodzonym roszczeniem są przekazywane przez ubezpieczyciela spółce (...). Jest oczywiste, że ubezpieczyciel czyni tak, aby zwolnić się, nie wobec spółki, ale wobec poszkodowanej, od długu, jaki w związku z ustalonym odszkodowaniem wobec niej miał. W żadnym razie więc nie jest możliwe przyjęcie, że Grupa (...) stała się właścicielem należności, które ubezpieczyciel przekazał na rzecz D. W.. Jeśli przysługiwało jej jakieś roszczenie wobec przelanych należności to jedynie do kwoty stanowiącej wynagrodzenie za prowadzenie sprawy poszkodowanej powiększone o podatek VAT zgodnie z § 3 pkt. 2 umowy zawartej z poszkodowaną. W pozostałej części należność przekazana przez ubezpieczyciela była i dla spółki (...) i dla oskarżonego mieniem cudzym. Oskarżony nie miał co do tego żadnych wątpliwości zważywszy, że ilość umów o identycznej wręcz treści była bardzo duża, a co więcej wobec szeregu poszkodowanych, zgodnie z postanowieniami tych umów, należności takie były poszkodowanym wypłacane. Oskarżony nie miał żadnych praw do tej części należności przelanej przez ubezpieczyciela, która przekraczała ustaloną kwotę prowizji według reguł zaakceptowanych umową.

Dodatkowe znaczenie ma tu okoliczność związana z interpretacją treści normy, na którą powołuje się Sąd Okręgowy. Upatruje on prawidłowości swego rozstrzygnięcia w art. 152 § 2 k.c. podkreślając, że przeniesienie posiadania rzeczy oznaczonej co do gatunku, a takimi są pieniądze, powoduje przejście własności tych rzeczy na tego kto je posiada. Sąd Okręgowy nie nadał jednak właściwego znaczenia znamionom tego przepisu zawartym in principio. Wszak przepis ten wyraźnie stwierdza, że kwestią zasadniczą dla przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do gatunku jest istnienie umowy zobowiązującej. Dla urzeczywistnienia treści tej normy nie wystarczy samo przeniesienie własności rzeczy oznaczonych co do gatunku, jak ujmuje to Sąd I instancji, lecz konieczne jest spełnienie drugiego elementu takiego zachowania tj. wystąpienie woli przeniesienia własności przez stronę, która rzecz oznaczoną co do gatunku posiadała na rzecz drugiej strony umowy zobowiązującej. Do przeniesienia własności czy to rzeczy oznaczonych co do tożsamości czy też co do gatunku w pierwszej kolejności są konieczne zgodne oświadczenia woli obu stron umowy zobowiązującej. (zob. teza 6, Komentarz do art. 155 Kodeksu cywilnego [w:] Ciszewski Jerzy (red.), Jędrej Kamil, Karaszewski Grzegorz, Knabe Jakub, Nazaruk Piotr, Ruszkiewicz Beata, Sikorski Grzegorz, Stępień-Sporek Anna; Kodeks cywilny. Komentarz, LexisNexis 2014, podobnie teza 5, Komentarz do art. 155 Kodeksu cywilnego [w:] Kidyba Andrzej (red.), Dadańska Katarzyna A., Filipiak Teresa A. ; Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe. LEX, 2012). Brak konsensusu między stronami powoduje, że do przeniesienia własności nie może dojść. Dopiero wystąpienie porozumienia między stronami, zgodnych oświadczeń woli między nimi uruchamia konieczność wypełnienia dodatkowego elementu takiej umowy, jakim jest, w odniesieniu do rzeczy gatunkowo oznaczonych, przeniesienie ich posiadania. Uważna analiza wypowiedzi D. W. w sposób jednoznaczny wskazuje, że nie przeniosła ona na rzecz spółki (...) własności należnego jej odszkodowania, poza tą jego częścią, która wynikała z konieczności zapłaty określonej umową prowizji. Jest wprost przeciwnie, artykułowała ona wyraźnie, stanowczo i konsekwentnie, że czuje się oszukana działaniami oskarżonego, bo nie otrzymała przyznanych jej pieniędzy, jako odszkodowania. Zasadnicze jednak znaczenie, na co zwraca się uwagę po raz kolejny, ma tu treść umowy między nią a spółką (...). W żadnym postanowieniu tej umowy nie zwarto zapisu, że przelanie należności przez ubezpieczyciela na konto spółki powoduje, że stają się one majątkiem spółki, bo tak ustalono w umowie między poszkodowaną a spółką. Jak już wyżej podkreślono, dokonanie takiego przelewu było jedynie wskazaniem pośrednika umocowanego do przyjęcia tych należności, bez woli po stronie poszkodowanej przekazania na rzecz tego pośrednika własności należności przysługującej D. W..

Argumentacja Sądu Okręgowego jest w tej sytuacji zupełnie nietrafna i nie pozwalała na uznanie rozstrzygnięcia w tym zakresie za prawidłowe.

Choć apelacja oskarżyciela publicznego nie podnosi kwestii, która stała się powodem uznania przez Sąd Apelacyjny nietrafności rozstrzygnięcia zaskarżonej części wyroku to jednak stawia zarzut błędu faktycznego w zakresie ustalenia, iż brak jest w działaniu oskarżonego znamion ustawowych przywłaszczenia mienia na szkodę D. W. i w tym znaczeniu apelacja ta okazała się skuteczna.

W kontekście prowadzonych tu rozważań bez znaczenia jest czy oskarżony, jeśli to on rozdysponował częścią należności odszkodowawczej D. W., a tak ustalił to Sąd i nikt tej okoliczności nie kwestionuje, wydał je na potrzeby spółki czy też wydał je na własne bądź inne nieustalone potrzeby. Istotne jest i nie ma, co do tego żadnych wątpliwości, że zostały wydane pieniądze należące do D. W., które dla niej zostały powierzone spółce (...) przez ubezpieczyciela i z chwilą wpływu ich na konto spółki (...) stały się jej własnością. Wydanie ich bez zgody i wiedzy ich właścicielki i ze świadomością, że należą one do niej stało się sprzeniewierzeniem powierzonych spółce pieniędzy D. W..

Prowadząc powtórnie w tym zakresie postępowanie Sąd I instancji będzie zobowiązany do przesłuchania oskarżonego oraz pokrzywdzonej, przeprowadzenia dowodów, które wskaże oskarżyciel i ewentualnie oskarżony oraz końcowo dokonanie ustaleń istotnych dla zarzuconego czynu i jego prawnokarnej oceny. Mając powyższe na uwadze wyda tenże Sąd rozstrzygnięcie z uwzględnieniem rozważań prowadzonych wyżej przez Sąd Apelacyjny.

Nie do zaakceptowania jest także orzeczenie, które dotyczy działania na szkodę M. K.. Stanowiło ono zarzut 7 aktu oskarżenia dotyczący J. B. i E. A..

Sąd Okręgowy uniewinnił oboje oskarżonych od popełnienia zarzuconego im czynu i uczynił to argumentując, że brak jest dowodów iżby zamiar oszustwa u oskarżonych pojawił się w chwili podpisywania przez nią umowy lub też jeszcze przed podpisaniem przez M. K. w lipcu 2005 roku umowy o pośrednictwo w zabieganiu o wypłatę należnego odszkodowania za wypadek, w którym poszkodowany został jej mąż. Sąd I instancji zasadnicze znaczenie, dla oceny prawnokarnej zachowania oskarżonych przez pryzmat znamion ustawowych występku z art. 286 § 1 k.k., nadał chwili podpisania umowy zlecającej przeprowadzenie czynności zmierzających do uzyskania odszkodowania. I choć zauważył różnice w datach między zawarciem umowy a okresem przestępczej działalności, jaką według oskarżenia prowadzić mieli oskarżeni, to jednak skoncentrował się głównie na kondycji finansowej spółki w czasie, gdy zawierana była umowa przez M. K.. Uznał, że w owym czasie kondycja ta była dobra, a zatem nie mogło dojść do wprowadzenia w błąd M. K., co do sytuacji finansowej spółki w chwili zawierania przez nią umowy, a to wykluczało, poza pozostałymi elementami, o których dalej tenże Sąd rozważa, przyjęcie, że spełnione zostały przesłanki ustawowe występku oszustwa.

W swych rozważaniach w tym zakresie Sąd meriti przeoczył, że w zarzucie aktu oskarżenia prokurator nie doszukiwał się działania przestępczego oskarżonych od chwili podpisania umowy z 23 lipca 2005 roku. I takie postąpienie jest ze wszech miar zrozumiałe. Trudno wykazać, bo brak jest ku temu dowodów, że oskarżeni już w dacie sporządzenia tej umowy zlecenia mieli zamiar doprowadzenia M. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Treść zarzutu aktu oskarżenia jednak wyraźnie i jednoznacznie wskazuje, że oskarżyciel publiczny zupełnie w innym czasie upatruje przestępczego zachowania oskarżonych.

Sąd Okręgowy ustala, że oskarżeni, z chwilą wpłynięcia od ubezpieczyciela należnych jej mężowi pieniędzy tytułem odszkodowania, zaproponowali M. K. udzielenie im pożyczki w kwocie odpowiadającej wysokości przysługującego jej do wypłaty odszkodowania w zamian za pomniejszenie prowizji, jaka przypadała w udziale spółce (...). Jeśli uwzględni się fakty dotyczące przelania określonych kwot pieniężnych w związku z ustaloną wysokością odszkodowania, co nastąpiło w drugiej dekadzie marca 2008 roku oraz ustaloną przez Sąd I instancji ofertę oskarżonych, co do pożyczki spółce (...) w tym samym czasie to jasnym staje się, że to od tego momentu należy rozpatrywać wypełnienie bądź nie przez oskarżonych znamion art. 286 § 1 k.k.

Apelujący kwestionuje ustalenie Sądu meriti o świadomości M. K. o złej kondycji spółki (...) i należy podzielić jego zastrzeżenia. Wywody Sądu I instancji w tym zakresie nie przekonują. Jeśli zważyć, że to właśnie zła kondycja spółki zarządzanej przez J. B. doprowadziła do zmiany władz spółki i odwołania 6 marca 2008 roku J. B. z funkcji prezesa, i powołania na tę funkcję J. P. (zeznania E. K. k. 2263 t. XII i k. 2486 t. XIII) to twierdzenie, że M. K. w chwili wyrażenia zgody na pozostawienie pieniędzy na koncie spółki, niemająca żadnych źródeł wiedzy poza informacjami od oskarżonych o stanie spółki miała świadomość jej rzeczywistej kondycji wydaje się słabo przystające do realiów sprawy, a ustalenie takie pozostaje w sprzeczności z doświadczeniem życiowym.

To, że M. K. pracowała w banku i miała świadomość wymogów, jakie muszą spełniać kredytobiorcy, aby otrzymać kredyt, nie może jeszcze oznaczać, że z tego powodu miała ona także świadomość realnej kondycji finansowej spółki, która winna była jej pieniądze. Jej zeznania wyraźnie wskazują, że w głównej mierze wiedzę o sytuacji tej firmy miała od oskarżonych i tylko z nimi się kontaktowała. Nie bez znaczenia dla oceny jej świadomości w tym zakresie są okoliczności podnoszone przez skarżącego dotyczące jej stanu psychicznego związanego z koniecznością opieki nad ciężko pokrzywdzonym wypadkiem mężem, co nie zostało w żadne sposób uwzględnione przez Sąd I instancji.

Podobnie zresztą jak cały ciąg zachowań oskarżonych, którzy zwodzili M. K., co raz to nowymi, sprzecznymi z jej interesem, zaś jednoznacznie korzystnymi dla nich samych obietnicami i działaniami. Obietnica sprzedaży działek, co do których stanu prawnego nie było pewności, nakłonienie do podpisania antydatowanej umowy o pożyczce, nawet jeśli miała ona być następnie spłacona z odsetkami, w sytuacji, gdy J. B. nie był już prezesem spółki, doprowadzenie do cesji należności na rzecz J. B. za kwotę kilkukrotnie niższą niż wysokość koniecznej wypłaty na rzecz M. K. oceniane być winny jako działania zmierzające finalnie do pozbawienia M. K., a właściwie ciężko poszkodowanego w wypadku jej męża należnego odszkodowania. Całokształt tych okoliczności, które ustalił Sąd I instancji oceniane choćby przez pryzmat doświadczenia życiowego wskazuje, że działanie oskarżonych, zmierzało do pozbawienia M. K. odszkodowania należnego jej mężowi. Tak też ostatecznie się stało, M. K. nie uzyskała bardzo dużej kwoty odszkodowania, które zostało wpłacone przez ubezpieczyciela na konto spółki (...). To nie na skutek jej świadomych działań, lecz zachowań oskarżonych przedstawiających jej określone propozycje, tylko pozornie korzystne dla niej, ufając im i ich zapewnieniom podejmowała ona decyzje, które doprowadziły do osiągnięcia celu, do jakiego zmierzali oskarżeni tj. niewypłacenie należnego wysokiego odszkodowania. Podkreślanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, iż działanie oskarżonego, który wypłacił pokrzywdzonej określoną kwotę, jako odstępne ustalone w umowie cesji nie może być inaczej ocenione jak usprawiedliwianie działań nielegalnych, a wręcz przestępczych przez oskarżonych, którzy najpierw pozbawili pokrzywdzoną wysokiego odszkodowania, a potem jedynie dając jej określony jego ułamek twierdzili, że i tak więcej by nie otrzymała. Z takim rozumowaniem i argumentacją nie sposób się zgodzić.

Sąd Okręgowy uzasadniając swoje stanowisko podnosi, że brak jest, w zachowaniu oskarżonych, znamion ustawowych występku oszustwa, bo pokrzywdzona nie została wprowadzona w błąd, co do sytuacji finansowej spółki (...). Wyżej przedstawione rozważania Sąd Apelacyjnego uprawniają go do wniosku, że pogląd Sądu I instancji jest błędny. Jako dodatkową okoliczność potwierdzającą takie stanowisko Sądu odwoławczego należy wskazać, choćby fakt, że przecież od 6 marca 2008 roku J. B. nie był już prezesem spółki, a o tym fakcie nie powiadomił pokrzywdzonej występując z propozycją pozostawienia kwoty odszkodowania na rachunku spółki, aby ta otrzymała kredyt oraz obniżenia wysokości prowizji. Także, gdy podpisywał w czerwcu 2008 roku umowę antydatowaną również nie pełnił tej funkcji, a mimo tego podpisał się, jako prezes spółki na tym dokumencie. Te okoliczności nie pozwalają na akceptację stwierdzenia Sądu I instancji o tym, że pokrzywdzona nie została wprowadzona w błąd. Wielość działań oskarżonych i obraz całej sytuacji, w jakiej znalazła się na skutek działań oskarżonych M. K., nie zaś rozpatrywane odrębnie pojedyncze okoliczności, nie pozwalają na zignorowanie zastrzeżeń apelującego oskarżyciela publicznego i akceptację poglądu Sądu I instancji. Krytyczna analiza tych okoliczności prowadzi do uznania, że rozstrzygnięcie tego Sądu nie jest możliwe do uznania za trafne.

Nawet jednak, gdy Sąd Okręgowy uznał, że brak jest znamion ustawowych typu czynu zabronionego oszustwa to nie można nie zauważyć, że Sąd ten w żaden sposób nie rozważył innej możliwej kwalifikacji prawnej zachowania oskarżonych, w postaci przywłaszczenia mienia należnego M. K.. Działania oskarżonych, o których była mowa wyżej (propozycja obniżenia prowizji, za pozostawienie należności na koncie spółki, zakupu gruntu, antydatowana umowa pożyczki, propozycja zakupu samochodu, finalnie cesja wierzytelności) winny być rozważone jako czynności zmierzające do odsunięcia w czasie wystąpienia pokrzywdzonej o zwrot należności, które były wykorzystywane bądź przez oskarżonych bądź przez spółkę. Obowiązkiem Sądu I instancji było zbadanie czy działania te były czy nie maskowaniem zamiaru oskarżonych przejęcia należności przysługujących M. K.. Takie działania z wykorzystaniem samej M. K. wykazują znaczne podobieństwo do tego, co uczyniono wobec D. W.. Zachowania oskarżonych winny być rozpatrywane nie tylko przez pryzmat dopuszczalności czynności prawnych, jakie z jej udziałem podejmowali oskarżeni, lecz przede wszystkim oceniane z punktu widzenia doświadczenia życiowego. Skutek działań oskarżonych doprowadził w efekcie do pozbawienia M. K. należnych jej mężowi środków pochodzących z wypłaconego odszkodowania zaś korzyść jednoznaczną w tej sytuacji odniosła bądź spółka bądź para oskarżonych.

Obowiązkiem Sądu I instancji będzie, ponownie rozstrzygając o tej sprawie, przesłuchanie M. K. oraz co oczywiste także samych oskarżonych, jeśli tylko zdecydują się na złożenie wyjaśnień. Konieczne stanie się także wysłuchanie kolejnego prezesa J. P., który objął tę funkcję po odwołaniu J. B., na okoliczności dotyczące odszkodowania należnego mężowi M. K.. W pierwszej kolejności czy znany był mu ten przypadek, czy wiedział o istnieniu ustnej umowy pożyczki między M. K. a spółką (...), kiedy się o niej dowiedział i od kogo, czy M. K. zwracała się do niego o wypłatę należności, czy podejmował jakiekolwiek decyzje w jej sprawie, czy J. B. bądź E. A. informowali go o takiej niewypłaconej należności i pożyczce z tego tytułu od M. K.. Obowiązkiem Sądu będzie także poza odebraniem wypowiedzi od J. P. wysłuchanie zeznań J. O. na podobne, powyżej już wymienione okoliczności.

Oczywistym staje się także konieczność przeprowadzenia dowodów z dokumentów i wezwanie zarówno oskarżonych jak i M. K. do ustosunkowania się do nich. W pierwszej kolejności jednak Sąd będzie zobowiązany do rozważenia wniosków dowodowych stron i w oparciu o nie czynienie ustaleń faktycznych

Rozważy także tenże Sąd, czy i które przepisy ustawy karnej naruszyli oskarżeni ustalając w pierwszej kolejności zamiar, jaki im towarzyszył oraz wypełnienie bądź nie strony przedmiotowej tych przepisów. Oceni czy wypełnili oni znamiona występku, którego popełnienie zarzucił oskarżyciel oraz czy zachowanie to ewentualnie wyczerpało znamiona występku z art. 284 § 2 k.k. W tym zakresie będzie także zobligowany do uwzględnienia uwag podnoszonych wyżej, a dotyczących normy art. 152 k.c. Ustali także tenże Sąd, jaką rolę w tym zdarzeniu pełnili poszczególni oskarżeni. Czy oboje byli współsprawcami ewentualnie przypisanego im czynu, czy też jedno z nich miało status sprawcy zaś drugie pomocnika, a także w jakim okresie każde z nich w jego popełnieniu działało (czy czynili to oboje od początku, czy też zakres czasowy ich zachowań był różny). Ustali tenże Sąd od kiedy, w jakim charakterze i jakie funkcje w spółce pełnili poszczególni oskarżeni, i jeśli dojdzie do przekonania, że odpowiadają oni za zarzucone im zachowanie to uwzględni te okoliczności w opisie przypisanego im czynu.

Mając na uwadze normę art. 457 § 2 k.p.k. zrezygnowano ze sporządzenia uzasadnienia w tym zakresie, w którym uwzględniono apelację oskarżyciela posiłkowego skoro zmieniono orzeczenie zgodnie z postulatami środka odwoławczego. Podobnie odstąpiono od sporządzenia uzasadnienia w odniesieniu do zarzutów apelującego oskarżyciela publicznego, jako że utrzymano w mocy pozostałe rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego kwestionowane przez prokuratora, zaś tenże w tym zakresie nie wystąpił z wnioskiem o sporządzenie motywacyjnej części rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego.

Wymaga natomiast, mimo stanowiska zaprezentowanego wyżej, wyrażenie oceny o zarzucie VII apelacji prokuratora. Podnosi tenże, iż J. B. został potraktowany, jako osoba niekarana, choć według przedstawionych przez oskarżyciela danych należało traktować oskarżonego, jako osobę karaną sądownie. Na stronie 19 motywacyjnej części apelacji skarżący przytacza okoliczności, które według niego stanowią o zasadności postawionego zarzutu apelacyjnego.

W pierwszej kolejności skarżący wskazuje na wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 21 listopada 2006 roku, którym wymierzono oskarżonemu karę grzywny, a wykonanie tej kary nastąpiło 8 grudnia 2010 roku. Argumentacja oskarżyciela publicznego tylko wtedy byłaby skuteczna gdyby Sąd I instancji rozstrzygając o odpowiedzialności karnej oskarżonego i wymierzając mu określone kary stosował, jako względniejsze wobec niego przepisy k.k. obowiązujące przez 21 marca 2015 roku, kiedy to weszły w życie zmiany dotyczące m.in. art. 107 k.k. Musiałby jednak temu dać wyraz w swym orzeczeniu i odwołać się do przepisu art. 4 § 1 k.k. Tak jednak Sąd ten nie uczynił, a zatem zgodnie z treścią in principio tego przepisu oczywistym się staje, że zastosował ustawę obowiązującą w chwili orzekania. W tej sytuacji nie ulega wątpliwości, że wykorzystać należało treść normy art. 107 § 4a k.k., według którego w razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania, darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Skoro tak, to należało uznać, że zatarcie skazania na karę grzywny, która została wykonana 8 grudnia 2010 roku nastąpiło z mocy prawa, chyba że zaistniała sytuacja faktyczna i prawna z art. 108 k.k.

Uwagi powyższe należy także przełożyć na kolejne motywy zarzutu apelującego podnoszone odnośnie skazania wyrokiem Sądu Rejonowego we Wrocławiu, którym za czyn z ustawy o rachunkowości także skazano J. B. na karę grzywny.

Podnoszona przez skarżącego kolejna sytuacja świadczyć mogąca o działaniu oskarżonego w warunkach recydywy ogólnej jest zupełnie niezrozumiała. Wszak z treści motywów skarżącego wynika jednoznacznie, że J. B. w chwili wyrokowania w sprawie III K 10/13 nie został prawomocnie skazany w sprawie, na którą powołuje się oskarżyciel publiczny. Wyrok w sprawie III K 10/13 zapadł wszak 20 maja 2015 roku i w tym czasie w sprawie II 985/12, którą przytacza skarżący, choć zakończonej skazaniem, J. B. - wobec nieprawomocności wyroku w tej sprawie - miał status osoby niewinnej zgodnie z treścią art. 5 § 1 k.p.k. W dacie wyrokowania przez Sąd Okręgowy nie było możliwe uznanie, że skazanie nieprawomocne winno być uwzględnione na niekorzyść oskarżonego przy wymierzaniu mu kary. Skoro zaś uzasadnienie jest emanacją tego, co stanowiło o rozstrzygnięciach zawartych w wyroku tym samym nie mogło zostać w nim zwarte stwierdzenie, że J. B., w oparciu o wyrok, na który powołuje się skarżący, był osobą karaną, a orzeczenie to podstawą wpływającą jako obciążająca na wymiar kary.

Uwagi te czyni się wobec uchylenia w części rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego do ponownego rozpoznania i możliwej sytuacji, iż wobec J. B. zajdzie konieczność przy ewentualnym uznaniu jego sprawstwa i winy wymierzenie mu określonej kary. Jeśli oskarżyciel publiczny chciałby zatem aby okoliczności, które przywołał w apelacji miały znaczenie dla wymiaru kary winien w sposób odpowiedni dowieść je przed sądem I instancji.

Orzeczenie o kosztach pomocy prawnej świadczonej W. B. znajduje swoje oparcie w art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku prawo o adwokaturze (tekst jednolity z 2009 roku Dz. U. Nr 146, poz. 1188 z p. zm.) i § 19 w zw. z § 14 ust. 2 pkt. 5 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 z p. zm.).

Wszystkie przytoczone wyżej rozważania doprowadziły Sąd odwoławczy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

SSA Robert Wróblewski SSA Wiesław Pędziwiatr SSO (del.do S.A.) Edyta Gajgał