Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2016r.

Sąd Okręgowy w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Żywicka

Sędziowie: SO Tomasz Koronowski

SO Grażyna Borzestowska (spr.)

Protokolant : st. sekr. sądowy Łukasz Szramke

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2016r. w Elblągu

na rozprawie sprawy z powództwa M. L.

przeciwko Zakładowi Usług Budowlanych (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w E.

o ustalenie wypadku przy pracy i o sprostowanie protokołu powypadkowego

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 27 listopada 2015r ., sygn. akt IVP 135/13

I.  oddala apelację,

II.  nie obciąża powoda obowiązkiem zwrotu pozwanej kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt IV Pa 11/16

UZASADNIENIE

Powód Pan M. L. w dniu 7 maja 2013 roku wniósł pozew przeciwko Zakładowi Usług Budowlanych (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w E., w którym domagał się ustalenia, iż zdarzenie z dnia 22 sierpnia 2012 roku było wypadkiem przy pracy, jak również sprostowania protokołu powypadkowego o nr. (...) w odpowiednim zakresie. W uzasadnieniu powód wskazał, iż protokół powypadkowy zawierał błędy w ustaleniach faktycznych, które polegały na nieuzasadnionym stwierdzeniu, iż zdarzenie z dnia 22 sierpnia 2012 roku nie było wypadkiem przy pracy. Podniósł, iż zeznania świadków potwierdzały przebieg zdarzenia z dnia 22 sierpnia 2012 roku i tym samym fakt zaistnienia wypadku przy pracy.

W odpowiedzi na pozew pozwany Zakład Usług Budowlanych (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w E. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu ustalonych według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, iż w związku ze zgłoszonym przez powoda zdarzeniem z dnia 22 sierpnia 2012 roku, przeprowadził postępowanie wyjaśniające, które wykazało, iż wypadek jakiemu miał ulec Pan M. L. w ogóle nie miał miejsca. Jak wskazał dalej pozwany, powód w dniu 22 sierpnia 2012 roku pracował na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego przy ulicy (...) w E. i otrzymał od kierownika budowy T. N. polecenie wycinania styropianu w celu zabezpieczenia przed położeniem izolacji cieplnej. Powód czynności te wykonywał wraz z innym pracownikiem - Z. S. (1). Powód wnosił także rolki papy na IV piętro. Pozwany w dalszej części uzasadnienia zaprzeczył jednakże twierdzeniom powoda, jakoby powód przy wnoszeniu papy stawiając nogę na trzeci stopień na półpiętrze poczuł ból w kręgosłupie i nastąpił na jeden z kafli, który został naruszony. Nadto pozwany wskazał, iż powód podczas przesłuchania w trakcie postępowania wyjaśniającego zeznał, że chorował już wcześniej na kręgosłup, nie mniej jednak nie zgłosił kierownikowi budowy, iż nie mógł nosić ciężkich rzeczy ze względu na schorzenia odkręgosłupowe.

Wyrokiem z dnia 27 listopada 2015r. Sąd Rejonowy w Elblągu w punkcie I oddalił powództwo, w punkcie II odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu.

Rozstrzygnięcie swoje Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach:

Powód Pan M. L. legitymował się orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności z dnia 21 listopada 2011 roku, znak: (...) z powodu przyczyny niepełnosprawności 05-R (upośledzenie narządu ruchu) oraz 02-P (choroby psychiczne). Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 26 lipca 2013 roku w sprawie IV U 67/12, powód zaliczony został do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym na dalszy okres - od dnia 29 maja 2013 roku do dnia 30 listopada 2013 roku. W ramach schorzeń psychicznych u powoda stwierdzono ograniczenie zaburzenia osobowości – charakteropatię, z kolei z przyczyn neurologicznych powód był osobą niepełnosprawną z powodu wady wrodzonej kręgu pogranicza lędźwiowo-krzyżowego oraz przebytej rwy kulszowej prawostronnej. Powód posiadał zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa o małym stopniu zaawansowania, związane z nimi dolegliwości bólowe istniały u powoda wiele lat przed 22 sierpnia 2012 roku.

W dniu 30 września 2010 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w E. wydał decyzję, na mocy której ustalił prawo do renty powoda na dalszy okres od dnia 1 października 2010 roku. Kolejną decyzją z dnia 3 grudnia 2010 roku organ rentowy odmówił powodowi ponownego ustalenia prawa do ww. świadczenia, wskazując, iż orzeczenie lekarza orzecznika, którym uznano skarżącego niezdolnym do pracy już od 2004 roku, nie stanowiło podstawy do wznowienia postępowania. W dniu 23 maja 2011 roku powód wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustalenie dalszych uprawnień do świadczenia, które było mu wypłacane do dnia 31 grudnia 2010 roku, jednakże decyzją z dnia 22 sierpnia 2011 roku organ rentowy odmówił powodowi prawa do renty. Pan M. L. od ww. decyzji wniósł odwołanie. W toku procesu toczącego się przed Sądem Okręgowym w Elblągu ustalono, iż powód nie stał się niezdolny do pracy przed końcem maja 2008 roku, a zatem nawet gdyby na dzień wydania zaskarżonej decyzji, tj. 22 sierpnia 2011 roku byłby on niezdolny do pracy, to nie zostałaby spełniona przez niego przesłanka posiadania co najmniej pięcioletniego okresu ubezpieczenia w ostatnim dziesięcioleciu. Niezależnie jednak od powyższego, Sąd Okręgowy w Elblągu ustalił, iż nie można była uznać powoda niezdolnym do pracy w dacie wydania zaskarżonych decyzji, czego konsekwencją było oddalenie odwołania Pana M. L.. Na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu, Sąd Apelacyjny w Gdańsku w dniu 15 grudnia 2014 roku w sprawie III AUa 559/14 wydał wyrok, którym oddalił apelację.

Pan M. L. zatrudniony został w pozwanej Zakładzie Usług Budowlanych (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w E. na podstawie umowy o pracę na okres próbny od dnia 16 kwietnia 2012 roku do dnia 13 lipca 2012 roku na stanowisku operatora maszyny blacharskiej. Na podstawie kolejnej umowy o pracę z dnia 16 lipca 2012 roku powód zatrudniony został na czas określony od dnia 14 lipca 2012 roku do dnia 31 grudnia 2012 roku na stanowisku operatora maszyny blacharskiej.

Bezpośrednim przełożonym Pana M. L. był Pan T. N. – kierownik budowy.

Do zakresu obowiązków powoda na zajmowanym stanowisku należało: obsługa maszyny blacharskiej, kontrola jakości wykonanych robót, przestrzeganie regulaminu pracy, przepisów BHP i P. poż. oraz dyscypliny pracy, przestrzeganie czasu pracy ustalonego w zakładzie, utrzymywanie porządku na stanowisku pracy, dbanie o dobro zakładu pracy, chronienie jego mienia oraz zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.

Pan M. L. zapoznany został z zagrożeniami i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywanymi czynnościami na stanowisku operatora maszyny blacharskiej oraz odbył instruktaż stanowiskowy na stanowisku pracy operatora maszyny blacharskiej.

W dniu 22 sierpnia 2012 roku powód rozpoczął pracę o godzinie 7:00 w E. na budowie budynku mieszkalnego przy ulicy (...). Powód tego dnia pracować miał pod kierownictwem pana Z. S. (1), który otrzymał od swojego przełożonego polecenie pokrycia powierzchni tarasu papą podkładową termozgrzewalną. O godzinie 7:30 powód wraz z Panem Z. S. (1) udali się na dach, po czym stwierdzili, że nie było na nim przygotowanej papy, którą to mieli pokryć powierzchnię tarasu. Kierownik budowy T. N. poinformował Pana Z. S. (1), iż na terenie budowy nie było już dźwigu, w konsekwencji ww. pracownicy, tj. powód i Pan Z. S. (1) musieli wnieść papę sami. Pan Z. S. (1) określił zapotrzebowanie na 12 rolek papy, po czym wraz z powodem rozpoczęli noszenie ich na górę, zarzucając je sobie na ramię. Rolka papy ważyła 29 kg, miała długość 1m i średnicę 0,30 m. Powód wraz z Panem Z. S. (1) chodzili gęsiego jeden za drugim, ze względu na to, że na budynku odbywał się ruch innych ekip budowlanych, a ponadto na posadzkach kładzione były kafle. Sposób kładzenia kafli był różny, na pewnych odcinkach kładzione one były od krawędzi ściany na szerokość około 3 płytek (około 60-70 cm), a ostatnia zabezpieczona była listwą, by nikt na to nie wszedł. W innym miejscu kafle kładzione były po drugiej stronie szerokości schodów, a czasami pozostawiony był odcinek leżący po środku. Był pozostawiony korytarz o szerokości 2 płytek (około 60 cm), aby można było się poruszać w górę i w dół budynku. Powód wnosząc czwartą lub piątą rolkę papy wykonując skręt na ciągu komunikacyjnym zwężonym z powodu układanych kafli, poczuł silny ból w kręgosłupie. Powód wraz z Panem Z. S. (1) wnieśli rolki papy na górę budynku. Po wniesieniu każdej rolki papy i położeniu jej na podeście konieczny był kilkuminutowy odpoczynek z uwagi na zmieniające się warunki atmosferyczne i wysoką temperaturę. Po wniesieniu 12 rolek Pan Z. S. (1) poinformował powoda o konieczności wniesienia kolejnych dwóch rolek papy na zapas, czemu powód odmówił, informując, iż ze względu na ból oraz duże zmęczenie, nie będzie w stanie wnieść kolejnych rolek papy. Odstąpiono od wniesienia dwóch kolejnych rolek papy i przystąpiono do wciągnięcia wniesionych już 12 rolek na powierzchnię dachu, co zajęło około godziny. Po ułożeniu rolek papy na dachu powód wraz z Panem Z. S. (1) udali się na dół budynku do magazynu po butlę gazową oraz palnik. Powód grzał papę za pomocą palnika, a Pan Z. S. (1) za pomocą specjalnych listew rozwijał ją po to, by przywarła do powierzchni. Prace trwały do godziny 17:00.

O godzinie 3:00 w nocy powód zaczął odczuwać bolesny skurcz prawej łydki, po czym od razu zgłosił się na pogotowie ratunkowe, gdzie zaordynowano mu zastrzyk, a lekarz przyjmujący orzekł o niezdolności do pracy, wystawiając zaświadczenie na stosownym druku (...). Po opuszczeniu pogotowia ratunkowego, powód udał się na plac budowy, gdzie poinformował pracownika sprawującego nadzór nad placem budowy o orzeczonej niezdolności do pracy.

Stosunek pracy Pana M. L. z pozwanym Zakładem Usług (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w E. ustał z upływem czasu, na który zawarta była umowa o pracę.

W okresach od dnia 17 lipca 2012 r. do dnia 27 lipca 2012 r., od dnia 23 sierpnia 2013 r. do dnia 10 stycznia 2013 r. powód był niezdolny do pracy i korzystał ze zwolnienia lekarskiego z powodu schorzeń kręgosłupa - zaburzeń korzeni nerwowych i splotów nerwowych, oznaczonych nr statystycznym G-54. W okresie od dnia 11 stycznia 2013 r. do dnia 23 stycznia 2013 r. powód był nadal niezdolny do pracy z powodu schorzeń kręgosłupa o nr. statystycznym G 54 oraz z powodu urazu stawu kolanowego prawego oznaczonego nr statystycznym S83. W okresie od dnia 24 stycznia 2013 r. do dnia 14 marca 2013 r. powód był nadal niezdolny do pracy z powodu schorzeń stawu kolanowego o nr statystycznym S83. W powyższych okresach - do 9 lutego 2013r. powód korzystał z prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego, nie – wypadkowego. Organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył wyżej wymienione okresy niezdolności do pracy ubezpieczonego do jednego okresu zasiłkowego i w dniu 13 lutego 2013 roku wydał decyzję, na mocy której odmówił powodowi prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 10 lutego 2013 roku do dnia 13 lutego 2013 roku, następnie - decyzję, którą to odmówił powodowi prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 14 lutego 2013 roku do dnia 14 marca 2013 roku. W okresie od 15 marca 2013 r. do 7 października 2013 r. ubezpieczony miał przyznane prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Od ww. decyzji powód wniósł odwołanie do Sądu Rejonowego w Elblągu i sprawa ta została zarejestrowana pod sygn. akt IV U 163/13. Sąd Rejonowy w Elblągu wyrokiem z dnia 13 lutego 2013 roku zmienił zaskarżone decyzje i przyznał Panu M. L. prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 10 lutego 2013 roku do dnia 14 marca 2013 roku. Na skutek apelacji wniesionej przez organ rentowy Sąd Okręgowy w Elblągu w wyroku z dnia 29 sierpnia 2014 roku w sprawie IV Ua 27/14 zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie powoda.

Protokół powypadkowy nr (...) został sporządzony na żądanie powoda przez panów J. D. – specjalistę ds. BHP oraz S. S. (1) - przedstawiciela załogi po przeprowadzaniu postępowania powypadkowego, przesłuchaniu pracowników: Z. S. (1), T. N., J. S. oraz powoda, w dniu 27 kwietnia 2013r. Ustalono w nim, że w dniu 22 sierpnia 2012r. powód od godziny 7:00 pracował na budowie budynku mieszkalnego przy ul. (...) w E., na polecenie kierownika budowy – T. N. miał razem z pracownikiem Z. S. (1) wycinać styropian w celu zabezpieczenia przed położeniem izolacji cieplnej, pracował wraz z tym pracownikiem do 12:30, wnosili też razem rolki papy na IV piętro budynku, przy wnoszeniu kolejnej rolki papy na półpiętro, stawiając na trzecim stopniu schodów nogę powód poczuł silny ból w dolnej części kręgosłupa w wyniku czego nastąpił na jeden z kafli, który został poruszony i wymagał ponownego położenia, nie pamiętał jak się ten pracownik nazywa, rolkę papy doniósł na IV piętro i powiedział Z. S., że nie będzie więcej nosił rolek papy, świadkami byli Z. S. (1), kierownik T. N. oraz J. S.. W protokole stwierdzono, że wypadek nie był wypadkiem przy pracy.

Sąd Rejonowy wskazał, że powód jako pracownik mógł wystąpić z powództwem o ustalenie wypadku przy pracy opartym na art. 189 kodeksu postępowania cywilnego (zwanego dalej k.p.c.). W ocenie Sądu Rejonowego powód legitymował się interesem prawnym koniecznym do wytoczenia takowego powództwa. Ustalenie wypadku przy pracy wiąże się bowiem z szerokimi uprawnieniami pracownika, w tym w szczególności z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, nadto ma znaczenie w kontekście odpowiedzialności pracodawcy za następstwa takiego wypadku wobec pracownika, czy to kontraktowej, czy deliktowej. Sąd Rejonowy podzielił pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 4 listopada 2008 roku, sygn. akt II PK 89/2008, OSP 2009, nr 9, z. 96, iż „powództwo o ustalenie wypadku przy pracy jest dopuszczalne na podstawie art. 189 k.p.c., niezależnie do dochodzenia przez poszkodowanego pracownika świadczeń z ubezpieczenia społecznego”, nadto, że dopuszczalne jest powództwo o sprostowanie treści protokołu powypadkowego (wyrażony w postanowieniu z dnia 27 stycznia 1998 r., sygn. akt II UKN 471/1997, OSNP 1999, nr 2, poz. 75). Protokół powypadkowy prawidłowo sporządzony jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego, jego treść jest dowodem tego, że miały miejsce opisane w nim fakty oraz, że zakwalifikowano je jako wypadek przy pracy (tak SN m.in. w wyroku z 25.05.1999r., UKN 658/98, OSNP 2000, nr 15, poz. 594).

W myśl art. 3 ust 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1242 z późn. zm., zwanej dalej także ustawą wypadkową) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą, to jest podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności lub poleceń przełożonych; podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Sąd Rejonowy wskazał, że powołany przepis za wypadek przy pracy uznaje zatem takie zdarzenie, które jednocześnie musi spełniać następujące przesłanki:

- nagłości,

- przyczyny zewnętrznej,

- skutku w postaci urazu lub śmierci oraz

- związku z pracą.

Nagłość zdarzenia powodującego wypadek przy pracy charakteryzuje się zaskoczeniem pracownika. Jest czymś nieprzewidywalnym, nieoczekiwanym i raptownym. Sąd Rejonowy podkreślił, że omawiana cecha musi dotyczyć samego zdarzenia, a nie skutku pod postacią urazu lub śmierci. Nagłość oznacza jednorazowe, doraźne działanie zjawiska powodującego uraz lub śmierć pracownika. W orzecznictwie uznaje się jednak, że przez nagłe zdarzenie należy rozumieć takie zdarzenie, które trwa nie dłużej niż jedna dniówka robocza. Takie pojmowanie omawianego zwrotu pozwala oddzielić wypadki od pracy od chorób zawodowych, które to powstają w wyniku znacznie dłuższego działania czynników negatywnych na zdrowie pracownika.

Zdarzenie spełniające kryterium nagłości musi jednocześnie zostać wywołane przyczyną zewnętrzną, co oznacza, że nie może ono pochodzić z organizmu pracownika dotkniętego zdarzeniem. Przyczyna ta winna być jednocześnie źródłem urazu lub śmierci pracownika. Przyczyną zewnętrzną wypadku może być każdy czynnik zewnętrzny, który jest zdolny wywołać w istniejących warunkach szkodliwe skutki, w tym także pogorszyć stan zdrowia pracownika dotkniętego już schorzeniem samoistnym.

Sąd Rejonowy zważył, że do uznania zdarzenia nagłego wywołanego przyczyną zewnętrzną za wypadek przy pracy konieczny jest skutek w postaci urazu lub śmierci pracownika uczestniczącego w danym zdarzeniu. Pod pojęciem śmierci należy rozumieć śmierć biologiczną, polegająca na nieodwracalnym ustaniu funkcji pnia mózgu. Według definicji ustawowej uraz to uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działa czynnika zewnętrznego (art. 2 pkt 13 ustawy wypadkowej). Mając na uwadze wyniki wykładni funkcjonalnej za uraz powstały w wyniku wypadku przy pracy można uznać nie tylko fizyczne naruszenie ciała, lecz również czynnościowe naruszenie sprawności organizmu (por. np. uzasadnienie wyroku SN z 23.09.2014 r., II UK 558/13). Uraz powinien obejmować wszelkie zmiany w stanie zdrowia wywołujące upośledzenie czynności organizmu i powstałe w związku z pracą.

Do uwzględnienia powództwa konieczne było wykazanie łącznego wystąpienia wszystkich ww. przesłanek. Ciężar dowodu spoczywał przy tym na powodzie zgodnie z art. 6 kodeksu cywilnego (zw. dalej także k.c.) w zw. z art. 300 kodeksu pracy (zwanego dalej także k.p.). W myśl powołanej normy prawnej ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Procesowym rozwinięciem tej normy jest z art. 232 k.p.c, zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Konsekwencją nie udowodnienia przez powoda łącznego występowania ww. przesłanek, to jest w szczególności nie udowodnienia przesłanki wystąpienia urazu wywołanego przyczyną zewnętrzną jako następstwa zdarzenia z 22 sierpnia 2012r. było oddalenie powództwa.

Sąd Rejonowy dokonując ustaleń faktycznych w niniejszym postępowaniu uwzględnił dokumentację znajdującą się w aktach sprawy wymienioną w poprzedniej części uzasadnienia z tego powodu, że jej wiarygodność nie była kwestionowana przez strony, a brak było przesłanek nakazujących, aby poddawać w wątpliwość jej wiarygodność. Nadto Sąd Rejonowy w zakresie dotyczącym przebiegu wydarzeń w dniu 22 sierpnia 2012r. dał wiarę zeznaniom powoda M. L. oraz zeznaniom świadków: Z. S. (1) – pracownika budowlanego pozwanej, współpracującego z powodem w dniu zdarzenia, T. N. - pracownika pozwanej zatrudnionego w dniu zdarzenia na stanowisku kierownika budowy, a jednocześnie bezpośredniego przełożonego powoda. Zeznania świadków S. i N., w ocenie Sądu Rejonowego, korespondowały ze sobą, a także z zeznaniami powoda słuchanego w charakterze strony. Istotne znaczenie dla sprawy miały zeznania świadków Z. S. (1) i T. N., albowiem świadkowie ci posiadali informacje co do przebiegu zdarzenia oraz organizacji miejsca i czasu pracy na budowie prowadzonej przez pozwaną w dniu zdarzenia.

Sąd Rejonowy dał także wiarę zeznaniom pozostałych świadków: J. D. – zatrudnionego przez pozwaną na stanowisku specjalisty ds. BHP, A. P. – kadrowej pozwanej, J. S. – pracownika pozwanej zatrudnionego przy kafelkowaniu na budowie przy ul. (...) w E., jednakowoż miały one jedynie drugorzędne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Świadek (...) relacjonował jedynie o przebiegu postępowania powypadkowego, jako autor protokołu powypadkowego mógł przedstawić relacje z postępowania powypadkowego, sam zaś nie był świadkiem zdarzenia, jak również nie pracował w tym dniu na przedmiotowej budowie. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy były zeznania świadka A. P., albowiem relacjonowała ona jedynie co do okoliczności związanych z zatrudnieniem powoda oraz przedkładaniem przez niego zwolnień lekarskich w okresie zatrudnienia. Podobnie – zeznania świadka S., albowiem nie potrafił on podać szczegółów pracy z dnia przedmiotowego zdarzenia, w tym określić miejsca, w tym którym kafelkował schody. W ocenie Sądu Rejonowego było to naturalne, zważywszy, że od zdarzenia do złożenia zeznań przez tego świadka upłynął ponad rok, nadto zeznania dotyczyły czynności powtarzalnych, wykonywanych przez świadka zazwyczaj każdego dnia pracy, podczas których nie zaszły dla świadka żadne wyjątkowe okoliczności.

Sąd Rejonowy dał wiarę nadto opinii głównej, jak również opinii uzupełniającej biegłego sądowego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii i ryzyka zawodowego - J. L..

Biegły sądowy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii i ryzyka zawodowego J. L. po przeprowadzeniu szczegółowej analizy materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy oraz po dokonaniu oględzin miejsca zdarzenia stwierdził, że wykonywanie czynności przez powoda M. L. wraz ze świadkiem Z. S. (1) podczas wykonywania ręcznych prac transportowych zwojów papy termozgrzewalnej w budowanym budynku w E. przy ul. (...) w dniu 22 sierpnia 2012 roku przy jednoczesnym prowadzeniu prac związanych z układaniem terakoty na ciągach komunikacyjnych klatki schodowej, polegającym na ich ułożeniu od krawędzi balustrady do połowy szerokości zbiegu, bądź od ściany do połowy zbiegu oraz na podestach pomiędzy zbiegami w warunkach panujących w klatce schodowej tego budynku nie odbywało się z zachowaniem bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w szczególności w zakresie organizacji tej pracy. Nadto powyższy biegły sądowy wskazał, iż w dniu zdarzenia miała miejsce sytuacja zwiększonego obciążenia, która u osób mniej odpornych mogła powodować przeciążenie fizyczne. Zgodnie z umową o pracę powód zatrudniony został na stanowisku operatora maszyny blacharskiej, a ponadto lekarz profilaktyk wyraźnie określał stan zdrowia powoda w odniesieniu do stanowiska operatora maszyn blacharskich. Nadto powód legitymował się orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, w którym m.in. zapisano symbol przyczyny niepełnosprawności 05-R, co oznacza upośledzenie narządu ruchu. W ocenie biegłego sądowego takie określenie stanowiska pracy dla powoda, znacznie zawężało czynności, jakie mógł on wykonywać w porównaniu z czynnościami jakie są wykonywane przez pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracowników ogólnobudowlanych.

Zastrzeżenia do opinii biegłego sądowego wniósł powód, który nie kwestionował wniosków końcowych biegłego sądowego, a jedynie wnosił kilka uwag do wywodów biegłego. Powód zarzucił biegłemu sądowemu między innymi zaniżenie punktów klasyfikacji czasu pracy, nieproporcjonalną klasyfikację masy oraz zaniżenie klasyfikacji warunków pracy. W ocenie powoda prawidłowa punktacja wskazywała na oczywiste niedostosowanie warunków pracy do powierzonych powodowi obowiązków.

Zastrzeżenia do opinii biegłego sądowego J. L. wniósł także pełnomocnik pozwanego zarzucając biegłemu sądowemu błędne przyjęcie wskaźnika przy ocenie ryzyka zawodowego, co spowodowało w dalszej kolejności błędne wyliczenia. Pełnomocnik pozwanego podniósł także w swych zastrzeżeniach, iż biegły sądowy nie wyjaśnił szczegółowo czy płytki terakoty były kładzione w ten sposób, że kafelkarz kładł dwie kafelki i wtedy przejście miało szerokości 73 cm, czy też kład trzy kafelki i wtedy przejście miało 43,50 cm i na jakiej podstawie w ogóle ustalił, że przejście miało 43,50 cm.

Po przeanalizowaniu zastrzeżeń powoda, jak i pełnomocnika pozwanego, Sąd Rejonowy zobowiązał biegłego sądowego J. L. do ustosunkowania się do ww. zastrzeżeń i sporządzenia opinii uzupełniającej.

W opinii uzupełniającej biegły sądowy po przeprowadzeniu szczegółowej analizy zastrzeżeń powoda oraz strony pozwanej wskazał, iż w całości podtrzymuje opinię z dnia 22 listopada 2013 roku i stwierdził, że czynności wykonywane przez powoda M. L. wraz ze świadkiem Z. S. (1) podczas wykonywania ręcznych prac transportowych zwojów papy termozgrzewalnej w budowanym budynku w E. przy ul. (...) w dniu 22 sierpnia 2012 roku przy jednoczesnym prowadzeniu prac związanych z układaniem terakoty na ciągach komunikacyjnych klatki schodowej, polegającym na ich ułożeniu od krawędzi balustrady do połowy szerokości zbiegu, bądź od ściany do połowy zbiegu oraz na podestach pomiędzy zbiegami w warunkach panujących w klatce schodowej tego budynku nie odbywały się z zachowaniem bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w szczególności w zakresie organizacji tej pracy.

Zastrzeżenia do opinii uzupełniającej biegłego sądowego wniósł powód powołując się na tą samą argumentację co w zastrzeżeniach do opinii głównej.

W ocenie Sądu Rejonowego zastrzeżenia powoda oraz pełnomocnika pozwanego nie podważały opinii wydanej przez biegłego sądowego. Sąd Rejonowy ocenił sporządzoną przez ww. biegłego opinię główną oraz uzupełniającą jako wiarygodną. Była to bowiem opinia biegłego sądowego dysponującego stosowną wiedzą, odpowiednimi kwalifikacjami, znacznym doświadczeniem, w tym zdobytym przy wykonywaniu funkcji biegłego sądowego, a przy tym została ona sporządzona w sposób wyczerpujący – odpowiadała na pytania sądu, nadto została w sposób logiczny i przekonujący uzasadniona.

Dokonując analizy powyższego materiału dowodowego, zdarzenie z dnia 22 sierpnia 2012 roku w ocenie Sądu Rejonowego mogło spełniać przesłankę nagłości, skoro czynności powoda ograniczyły się do jednej dniówki roboczej. Nadto mogło zostać wywołane przyczyną zewnętrzną – zwiększonym obciążeniem powoda w postaci wnoszenia na III kondygnację sześciu rolek papy, każda o wadze 29 kg. Ponadto jak wynika z dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych powoda, której strony postępowania w toku procesu nie kwestionowały, powód legitymował się orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności o symbolu 05-R, a ponadto zatrudniony został na stanowisku operatora maszyny blacharskiej. Ze znajdującego się w aktach osobowych zaświadczenia lekarskiego wynikało, że stwierdzono brak przeciwskazań do pracy na stanowisku – operatora maszyny blacharskiej, nie – pracownika ogólnobudowlanego. Powód wykonywał zaś pracę pracownika ogólnobudowlanego. Okoliczności te potwierdzone zostały w zeznaniach świadków Z. S. (1) oraz T. N..

Sąd Rejonowy wskazał, że charakterystyczną cechą stosunku pracy jest ponoszenie przez pracodawcę wszelkiego ryzyka związanego z zatrudnieniem pracownika, w tym również ryzyka osobowego, obejmującego między innymi przydatność pracownika do świadczenia pracy na powierzonym mu stanowisku z uwagi na posiadanie przezeń predyspozycje fizyczne i psychiczne oraz konsekwencje oddziaływania występujących w środowisku pracy czynników na stan zdrowia zatrudnionego, dlatego też dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku na podstawie wprawdzie aktualnego, ale wystawionego w związku z podjęciem zatrudnienia pracy na innym stanowisku zaświadczenia lekarskiego stwarza dla zatrudnionego zagrożenie nie mniejsze niż zadziałanie innych, szczególnych czynników, które judykatura uznaje za zewnętrzne przyczyny wypadku przy pracy.

Zdarzenie z dnia 22 sierpnia 2012 roku pozostawało w normatywnym związku z pracą, skoro doszło do niego w miejscu i czasie przeznaczonym na świadczenie pracy oraz w trakcie realizacji przez powoda obowiązków pracowniczych.

Kolejną z przesłanek określonych w art. 3 ustawy wypadkowej niezbędną do uznania danego zdarzenia za wypadek przy pracy jest wystąpienie urazu.

Rozstrzygające było więc rozstrzygnięcie, czy w wyniku zdarzenia z dnia 22 sierpnia 2012 roku powód doznał urazu w rozumieniu przepisów ww. ustawy z dnia z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, który byłby wywołany przyczyną zewnętrzną, przy czym ciężar jej udowodnienia spoczywał na powodzie, podobnie jak pozostałych, jak to podano wyżej.

Sąd Rejonowy podzielił pogląd Sądu Najwyższego (wyrażony w wyroku z dnia 9 czerwca 2009 roku (sygn. akt II PK 318/2008, publ.: Wspólnota 2009, nr (...), poz. 131), że „stwierdzenie w konkretnej sprawie, czy u ubezpieczonego wystąpił „uraz” w rozumieniu art. 2 pkt 13 ustawy z 2002 r. o ubezpieczeniu z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych poprzedzone musi być szczegółowymi ustaleniami faktycznymi. Ich dokonanie, jako, że wymaga specjalistycznej wiedzy medycznej, musi zostać dokonane przez biegłych lekarzy”, nadto, że nie będzie możliwe uznanie danego zdarzenia za wypadek przy pracy jeżeli „nagłe pogorszenie zdrowia pracownika nie będzie miało związku z doznaniem urazu podczas wykonywania” pracy przez pracownika.

Z tych też względów Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii Wojewódzkiego (...) w G. celem ustalenia:

1.  czy w świetle zasad wiedzy medycznej powód M. L. w dniu 22 sierpnia 2012 r. mógł doznać urazu kręgosłupa, którego konsekwencją była jego niezdolność do pracy stwierdzona zaświadczeniem lekarskim o okresowej niezdolności do pracy od dnia 23 sierpnia 2013 r. w okolicznościach opisywanych przez powoda oraz świadka Z. S. (1) (k. 72v-73v akt sprawy), a jeśli tak, to:

2.  jakiego rodzaju był/jest to uraz;

3.  co było bezpośrednią przyczyną tego urazu, czy była to wyłącznie przyczyna zewnętrzna (przeciążeniowa związana z dźwiganiem rolek papy w warunkach opisanych przez biegłego z zakresu BHP J. L. w opinii z dnia 22 listopada 2013 r. k. 135-145 akt sprawy), czy też była to przyczyna wewnętrzna tkwiąca w organizmie ubezpieczonego (względnie jej rozwój), jeśli tak, co to była za przyczyna i jaki był zakres jej wpływu na wystąpienie schorzenia, czy stanowiła ona współprzyczynę zaistniałego pogorszenia stanu zdrowia powoda bez której zaistnienia - przy uwzględnieniu stanu zdrowia powoda na dzień 22 sierpnia 2012 r. – owo pogorszenie by nie nastąpiło;

4.  czy schorzenie ubezpieczonego w obszarze kręgosłupa, stanowiące podstawę niezdolności do pracy od dnia 23 sierpnia 2012 r. ma charakter wyłącznie urazowy, czy też zwyrodnieniowy i czy ewentualne zmiany zwyrodnieniowe istniały przed wypadkiem – w jakim stopniu;

5.  czy na dzień przyjęcia powoda do pracy w pozwanej spółce powód był osobą zdolną do jej świadczenia w charakterze pracownika budowlanego zajmującego się dźwiganiem ciężarów w transporcie ręcznym, w tym materiałów typu rolki papy, w warunkach, w jakich wykonywał to w dniu 22 sierpnia 2012 r.,

6.  czy świadczenie pracy przez powoda w dniu 22 sierpnia 2012 r. stanowiło nadmierny wysiłek w rozumieniu norm medycyny pracy w sposób istotny przyczyniający się do pogorszenia się stanu zdrowia powoda odnotowanego w zaświadczeniu o okresowej niezdolności do pracy od dnia 23 sierpnia 2012 r.

Na podstawie postanowienia Sądu przeprowadzono badanie lekarskie stanu zdrowia powoda: neurologiczne, ortopedyczne i specjalisty medycyny pracy. Badanie przeprowadzone zostało w Wojewódzkim (...) w G. – zawnioskowanym przez powoda.

U powoda rozpoznano przebytą rwę kulszową prawostronną z dyskretnymi objawami resztkowymi pod postacią osłabienia czucia powierzchownego w zakresie L5 na stopie prawej, przepuklinę jądra miażdżystego L5-S1 centralno-prawobocznej, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, wadę rozwojową kręgosłupa lędźwiowego, skurcze w prawej łydce, objawy uszkodzenia nerwu podjęzykowego, dyskretne zaburzenia czucia powierzchownego w zakresie III gałęzi nerwu trójdzielnego oraz zawroty głowy.

Biegły sądowy neurolog lek. med. D. H. wskazała, że skurcze w prawej łydce , co do których powód twierdził, że wystąpiły w nocy po 22 sierpnia 2012r., mogły być efektem zarówno przebytej rwy kulszowej, jak i przebytego zapalenia żył i żylaków kończyn dolnych. Biegła wskazała ponadto, że powód od wielu lat ma stwierdzone zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie lędźwiowym. Zmiany te istniały przed wypadkiem. Nie były to zmiany znacznego stopnia, jednak stopień zaawansowania zmian stwierdzanych w badaniach dodatkowych nie zawsze koreluje z dolegliwościami odczuwanymi przez pacjenta. W dalszej części opinii biegła neurolog wskazała, że porównując opisy MRI kręgosłupa lędźwiowego z roku 2002 i 2013 obserwuje się progresję zmian, jednakże kiedy doszło do tej progresji nie można było ustalić z uwagi na to, że kolejne badanie wykonane było 11 lat po uprzednim i 14 miesięcy po zgłaszanym przez powoda zdarzeniu w pracy w sierpniu 2012 roku. Biegła wskazała także, że nie można było stwierdzić, czy powód doznał urazu kręgosłupa w dniu 22 sierpnia 2012 roku, a ponadto biorąc pod uwagę to, co powiedział powód, że wnosząc kolejną rolkę papy odczuł przez chwilę ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej promieniujący do prawej łydki (którego później w czasie pracy nie odczuwał) należy przyjąć, że wcześniej istniejące już zmiany opisywane w RTG i MRI dawały objawy bólowe, a dźwiganie rolek papy wraz ze zmiennymi warunkami atmosferycznymi mogły sprowokować zaostrzenie dolegliwości bólowych.

Biegły sądowy ortopeda i traumatolog narządu ruchu dr n. med. W. M. w swej opinii wskazał, iż z przedstawionej dokumentacji medycznej oraz badania przedmiotowego nie wynikało, że obecny stan powoda jest spowodowany wypadkiem z dnia 22 sierpnia 2012 roku. Biegły wskazał jednakże, iż noszenie rolek papy mogło spowodować nadmierne obciążenie dla pacjenta.

Lek. med. D. K. – specjalista medycyny pracy wskazała, że po zapoznaniu się z dostarczoną przez pacjenta dokumentacją medyczną oraz opiniami neurologa i ortopedy (...) w G., a także uwzględniając badanie tegoż biegłego sądowego, u powoda rozpoznała zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z okresowymi dolegliwościami bólowymi, stan po powikłanym złamaniu kostki przyśrodkowej, stan po leczeniu operacyjnym palców trzaskających III, IV ręki prawej, stan po podwiązaniu tętnicy szyjnej zewnętrznej lewej, stan po urazie stawu kolanowego prawego i zabiegu operacyjnym tego kolana, zawroty głowy, przebyty incydent hipoglikemii o niejasnej etiologii, astmę oskrzelową, a także otyłość. W dalszej części opinii biegła wskazała, że u powoda stwierdza się istnienie przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na wysokości, ciężkiej pracy fizycznej, dźwigania ciężarów powyżej 10 kg oraz pracy w wymuszonej pozycji ciała. Z uwagi na istniejące przeciwwskazania, w dniu badania przez biegłą sądową powód był niezdolny do wykonywania pracy w charakterze pracownika budowlanego, zajmującego się dźwiganiem ciężarów w transporcie ręcznym, w jakich wykonywał to w dniu 22 sierpnia 2012 roku. Ponadto biegła wskazała, że świadczenie pracy w dniu 22 sierpnia 2012 roku stanowiło dla powoda nadmierny wysiłek.

W ocenie biegłych sądowych nie można było jednoznacznie ustalić, czy powód w dniu 22 sierpnia 2012 roku doznał urazu kręgosłupa, którego konsekwencją była jego niezdolność do pracy stwierdzona zaświadczeniem lekarskim o okresowej niezdolności do pracy od dnia 23 sierpnia 2012 roku, w okolicznościach opisywanych przez powoda oraz świadka Z. S. (1). Biegli wskazali ponadto, że nie można było także jednoznacznie ustalić, co było bezpośrednią przyczyną dolegliwości zgłaszanych przez powoda i jaki charakter miała ta przyczyna: zewnętrzny, czy też wewnętrzny tkwiący w organizmie ubezpieczonego, a jedynie można było stwierdzić, że dźwiganie rolek papy mogło stanowić jedną z przyczyn zaostrzenia u powoda dolegliwości bólowych, istniejących przed dniem 22 sierpnia 2012 roku. Nie można było także wykluczyć innej przyczyny powstałych dolegliwości, a ponadto ustalić, czy schorzenie powoda w obszarze kręgosłupa stanowiące podstawę niezdolności do pracy od dnia 23 sierpnia 2012 roku miało charakter wyłącznie urazowy czy też zwyrodnieniowy. Biegli w dalszej części opinii wskazali, że zmiany zwyrodnieniowe małego stopnia i związane z nimi dolegliwości bólowe istniały u powoda wiele lat przed zdarzeniem z dnia 22 sierpnia 2012 roku, a podczas pracy w dniu 22 sierpnia 2012 roku wystąpiły przyczyny zewnętrzne, które mogły spowodować zaostrzenie tych dolegliwości, a ponadto, że świadczenie pracy przez powoda w tym dniu stanowiło nadmierny wysiłek, jednakże nie można było określić, w jakim stopniu przyczyniło się to do pogorszenia stanu zdrowia.

W uzasadnieniu opinii biegli sądowi wskazali, że u powoda rozpoznano:

1.  przebytą rwę kulszową prawostronną – dyskretne objawy resztkowe pod postacią osłabienia czucia powierzchownego w zakresie L5 na stopie prawej;

2.  przepuklinę jądra miażdżystego L5-S1 centralno-prawoboczną;

3.  zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa w postaci dyskopatii L5-S1, radikulopatii L5-S1, przepukliny krążka międzykręgowego L5-S1, osteofitów L5;

4.  wadę rozwojową kręgosłupa lędźwiowego;

5.  skurcze w prawej łydce;

6.  objawy uszkodzenia nerwu podjęzykowego (po dawnym urazie głowy);

7.  dyskretne zaburzenia czucia powierzchownego w zakresie III gałęzi nerwu trójdzielnego (po dawnym złamaniu żuchwy);

8.  stan po powikłanym złamaniu kostki przyśrodkowej;

9.  stan po leczeniu operacyjnym palców trzaskających III, IV ręki prawej;

10.  stan po podwiązaniu tętnicy szyjnej zewnętrznej lewej;

11.  stan po urazie stawu kolanowego prawego i zabiegu operacyjnym tego kolana;

12.  zawroty głowy, przebyty incydent hipoglikemii o niejasnej etiologii i astma oskrzelowa w wywiadzie;

13.  otyłość;

14.  podejrzenie niewydolności żylnej podudzia prawego do dalszej diagnostyki i konsultacji chirurga naczyniowego.

W dalszej części uzasadnienia opinii biegli wskazali, że biorąc pod uwagę całokształt okoliczności należało uznać, że dźwiganie przez powoda w dniu 22 sierpnia 2012 roku rolek z papą o wadze około 30 kg w warunkach opisanych w aktach sprawy stanowiło to dla niego nadmierny wysiłek, uwzględniając istniejące schorzenie narządu ruchu i trudne warunki wykonywania pracy. Jednocześnie biegli nie mogli ustalić, w jakim stopniu takie świadczenie pracy przez powoda w tym dniu przyczyniło się do niezdolności do pracy odnotowanej w zaświadczeniu o okresowej niezdolności do pracy od dnia 23 sierpnia 2012 roku ponieważ:

1.  nie każdy wysiłek fizyczny musi prowadzić do uszczerbku na zdrowiu;

2.  w tym przypadku nie było możliwości jednoznacznego określenia przyczyny pogorszenia stanu zdrowia powoda;

3.  jak wskazał w swoim badaniu neurolog (...) w G., w opisach (...) kręgosłupa lędźwiowego z 2002 r. i 2013 r. stwierdza się progresję zmian, jednak nie można było ustalić kiedy doszło do tej progresji, z uwagi na to, że badania te zostały wykonane w odstępie 11 lat, a badanie (...) z 2013 r. dopiero po 14 miesiącach od zdarzenia w dniu 22 sierpnia 2012 roku;

4.  ortopeda (...) w G. nie stwierdził, aby obecny stan zdrowia powoda pod względem ortopedycznym był spowodowany zdarzeniem z dnia 22 sierpnia 2012 r. i zaproponował dalszą konsultację u chirurga naczyniowego, podejrzewając, że przyczyną zgłaszanych dolegliwości przez powoda jest niewydolność żylna podudzia prawego.

Do opinii Wojewódzkiego (...) w G. strony nie wniosły zastrzeżeń.

Zgodnie z art. 286 k.p.c. sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie. Może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych.

Z uwagi na to, że w ocenie Sądu Rejonowego nie wszystkie okoliczności budzące wątpliwości zostały dostatecznie wyjaśnione, Sąd ten na zasadzie art. 286 k.p.c. dopuścił dowód z opinii uzupełniającej Wojewódzkiego (...) w G. polegającej na ustaleniu, czy bez czynników zewnętrznych działających w dniu 22 sierpnia 2012 roku, a polegających na nadmiernym wysiłku powoda M. L. opisanym na stronie 16 opinii oraz w warunkach pracy, jak w opinii biegłego z zakresu bhp k.145 akt sprawy, a nadto dopuszczeniu powoda przez pozwanego do pracy pracownika budowlanego bez badań profilaktycznych dotyczących zdolności powoda do pracy na takim stanowisku, doszłoby do szkodliwych skutków w postaci pogorszenia stanu zdrowia opisanego w opinii (...), czy też zostały one spowodowane wyłącznie schorzeniami wewnętrznymi powoda – jakimi.

Po zapoznaniu się z treścią pytań, ponownej analizie akt sądowych i rentowych, dokumentacji lekarskiej powoda, orzekający specjaliści (...) w G. wydali następujące opinie:

- Dr n. med. W. M. wskazał, iż nadal nie jest możliwe rozstrzygnięcie, czy do pogorszenia stanu zdrowia powoda doszło w wyniku tylko schorzeń wewnętrznych, czy w wyniku działania czynników zewnętrznych, biegły wskazał, że nie dostarczono dokumentacji związanej z podejrzeniem choroby zakrzepowej;

- Specjalista neurolog lek. med. D. H. wskazała, iż po ponownym przejrzeniu dokumentacji medycznej i zapoznaniu się z aktami sprawy nadal nie było możliwości jednoznacznego ustalenia, co było przyczyną pogorszenia stanu zdrowia powoda, istniejące od lat zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego, opisywane w badaniach dodatkowych wielokrotnie dawały nawroty zespołu bólowego kręgosłupa lędźwiowego z okresowym promieniowaniem do prawej kończyny dolnej bez ewidentnej przyczyny zewnętrznej, ponadto biegła wskazała, że brak konsultacji chirurga naczyniowego i badania USG po 22 sierpnia 2012 roku nie pozwalało wykluczyć naczyniowej przyczyny bólu prawej łydki o charakterze kurczu;

- Lek. med. D. K. po ponownym zapoznaniu się z przedstawioną dokumentacją sprawy, w tym z dokumentacją medyczną oraz opinią uzupełniającą lekarzy specjalistów neurologa i ortopedy (...) wskazała, że nie można było jednoznacznie ustalić, jaka była przyczyna pogorszenia stanu zdrowia powoda, z powodu którego orzeczono u niego niezdolność do pracy od dnia 23 sierpnia 2012 roku.

Uwzględniając treść opinii uzupełniających specjalistów (...), Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w G. stwierdził, iż:

1.  na podstawie badań lekarskich przeprowadzonych u powoda ustalono, iż zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa o małym stopniu zaawansowania i związane z nimi dolegliwości bólowe istniały u powoda wiele lat przed zdarzeniem z dnia 22 sierpnia 2012 roku;

2.  skąpa i niejednoznaczna dokumentacja lekarska dotycząca stanu zdrowia powoda bezpośrednio po zdarzeniu w dniu 22 sierpnia 2012 roku nie pozwoliła ustalić, czy i jaki skutek zdrowotny był następstwem tego zdarzenia ;

3.  w opinii (...) nie ustalono, czy okoliczności zdarzenia w dniu 22 sierpnia 2012 r. miały jakikolwiek związek z niezdolnością do pracy powoda od dnia 23 sierpnia 2012 r. – przeciwnie – istniało domniemanie, iż mogła istnieć inna przyczyna dolegliwości, stąd lekarze neurolog i ortopeda wnioskowali o wykonanie przez powoda badania USG podudzia prawego oraz zasięgnięcia opinii biegłego chirurga naczyniowego;

4.  w opinii (...) stwierdzono jedynie, że okoliczności zdarzenia z dnia 22 sierpnia 2012 roku opisane w aktach sprawy, a mianowicie dźwiganie rolek papy mogło stanowić jedną z przyczyn zaostrzenia u powoda dolegliwości bólowych, istniejących przed dniem 22 sierpnia 2012 roku;

5.  w opinii (...) stwierdzono, że świadczenie pracy przez powoda w dniu 22 sierpnia 2012 roku stanowiło nadmierny wysiłek, ale równocześnie nie udowodniono, aby ta okoliczność przyczyniła się do pogorszenia się stanu zdrowia powoda, odnotowanego w zaświadczeniu o okresowej niezdolności do pracy od dnia 23 sierpnia 2012 roku – przeciwnie – wskazano, że nie każdy nadmierny wysiłek fizyczny musi prowadzić do uszczerbku na zdrowiu;

6.  nie zostały wyjaśnione okoliczności zdarzenia z dnia 22 sierpnia 2012 roku, ani charakter i lokalizacja skutków zdrowotnych, które ewentualnie mogły być następstwem tego zdarzenia ;

7.  dopuszczenie przez pracodawcę powoda do pracy na stanowisku pracownika budowlanego bez badań profilaktycznych, nie oznacza, że z powodu tej okoliczności musiało dojść do szkodliwych skutków zdrowotnych, związanych z wykonywaniem pracy na wskazanym stanowisku, ani że w tym czasie powód był niezdolny do wykonywania takiej pracy – fakt ten potwierdza jedynie, że pracodawca rażąco naruszył przepisy kodeksu pracy. W opinii (...) stwierdzono jedynie, że obecny stan zdrowia M. L. stanowi przeciwskazania do wykonywania pracy na stanowisku pracownika budowlanego;

8.  w ocenie (...) w przypadku powoda istniały zarówno przyczyny wewnętrzne jak i zewnętrzne mogące oddziaływać na jego stan zdrowia, lecz czy i w jakim stopniu przyczyniły się one do powstania skutków zdrowotnych stwierdzonych w dniu 23 sierpnia 2012 roku nie dało się ustalić.

Do opinii uzupełniającej zastrzeżenia wniósł początkowo powód. Powód podniósł, iż przedmiotowa opinia nie została oparta o całokształt materiału dowodowego w szczególności, pominięto w niej dokumentację znajdującą się w aktach sprawy IV U 1096/10. Zdaniem powoda, specjaliści (...) nie udzielając jednoznacznej odpowiedzi na postawione pytanie zaprzeczyli własnej opinii zał. do akt sprawy IV U 1096/10, w której to nie stwierdzili u powoda żadnych zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. W ocenie powoda nie sposób też było przyjąć za stanowiskiem biegłych z (...), iż dokumentacja medyczna była niepełna, albowiem zdaniem powoda pozwalała ona na wyjaśnienie wszelkich istotnych okoliczności sprawy, czego biegli sądowi nie uczynili.

Sąd Rejonowy wskazał, że dowód z opinii biegłego czy też instytutu ma szczególny charakter. Wyraża się on w tym, że korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiedzy specjalnej. Nie oznacza to rzecz jasna, że Sąd jest zobowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych, czy też instytutu, gdy tylko dotychczasowa opinia jest niekorzystna dla strony. W myśl art. 286 k.p.c. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z kolejnych biegłych, gdy opinia złożona w sprawie zawiera istotne braki, względnie też, gdy nie wyjaśnia wszystkich istotnych okoliczności (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 r. II CR 817/73, Lex nr 7404).

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 października 2013 roku sygn. akt I ACa 577/13, LEX nr 1391952 „wnioski środka dowodowego w postaci opinii biegłego mają być jasne, kategoryczne i przekonujące dla sądu, jako bezstronnego arbitra w sprawie, dlatego gdy opinia biegłego czyni zadość tym wymogom, co pozwala uznać znaczące dla istoty sprawy okoliczności za wyjaśnione, to nie zachodzi potrzeba dopuszczania dowodu z dalszej opinii biegłych. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza, podlegająca kontroli instancyjnej, ocena czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy, okoliczność zaś, że opinia biegłych nie ma treści odpowiadającej stronie, zwłaszcza gdy w sprawie wypowiadało się kilku kompetentnych pod względem fachowości biegłych, nie stanowi dostatecznego uzasadnienia dla przeprowadzenia dowodu z kolejnych opinii”.

Sąd Rejonowy w pełni te poglądy podzielił, uznając, że w niniejszej sprawie wszelkie istotne elementy zostały dostatecznie wyjaśnione, a zastrzeżenia zgłoszone przez powoda nie podważały miarodajności tychże decyzji.

Za przyjęciem opinii jako podstawy faktycznej sądowego rozstrzygnięcia, zdaniem Sądu Rejonowego, przemawiało również to, że ich redakcja odpowiadała wymogom art. 285 § 1 k.p.c. W swej ocenie biegli odwoływali się do obiektywnej dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach sprawy. Po przeanalizowaniu całokształtu okoliczności Sąd Rejonowy podzielił opinię biegłych sądowych specjalistów (...) i uznał je za wiarygodne. Opinia jak i opinia uzupełniająca była jasne, spójne, niesprzeczne wewnętrznie jak i w stosunku do siebie, wobec czego w ocenie Sądu Rejonowego w pełni zasługiwały na akceptację, a ponadto zawierały odpowiedzi na wszystkie zastrzeżenia zgłoszone przez powoda.

Powód w toku postępowania stwierdził ostatecznie, że nie wnosi o kolejne uzupełnienie opinii (...), materiał dowodowy zgromadzony w sprawie jest w jego ocenie wystarczający do jej rozstrzygnięcia.

Reasumując Sąd Rejonowy wskazał, że ustalenie wypadku przy pracy wymaga kumulatywnego wystąpienia wszystkich wymienionych przez art. 3 ustawy wypadkowej przesłanek, opisanych wyżej, tj.: nagłości zdarzenia , związku z pracą, wystąpienia przyczyny zewnętrznej , powodującej skutek w postaci urazu lub śmierci pracownika.

Uwzględniając treść opinii (...) , w ocenie Sądu Rejonowego, powód nie wykazał wystąpienia urazu jako skutku zdarzenia z dnia 22 sierpnia 2012r., wywołanego przyczyną zewnętrzną. Skoro więc powód nie wykazał, aby w wyniku przedmiotowego zdarzenia odniósł uraz, to brak było podstaw do uznania tego zdarzenia za wypadek przy pracy, a co za tym idzie - do sprostowania protokołu powypadkowego. W konsekwencji powództwo Sąd Rejonowy oddalił w całości.

W pkt. II wyroku Sąd Rejonowy odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu na rzecz pozwanego na mocy art. 102 k.p.c.

Sąd Rejonowy wskazał, że przepis art. 102 k.p.c. ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Obciążenie strony, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, całością lub nawet tylko częścią kosztów procesu może w okolicznościach konkretnej sprawy pozostawać trudne do pogodzenia z poczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Ocena, czy taki wypadek szczególnie uzasadniony rzeczywiście zachodzi, pozostawiona została uznaniu sądu. Musi ona mieć na względzie całokształt okoliczności sprawy. Chodzi tu nie tylko o okoliczności związane z przebiegiem procesu, ale również pozostające poza jego obszarem (np. stan majątkowy stron, ich sytuacja życiowa). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z punktu widzenia zasad współżycia społecznego. Ze znajdujących się w aktach spraw ubezpieczeniowych zał. do akt sprawy danych dot. stanu rodzinnego, majątku, dochodów i źródeł utrzymania powoda, przy uwzględnieniu jego obecnego stanu zdrowia określonego w opiniach (...) zdaniem Sądu Rejonowego należało wyciągnąć wniosek, że powód nie byłby w stanie ponieść kosztów procesu, w tym kosztów sądowych należnych stronie wygrywającej bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego, tym samym - zachodził szczególnie uzasadniony przypadek uzasadniający nieobciążanie powoda kosztami procesu na rzecz pozwanego.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód zarzucając:

- naruszenie prawa materialnego polegające na oparciu wyroku o błędne ustalenia faktyczne poczynione w zakresie nie będącym przedmiotem sporu z jednoczesnym poczynieniem właściwych ustaleń faktycznych w zakresie sporu i pominięcie ich w treści orzeczenia,

- naruszenie przepisów prawa procesowego polegające na pominięciu okoliczności znanych Sądowi z urzędu z akt postępowania IV U 1096/10 oraz pominięcie istniejącego w obrocie prawnym wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15-12-2014 III AUa 559/14 oraz naruszenie zasad postępowanie dowodowego poprzez sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału oraz przez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy.

Wskazując na powyższe podstawy powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyrok poprzez uznanie że w dniu 22 sierpnia 2012r. doszło do wypadku przy pracy i sprostowanie protokołu wypadkowego lub o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.

W uzasadnieniu apelacji powód wskazał, że:

„Sąd Rejonowy wyszedł też poza granice sporu. Pozwany w żadnym z pism procesowych nie kwestionował skutku zdrowotnego w postaci faktu że Pozwany doznał uszczerbku na zdrowiu ani też nie kwestionował faktu że uszczerbek ten powstał w związku z zdarzeniem z dnia 22 sierpnia 2012 . Stosowne oświadczenie Powoda znajduje się w zapisie rozpraw i Powód zarzuca że rozstrzygnięcie Sądu wychodzi poza zakres postępowania.

Pozwany określił że dowodem określającym stan po wypadku przy pracy jest zaświadczenie lekarskie z dnia 23 sierpnia 2012 r i Pozwany oświadczył że dowodu tego nie kwestionuje a zatem po tym oświadczeniu stron Sąd nie miał podstaw do oceny jakie skutki zdrowotne spowodowały tę niezdolność jest bowiem w tym zakresie związany oświadczeniami stron. Nadto Pozwany nie wskazał żadnych zarzutów wobec zaświadczeń o niezdolności do pracy Powoda a Powód w okresie zwolnienia lekarskiego był poddawany kontrolnym badaniom przez lekarzy orzeczników ZUS którzy fakt niezdolności do pracy weryfikowali kilkakrotnie. Fakt zatem że Sąd w ustnych motywach orzeczenia wyszedł poza przedmiot sporu narusza zasady postępowania cywilnego .

Skoro strony postępowania nie kwestionowały faktu powstania skutków zdrowotnych u powoda nie kwestionując złożonych zaświadczeń o niezdolności Powoda do pracy to niedopuszczalne z mocy prawa było oparcie Wyroku o wątpliwości co do baku tych skutków i brak ich związku z zdarzeniem z dnia 22 sierpnia 2012 r albowiem zakres sporu jaki przed Sądem Rejonowym zawisł ograniczał się wyłącznie co do okoliczności jakie Powód podał a istnienie których zakwestionował Pozwany w odpowiedzi na pozew z dnia 27-05-2013r.

W odpowiedzi na Pozew Pozwany nie podniósł zatem żadnych zarzutów ani wobec faktu pogorszenia się stanu zdrowia Powoda ani też nie podnosił zgłoszonych w toku postępowania zarzutów leżących o podstawa rozstrzygnięcia .

Formalnie rzecz biorąc zakresem sporu było tylko to czy zdarzenia podane w Pozwie związane z przebiegiem pracy Powoda w dniu 22 sierpnia 2013 zostały podane w sposób prawdziwy i w tym zakresie Sąd Rejonowy w pełni dał wiarę relacji Powoda uznając że zarzut Pozwanego jakoby do zdarzeń opisanych w Pozwie nie doszło był chybiony .

Na wstępie wskazać trzeba że Sąd Rejonowy w Elblągu podając ustne motywy orzeczenia całkowicie pominął treść akt IV U 1096/10 który po Wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15-12-2014 III Aua 559/14 jest wyrokiem prawomocnym . Sąd Rejonowy pominął zatem nie tylko źródła wiedzy o stanie zdrowia Powoda w okresie bezpośrednio poprzedzającym zdarzenie z dnia 22 sierpnia 2012 r ale rażąco naruszył art 233 kpc co uzasadnia wyrok SN: z 27 września 2002 r., II CKN 817/00. Pominięcie przez Sąd w ustnych podstawach orzeczenia dowodów z postępowanie cywilnego narusza zasadę oparcia wyroku o całość materiału dowodowego zebranego w sprawie a nawet ich ocenie w toku postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem.

Trzeba tu przytoczyć opinię Sądu Apelacyjnego w Gdańsku ze strony 10 Wyroku z dnia 15-12-2014 III Aua 559/14 gdzie czytamy że opinie wydane przez Lekarzy (...) G. na podstawie badań Powoda przeprowadzonych w dniach 26 i 28 czerwca 2012 r „dokonano na podstawie wnikliwych badań Powoda" oraz że „opiniujący w sprawie biegli i specjaliści w sposób bardzo wnikliwy przeanalizowali powyższą dokumentację „ po czym Sąd podsumował swą opinię pisząc że „specjaliści przeprowadzili badania w sposób profesjonalny i rzetelny a wyniki opinii zostały przez nich wyczerpująco uzasadnione".

Materiał dowodowy przestawiony Sądowi w zakresie stanu zdrowia Powoda przed dniem 22 sierpnia 2012 jest zatem pełny dokładny i nader obszerny by nie nazwać go detalistycznym.

Stanowisko procesowe Pozwanego jest w sprawie niejasne i sprzeczne ze sobą a nadto zarzuty jakie Sąd przedstawił w ustnym uzasadnieniu orzeczenia dotyczą zakresu sporu zgłoszonego pośrednio w toku procesu a jako takie w sytuacji gdy Pozwanego reprezentuje profesjonalista w ogóle nie mogą być przedmiotem rozważań Sądu jako zgłoszone zbyt późno. Pozwany wychodząc w trakcie postępowania poza zakres sporu określony w Odpowiedzi na Pozew narusza zasady postępowania a Sąd takie łamanie zasad akceptuje bez żądania wykazania dlaczego Pozwany nie zgłosił ich w odpowiedzi na Pozew co narusza w oczywisty przepisy KPC.

Wskazać też trzeba że Pozwany w piśmie z dnia 12-11-2013 r oświadcza że nie kwestionuję faktu że Powód w dniu rozpoczęcia pracy był zdolny do pracy w charakterze operatora maszyny blacharskiej co potwierdza że po stronie Powoda nie istniały ograniczenia zdrowotne jakie spowodowały jego całkowitą niezdolność do pracy od dnia 23 sierpnia 2012 r. Pozwany nie kwestionuje również skutków w postaci tej niezdolności co potwierdza w Odpowiedzi na Pozew z dnia 27-05-2013 str.4 przez podanie że zasadność zwolnień Powoda była przedmiotem kontroli lekarzy orzeczników ZUS i nie kwestionuje ani faktu iż niezdolność ta powstała ani nie kwestionuje związku tej niezdolności z zdarzeniem z dnia 22 sierpnia 2013 i zaprzecza jedynie temu by do zdarzenia takiego doszło pisząc że zdarzenia jakie opisałem w swoich zeznaniach złożonych komisji wypadkowej nie miało miejsca.

Zakres sporu podniesiony w odpowiedzi na pozew ograniczony zatem został jedynie do tego czy zdarzenie z dnia 22 sierpnia 2013 r miało relacjonowany prze Powoda przebieg i w tym zakresie ustne motywy Wyroku fakt ten bezspornie potwierdzają a zatem ustalenia faktyczne poczynione przez sąd

W dalszej części Uzasadnienia Apelacji wypada w ślad za Panią Sędzią Małgorzatą Manowską wyróżnić następujące kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów :

1. Zasady doświadczenia życiowego

2. Inne źródła wiedzy

3. Poprawność logiczna

4. Prawdopodobieństwa wersji

O ile zatem Powód wyszedł poza zakres sporu w trakcie postępowania podnosząc iż niezdolność Powoda powstała w dniu 23 sierpnia 2012 r nie miała związku z warunkami pracy w dniu poprzednim a ze stanem zdrowia Powoda z okresów poprzednich to okoliczność ta jako zgłoszona zbyt późno nie powinna być badana wcale a w wypadku badania tej kwestii przez Sąd winien on dołożyć szczególnej staranności pouczając Powoda nie korzystającego z pomocy prawnej o powodach wyjścia poza zakres sporu i powiadomić go o skutkach tej zmiany jego sytuacji procesowej i wyznaczyć mu rozsądny termin do złożenie dowodów i tez dowodowych z nowym rozszerzonym przedmiotem sporu związanych na okoliczności z nim związane. Składając Apelacje podnoszę zatem że spór zakreślony Odpowiedzią na pozew z dnia (...) nie mógł zostać rozszerzony przedmiotem rozważań sądu mogło być zatem jedynie to czy dowody potwierdzają przebieg zdarzeń jaki w dniu 22 sierpnia 2012 r podał Powód i w tym zakresie Sąd udzielił odpowiedzi pozytywnej stwierdzając że przebieg zdarzeń w tym dniu odpowiadał relacji Powoda i był sprzeczny z twierdzeniami Pozwanego. Skoro Pozwany nie kwestionuję zdolności Powoda do pracy przez dniem 22 sierpnia 2012 i nie kwestionuje prawdziwości zaświadczeń lekarskich o niezdolności Powoda do pracy wydanych w dniu 23 sierpnia 2012 i okresach następnych to badanie dokumentacji medycznej jest bezprzedmiotowe bowiem ocenie w tym postępowaniu nie podlegają skutki zdrowotne po stronie Powoda a jedynie fakt iż niezdolność ta powstała .

Zasady doświadczenia życiowego, poprawność logiczna i prawdopodobieństwo wersji dowodzi zaś tego że skoro Pozwany skierował Powoda do pracy do której ten nie był zdolny i obciążył go warunkami pracy przekraczającymi dopuszczalne normy BHP to za fakt powstania u Powoda niezdolności do pracy ponosi odpowiedzialność i że w wyniku tych zaniedbań doszło do wypadku przy pracy właśnie z tych powodów .”

W piśmie z dnia 13.12.2016r. stanowiącym uzupełnienie apelacji powód zarzucił Sądowi Rejonowemu naruszenie 29 przepisów prawa procesowego.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego.

W ocenie pozwanej, apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ powód w wywodzie apelacji nie podniósł żadnych zarzutów mogących stanowić podstawę do zmiany zaskarżonego wyroku czy tez jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Zdaniem pozwanej, Sąd dokonał prawidłowej subsumcji stanu faktycznego i prawnego w przedmiotowej sprawie.

Pozwana wskazała, że powód zarzucił Sądowi naruszenie przepisów prawa materialnego. Nie wskazał jednak jakie przepisy miały zostać naruszone przez Sąd I instancji ani w jaki sposób miało dojść do ich naruszenia, a jest to wymogiem apelacji gdy skarżący stawia taki zarzut. Wobec tego, że powód nie wskazał jakie przepisy prawa materialnego zostały naruszone ani w jaki sposób miało dojść do tego naruszenia, pozwana w żaden sposób nie może odnieść się do tak postawionego zarzutu. W związku z powyższym pozwana wniosła o pominięcie przedmiotowego zarzutu przez Sąd II instancji.

Co do kolejnego zarzutu zawartego w apelacji , a mianowicie naruszenia przepisów prawa procesowego polegającego na pominięciu okoliczności znanych Sądowi z urzędu z akt postępowania TV P 1096/10 oraz pominięciu istniejącego w obrocie prawnym wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15.12.2014r. sygn. akt III Aua 559/14 i naruszeniu zasad postępowania dowodowego to, zdaniem pozwanej, zarzut ten jest całkowicie bezprzedmiotowy. Pozwana podniosła [po pierwsze, że powód nie wskazał jakie przepisy prawa procesowego miały zostać naruszone przez Sąd I instancji, a po drugie, Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia zasad postępowania dowodowego, o których mowa w apelacji. Pozwana podkreśliła, że Sąd Rejonowy prowadził postępowanie dowodowe w bardzo szerokim zakresie i sam z urzędu dopuścił dowód opinii biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz biegłych z zakresu medycyny pracy.

Dopuszczone zostały też opinie uzupełniające zarówno biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz biegłych z zakresu medycyny pracy. To, że opinie te okazały się nie być korzystne dla powoda , nie oznacza, że Sąd wadliwie prowadził postępowanie dowodowe, czy też nie wyjaśnił wszystkich okoliczności sprawy.

Co do pisma powoda zatytułowanego uzupełnienie apelacji to pozwana zauważyła, że powód zarzucił Sądowi I instancji naruszenie 29 przepisów prawa procesowego. Zważywszy na brak w większości konkretyzacji tych zarzutów i posługiwanie się ogólnikami , a także biorąc pod uwagę ich liczbę wskazuje to jednoznacznie , że powód sam do końca nie jest przekonany co nieprawidłowo mógł zrobić Sąd Rejonowy , a jedynie z uwagi na niekorzystne dla niego rozstrzygnięcie próbuje podważyć prawidłową decyzję Sądowi I instancji. Pozwana nadmieniła też , że powód w swojej apelacji nie rozróżnia stron procesowych postępowania i wiele z tych zarzutów stawia sam sobie.

Nadto pozwana wskazała, że z ogólnej treści apelacji wywieść należy, że powód chciałby przerzucenia ciężaru dowodu na pozwaną, co stoi w absolutnej sprzeczności z zasadą wyrażoną w art. 6 k.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie, ponieważ nie zawierała zarzutów mogących skutkować zmianą bądź uchyleniem zaskarżonego wyroku.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do rozstrzygnięcia przez Sąd, czy powód w trakcie zatrudnienia u pozwanego, w dniu 22 sierpnia 2012r. uległ wypadkowi przy pracy.

Na wstępie wskazać należy, że w przyjętym systemie apelacji celem postępowania apelacyjnego jest ponowne wszechstronne zbadanie sprawy pod względem faktycznym i prawnym. Sąd odwoławczy będąc bowiem przede wszystkim instancją merytoryczną, orzeka na podstawie materiału dowodowego zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2002r., sygn. IV C KN 15754/00, publ. LEX nr 78327).

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy wskazuje, że nie w pełni podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy. Po pierwsze z ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że powód wraz z panem Z. S. (1) w dniu 22 sierpnia 2012r. już od godzin porannych wnosili papę podkładową termozgrzewalną na dach budynku. Tymczasem jak wynika z samych wyjaśnień powoda do godziny 12 wykonywał czynności związane z przygotowaniem styropianu, natomiast przenoszenie rolek papy rozpoczęli pomiędzy godziną 12.00 - 12.30 (zeznania k. 71 v). Po drugie Sąd Rejonowy ustalił, że powód poczuł silny ból w kręgosłupie wnosząc czwartą lub piątą rolkę papy, wykonując skręt na ciągu komunikacyjnym zwężonym z powodu układanych kafli. Jak wynika z zebranego przez Sąd Rejonowy materiału dowodowego brak było świadków, którzy potwierdziliby w/w fakt. Tak więc powyższe ustalenie Sąd Rejonowy oparł jedynie na zeznaniach samego powoda. Tymczasem powód w trakcie postępowania powypadkowego składając wyjaśnienia wskazał, że „ Przy wnoszeniu kolejnej rolki papy na przedostatnim półpiętrze stawiając na trzecim stopniu schodów nogę, poczułem silny ból w dolnej części kręgosłupa w wyniku czego nastąpiłem na jeden z kafli, który został poruszony i wymagał ponownego położenia, nie pamiętam jak ten pracownik, który poprawiał ta płytkę się nazywał” ( protokół przesłuchania poszkodowanego k. 30). Dopiero w toku postępowania sądowego powód zmienił swoją wersję zdarzenia wskazując, że silny ból poczuł podczas skrętu. Powód zeznał „ Wnosząc czwartą lub piątą rolkę, już dokładnie nie pamiętam którą, wykonując skręt poczułem ból w kręgosłupie. Chodziło tutaj o zakręt w prawo o 90 stopni ( k. 71 odwrót). Z ustalonego przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego nie wynika, aby powód w dniu 22 sierpnia 2012r. stąpnął na kafelek i aby w tym momencie poczuł silny ból, i z tym stanowiskiem Sąd Okręgowy w pełni się zgadza. Powód bowiem nie udowodnił tej okoliczności. Z kolei brak podstaw aby dać wiarę zeznaniom powoda co do faktu wystąpienia silnego bólu w kręgosłupie w trakcie skrętu, w świetle zmiany stanowiska powoda w trakcie postępowania. Okoliczności, które powód udowodnił w niniejszym postępowaniu, to fakt wnoszenia w dniu 22 sierpnia 2012r. rolek papy na IV piętro, po wykonaniu których to czynności powód oświadczył świadkowi Z. S. (1), że boli go kręgosłup i nogi. Okoliczność ta została potwierdzone przez świadka Z. S. (1) w trakcie składania wyjaśnień w postępowaniu powypadkowym ( k. 34). Z zeznań świadka wynika, że powód po wniesieniu przez nich 12 rolek papy stwierdził, że jest wyczerpany, bolą go nogi, że więcej rolek nie będzie nosił.

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Sąd Rejonowy uznał je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku Sądu odwoławczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998r., sygn. akt I PKN 339/98 , OSNAPiUS z 1999r. z.24, poz. 776).

Jak wskazano wyżej przedmiotem sporu było ustalenie czy w dniu 22 sierpnia 2012r. powód uległ wypadkowi przy pracy. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, to na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia powyższych okoliczności. Zgodnie bowiem z art. 6 Kodeksu cywilnego (dalej k.c.) ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na mocy art. 232 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej k.p.c) strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 30 października 2002 r. ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U.2015.1242 j.t. z póź . zm.) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1)podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

2)podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

3)w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

W świetle cytowanego przepisu aby uznać dane zdarzenie za wypadek przy pracy muszą jednocześnie wystąpić cztery przesłanki, tj. nagłość zdarzenia, przyczyna zewnętrzna, uraz lub śmierć, związek z pracą. Jeżeli zatem którakolwiek z przesłanek nie zajdzie nie można mówić o wypadku przy pracy w rozumieniu przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

W świetle faktu, że pozwany kwestionował, aby zdarzenie opisywane przez powoda miało w ogóle miejsce, rolą Sądu było zatem ustalenie czy doszło do przedmiotowego zdarzenia , a jeżeli tak czy zachodzą kumulatywnie wszystkie cztery w/w przesłanki, w tym czy zdarzenie z dnia 22 sierpnia 2012r. spowodowało u powoda uraz w rozumieniu ustawy wypadkowej. Błędnie zatem powód zarzuca Sądowi Rejonowemu, że wyszedł poza granice sporu, gdyż pozwany nie kwestionował skutku zdrowotnego w postaci faktu, że powód doznał uszczerbku na zdrowiu i że uszczerbek ten powstał w związku ze zdarzeniem z dnia 22 sierpnia 2012r. Okolicznością bezsporną był fakt, że od 23 sierpnia 2012r. powód był niezdolny do pracy i przebywał na zwolnieniu lekarskim. Nie jest to jednak jednoznaczne z wystąpieniem u powoda urazu, w rozumieniu ustawy wypadkowej, w związku z wykonywanymi czynnościami w dniu 22 sierpnia 2012r.

W całej rozciągłości Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że brak podstaw do uznania zdarzenia z dnia 22 sierpnia 2012r. za wypadek przy pracy, ponieważ powód nie wykazał wystąpienia urazu jako skutku zdarzenia z dnia 22 sierpnia 2012r. Wskazać należy, że stosownie do art. 2 pkt 13 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych „uraz” oznacza - uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego. Trafnie Sąd Rejonowy zauważył, przywołując pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 9 czerwca 2009r. w sprawie II PK 318/2008, że stwierdzenie czy u ubezpieczonego wystąpił „uraz” w rozumieniu art. 2 pkt 13 ustawy wypadkowej musi zostać dokonane przez biegłych lekarzy, nadto, że nie jest możliwe uznanie danego zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli nagłe pogorszenie zdrowia pracownika nie będzie miało związku z doznaniem urazu podczas wykonywania pracy przez pracownika.

Sąd Rejonowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe w powyższym zakresie, tj. dowód z opinii Wojewódzkiego (...) w G. i prawidłowo ocenił wydaną w sprawie opinię, przyjmując ją jako dowód w zakresie braku wystąpienia u powoda urazu po zdarzeniu z dnia 22 sierpnia 2012r. Sąd Okręgowy nie podziela zarzutu apelacji naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 285 § 1, 286 i 290 § 1 kpc stosownie do których: „ Opinia biegłego powinna zawierać uzasadnienie. Sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Sąd może zażądać opinii odpowiedniego instytutu naukowego lub naukowo-badawczego. Sąd może zażądać od instytutu dodatkowych wyjaśnień bądź pisemnych, bądź ustnych przez wyznaczoną do tego osobę, może też zarządzić złożenie dodatkowej opinii przez ten sam lub inny instytut”. Prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, że opinia (...), po jej uzupełnieniu odpowiadała wymogom stawianym przez art. 285 § 1 kpc, ponieważ zawierała szczegółowe uzasadnienie i odpowiadała na wszystkie pytania Sądu. Zauważyć nadto należy, że powód ostatecznie nie wnosił o kolejne uzupełnienie opinii przez (...). Prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, że nie zachodziła potrzeba uzupełnienia opinii (...)u , skoro wszystkie elementy istotne dla rozstrzygnięcia sprawy zostały wyjaśnione. Samo zaś niezadowolenie strony z opinii nie może stanowić podstawy do przeprowadzenia dowodu z kolejnych biegłych sądowych lub kolejnego instytutu.

W tym miejscu, w ocenie Sądu Okręgowego, należy odnieść się do zastrzeżeń powoda złożonych do opinii uzupełniającej (...)u, do których to zastrzeżeń nie odniósł się Sąd Rejonowy. Powód zarzucił , że specjaliści (...) nie udzielając jednoznacznej odpowiedzi na postawione pytania zaprzeczyli własnej opinii załączonej do akt sprawy IV U 1096/10, w której to nie stwierdzili u powoda żadnych zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. Zaprezentowane stanowisko przez powoda jest chybione, ponieważ z akt sprawy IV U 1096/10 jednoznacznie wynika, że specjalista ortopeda (...) badając powoda w czerwcu 2012r. rozpoznał u niego zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z okresową rwa kulszową (opinia (...) k. 244 akt IV U 1096/10). Nadto wskazać należy, że powód był badany w marcu 2012r. przez biegłego ortopedę w sprawie IV U 67/12, który również rozpoznał wówczas u powoda zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z objawową rwą kulszową. W opinii (...)u brak dowodów na to, że wysiłek fizyczny, na który był narażony powód w trakcie wnoszenia rolek papy, przyczynił się do pogorszenia jego stanu zdrowia, powodując jego niezdolność do pracy od 23 sierpnia 2012r. . Tak więc aby można było uznać zdarzenie z dnia 22 sierpnia 2012r. za wypadek przy pracy, powód musiałby udowodnić, że pogorszenie jego staniu zdrowia i to istotne nastąpiło w związku z wykonywanymi czynnościami noszenia rolek papy i nie było skutkiem rozwoju samoistnego schorzenia. Okoliczności tych powód , jak wynika z materiału dowodowego, nie udowodnił.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów naruszenia prawa procesowego wskazać należy, że nie zasługują one również na podzielenie. Większości zarzuty te nie zostały skonkretyzowane.

Wskazać należy, że powód zarzucił Sądowi Rejonowemu pominięcie w ustnych podstawach orzeczenia niektórych dowodów. Tymczasem kontroli Sądu odwoławczego podlegają ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego zawarte w sporządzonym pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku a nie w ustnych zasadniczych powodach rozstrzygnięcia. Uzasadnienie wyroku może być wygłoszone po ogłoszeniu sentencji wyroku przez przewodniczącego ( w niniejszej sprawie taka sytuacja nie miała miejsca) albo sporządzone pisemnie ( art. 326 § 3 kpc , art. 328 § 1 kpc).

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji art. 328 § 2 k.p.c. , stosownie do którego uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów ,to wskazać należy, że przepis ten wymienia konstrukcyjne elementy uzasadnienia wyroku, które wyjaśniają przyczyny, dla jakich orzeczenie zostało wydane. Zwrócić należy jednak uwagę, że uzasadnienie jest sporządzane już po wydaniu wyroku i w związku z powyższym wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy. W konsekwencji zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia Sądu I instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego. (por. wyroki SN z 9 marca 2006 r., I CSK 147/05, LEX nr 190753, z dnia 17 marca 2006 r., I CSK 63/05, LEX nr 179971, z dnia 22 maja 2003 r., II CKN 121/01, LEX nr 137611). Tak sytuacja nie zachodzi w niniejszej sprawie.

Bezzasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 321 § 1 kpc, ponieważ Sąd Rejonowy wyrokował w zakresie przedmiotu, który obył objęty żądaniem pozwu, tj. w zakresie ustalenia wypadku przy pracy i sprostowania protokołu powypadkowego.

Nie został naruszony art. 316 kpc, ponieważ aby otworzyć zamkniętą rozprawę na nowo nie jest konieczny wniosek stron.

Sąd Okręgowy nie dopatrzył się naruszenia przez Sąd I instancji przepisów art. 5,6 § 1 , art.9 § 1, 207 § 6, art. 210 § 1 kpc. Wskazać jedynie należy, że w niniejszym postępowaniu ciężar wykazania przesłanek do uznania zdarzenia z dnia 22 sierpnia 2012r,. za wpadek przy pracy spoczywał na powodzie i fakt, że pozwany nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń nie stanowi naruszenia przepisu art. 210 § 1 kpc.

Brak podstaw do uznania naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów art. 212 § 1 , 213 § 1, 217 § 1, 220, 221, 227, 228 § 1 i 229 kpc Jeszcze raz wskazać należy, że Sąd Rejonowy nie wyszedł poza zakres sporu, przedmiotem dowodu były fakty istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Nie został naruszony przepis art. 230, 231, 232, 234, 243 kpc. Brak podstaw do przyjęcia, jak twierdzi powód, że pozwany uznał zgłoszone roszczenie. Instytucja domniemania prawnego, zdefiniowana w art. 234, konstruowana jest na podstawie przepisów prawa materialnego, a jej istota wyraża się - jak przedstawia się w literaturze - w tym, że dowód określonego w normie prawnej faktu zastępuje dowód faktu, z którego dana osoba wywodzi skutki prawne, albo bezpośrednio dowód istnienia określonego prawa, stosunku prawnego lub jego istotnego elementu. Błędne jest reprezentowane stanowisko przez powoda, że art. 24 kc zawiera domniemanie prawne.

Bezzasadny jest zarzut naruszenia przepisów odnoszących się dokumentów urzędowych, tj. art. 244 § 1, 250 § 1, 252, 253 kp .Wskazać należy, że wbrew temu, co twierdzi powód, analiza uzasadnienia wyroku nie potwierdza faktu, aby Sąd Rejonowy uznał, że zaświadczenie o zdolności do pracy powoda w charakterze operatora maszyny blacharskiej było fałszywe i aby Sąd nie dał wiary treści tego zaświadczenia. Wobec powyższego nie ma konieczności odnoszenia się do wywodów powoda wskazanych przy powyższych przepisach.

Mając powyższe na uwadze apelacja powoda jako nieuzasadniona na mocy art. 385 kpc podlegała oddaleniu.

O kosztach instancji odwoławczej orzeczono na mocy art. 102 kpc.

SSO Tomasz Koronowski SSO Renata Żywicka SSO Grażyna Borzestowska