Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Anna Golec

Protokolant – p.o. protokolant sądowy Małgorzata Stec

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2016 roku w Lublinie

sprawy Z. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania Z. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 24 marca 2016 roku znak (...)

I. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje Z. W. prawo do emerytury od dnia 19 lutego 2016 roku;

II. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. na rzecz Z. W. kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII U 574/16

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia
24 marca 2016 roku odmówił Z. W. prawa do emerytury. W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca nie udowodnił 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a jedynie 3 lata, 3 miesiące i 16 dni. Organ rentowy nie uznał, jako pracy w warunkach szczególnych, okresów zatrudnienia: od 2 listopada 1982 roku do 31 sierpnia 1984 roku przy obsłudze układarki, od 1 września 1984 roku do 31 stycznia 1987 roku przy wyładunku piasku, od 1 lutego 1987 roku do 30 września 1990 roku na stanowisku kanałowego-prasowego, od 1 października 1990 roku do 30 listopada 1982 roku na stanowisku kanałowego, przy podstawianiu pustych wózków, od 1 lutego 1992 roku do 18 maja 1998 roku przy obsłudze prasy, na stanowisku kanałowego, przy podstawianiu pustych wózków w łącznej ilości 15 lat, 4 miesięcy i 6 dni, ponieważ wymienione w świadectwie prac w szczególnych warunkach sporządzonym w dniu 5 listopada 2015 roku stanowiska pracy nie są tożsame ze stanowiskami wymienionymi w powołanym akcie resortowym to jest zarządzeniu nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku (decyzja k. 49 a.e.).

W dniu 6 kwietnia 2016 roku wnioskodawca odwołał się od powyższej decyzji, domagając przyznania emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych w okresach zakwestionowanych przez organ rentowy. Zawnioskował o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na powyższą okoliczność (odwołanie k. 3-4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.
w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie uzasadniając, jak
w treści zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie k. 5 a.s.).

Na rozprawie w dniu 28 listopada 2016 roku pełnomocnik wnioskodawcy popierał odwołanie i wnosił o przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury od dnia złożenia wniosku. Ponadto wnosił o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Pełnomocnik ZUS wnosił o oddalenie odwołania (k. 44 a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił, co następuje:

Z. W. urodzony (...), w dniu 19 lutego 2016 roku złożył wniosek o emeryturę (k. 1-3 a.e.). Dołączył do niego m.in. świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawione w dniu 5 listopada 2015 roku przez Grupę (...) Sp. z o.o. z treści którego wynikało, iż wymieniony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w J. koło Ł. w okresie od 17 lipca 1979 roku do 18 maja 1998 roku i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał:

- od 17 lipca 1979 roku do 1 listopada 1982 roku prace zbrojarskie i betoniarskie, wymienione w wykazie A, dziale V, poz. 4 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. W powyższym okresie był zatrudniony na stanowisku betoniarza, wykonując prace wymienione w wykazie A, dziale V, poz. 4 punkt 3 załącznika numer 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku (Dz. Urz. MB i PMB nr 3, poz. 6), stanowiącym wykaz stanowisk, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty;

- od 2 listopada 1982 roku do 18 maja 1998 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz wyrobów ceramicznych, tj. prace wymienione w wykazie A, dziale V, pod poz. 11 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (Dz. U. nr 8 poz. 43 ze zm.) (świadectwo k. 30 a.e.).

W oparciu o przedłożone dokumenty, po dokonaniu analizy okresów podlegania ubezpieczeniu, organ rentowy uwzględnił wnioskodawcy do prawa do emerytury łącznie: 25 okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 3 lata, 3 miesiące i 16 dni okresu pracy w warunkach szczególnych (karta przebiegu zatrudnienia k. 48 a.e.). Z uwagi na nieudowodnienie przez wnioskodawcę okresu 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, organ rentowy wydał zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję (decyzja k. 49 a.e.).

Z. W. został zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) z siedzibą w J. z dniem 17 lipca 1979 roku na stanowisku betoniarza (umowa o pracę z dnia a 17 lipca 1979 roku- akta osobowe, k. 23 a.s.).

Zakłady, w których pracował wnioskodawca zajmowały się produkcją cegły wapienno-piaskowej, tzw. silikatowej, pracując w ruchu ciągłym. Do produkcji cegły używano piasku, wody i wapna.

Z dniem 2 listopada 1982 roku pracodawca powierzył wnioskodawcy wykonywanie czynności na stanowisku obsługi układarki (angaż z dnia 2 listopada 1982 roku- akta osobowe, k. 23 a.s.). Obowiązki wynikające z zatrudnienia Z. W. wykonywał na hali produkcyjnej, gdzie produkowano cegłę. W pomieszczeniu tym znajdowały się m.in. dwa zbiorniki do magazynowania mieszanki do produkcji cegły (reaktory), mieszadła do mieszania i przygotowywania masy ceglanej, taśmociągi, prasa obrotowa do produkcji cegły. Na dwóch prasach była wytwarzana cegła, przy każdym z tych urządzeń pracowały równocześnie 3 osoby: kanałowy, prasowy i układacz, a także 3 osoby przy rozkładaniu cegły. Pod każdą z pras znajdował się dwumetrowy kanał.

We wskazanym okresie ubezpieczony zajmował się obsługą reaktorów, regulując za pomocą tzw. teleskopów ilość mieszanki, jaka wypływała z reaktorów (w nomenklaturze zakładowej określanej również jako beczki) na pięć taśmociągów. Odwołujący dozował ilość i sprawdzał jakość mieszanki, która szła z reaktora do prasy. Jako operator prasy sprawował nadzór nad pracą tego urządzenia, napełniał ją mieszanką wapienno-piaskową, obserwował przebieg formowana cegły, usuwał cegłę uszkodzoną czy z brakami. W ramach obsługi prasy, jako kanałowy schodził do kanałów, do którego spadała mieszanka. Przy użyciu łopaty, narzucał masę ceglaną na taśmę prowadzącą do prasy. Pomimo angaży na stanowisku pracownika obsługi układarki do dnia 31 sierpnia 1984 roku (angaż z dnia 2 listopada 1982 roku- akta osobowe, k. 23 a.s.), pracownika przy wyładunku piasku w okresie od 1 września 1984 roku do 31 stycznia 1987 roku (angaż z dnia 1 października 1984 roku- akta osobowe, k. 23 a.s.), wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał wyżej opisane czynności przy produkcji cegły (zeznania wnioskodawcy k. 17-17v a.s., k. 44 a.s., zeznania świadka H. M. k. 40-41 a.s., zeznania świadka T. G. k. 42v-43v a.s., zeznania świadka R. G. k. 43v-44 a.s.).

Z dniem 1 lutego 1987 roku pracodawca powierzył Z. W. wykonywanie czynności prasowego i przy obsłudze kanałów (angaż z dnia 22 stycznia 1987 roku- akta osobowe, k. 23 a.s.). Czynności te wykonywał stale i w pełnym wymiarze pracy do dnia 30 września 1990 roku (zeznania wnioskodawcy k. 17-17v a.s., k. 44 a.s., zeznania świadka H. M. k. 40-41 a.s.).

Z dniem 1 października 1990 roku wnioskodawca rozpoczął wykonywanie obowiązków na stanowisku kanałowego oraz przy podstawianiu pustych wózków (angaż z dnia 30 października 1990 roku- akta osobowe, k. 23 a.s.). Oprócz prac opisanych wyżej, Z. W. podstawiał dodatkowo puste wózki pod prasę, co 7 minut wstawiając nowe. Od dnia 1 grudnia 1992 roku wnioskodawca wykonywał jednocześnie prace na stanowisku kanałowego, prasowego oraz przy podstawianiu pustych wózków (angaż z dnia 21 grudnia 1992 roku- akta osobowe, k. 23 a.s.).

Zakład pracował w ruchu ciągłym, praca była wykonywana na trzy zmiany. Każda zmiana trwała 8 godzin. Na jednej zmianie pracowało około 25 osób. Bezpośrednim przełożonym wnioskodawcy był mistrz produkcji.

Na dziale produkcyjnym panowała bardzo wysoka temperatura oraz duże zapylenie, związane z reakcją gaszenia wapna wodą i piaskiem. Praca urządzeń produkcyjnych, wiązała się z dużym hałasem. Z urządzeń ulatniały się szkodliwe opary i wysypywały składniki masy ceglanej. Używane do produkcji materiały powodowały m.in. (...)(zeznania wnioskodawcy k. 17-17v a.s., k. 44 a.s., zeznania świadka T. G. k. 42v-43v a.s., zeznania świadka R. G. k. 43v-44 a.s.).

Z tytułu pracy w warunkach szczególnych odwołujący otrzymywał mleko oraz kawę zbożową. Pracodawca zapewniał pracownikom ubranie robocze, buty ręczniki oraz maski.

Z. W. świadczył pracę w systemie trzyzmianowym, stale i w pełnym czasu pracy. W trakcie zatrudnienia, w maju 1998 roku przebywał jeden dzień na urlopie bezpłatnym (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 33 a.e.).

Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne dowody z wymienionych dokumentów znajdujących się w aktach ZUS i aktach sprawy, gdyż nie budziły one wątpliwości i (poza świadectwem pracy w szczególnych warunkach) nie były kwestionowane przez strony. Tym samym brak było podstaw do odmówienia im waloru wiarygodności. Sąd obdarzył również wiarą świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych uznając, iż potwierdzało ono wykonywanie przez odwołującego pracy w takich warunkach. W ocenie Sądu, na wiarę zasługiwały również zeznania przesłuchanych w sprawie świadków. Świadek H. M. pracował w Przedsiębiorstwie (...) w J. w latach 1967-2002 jako ekonomista do spraw inwestycji, następnie jako kierownik kontroli jakości, kierownik zakładu produkcyjnego, szef produkcji (zeznania świadka H. M. k. 40-41 a.s.). Gdy H. M. był kierownikiem zakładu produkcyjnego, to był pośrednim przełożonym wnioskodawcy. Bezpośrednim przełożonym był bowiem mistrz, a mistrz podlegał kierownikowi zakładu produkcyjnego. Świadek T. G. pracował wspólnie z wnioskodawcą w Przedsiębiorstwie (...) w J. od 1982 do 1994 roku na stanowisku kanałowego (zeznania świadka T. G. k. 42v-43v a.s.). Z kolei świadek R. G. wykonywał czynności pracownicze w wymienionym przedsiębiorstwie od 1964 roku do 1999 roku (zeznania świadka R. G. k. 43v-44 a.s.). Ich zeznania są logiczne, wzajemnie spójne i korelujące z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym, w tym zeznaniami wnioskodawcy. Świadkowie ci, z uwagi na charakter wykonywanej pracy mieli możliwość poczynienia bezpośrednich i trafnych spostrzeżeń co do charakteru zatrudnienia skarżącego, ich stałego i powtarzalnego charakteru. Zgodnie zeznali jakie czynności wykonywał wnioskodawca w całym omawianym okresie zatrudnienia (ich opis prac wykonywanych przez wnioskodawcę jest spójny) i wskazywali, że czynności wykonywane przez wnioskodawcę miały stały i powtarzalny charakter. Świadek T. G. jednoznacznie zeznał przy tym, że pomimo różnego nazewnictwa stanowisk używanego przez pracodawcę, wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał te same czynności przy produkcji cegły, pracując głównie jako operator reaktorów i prasy. Wyjaśnił, że u pracodawcy istniała praktyka wpisywania w angażach stanowisk, uzależnionych od stażu pracy i wakatu na danym stanowisku, pracodawca wpisywał także łączone stanowiska, co było podyktowana uzyskaniem wyższej stawki wynagrodzenia. Świadkowie zeznali, iż niezależnie od nazwy zajmowanego stanowiska, wnioskodawca przez cały okres zatrudnienia wykonywał te same czynności na hali produkcyjnej przy produkcji cegły. Zeznania te korelują w tym zakresie z zeznaniami wnioskodawcy.

Mimo, że fakty będące przedmiotem zeznań świadków miały miejsce przed wieloma laty, co znajduje odbicie w ich zeznaniach, to wskazać należy, iż co do zasadniczych okoliczności są one zbieżne i wzajemnie się uzupełniają.

Sąd obdarzył wiarą również zeznania wnioskodawcy Z. W. jako korelujące z zeznaniami świadków oraz zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci zachowanych dokumentów.

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy Z. W. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2016, poz. 887 ze zm.) mężczyznom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura, taka przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Według art. 32 ust. 2 cytowanego artykułu za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Ustęp 4 cytowanej normy prawnej stanowi natomiast, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Jednocześnie przepis art. 1 § 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Sumując powyższe, aby nabyć prawo do emerytury Z. W. musiał spełnić łącznie następujące przesłanki:

1)  osiągnąć obniżony do 60 lat wiek emerytalny;

2)  nie przystąpić do otwartego funduszu emerytalnego;

3)  na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnić co najmniej 15-letni okres wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz staż pracy w wymiarze co najmniej 25 lat.

Dokonując oceny, czy pracę wykonywaną przez Z. W. należy zakwalifikować jako pracę w szczególnych warunkach należy podkreślić, że wnioskodawca występując do organu rentowego o przyznanie świadczenia, przedłożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ wskazywał jednak, iż zawierało ono braki formalne, to jest stanowiska w nim wskazane były rozbieżne ze stanowiskami wymienionymi w przepisach resortowych.

Taka sytuacja nie może jednak dyskwalifikować możliwości ubiegania się wnioskodawcy o przedmiotowe świadczenie. Podnieść należy, iż świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § l i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest ani organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowe zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2004 roku, III UK 31/04, OSNP 2005/1/13).

Sąd, w przeciwieństwie do organu rentowego, nie jest związany określonymi środkami dowodowymi, gdyż zgodnie z treścią art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron. Oznacza to, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane. W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 roku, (I UK 179/06, LEX nr 342283) wskazano, że w postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza, że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi, że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza, że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi.

Stosownie do utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku, I PK 194/08, Lex nr 528152, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNP 2002/11/272). W wyroku z dnia 22 kwietnia 2009 roku, II UK 333/08, LEX nr 1001310 Co więcej, dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 czerwca 2010 roku, II UK 21/10, Lex nr 619638).

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż w okresach zakwestionowanych przez organ rentowy, to jest od 2 listopada 1982 roku do 31 sierpnia 1984 roku, od 1 września 1984 roku do 31 stycznia 1987 roku, od 1 lutego 1987 roku do 30 września 1990 roku, od 1 października 1990 roku do 30 listopada 1982 roku (po uwzględnieniu okresów niezdolności do pracy przypadających po dniu 14 listopada 1991 roku w wymiarze 74 dni oraz po wyłączeniu jednego dnia tytułem urlopu bezpłatnego), to jest przez 15 lat, 6 miesięcy i 20 dni Z. W. w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy stale wykonywał prace wymienione w wykazie A, dziale V „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych”, pod poz. 11 prace przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz wyrobów ceramicznych rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983, Nr 8, poz. 43). Prace te zostały również wykazane w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku (Dz. Urz. MB i PMB nr 3, poz. 6), stanowiącym wykaz stanowisk, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty, stosowanym tu pomocniczo, gdzie wymieniono szczegółowe stanowiska zawarte w wykazie A cytowanego wyżej rozporządzenia. Wśród stanowisk opisanych w dziale V cytowanego zarządzenia, „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” pod poz. 17 ujęto „Prace przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz wyrobów ceramicznych”, w punkcie 5 wymieniając stanowisko operatora urządzeń obróbczych, zaś w punkcie 7 robotnika w przemyśle materiałów budowlanych wykonującego stale prace pomocnicze lub inne przy produkcji wyrobów ceramicznych lub materiałów ogniotrwałych.

Fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach w spornych okresach znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, został on zwłaszcza potwierdzony i uszczegółowiony zeznaniami świadków, współpracowników ubezpieczonego ze spornych okresów zatrudnienia. Zaznaczyć przy tym trzeba, iż dla określenia, czy dana praca wykonywana jest w warunkach szczególnych i w szczególnym charakterze nie ma znaczenia nazwa stanowiska pracy, ale charakter faktycznie wykonywanych czynności. Tak też wypowiedział się Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 kwietnia 2004 roku, II UK 337/03, OSNP 2004/22/392, który to pogląd Sąd w tym składzie w pełni podziela. W świetle powyższego, brak jest w ocenie Sądu jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania szczególnego charakteru pracy wnioskodawcy. Jak zaś trafnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 września 2006 roku, (I UK 59/06, OSN Nr 17 – 18/2007/259), faktycznie istotne znaczenie dla zakwalifikowania danej pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach ma jedynie bezpośrednie narażenie pracownika na działanie czynników szkodliwych, kwalifikujących daną pracę jako wykonywaną w szczególnych warunkach, a nie inne czynniki, jak np. forma zatrudnienia – rodzaj zawartej umowy o pracę.

Wbrew odmiennemu stanowisku organu rentowego, Sąd Okręgowy uwzględnił również wnioskodawcy do stażu pracy w szczególnych warunkach okres pobierania zasiłków chorobowych w wymiarze 74 dni.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983, Nr 8, poz. 43 z zm.) rozróżnia „okres zatrudnienia” od „okresu wykonywania pracy” i zawiera definicje „okresu zatrudnienia” i „okresów pracy”. Za okres zatrudnienia uważa się okres liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresu zatrudnienia (§ 3), natomiast okresami pracy są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (§ 2). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wykształcił się pogląd, że wykonywaniem pracy w szczególnym charakterze są również przerwy w pracy spowodowane różnymi przyczynami i to zarówno leżącymi po stronie pracodawcy, jak i wynikającymi z przepisów (urlop wypoczynkowy, niezdolność do pracy z powodu choroby), za które pracownikowi wypłacono wynagrodzenie. Wykonywanie pracy w rozumieniu omawianego przepisu należy rozumieć, jako wykonywanie umowy o pracę, a w treści tego pojęcia mieszczą się także usprawiedliwione nieobecności w pracy. W konsekwencji Sąd Najwyższy przyjął, że, przerwy w pracy spowodowane czasową niezdolnością do jej świadczenia w związku z chorobą i korzystaniem z wynagrodzenia lub świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tego tytułu, są okresami, w których pracownik zachowuje status osoby wykonującej pracę w szczególnym charakterze (por. wyrok z dnia 30 lipca 2003 roku, II UK 323/02, OSNP z 2004 roku, Nr 11, poz. 197), natomiast w uchwale z dnia 27 listopada 2003 roku (III UZP 10/03, OSNP z 2004 roku, Nr 5, poz. 87) wskazał jednoznacznie, że do okresu pracy w szczególnych warunkach, o jakich mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku wlicza się okresy zasiłku chorobowego w czasie trwania tego stosunku pracy, przypadające po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 roku o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zmianami). Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy zaliczył do stażu pracy w szczególnych warunkach okres 74 dni, kiedy to wnioskodawca korzystał z zasiłku chorobowego. Podkreślić przy tym jednak należy, że nawet bez tego okresu, wnioskodawca wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że Z. W. spełnił wszystkie warunki do przyznania mu prawa do emerytury w oparciu o przepis art. 184 ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnił 25 lat składkowych i nieskładkowych, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, w dniu (...) roku ukończył wymagany wiek, to jest 60 lat. Po uwzględnieniu pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 18 lat, 10 miesięcy i 6 dni (15 lat, 6 miesięcy i 20 dni ustalone przez Sąd Okręgowy oraz 3 lata, 3 miesiące i 16 dni-niekwestionowane przez organ rentowy), spełnia on wszystkie przesłanki niezbędne do ustalenia prawa do emerytury w oparciu o wskazane wyżej przepisy od dnia 19 lutego 2016 roku, to jest od dnia złożenia wniosku o prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym (zgodnie z wnioskiem pełnomocnika Z. W. k. 44 a.s.).

Orzeczenie o zwrocie kosztów procesu uzasadnia przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c., a ich wysokość w kwocie 360 zł ustalono na podstawie § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804 ze zm. w wersjo obowiązującej na dzień złożenia odwołania).

Z tych względów i na podstawie powołanych przepisów oraz na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.