Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny-Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2016r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. K.

przeciwko(...) W.

o ustalenie i zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie

z dnia 27 maja 2015 r., sygn. akt I C 2240/14

1. oddala apelację;

2. zasądza od (...) W. na rzecz T. K. kwotę 3.90 (trzy złote dziewięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej.

SSR del. Wiesława Śmich SSO Adrianna Szewczyk-Kubat SSO Ewa Kiper

Sygn. akt XXVII Ca 1336/16

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 13 sierpnia 2014 r. powód T. K. wystąpił przeciwko (...) W. o ustalenie, że przysługuje mu uprawnienie do 50 % bonifikaty od opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za rok 2014 ułamkowej części gruntu stanowiącego część działki ewidencyjnej nr (...) z obrębu (...) związanego z własnością lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Powód wskazał, że wnioskiem z dnia 26 marca 2014 r. wystąpił o udzielenie mu 50% bonifikaty od opłaty rocznej za 2014 r. z tytułu użytkowania wieczystego wykazując niskie koszty utrzymania. Powód zaznaczył, iż zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami osobom fizycznym, których dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50 % przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok, za który opłata ma być wnoszona, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", właściwy organ udziela na ich wniosek 50 % bonifikaty od opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, jeżeli nieruchomość jest przeznaczona lub wykorzystywana na cele mieszkaniowe. Powyższy przepis nie wskazuje przy tym rodzaju dokumentów, jakie powinny być złożone przez wnioskodawcę w celu uzyskania bonifikaty. W ocenie powoda powinny to być dokumenty, które potwierdzają wysokość dochodów, a z przedłożonych przez niego dokumentów jednoznacznie wynikało, iż spełniał on ustawowe przesłanki do przyznania mu bonifikaty za rok 2014.

W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 15 grudnia 2014 r. pozwany (...) W. wniósł o oddalenie powództwa i obciążenie powoda kosztami zastępstwa procesowego. Pozwany wskazał, iż formularz wniosku o udzielenie bonifikaty wyraźnie wskazuje na dokumenty, które należy załączyć w celu potwierdzenia uzyskiwanego dochodu, a w przypadku ich braku powód powinien udokumentować inne źródła pozwalające mu na utrzymanie gospodarstwa domowego. W ocenie pozwanego, powód nie złożył stosownych dokumentów, co skutkowało odmową przyznania bonifikaty. W piśmie złożonym w dniu 16 grudnia 2014 r. strona pozwana dodatkowo wskazała, iż przedstawiony przez powoda dochód nie koresponduje z realnymi kosztami utrzymania, jest nieprawdziwe. Zdaniem pozwanego zarówno zaświadczenie o dochodach, jak i oświadczenie o innych źródłach utrzymania lokalu, niedostatecznie wykazywały wysokość dochodu, która uprawniała do bonifikaty. W świetle powyższego pozwany wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach spraw komorniczych prowadzonych przeciwko powodowi.

Na rozprawie w dniu 27 lutego 2015 r. powód wniósł dodatkowo o zapłatą kwoty 6,10 zł tytułem zwrotu kosztów ksero oraz kwoty 6,80 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu do sądu.

W piśmie z dnia 21 maja 2015 r. powód podtrzymał swoje stanowisko w zakresie powództwa o ustalenie oraz rozszerzył powództwo o żądanie zapłaty kwoty 100 zł z tytułem zwrotu poniesionych kosztów leczenia psychiatrycznego.

W dalszej części procesu strony podtrzymały swoje stanowiska.

Wyrokiem z dnia 27 maja 2015 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie w sprawie I C 2240/14 ustalił, że powodowi T. K. przysługuje uprawnienie do 50 % bonifikaty do opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za rok 2014 ułamkowej części gruntu stanowiącego część działki ewidencyjnej numer (...) z obrębu (...) związanego z własnością lokalu mieszkalnego numer (...) przy ulicy (...); oddalił powództwo o zapłatą i zasądził od pozwanego (...) W. na rzecz powoda T. K. kwotą 30 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania o ustalenie; nie obciążył T. K. kosztami postępowania o zapłatę.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny i przeprowadził rozważania prawne:

Powód T. K. jest właścicielem nieruchomości lokalowej nr (...), położonej w W., przy ul. (...) i współużytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowej związanej z prawem własności w/w lokalu. Właścicielem nieruchomości gruntowej jest (...) W..

W dniu 26 marca 2014 r. powód złożył wniosek o udzielenie 50% bonifikaty od opłaty rocznej za 2013 r. z tytułu użytkowania wieczystego, do którego załączył zaświadczenie z urzędu skarbowego poświadczające, iż jego dochody osiągnięte w roku 2013 wyniosły 3.050 zł, tj. 254,17 zł miesięcznie. Do wniosku powód załączył również oświadczenie, iż czynsz jest opłacany z dodatku mieszkaniowego wypłacanego przez Urząd (...) (...) oraz ze środków uzyskanych z pomocy społecznej.

Pismem z dnia 12 maja 2014 r. Burmistrz D. Ś. (...). W., W. B., stwierdził, iż dokumenty złożone przez powoda są niekompletne, bowiem nie zawierają dokumentów potwierdzających korzystanie przez powoda z pomocy społecznej oraz dodatków mieszkaniowych. Rozpatrzenie wniosku zostało wstrzymane do czasu uzyskania pełnego zakresu informacji umożliwiających uznanie spełnienia wymogów do uzyskania bonifikaty, wymaganych przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W odpowiedzi na pismo (...) (...). W. T. K. pismem z dnia 26 czerwca 2014 r. wskazał, iż wszystkie dokumenty świadczące o jego dochodach, wymagane przez ustawę w celu uzyskania bonifikaty, zostały przez niego złożone razem z wnioskiem z dnia 26 marca 2014 r., przy czym zaznaczył w piśmie, iż zarówno dodatek mieszkaniowy jak i inne źródła dofinansowania do czynszu nie podlegają opodatkowaniu i nie są zaliczane do dochodu.

Pismem z dnia 07 lipca 2014 r. pozwany (...) W. poinformowało T. K. o odmowie udzielenia 50% bonifikaty do opłaty rocznej za rok 2014 z tytułu użytkowania wieczystego. W uzasadnieniu pozwany stwierdził, iż wskazany przez T. K. dochód nie koresponduje z realnymi kosztami utrzymania lokalu mieszkalnego w jednym z najdroższych obiektów na terenie dzielnicy Ś.. Urząd (...) W. wskazał, iż wobec odmowy przedstawienia przez T. K. pełnej informacji o wysokości dochodów, nie było możliwości stwierdzenia spełnienia warunku do przyznania bonifikaty od opłaty rocznej za 2013 r.

Sąd Rejonowy ustalił ponadto, że T. K. nie posiadał nieujawnionych źródeł dochodu, w 2013 r. utrzymywał się z prac dorywczych a spłaty zadłużenia wynikającego z akt postępowania egzekucyjnego dokonał dzięki pożyczce w wysokości udzielonej przez siostrę I. F. .

W oświadczeniu z 10 września 2014 r. powód zadeklarował, że oprócz mieszkania nie posiada żadnego majątku ani oszczędności, a jego głównym źródłem utrzymania jest pomoc rodziny.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, których autentyczność nie budziła wątpliwości oraz w oparciu o zeznania powoda, których prawdziwość w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie budziła wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, że zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Z przedmiotowego przepisu wynika, że muszą zostać spełnione dwie przesłanki: powód musi mieć interes prawny w ustaleniu istnienia stosunku prawnego oraz ustalenie powinno dotyczyć stosunku prawnego lub prawa, a nie stanu faktycznego lub faktu. Sąd ma obowiązek badania z urzędu, czy istnieje interes prawny powoda, ponieważ interes prawny jest materialnoprawną przesłanką powództwa o ustalenie. Interes prawny decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda, że wymieniony w powództwie stosunek prawny lub prawo istnieje. Interes prawny występuje wówczas, gdy istnieje niepewność stanu prawnego lub prawa, tj. istnieje konieczność uzyskania wyroku odpowiedniej treści, wywołana rzeczywistym naruszeniem albo zagrożeniem naruszenia określonej sfery prawnej. Niepewność ta powinna mieć charakter obiektywny, czyli zachodzić według oceny sytuacji, a nie tylko opierać się na subiektywnym przekonaniu strony.

W niniejszej sprawie zdaniem Sądu Rejonowego powód miał interes prawny w żądaniu ustalenia, że przysługuje mu uprawnienie do 50 % bonifikaty od opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za rok 2014 ułamkowej części gruntu stanowiącego część działki ewidencyjnej nr (...) z obrębu (...) związanego z własnością lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...). Wskazać należało, iż interes prawny w sprawie o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa nie decyduje wprost o zasadności powództwa, a jedynie warunkuje możliwość zbadania i ustalenia prawdziwości twierdzeń powoda, że dany stosunek prawny lub prawo istnieje (wyrok Sąd Najwyższego z dnia 18 czerwca 2009r. II CSK 33/09).

Zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 102 z 2010 r., poz. 651 z późniejszymi zmianami) osobom fizycznym, których dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej przysługuje 50% bonifikaty od opłat rocznych z tytułu użytkowania nieruchomości gruntowej jeżeli przeznaczona jest ona wykorzystywana na cele mieszkaniowe.

T. K. złożył stosowny wniosek o udzielenie ww. bonifikaty. Zgodnie z pouczeniem (...) W., winien on jeszcze przedstawić zaświadczenie US o wysokości dochodu za okres całego roku, poprzedzającego wniosek. Zaświadczenie takie zostało przez niego przedstawione. Podobnie złożył on oświadczenie o tym, że czynsz za lokal opłaca z dodatku mieszkaniowego, przyznanego mu przez Urząd (...) W.. Sąd I instancji wskazał również, iż dodatek mieszkaniowy przyznawany jest osobom najuboższym, po przeprowadzeniu przez służby pozwanego stosownego postępowania na okoliczność sytuacji osobistej i materialnej wnioskującego, a pozwany nie wskazał, jakie konkretnie dokumenty powód powinien przedstawić (poza wskazanymi powyżej), by przekonały go o prawdziwości twierdzeń odnośnie sytuacji materialnej, poprzestając jedynie nie stwierdzeniu, że informacje te są niewiarygodne.

Zdaniem Sądu I instancji w świetle powyższego przepisu istotne były faktycznie uzyskiwane dochody przez osobę ubiegającą się o udzielenie jej bonifikaty. Nie miały zaś znaczenia ewentualne możliwości zarobkowe danej osoby.

Tym samym, roszczenie T. K. dotyczące żądania ustalenia okoliczności wskazanych w pozwie dotyczyły jego praw, a tym samym spełniały przesłankę do żądania ustalenia przez sąd istnienia stosunku prawnego (podobnie wyrok Sąd Najwyższego z dnia 25 czerwca 1998r. III CKN 563/97, uchwała Sąd Najwyższego z dnia 4 grudnia 1991 r. II PZP 3/91, uchwała Sąd Najwyższego z dnia 17 grudnia 1987r. III CZP 68/87). Nadto, powód wypełnił wymogi stawiane mu przez pozwanego co do przedstawionych dokumentów. Mając na uwadze powyższe powództwo o ustalenie podlegało uwzględnieniu.

Zdaniem Sądu Rejonowego roszczenie powoda o zapłatę kwoty 100 zł tytułem kosztów leczenia psychiatrycznego było oczywiście bezzasadne, a przytoczone przez niego okoliczności budziły wątpliwości. Powód wskazał na str. 3 pisma z dnia 21 maja 2015 r. : "W związku z bezpodstawnymi oskarżeniami i nie stosownymi uwagami bez podania powodów wnoszę o zapłatę od strony pozwanej kwoty 100 pln z tytułu poniesionych kosztów leczenia, ponieważ mój stan zdrowia pogorszył się i musiałem udać się na wizytę do lekarza psychiatry." Z powyższego wynikało, że podstawą prawną twierdzeń powoda był art. 415 k.c. dotyczący czynów niedozwolonych. Tymczasem do przesłanek odpowiedzialności deliktowej należą: zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą" (por. komentarz do art. 415 kc pod red. Adama Olejniczak, Lex 2014 r.).

W ocenie Sądu Rejonowego żadnej z powyższych przesłanek powód nie udowodnił, w szczególności przedłożone zaświadczenie o konsultacji psychiatrycznej nie wykazało związku między postępowaniem w sprawie udzielenia bonifikaty z tytułu użytkowania wieczystego toczonym przed Urzędem (...) W. a pogorszeniem stanu zdrowia psychicznego powoda.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. Sąd nie uwzględnił kosztów wykonania kserokopii, o co wnosił powód, albowiem do akt złożono niepoświadczone paragony, nie stanowiące imiennych rachunków.

Zgodnie zaś z art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Dlatego też sąd nie obciążył powoda kosztami postępowania o zapłatę.

Apelację od wyroku złożył pozwany, który zaskarżył orzeczenie w części, tj. w zakresie, w jakim Sąd Rejonowy ustalił, iż powodowi T. K. przysługiwało uprawnienie do 50% bonifikaty od opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za rok 2014 ułamkowej części gruntu stanowiącego część działki ewidencyjnej numer (...) z obrębu (...) związanego z własnością lokalu mieszkalnego. Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

1) naruszenie przepisów postępowania tj.:

- art. 217 § 3 w zw. z art. 227 k.p.c. oraz art. 245 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego powoda o przesłuchanie w charakterze świadka I. F. na okoliczność zawarcia umowy pożyczki pomiędzy powodem a tym świadkiem, podczas gdy wniosek ten dotyczył faktów mających istotne znaczenie, ponieważ zmierzał do wykazania wysokości dochodów powoda, zwłaszcza w sytuacji gdy okoliczności sporne pomiędzy stronami nie zostały dostatecznie wyjaśnione, gdyż samo oświadczenie świadka I. F., że doszło do zawarcia takiej umowy, było tylko dowodem na to, że świadek ten złożył oświadczenie tej treści, ale nie udowodniło, że do umowy w istocie doszło, co w konsekwencji doprowadziło do rozstrzygania przez Sąd na podstawie niepełnego materiału dowodowego i ustalenia błędnego stanu faktycznego;

- art. 233 § 1 k.p.c. przez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego polegający na pominięciu w tej ocenie treści dowodu z dokumentu w postaci wydruku ze strony www.(...).pl., z którego wynikało, że powód prowadził działalność gospodarczą agencji reklamowej w formie spółki pod firmą 4 (...) M. C. sp.j., która zatrudniała 10 osób, podczas gdy z zeznań powoda wynikała wersja przeciwna do wersji przedstawionej we wskazanym dokumencie uznanym przez Sąd Rejonowy za niewiarygodny i niewyjaśnienie tej sprzeczności w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy, ponieważ doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w zakresie realnych dochodów powoda;

- art. 233 § 1 k.p.c. przez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego, to jest ocenę zeznań powoda T. K. polegającą na przyjęciu, że powód nie posiada oprócz mieszkania żadnego innego majątku, ani oszczędności, podczas gdy w toku postępowania zostało jednocześnie wykazane, że powód nie mieszka w tym mieszkaniu i spłaca kredyt hipoteczny w kwocie 800-900 zł, które to okoliczności wzajemnie się wykluczają, ponieważ prowadzą do absurdalnego wniosku, że powód mając trudną sytuację majątkową nie wynajmuje lokalu, którego jest właścicielem oraz w którym nie mieszka, a także do wniosku, że powód osiąga miesięcznie dochody w kwocie 254,17 zł, natomiast jednocześnie spłaca miesięczną ratę kredytową w wysokości prawie czterokrotnie wyższej niż osiągane dochody, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy, ponieważ doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w zakresie realnego dochodu powoda;

2) naruszenie prawa materialnego tj.:

- art. 74 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, które doprowadziło Sąd Rejonowy do błędnego przyjęcia, że przyznanie powodowi bonifikaty do opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu jest uzasadnione wobec wykazania przez powoda niskich dochodów załączonymi do wniosku o udzielenie bonifikaty dokumentami, co skutkowało uwzględnieniem powództwa, podczas gdy w świetle przedstawionych przez powoda dowodów wysokość tychże dochodów nie została ani wykazana, ani udowodniona, a zgodnie z art. 6 k.c. ciężar ten obciążał powoda;

- art. 74 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że na pojęcie dochodu, określonego w tym przepisie nie składają się (nie mają znaczenia) możliwości zarobkowe danej osoby, podczas gdy istnienie źródeł uzyskania dochodu (chociażby niewykorzystywanych), wskazuje bezpośrednio na istnienie wyższego, niż deklarowany dochodu, ponieważ brak zainteresowania osoby w korzystaniu z takich źródeł przekłada się na brak takiej potrzeby u danej osoby i determinuje to, że musi ona osiągać dochód realnie wyższy niż deklarowany, co tym samym prowadzi do wniosku że możliwości zarobkowe mieszczą się w pojęciu dochodu, o którym mowa w tym przepisie.

Pozwany wniósł o przesłuchanie w charakterze świadka I. F. na okoliczność zawarcia umowy pożyczki pomiędzy powodem a tym świadkiem. Wniósł o zmianę wyroku w części poprzez oddalenie powództwa w zakresie ustalenia przez Sąd, że powodowi T. K. przysługuje uprawnienie do 50% bonifikaty od opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za rok 2014 ułamkowej części gruntu stanowiącego część działki ewidencyjnej numer (...) z obrębu (...) związanego z własnością lokalu mieszkalnego numer (...) przy ulicy (...).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji i przyjmuje je w całości za własne czyniąc podstawą rozstrzygnięcia.

Podkreślić również należy, że argumentacja prawna przeprowadzona w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia również zasługuje na akceptację, co czyni zbędnym obszerne jej powtarzanie w tym miejscu.

Punktem wyjścia dla rozważenia zarzutów apelującego powinno być określenie, jak należy rozumieć pojęcie "dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego" użyte w art. 74 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, która to ustawa samodzielnie tego pojęcia nie definiuje. Niewątpliwie jednak celem przepisu było umożliwienie osobom uboższym skorzystania z bonifikaty. Stąd właściwe wydaje się odwołanie do definicji dochodu zawartej w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2015r. poz. 114). W świetle art. 3 pkt. 1 tej ustawy dochodami są:

a) przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,

b) deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pomniejszony o należny zryczałtowany podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,

c) inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych:

–renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,

–renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,

–świadczenia pieniężne oraz ryczałt energetyczny określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,

–dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,

–świadczenie pieniężne określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę Niemiecką lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,

–emerytury i renty otrzymywane przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939-1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów,

–renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia otrzymywane przez ofiary wojny oraz członków ich rodzin, renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945, otrzymywane z zagranicy,

–zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych,

–środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc,

–należności ze stosunku pracy lub z tytułu stypendium osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywających czasowo za granicą - w wysokości odpowiadającej równowartości diet z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju ustalonych dla pracowników zatrudnionych w państwowych lub samorządowych jednostkach sfery budżetowej na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 i 1662),

–należności pieniężne wypłacone policjantom, żołnierzom, celnikom i pracownikom jednostek wojskowych i jednostek policyjnych użytych poza granicami państwa w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a także należności pieniężne wypłacone żołnierzom, policjantom, celnikom i pracownikom pełniącym funkcje obserwatorów w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych,

–należności pieniężne ze stosunku służbowego otrzymywane w czasie służby kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Biura Ochrony Rządu, obliczone za okres, w którym osoby te uzyskały dochód,

–dochody członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne,

–alimenty na rzecz dzieci,

–stypendia doktoranckie i habilitacyjne przyznane na podstawie ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1852), stypendia doktoranckie określone w art. 200 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.), stypendia sportowe przyznane na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2014 r. poz. 715) oraz inne stypendia o charakterze socjalnym przyznane uczniom lub studentom,

–kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,

–należności pieniężne otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,

–dodatki za tajne nauczanie określone w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191 i 1198),

–dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej określonej w przepisach o specjalnych strefach ekonomicznych,

–ekwiwalenty pieniężne za deputaty węglowe określone w przepisach o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...),

–ekwiwalenty z tytułu prawa do bezpłatnego węgla określone w przepisach o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006,

–świadczenia określone w przepisach o wykonywaniu mandatu posła i senatora,

–dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,

–dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą Rzeczypospolitej Polskiej: podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne,

–renty określone w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji (...) Funduszu (...) oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków (...) Funduszu Rolnego na rzecz (...) O. (...),

–zaliczkę alimentacyjną określoną w przepisach o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej,

–świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów,

–pomoc materialną o charakterze socjalnym określoną w art. 90c ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) oraz pomoc materialną określoną w art. 173 ust. 1 pkt 1, 2 i 8, art. 173a, art. 199 ust. 1 pkt 1, 2 i 4 i art. 199a ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym,

– kwoty otrzymane na podstawie art. 27f ust. 8-10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,

– świadczenie pieniężne i pomoc pieniężną określone w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. poz. 693),

– świadczenie rodzicielskie,

– zasiłek macierzyński, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Analiza tych przepisów jest jednoznaczna i na jej podstawie można stwierdzić, że dochodem nie jest np. samo posiadanie mieszkania czy innej nieruchomości, ale ewentualnie zysk z jej wynajmu czy sprzedaży. Dochodem nie są też świadczenia z pomocy społecznej, czy kwota udzielonej pożyczki. Co do świadczeń z pomocy społecznej czy pożyczek uznanie tak uzyskanych kwot za dochód przeczyłoby logice i istocie tych czynności prawnych, skoro sumy te zostały pozyskane w celu umożliwienia danej osobie egzystencji bądź częściowej likwidacji posiadanego przez nią zadłużenia.

Wbrew stanowisku pozwanego przepis art. 74 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wyraźnie stanowi też o otrzymywanych dochodach, a nie odwołuje się do możliwości zarobkowych czy zawodowych użytkownika wieczystego. Tam, gdzie chodzi o same możliwości, przepisy prawa wyraźnie tak stanowią, np. co do określenia wysokości świadczeń alimentacyjnych. Tym samym wykazania, że powód mógłby wynajmować mieszkanie, czego nie czynił, były bezprzedmiotowe dla niniejszego rozstrzygnięcia. Z wyżej wskazanych powodów należało uznać też za niezasadny zarzut naruszenia art. 217 § 3 w zw. z art. 227 k.p.c. oraz art. 245 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka I. F. na okoliczność zawarcia umowy pożyczki pomiędzy powodem a tym świadkiem.

Niezasadne były również twierdzenia pozwanego, iż skoro powód miesięcznie miał płacić 800-900 zł tytułem spłaty kredytu hipotecznego, to oczywistym było, że jego dochody były wyższe od deklarowanych. Z akt postępowania egzekucyjnego Km 6437/14 wynikało bowiem, że w 2014r. do toczącego się postępowania egzekucyjnego chciał przyłączyć się Bank (...) jako niezaspokojony wierzyciel z tytułu udzielonego kredytu, co potwierdzało fakt nie posiadania przez powoda środków na regulowanie rat kredytu. Natomiast pozwany nie kwestionował wskazanej przez powoda okoliczności, że jeszcze przed 2009r. powód pracował, dosyć dobrze zarabiał i początkowo miał środki oraz oszczędności na spłacanie zadłużenia.

Co do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego polegający na pominięciu w tej ocenie treści dowodu z dokumentu w postaci wydruku ze strony www.(...).pl. należało zważyć, że wydruk taki nie stanowił żadnego dowodu na okoliczność uzyskiwanych dochodów przez powoda. Przede wszystkim wydruk nie stanowił dokumentu w rozumieniu art. 245 k.p.c. Ponadto powód wyjaśnił, iż żadnej działalności w istotnym dla sprawy okresie już nie prowadził, czemu pozwany nie oponował. Nawet jednak przyjęcie za prawdziwe twierdzeń pozwanego o prowadzeniu działalności przez powoda nie oznaczałoby wykazania uzyskiwania przez niego dochodów na poziomie nieuprawniającym do otrzymania bonifikaty. Dochodem z działalności jest bowiem przychód po odjęciu kosztów prowadzenia takiej działalności. W związku z powyższym dopuszczenie dowodu z wydruku nie było istotne dla rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 227 k.p.c. albowiem dalej idących wniosków dowodowych, zmierzających do wykazania dochodów powoda z tego tytułu pozwany w tym zakresie nie zgłosił.

Pozwany nie dostrzegł także, jeśli chodzi o realne ustalenie środków, które powód miał na utrzymanie, że w niekwestionowanych zeznaniach wskazał on, iż w 2013r. oprócz dochodu w wysokości 3.050 zł z pomocy społecznej uzyskał kwotę 2.769,33 zł, a z zapomogi od pozwanego sumę 2.003,72 zł. Tym samym miesięcznie realnie dysponował kwotą 651,92 zł, a nie 254,17 zł. Żadna z tych kwot nie dawała jednak z uwagi na jej wysokość pozwanemu prawa do odmowy przyznania powodowi bonifikaty.

Sąd Okręgowy nie uznał za zasadny zarzutu naruszenia art. 74 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami w zw. z art. 6 k.c. nie podzielając twierdzeń pozwanego, jakoby powód nie wykazał wysokości swojego dochodu. Powód bowiem złożył deklarację PIT oraz wskazał dwukrotnie na rozprawach wysokość pomocy uzyskanej z pomocy społecznej oraz od pozwanego, a przecież formalnie to brak dokumentów odzwierciedlających wysokość pomocy udzielanej powodowi był przyczyną odmowy pozwanego przyznania powodowi stosownej bonifikaty. Pomijając kwestię, że świadczenia pomocowe nie stanowiły elementu dochodu, na co Sąd II instancji wskazał na początku uzasadnienia, to należało uznać, że złożenie deklaracji PIT takim dowodem na okoliczność dochodu powoda za 2013r. w istocie było. Natomiast to pozwany, jeśli kwestionował prawdziwość twierdzeń powoda popartych deklaracją stanowiącą dokument urzędowy, powinien tę okoliczność wykazać. Jednak pozwany wyłącznie oparł się na spekulacjach lub stwierdzeniach nie mających wpływu na kwestię ustalenia realnej wysokości dochodu, takich jak możliwość wynajęcia mieszkania i twierdzenie, że skoro powód nie wynajmuje lokalu, to na pewno ma ukryte inne dochody, spłacanie lub niespłacanie kredytu, podczas gdy z postępowania egzekucyjnego wynikało, iż powód ma z tego tytułu zadłużenia a sam powód zeznał, że pożyczka została wzięta na spłatę części zadłużenia, ewentualnie prowadzenie działalności gospodarczej, której prowadzenia strona pozwana nie wykazała w sposób nie budzący wątpliwości, a przede wszystkim nie wykazała osiągania przez powoda z tego tytułu jakichkolwiek dochodów.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w oparciu o art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako niezasadną, o kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i art. 98 k.p.c.