Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Jacek Zajączkowski

Sędziowie: SSA Dorota Rzeźniowiecka (spr.)

SSA Beata Michalska

Protokolant: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2016 r. w Ł.

sprawy J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O.

o emeryturę

na skutek apelacji J. P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 7 października 2015 r. sygn. akt VI U 854/14

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 2221/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 maja 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił J. P. prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował on co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Odwołując się od powyższej decyzji J. P. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i precyzując ostatecznie swoje stanowisko wnosił o zaliczenie do szczególnego stażu pracy okresów zatrudnienia :

- od 01.07.1971r. do 31.03.1972 r.( 9 miesięcy) w (...) w L. na stanowisku traktorzysty ,

- od 01.07.1975r. do 11.01.1978r. ( 2 lata , 6 miesięcy i 11 dni) w PGR w L. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ,

- od 01.04.1978r. do 30.06.1980r. ( 2 lata i 3 miesiące) w Zakładzie (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ,

- od 01.07.1980r. do 21.07.1983r. ( 3 lata i 21 dni) w (...) Spółdzielni (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ,

- od 25.07.1983r. do 11.09.1989r. ( 6 lat , 2 miesiące i 6 dni po wyłączeniu 6 miesięcy urlopu bezpłatnego) w Nadleśnictwie L. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego,

- od 12.09.1989r. do 31.03.1990r. ( 6 miesięcy i 18 dni) w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w L. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania wskazując , że ubezpieczony udowodnił jedynie 1 rok , 6 miesięcy i 20 dni okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych , zatem nie spełnia wymogów do przyznania mu prawa do emerytury.

Wyrokiem z dnia 7 października 2015 r. Sąd Okręgowy w Płocku oddalił odwołanie J. P..

Wydając zaskarżony wyrok sąd pierwszej instancji za podstawę orzeczenia przyjął następujące ustalenia faktyczne.

J. P., urodzony (...), w dniu 26.03.2014r. złożył w organie rentowym wniosek o wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych. W dniu 13.05.2012r. ukończył 60 lat. Organ rentowy przyjął, że na dzień 01.01.1999 r. wnioskodawca udowodnił łączny okres zatrudnienia w wymiarze 27 lat, 11 miesięcy i 22 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 1 rok , 6 miesięcy i 20 dni pracy w warunkach szczególnych z tytułu zatrudnienia od 04.01.1972r. do 25.04.1973r. w (...) oraz od 05.07.1982r. do 30.09.1982r. w M. Wolność w L. .

W okresie od 01.07.1971r. do 31.03.1972r. odwołujący się był zatrudniony w Spółdzielni Kółek Rolniczych w L. W. – Kółko Rolnicze (...) jako traktorzysta. Na tym stanowisku odwołujący jeździł ciągnikiem i wykonywał prace polowe typu orka, opryski. W okresie zimowym wnioskodawca przy pomocy ciągnika wykonywał usługi transportowe.

J. P. od 01.07.1975r. do 11.01.1978r. pracował w PGR Zakład (...) w L. na stanowisku kierowcy . W tym czasie odwołujący był kierowcą samochodu ciężarowego - wywrotki o ciężarze 12 ton. Przy pomocy tego sprzętu zajmował się transportem kruszywa ze żwirowni. Pracował w pełnym wymiarze czasu pracy.

W okresie od 01.04.1978r. do 30.06.1980r. odwołujący był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) – Zakład (...) w T., Zakład (...) w L. . Podczas zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego marki S. o ciężarze całkowitym ponad 5 ton, przy pomocy którego przewoził z tartaku do składów opałowych tarcicę , deski oraz różnego rodzaju asortyment drzewny .

W okresie od 01.07.1980r. do 31.07.1983r. J. P. był zatrudniony w (...) Spółdzielni (...) w L.. Został tam zatrudniony w ramach przekazania pracownika pomiędzy zakładami pracy. Umowa o pracę z dnia 01.07.1980r. określała jego stanowisko pracy jako kierowcy , natomiast aneksem do tej umowy już od dnia 03.07.1980r. do chwili zakończenia remontu samochodu S. (...) odwołujący został przeniesiony do warsztatu na stanowisko mechanika warsztatowego . W okresie co najmniej od 01.09.1980r. do 30.04.1982r. odwołujący świadczył pracę kierowcy samochodu ciężarowego , od 30.04.1982r. do 04.07.1982r. był pracownikiem transportu zewnętrznego. Z dniem 05.07.1982r. do 30.09.1982r. powierzono mu stanowisko kierowcy, potem do końca okresu zatrudnienia był zatrudniony na stanowisku pracownika transportu zewnętrznego . Jako kierowca przy pomocy samochodu ciężarowego marki S. o ciężarze całkowitym ponad 3,5 tony rozwoził artykuły meblarskie . Na terenie zakładu był pomocniczy warsztat naprawczy , gdzie dokonywano bieżących napraw pojazdów . Na terenie warsztatu był mechanik , który także zajmował się spawaniem . W naprawach pomagali kierowcy . Spółdzielnia istnieje do chwili obecnej, pracodawca w dniu 26.10.2005r. oraz 24.04.2014r. wystawił odwołującemu świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, potwierdzając, że J. P. wykonywał taką pracę na stanowisku kierowcy od 05.07.1982r. do 30.09.1982r., zaś w pozostałym okresie pracował w warsztacie jako pracownik transportu zewnętrznego.

W okresie od 25.07.1983r. do 11.09.1989r. odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę operatora równiarki podczas zatrudnienia w Nadleśnictwie L. . W okresie od 12.09.1989r. do 31.03.1990r. przebywał na urlopie bezpłatnym. W czasie tego urlopu bezpłatnego był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...)-Handlowym (...) w L. na stanowisku kierowcy.

W okresie od 20.08.1990r. do 31.12.1998r. wnioskodawca prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy, w tym w aktach rentowych. Ponadto podstawę ustaleń w zakresie charakteru pracy w (...) w L. oraz w (...) Spółdzielni (...) w L. stanowiły dokumenty znajdujące się w aktach osobowych. Sąd przy dokonywaniu ustaleń faktycznych opierał się także na zeznaniach świadków i samego odwołującego.

Zdaniem Sądu Okręgowego zeznania świadków zasługiwały na wiarygodność za wyjątkiem zeznań świadków A. F. i E. G. w zakresie , w jakim twierdzili oni, że w całym okresie zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w L. wnioskodawca wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony . Ich zeznania w tej części stoją w sprzeczności z dokumentami osobowymi wnioskodawcy z tego okresu zatrudnienia , z których treści wynika , że poza obowiązkami kierowcy, odwołujący był zatrudniony jako pracownik transportu zewnętrznego oraz w warsztacie. Wskazują na taki stan rzeczy dokumenty w postaci : aneksu nr (...) do umowy o pracę , karta weryfikacyjna , pisma do zarządu sp-lni z dnia 03.07.1980r. i 29.03.1982r., wypowiedzenie warunków pracy, pismo o przeniesieniu z dnia 02.07.1982r., świadectwo pracy i świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Sam pracodawca, który do chwili obecnej istnieje potwierdza tylko okres szczególnego stażu pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony za okres od 05.07.1982r. do 30.09.1982r., a więc niecałe 3 miesiące. Tym samym twierdzenia odwołującego o pracy w szczególnych warunkach w tym zakładzie w całym okresie zatrudnienia nie zasługują na wiarygodność, a jego tłumaczenia co do przyczyn wystawienia mu tego dokumentu za niecały okres nie znalazły nigdzie potwierdzenia i nie są logiczne. Należy też wziąć pod uwagę, że z zeznań świadka A. F., który też był zatrudniony na stanowisku kierowcy , wynika , że pracodawca wystawił mu świadectwo pracy w szczególnych warunkach za cały okres zatrudnienia , zatem nie było żadnych uzasadnionych powodów, by odwołującemu takiego dokumentu nie wydać , gdyby odzwierciedlało ono rzeczywisty stan rzeczy .

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych podkreśla się, że w tej kategorii spraw (sprawy o prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych) same zeznania świadków, gdy nie znajdują potwierdzenia w dokumentach pracowniczych z reguły byłyby niewystarczające do przyjęcia pracy w szczególnych warunkach (vide wyrok SA z B. z dnia 22.05.2014 r., III AUa 1344/13, LEX nr 1480366). Podobnie stwierdził Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 07.11.2013 r., III AUa 393/13, LEX nr 1444841, wskazując, że zeznania świadków, gdy nie znajdują potwierdzenia w dokumentach pracowniczych nie stanowią miarodajnego dowodu pracy w szczególnych warunkach. Nie jest dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków, w sytuacji gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne. Z kolei w wyroku z dnia 28.11.2013 r., III AUa 1803/12, LEX nr 1428141, Sąd Apelacyjny w Łodzi stwierdził, że jakkolwiek w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń, mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi to jednak dowód z zeznań świadków lub przesłuchania stron (art. 473 k.p.c.) ma charakter subsydiarny, co oznacza, że dysponowanie tylko takim dowodem (do tego ogólnikowym) dla ustalenia, wbrew treści wydanego świadectwa pracy, nie kwestionowanego przez lata, mającego generalnie oparcie w treści dokumentacji pracowniczej, może być niewystarczające dla udowodnienia innych okresów wykonywania pracy albo innego rodzaju wykonywanej pracy, niż to przyjęto w rzeczonym świadectwie.

Odnosząc się do pozostałych zeznań świadków Sąd Okręgowy uznał, że zasługują one w pełni na wiarygodność. Świadkowie opisali charakter czynności wykonywanych przez odwołującego w spornych okresach zatrudnienia, ich twierdzenia znalazły potwierdzenie w dokumentach oraz zeznaniach samego odwołującego.

Reasumując sąd pierwszej instancji stwierdził, że odwołujący poprzez zaoferowane dowody udowodnił następujące okresy szczególnego stażu pracy:

- od 01.07.1975r. do 11.01.1978r. ( 2 lata, 6 miesięcy i 11 dni) w PGR w L. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego,

- od 01.04.1978r. do 30.06.1980r. ( 2 lata i 3 miesiące) w Zakładzie (...) ( poprzednio (...) Przedsiębiorstwie (...) – Zakład (...) w T., Zakład (...) w L.) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ,

- od 05.07.1982r. do 30.09.1982r. ( 2 miesiące i 26 dni) w (...) Spółdzielni (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego,

- od 25.07.1983r. do 11.09.1989r. ( 6 lat, 2 miesiące i 6 dni po wyłączeniu 6 miesięcy urlopu bezpłatnego) w Nadleśnictwie L. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

Zdaniem Sądu Okręgowego odwołujący nie udowodnił w żaden sposób, że w warunkach szczególnych pracował podczas zatrudnienia w (...) od 12.09.1989r. do 31.03.1990r., chociaż nawet gdyby ten okres zaliczyć do szczególnego stażu pracy, to i tak nie został spełniony na dzień 01.01.1999r. warunek posiadania co najmniej 15 –letniego okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach , nawet po doliczeniu go do okresu uznanego przez organ rentowy.

W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Okręgowy przytaczając treść art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009r., poz. 1227 – tekst jednolity późn. zm. ) oraz § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach ( Dz.U. nr 8 poz. 43 z póź.zm) stwierdził, że J. P. nie przysługuje prawo do emerytury przewidzianej w art. 184 w związku z art. 32 cyt. wyżej ustawy, ponieważ nie legitymuje się on wymaganym 15 – letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

W świetle § 2 ust. 2 ww. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji.

Przy ustalaniu długości wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ZUS uwzględnia tylko te okresy, wskazane w świadectwie pracy, w których praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 września 1984 r., III UZP 48/84, LEX nr 14630). Przeprowadzenie innych dowodów przewidzianych na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego na okoliczność pracy w warunkach szczególnych dopuszczalne jest, gdy pracodawca wystawił świadectwo pracy a ZUS kwestionuje jego treść, jak i wówczas, gdy dokument ten nie może zostać sporządzony. Postępowanie przed sądem (na skutek odwołania od decyzji organu rentowego) nie podlega ograniczeniom dowodowym, co wynika wprost z art. 473 k.p.c., zatem każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, Sąd nie jest związany środkami dowodowymi dla dowodzenia przed organami rentowymi (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 1999 r., II UKN 69/98, OSNP 2000/11/439).

Ze złożonych dokumentów wprawdzie w sposób jednoznaczny wynika, iż odwołujący ukończył już 60 lat życia, złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa i legitymuje się na dzień 31.12.1998 r. 25 – letnim okresem składkowym i nieskładkowym, jednakże nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Sąd do okresu szczególnego stażu pracy nie zaliczył okresu pracy odwołującego w (...) L. W. Kółko Rolnicze w B. od 01.07.1971r. do 31.03.1972r. na stanowisku traktorzysty . Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10 (LEX nr 619638), specyfika poszczególnych gałęzi przemysłu determinuje charakter świadczonych w nich prac i warunki, w jakich są one wykonywane, ich uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia. Usystematyzowanie prac o znacznej szkodliwości i uciążliwości do oddzielnych działów oraz poszczególnych stanowisk w ramach gałęzi gospodarki nie jest przypadkowe, gdyż należy przyjąć, że konkretne stanowisko narażone jest na ekspozycję na czynniki szkodliwe w stopniu mniejszym lub większym w zależności od tego, w którym dziale przemysłu jest umiejscowione. Konieczny jest bezpośredni związek wykonywanej pracy z procesem technologicznym właściwym dla danego działu gospodarki.

Odwołujący wykonywał pracę w branży rolniczej, bowiem kółko rolnicze zajmowało się wykonywaniem przede wszystkim prac polowych a poza sezonem upraw i zbiorów usługami dla rolników. Wykładnia językowa regulacji zawartej w Wykazie A dział VIII pkt 3 obejmuje swą treścią prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych. Wskazane stanowiska wymienione zostały w dziale VIII wykazu "w transporcie i łączności", a nie w dziale X "w rolnictwie i przemyśle rolno - spożywczym", ani w dziale XIV "prace różne". Wobec powyższego nie ma przesłanek, aby przyjmować, że wykonywanie prac na wskazanych stanowiskach niezależnie od branży , w której praca jest wykonywana skutkuje szkodliwością pozwalającą na zaliczenie tego okresu jako uprawniającego do nabycia emerytury w obniżonym wieku, tak jak to dotyczy na przykład pracy "przy spawaniu" (Dział XIV poz. 12). Umieszczenie wskazanych stanowisk w dziale VIII w transporcie i łączności, mimo ujęcia pracy traktorzysty, kombajnisty lub pojazdu gąsiennicowego odrębnie od pracy kierowcy samochodów ciężarowych, autobusów i pojazdów specjalistycznych, łączy szkodliwość tejże pracy nie z faktem prowadzenia tychże pojazdów lecz z faktem prowadzenia tychże pojazdów przy uwzględnieniu specyfiki "technologii" pracy w transporcie i łączności i obciążeń psychofizycznych związanych z uczestniczeniem takich pojazdów w ruchu publicznym. Obciążeń, których nie ma, jak uznał ustawodawca, przy wykonywaniu prac na wskazanych stanowiskach w rolnictwie, gdzie dominują prace polowe. Wobec tego nie można zaliczyć wnioskodawcy okresu wykonywania pracy tej pracy jako traktorzysty ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2013 r., I UK 172/13,LEX nr 1467147).

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., wniesione odwołanie oddalił.

W apelacji ubezpieczony zaskarżył opisany wyżej wyrok w całości, zarzucając:

- sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego materiału dowodowego polegającą na ustaleniu, że odwołujący nie wykazał, iż:

- w okresie od 01 września 1980 r. do 30 kwietnia 1982 r. i od 30 kwietnia 1982 r. do 4 lipca 1982 r. świadczył pracę w szczególnych warunkach, jako kierowca samochodu ciężarowego w sytuacji, gdy taką pracę wykonywał będąc zatrudnionym jako pracownik transportu wewnętrznego i jako kierowca,

- w okresie od 12 września 1989 r. do 31 marca 1990 r. świadczył pracę w szczególnych warunkach w sytuacji, gdy taką pracę wykonywał będąc zatrudnionym jako kierowca samochodu ciężarowego,

w sytuacji, gdy przeprowadzone dowody wskazywały na zatrudnienie powoda w powyższych okresach jako kierowcy samochodu ciężarowego,

co miało wpływ na treść wyroku;

- obrazę prawa procesowego to jest art. 468 § 1 kpc polegającą na zaniechaniu z urzędu wyjaśnienia różnicy w charakterze zatrudnieniu powoda w (...) Spółdzielni (...) w L. w charakterze „kierowcy" i w charakterze „pracownika transportu wewnętrznego" w sytuacji, gdy powód i wskazani przezeń świadkowie twierdzili, iż chodziło o wykonywanie tej samej pracy, czyli kierowcy samochodu ciężarowego, co miało wpływ na treść wyroku.

W konkluzji apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania, ewentualnie o przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Apelujący wniósł również o przeprowadzenie dowodu z załączonego do apelacji świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionego przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno - (...) - Handlowe (...) na podstawie art. 381 kpc w celu wykazania okresu świadczenia pracy w szczególnych warunkach, a które do świadectwo dotychczas nie było wystawione, gdyż nie było żądane ani przez strony, ani przez Sąd.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja nie jest zasadna.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do postawionego w apelacji zarzutu naruszenia prawa procesowego to jest art. 468 § 1 kpc polegającego na zaniechaniu z urzędu wyjaśnienia różnicy w charakterze zatrudnieniu powoda w (...) Spółdzielni (...) w L. w charakterze „kierowcy" i w charakterze „pracownika transportu wewnętrznego", Sąd Apelacyjny zarzut ten uznaje za bezzasadny. Zgodnie z art. 6 k.c ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Tak więc ciężar udowodnienia spełnienia przesłanek określonych w art. 184 ust 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) w zakresie uzyskania prawa do emerytury spoczywa na ubezpieczonym. Regulacja zawarta w art. 468 kpc nie stanowi samodzielnej podstawy do prowadzenia przez sąd ubezpieczeń społecznych postępowania dowodowego z urzędu. (...) dowodowa , zgodnie z treścią cyt. wyżej art. 6 kc. spoczywa na ubezpieczonym. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy pouczył odwołującego występującego bez adwokata lub radcy prawnego o zasadach przebiegu postepowania dowodowego jak też przeprowadził wnioskowane przez odwołującego dowody czyniąc ustalenia na okoliczność charakteru pracy apelującego w (...) Spółdzielni (...) w L. w spornym okresie.

Zgodnie z treścią art. 184 cyt. wyżej ustawy, ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy, tj. po ukończeniu 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życia ustawy – na dzień 1 stycznia 1999r. osiągnął okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) – 15 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy, to jest 25 lat. W myśl § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy uzasadniające prawo do wcześniejszego świadczenia emerytalnego to okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywana jest stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Zauważyć należy, że przewidziane w art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009r., poz. 1227 – tekst jednolity ze zm.) prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym niż powszechnie przyjęty stanowi przywilej i odstępstwo od zasady wyrażonej w art. 27 cyt. ustawy emerytalnej, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać w sposób ścisły i gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo.

Zasadniczą zatem przesłanką warunkującą nabycie prawa do wcześniejszej emerytury jest udowodnienie co najmniej 15 lat pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, co następuje przede wszystkim przez świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, przy czym należy mieć na uwadze , że świadectwo pracy w warunkach szczególnych, jak każdy dokument nieurzędowy w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., podlega kontroli zarówno co do prawidłowości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej.

W toku postępowania pierwszoinstancyjnego ubezpieczony wykazał okresy pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 12 lat 6 miesięcy i 2 dni, na który to staż szczególny składały się okresy zatrudnienia:

- od 04.01.1972r. do 25.04.1973r. w (...) ( 1 rok 3 miesiące i 21 dni)

- od 01.07.1975r. do 11.01.1978r. ( 2 lata , 6 miesięcy i 11 dni) w PGR w L. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ,

- od 01.04.1978r. do 30.06.1980r. ( 2 lata i 3 miesiące) w Zakładzie (...) ( poprzednio (...) Przedsiębiorstwie (...) – Zakład (...) w T., Zakład (...) w L.) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ,

- od 05.07.1982r. do 30.09.1982r. ( 2 miesiące i 26 dni) w (...) Spółdzielni (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego ,

- od 25.07.1983r. do 11.09.1989r. ( 6 lat , 1 miesiąc i 16 dni ) w Nadleśnictwie L. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego. ( Sąd Okręgowy wskazał błędnie okres 6 lat 2 miesięcy i 16 dni – powyższa pomyłka nie ma jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie wobec długości wykazanego stażu szczególnego).

Na etapie postępowania apelacyjnego ze wskazanych przez odwołującego okresów zatrudnienia, które w jego ocenie winny być zaliczone do okresów pracy w warunkach szczególnych w sporze pozostawały okresy zatrudnienia:

- od 01.07.1971r. do 31.03.1972 r.( 9 miesięcy) w (...) w L. na stanowisku traktorzysty ,

- od 1.07.1980 r. do 4.07.1982 r. oraz 1.10.1982 r. do 21.03.1983r. w (...) Spółdzielni (...)

- od 12.09.1989r. do 31.03.1990r. ( 6 miesięcy i 18 dni) w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w L. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

W odniesieniu do okresu zatrudnienia od 01.07.1971r. do 31.03.1972 r. w (...) w L. na stanowisku traktorzysty Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu I instancji i przyjmuje je jako własne. Podziela również w całości rozważania prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odnośnie wskazanego okresu zatrudnienia bez potrzeby ich ponownego przytaczania.

Biorąc pod uwagę złożone do akt sprawy w dniu 20 listopada 2015r. świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 28 października 2015r. wystawione przez właściciela Przedsiębiorstwa Produkcyjno - (...) – Handlowego (...) w L. potwierdzającego, iż J. P. w okresie od 12.09.1989r. do 31.03.1990r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony, w ocenie Sądu Apelacyjnego wskazany okres uznać należy za okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych wskazanej w wykazie A dział VIII poz. 2 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze cyt. wyżej.

Odnosząc się do rozstrzygnięcia sądu meriti odnośnie niezaliczenia ubezpieczonemu do okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 1 lipca 1980r. do 4 lipca 1982r. oraz od 1 października 1982r. do 21 lipca 1983r. w (...) Spółdzielni (...) w L. Sąd Apelacyjny ocenia je jako prawidłowe i znajdujące oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym. Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny wiarygodności i mocy dowodów zebranych w trakcie postepowania, nie naruszając w żadnej mierze zasady swobodnej ich oceny, wyrażonej w art. 233 § 1 kpc stanowiącym, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Podkreślić należy, że kontrola instancyjna ogranicza się w tym przypadku tylko do zbadania poprawności logicznego rozumowania sądu I instancji. W ocenie Sądu Apelacyjnego, skuteczny zarzut przekroczenia granic swobody w ocenie dowodów może mieć miejsce tylko w okolicznościach szczególnych.

Sąd Apelacyjny pominął złożone przez ubezpieczonego do akt sprawy podczas rozprawy apelacyjnej pismo z dnia 21.11.2016r. wystawionego przez prezesa zarządu spółki (...) Spółka z o.o. w L., gdzie dodatkowo ( wychodząc poza okres wskazany w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionym przez pracodawcę 26.10.2005r. ) potwierdzono jako okres pracy w warunkach szczególnych okres od 3 lipca 1980r. do 30 kwietnia 1982r. w wymiarze 1 roku 9 miesięcy i 27 dni. Informacja zawarta we wskazanym piśmie nie mogła stać się podstawa do ustalenia , iż wskazany okres był okresem pracy w warunkach szczególnych bez wyjaśnienia przyczyn zaistnienia różnic w treści pisma z dnia 21.11.2016r. i świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionym przez pracodawcę 26.10.2005r. W ocenie Sądu Apelacyjnego czynienie jednak ustaleń zmierzających do wyjaśnienia wskazanej sprzeczności uznać należało za nieuzasadnione. Zwrócić należy bowiem uwagę, iż zaliczenie do stażu szczególnego apelującego okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w L. w wymiarze 6 miesięcy i 18 dni oraz nawet hipotetyczne zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych okresu z przedstawionego Sądowi Apelacyjnemu zaświadczenia z dnia 21.11.2016r. , gdzie dodatkowo potwierdzono okres pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 1 roku 9 miesięcy i 27 dni ( a więc łącznie 2 lata 4 miesiące i 15 dni ) i tak nie pozwalałoby apelującemu na wykazanie koniecznego dla uzyskania prawa do emerytury okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Łącznie bowiem z okresem wykazanym na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego legitymowałby się on okresem 14 lat 10 miesiecy 17 dni ( 12 lat 6 miesięcy 2 dni oraz okres 2 lata 4 miesiące 15 dni).

Na marginesie podnieść należy , iż apelujący zarzucając w treści apelacji sądowi pierwszej instancji niezaliczenie do okresu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 1 września 1980r. do 4 lipca 1982r. w (...) Spółdzielni (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego (okres 1 roku 10 miesięcy 4 dni) oraz okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- (...) w L. także na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w wymiarze 6 miesięcy 18 dni, i twierdząc, iż zaliczenie wskazanych okresów pozwalało na przyznanie prawa do emerytury wobec wykazania 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych jest w błędzie bowiem wykazany na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego okres zatrudnienia w warunkach szczególnych wynoszący 12 lat 6 miesięcy i 2 dni łącznie ze wskazanym w apelacji okresem 2 lat 4 miesięcy i 22 dni ( 1 rok 10 miesięcy 4 dni w Spółdzielni (...) oraz 6 miesięcy i 18 dni w firmie (...)) dają łącznie okres 14 lat 10 miesięcy i 26 dni.

W świetle powyższych rozważań uznać trzeba, że J. P. nie posiada niezbędnego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Tym samym nie nabył prawa do emerytury. Odmowna decyzja ZUS była zatem prawidłowa. Mając to na względzie, wobec bezzasadności apelacji ubezpieczonego, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c apelacje oddalił.