Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 marca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu, I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SR Ewelin Iwanowicz

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Ostrowska

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2017 roku w Zgierzu na rozprawie

sprawy z powództwa W. W.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej
z siedzibą w W.

o zapłatę

1. zasądza od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz W. W. kwotę 10.000,00 (dziesięć tysięcy) złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 24 października 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądza od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz W. W. kwotę 1.926,80 (jeden tysiąc dziewięćset dwadzieścia sześć 80/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4. nakazuje pobrać od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego
w Z. kwotę 500,00 (pięćset) złotych tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych;

5. nie obciąża powoda kosztami procesu od oddalonej części powództwa;

6. nie obciąża powoda nieuiszczonymi kosztami sądowymi od oddalonej części powództwa.

Sygn. akt I C 1654/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 czerwca 2016 r. małoletni W. W. reprezentowany
przez przedstawiciela ustawowego E. W. wniósł o zasądzenie od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 25.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią brata D. W. (1) z ustawowymi odsetkami od dnia 24 października 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

(pozew – k. 2-5)

Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2016 r. Sąd zwolnił powoda od kosztów sądowych
w niniejszej sprawie w całości.

(postanowienie – k. 24)

W odpowiedzi na pozew Towarzystwo (...) S.A.
z siedzibą w W. wniosło o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda
na rzecz pozwanego kosztów procesu. Pozwany zakwestionował powództwo co do zasady
i co do wysokości. Zakwestionował, aby pomiędzy powodem, a jego bratem D. W. (1) istniała przed śmiercią więź uzasadniająca przyznanie zadośćuczynienia
w związku ze śmiercią brata. Podstawą takiego zasądzenia winna być bowiem niezwykle silna i ponadstandardowa więź rodzinna, której zerwanie powoduje ból, cierpienie, rodzi poczucie krzywdy. Powód był natomiast bratem przyrodnim zmarłego D. W. (1). W chwili jego śmierci miał zaledwie 4,5 roku. Zmarły miał 26 lat, był samodzielnym mężczyzną,
na dwa lata przed śmiercią nie mieszkał razem z powodem. Ponadto, powód miał wsparcie
w licznej rodzinie. Od śmierci D. W. (1) upłynęło przy tym niemal 10 lat,
zaś czynnik czasu może mieć wpływ na wysokość dochodzonego roszczenia, gdyż z biegiem czasu ujemne doznania ulegają naturalnemu osłabieniu. Pozwany zakwestionował także żądanie zasądzenia odsetek od dnia poprzedzającego dzień wyrokowania.

(odpowiedź na pozew – k. 28-30v)

Na terminie rozprawy w dniu 6 marca 2017 r. pełnomocnik powoda poparł powództwo oraz wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu. Pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa.

(protokół – k. 51)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 lutego 2007 r. około godz. 2.50 w P., B. C., kierując samochodem osobowym marki V. (...) nr rej. (...), nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób,
że, nie dostosowując prędkości do warunków drogowych i sytuacji w ruchu, na łuku drogi stracił panowanie nad pojazdem, który zjechał na pas ruchu dla przeciwnego kierunku jazdy, czym doprowadził do czołowego zderzenia z jadącym z kierunku przeciwnego pojazdem marki M. nr rej. (...) wraz z naczepą, w wyniku czego pasażer D. W. (1) poniósł śmierć na miejscu.

(bezsporne, nadto wyrok Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 27 września 2007 r. w sprawie II K 457/07 – k. 132-133 załączonych akt II K 457/07, kopia odpisu wyroku – k. 8-8v
i k. 22-22v)

W dacie zdarzenia samochód sprawcy wypadku ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) S.A.
w W..

(bezsporne)

D. W. (1) był synem z pierwszego małżeństwa E. W.. W. W. jest synem E. W. z drugiego małżeństwa, przyrodnim bratem D. W. (1). Powód urodził się w (...) r. Powód ma jeszcze dwóch braci przyrodnich i dwóch braci rodzonych. Powód mieszkał wraz ze swoją rodziną i rodziną ojca z pierwszego małżeństwa, w tym ze zmarłym bratem w jednym domu do grudnia 2005 r. Dom miał jedno wejście, powód z rodzicami mieszkał na jednym poziomie, D. W. (1) z matką na innym piętrze, wspólne kuchnia i pokój telewizyjny znajdowały się na dole domu. Relacje pomiędzy obiema rodzinami były dobre. Zdarzało się, że żona powoda z pierwszego małżeństwa opiekowała się powodem i jego braćmi pod nieobecność ich rodziców. (...) E. W. z pierwszego małżeństwa spędzali wspólnie z ojcem i jego drugą rodziną święta i urodziny. W 2005 r. ojciec powoda nabył mieszkanie w bloku po drugiej stronie ulicy dla żony i dzieci z drugiego małżeństwa oraz znajdujące się piętro niżej mieszkanie dla D. W. (1). D. W. (1) w 2006 r. sprzedał to mieszkanie i zamieszkał w domu babci oddalonym o ok. 10 km od miejsca zamieszkania powoda. Odwiedzał ojca i jego rodzinę, bawił się z W. W., brał go na ręce. Przyjeżdżał często, gdyż miał treningi w S.. Odwiedzał wówczas matkę i ojca. D. W. (1) był utytułowanym zawodnikiem motocross. Był autorytetem dla powoda, który również chciał brać udział
w wyścigach motocrossowych. Bracia lubili się nawzajem. Powód „biegał” za starszym bratem, siadał mu na kolanach. Kiedy D. W. (1) naprawiał motocykl, powód stał obok i się dopytywał, co robi. D. W. (1) przewoził powoda na motorze, dawał bratu
w prezencie małe autka, które ten kolekcjonował. Zdarzyło się, że ojciec powoda zabrał go
na trening lub zawody motocrossowe D. W. (1). Rodzice powoda nie wyrazili zgody na trenowanie przez niego motocrossu, więc W. W. zajął się wyczynową jazdą na rowerze.

(przesłuchanie przedstawicielki ustawowej powoda – k. 52 płyta CD 01:13:58-01:23:04
w zw. z 00:05:26-00:35:01 wyjaśnień informacyjnych, przesłuchanie przedstawiciela ustawowego powoda – k. 52 płyta CD 01:23:04-01:34:28 w zw. wyjaśnieniami informacyjnymi 00:36:52-00:51:16 i 00:36:52-00:43:19)

W chwili śmierci D. W. (1) miał 25 lat, a powód niespełna 5 lat.

(bezsporne)

W domu rodziców powoda pozostał kask i rękawiczki D. W. (1). (...) powoda z drugiego małżeństwa nie pozwalają ich wyrzucić. Trzymają w pokojach plakaty zmarłego brata.

(przesłuchanie przedstawicielki ustawowej powoda – k. 52 płyta CD 01:13:58-01:23:04
w zw. z 00:05:26-00:35:01 wyjaśnień informacyjnych)

Powód wraz z rodzicami odwiedza grób zmarłego brata 2-3 razy w roku. Wspomina zmarłego brata, dopytuje się rodziców o jego życie, rozmawia o nim z braćmi przyrodnimi. Powód zwierza się matce, że jest mu przykro, że D. nie ma i nie może mieć z nim takich relacji, jak z pozostałymi braćmi.

(przesłuchanie przedstawicielki ustawowej powoda – k. 52 płyta CD 01:13:58-01:23:04
w zw. z 00:05:26-00:35:01 wyjaśnień informacyjnych, przesłuchanie przedstawiciela ustawowego powoda – k. 52 płyta CD 01:23:04-01:34:28 w zw. wyjaśnieniami informacyjnymi 00:36:52-00:51:16 i 00:36:52-00:43:19)

Powód utrzymuje kontakty z pozostałymi braćmi przyrodnimi. Mają dobre relacje.

(przesłuchanie przedstawicielki ustawowej powoda – k. 52 płyta CD 01:13:58-01:23:04
w zw. z 00:05:26-00:35:01 wyjaśnień informacyjnych, przesłuchanie przedstawiciela ustawowego powoda – k. 52 płyta CD 01:23:04-01:34:28)

Powód wezwał pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia w kwocie 30.000 zł. Pismem z dnia 23 października 2015 r. ubezpieczyciel odmówił zapłaty.

(bezsporne, nadto kopia wezwania – k. 13-15, decyzji – k. 16)

Przedmiotowy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych dowodów, które uznał za wiarygodne.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka D. W. (2) odnośnie relacji między powodem, a zmarłym bratem. Świadek jest byłą żoną ojca powoda, z którym jest skonfliktowana od czasu podziału majątku wspólnego. Świadek przyznała, że jest skłócona
z byłym mężem. Zeznania świadka były tendencyjne i nacechowane niechęcią do powoda
i jego rodziny. Pomimo, że mieszkała wspólnie z powodem w jednym domu i czasami się nim opiekowała, stwierdziła, że nie pamięta, jak ma na imię, nazywając go „jakimś chłopcem”. Zeznała, że D. W. (1) nie był już małym dzieckiem, kiedy jego ojciec postanowił się związać z inną kobietą, która „zajęła miejsce mamy” i „nasz wspólnie wybudowany dom”. Według świadka, powoda i zmarłego brata nie łączyły „żadne” relacje, a co więcej, D. W. (1) nie lubił powoda i „tego drugiego”. Świadek zeznała również, że ojciec wyrzucił D. W. (1) z domu. Sąd ustalił natomiast, że E. W. nabył dla syna mieszkanie w bloku (czego świadek nie kwestionowała, stwierdziła natomiast, że syn nie miał za co go utrzymać). Zeznania świadka były przy tym mało stanowcze. Świadek zeznała,
że nie wie nic o prezentach dla powoda od D. W. (1), ale następnie sprecyzowała,
że nie może tego powiedzieć „na pewno”. Świadek nie pamiętała, czy wspólnie spędzali święta, czy D. W. (1) był na urodzinach powoda, przy czym nie zaprzeczała, iż przez dłuższy czas mieszkali w jedynym domu, a zatem trudno przyjąć, aby faktycznie nie miała wiedzy w powyższych kwestiach. Jakkolwiek rodzice powoda byli zainteresowani wynikiem niniejszego procesu, to jednak ich zeznania były bardziej wyważone, spójne, a poza tym byli bezpośrednimi obserwatorami relacji pomiędzy braćmi oraz towarzyszyli powodowi przez cały okres od śmierci brata do procesu.

W odpowiedzi na pozew pozwany złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychologa dziecięcego, lecz na terminie rozprawy cofnął go.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.

W niniejszej sprawie podstawę żądania powoda stanowi przepis art. 448 k.c.
w zw. z art. 24 § 1 k.c. Śmierć brata powoda miała bowiem miejsce przed dniem
3 sierpnia 2008 roku, to jest przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 30 maja 2008 roku
o zmianie ustawy – Kodeks Cywilny i niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 116 poz. 731),
na mocy której został wprowadzony do art. 446 § 4 k.c.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 października 2010 r. w sprawie o sygn. akt
III CZP 76/10 (OSNC-ZD 2011/2/42, LEX nr 604152) orzekł, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 roku. Stanowisko to jest utrwalone w orzecznictwie. (m.in. postanowienie SN z dnia 5 stycznia 2017 r., I CSK 444/16, LEX nr 2195668; uchwała SN z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, OSP 2012/3/32, LEX nr 852341; chwała z dnia
12 grudnia 2013 r., III CZP 74/13, OSNC 2014/9/88, LEX nr 1405242).

W przedmiotowej sprawie pozwany odpowiada jako ubezpieczyciel sprawcy zdarzenia stosownie do art. 822 k.p.c. i art. 19 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 22 maja 2003 r.
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. 2016/2060 z zm.). Nie kwestionował, że w dacie zdarzenia udzielał ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej sprawcy zdarzenia, w wyniku którego śmierć poniósł D. W. (1). Wskazał natomiast, iż powoda nie łączyła z bratem więź, której zerwanie uzasadniałoby wypłatę zadośćuczynienia.

W wyroku z dnia 14 stycznia 2010 r. (IV CSK 307/09, OSP 2011/2/15, LEX
nr 599865), Sąd Najwyższy wyjaśnił, iż do katalogu dóbr osobistych należy np. prawo
do intymności i prywatności, płeć człowieka, prawo do planowania rodziny, tradycja rodzinna, pamięć o osobie zmarłej. Trudno byłoby znaleźć argumenty sprzeciwiające się zaliczeniu do tego katalogu także więzi rodzinnych. Więzi te stanowią fundament prawidłowego funkcjonowania rodziny i podlegają ochronie prawnej (art. 18 i 71 Konstytucji RP, art. 23 k.r.o.). Skoro dobrem osobistym w rozumieniu art. 23 k.c. jest kult pamięci osoby zmarłej, to - a fortiori - może nim być także więź miedzy osobami żyjącymi. Nie ma zatem przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami rodziny pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. (zob. też wyrok SN z dnia 15 marca 2012 r.,
I CSK 314/11, LEX nr 1164718, wyrok SA w Lublinie z dnia 7 listopada 2012 r.,
I ACa 488/12, LEX nr 1237242).

Przy ocenie, jaka suma jest, w rozumieniu art. 448 k.c., odpowiednia tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę spowodowaną naruszeniem dóbr osobistych, należy mieć na uwadze rodzaj dobra, które zostało naruszone oraz charakter, stopień nasilenia i czas trwania doznawania przez osobę, której dobro zostało naruszone, ujemnych przeżyć psychicznych spowodowanych naruszeniem. Uszczegóławiając te kryteria na potrzeby sprawy, w której zdarzeniem wywołującym krzywdę jest śmierć osoby najbliższej wskazać należy, że okoliczności wpływające na wysokość świadczenia z art. 448 k.c. to m.in.: dramatyzm doznań osób bliskich zmarłego, poczucie osamotnienia, cierpienia moralne
i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rola jaką w rodzinie pełniła osoba zmarłego, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem odejścia (np. nerwicy, depresji), roli pełnionej w rodzinie przez osobę zmarłą, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego (wyrok SA w Gdańsku z dnia 24 sierpnia 2012 r., V ACa 646/12,
LEX nr 1220462, zob. też wyrok SA w Lublinie z dnia 16 października 2012 r.,
I ACa 435/12, LEX nr 1237230). Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia należy zatem wziąć pod uwagę szereg czynników, takich jak: rodzaj naruszonego dobra osobistego, formę naruszenia, intensywność negatywnych przeżyć psychicznych pokrzywdzonego, wpływu naruszenia na społeczną pozycję pokrzywdzonego, potrzebę udzielenia satysfakcji adekwatnej do jego statusu majątkowego i możliwości finansowych sprawcy naruszenia. Wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne. Samo zaś zadośćuczynienie nie jest automatyczną konsekwencją wyrządzenia szkody, w kompetencji sądu pozostaje zaś uznanie czy osobie, której szkoda została wyrządzona, w kontekście całokształtu okoliczności faktycznych danego przypadku należy się zadośćuczynienie i w jakiej wysokości (wyrok SN z 18 lutego 2010 r.,
II CSK 434/09, LEX nr 602683, wyrok SN z dnia 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07,
LEX nr 461725, wyrok SN z 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07, LEX nr 369691).

Ustalając wysokość należnego zadośćuczynienia, Sąd wziął także pod uwagę,
iż zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać pewną ekonomicznie odczuwalną wartość (wyrok SA
w Katowicach z dnia 21 listopada 2007 r., I ACa 617/07, LEX nr 795203; wyrok SA w Łodzi z dnia 7 września 2012 r., I ACa 640/12, LEX nr 1220559).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać,
że śmierć D. W. (1) była dla powoda bardzo dużą i odczuwalną stratą. W niniejszej sprawie Sąd nie miał wątpliwości, że powoda łączyła ze zmarłym bratem silna więź emocjonalna, której zerwanie było źródłem krzywdy dla powoda. W dacie śmierci D. W. (1) powód miał 5 lat. Przez pierwsze trzy lata życia, mieszkał wraz z D. W. (1) w jednym domu. Spędzali wspólnie święta, urodziny. Również
po wyprowadzce D. W. (1), miał on częsty kontakt z powodem. Mieli bardzo dobre relacje. D. W. (1) bawił się z młodszym bratem, dawał mu prezenty, brał na ręce
i na kolana, zabierał powoda na przejażdżki motorem, kupował mu prezenty. Powód „biegał” za starszym bratem, towarzyszył mu przy naprawach motoru. D. W. (1) był utytułowanym zawodnikiem motocross, autorytetem dla powoda, który również z wiekiem zapragnął uprawiać ten sport. Rodzice nie wyrazili zgody na udział powoda w zawodach motocrossowych, jednakże nadal wykazuje on, podobnie jak zmarły brat, zainteresowanie sportami ekstremalnymi, gdyż jeździ wyczynowo na rowerze. Po śmierci D. W. (1), powód pytał się matki o zmarłego brata, o jego życie, zachował pamiątki po nim, trzyma
w pokoju plakat z jego zdjęciem. Z powyższego wynika, że powód pomimo wieku dziecięcego był silnie związany ze starszym D. W. (1). Nie można przy tym uznać, że 5-letnie dziecko nie pojmuje czym jest strata bliskiej osoby i w związku z tym nie doznaje wówczas krzywdy, tym bardziej, że w wyniku nagłej, tragicznej śmierci brata powód stracił możliwość dorastania przy nim, cieszenia się obecnością starszego brata w dorosłym życiu. W tym wieku powód był bowiem w stanie wyrażać swoje zainteresowania, sympatie, zabiegać o uwagę starszego brata. Strata D. W. (1) była zatem dla powoda źródłem odczuwalnej krzywdy. Z drugiej strony Sąd miał na uwadze, iż 5-letnie dziecko może nie do końca zdawać sobie sprawę z rzeczywistego rozmiaru tragedii, jaką jest strata bliskiego członka rodziny, a od śmierci D. W. (1) upłynął znaczny okres czasu. Ponadto powód miał wsparcie w rodzicach i pozostałych braciach rodzonych jak i przyrodnich.

W tym stanie faktycznym Sąd doszedł do przekonania, że kwota 10.000 zł stanowi wymierną rekompensatę krzywdy powoda, nie będąc przy tym kwotą wygórowaną.

O obowiązku zapłaty odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c.
w zw. z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych). W niniejszej sprawie decyzją z 23 października 2015 r. pozwany odmówił zapłaty zadośćuczynienia, wobec czego roszczenie powodów stało się wymagalne od następnego dnia. Sąd nie podziela przy tym stanowiska pozwanego, iż zadośćuczynienie jest wymagalne od dnia wyrokowania.

Orzecznictwo jest w tym zakresie rozbieżne, część orzeczeń wskazuje,
że zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę jest wymagalne dopiero z dniem wyrokowania przez Sąd. Zobowiązany zatem dopiero od tego dnia pozostaje w opóźnieniu
w zapłacie zasądzonego zadośćuczynienia i tym samym dopiero od tego dnia należą się
od niego odsetki za opóźnienie (zob. wyroki SN z dnia 8 grudnia 1997 r., I CKN 361/97,
LEX nr 477638, z dnia 20 marca 1998 r., II CKN 650/97, LEX nr 477665, z dnia 4 września 1998 r., II CKN 875/97, LEX nr 477579, z dnia 9 września 1999 r., II CKN 477/98,
LEX nr 477661).

W innych, bardziej aktualnych orzeczeniach, przyjmuje się natomiast,
że zadośćuczynienie za krzywdę zobowiązany ma zapłacić, z zastrzeżeniem wyjątków - obecnie wynikających z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - niezwłocznie po wezwaniu przez uprawnionego (art. 455 in fine k.c.), w związku z czym odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia powinny być zasądzone od dnia, w którym zobowiązany ma zadośćuczynienie zapłacić (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 18 września 1970 r., II PR 257/70, OSNC 1971/6/103, z dnia
12 lipca 2002 r., V CKN 1114/00, LEX nr 56055, z dnia 18 lutego 2010 r., II CSK 434/09, LEX 602683). Warto przy tym przytoczyć stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy
w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 lutego 2011 r. (I CSK 243/10, LEX nr 848109) zgodnie
z którym, jeżeli powód żąda od pozwanego zapłaty określonej kwoty tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od danego dnia, poprzedzającego dzień wyrokowania, odsetki te powinny być zasądzone zgodnie z żądaniem pozwu, o ile tylko w toku postępowania zostanie wykazane, że dochodzona suma rzeczywiście się powodowi należała tytułem zadośćuczynienia od wskazanego przez niego dnia. Stanowisko to, w ocenie Sądu, należy uznać za trafne. Przyjęcie bowiem koncepcji, iż odsetki należą się od daty wyrokowania, stanowiłoby, zdaniem Sądu, premiowanie dłużników nieskłonnych do wypłacania niewątpliwe należnych sum odszkodowania i zadośćuczynienia.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. 2016/623 ze zm.) w zw. z art. 100 zd. 1 k.p.c. Sąd nakazał pobranie od powoda kwoty 500 zł tytułem części nieuiszczonej opłaty sądowej. Powód wygrał proces w 40 %. Pozwany został zatem obciążony kwotą 500 zł stanowiącą 40 %
z nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu w wysokości 1.250 zł.

Na podstawie art. 102 k.p.c., Sąd odstąpił od obciążenia powoda kosztami zastępstwa procesowego oraz kosztami sądowymi w zakresie nieuwzględnionej części powództwa. Zgodnie z powołanym przepisem, w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 9 sierpnia 2012 r. (V CZ 26/12, LEX nr 1231638), przepis art. 102 k.p.c. wyraża zasadę słuszności w orzekaniu o kosztach, stanowiąc wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Podstawę do jego zastosowania stanowią konkretne okoliczności danej sprawy, przekonujące o tym,
że w rozpoznawanym przypadku obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby niesłuszne, czy wręcz niesprawiedliwe. Art. 102 k.p.c. znajduje zastosowanie „w wypadkach szczególnie uzasadnionych”, które nie zostały ustawowo zdefiniowane i są każdorazowo oceniane przez sąd orzekający na tle okoliczności konkretnej sprawy. Do okoliczności tych zalicza się m.in. sytuację majątkową i osobistą strony, powodującą, że obciążenie jej kosztami może pozostawać w kolizji z zasadami współżycia społecznego. Przy zastosowaniu art. 102 k.p.c. mogą być również brane pod uwagę okoliczności dotyczące charakteru sprawy (zob. też postanowienie SN z dnia 26 września 2012 r., II CZ 95/12, LEX nr 1232771, postanowienie SN z dnia 14 września 2012 r.,
I UZ 86/12, LEX nr 1228427). W postanowieniu z dnia 26 września 2012 r. (II CZ 100/12, LEX nr 1232760) Sąd Najwyższy wskazał, iż ocena, czy w sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony należy do swobodnej decyzji sądu ze względu na konieczność zapewnienia poczucia sprawiedliwości oraz realizacji zasady słuszności.

W niniejszej sprawie, biorąc pod uwagę, iż powód przegrał proces w przeważającej części, obciążenie go kosztami zastępstwa strony przeciwnej i kosztami sądowymi podważałoby kompensacyjną funkcję zadośćuczynienia. Sąd miał przy tym na uwadze, iż powód jest małoletni, pozostaje na utrzymaniu rodziców oraz został zwolniony od kosztów sądowych w całości.