Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 sierpnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że E. T. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 30 kwietnia 2014 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczona rozpoczęła wykonywanie działalności gospodarczej od 30 kwietnia 2014 r. w zakresie: artystyczna i literacka działalność twórcza. Z dokumentów zaewidencjonowanych w systemie informatycznym Zakładu wynika, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego od 30 kwietnia 2014 r. z kodem tytułu ubezpieczenia 0510 00 – osoba prowadząca działalność gospodarczą, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Ponadto obliczyła i rozliczyła za siebie składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: kwiecień 2014 r. od podstawy wymiaru składek w wysokości 190 zł, maj 2014 r., lipiec 2014 r. od podstawy wymiaru składek w wysokości 5.700 zł, czerwiec 2014 r. od podstawy wymiaru składek w wysokości 1.900 zł. Organ rentowy dodał, że ubezpieczona miała rozpocząć działalność gospodarczą od dnia 30 kwietnia 2014 r., natomiast już od 11 czerwca 2014 ubezpieczona wystąpiła z wnioskiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego i rodzicielskiego.

ZUS I Oddział dodał, że z dokumentów zaewidencjonowanych w systemie informatycznym Zakładu wynika, iż przed datą kiedy wnioskodawczyni miałaby rozpocząć prowadzenie działalności ubezpieczona nie była zatrudniona i nie posiadała tytułu do ubezpieczenia chorobowego, z którego wypłaca się świadczenia w związku z ciążą i macierzyństwem. Organ rentowy powziął wątpliwości co do faktycznego podjęcia oraz prowadzenia przez E. T. działalności gospodarczej od 30 kwietnia 2014 r.

/decyzja – k. 14 – 15 akt ZUS/

Wnioskodawczyni E. T. reprezentowana przez adwokata zakwestionowała zasadność powyższej decyzji i w dniu 16 września 2014 r. złożyła od niej odwołanie. Zaskarżonej decyzji zarzuciła: błąd w ustaleniach faktycznych i dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego polegającej na uznaniu, iż skarżąca nie rozpoczęła prowadzenia działalności gospodarczej, podczas gdy na okoliczność faktycznie prowadzonej działalności zostały przedłożone faktury nr (...) z 30 kwietnia 2014 r., 1/05/2014 z dnia 31 maja 2014 r., 1/06/2014 z dnia 10 czerwca 2014 r., potwierdzenia przelewów, a także złożone wyjaśnienia skarżącej, świadczące o wykonywaniu działalności gospodarczej przez skarżącą.

W konsekwencji wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i zwrot kosztów postępowania według norm przepisanych – na podstawie § 6 rozporządzenia z dnia 28.09.2002 r.

/odwołanie – k. 2 – 7 akt ZUS/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 16 września 2014 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumenty wskazane w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 18/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni E. T. urodziła się (...)

/okoliczność bezsporna/

Ubezpieczona posiada wykształcenie wyższe. Ukończyła w 2010 r. Akademię (...) i uzyskała tytuł magistra.

/ zeznania wnioskodawczyni z dnia 16 kwietnia 2015 r. – 00:03:40 – 00:24:39 – płyta CD – k. 30, zeznania wnioskodawczyni z dnia 7 marca 2017 r. – 00:05:09 – 00:09:14 – płyta Cd – k. 152/

Ubezpieczona po zakończeniu studiów w październiku 2010 r. rozpoczęła staż, na który została skierowana z Powiatowego Urzędu Pracy, od czerwca 2011 r. do stycznia 2012 r. była zatrudniona jako grafik w firmie (...). Ubezpieczona pracowała w w/w firmie podczas pierwszej ciąży.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 16 kwietnia 2015 r. – 00:03:40 – 00:24:39 – płyta CD – k. 30, zeznania wnioskodawczyni z dnia 7 marca 2017 r. – 00:05:09 – 00:09:14 – płyta Cd – k. 152, zeznania M. Ż. z dnia 23 czerwca 2015 r. – 00:13:37 – 00:23:15 – płyta CD – k. 42, zeznania wnioskodawczyni z dnia 13 lipca 2016 r. – 00:25:55 – 00:36:46 – płyta CD – k. 80/

Bezpośrednio przed podjęciem działalności gospodarczej ubezpieczona nigdzie nie pracowała.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 13 lipca 2016 r. – 00:25:55 – 00:36:46 – płyta CD – k. 80, zeznania wnioskodawczyni z dnia 7 marca 2017 r. – 00:05:09 – 00:09:14 – płyta Cd – k. 152/

Wnioskodawczyni podjęła działalność gospodarczą od dnia 30 kwietnia 2014 r. pod nazwą E. T. MiYart. Przedmiotem działalności jest artystyczna i literacka działalność twórcza. Działalność jest wykonywana w Ł. przy ul. (...) lok. 51.

/wydruk z (...) k. 1 akt ZUS, zeznania M. Ż. z dnia 23 czerwca 2015 r. – 00:13:37 – 00:23:15 – płyta CD – k. 42, zeznania świadka P. T. z dnia 23 czerwca 2015 r. - 00:33:37 – 00:55:02 – płyta CD – k. 42/

Ubezpieczona zadeklarowała za siebie składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: kwiecień 2014 r. od podstawy wymiaru składek w wysokości 190 zł, maj 2014 r., lipiec 2014 r. od podstawy wymiaru składek w wysokości 5.700 zł, czerwiec 2014 r. od podstawy wymiaru składek w wysokości 1.900 zł.

/okoliczność bezsporna/

Mąż wnioskodawczyni w styczniu 2014 r. stracił pracę i rozpoczął prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Współpracował z A. J. od stycznia 2014 r. – pisał program do aplikacji. Była to aplikacja do urządzeń mobilnych dla O. Banku. W styczniu 2014 r. z A. J. nad projektem – aplikacji do urządzeń mobilnych dla O. Banku pracował grafik R. B. w ramach zawartej umowy o współpracę. Opracował logotyp i koncept projektu. Za przygotowanie projektu otrzymywał wynagrodzenie w wysokości około 5000 zł netto. Firma (...) poszukiwała kolejnego grafika komputerowego, który współtworzyłby projekt graficzny do programu przygotowanego przez męża ubezpieczonej – P. T.. Mąż wnioskodawczyni polecił jako grafika komputerowego ubezpieczoną – E. T..

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 16 kwietnia 2015 r. – 00:03:40 – 00:24:39 – płyta CD – k. 30, zeznania wnioskodawczyni z dnia 13 lipca 2016 r. – 00:25:55 – 00:36:46 – płyta CD – k. 80, zeznania wnioskodawczyni z dnia 23 sierpnia 2016 r. – 07:36 – 00:19:04 – płyta CD – akta sądowe, zeznania wnioskodawczyni z dnia 7 marca 2017 r. – 00:05:09 – 00:09:14 – płyta Cd – k. 152, zeznania świadka P. T. z dnia 23 czerwca 2015 r. - 00:33:37 – 00:55:02 – płyta CD – k. 42, zeznania świadka A. J. z dnia 24 września 2015 r. – 00:03:19 – 00:31:12 – płyta CD – k. 6, zeznania świadka R. B. z dnia 22 grudnia 2016 r. – 00:01:29 – 00:18:05 – płyta Cd – k. 145/

Wnioskodawczyni w ramach prowadzonej działalności gospodarczej rozpoczęła współpracę z A. J. w kwietniu 2014 r. Współpraca trwała od końca kwietnia 2014 r. do czerwca 2014 r. Ubezpieczona w ramach współpracy otrzymywała szkice koncepcyjne i przygotowywała projekt graficzny do programu napisanego przez swojego męża. Stworzyła graficzny projekt aplikacji mobilny bank. Był to duży projekt i był przewidziany na 3 lata. Podczas pracy nad projektem E. T. kilkakrotnie widziała się z A. J. w celu omówienia szczegółów.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 16 kwietnia 2015 r. – 00:03:40 – 00:24:39 – płyta CD – k. 30, zeznania wnioskodawczyni z dnia 13 lipca 2016 r. – 00:25:55 – 00:36:46 – płyta CD – k. 80, zeznania wnioskodawczyni z dnia 23 sierpnia 2016 r. – 07:36 – 00:19:04 – płyta CD – akta sądowe, zeznania wnioskodawczyni z dnia 7 marca 2017 r. – 00:05:09 – 00:09:14 – płyta Cd – k. 152, projekt – k. 26, k. 129 – 140, zeznania świadka P. T. z dnia 23 czerwca 2015 r. - 00:33:37 – 00:55:02 – płyta CD – k. 42, faktury – k. 45 – 48, zeznania świadka A. J. z dnia 24 września 2015 r. – 00:03:19 – 00:31:12 – płyta CD – k. 65, dokumentacja – k. 24/

Ubezpieczona przy wykonywaniu projektu pracowała w domu. Wykorzystywała do pracy komputer i programy graficzne, które zakupiła jeszcze podczas studiów. W ramach w/w współpracy ubezpieczona E. T. uzyskała w maju przychód w wysokości 5700 zł miesięcznie.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 16 kwietnia 2015 r. – 00:03:40 – 00:24:39 – płyta CD – k. 30, zeznania wnioskodawczyni z dnia 13 lipca 2016 r. – 00:25:55 – 00:36:46 – płyta CD – k. 80, zeznania wnioskodawczyni z dnia 23 sierpnia 2016 r. – 07:36 – 00:19:04 – płyta CD – akta sądowe, zeznania wnioskodawczyni z dnia 7 marca 2017 r. – 00:05:09 – 00:09:14 – płyta Cd – k. 152, zeznania świadka P. T. z dnia 23 czerwca 2015 r. - 00:33:37 – 00:55:02 – płyta CD – k. 42, projekt – k. 26, zeznania świadka A. J. z dnia 24 września 2015 r. – 00:03:19 – 00:31:12 – płyta CD – k. 65/

Wnioskodawczyni w ramach prowadzonej działalności prowadziła rozmowy mające na celu nawiązanie przez nią współpracy jako grafikiem komputerowym z M. Ż., T. G..

/zeznania M. Ż. z dnia 23 czerwca 2015 r. – 00:13:37 – 00:23:15 – płyta CD – k. 42, zeznania T. G. z dnia 23 czerwca 2015 r. – 00:23:15 – 00:33:37 – płyta CD – k. 42/

Wnioskodawczyni zakładając działalność gospodarczą była w ciąży. O ciąży dowiedziała się w październiku 2013 r.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 16 kwietnia 2015 r. – 00:03:40 – 00:24:39 – płyta CD – k. 30, zeznania wnioskodawczyni z dnia 7 marca 2017 r. – 00:05:09 – 00:09:14 – płyta Cd – k. 152, zeznania świadka P. T. z dnia 23 czerwca 2015 r. - 00:33:37 – 00:55:02 – płyta CD – k. 42, karta przebiegu ciąży – k. 8 – 16, k. 38/

Nie było przeciwskazań zdrowotnych dla podjęcia przez ubezpieczoną działalności gospodarczej i wykonywania pracy grafika podczas ciąży.

/zeznania świadka M. K. z dnia 13 lipca 2016 r. – 00:02:20 – 00:20:37 – płyta CD – k. 80/

Podczas ciąży ubezpieczona przebywała w szpitalu w okresach: od 11 października 2013 r. do 16 października 2013 r. w Klinice (...), Rozrodczości i (...) Płodu oraz od 18 listopada 2013 r. do 20 listopada 2013 r. i od 13 maja 2014 r. do 15 maja 2015 r. w Instytucie Centrum (...).

/dokumentacja medyczna – k. 54, k. 56, karta przebiegu ciąży – k. 8 – 16, k. 38, zeznania świadka M. K. z dnia 13 lipca 2016 r. – 00:02:20 – 00:20:37 – płyta CD – k. 80/

Wnioskodawczyni urodziła dziecko w dniu 11 czerwca 2014 r. i wystąpiła o wypłatę zasiłku macierzyńskiego i rodzicielskiego za okres od 11 czerwca 2014 r. do 9 czerwca 2015 r.

/okoliczność bezsporna, karta przebiegu ciąży – k. 38/

Wnioskodawczyni z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności osiągnęła w 2014 r. przychody: w kwietniu: 2140 zł, w maju: 5700 zł, w czerwcu: 2000 zł.

/przychody – k. 44, faktura – k. 45 – 48/

Po urlopie macierzyńskim wnioskodawczyni podjęła ponownie działalność gospodarczą.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 7 marca 2017 r. – 00:05:09 – 00:09:14 – płyta Cd – k. 152/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych w aktach dokumentów, zeznań wnioskodawczyni oraz zeznań świadków. Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę w całości, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał, że jest on wystarczający by wyjaśnić sporną okoliczność – a mianowicie czy wnioskodawczyni od 30 kwietnia 2014 r. faktycznie prowadzi działalność gospodarczą, czy też zarejestrowała działalność w celu dokonania z tego tytułu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i uzyskania świadczeń z ubezpieczenia w związku z ciążą. Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom świadków, w których wskazali na realne wykonywanie działalności gospodarczej w spornym okresie. W ocenie Sądu zeznania świadków w niniejszej sprawie są jasne, logiczne. Kwestie wątpliwe dotyczące wykonywania działalności gospodarczej świadkowie wyjaśnili wymieniając spójnie rodzaje wykonywanych usług przez firmę skarżącej. Dodać należy, że dokumenty stanowiące podstawę dokonanych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych (poza projektem graficznym) nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a Sąd nie znalazł powodów do tego, by z urzędu odmówić im pełnej wartości dowodowej. Jeśli chodzi zaś o projekt graficzny dotyczący aplikacji mobilny bank to świadek R. B. jednoznacznie wypowiedział się, że nie sporządzał on tego konkretnego projektu, przygotował on jedynie logotyp i koncept tego projektu, zaś z zeznań pozostałych świadków oraz ubezpieczonej wynika jednoznacznie, że dalszą część projektu (załączoną do akt sprawy) przygotowywała ubezpieczona. Brak jest jakichkolwiek dowodów na to, że ktoś inny przygotował projekt graficzny załączony do akt sprawy.

Sąd oddalił wniosek dowodowy organu rentowego zgłoszony na ostatnim terminie rozprawy w zakresie zobowiązania świadka J. do przedstawienia informacji dotyczących współpracy z innymi grafikami w okresie przed i po współpracy z ubezpieczoną, jako spóźniony i zmierzający wyłącznie do przewleczenia postepowania. Strona była bowiem od początku reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, świadek J. był przesłuchiwany w sprawie w 2015 r, zeznawał na okoliczności współpracy z grafikami, zatem nic nie stało na przeszkodzie, by wówczas złożyć stosowne wnioski, bądź zadać w tym zakresie pytania świadkowi.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie w świetle zgromadzonego materiału dowodowego zasługuje na uwzględnienie i powoduje zmianę zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887 ze zm.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Na mocy art. 13 pkt 4 Ustawy osoby prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.

Z mocy art. 11 ust. 2 ubezpieczeniu chorobowemu osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie na swój wniosek.

Okres podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom określa przepis art. 13 pkt 4 zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.), osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Stosownie do art. 18 ust. 8 podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Z mocy art. 18a ust. 1 podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 (to jest osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych), w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Stosownie do treści art. 20 ust. 3 w/w ustawy, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10.

W rozpoznawanej sprawie spór dotyczył tego czy odwołująca faktycznie wykonuje działalność gospodarczą, co skutkuje obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu.

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii wskazać w pierwszej kolejności należy na definicję działalności gospodarczej zawartą w art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r., Nr 220, poz. 1447 ze zm.). Działalnością gospodarczą w rozumieniu tej ustawy jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

W orzecznictwie przyjmuje się, że cechami działalności gospodarczej są: 1) zawodowy (a więc stały) charakter, 2) związana z nią powtarzalność podejmowanych działań, 3) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania i 4) uczestnictwo w obrocie gospodarczym /por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 6 grudnia 1991 r., sygn. III CZP 117/91, opubl. OSNCP 1992 nr 5, poz. 65/. Podkreśla się także, iż dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą konieczne jest łączne zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych: zarobkowości, zorganizowania i ciągłości. Brak którejkolwiek z nich oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej. Przesłanka wykonywania działalności gospodarczej w sposób ciągły nie jest rozumiana jako konieczność jej wykonywania bez przerwy, lecz jako zamiar powtarzalności określonych czynności w odróżnieniu od ich przypadkowości, sporadyczności lub okazjonalności. Przyjmuje się zatem, że działalność gospodarcza z założenia jest działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i nastawioną na nieokreślony z góry okres czasu, a ponadto związana jest z nią konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego. Nie uznaje się więc za działalność gospodarczą: działalności okresowej i sporadycznej /por. wyrok Sądu Najwyższego z 30 listopada 2005 r., sygn. I UK 95/05, opubl. Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 19-20, poz. 311, str. 863; postanowienie Sądu Najwyższego z 17 lipca 2003 r., sygn. II UK 111/03, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2003, Nr 17, poz. 1; wyrok NSA z dnia 19 marca 1991 r., (...) SA/Wa 898/90, (...) 1992, nr 3-4, poz. 58; wyrok NSA z dnia 17 września 1997 r., (...) SA/Wa (...), Pr. Gosp. 1998, nr 1, s. 32/.

Wykonywanie (prowadzenie) działalności gospodarczej w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obejmuje nie tylko faktyczne wykonywanie czynności należących do zakresu tej działalności, lecz także czynności zmierzające do zaistnienia takich czynności gospodarczych (czynności przygotowawczych). Na przykład, prowadzenie działalności gospodarczej występuje zarówno w okresach faktycznego wykonywania usług, jak też w okresach wykonywania innych czynności związanych z działalnością - takich jak poszukiwanie nowych klientów, zamieszczanie ogłoszeń w prasie, załatwianie spraw urzędowych. Wszystkie te czynności pozostają w ścisłym związku z działalnością usługową, bowiem zmierzają do stworzenia właściwych warunków do jej wykonywania (porównaj wyrok SA w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2003 r., III AUa 1531/03, OSA w B. 2004 nr 1, s. 51; por. też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca 2003 r., II UK 111/03, Monitor Prawa Pracy-wkładka 2004 nr 7, poz. 16, według którego, faktyczne niewykonywanie działalności gospodarczej w czasie oczekiwania na kolejne zamówienie lub w czasie ich poszukiwania, nie oznacza zaprzestania prowadzenia takiej działalności i nie powoduje uchylenia obowiązku ubezpieczenia społecznego).

Niewątpliwie w ocenie, czy były podejmowane czynności zmierzające bezpośrednio do prowadzenia działalności gospodarczej, należy uwzględniać wszelkie okoliczności sprawy, w tym także zamiar osoby prowadzącej działalność gospodarczą. W wyroku z dnia 30 kwietnia 1997 r., (...) SA 46/96 (Przegląd Orzecznictwa (...) 1998 nr 2, poz. 48), Naczelny Sąd Administracyjny trafnie wskazał, że w razie uznania za zaprzestanie działalności gospodarczej innych zdarzeń niż jej likwidacja, należy brać pod uwagę nie tylko okoliczności obiektywne, ale także subiektywne, tzn. zamiar podatnika.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy wskazał, że skarżąca zarejestrowała działalność gospodarczą jedynie w celu możliwości zgłoszenia z tego tytułu do ubezpieczeń społecznych z wysoką podstawą składek i skorzystanie w związku z tym z wyższych świadczeń z ubezpieczenia w związku z ciążą. Organ zakwestionował fakt prowadzenia działalności gospodarczej.

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle poczynionych ustaleń faktycznych, wynika, że odwołująca faktycznie prowadziła działalność gospodarczą w spornym okresie. Skarżąca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się wykonywaniem projektów graficznych np. stron internetowych, aplikacji mobilnych. Jak ustalono wnioskodawczyni posiada odpowiednie kwalifikacje, wykształcenie do tego aby prowadzić działalność zgodną z profilem o jakim mowa w centralnej ewidencji działalności gospodarczej. Fakt zawarcia umowy o współpracę z A. J. potwierdzili świadkowie. Należy podkreślić, że świadek A. J. jest osobą obcą wobec skarżącej i nie miał żadnego interesu, by zeznawać na korzyść którejkolwiek ze stron. Ponadto organ rentowy nie podważył zeznań tego świadka jak i pozostałych świadków przesłuchanych w niniejszym postępowaniu.

W dacie rozpoczynania działalności gospodarczej wnioskodawczyni była w ciąży. W ocenie Sądu czymś naturalnym i uzasadnionym okolicznościami było podjecie przez wnioskodawczynię prowadzenia działalności gospodarczej w branży, w której posiadała odpowiednie kwalifikacje. Rodzaj działalności jaką wykonywała, zdaniem Sądu był możliwy do rzeczywistego wykonywania przez skarżącą nawet w stanie ciąży. Nie były to wszak ciężkie prace. Wskazać dodatkowo należy, że stan zdrowia również pozwalał wnioskodawczyni na wykonywanie takich usług. Lekarz jednoznacznie wypowiedział się, że brak było przeciwskazań do prowadzenia przez ubezpieczoną działalności i wykonywania pracy grafika komputerowego w okresie ciąży.

W ocenie Sądu wykonywana przez wnioskodawczynię działalność wykazuje cechy zorganizowania i ciągłości, zatem może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W zachowaniu wnioskodawczyni przede wszystkim uwidacznia zamiar dążenia (woli) do uczynienia z działalności gospodarczej stałego (ciągłego) źródła dochodu.

W uznaniu Sądu podjęte przez wnioskodawczynię czynności legalizujące działalność gospodarczą - wpis do ewidencji i zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych – stanowią formalne potwierdzenie faktu prowadzenia działalności gospodarczej, czego konsekwencją prawną jest możliwość skorzystania przez odwołującą się z zasiłku macierzyńskiego.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika w sposób oczywisty, że wnioskodawczyni podejmując działalność gospodarczą była w ciąży i oczekiwała na poród dziecka. Jednak argumenty podniesione przez organ rentowy, że wnioskodawczyni zarejestrowała działalność gospodarczą i podała wysoką podstawę składek na ubezpieczenia społeczne po to by móc skorzystać z wysokich świadczeń w związku z wiedzą, że jest w ciąży - w obliczu faktycznego wykonywania tej działalności nie mają znaczenia dla sprawy. Brak jest bowiem podstaw prawnych, które wykluczałyby możliwość podjęcia działalności gospodarczej przez kobiety w ciąży, chociażby jedynym powodem do jej podjęcia była możliwość uzyskania ochrony ubezpieczeniowej.

Organ rentowy, oprócz faktu prowadzenia przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej, zakwestionował także wysokość deklarowanej przez wnioskodawczynię podstawy składek na ubezpieczenia społeczne, w tym znaczeniu, że ocenił je jako powód, dla którego wnioskodawczyni zarejestrowała działalność gospodarczą aby właśnie móc skorzystać z tego tytułu ze świadczeń ubezpieczeniowych przysługujących po narodzinach dziecka wypłacanych od wysokiej podstawy.

Tymczasem zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 21 kwietnia 2010 r. II UZP 1/10, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.). Sąd Najwyższy wskazał, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu (art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy systemowej), a ubezpieczeniu chorobowemu na zasadzie dobrowolności (art. 11 ust. 2 ustawy systemowej). Objęcie ochroną ubezpieczeniową wiąże się z powstaniem obowiązku opłacania składek. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w myśl art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, określa zawsze podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, jedynie z ograniczeniem wynikającym z art. 20 ust. 3 ustawy (podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale). W rezultacie zakwestionowanie zadeklarowanej podstawy wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe powoduje także zakwestionowanie podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe. Analiza art. 18 ustawy systemowej prowadzi do wniosku, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność została określona inaczej niż w przypadku ubezpieczonych, co do których podstawę tę odniesiono do przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9 i 10) lub kwoty uposażenia, wynagrodzenia bądź innego rodzaju świadczenia. Łączy się to ze specyfiką działalności prowadzonej na własny rachunek i trudnościami przy określaniu przychodu z tej działalności. Z tych względów określenie wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca pozostawił osobom prowadzącym pozarolniczą działalność, stanowiąc w art. 18 ust. 8 ustawy, że podstawę tę stanowi zadeklarowana kwota, z zastrzeżeniem jej dolnej granicy w wysokości 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (w brzmieniu obowiązującym przed 27 grudnia 2008 r.). W konsekwencji w przypadku tych ubezpieczonych obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ich wysokość nie są powiązane z osiągniętym faktycznie przychodem, lecz wyłącznie z istnieniem tytułu ubezpieczenia i zadeklarowaną przez ubezpieczonego kwotą, niezależnie od tego, czy ubezpieczony osiąga przychody i w jakiej wysokości. W odniesieniu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego tych osób ustawodawca zastrzegł, jak wskazano wyżej, górną kwotę graniczną podstawy wymiaru składek w wysokości 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Inaczej rzecz ujmując, wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób prowadzących działalność pozarolniczą w przedziale od 60% do 250% przeciętnego wynagrodzenia zależy wyłącznie od deklaracji ubezpieczonego, nie mając żadnego odniesienia do osiąganego przez te osoby przychodu . Po stronie osoby prowadzącej pozarolniczą działalność istnieje zatem uprawnienie do zadeklarowania w granicach zakreślonych ustawą dowolnej kwoty jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wobec czego sposób w jaki realizuje to uprawnienie zależy wyłącznie od jej decyzji. Ingerencja w tę sferę jakiegokolwiek innego podmiotu jest więc niedopuszczalna, chyba że ma wyraźne umocowanie w przepisach.

Wskazać należy, że orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że istnienie wpisu do ewidencji nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, jednakże prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jest traktowana jako prowadząca taką działalność. Domniemanie to może być obalone w drodze przeprowadzenia przeciwdowodu, który obciąża stronę twierdzącą o faktach przeciwnych twierdzeniom wynikającym z domniemania. Do sfery ustaleń faktycznych należy czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana, czy też zaprzestano jej prowadzenia lub w ogóle nie podjęto, co powoduje wyłączenie z obowiązku ubezpieczenia. Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność - w tym działalność gospodarczą - wynika bowiem z faktycznego prowadzenia tej działalności /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2007 r. sygn. III UK 133/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2008, Nr 7-8, poz. 114, str. 332; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010 r., sygn. I UK 240/09, LEX nr 585723; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2010 r. sygn. II UK 186/09, sygn. LEX nr 590235; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 r. sygn. I UK 221/09, LEX nr 585715/.

W niniejszej sprawie brak podstaw do uznania, iż w spornym okresie wnioskodawczyni działalności gospodarczej nie prowadziła, a co za tym idzie nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w spornym okresie. Organ rentowy nie wykazał, że wnioskodawczyni takiej działalności nie prowadziła i że nie zamierza obecnie jej prowadzić.

Zatem z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od 30 kwietnia 2014 r. odwołująca niewątpliwie, w ocenie Sądu, podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Jeszcze raz należy podkreślić, iż cechą prowadzenia działalności gospodarczej jest prowadzenie jej w sposób zorganizowany i ciągły. Jednocześnie osoba, która podjęła pozarolniczą działalność gospodarczą, podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo, jeżeli nie ma innego tytułu do ubezpieczeń, od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności do dnia jej zaprzestania, bez względu na to czy w ramach danej działalności osiąga przychody czy też ich nie osiąga, jeżeli pozostaje w gotowości do prowadzenia tej działalności.

W postępowaniu odwoławczym przed sądami powszechnymi prowadzonym w oparciu o przepisy postępowania cywilnego ciężar dowodu zgodnie z art. 6 k.c. spoczywa na ubezpieczonym, który z faktycznego niewykonywania działalności gospodarczej wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne.

W rozpoznawanej sprawie ubezpieczona udowodniła, iż od 30 kwietnia 2014 r. prowadziła działalność gospodarczą, w związku z czym Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie wnioskodawczyni za zasadne i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.

W przedmiocie kosztów Sąd Okręgowy orzekł w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z § 2 ust. 1 i 2 oraz §12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 r. Nr 461) i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz wnioskodawczyni kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Sąd orzekł w zakresie stawki minimalnej z uwagi na brak sprecyzowania wartości przedmiotu sporu.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu, wraz z aktami rentowymi i protokołami rozpraw.

K.K.-W.