Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 892/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 lutego 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
I Oddział w Ł. stwierdził, że M. S. nie podlega od dnia 23.10.2014 r. do dnia 31.12.2014 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek – S. D., podnosząc pozorność zawartej umowy o pracę mającej na celu jedynie uzyskanie przez M. S. pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z niezdolnością do pracy z powodu choroby, a nie zawartej w celu rzeczywistego świadczenia pracy. (decyzja k. 95 - 96 akt ZUS)

Od powyższej decyzji M. S. złożyła odwołanie do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 9 marca 2015 r. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że w okresie od dnia 23.10.2014 r. do dnia 31.12.2014 r. podlegała ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek. Ubezpieczona podkreśliła, że faktycznie podjęła pracę na podstawie spornej umowy jako kierowca taxi. Wnioskodawczyni wskazała, że posiadała wszelkie uprawnienia do wykonywania tego zawodu na terenie Ł. a wypadek, któremu uległa miał miejsce podczas wykonywania pracy kierowcy taxi. ( odwołanie k. 2 – 3)

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy podniósł argumenty wskazane w uzasadnieniu skarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie k. 2 -3)

Zainteresowany S. D. poparł odwołanie wnioskodawczyni. (protokół rozprawy z dnia 2.12.2015 r. oświadczenie zainteresowanego 00:03:18)

Na terminie rozprawy z dnia 6.02.2017 r. profesjonalny pełnomocnik wnioskodawczyni M. S. poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (protokół rozprawy z dnia 06.02.2017 r. oświadczenie pełnomocnika wnioskodawczyni 00:03:35)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił co następuje:

Wnioskodawczyni M. S. ukończyła szkolenie w (...) M. B. w Ł. i w dniu 31 października 2012 r. zdała egzamin z zakresu wykonywania transportu drogowego taksówką. (zaświadczenie k. 23 – 24 akt ZUS)

Ubezpieczona do sierpnia 2014 r. pobierała świadczenia z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w P.. (bezsporne)

Wnioskodawczyni od października 2013 r. zamieszkiwała w Ł.. We wcześniejszym okresie mieszkała w P.. Ubezpieczona przeprowadziła się do Ł., gdyż jej córka podjęła tu studia stacjonarne na Uniwersytecie Medycznym. Córka ubezpieczonej legitymuje się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności przyznanym na okres od 14.08.2014 r. do 08.09.2016 r. (zeznania wnioskodawczyni z dnia 2.12.2015 r. 00:08:27, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 6)

Zainteresowany J. D. od maja 2003 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie serwisu i montażu taksometrów oraz prowadzenia taksówek osobowych. Siedziba firmy zainteresowanego znajduje się w miejscu jego zamieszkania w Ł. na ul. (...). Zainteresowany zatrudnia około 20 pracowników, przy czym około trzech pracowników zatrudnionych jest na stanowisku serwisanta a pozostali to taksówkarze. Osoby te zatrudnione są na podstawie umów o prace (początkowo na podstawie umowy na okres próbny) z wynagrodzeniem minimalnym. J. D. jest właścicielem pięciu samochodów przeznaczonych na taksówki. Są to auta marki: K., D., H., C.. Około 75 % kierowców zatrudnionych u płatnika wykonuje prace własnymi autami, które on dzierżawi. Kierowcy wykonujący pracę przy użyciu własnych samochodów otrzymują od płatnika zwrot kosztów paliwa. (zeznania zainteresowanego 00:26:02 – 00:42:38)

W dniu 23 października 2014 r. wnioskodawczyni M. S. zawarła z S. D. umowę o pracę na okres próbny do 31.12.2014 r. na stanowisku kierowcy taksówki w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 1680 zł brutto oraz premią 10 % obrotu. (umowa o pracę k. 87 – 88 akt ZUS)

M. S. przedłożyła zaświadczenie lekarskie z dnia 2.11.2012 r. ważne do dnia 2.11.2017 r. podpisane przez lekarza do badań profilaktycznych o zdolności do pracy na stanowisku kierowcy taxi a także zaświadczenie wystawione przez (...) Szkołę M. B. z dnia 31.10.2012 r. o ukończeniu szkolenia w tej szkole i zdaniu egzaminu z zakresu wykonywania transportu drogowego taksówką oraz orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do pracy na stanowisku kierowcy z dnia 19.03.2013 r. ważne do dnia 19.03.2018 r. (orzeczenie lekarskie k. 21 - 22, orzeczenie psychologiczne k. 19 - 20, k. 17 akt ZUS, zaświadczenie k. 23 – 24 akt ZUS)

Wnioskodawczyni przeszła szkolenie wstępne z zakresu BHP. (karta szkolenia wstępnego BHP k. 17 – 18 akt ZUS )

W dniu 27.10.2014 r., tj. w ustawowym terminie zainteresowany dokonał zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego oraz zdrowotnego z tytułu zawartej umowy o pracę od dnia 23.10.2014 r. (okoliczność bezsporna)

Ubezpieczona została polecona płatnikowi jako pracownica przez jego znajomych taksówkarzy. Ubezpieczona dowiedziała się od kolegi taksówkarza, że zainteresowany zatrudnia wiele osób jako prowadzący firmę taksówkarską. Ubezpieczona przed podjęciem zatrudnienia odbyła z zainteresowanym rozmowę kwalifikacyjną. Wnioskodawczyni postanowiła podjąć pracę ze względu na chorobę córki. M. S. podjęła pracę w firmie płatnika na umowę o pracę, gdyż dawało jej to możliwość uzyskania większej ilości zleceń, niż w przypadku własnej działalności gospodarczej. Firma zainteresowanego korzysta z centrali innych firm. Na taksówkach S. D. zamieszczone są szyldy różnych towarzystw taksówkarskich. ( zeznania wnioskodawczyni z dnia 2.12.2015 r. 00:08:27, zeznania zainteresowanego 00:26:02)

W dniu 25.09.2014 r. M. S. podjęła pracę na podstawie przedmiotowej umowy o pracę. Samochód marki B., na którym jeździła M. S. był dzierżawiony przez płatnika od wnioskodawczyni, bo auto stanowiło jej własność. Umowa dzierżawy została sporządzona wcześniej, tj. w czerwcu 2014 r., ale na tym samochodzie nikt nie jeździł. Umowa dzierżawy musiała być zawarta wcześniej, gdyż wymagała wystąpienia do Urzędu Miasta o licencję z numerem rejestracyjnym. W dniu 25 października 2014 r. w ramach swoich obowiązków pracowniczych ubezpieczona wyjechała taksówką na miasto i przewoziła pasażerów. Ubezpieczona podpisała listę obecności . O godzinie 1 w nocy z 25 na 26 października 2014 r. wnioskodawczyni z Centrum Handlowego Manufaktura do hotelu (...) przy A. M. w Ł. przewoziła taksówką dwie pasażerki. Na skrzyżowaniu ulic (...) w Ł. samochód marki S. nie ustąpił pierwszeństwa pojazdowi kierowanemu przez ubezpieczoną i uderzył w lewy bok taksówki. ( zeznania wnioskodawczyni z dnia 2.12.2015 r. 00:08:27, zeznania zainteresowanego 00:26:02, lista obecności k. 43 – 44 akt ZUS, zeznania świadka S. J. z dnia 6.02.2017 r. 00:10:33 – 00:13:43,wyrok nakazowy SR dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 3.03.2015 r. k. 68 akt o sygn. XVII W 630/15, licencja k. 33, pismo Urzędu Miasta w przedmiocie udzielenia licencji na pojazd k. 40, zeznania świadka S. J. 00:10:33 – 00:13:43, protokół przesłuchania świadka E. H. k. 32 - 33, protokół przesłuchania świadka A. W. k. 36 – 37, akt o sygn. XVII W 630/15, notatka urzędowa k. 4 – 5 akt o sygn. XVII Ko 286/14)

Z tytułu przedmiotowego wypadku wnioskodawczyni przebywała w (...) Szpitalu (...) im. WAM w Ł. do dnia 31.10.2014 r. U ubezpieczonej zdiagnozowano stłuczenie głowy, wstrząśnienie mózgu, parestezje w obrębie kończyn górnych oraz zawroty głowy. Po zakończonym leczeniu szpitalnym na początku listopada 2014 r. ubezpieczona zamieszkiwała zarówno w Ł. jak i w P. i podjęła dalsze leczenie w warunkach ambulatoryjnych. Od dnia 26.10.2014 r. do dnia 01.04.2015 r. wnioskodawczyni była niezdolna do pracy z tytułu wypadku przy pracy. Po wypadku córka wnioskodawczyni wzięła urlop dziekański i od października 2015 r. ponownie podjęła naukę na studiach.

W styczniu 2015 r. stosunek pracy zawarty przez wnioskodawczynię z S. D. wygasł po upływie okresu na jaki była zawarta umowa o pracę. Ubezpieczona nie była w stanie ponownie podjąć pracy w firmie płatnika jako kierowca taksówki ze względu na utrzymujące się skutki wypadku przy pracy w postaci zawrotów głowy. Po rozwiązaniu przedmiotowej umowy o pracę w lipcu 2015 r. ubezpieczona zarejestrowała się w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. Od grudnia 2016 r. wnioskodawczyni ponownie podjęła zatrudnienie w firmie zainteresowanego jako taksówkarz na podstawie umowy o pracę w wymiarze ¼ etatu. (zeznania wnioskodawczyni 00:08:27 – 00:21:01i z k. 179 00:11- 00:22,31)

S. D. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w latach 2013 – 2014 uzyskał następujące dochody:

- 2013 r. – 31111,62 zł;

- 2014 r. – 48007,10 zł. (podatkowa księga przychodów i rozchodów k. 85 akt ZUS)

W związku z przeprowadzoną przez ZUS I Oddział w Ł. kontrolą u płatnika S. D., organ ten wydał decyzję z dnia 20 lutego 2015 r., w której stwierdził, że M. S. nie podlega od dnia 23.10.2014 r. do dnia 31.12.2014 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek – S. D., podnosząc pozorność zawartej umowy o pracę mającej na celu jedynie uzyskanie przez M. S. pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z niezdolnością do pracy z powodu choroby, a nie zawartej w celu rzeczywistego świadczenia pracy. (decyzja k. 95 - 96 akt ZUS)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów, w szczególności umowy o pracę, listy obecności, licencji udzielonej pojazdowi wnioskodawczyni przez Urząd Miasta i pismo z tego (...), karty informacyjnej leczenia szpitalnego a nadto zeznań odwołującej się wnioskodawczyni M. S. i zainteresowanego S. D. a także świadka S. J. – funkcjonariusza policji, który dokonywał interwencji na miejscu wypadku przy pracy wnioskodawczyni a nadto także o dokumenty w załączonych aktach spraw karnych: XVII W 630/15 oraz XVII Ko 286/14 dotyczących wypadku komunikacyjnego, któremu uległa ubezpieczona w trakcie pracy.

Zgromadzonym i wskazanym wyżej dowodom Sąd dał wiarę w całości, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający, by wyjaśnić sporną okoliczność – a mianowicie, czy zawarta przez M. S. z płatnikiem umowa o pracę, nosi cechy pozorności i czy została zawarta jedynie dla uzyskania pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia w związku z chorobą.

Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni, zainteresowanego oraz świadka S. J., w których wskazali oni na realność zawartej umowy o pracę oraz faktyczne świadczenie pracy przez M. S. w ramach tej umowy, w sytuacji braku przedstawienia przez ZUS przeciwnych dowodów.

W ocenie Sądu zeznania wyżej wymienionych w niniejszej sprawie są jasne i dostatecznie logiczne, wzajemnie niesprzeczne na istotne okoliczności oraz są zgodne z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

Z zeznań wyżej wymienionych wynika, że wnioskodawczyni w spornym okresie faktycznie podjęła i wykonywała swoją pracę oraz, że doznała ona w dniu 26 października 2014 r. wypadku w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych. Powyższą okoliczność potwierdza dokumentacja zawarta w załączonych aktach sprawy karnej o sygn. akt XVII W 630/15 oraz XVII Ko 286/14.

Nadto należy wskazać, że świadek S. J. jest osobą obcą dla wnioskodawczyni i nie ma interesu w zeznawaniu na jej korzyść.

Ponownie na podkreślenie zasługuje okoliczność, że na uzasadnienie swojej wersji odnośnie pozorności umowy o pracę Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie przedstawił w toku procesu dowodów obalających wersję zdarzeń wnioskodawczyni czyli nie podważył załączonych do akt dokumentów i zeznań świadka oraz odwołującej się i zainteresowanego.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Odwołanie M. S. w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, zasługuje na uwzględnienie i powoduje zmianę zaskarżonej decyzji ZUS.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137 poz. 887 z późn. zm.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 poz. 636 z późn. zm.) osobom ubezpieczonym w tym zakresie w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej stanowi, że ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

W niniejszej sprawie odwołująca się – M. S. zawarła z zainteresowanym S. D. w dniu 23 października 2014 r. umowę o pracę, która stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, iż uzyskał on prawo do świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej. Jednakże, ważność tej umowy została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana. Niewątpliwie bowiem umowa o pracę z dnia 23 października 2014 r. nie została zawarta dla pozoru jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c. ani art. 58 k.c. oraz nie jest ona także sprzeczna z zasadami współżycia społecznego oraz nie zmierza do obejścia prawa w świetle art. 58 k.c.

W myśl art. 58. § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Po pierwsze podkreślić należy, że zgodnie z przeprowadzanymi dowodami w sprawie, zawarcie przedmiotowej umowy o pracę nie miało na celu obejścia przepisów ustawy ani nie był sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, gdyż osiągnięcie wskazanych przez organ rentowy celów jest zgodne z ustawą. Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa bądź uznać, że jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Zgodnie z treścią art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, że nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego tylko taka umowa o pracę, która nie wiąże się z wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr. 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr. 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, Nr. 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, Nr. 15, poz. 235, str. 712).

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, jest zatrudnienie jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy, a pracodawcy do przyjmowania tego świadczenia i dawania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę. Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, że wnioskodawczyni pracę podjęła i ją świadczyła, a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie.

W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni M. S..

Wnioskodawczyni została polecona płatnikowi jako pracownica przez jego znajomych taksówkarzy. Ubezpieczona dowiedziała się od kolegi taksówkarza, że zainteresowany zatrudnia wiele osób jako prowadzący firmę taksówkarską. Wnioskodawczyni postanowiła podjąć pracę ze względu na chorobę córki. M. S. podjęła pracę w firmie płatnika na umowę o pracę, gdyż dawało jej to możliwość uzyskania większej ilości zleceń, niż w przypadku własnej działalności gospodarczej. Firma zainteresowanego korzysta z centrali innych firm. Na taksówkach S. D. zamieszczone są szyldy różnych towarzystw taksówkarskich.

W dacie zawarcia umowy o pracę wnioskodawczyni przedstawiła zaświadczenie wystawione przez lekarza do badań profilaktycznych ważne do dnia 2.11.2017 r. a także zaświadczenie wystawione przez (...) Szkołę M. B. z dnia 31.10.2012 r. o ukończeniu szkolenia w tej szkole i zdaniu egzaminu z zakresu wykonywania transportu drogowego taksówką oraz orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do pracy na stanowisku kierowcy ważne do dnia 19.03.2018 r.

Organ rentowy w postępowaniu przed Sądem nie wykazał, że przedmiotowe dokumenty są nierzetelne co do daty ważności jak i co do oceny zdolności do pracy ubezpieczonej.

M. S. w dniu 25 października 2014 r. faktycznie podjęła pracę w granicach powierzonych jej obowiązków na stanowisku kierowcy taksówki co potwierdza nie tylko dokumentacja osobowa, ale też zeznania świadka, odwołującej się i zainteresowanego a także dokumentacja z załączonych spraw karnych. W ramach swoich obowiązków pracowniczych ubezpieczona wiozła klientów po Ł.. Wnioskodawczyni podpisała listę obecności.

Samochód marki B., na którym jeździła M. S. był od niej dzierżawiony przez płatnika. Umowa dzierżawy została sporządzona wcześniej, tj. w czerwcu 2014 r. i w tym też miesiącu samochód ten uzyskał licencję z Urzędu Miasta. O godzinie 1 w nocy z 25 na 26 października 2014 r. wnioskodawczyni z Centrum Handlowego Manufaktura do hotelu (...) przy A. M. w Ł. przewoziła taksówką dwie pasażerki. Na skrzyżowaniu ulic (...) w Ł. samochód marki S. nie ustąpił pierwszeństwa pojazdowi kierowanemu przez ubezpieczoną i uderzył w lewy bok taksówki. Na skutek powyższego wnioskodawczyni doznała stłuczenia głowy, wstrząśnienia mózgu, parestezji w obrębie kończyn górnych oraz zawrotów głowy, co wynika z przedłożonej do akt karty informacyjnej leczenia szpitalnego. Okoliczność, że wnioskodawczyni doznała przedmiotowych obrażeń w trakcie świadczenia pracy wynika z zeznań uczestników postępowania, a przede wszystkim jak już wskazano z dokumentacji zawartej w sprawach karnych.

Przed datą wygaśnięcia spornej umowy o pracę ubezpieczona nie była w stanie ponownie podjąć pracy w firmie płatnika jako kierowca taksówki ze względu na utrzymujące się skutki wypadku przy pracy w postaci zawrotów głowy. Po rozwiązaniu przedmiotowej umowy o pracę, tj. od lipca 2015 r. ubezpieczona poszukuje innego zatrudnienia.

Wbrew twierdzeniom organu rentowego fakt, że wnioskodawczyni od dnia 26 października 2014 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie. Na podkreślenie zasługuje okoliczność, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w tym dokumentów oraz zeznań świadka jednoznacznie wynika, że ubezpieczona stała się niezdolny do pracy z powodu doznanego przedmiotowego wypadku przy pracy.

Brak jest dowodów, że wskazanych wyżej obrażeń wnioskodawczyni doznała we wcześniejszym okresie. Wnioskodawczyni nie leczyła się wcześniej na żadne schorzenie a zwolnienie lekarskie było konsekwencją doznanego wypadku przy pracy, który miał miejsce w dniu 26.02.2015 r. Choroba wystąpiła dopiero po zatrudnieniu w firmie płatnika, a wnioskodawczyni została prawidłowo zgłoszona do ubezpieczenia w ZUS w ciągu 7 dni.

Bez wątpienia zatem schorzenia te u M. S. wystąpiły już po zawarciu umowy o pracę z płatnikiem i stanowiły zdarzenie nagłe, którego nie można było przewidzieć i były niezależne od wnioskodawczyni. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie udowodnił w żaden sposób, że wnioskodawczyni leczyła się na te schorzenia przed zawarciem umowy o pracę lub, że istniał stan zagrożenia zdrowia wnioskodawczyni w chwili zawarcia umowy.

W tym stanie rzeczy należało przyjąć, iż skarżąca rzeczywiście świadczyła pracę na rzecz firmy płatnika od dnia 25.10.2014 r. na wskazanym w umowie o pracę stanowisku. Powyższe w ocenie Sądu jest wiarygodne i zostało w toku postępowania udowodnione przez wnioskodawczynię wskazanymi wyżej dowodami.

Zdaniem Sądu zatem, nie można podzielić stanowiska reprezentowanego przez organ rentowy, że ubezpieczona podjęła zatrudnienie jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

O pozorności można mówić jedynie wówczas, gdy oświadczenie woli złożone jest drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. A zatem strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę. Płatnik natomiast chciał zatrudnić wnioskodawczynię i miał ku temu realne powody, gdyż prowadził firmę w zakresie transportu drogowego taksówką. M. S. poszukiwała pracy, by uzyskać środki finansowe na leczenie córki i miała stosowne uprawnienia, by podjąć pracę w tym charakterze. Wnioskodawczyni świadczyła pracę na stanowisku kierowcy taksówki i otrzymała stosowne wynagrodzenie. A zatem niewątpliwie brak było po obydwu stronach zgody na zatrudnienie pozorne.

W ocenie Sądu organ rentowy nie wykazał zasadnie, że między stronami było porozumienie w tym zakresie lub zgoda stron na pozorność zatrudnienia.

Uwzględniając poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w przytoczonych wyżej orzeczeniach należy uznać, że w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. choroby ), nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa.

Sąd Okręgowy zadaje sobie sprawę, że możliwa jest inna wersja zdarzeń czyli taka, że wnioskodawczyni świadczyła pracę na własny rachunek lub bez żadnych zobowiązań prawnych (tzw. praca na czarno). Dopiero gdy nastąpił wypadek i okazało się że wnioskodawczyni nie posiada prawa do ubezpieczenia społecznego, wtedy płatnik i wnioskodawczyni postanowili zawrzeć umowę o pracę którą mogli zarejestrować po terminie zdarzenia, zgodnie z obowiązującym prawem. Problem w tym, że takie rozumowanie musi zostać poparte dowodami których zgłoszenie obciąża organ rentowy. A ZUS nie przedstawił żadnych dowodów w sprawie które wykazałby fikcyjność zawarcia umowy o pracę. Mało tego, wnioskodawczyni od grudnia 2016 r. ponownie świadczy pracę u płatnika na podstawie umowy o pracę. Wprawdzie jest to symboliczny wymiar świadczenia pracy na ¼ etatu, jednak ta okoliczność nie prowadzi do kwestionowania ponownego świadczenia pracy przez wnioskodawczynię u płatnika składek. Nieracjonalne czynności procesowe wnioskodawczyni w początkowym okresie postępowania wskazywały jedynie na wysoki poziom nieznajomości prawa i przesłanek jakie muszą zostać ustalone przed sądem. Jednak ustanowienie fachowego pełnomocnika zniwelowało ten problem. Tak więc początkowe decyzje procesowe wnioskodawczyni także nie mogą wskazywać na fikcyjność pierwotnego zatrudnienia.

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, że decyzja organu rentowego wydana została w oparciu o błędnie ustalony przez ZUS stan faktyczny i nie znajduje ona oparcia w realiach niniejszej sprawy.

Podkreślić należy, że zaskarżona decyzja ZUS ma jedynie charakter ustalający. Decyzja ta porządkuje okresy podlegania ubezpieczeniom. Niezbędnym jest bowiem ustalenie za jaki okres, z jakiego tytułu istniał bądź nie istniał obowiązek podlegania określonym ubezpieczeniom.

Poza zainteresowaniem Sądu Okręgowego pozostaje, więc okoliczność oceny wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie, od której istnieje obowiązek podlegania ubezpieczeniom.

Zgodnie bowiem z treścią wyroku Sądu Najwyższego z dnia z dnia 23 kwietnia 2010 r., w sprawie, II UK 309/09, opubl. LEX nr 604210 „Zgodnie z systemem orzekania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji (art. 477 14 § 2 i art. 477 14a k.p.c.) w granicach jej treści i przedmiotu.”

Kwestia oceny samej wysokości wynagrodzenia określonego w spornej umowie pod kątem jego zgodności z zasadami współżycia społecznego, czy też z przepisami ustawy może być przedmiotem nowej decyzji ZUS, aczkolwiek zaznaczyć należy, że płatnik w latach 2013 i 2014 uzyskiwał dochód ze swej działalności.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję ZUS z dnia 20 lutego 2015 r. i orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Stosownie do wyniku postępowania, na podstawie art. 98 k.p.c., Sąd obciążył organ rentowy obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez wnioskodawczynię. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika M. S., wobec braku złożenia zestawienia tych kosztów, Sąd ustalił na podstawie § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz. U. z 2015 r., poz. 507 j.t).

Zarządzenie: Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego.

K.B