Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2016 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2016 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania K. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 3 czerwca 2015 roku nr (...)

w sprawie K. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

przy udziale zainteresowanego Piekarni (...) J. B.

o ustalenie istnienia ubezpieczenia

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 727/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 26 lutego 2016 r.

Decyzją z dnia 3 czerwca 2015 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1 pkt 1,
art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) oraz art. 22 k.p. stwierdził, że K. M. jako pracownik u płatnika składek Piekarnia (...) J. B. w T. nie podlega z tytułu umowy o pracę obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 21 lipca
2014 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy, powołując się na orzecznictwo Sądów Apelacyjnych podał, że o tym, czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, a także wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne jest więc, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych. Samo zatem zawarcie umowy o pracę, w wyniku której pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a pracodawca do wypłaty pracownikowi wynagrodzenia, nie wystarczy do stwierdzenia, czy rzeczywiście doszło do zatrudnienia (wyrok SA we Wrocławiu z dnia 24 maja 2012 r., III AUa 1589/11, wyrok SA w Krakowie z dnia 8 stycznia 2013 r., III AUa 1003/12). Organ rentowy wskazał, że umowa zawarta przez ubezpieczoną i płatnika składek nie była umową o pracę, a umową zlecenia. Brak jest bowiem w stosunku prawnym łączącym te strony cech charakterystycznych dla stosunku pracy. Czynności realizowane przez ubezpieczoną nie były powtarzalne i miały charakter typowy dla umowy zlecenia, o czym świadczy brak kierownictwa ze strony płatnika składek i ustalonego czasu pracy ubezpieczonej oraz swoboda w wykonywaniu przez nią zadań. Poza tym, w chwili zawarcia umowy ubezpieczona była w ciąży. Oznacza to, że podlegała ograniczeniom kodeksowym w zakresie dobowego wymiaru czasu pracy, określonego w art. 148 k.p. Pozostając w zatrudnieniu
w Banku (...) S.A. w pełnym wymiarze godzin, nie mogła więc w oparciu
o umowę o pracę wykonywać czynności na rzecz płatnika składek.

Odwołanie od tej decyzji wniosła K. M., domagając się jej zmiany i ustalenia, że jako pracownik u płatnika składek Piekarnia (...) J. B. w T. podlega z tytułu umowy o pracę obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 21 lipca 2014 r. W uzasadnieniu odwołująca zarzuciła organowi rentowemu: 1) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 6 ust. 1 pkt 1,
art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) poprzez uznanie, że nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy, ponieważ od daty zawarcia z płatnikiem składek umowy o pracę, faktycznie świadczyła pracę na jego rzecz na stanowisku specjalisty do spraw reklamy, za co otrzymywała wynagrodzenie i obowiązana była do podległości pracowniczej, 2) błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę decyzji polegający na uznaniu, że wykonywała pracę na rzecz płatnika składek w oparciu
o umowę zlecenia, nie zaś umowę o pracę, podczas gdy w rzeczywistości charakter realizowanych przez nią czynności i sposób ich wykonania nie dawały podstaw do takich ustaleń, ponieważ warunki, charakter i rodzaj podejmowanych przez nią czynności ewidentnie wskazują na stosunek pracowniczy. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, że łączący ją z płatnikiem składek stosunek wykazuje cechy charakterystyczne dla stosunku pracy, wynikające z art. 22 k.p. Wskazała, że miała skonkretyzowany zakres obowiązków,
o czym świadczą efekty jej pracy. Jej główne zadania obejmowały prowadzenie profili firmy płatnika składek w mediach społecznościowych i strony internetowej. Podała, że poszukując pracownika, płatnik składek umieścił swoją ofertę pracy w serwisie internetowym i nie była to propozycja zawarcia umowy zlecenia. Podkreśliła, że przy interpretacji charakteru danego stosunku prawnego decydujące znaczenie ma cel umowy i zgodny zamiar stron. W tej zaś sprawie, obie strony godziły się na to, aby łącząca ich umowa była umową o pracę. Odwołująca podała, że podpisywała w pracy listy obecności, zaś w okresie korzystania
w Banku (...) S.A. w W. z urlopu, wykonywała pracę na rzecz płatnika składek. Pozostawała też w stałym kontakcie telefonicznym z osobami wyznaczonymi przez pracodawcę. Wysokość wynagrodzenia wskazana w umowie pracę była zaś adekwatna do ilości i jakości pracy, jaką faktycznie wykonywała. Odwołująca podała, że przez okres półtora miesiąca świadczyła pracę na rzecz pracodawcy w sposób regularny,
w miejscu i czasie przez niego ustalonym oraz pod jego kierownictwem. Podniosła też, że organ rentowy stwierdzając, że pracowała u płatnika składek na podstawie umowy zlecenia, wykroczył poza swoje kompetencje. ZUS może bowiem kwestionować rodzaj łączącej strony umowy albo jako zawartej dla pozoru albo jako mającej na celu obejście ustawy, ale nie może określać, jaki ma ona charakter.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji podał, że zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego z tytułu zawarcia umowy o pracę bez nawiązania stosunku pracy wiążącego się z wykonywaniem obowiązków pracowniczych nie ma podstawy faktycznej. Podkreślił, że skutku w postaci objęciem ubezpieczeniem społecznym nie wywołuje zawarcie umowy o pracę, której strony stwarzają tylko pozór jej rzeczywistego wykonywania. Wskazał, że u źródła każdej umowy o pracę leży przyczyna w postaci uzasadnionej przesłankami ekonomiczno- organizacyjnymi konieczności pozyskania pracownika do wykonywania prac zakreślonych przedmiotem jego działalności gospodarczej. Odwołując się do orzecznictwa Sądu Najwyższego podał, że przy ocenie pozorności umowy o pracę racjonalność zatrudnienia i potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności danej umowy (wyroki SN: z dnia 2 lutego 2002 r., II UKN 359/99, z dnia
17 marca 1997 r., II UKN 568/97 i z dnia 4 lutego 2000 r., II UKN 362/99). Podniósł też, że pozorność umowy o pracę zachodzi nie tylko wtedy, gdy praca w ogóle nie jest wykonywana, ale również wówczas, gdy jest faktycznie świadczona, ale na innej podstawie niż umowa
o pracę (wyroki SN: z dnia 4 sierpnia 2005 r., II UK 321/04 i z dnia 5 października 2006 r.,
I UK 324/06). Organ rentowy podkreślił też, że przepis art. 22 § 1 ¹ k.p. nie stwarza domniemania prawnego zawarcia umowy o pracę. Wskazał przy tym, że ubezpieczona
i płatnik składek zawarli umowę o pracę bez woli jej rzeczywistej realizacji w ramach stosunku pracy, a jedynie stworzenia pozorów wykonywania umowy w wyłącznym celu uzyskania przez odwołującą wyższych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

Występująca w imieniu zainteresowanego Piekarni (...) w T. żona płatnika składek I. B. podzieliła stanowisko odwołującej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołująca K. M. ukończyła wyższe studia magisterskie na kierunku ekonomia, specjalność ekonomia międzynarodowa, na U. w K. (...).

dowód:

-

kserokopia dyplomu ukończenia studiów wyższych- k. 2 akt osobowych,

-

zeznania świadka M. M. (1)- 01:53:52,

-

zeznania odwołującej K. M.- 02:39:11,

Odwołująca pozostawała w zatrudnieniu w Banku (...) S.A.
w W. O.od 23 maja 2011 r. na podstawie dwóch umów o pracę na czas określony od 23 maja 2011 r. do 31 maja 2012 r. i od 1 czerwca 2012 r. do 31 maja
2013 r. na stanowisku administratora kredytów w Wydziale (...) Zespole (...) w pełnym wymiarze godzin. W dniu 23 maja 2013 r. strony umów zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony od 3 czerwca 2013 r. Mocą tej umowy powierzono odwołującej to samo stanowisko za wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 2.800,00 zł. Ostatnio na tym stanowisku przysługiwało jej wynagrodzenie zasadnicze
w kwocie 3.000,00 zł brutto. W 2011 r. odwołująca pracowała w Oddziale Banku
w K. w godzinach od 8:00 do 18:00, zaś od maja 2014 r. w godzinach od 8:00 do 16:00. Odwołująca z mężem mieszkała częściowo w K., a częściowo w T.. Małżonkowie zameldowani byli w T.. W K. mają mieszkanie. Przez trzy dni
w tygodniu odwołująca dojeżdżała do pracy z T. do K.. Dwa dni w tygodniu
i weekendy spędzała w K.. Do pracy w K. dojeżdżała autobusem. Zdarzało się, że do K. jechała dzień wcześniej z mężem, o godzinie 21:00 albo 22:00.

dowód:

-

umowy o pracę na czas określony z dnia: 19.05.2011 r. i 11.05.2012 r.- k. 10, 20 akt osobowych,

-

umowa o pracę na czas nieokreślony z dnia 23.05.2013 r.- k. 25 akt osobowych,

-

załącznik nr 1 do wniosku o przeprowadzenie kontroli doraźnej- k. 3 akt ZUS,

-

zeznania świadka M. M. (1)- 01:38:11,

-

zeznania odwołującej K. M.- 02:39:11, 03:03:01,

W piśmie z dnia 23 kwietnia 2014 r. pracodawca Bank (...) S.A.
w W. złożył odwołującej oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem, wskazując jako przyczynę likwidację z dniem 1 czerwca 2014 r. Wydziału (...) w Oddziale (...) S.A. w K., a tym samym likwidację zajmowanego przez odwołującą stanowiska administratora kredytów w tej placówce. Pismo to odwołująca podpisała w dniu 29 kwietnia 2014 r. W piśmie z dnia 11 czerwca 2014 r. odwołująca zwróciła się do pracodawcy z prośbą o dobrowolne cofnięcie tego oświadczenia, powołując się na fakt ciąży i przedkładając zaświadczenie lekarskie z tego samego dnia, tj. 11 czerwca 2014 r., okoliczność tę potwierdzające. W piśmie z dnia 13 czerwca 2014 r. pracodawca cofnął dokonane w dniu 29 kwietnia 2014 r. wypowiedzenie. Oddział Banku w K. został przeniesiony do W.. Odwołującą nadal łączy z Bankiem (...) S.A. umowa o pracę.

dowód:

-

oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem- k. 31 akt osobowych,

-

pismo odwołującej z dnia 11.06.2014 r. z zaświadczeniem lekarskim- k. 33-34 akt osobowych,

-

pismo Banku (...) S.A. w W. z dnia 13.06.2014 r.-
k. 35 akt osobowych,

-

zeznania odwołującej K. M.- 02:42:01, 02:44:06,

Odwołująca postanowiła podjąć dodatkową pracę w związku z przeniesieniem Oddziału Banku, w którym pracowała, do W.. Ogłoszenie o pracę w Piekarni (...) w T. znalazła na stronie internetowej (...) pl. (...) zgłosiła się na rozmowę o pracę. W rozmowie tej brała udział żona właściciela I. B., która
w imieniu męża prowadzi firmę i jej córka A. B., pełniąca w firmie obowiązki księgowej. To one zdecydowały o zatrudnieniu odwołującej w Piekarni
w wymiarze 1/3 etatu w charakterze specjalisty do spraw reklamy za wynagrodzeniem 2.000,00 zł brutto miesięcznie. Zgodnie z poczynionymi ustnie ustaleniami, odwołująca miała zająć się stworzeniem strony internetowej Piekarni (...) i fanpega na F.. B. T., pełniąca w firmie płatnika składek, podobnie jak jej siostra, obowiązki księgowej, nie brała udziału w rozmowie kwalifikacyjnej z odwołującą. Otrzymała tylko polecenie przygotowania dokumentów w związku z nawiązaniem współpracy z odwołującą. W trakcie rozmowy nie weryfikowano umiejętności ubezpieczonej. Piekarnia (...) nie miała własnej strony internetowej. Przed dniem 21 lipca 2014 r. uzgodniła z osobą prowadzącą firmę marketingowo- reklamową, że stworzy ona stronę internetową Piekarni (...). Z osobą tą nie zawarła jednak żadnej umowy. Właściciel firmy marketingowo- reklamowej wykupił tylko domenę, ale nie zrealizował na rzecz płatnika składek żadnej usługi. Piekarnia miała później problemy z odzyskaniem tej domeny. Piekarnia (...) stworzyła nową linię produktów żywnościowych, opartą na naturalnych składnikach
i zależało jej na dobrej reklamie w Internecie. Ważny był dla niej także fanpage na F.. Firmie zależało na szybkim utworzeniu strony internetowej, ponieważ uczestniczyła w targach żywieniowych i poprzez stronę chciała reklamować produkty z nowej linii „powrotu do natury”. Piekarnia otworzyła też sklep w K. i poprzez stronę internetową zamierzała zaistnieć w tamtym środowisku. Na ogłoszenie o pracę w Piekarni (...) odpowiedziała tylko jedna osoba. Była nią odwołująca. Podejmując pracę w Piekarni (...) w T., odwołująca była w ciąży i faktu tego nie ukrywała.

dowód:

-

wydruk ogłoszenia ze strony internetowej- k. 18 akt ZUS,

-

zeznania świadka A. B.- 00:16:50-00:24:10, 00:26:59,

-

zeznania świadka B. T.- 01:25:14,

-

zeznania świadka M. M. (1)- 01:44:33, 01:53:52,

-

zeznania zainteresowanej I. B.- 02:05:42-02:23:56,

-

zeznania odwołującej K. M.- 02:44:06-02:48:26, 02:59:42,

Zatrudniając odwołującą w firmie, I. B. i A. B. wiedziały, że na co dzień pracuje ona w K.. Ustaliły więc, że odwołująca będzie dla nich wykonywała zlecone czynności popołudniami, po powrocie z K., w godzinach od 17:00 do 19:00. Zgodnie z ustaleniami, odwołująca miała pracować przez pięć dni w tygodniu po dwie godziny dziennie. Za uprzednią zgodą szefowej, odwołująca mogła swoje obowiązki wykonywać w domu. Faktycznie, ubezpieczona pracowała popołudniami w siedzibie firmy lub w domu. Nie było to stałe i te same godziny pracy. Zdarzało się, iż w drodze z K. do T. dzwoniła do firmy i mówiła, że nie zdąży na czas. Odwołująca miała klucz do biura. Mogła do niego wejść i opuścić je w każdej chwili. I. B. nie kontrolowała, o której godzinie odwołująca rozpoczyna pracę. Aby dojechać autobusem do pracy w K., odwołująca musiała wstać o godzinie 5:30 rano. Z T. wyjeżdżała między godziną 06:15, a 06:45 rano. Jeżeli odwołująca miała nadgodziny, w K. wsiadała do autobusu odjeżdżającego do T. o godzinie 15:55. Z kierownikiem swojego oddziału ustaliła wcześniej, że przed godziną 16:00 może opuszczać miejsce pracy. Do T. odwołująca jechała od godziny i 15 minut do godziny i 20 minut. Ubezpieczona podlegała I. B. i A. B.. Polecenia związane z pracą wydawane były jej ustnie. Popołudniami odwołująca była jedyną osobą w biurze Piekarni
w T.. Czasami pojawiała się w nim I. B. albo A. B..

dowód:

-

protokół przesłuchania B. T.- k. 35-37 akt ZUS,

-

częściowo zeznania świadka A. B.- 00:29:21, 00:34:05, 00:49:20, 01:17:42,

-

częściowo zeznania świadka B. T.- 01:25:14,

-

częściowo zeznania świadka M. M. (1)- 01:44:33,

-

częściowo zeznania zainteresowanej I. B.- 02:23:56,

-

częściowo zeznania odwołującej K. M.- 02:48:26-02:55:09, 03:06:55,

Przed podjęciem pracy w Piekarni (...) w T., odwołująca nie zajmowała się tworzeniem stron internetowych. P. rozmowy kwalifikacyjnej wspomniała, że strona Piekarni (...) będzie jej pierwszą stroną internetową. Tworzenia, przygotowywania zawartości i treści oraz budowania i dopasowywania stron internetowych odwołująca nauczyła się od swojego męża. Zdarzało się, że w przeszłości M. M. (1) zawierał umowy zlecenia na tworzenie stron internetowych. Strony takie utworzył dla firmy (...) w T. i (...) w K.. W 2014 r. nie miał takich zleceń. Mąż odwołującej nie prowadzi własnej działalności gospodarczej.

dowód:

-

zeznania świadka A. B.- 00:26:59,

-

zeznania świadka M. M. (1)- 01:53:52,

-

zeznania zainteresowanej I. B.- 02:23:56,

-

zeznania odwołującej K. M.- 02:48:26,

Odwołująca została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez płatnika składek Piekarnię (...) J. B.
w T. od 21 lipca 2014 r. w wymiarze 1/3 etatu za wynagrodzeniem 2.000,00 zł miesięcznie.

dowód:

-

imienny raport miesięczny o należnych składkach- k. 46 akt ZUS,

Przez pierwsze dwa tygodnie pracy w Piekarni (...) odwołującej udało się odzyskać domenę. W tym czasie, rozpoczęła też tworzenie strony internetowej. Pokazała I. B. i A. B. kilka wersji strony, spośród których wybrały tę, która im się najbardziej podobała. Bieżące sprawy dotyczące czcionki, czy loga odwołująca uzgadniała z szefową i jej młodszą córką A.. A. B. wysyłała odwołującej drogą e- mailową dane potrzebne do tworzenia strony i zdjęcia. W dniu 29 lipca 2014 r. drogą e- mailową odwołująca zwróciła się do płatnika składek z prośbą
o przesłanie jej materiałów, które może wykorzystać przy tworzeniu wizerunku Piekarni
w Internecie, np. logo, informacji o firmie (krótkiej historii powstania), zdjęć produktów, jak również informacji o wypiekach, które nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa,
tj. o rodzajach pieczywa i ich składzie. W dniu 17 sierpnia 2014 r., o godzinie
22:21, ubezpieczona wysłała A. B. drogą e- mailową link
z szablonami stron. Po trzech dniach, tj. 20 sierpnia 2014 r., otrzymała odpowiedź co do szablonu. W biurze odwołująca miała dla siebie biurko, ale pracowała na swoim prywatnym laptopie. Dwa stacjonarne komputery w biurze nie były bowiem podpięte do Internetu,
a pozostali pracownicy korzystali z laptopów służbowych. Odwołująca była kontrolowana
w pracy w ten sposób, że szefowa i jej córki widywały ją w biurze, a ponadto konsultowały
z nią kwestie zasadnicze dotyczące tworzenia strony internetowej i fanpega na F.. Przed udaniem się na zwolnienie chorobowe, odwołująca stworzyła stronę internetową Piekarni (...), opartą na gotowych modułach i fanpage na F., gdzie umieściła zdjęcia z targów. Zdjęcia te przekazały jej I. B. i A. B.. Z Piekarnią (...) w T. kontaktują się klienci, którzy znaleźli jej adres
w Internecie. Firma stała się bardziej popularna. Wzrosło też zainteresowanie jej produktami.

dowód:

-

wydruki e- maili- k. 32-33 akt ZUS,

-

faktura VAT za rejestrację domeny internetowej- k. 23 akt ZUS,

-

zeznania świadka A. B.- 00:40:18-00:45:04, 00:49:20, 01:03:16, 01:08:15,

-

zeznania świadka B. T.- 01:29:17,

-

zeznania świadka M. M. (1)- 01:58:29,

-

zeznania zainteresowanej I. B.- 02:33:40,

-

zeznania odwołującej K. M.- 02:55:09-02:59:42,

Odwołująca podpisywała listę obecności w pracy. Wynagrodzenie płatne gotówką otrzymywała „do ręki” w siedzibie firmy. Pracownicy produkcyjni Piekarni (...) za wyjątkiem jednego, który nie posiada konta, mają wypłacane wynagrodzenie za pracę przelewem na konta bankowe. Pracownicy będący rodziną w zależności od okoliczności albo odbierają wynagrodzenie w gotówce w firmie albo wynagrodzenie przelewa się im na konto.

dowód:

-

zeznania świadka A. B.- 01:13:15, 01:13:15,

-

zeznania świadka B. T.- 01:36:52,

-

zeznania odwołującej K. M.- 03:06:55,

A. B. jest zatrudniona w Piekarni (...) w T. na podstawie umowy o pracę na stanowisku księgowej w wymiarze 1/2 etatu za wynagrodzeniem odpowiadającym kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Czynności swoje wykonuje w godzinach od 08:00 do 12:00. Zdarza się, że zostaje w firmie nawet do godziny 15:00. Faktycznie, jej czas pracy jest nienormowany, gdyż to córka właściciela. B. T., podobnie jak jej młodsza siostra, jest zatrudniona w Piekarni (...) w T. na podstawie umowy o pracę na stanowisku księgowej w wymiarze
1/2 etatu za wynagrodzeniem odpowiadającym kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Swoją pracę realizowała najczęściej w biurze w T., ale też na terenie B.
i K.. Pracuje w godzinach od 08:00 do 12:00 albo od 09:00 do 13:00. W biurze
w T. pracują szefowa I. B. i jej dwie córki. B. T. zajmuje się spawami związanymi z planowaniem i dokumentacją produkcji. I. B. nie ma umowy o pracę. Jest żoną właściciela i szefem firmy. W Piekarni (...) w T. zatrudniona też została fakturzystka w wymiarze 1/2 etatu za wynagrodzeniem odpowiadającym połowie minimalnego wynagrodzenia za pracę.

dowód:

-

zeznania świadka A. B.- 00:16:50, 00:29:21,

-

zeznania świadka B. T.- 01:20:57,

Od 8 września 2014 r. do 7 lutego 2015 r. odwołująca korzystała ze zwolnienia lekarskiego w związku z ciążą. Od 8 lutego 2015 r. przebywała na urlopie macierzyńskim.

dowód:

-

karta przebiegu ciąży- k. 17,

-

zeznania świadka A. B.- 00:34:05,

-

zeznania świadka M. M. (1)- 01:49:24,

-

zeznania odwołującej K. M.- 02:42:01, 02:59:42,

W toku postępowania przed ZUS, zwrócono się do odwołującej o wyjaśnienie okoliczności związanych z jej zatrudnieniem w Piekarni (...) w T.. Pismo takie skierowano również do płatnika składek. W piśmie z dnia 25 listopada 2014 r. odwołująca, na pytanie dotyczące godzin pracy w Piekarni (...) wskazała: „praca zdalna z miejsca zamieszkania lub w siedzibie firmy, godziny pracy nienormowane, przeważnie wieczorne, poza godzinami pracy w (...). Płatnik składek w piśmie z dnia 2 grudnia 2014 r. podał zaś, że odwołująca pracowała popołudniami w siedzibie firmy lub w domu, bez wskazania wymiaru wiążących ją godzin.

dowód:

-

pismo odwołującej z dnia 25.11.2014 r.- k. 5 akt ZUS,

-

pismo płatnika składek z dnia 02.12.2014 r.- k. 6 akt ZUS,

Po udaniu się odwołującej na zwolnienie lekarskie, prowadzeniem fanpega na F. zajęła się B. T.. Z uwagi na nieuiszczenie w terminie opłaty za użytkowanie domeny, Piekarnia (...) straciła stronę internetową. Strona istniała przez okres roku, ponieważ odwołująca za taki okres uiściła należną opłatę.

dowód:

-

zeznania świadka A. B.- 00:45:04,

-

zeznania świadka B. T.- 01:31:51,

-

zeznania zainteresowanej I. B.- 02:29:25,

-

zeznania odwołującej K. M.- 03:06:55,

W miejsce odwołującej Piekarnia (...) w T. nie zatrudniła żadnej innej osoby. Właściciele czekają na powrót odwołującej, ponieważ byli zadowoleni z efektów wykonanych przez nią na rzecz firmy usług.

dowód:

-

zeznania świadka A. B.- 01:17:42,

Po wykorzystaniu okresu urlopu macierzyńskiego, odwołująca udała się na zwolnienie chorobowe i korzysta z tego zwolnienia w związku z drugą ciążą.

dowód:

-

zeznania świadka B. T.- 01:49:24,

-

zeznania świadka M. M. (1)- 01:49:24,

-

zeznania zainteresowanej I. B.- 02:29:25,

-

zeznania świadka M. M. (1)- 02:42:01,

Po przeprowadzonej przez ZUS kontroli u płatnika składek w dniach 1 kwietnia
2015 r. i 22 kwietnia 2015 r. w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, organ ten w dniu
3 czerwca 2015 r. wydał zaskarżoną decyzję, w której stwierdził, że K. M. jako pracownik u płatnika składek Piekarnia (...) J. B. w T. nie podlega z tytułu umowy o pracę obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od 21 lipca 2014 r.

dowód:

-

protokół kontroli z dnia 22.04.2015 r.- k. 40-42 akt ZUS,

-

decyzja ZUS z dnia 03.06.2015 r.- k. 49-51 akt ZUS,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, zeznania świadków A. B., B. T. i M. M. (2), a także zainteresowanej I. B. i odwołującej K. M..

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Zeznania świadków, zainteresowanej i odwołującej odnosiły się od okoliczności istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia, dotyczących charakteru czynności i sposobu wykonywania pracy przez K. M. w Piekarni (...) w T. od
21 lipca 2014 r. Sąd uznał te zeznania za wiarygodne w części. Odmówił bowiem waloru wiarygodności twierdzeniem świadków i stron w tym zakresie, w jakim wynikało z nich, że odwołująca pracowała w firmie płatnika składek od poniedziałku do piątku po dwie godziny dziennie i obowiązki swoje realizowała w ramach umowy o pracę. Analiza dokumentów zgromadzonych w sprawie, w tym dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego, łącznie z protokołem przesłuchania świadka B. T., prowadzą do wniosku, przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego, że tak rzeczywiście nie było. Odwołująca wykonywała czynności, o których zeznali świadkowie i zainteresowana, ale niekoniecznie w siedzibie firmy w T. i nie przez dwie godziny dziennie. Przeczy temu już choćby fakt, że ubezpieczona przez okres świadczenia usług dla Piekarni (...)
w T. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w Banku (...) S.A. w W. Oddział w K. w pełnym wymiarze godzin i dojeżdżała do K.. Zgodnie z poczynionymi ustaleniami, w Piekarni miała pojawiać się późnymi popołudniami, na dwie godziny od 17:00 do 19:00. W praktyce, spóźniała się do pracy i jak wynika z zeznań, za zgodą szefowej, mogła też pracować w domu i tak faktycznie było. Rację ma organ rentowy twierdząc, że odwołująca podlegała ograniczeniom kodeksowym
w zakresie dobowego wymiaru czasu pracy, określonego w art. 148 k.p. Pozostając
w zatrudnieniu w Banku (...) S.A. w pełnym wymiarze godzin, nie mogła więc w oparciu o umowę o pracę wykonywać czynności na rzecz płatnika składek.
W pozostałym zakresie zeznania świadków i stron Sąd uznał za wiarygodne, ponieważ były spójne, logiczne i wzajemnie ze sobą korespondowały.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji (...) Oddział w T. z dnia 3 czerwca 2015 r., w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów.

W myśl art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 tej ustawy, osoby będące pracownikami podlegają również obowiązkowym ubezpieczeniom chorobowemu i wypadkowemu.

Definicja pracownika na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych została zawarta
w przepisie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy.

Pojęcie stosunku pracy, o jakim mowa w art. 8 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, jest równoznaczne z pojęciem stosunku pracy definiowanym przez art. 22 k.p. (por. wyrok
SN z dnia 13 lipca 2005 r., I UK 296/04, OSNP 2006/9-10/157). W myśl zaś art. 22 § 1 k.p., przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca- do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że istota sporu w tej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy płatnika składek i odwołującą faktycznie łączył stosunek pracy, czy K. M. podjęła i wykonywała pracę, a tym samym, czy posiadała status pracownika, czy też, na co powołał się organ rentowy, zawarta przez płatnika składek i odwołującą umowa jest pozorna z uwagi na brak cech charakterystycznych dla stosunku pracy z uwagi na dużą swobodę i samodzielność odwołującej w organizowaniu pracy, brak ścisłego nadzoru (kierownictwa) ze strony płatnika składek, a więc cechy charakterystyczne dla umowy cywilnoprawnej, jaką jest umowa zlecenia.

W ocenie Sądu Okręgowego, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz wynikająca z niego sekwencja zdarzeń nie pozwalają na uznanie, że płatnika składek
i odwołującą rzeczywiście łączył stosunek pracy.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko doktryny, że kobieta w ciąży powinna być na rynku pracy postrzegana, jak każdy inny ubiegający się o pracę pracownik, a odmowa zatrudniania kobiet w okresie ciąży motywowana tylko i wyłącznie takim faktem nosiłaby znamiona dyskryminacji i urągałaby podstawowym prawom obywatela. Jednakże, nie można tracić z pola widzenia tej okoliczności, że odwołująca zawierając umowę o pracę była już zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w Banku (...) S.A.
w W. Oddział w K. jako administrator kredytów za wynagrodzeniem
3.000,00 zł brutto. Prace tę świadczyła w godzinach od 8:00 do 16:00. Wiązało się to
z codziennymi dojazdami do pracy z T. do K. albo w sytuacji, gdy odwołująca nocowała w K., z koniecznością przyjazdu z K. po zakończeniu pracy do siedziby płatnika.

W niektóre zatem dni, wówczas gdy nocowała w T., odwołująca, jak zeznała, musiała wstać o godzinie 5:30 rano, żeby zdążyć dojechać autobusem do Banku w K., a następnie po 8 godzinach pracy, bez żadnej przerwy, wrócić do T., gdzie musiałaby pracować od godziny 17:00 do 19:00, po czym wracać do K., ewentualnie nocować
w T.. Oznaczałoby to, że odwołująca dziennie pracuje 10 godzin, a dodatkowo 1,5 do około 3 godzin, w zależności od tego, gdzie nocuje, spędza w podróży do jednej bądź drugiej pracy.

Taka organizacja życia i pracy stanowi olbrzymi wysiłek nawet dla zdrowej, młodej osoby, a co dopiero dla kobiety w ciąży, dla której może nawet stanowić ryzyko zagrożenia ciąży.

Te okoliczności przemawiają za racjonalnością zawarcia w sytuacji osobistej odwołującej nie umowy o pracę, a umowy zlecenia. Za tą ostatnią przemawiają wyniki postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego przed organem rentowym oraz samej kontroli.

Przed kontrolą, ZUS zwrócił się do odwołującej i płatnika składek o wyjaśnienie okoliczności związanych z zatrudnieniem ubezpieczonej. W piśmie z dnia 25 listopada
2014 r. odwołująca, na pytanie dotyczące godzin pracy w Piekarni (...) wskazała: „praca zdalna z miejsca zamieszkania lub w siedzibie firmy, godziny pracy nienormowane, przeważnie wieczorne, poza godzinami pracy w (...). Płatnik składek w piśmie z dnia
2 grudnia 2014 r. podał natomiast, że odwołująca pracowała popołudniami w siedzibie firmy lub w domu, bez wskazania wymiaru wiążących ją godzin.

Wyniki tego postępowania skutkowały wszczęciem przez ZUS kontroli w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

W dniu 10 kwietnia 2015 r. w siedzibie firmy przesłuchano B. T., upoważnioną do reprezentowania płatnika składek, która zeznała, że K. M. pracowała popołudniami w siedzibie firmy lub w domu. Nie były to raczej stałe i te same godziny. Jak podała, nie było to ich sprawą, w jaki sposób godziła pracę w dwóch firmach równocześnie. Podała też, że odwołująca miała dużą swobodę działania.

Wyniki postępowania przeprowadzonego przez ZUS prowadzą do wniosku, że odwołująca wykonywała pewne czynności na rzecz płatnika składek, ale nie w ramach umowy o pracę. Wnioski te wynikają z analizy materiałów, jakie zostały przedstawione przez płatnika składek na etapie postępowania przed organem rentowym. Miały one dokumentować fakt świadczenia przez odwołującą pracy w ramach stosunku pracy. Było to kila e- maili ubezpieczonej. Z ich treści wynika, że dopiero 17 sierpnia 2014 r., o godzinie
22:21, K. G. wysłała A. B. drogą e- mailową link z szablonami stron. Po trzech dniach, tj. 20 sierpnia 2014 r., otrzymała odpowiedź co do szablonu. W dniu 29 lipca 2014 r. zaś wysłała e- maila na adres internetowy Piekarni (...), zwracając się z prośbą o przesłanie jej materiałów, które może wykorzystać przy tworzeniu wizerunku Piekarni w Internecie, np. logo, informacji o firmie (krótkiej historii powstania), zdjęć produktów, jak również informacji o wypiekach, które nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa, tj. o rodzajach pieczywa i ich składzie. Zdjęcia, które odwołująca mogła umieścić na stronie internetowej, otrzymywała od Piekarni.

W ocenie Sądu, postępowanie przeprowadzone przez organ rentowy uzasadniało trafność zaskarżonej decyzji. Postępowanie zaś wszczęte odwołaniem nie wniosło do sprawy nic nowego. W toku tego postępowania Sąd przesłuchał w charakterze świadków A. B., B. T. i M. M. (1), a także zainteresowaną I. B. i odwołującą K. M.. Zeznaniom tym w zakresie,
w jakim pozostają w sprzeczności z wynikami postępowania przeprowadzonego przez organ rentowy, nie dał wiary. Odmówił zatem waloru wiarygodności twierdzeniom świadków
i stron w zakresie, w jakim wynikało z nich, że odwołująca codziennie przez dwie godziny pracowała w siedzibie firmy, a swoje obowiązki realizowała w oparciu o umowę o pracę. Gdyby bowiem rzeczywiście swoje czynności odwołująca wykonywała w siedzibie firmy codziennie przez dwie godziny, fakt taki zostałby podniesiony w postępowaniu przed ZUS.

Nie ulega wątpliwości, że pracodawca zatrudnia pracownika dlatego, że potrzebuje
w swoim zakładzie siły roboczej. U źródła każdej umowy o pracę leży przyczyna w postaci uzasadnionej przesłankami ekonomiczno- organizacyjnymi konieczności pozyskania pracownika do wykonywania prac zakreślonych przedmiotem działalności gospodarczej pracodawcy. Pracodawca kieruje się własną potrzebą gospodarczą i przy prawidłowym, ważnym stosunku pracy wyłącznie ta potrzeba jest sprawczym czynnikiem zatrudnienia
(por. wyrok SA w Lublinie z dnia 9 września 2015 r., III AUa 451/15, Legalis nr 1337933). Wynika stąd, że przy ocenie pozorności umowy o pracę, racjonalność zatrudnienia i potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy.

W okolicznościach tej sprawy trafnie organ rentowy uznał, że przy tak dużej swobodzie działania odwołującej, brak jest istotnych elementów stosunku pracy i zawarta przez strony umowa miała charakter cywilnoprawny.

Walor pełnej doniosłości prawnej posiada jedynie taka umowa o pracę, która została przez strony faktycznie zrealizowana w warunkach, o których mowa w art. 22 § 1 k.p.,
tj. doszło do wykonania pracy przez pracownika na rzecz pracodawcy, w warunkach podporządkowania pracowniczego, w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę, za którą pracownik powinien otrzymać należne mu wynagrodzenie za pracę. Przesłanki nawiązania pracowniczego stosunku ubezpieczenia społecznego nie stanowi zatem samo zawarcie umowy o pracę, lecz zatrudnienie rozumiane jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy (por. wyrok SA w Łodzi z dnia 30 lipca 2014 r., III AUa 1854/13, LEX
nr 1506200).

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, pozorność umowy o pracę ma miejsce nie tylko wtedy, gdy praca w ogóle nie jest świadczona (por. wyrok SN z dnia 22 czerwca 2015 r., I UK 367/14, LEX nr 1771586), ale także wówczas, gdy jest faktycznie wykonywana, ale na innej podstawie niż umowa o pracę (por. wyroki SN: z dnia 8 lipca
2009 r., I UK 43/09, LEX nr 529772 i z dnia 12 maja 2011 r., II UK 20/11, LEX nr 885004).

W tej sprawie, jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, odwołująca nie wykonywała pracy w ramach stosunku pracy. Skoro tak, od 21 lipca 2014 r. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zawartej z płatnikiem składek umowy o pracę.

W orzecznictwie podkreśla się, że podleganie pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowanie się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2014 r., III AUa 660/13, LEX nr 1488711).

Zaskarżona decyzja ZUS była więc prawidłowa.

Z uwagi na to, że postępowanie dowodowe nie obaliło trafności ustaleń organu rentowego, Sąd oddalił odwołanie jako nieuzasadnione.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie
art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.