Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I Ca 93/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia2018 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

SSO Joanna Składowska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2018 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. S. (1)

przeciwko B. Z. prowadzącemu działalność pod nazwą - Zakład (...) – Kanalizacyjnego z siedzibą w Ł.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 30 czerwca 2017 roku, sygnatura akt I C 152/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego B. Z. prowadzącego działalność pod nazwą - Zakład (...) – Kanalizacyjnego z siedzibą w Ł. na rzecz powoda M. S. (1) 1800 (jeden tysiąc osiemset) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. I Ca 93/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 30 czerwca 2017 r., wydanym w sprawie sygn. akt I C 152/12 Sąd Rejonowy w Łasku zasądził od pozwanego B. Z. prowadzącego działalność pod nazwą Zakład (...)-Kanalizacyjnego z siedzibą w Ł. na rzecz powoda M. S. (1) kwotę 35 000 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 26 września 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz 2 857,33 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 1 i 5); oddalając powództwo w stosunku do pozwanego B. Z. prowadzącego działalność pod nazwą Zakład (...)-Kanalizacyjnego z siedzibą w Ł. w pozostałym zakresie (pkt 2) i umarzając postępowanie w stosunku do pozwanego (...) S.A. w W. (pkt 3) . Jednocześnie Sąd nie obciążył powoda kosztami procesu w stosunku do pozwanego (...) S.A. w W. (pkt 4) i nakazał pobrać od B. Z. prowadzącego działalność pod nazwą Zakład (...)-Kanalizacyjnego z siedzibą w Ł. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Łasku kwotę 6 560,66 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa oraz kwotę 1 650 złotych tytułem opłaty od pozwu, od której powód został zwolniony (pkt 6).

Rozstrzygnięcie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:

W dniu 23 sierpnia 2005 r. w Ł. J. K. (1) nieumyślnie spowodował śmierć M. S. (2) w ten sposób, że będąc operatorem koparki czerpakowej, podczas nieobecności pracownika wyznaczonego do asekurowania ruchu koparki, rozpoczął na terenie budowy samodzielnie jazdę tyłem koparki bez prawego lusterka wstecznego w celu ustawienia koparki do wykonywania powierzonej pracy przewiezienia szalunków, mając wgląd tylko lewej przestrzeni w ograniczonym zasięgu, nie obserwował należycie obszaru drogi, na której odbywał się ruch koparki i najechał na pracującego na drodze M. S. (2).

J. K. (1) w chwili wypadku był pracownikiem pozwanego B. Z. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład (...)-Kanalizacyjnego w Ł..

Pokrzywdzony M. S. (2) nie przyczynił się do zdarzenia wypadkowego.

M. S. (2) w chwili śmierci miał 52 lata. Powód M. S. (1) jest synem M. S. (2). W chwili śmierci ojca miał 26 lata. Mieszkał z żoną i córką, jednak widywał się z ojcem codziennie. Byli w bardzo dobrych stosunkach. Ojciec wspierał syna, pomagał w wykańczaniu domu. Razem interesowali się piłką nożną. Śmierć ojca była wstrząsem dla powoda. Powód stał się nerwowy i zamknięty w sobie. W okresie czterech lat po śmierci ojca wymagał leczenia psychiatrycznego i pomocy psychologicznej lub psychoterapeutycznej, bowiem cierpiał na zespół stresu pourazowego. Z pomocy takiej jednak nie korzystał. Doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10 %.

Sąd pierwszej instancji przyjął, że podstawą odpowiedzialności cywilnej J. K. (1) - sprawcy wypadku - za spowodowanie śmierci M. S. (2) jest przepis art.415 k.c. Na podstawie art.430 k.c. pozwany B. Z. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Zakład (...)-Kanalizacyjnego w Ł. ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez J. K. (1), ponieważ J. K. (2) wykonywał swoje czynności jako pracownik B. Z., a więc B. Z. powierzył J. K. (1) wykonywanie czynności (kierowanie koparką) i przy wykonywaniu tej czynności operator koparki podlegał kierownictwu pracodawcy i miał obowiązek stosowania się do jego wskazówek.

Podstawą zaś przyznania zadośćuczynienia od pozwanego B. Z. na rzecz powoda jest art. 448 k.c. w związku z art.24 § 1 k.c., bowiem śmierć M. S. (2) naruszyła dobro osobiste powoda w postaci więzi rodzinnej łączącej go ze zmarłym ojcem.

Zdaniem Sądu Rejonowego, kwota zadośćuczynienia w wysokości 35 000 złotych jest w okolicznościach niniejszej sprawy sumą odpowiednią. Ojciec powoda w chwili śmierci był osobą w takim wieku, że więź pomiędzy nim a powodem trwałaby jeszcze wiele lat. Ponadto relacja powodowa z ojcem była bliska i serdeczna. Powód utracił zatem osobę najbliższą, która zapewniała mu także pomoc i wsparcie w najważniejszych sprawach życiowych.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art.455 k.c., zasądzając je od daty doręczenia pozwu.

Na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. Sąd pierwszej instancji umorzył postępowanie wobec pozwanego (...) S.A. w W. z powodu cofnięcia powództwa wobec tego pozwanego.

Na podstawie art.102 k.p.c. nie obciążono powoda kosztami procesu w stosunku do pozwanego (...) S.A. w W., ponieważ pozwany ten w trakcie postępowania likwidacyjnego nie poinformował powoda o tym, że odpowiedzialność (...) S.A. jest w niniejszej sprawie wyłączona na podstawie postanowień umowy ubezpieczenia.

O kosztach procesu w stosunku do pozwanego B. Z. Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., a o wydatkach na podstawie art.83 ust. 2 w związku z art.113 ust.1 u.k.s.s.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c.

Pozwany B. Z. prowadzący działalność pod nazwą Zakład (...)-Kanalizacyjnego z siedzibą w Ł. wniósł apelację od wyroku Sądu Rejonowego, zaskarżając orzeczenie w części, to jest w punkcie 1, 5 i 6.

Skarżący podniósł następujące zarzuty:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w szczególności:

a. przepisu art. 6 k.c. poprzez uznanie, iż powód wykazał, iż pozwany ponosi odpowiedzialność w niniejszej sprawie, a nadto, że wykazała iż rozmiar krzywdy przez niego doznanej uzasadniającej zasądzenie na jego rzecz kwoty dochodzonej pozwem;

b. przepisu art. 120 k.p., poprzez błędne przyjęcie, że pozwany ponosi odpowiedzialność na podstawie tego przepisu, tj. odpowiada za szkody wyrządzone innemu pracownikowi;

c. przepisu art. 362 k.c. poprzez odmowę przyjęcia przyczynienia się bezpośrednio poszkodowanego;

d. przepisu art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c. przez przyjęcie, że w niniejszej
sprawie zachodzą przesłanki do zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie przytoczonego przepisu, a nadto poprzez zasądzenie rażąco wysokiej kwoty zadośćuczynienia;

e. przepisu art. 481 k.c. i art. 817 k.c. poprzez ich niewłaściwą wykładnię i
przyjęcie, że pozwany pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia na
rzecz powoda od dnia 26 września 2012 r.

2. naruszenie przepisów postępowania, które miały istotny wpływ na wynik sprawy, a to:

a. przepisu art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegające na oparciu rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji wyłącznie na twierdzeniach powoda, brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego.

W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o:

1.  zmianę wyroku w zaskarżonej części, poprzez oddalenie powództwa w całości i zmianę orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu;

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania przed Sądem drugiej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

ewentualnie

3.  uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi pierwszej instancji przy uwzględnieniu kosztów postępowania, w tym
kosztów zastępstwa procesowego, w przypadku uznania przez Sąd Odwoławczy, iż
Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał istoty sprawy lub postępowanie dowodowe wymaga
przeprowadzenia ponownie.

Powód domagał się oddalenia apelacji na koszt skarżącego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, w takim zakresie, na jaki zezwalały przeprowadzone dowody. Pozwany zaś ograniczył się do podniesienia zarzutu naruszenia w art. 233 k.p.c., nie wskazując na dowody, które mogłyby zaprezentowane ustalenia podważyć.

Przede wszystkim powód ponad wszelką wątpliwość, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6 k.c., wykazał istnienie okoliczności będących podstawą odpowiedzialności skarżącego za naruszenie dóbr osobistych powoda w związku ze śmiercią jego ojca.

Fakt, że śmierć M. S. (2) spowodował pracownik skarżącego J. K. (1) na skutek obiektywnie nieprawidłowego, zawinionego zachowania wynikał jednoznacznie z prawomocnego wyroku skazującego wydanego w sprawie karnej, który z mocy art. 11 k.p.c. miał charakter bezwzględnie wiążący.

Art. 120 k.p. wyłącza osobistą odpowiedzialność pracownika na podstawie przepisów prawa cywilnego o odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych. Nie jest natomiast podstawą odpowiedzialności pracodawcy wobec osoby trzeciej, której pracownik szkodę wyrządził. O tej odpowiedzialności rozstrzygają przepisy prawa cywilnego. W sprawie przedmiotowej jest to art. 430 k.c. Tym niemniej warto zauważyć, że osobą trzecią w rozumieniu art. 120 § 1 k.p. jest także inny pracownik tego samego pracodawcy. Nie budzi to wątpliwości w doktrynie i orzecznictwie (zob. uchwała Sądu Najwyższego z 13 maja 1975 r., III PZP 5/75, OSP 1976/7, poz. 135, z aprobującą glosą G. Bieńka).

Zgodnie z art. 362 k.c., jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Konstrukcja przyczynienia się poszkodowanego jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych zagadnień prawa cywilnego, wywołujących poważne rozbieżności w orzecznictwie i w piśmiennictwie. Jednakże wspólny dla równych koncepcji jest wymóg takiego obiektywnie niewłaściwego zachowania się poszkodowanego, które pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z powstałą szkodą, za którą ponosi odpowiedzialność inna osoba. Zachowanie się poszkodowanego musi być uznane za jedno z ogniw prowadzących do ostatecznego skutku w postaci szkody, a jednocześnie za przyczynę konkurencyjną do przyczyny przypisanej osobie odpowiedzialnej, bowiem skutek następuje tutaj przez współdziałanie dwóch przyczyn, z których jedna „pochodzi” od zobowiązanego do naprawienia szkody, a druga od poszkodowanego (zob. W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania..., s. 215; Z. Banaszczyk (w:) Kodeks..., s. 729; F. Błahuta (w:) Kodeks, s. 876).

Innymi słowy, zachowanie się poszkodowanego musi stanowić adekwatną współprzyczynę powstania szkody lub jej zwiększenia, czyli włączać się musi jako dodatkowa przyczyna szkody (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 1968 r., II CR 28/68, LEX nr 6291; z dnia 20 czerwca 1972 r., II PR 164/72, LEX nr 7098; z dnia 3 lipca 2008 r., IV CSK 127/08, M. Praw. 2009, nr 19, s. 1065; z dnia 29 października 2008 r., IV CSK 228/08, Biul. SN 2009, nr 1, s. 12, M. Praw. 2009, nr 19, s. 1060; z dnia 8 lipca 2009 r., I PK 37/09, LEX nr 523542; uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 września 1975 r., III CZP 8/75, OSNCP 1976, nr 7-8, poz. 151).

Na marginesie należy także zauważyć, że miarkowanie świadczenia na podstawie art. 362 k.c. jest uprawnieniem sądu, a nie jego obowiązkiem (P. Graniecki, W sprawie wykładni...). Zatem samo stwierdzenie przyczynienia, pomimo że jest konieczne do obniżenia świadczenia, nie jest do tego wystarczające i nie prowadzi do niego automatycznie. Konsekwencją stwierdzenia współprzyczynienia jest jedynie powinność badania przez sąd okoliczności decydujących o tym, czy zmniejszenie winno w ogóle nastąpić.

Tymczasem zachowanie M. S. (2), polegające na obsłudze zagęszczarki było obiektywnie nieprawidłowe, bowiem nie posiadał stosownych uprawnień, ale okoliczność ta pozostawała bez związku z wypadkiem, do którego doszłoby również wtedy, gdyby urządzenie obsługiwała osoba uprawniona. Jedyny związek przyczynowo - skutkowy wystąpił pomiędzy śmiercią pokrzywdzonego a niezachowaniem ostrożności przez J. K. (1) operatora koparki podczas manewru cofania. Wynika to jednoznacznie z dowodu w postaci opinii biegłego z zakresu budownictwa i materiałów budowlanych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlanych P. S., która nie została skutecznie przez skarżącego zakwestionowana. Twierdzenia pozwanego o przyczynieniu pozostają zatem subiektywną prezentację własnych ocen, nieznajdującą oparcia w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Nie zasługuje także na aprobatę pogląd skarżącego, że w stanie prawnym sprzed 3 sierpnia 2008 r. przepisy kodeksu cywilnego nie dawały podstaw prawnych do dochodzenia zadośćuczynienia w związku ze śmiercią osoby bliskiej, bowiem przed wejściem w życie § 4 art. 446 k.c. powszechnie stosowaną w orzecznictwie podstawą tych roszczeń były przepisy art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c.

Katalog dóbr osobistych określony w art. 23 k.c. ma charakter otwarty. W orzecznictwie i w piśmiennictwie przyjmuje się zgodnie, że ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. objęte są wszelkie dobra osobiste rozumiane jako pewne wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym są uznawane za doniosłe i zasługujące z tego względu na ochronę. Do katalogu tego należy zaliczyć także więzi rodzinne, które stanowią fundament prawidłowego funkcjonowania rodziny i podlegają ochronie prawnej (art. 18 i 71 Konstytucji RP, art. 23 k.r.o.). Skoro dobrem osobistym w rozumieniu art. 23 k.c. jest kult pamięci osoby zmarłej, to - a fortiori - może nim być także więź miedzy osobami żyjącymi. Szczególna więź rodziców z dzieckiem, przysługująca zarówno dziecku, jak i rodzicom w prawidłowo funkcjonującej rodzinie, zasługuje zatem na status dobra osobistego, a spowodowanie śmierci osoby bliskiej i zerwanie w ten sposób silnej więzi uczuciowej łączącej pokrzywdzonego z tą osobą stanowi naruszenie tego dobra.

Dodanie art. 446 § 4 k.c. nie jest jedynie wyrazem woli ustawodawcy potwierdzenia dopuszczalności dochodzenia zadośćuczynienia na gruncie przepisów obowiązujących przed wejściem w życie tego przepisu, lecz, jest również dokonaniem zmiany w ogólnej regule wynikającej z art. 448 k.c. przez zawężenie kręgu osób uprawnionych do zadośćuczynienia. Bez wprowadzenia art. 446 § 4 k.c., roszczenia tego mógłby dochodzić bowiem każdy, a nie tylko najbliższy członek rodziny (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października

2010 r, III CZP 76/10, Biul. SN 2010/10/11, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10, LEX nr 848128, uchwała z dnia 22 października 2010 r. III CZP 76/10, OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 42, wyrok z dnia 10 października 2010 r. II CSK 248/10, OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 44, wyrok z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10, L. rok 2011 oraz uchwała z dnia 13 lipca 2011 r. III CZP 32/11, OSNC 2012, Nr 1, poz. 10).

Jeśli chodzi o zarzuty dotyczące wysokości zasądzonego świadczenia należy wskazać, że w przedmiotowej sprawie - na podstawie art. 448 k.c. - zrekompensowaniu podlegała krzywda, której doznał powód w związku ze śmiercią członka najbliższej rodziny. Rozmiar tej krzywdy należało określić biorąc pod uwagę całokształt okoliczności sprawy. Przyznana suma pieniężna zadośćuczynienia ma stanowić ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej, wynagradzający doznane cierpienia oraz mający ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana na skutek utraty osoby najbliższej. Co istotne, z uwagi na niewymierny charakter krzywdy ustalenie, jaka kwota w konkretnych okolicznościach jest „odpowiednia”, należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego. Dlatego korygowanie przez sąd drugiej instancji zasądzonego zadośćuczynienia może być aktualne tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, tj. albo rażąco wygórowane, albo rażąco niskie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji uzasadnił swoje rozstrzygnięcie w świetle kryteriów uznawanych powszechnie w doktrynie prawa cywilnego i judykaturze. Przyznana kwota uwzględnia rolę zadośćuczynienia, stanowiąc odczuwalną wartość ekonomiczną, a jednocześnie nie jest nadmierna i nie odbiega w istotny sposób od tych przyznawanych w innych sprawach o zbliżonych stanach faktycznych. Nie ulega żadnym wątpliwościom, iż śmierć rodzica zwykle stanowi dla dziecka wstrząs, a cierpienia psychiczne, jakie się z nią wiążą, mogą przybierać w jednostkowych wypadkach ogromny wymiar, tym większy, im mocniejsza była w danym przypadku więź emocjonalna łącząca ze zmarłym. Jak prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, przypadek powoda był szczególny, albowiem pomimo posiadania własnej rodziny nie zerwał on bardzo bliskich relacji z ojcem i rola zmarłego w jego życiu była bardzo znacząca. Co więcej, ujemne przeżycia psychiczne związane ze śmiercią ojca były źródłem długotrwałego uszczerbku na zdrowia powoda.

Jeśli chodzi o datę naliczania odsetek trzeba zauważyć, iż kwestia ta była wielokrotnie przedmiotem wypowiedzi judykatury. Według niektórych orzeczeń, zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę jest wymagalne dopiero z dniem wyrokowania przez sąd (art. 316 k.p.c.). Zobowiązany zatem dopiero od tego dnia pozostaje w opóźnieniu w zapłacie zasądzonego zadośćuczynienia i tym samym dopiero od tego dnia należą się od niego odsetki za opóźnienie (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 grudnia 1997 r., I CKN 361/97, LEX nr 477638, z dnia 20 marca 1998 r., II CKN 650/97, LEX nr 477665, z dnia 4 września 1998 r., II CKN 875/97, LEX nr 477579, z dnia 9 września 1999 r., II CKN 477/98, LEX nr 477661). W innych orzeczeniach przyjmuje się natomiast, że zadośćuczynienie za krzywdę zobowiązany ma zapłacić niezwłocznie po wezwaniu przez uprawnionego (art. 455 in fine k.c.), w związku z czym odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia powinny być zasądzone od dnia, w którym zobowiązany ma zadośćuczynienie zapłacić (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 18 września 1970 r., II PR 257/70, OSNC 1971, Nr 6, poz. 103, z dnia 12 lipca 2002 r., V CKN 1114/00, LEX nr 56055, z dnia 18 lutego 2010 r., II CSK 434/09, LEX nr 602683, z dnia 14 stycznia 2011 r., I PK 145/10, OSNP 2012, nr 5-6, poz. 66).

Sąd Okręgowy w sprawie przedmiotowej podziela drugie ze stanowisk, ponieważ zobowiązanie dłużnika do naprawienia szkody niemajątkowej jest zobowiązaniem o charakterze bezterminowym. Wobec tego świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do jego wykonania (art. 455 k.c.). W sprawie przedmiotowej takim wezwaniem było zaś doręczenie odpisu pozwu. Odsetki natomiast - zgodnie z art. 481 k.c. - należą się za samo opóźnienie w spełnieniu świadczenia, choćby wierzyciel nie poniósł żadnej szkody i choćby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

Jeżeli zobowiązany nie płaci zadośćuczynienia w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 k.c. lub wynikającym z przepisu szczególnego, uprawniony nie ma niewątpliwie możliwości czerpania korzyści z zadośćuczynienia, jakie mu się już wówczas należy.

W konsekwencji odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należnego uprawnionemu powinny się należeć od tego właśnie momentu. Stanowiska tego nie podważa pozostawienie przez ustawę zasądzenia zadośćuczynienia i określenia jego wysokości w pewnym zakresie do uznaniu sądu. Przewidziana w art. 448 k.c. możliwość przyznania przez sąd odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia za krzywdę nie zakłada bowiem dowolności ocen sądu, a jest jedynie konsekwencją niewymiernego w pełni charakteru okoliczności decydujących o doznaniu krzywdy i jej rozmiarze.

Zarzut apelującego niewłaściwego określenia płatności odsetek ustawowych od przyznanego zadośćuczynienia nie mógł być więc co do zasady uznany za słuszny, ponieważ zasądzanie odsetek od daty wyrokowania prowadziłoby w istocie do ich umorzenia za okres sprzed daty wyroku i stanowiło nieuzasadnione uprzywilejowanie dłużnika, mogące skłaniać go do jak najdłuższego zwlekania z opóźnionym świadczeniem w oczekiwaniu na orzeczenia sądu znoszące obowiązek zapłaty odsetek za wcześniejszy okres. Wniosek o przyznanie odsetek od daty wydania orzeczenia uznać należałoby za zasadny wyłącznie w sytuacji, gdyby przyznane zadośćuczynienie rekompensowało szkodę niemajątkową wykraczająca poza ramy objęte zgłoszonym wcześniej żądaniem, tj. gdyby sąd uwzględnił pewne jeszcze inne skutki zdarzenia wcześniej nieistniejące, co nie miało w przedmiotowej sprawie miejsca.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając od pozwanego na rzecz powoda zwrot opłaty za czynności pełnomocnika wg stawki minimalnej ustalonej zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) w wysokości 1 800 złotych.