Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 listopada 2018 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2018 r. w Giżycku

na rozprawie

sprawy - w przedmiocie skargi K. S. o wznowienie postępowania

w sprawie I Ns 37/17 z wniosku A. C. z udziałem Gminy R.

o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości.

postanawia:

1.Odrzucić skargę.

2.Uznać, iż strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

SSR Alina Kowalewska

Sygn. akt I Ns 334/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni K. S. złożyła w tut. Sądzie skargę o wznowienie postępowania w sprawie o sygn. akt I Ns 37/17 zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 16 maja 2017 r. w przedmiocie wniosku A. C. o zasiedzenie.

W uzasadnieniu skarżąca podnosiła, iż nie została zawiadomiona o toczącym się postępowaniu i nie mogła być uczestnikiem tego postępowania jako właścicielka nieruchomości sąsiedniej. Twierdziła, iż nieruchomość będąca przedmiotem zasiedzenia powinna być wyłączona z obrotu prawnego, gdyż jest to droga umożliwiająca jej dostęp do drogi publicznej.

Postanowieniem z dnia 29 września 2017 r. wydanym w sprawie I Ns 363/17 Sąd Rejonowy w Giżycku oddalił skargę. Na skutek apelacji skarżącej K. S. Sąd Okręgowy w Olsztynie postanowieniem z dnia 22 maja 2018 r. wydanym w sprawie IX Ca 631/18 uchylił zaskarżone postanowienie, zniósł postępowanie od dnia 29 września 2017 r. oraz sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Giżycku pozostawiając temu Sądowi orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy skarżąca K. S. podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Uczestniczka postępowania A. C. wniosła o odrzucenie skargi podnosząc, iż skarżąca nie posiada przymiotu osoby zainteresowanej. Zdaniem pełnomocnika uczestniczki skarżąca nie wykazała, aby przysługiwało jej do nieruchomości prawo własności, ani też prawo do zasiedzenia tej nieruchomości.

Uczestniczka postępowania Gmina R. wniosła o oddalenie skargi. Wskazała, iż działka będąca przedmiotem zasiedzenia uległa podziałowi, w wyniku którego zostały z niej utworzone dwie działki, przy czym jedna z nich stanowi ogólnie dostępną drogę wewnętrzną należącą do gminy.

Sąd ustalił, co następuje:

Uczestniczce postępowania A. C. przysługuje prawo własności zabudowanej nieruchomości położonej w R. przy ul. (...) stanowiącej działkę geod. nr (...)Do nieruchomości tej przylegała działka geod. nr (...) będąca własnością Gminy R. oznaczona w ewidencji gruntów jako droga (kw (...)). Stanowiła ona drogę dojazdową do ulicy (...). W latach 80 - tych XX wieku w części została zagrodzona przez poprzedniego właściciela działki nr (...).

(okoliczności bezsporne)

Skarżącej K. S. przysługuje prawo własności niezabudowanej nieruchomości położonej w R. stanowiącej działkę geod. nr (...)i opisanej w księdze wieczystej nr (...). Sąsiaduje z działką geod. nr (...)oraz działką geod. nr (...)(obecnie działka geod. nr (...)) w części zagrodzonej przez właściciela działki geod. nr (...). Działka ta nie posiada dostępu do drogi publicznej.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 20 kwietnia 2017 r. K. S. złożyła w tut. Sądzie wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej przez działkę geod. nr (...) na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości oznaczonej jako działka geod. nr (...) Sprawa toczy się pod sygnaturą akt I Ns 180/17.

( dowód : z akt postępowania I Ns 180/17: wniosek – k. 2)

Prawomocnym postanowieniem z dnia 16 maja 2017 r. wydanym w sprawie I Ns 37/17 Sąd Rejonowy w Giżycku stwierdził, iż wnioskodawczyni A. C. z dniem 25.10.2014 r. nabyła przez zasiedzenie własność części niezabudowanej nieruchomości oznaczonej nr geod. (...)o powierzchni 0,0180 ha opisanej w księdze wieczystej prowadzonej w Sądzie Rejonowym w Giżycku pod nr (...). W toku postępowania A. C. podnosiła, iż część działki nr (...) została zagrodzona przez poprzedniego właściciela działki nr (...) w dniu 25.10.1984 r. Od tego momentu nikt nie interesował się tą częścią nieruchomości. Uczestniczka Gmina R. uznała wniosek o zasiedzenie.

( dowód : z akt postępowania I Ns 37/17: wniosek – k. 2-3, postanowienie z 16.05.2017 r. – k. 151)

W oparciu o przedmiotowe orzeczenie dokonano podziału działki nr (...) na działki geod nr:

- (...) o powierzchni 0,0180 ha – stanowiąca własność A. C., zabudowana, sąsiadująca z działką geod. nr (...) dla której Sąd Rejonowy w Giżycku prowadzi księgę wieczystą nr (...),

- (...) o powierzchni 0,132 ha – stanowiąca własność Gminy R., opisana jako droga wewnętrzna, sąsiadująca bezpośrednio z drogą publiczną, dla której Sąd Rejonowy w Giżycku prowadzi księgę wieczystą nr (...).

( dowód : wykaz zmian danych ewidencyjnych – k. 95-97, protokół – k. 98-99)

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż skarga o wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia służącym wzruszeniu prawomocnych orzeczeń. Nadzwyczajny charakter tego środka prawnego skierowanego przeciwko prawomocnemu orzeczeniu powoduje, że wznowienie postępowania sądowego może nastąpić wyłącznie w ściśle ustawowo określonych przypadkach. Przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania skargi o wznowienie postępowania sąd bada przede wszystkim, czy zostały spełnione warunki umożliwiające jej rozpoznanie. Ustala zatem, czy skarga została wniesiona w przewidzianym terminie oraz czy została oparta na ustawowych podstawach. Sprawdzeniu podlega nie tylko fakt, czy strona powołała w piśmie procesowym odpowiedni przepis dotyczący wznowienia postępowania, ale również przytoczyła takie okoliczności, które uzasadniałyby jego powołanie. Negatywna ocena Sądu w tym zakresie skutkuje odrzuceniem skargi.

Zgodnie z treścią art. 524 § 2 k.p.c. zainteresowany, który nie był uczestnikiem postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym, co do istoty sprawy może żądać wznowienia postępowania, jeżeli postanowienie to narusza jego prawa. W takim wypadku stosuje się przepisy o wznowieniu postępowania z powodu pozbawienia możności działania.

Skarżąca podniosła, że zostały naruszone jej prawa, jako osoby zainteresowanej w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c., bowiem wynik postępowania w sprawie o sygn. akt I Ns 37/17 zakończony prawomocnym postanowieniem z dnia 16 maja 2017 r. narusza jej prawa poprzez pozbawienie dostępu do drogi publicznej.

Jak wynika z akt sprawy o sygn. I Ns 37/17 tut. Sądu skarżąca nie była uczestnikiem przedmiotowego postępowania. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę poddał zatem analizie przyczyny zaniechania wezwania skarżącej do udziału w sprawie o stwierdzenie zasiedzenia w charakterze uczestnika postępowania oraz rodzaj i charakter naruszenia prawa materialnego skarżącej na skutek wydania orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie.

Nie budzi wątpliwości, że w sprawie o stwierdzenie zasiedzenia do kręgu osób zainteresowanych w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c., należy przede wszystkim dotychczasowy właściciel (właściciele) nieruchomości, ewentualnie jego spadkobiercy oraz ten, kto twierdzi, że nabył własność rzeczy przez zasiedzenie. Pośrednio zainteresowane rozstrzygnięciem sprawy są osoby, które mają rzecz w posiadaniu nieprowadzącym do zasiedzenia (dzierżawca), a przypadku zasiedzenia nieruchomości właściciele sąsiednich nieruchomości, jeżeli wysuwają pretensje do tej nieruchomości lub przygranicznych pasów gruntu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2012 r., I CZ 79/12, nr Lex 544086).

W ustalonych okolicznościach Sąd uznał, iż skarżąca nie należała do kręgu osób zainteresowanych w sprawie o sygn. akt I Ns 37/17 w przedmiocie zasiedzenia. Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie, w szczególności wykazu zmiany danych ewidencyjnych dotyczących działki geod. nr (...)oraz twierdzeń uczestników postępowania, skarżąca nie korzystała, ani nie miała w posiadaniu części działki geod. nr (...)podlegającej zasiedzeniu. Wskazana część nieruchomości od ponad trzydziestu lat pozostawała w wyłącznym posiadaniu właścicieli działki geod. nr (...)i nie pełniła funkcji drogi. Nie znajdowały i nie znajdują się na niej żadne urządzenia infrastrukturalne przeznaczone do prowadzenia ruchu drogowego. Brak jest także jakichkolwiek okoliczności świadczących o zamierzeniu podjęcia procesu inwestycyjnego polegającego na realizacji na tej części nieruchomości pasa drogowego i faktycznego powstania drogi. W tych okolicznościach nie można przyjąć, iż na przedmiotowej nieruchomości zlokalizowana jest droga w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2068), z której może korzystać każdy zgodnie z jej przeznaczeniem. Samego zakwalifikowania w ewidencji gruntów danej działki geodezyjnej do kategorii dróg nie można utożsamiać z prawem powszechnego dostępu do tej części nieruchomości zgodnie z uprawnieniami wynikającymi z ustawy o drogach publicznych oraz powstaniem tytułu prawnego uprawniającego do korzystania z gruntu. Brak zatem było podstaw do wezwania skarżącej do udziału w przedmiotowym postępowaniu, skoro jego wynik nie dotyczył praw skarżącej. Sama okoliczność, iż skarżąca żąda umożliwienia przejazdu przez tę część nieruchomości nie może być podstawą do wzięcia udziału w postępowaniu o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości, skoro swoje uprawnienie skarżąca może realizować niezależnie od tego, komu przysługuje prawo własności gruntów, przez które droga ma prowadzić.

Niezależnie od powyższego, samo niewzięcie przez zainteresowanego udziału w sprawie nie jest przesłanką wystarczającą do żądania wznowienia postępowania i stanowi jedynie uchybienie procesowe, zaś spełnienie dopiero przesłanki naruszenia praw osoby zainteresowanej może uzasadniać potrzebę wznowienia postępowania. Przez prawo w rozumieniu art. 524 § 2 k.p.c. należy rozumieć prawo materialne, a nie uprawnienia o charakterze proceduralnym. Wykazanie, że prawo zostało naruszone obejmuje wykazanie, że prawo istniało, jak i że zostało naruszone, a więc że nie zostały spełnione przesłanki zasiedzenia. Zdaniem Sądu skarżąca nie wykazała by przysługiwało jej określone prawo rzeczowe do przedmiotu zasiedzenia.

Argumenty skarżącej odnoście braku dostępu nieruchomości stanowiącej działkę geod. nr (...) do drogi publicznej nie mogą mieć istotnego wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. Nie może budzić wątpliwości, iż dostęp do drogi publicznej jest niezbędnym warunkiem umożliwiającym podjęcie na określonym terenie realizacji konkretnego zamierzenia inwestycyjnego. W przypadku braku bezpośredniego dostępu do drogi publicznej możliwy jest dwojakiego rodzaju pośredni dostęp do drogi publicznej – poprzez drogę wewnętrzną, bądź poprzez ustanowienie służebności drogowej. W okolicznościach niniejszej sprawy sporna część działki geod. nr (...) (obecnie nr (...)) pomiędzy działką geod. nr (...) należącą do A. C., a drogą publiczną stanowiącą ulicę (...) jest ogrodzona i od kilkudziesięciu lat wykorzystywana wyłącznie przez A. C.. Choć w ewidencji gruntów figuruje jako droga, nie stanowi drogi publicznej w rozumieniu art. 1 ustawy o drogach publicznych, ani drogi wewnętrznej w rozumieniu art. 8 ust. 1 wymienionej ustawy. Drogami wewnętrznymi, w myśl art. 8 ust. 1, są drogi, drogi rowerowe, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg.

Niedopuszczalne jest twierdzenie, iż wyłącznie samo zakwalifikowanie w ewidencji gruntu stanowiącego własność podmiotu publicznego jako drogi rodzi jakiekolwiek prawo rzeczowe do tej nieruchomości właścicieli gruntów sąsiednich. Jednocześnie Sąd w niniejszej sprawie podziela linię orzeczniczą wykluczającą niedopuszczalność zasiedzenia w odniesieniu do tych nieruchomości, które w praktyce drogami publicznymi nie są, choćby jako takie figurują w ewidencji gruntów. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 maja 2014 r., IV CSK 556/13, nr Lex 1475237, przy ocenie czy nieruchomość może podlegać zasiedzeniu istotny jest realny aspekt infrastrukturalny, a nie same, nawet najdalej idące, zamierzanie planistyczne (por. także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2015 r., III CSK 196/14, nr Lex 1666022, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2013 r., IV CSK 514/12, nr Lex 1353351, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2012 r., I CSK 293/11, nr Lex 1144854).

Sąd zauważa, iż skarżąca przed uzyskaniem informacji o toczącym się postępowaniu w przedmiocie zasiedzenia, złożyła w tut. Sądzie wniosek o ustanowienie drogi koniecznej poprzez działkę geod. nr 36/13 na mocy art. 145 § 1 k.c. Skorzystała zatem z przysługującego jej prawa podmiotowego, którego skuteczność nie jest uzależniona od wyniku postępowania o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie.

W ocenie Sądu skarżąca nie wykazała, iż orzeczenie w przedmiocie zasiedzenia nieruchomości dotyczy jej praw. Nie była osobą zainteresowaną w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c., a zatem nie mogła brać udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika i na mocy art. 524 § 2 k.p.c. nie przysługuje jej skarga o wznowienie postępowania.

O kosztach postępowania przed Sądem I i II Instancji Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.