Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Edyta Jefimko (spr.)

Sędziowie: SA Alicja Fronczyk

SA Bogdan Świerczakowski

Protokolant: Małgorzata Szmit

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa I. K.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W.

o stwierdzenie nieistnienia uchwał

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

z dnia 24 kwietnia 2017 r., sygn. akt II C 993/16

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od I. K. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Alicja Fronczyk Edyta Jefimko Bogdan Świerczakowski

V ACa 817/17

UZASADNIENIE

I. K. w pozwie skierowanym przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. wniosła o: stwierdzenie nieistnienia uchwały numer (...)Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z dnia 27 czerwca 2013 r. w sprawie przynależności do Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych (...) oraz uchwały numer (...)Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z dnia 22 stycznia 2015 r. w sprawie przynależności do Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych w W., a także zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania. W podstawie faktycznej wytoczonego powództwa wskazała, iż obie zaskarżone uchwały nie istnieją, gdyż zostały podjęte w sposób niezgodny z § 63 ust. 4 statutu, który nakazuje zachowanie przy głosowaniu 20% kworum.

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych, podnosząc, iż faktycznie przy glosowaniu nad zaskarżonymi uchwałami nie zachowano wymogu 20% kworum, przewidzianego § 63 ust. 4 statutu Spółdzielni, ale stwierdziła, iż powyższe postanowienie statutu nie obowiązuje, dlatego że jest sprzeczne z artykułem 8 ³ ust. 9 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. 2018 r., poz. 845 , z późn.zm.) - dalej powoływanej jako: „u.s.m.”

Wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2017 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie oddalił powództwo, zasądzając od I. K. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. kwotę 600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, w tym kwotę 240 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.

Powyższy wyrok Sąd Okręgowy wydał na podstawie następujących ustaleń faktycznych i wniosków.

I. K. jest członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W.. W dniu 27 czerwca 2013 r. podjęta została uchwała numer (...)Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. w sprawie przynależności do Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowej (...), mocą której postanowiono o wystąpieniu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. ze Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowej (...). Za podjęciem tej uchwały oddano 119 głosów, przeciw 77, wstrzymało się 18 osób, przy czym na wszystkich częściach Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. wydano 233 mandaty co stanowiło 6,61 % uprawnionych do głosowania.

Uchwałą numer (...)z dnia 22 stycznia 2015 r. Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. postanowiło przystąpić do Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowej w W.. W dniu podjęcia tej uchwały kontynuowane były obrady szóstej części Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W.. Za podjęciem uchwały głosowało 120 członków, przeciw było 4, a wstrzymało się 10 osób. Udział w Walnym Zgromadzeniu Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. wzięły 134 osoby co stanowiło 3,80 % uprawnionych do głosowania.

Zgodnie z § 63 ust. 4 statutu pozwanej Spółdzielni, (w brzmieniu obowiązującym w chwili podejmowania zaskarżonych uchwał), uchwałę Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. uważa się za podjętą, jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części Walnego Zgromadzenia a za uchwałą opowiedziała się wymagana w ustawie lub w statucie większość ogólnej liczby członków uczestniczących w Walnym Zgromadzeniu. Jednakże w sprawach likwidacji spółdzielni, oraz przeznaczenia majątku pozostałego po zaspokojeniu zobowiązań likwidowanej spółdzielni do podjęcia uchwały konieczne jest aby w posiedzeniu wszystkich części Walnego Zgromadzenia, na których uchwała była poddana pod głosowanie, uczestniczyła łącznie co najmniej połowa ogólnej liczby uprawnionych do głosowania. W pozostałych sprawach uchwały zapadają większością głosów przy udziale co najmniej 20 % uprawnionych do głosowania.

Sąd Okręgowy uznał powództwo za bezzasadne w całości i dlatego je oddalił.

Podstawą prawną żądania ustalenie nieistnienia uchwały był art. 189 k.p.c., który stanowi, że powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa gdy ma w tym interes prawny. Zatem w pierwszej kolejności należało zbadać, czy I. K. posiadała interes prawny w wytoczeniu powództwa. Sąd Okręgowy uznał, iż miała taki interes, gdyż jako członek pozwanej Spółdzielni była uprawniona do głosowania na Walnym Zgromadzeniu Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W., na którym uchwały były podejmowane, a tym samym mogła domagać się także wyeliminowania z obrotu prawnego uchwał podjętych w sposób rażąco wadliwy, bo nieistniejących.

Uchwałę - co do zasady - można uznać za nieistniejącą m.in., gdy podjęto ją bez zachowania przewidzianego w statucie kworum, przy czym uznanie uchwały za nieistniejącą jest tożsame z oceną, że do podjęcia uchwały przez organ kolegialny osoby prawnej w ogóle nie doszło.

W podstawie faktycznej powództwa I. K. powoływała się na brak przy podejmowaniu zaskarżonych uchwał zachowania 20% kworum. Strona pozwana przyznała ten fakt, ale podnosiła, iż wymóg zachowania kworum, który wprawdzie wynika z § 63 ust. 4 statutu spółdzielni, nie obowiązywał podczas głosowania, ponieważ przedmiotowe postanowienie statutu jako sprzeczne z art. 8 ³ ust. 8 i 9 u.s.m. jest nieważne, zatem jego naruszenie nie może skutkować nieistnieniem uchwał.

Zgodnie z art. 8 ³ ust. 8 u.s.m walne zgromadzenie jest ważne niezależnie od liczby obecnych na nim członków. Z kolei art. 8 ³ ust. 9 u.s.m. stanowi, iż uchwałę uważa się za podjętą, jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części walnego zgromadzenia, a za uchwałą opowiedziała się wymagana w ustawie lub statucie większość ogólnej liczby członków uczestniczących w walnym zgromadzeniu. Jednakże w sprawach likwidacji spółdzielni, przeznaczenia majątku pozostałego po zaspokojeniu zobowiązań likwidowanej spółdzielni, zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej do podjęcia uchwały konieczne jest aby w posiedzeniach wszystkich części walnego zgromadzenia, na których uchwała była poddana pod głosowanie, uczestniczyła łącznie co najmniej połowa ogólnej liczby uprawnionych do głosowania, chyba, że statut stanowi inaczej.

Analizując treść art. 8 ³ ust. 8 i 9 u.s.m. Sąd Okręgowy stwierdził, że przepisy te eliminują co do zasady, konieczność zachowania kworum, bo w przeciwieństwie do ar. 41 § 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. 2018, poz. 1285) - dalej powoływanej jako: „pr. spółdz.” nie wymagają obecności podczas głosowania na walnym zgromadzeniu, co najmniej połowy członków. Przepisy z art. 8 ³ ust. 8 i 9 u.s.m mają charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że nie jest dopuszczalne odmienne uregulowanie zasad głosowania w statucie, a gdyby to nastąpiło postanowienia statutu byłyby nieważne. Zatem uchwała podjęta wbrew postanowieniom statutu, ale zgodnie z art. 8 ³ ust. 9 u.s.m., nie może zostać uznana za nieistniejącą.

Równocześnie Sąd Okręgowy podkreślił, iż nie wiążą go odmienne poglądy, wyrażone w tej kwestii przez sądy powszechne przy rozpoznawaniu innych spraw, w tym przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku jaki został wydany przeciwko pozwanej Spółdzielni w dniu 7 stycznia 2014 r. sygn. I ACa 1059/13. Orzeczenie to nie miało bowiem charakteru prejudycjalnego dla rozpoznawanej sprawy.

Sąd Okręgowy podkreślił także, iż uczestnictwo w związku rewizyjnym jest dobrowolne, a co za tym idzie, decyzja o wystąpieniu ze związku jest dopuszczalna i zgodna z prawem. Artykuł 240 § 1 pr. spółdz. stanowi, iż spółdzielnie mogą zakładać związki rewizyjne i przystępować do takich związków. Sprawa przystąpienia, lub wystąpienia pozwanej Spółdzielni ze związku, oraz upoważnienie zarządu do podejmowania działań w tym zakresie, wymaga stosownie do art. 38 § 1 pr. spółdz. uprzedniej uchwały walnego zgromadzenia i wymóg ten został spełniony.

Apelację od powyższego wyroku złożyła powódka, zaskarżając orzeczenie Sądu Okręgowego w całości na podstawie następujących zarzutów:

1.naruszenia prawa procesowego w postaci art. 365 k.p.c. przez pominięcie znanego Sądowi Okręgowemu z urzędu prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia sygn. akt I C 143/14, w którym rozstrzygnięto, że § 63 pkt. 4 statutu pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. nie jest sprzeczny z art. 8 ³ ust. 9 u.s.m. i obowiązuje,

2.naruszenia prawa materialnego w postaci art. 8 ³ ust. 8 i ust. 9 u.s.m. oraz art. 1 ust. 7 u.s.m. i art. 41 § 2 pr. spółdz. przez niewłaściwe zastosowanie i niewłaściwą wykładnię tych przepisów, a także niezastosowanie norm kolizyjnych zawartych w art. 1 ust. 7 u.s.m.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie na jej rzecz od pozwanej zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Okręgowego w kwestii posiadania przez powódkę interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieistnienia zaskarżonych uchwał. Interes prawny, o którym mowa w art. 189 k.p.c., należy pojmować jako interes dotyczący szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych, który z reguły występuje w sytuacjach, w których zachodzi obiektywna niepewność co do prawa lub stosunku prawnego z przyczyn natury faktycznej lub prawnej. Interes prawny wyraża się wówczas w usunięciu stanu niepewności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2012 r, II CSK 252/11, Lex nr 1168726). Każdy członek spółdzielni mieszkaniowej ma interes prawny we wniesieniu powództwa o stwierdzenie niezgodności z prawem uchwały walnego zgromadzenia (art. 42 § 2 pr. spółdz.). Źródłem interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. jest stosunek członkostwa w spółdzielni, z którego wynika m.in. uprawnienie do udziału w walnym zgromadzeniu. Jeżeli członek spółdzielni ma prawo zaskarżyć uchwałę, wytaczając powództwo o jej uchylenie (art. 42 § 3 i 4 pr. spółdz.), to oczywisty staje się jego interes prawny we wniesieniu powództwa ustalającego (art. 189 k.p.c.), mającego taki sam cel unicestwienia uchwały sprzecznej z prawem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2013 r., I CSK 382/12, OSNC-ZD 2013/4/80).

Uchwały z dnia 27 czerwca 2013 r. w sprawie przynależności do Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych (...)oraz z dnia 22 stycznia 2015 r. w sprawie przynależności do Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych w W. dotyczą kwestii organizacyjno-prawnych, regulujących funkcjonowanie pozwanej Spółdzielni, której powódka jest członkiem. Jeżeli przy ich podejmowaniu doszło do takich uchybień, które mogą przesądzać o zakwalifikowaniu tych czynności prawnych jako czynności nieistniejących ( negotium non existens), to należy uznać, że apelująca ma interes prawny w wtoczeniu powództwa w celu wyeliminowania tych rażąco, jak twierdzi, wadliwych czynności prawnych z obrotu prawnego, zwłaszcza w sytuacji, gdy organy kolegialne pozwanej Spółdzielni podejmują czynności związane z przedmiotem tych uchwał (o czym świadczy podjęcie przez Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. w dniu 18 stycznia 2018 r. uchwały nr (...)o wstąpieniu do innego Związku Rewizyjnego), które w ogóle byłyby zbędne, gdyby wcześniejsze uchwały miały status uchwał nieistniejących.

Zarzuty apelacyjne należy, w ocenie Sądu Apelacyjnego, rozpatrywać w aspekcie trzech zasadniczych kwestii: po pierwsze bezwzględnego lub względnego charakteru przepisów z art. 8 ³ ust. 8 i ust. 9 u.s.m., po drugie skutków prawnych wprowadzenia do zarejestrowanego przez sąd rejestrowy statutu spółdzielni regulacji dotyczących kworum odmiennych niż regulacja zawarta w art. 8 ³ ust. 9 u.s.m., po trzecie mocy wiążącej orzeczeń sądów powszechnych wydanych w innych sprawach wytoczonych przeciwko pozwanej Spółdzielni, w których sądy dokonały wykładni art. 8 ³ ust. 8 i ust. 9 u.s.m., uznając za dopuszczalne odmienne niż w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych uregulowanie kwestii kworum w statucie.

Nie było sporne pomiędzy stronami, iż § 63 ust.4 statutu pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W., (w brzemieniu obowiązującym w dacie podejmowania zaskarżonych uchwał), przewidywał, iż do podjęcia uchwały w sprawie likwidacji spółdzielni i przeznaczenia majątku pozostałego po zaspokojeniu zobowiązań likwidowanej spółdzielni konieczne jest uczestniczenie w posiedzeniu co najmniej połowy ogólnej liczby uprawnionych do głosowania oraz że do podjęcia uchwały w pozostałych sprawach konieczne jest uczestnictwo w posiedzeniu co najmniej 20% uprawnionych do głosowania.

Zawarty w statucie wymóg co do kworum, normuje sposób działania walnego zgromadzenia spółdzielni jako jej organu uprawnionego do składania w jej imieniu oświadczeń woli. Skoro zatem statut przewiduje możliwość podjęcia uchwały, która jest swoistym oświadczeniem woli jedynie przy istnieniu określonego kworum, to podjęcie uchwały przy braku tego kworum nie może być w ogóle uznane za złożenie oświadczenia woli przez osobę prawną. Uchwałę taką należy uznać za nieistniejącą, co uzasadnia powództwo wniesione na podstawie art. 189 k.p.c.(por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2013 r., I CSK 382/12, OSNC-ZD 2013/4/80 oraz z dnia 13 marca 1998 r., I CKN 563/97, OSNC 1998/12/205.).

Nie było również sporne pomiędzy stronami, że przy podejmowaniu zaskarżonych uchwał 20% wymóg kworum nie został zachowany.

Strony pozostawały natomiast w sporze, czy postanowienie statutu zawarte w § 63 ust.4 statutu jest ważne.

Uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni innych niż spółdzielnie mieszkaniowe podejmowane są w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania, chyba że ustawa lub statut stanowią inaczej (art. 41 § 2 pr. spółdz.). Natomiast w spółdzielniach mieszkaniowych zgodnie z treścią art. 8 ³ ust. 8 u.s.m. walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej jest ważne niezależnie od liczby obecnych na nim członków. Jak zaś stanowi art. 8 ³ ust. 9 u.s.m. uchwałę uważa się za podjętą, jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części walnego zgromadzenia, a za uchwałą opowiedziała się wymagana w ustawie lub statucie większość ogólnej liczby członków uczestniczących w walnym zgromadzeniu. Jednakże w sprawach likwidacji spółdzielni, przeznaczenia majątku pozostałego po zaspokojeniu zobowiązań likwidowanej spółdzielni, zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej do podjęcia uchwały konieczne jest aby w posiedzeniach wszystkich części walnego zgromadzenia, na których uchwała była poddana pod głosowanie, uczestniczyła łącznie co najmniej połowa ogólnej liczby uprawnionych do głosowania, chyba, że statut stanowi inaczej.

Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy uznał, iż powyższe przepisy mają charakter bezwzględnie obowiązujący (ius cogens), co oznacza, iż zasady głosowania przez walne zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowej nie mogą zostać w odmienny sposób uregulowane w statucie. Statut jest umową i to szczególnego rodzaju, ponieważ jego postanowienia stanowią umownie wprowadzone normy obowiązujące spółdzielców i spółdzielnię (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 sierpnia 2007 r., V CSK 163/07, M.Spół. 2008/3/48i z dnia 15 kwietnia 2015 r., IV CSK 452/14, LEX nr 1663492). Postanowienia te nie mogą być jednak sprzeczne z przepisami bezwzględnie obowiązującymi. W przypadku takiej sprzeczności umowa (statut) będzie bezwzględnie nieważna w całości lub części (art. 58 § 1 i § 3 k.c.)., przy czym nieważność czynności prawnej sąd ma obowiązek uwzględnić z urzędu.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu I instancji, iż postanowienie zamieszczone w § 63 ust.4 statutu jako sprzeczne z art. 8 ³ ust. 8 i ust. 9 u.s.m., jest nieważne (art. 58 § 3 k.c.). Odmienne niż w ustawie uregulowanie kwestii kworum w statucie należy uznać za niedopuszczalne wobec wprowadzenia przez ustawodawcę w spółdzielniach mieszkaniowych zasady rezygnacji z przesłanki kworum (art. 8 ³ ust. 8 u.s.m.) (por. uzasadnienie wyroku z dnia 28 marca 2018 r., IV CSK 297/17, Lex nr 2498001).Wyjątek od wyrażonej w tym przepisie zasady ustawodawca zawarł w art. 8 ³ ust. 9 u.s.m, przewidując, że możliwość unormowania w statucie spółdzielni mieszkaniowej większych lub mniejszych wymogów co do kworum odnosi się jedynie do głosowania przez walne zgromadzenie członków w pięciu kategoriach spraw, czyli likwidacji spółdzielni, przeznaczenia majątku pozostałego po zaspokojeniu zobowiązań likwidowanej spółdzielni, zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej, w przypadku których do podjęcia uchwały konieczne jest aby w posiedzeniach wszystkich części walnego zgromadzenia, na których uchwała była poddana pod głosowanie, uczestniczyła łącznie co najmniej połowa ogólnej liczby uprawnionych do głosowania, chyba, że statut stanowi inaczej. Zaskarżone uchwały nie należą do spraw ze wskazanych w art. 8 ³ ust. 9 u.s.m.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko judykatury, iż zarejestrowanie statutu w brzmieniu sprzecznym z przepisami bezwzględnie obowiązującymi, nie sanuje nieważności umowy (statutu) w tej części i należy dopuścić możliwość powoływania się na zarzut nieważności takich postanowień (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2004 r., IV CK 713/03, OSNC 2005/9/160). Oznacza to, iż pozwana mogła co do zasady podnieść zarzut nieważności § 63 ust.4 statutu z powodu jego sprzeczności z art. 8 ³ ust. 8 i ust. 9 u.s.m., co skutecznie uczyniła.

Nietrafny jest także zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 365 k.p.c. Przepis ten wskazuje, że podmiotami związanymi prawomocnym orzeczeniem są przede wszystkim strony postępowania, w którym to orzeczenie zapadło. Związanie nim innych osób możliwe jest tylko w wypadkach przewidzianych w ustawie. Taki wypadek przewidziany został w art. 42 § 9 pr. spółdz., zgodnie z którym orzeczenie sądu ustalające nieistnienie albo nieważność uchwały walnego zgromadzenia bądź uchylające uchwałę ma moc prawną względem wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkich jej organów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2005 r., II CK 409/04, OSNC 2006/2/33). Zatem wobec tych podmiotów prawomocny wyrok sądu ma powagę rzeczy osądzonej, choć nie były one stronami postępowania.

Wyrok wydany przez Sąd Okręgowy we Włocławku w dniu 26 marca 2015 r., sygn. akt I C 143/14, oddalający powództwo przeciwko pozwanej Spółdzielni o stwierdzenie nieważności § 63 ust.4 statutu, nie należy do kategorii orzeczeń z art. 42 § 9 pr.spółdz., objętych rozszerzoną mocą wiążącą i dlatego nie wiąże on stron niniejszego procesu.

Poglądy prawne wyrażone w uzasadnieniu tego wyroku, jak również w uzasadnieniu wyroków wydanych w sprawach przeciwko pozwanej Spółdzielni, (a dotyczących zaskarżenia innych uchwał) - przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w dniu 7 stycznia 2014 r. sygn. I ACa 1059/13, czy przez Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie w dniu 11 czerwca 2018 r., sygn. akt II C 438/15, w zakresie oceny ważności § 63 ust.4 statutu oraz charakteru prawnego art. 8 ³ ust. 8 i ust. 9 u.s.m. nie wiążą innych sądów.

Wynikająca z art. 365 § 1 k.p.c. moc wiążąca wyroku dotyczy związania sentencją, a nie uzasadnieniem wyroku innego sądu, czyli przesłankami faktycznymi i prawnymi przyjętymi za jego podstawę, gdyż zakresem prawomocności materialnej jest objęty tylko ostateczny wynik rozstrzygnięcia, a nie jego przesłanki. Podkreślić należy, iż na właściwe wyznaczenie granic mocy wiążącej wyroku wpływa też prawidłowe rozumienie pojęcia ustaleń i przyczyn „prejudycjalnych". W każdym postępowaniu cywilnym występują kwestie wstępne, które sąd rozstrzyga samodzielnie. Nie każda kwestia wstępna ma rangę kwestii prejudycjalnej w innej sprawie, nawet pomiędzy tymi samymi stronami, i nie każda kwestia wcześniej rozstrzygnięta ma znaczenie prejudycjalne w późniejszym postępowaniu. Badanie „prejudycjalności” wymaga uwzględnienia specjalnej zależności wyrażającej się w tym, że zachodzi konieczność rozstrzygnięcia jednej sprawy (zagadnienia), aby można było rozstrzygnąć inną sprawę (zagadnienie) albo gdy od wyniku prawomocnie rozstrzygniętej sprawy zależy wynik innej sprawy. Prejudycjalność charakteryzuje się określonym stosunkiem zależności, a jej konieczną cechą jest decydujące (przesądzające) znaczenie, jakie ma rozstrzygnięcie jednej kwestii dla rozstrzygnięcia kwestii wstępnej w innej sprawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2015 r., IV CSK 181/14, Lex nr 1628952).

Tego typu zależność nie zachodzi pomiędzy rozpoznawaną sprawą, a sprawami zakończonymi wydaniem wyroków przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w dniu 7 stycznia 2014 r. sygn. I ACa 1059/13, przez Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie w dniu 11 czerwca 2018 r., sygn. akt II C 438/15, czy przez Sąd Okręgowy we Włocławku w dniu 26 marca 2015 r., sygn. akt I C 143/14. Zatem, rozpoznając niniejszą sprawę, zarówno Sąd Okręgowy, jak i Sąd Apelacyjny nie były związane przesłankami prawnymi, jakimi kierowały się te sądy wydając swoje rozstrzygnięcia.

Okoliczności wydania takich orzeczeń o określonej treści, jak również podjęcia przez Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. w dniu 18 stycznia 2018 r. uchwały nr (...)w sprawie przynależności do Regionalnego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych w K., czy też zaskarżenia tej uchwały przez jednego z członków pozwanej Spółdzielni nie były pomiędzy stronami sporne, dlatego przeprowadzenie dowodu z dokumentów w celu ich wykazania było zbędne, skoro fakty te zostały przyznane. Z tej przyczyny wnioski dowodowe stron zostały oddalone. Oddaleniu podlegał także wniosek o dopuszczenie dowodu z zaświadczenie wystawionego w dniu 19 maja 2017 r. na okoliczność, kiedy członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. został K. M., czyli powód w sprawie zakończonej wyrokiem Sądu Okręgowego we Włocławku wydanym w dniu 26 marca 2015 r., sygn. akt I C 143/14. Ponieważ, jak już wskazano powyżej, wyrok ten nie korzysta z rozszerzonej mocy wiążącej, zatem okoliczność, czy dotyczy on roszczenia członka Spółdzielni, była irrelewantna dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy.

Uznając apelację za bezzasadną Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c., orzekł o jej oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto w oparciu o art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., zasądzając od powódki na rzecz pozwanej tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym kwotę 270 zł, której wysokość została ustalona zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. (t.j. Dz.U. 2018 r., poz. 265). Alicja Fronczyk Edyta Jefimko Bogdan Świerczakowski