Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 156/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący

SSA Brandeta Hryniewicka

Sędziowie

SSA Jerzy Szczurewski (spr.)

SSO del. Ilona Simonowicz

Protokolant

Anna Lasota

przy udziale prokuratora Małgorzaty Zińczuk

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2018 r.

sprawy skazanego K. J. s. J.

o wydanie wyroku łącznego

z powodu apelacji prokuratora i obrońców skazanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie

z dnia 5 czerwca 2018 r. sygn. akt II K 21/18

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego Z. I. 147,60 (sto czterdzieści siedem 60/100) złotych, w tym 27,60 (dwadzieścia siedem 60/100) złotych podatku VAT tytułem kosztów obrony skazanego w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia skazanego od kosztów sądowych za postepowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

K. J. został skazany następującymi prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego w Przeworsku z dnia 31 października 2003 r., sygn. akt II K 169/03 za przestępstwo popełnione w dniu 29 sierpnia 2002 r. wyczerpujące dyspozycję art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 (pięciu) lat tytułem próby, gdzie następnie postanowieniem Sądu Rejonowego w Przeworsku z dnia 22 lipca 2005 r. zarządzono wykonanie kary, zaś postanowieniem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 07 stycznia 2009 r. zarządzono zwolnienie z okresem próby do dnia 16 lipca 2012 r.;

2.  Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 13 lipca 2005 r., sygn. akt II K 26/05 zmienionym następnie wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 12 stycznia 2006 r., sygn. akt II AKa 238/05, za ciąg przestępstw popełniony w dniach 01 grudnia 2004 r., 07 stycznia 2005 r. i 12 stycznia 2005 r., wyczerpujący dyspozycję art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 289 § 3 k.k. i art. 11 § 2 k.k. i art. 91 § 1 k.k. na karę 5 (pięciu) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w wymiarze 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych przy ustaleniu jednej stawki na kwotę 20 (dwudziestu) złotych; kara grzywny została wykonana;

3.  Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 17 stycznia 2006 r., sygn. akt II K 654/05, za przestępstwo popełnione w dniu 23 marca 2004 r., wyczerpujące dyspozycję art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., na karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

4.  Wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 30 maja 2006 r., sygn. akt II K 17/06, którym połączono jednostkowe kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego w Tarnowie II K 654/05 i Sądu Okręgowego w Tarnowie II K 26/05 wymierzając skazanemu karę łączną 5 (pięciu) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; gdzie postanowieniem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 07 stycznia 2009 r. zarządzono zwolnienie z okresem próby do dnia 16 lipca 2012 r.;

5.  Sądu Rejonowego w Łomży z dnia 02 lipca 2014 r., sygn. akt II K 415/14, za przestępstwo popełnione w okresie od 24 sierpnia 2009 r. do 28 maja 2010 r., wyczerpujące dyspozycję art. 56 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zb. z art. 61 § 3 k.k.s. w zb. z art. 62 § k.k.s., na karę grzywny w wymiarze 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych przy ustaleniu jednej stawki na kwotę 60 (sześćdziesięciu) złotych; kara została wykonana;

6.  Sądu Rejonowego w Łomży z dnia 11 grudnia 2015 r., sygn. akt II K 696/15, za przestępstwo popełnione w dniu 15 sierpnia 2015 r., wyczerpujące dyspozycję art. 180a k.k., na karę grzywny w wymiarze 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych przy ustaleniu jednej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych; postanowieniem z dnia 13 września 2016 r. karę grzywny zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności, która będzie wykonywana w okresie od 22 czerwca 2025 r. do 29 czerwca 2025 r.,

7.  Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 29 lutego 2016 r., sygn. akt II K 1416/15, za przestępstwo popełnione w dniu 13 października 2015 r. wyczerpujące dyspozycję art. 180a k.k., na karę 3 (trzech) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym; postanowieniem Sądu Rejonowego w Łomży z dnia 29 sierpnia 2016 r. karę zamieniono na zastępczą karę 1 (jednego) miesiąca i 15 (piętnastu) dni pozbawienia wolności, kara została wykonana;

8.  Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 14 marca 2016 r., sygn. akt II K 238/14, za przestępstwa popełnione:

a) w okresie od sierpnia 2009 r. do września 2011 r., wyczerpujące dyspozycję art. 258 § 3 k.k., na karę 11 (jedenastu) miesięcy pozbawienia wolności,

b) w okresie od sierpnia 2009 r. do marca 2011 r., wyczerpujące dyspozycję art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i z art. 270 § 1 k.k. i z art. 271 § 3 k.k. i art. 18 § 3 kk. w zw. z art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i art. 65 § 1 k.k. i art. 12 k.k. na karę 11 (jedenastu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 400 (czterystu) stawek dziennych przy ustaleniu jednej stawki na kwotę 400 (czterystu) złotych,

c) w okresie od sierpnia 2009 r. do marca 2011 r., wyczerpujące dyspozycję art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 76 § 1 k.k. i art. 18 § 3 k.k.s. w zw. z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 2 i 5 k.k.s. przy zastosowaniu art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. i art. 6 § 2 k.k.s., na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i karę grzywny w wymiarze 500 (pięciuset) stawek dziennych przy ustaleniu jednej stawki na kwotę 400 (czterystu) złotych,

d) w okresie od 27 sierpnia 2009 r. do 15 września 2011 r., wyczerpujące dyspozycję art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i art. 65 § 1 k.k. i art. 12 k.k., na karę 11 (jedenastu) miesięcy pozbawienia wolności,

e) w okresie od 21 października 2010 r. do 06 kwietnia 2012 r., wyczerpujące dyspozycję art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i art. 65 § 1 k.k. i art. 12 k.k., na karę 11 (jedenastu) miesięcy pozbawienia wolności,

gdzie na podstawie art. 8 § 2 i 3 k.k.s. orzeczono, że z kar wymienionych w ppkt b i c wykonaniu podlega kara najsurowsza, orzeczona w ppkt c oraz gdzie jednostkowe kary połączono orzekając karę łączną 4 (czterech) lat pozbawienia wolności; kara jest wykonywana od 10 sierpnia 2017 r. i będzie wykonywana do 15 grudnia 2020 r.; kara grzywny została wykonana w całości;

9.  Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 30 sierpnia 2016 r., sygn. akt II K 128/15, zmienionym następnie wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 19 lutego 2018 r., sygn. akt II AKa 43/17, za przestępstwa popełnione:

a) w okresie od stycznia 2013 r. do 18 czerwca 2013 r. wyczerpujące dyspozycję art. 258 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności,

b) w okresie od stycznia 2013 r. do 18 czerwca 2013 r., wyczerpujące dyspozycję art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i karę grzywny w wymiarze 300 (trzystu) stawek dziennych przy ustaleniu jednej stawki na kwotę 100 (stu) złotych,

c) w okresie od stycznia 2013 r. do 18 czerwca 2013 r. wyczerpujące dyspozycję art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w zw. z art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 100 (stu) stawek dziennych przy ustaleniu jednej stawki na kwotę 300 (trzystu) złotych,

d) od stycznia 2013 r. do 18 czerwca 2013 r. wyczerpujące dyspozycję art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

gdzie na podstawie art. 8 § 2 i 3 k.k.s. orzeczono, że z kar wymienionych w ppkt b i c wykonaniu podlega kara najsurowsza, orzeczona w ppkt b oraz gdzie jednostkowe kary połączono orzekając karę łączną 4 (czterech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; kara będzie wykonywana od 15 grudnia 2020 r. do 12 czerwca 2025 r.;

Wyrokiem łącznym z dnia 5 czerwca 2018 roku Sąd Okręgowy w Olsztynie:

I.  na podstawie art. 568a § 1 pkt 2 k.p.k., art. 569 § 1 i § 2 k.p.k. oraz art. 85 § 1 i 2 k.k., art. 86 § 1 i 4 k.k. połączył kary łączne pozbawienia wolności orzeczone wyrokami Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawach II K 238/14 (pkt 8) i II K 128/15 (pkt 9) i wymierzył skazanemu karę łączną pozbawienia wolności w rozmiarze 6 (sześciu) lat i 3 (trzech) miesięcy;

II.  na podstawie art. 568a § 1 pkt 2 k.p.k., art. 569 § 1 i § 2 k.p.k. oraz art. 85 § 1 i 2 k.k., art. 86 § 1 i 2 k.k. połączył kary grzywny orzeczone wyrokami Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie II K 128/15 (pkt 9b) oraz Sądu Rejonowego w Łomży w sprawie II K 696/15 (pkt 6) i wymierzył skazanemu karę łączną grzywny w wymiarze 300 (trzystu) stawek przy ustaleniu stawki dziennej na kwotę 100 (stu) zł;

III.  na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej w punkcie I kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie II K 238/14 Sądu Okręgowego w Olsztynie od dnia 18 czerwca 2013 r. do dnia 10 lutego 2014 r. oraz okres kary dotychczas w niej odbytej;

IV.  na podstawie art. 576 § 1 k.p.k. w pozostałym zakresie łączone wyroki pozostawił do odrębnego wykonania;

V.  na podstawie art. 572 k.p.k. w pozostałym zakresie postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego umorzył;

VI.  na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. obciążył skazanego kosztami postępowania w przedmiocie wydania wyroku łącznego.

Powyższy wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności zaskarżył prokurator na niekorzyść skazanego.

Na podstawie art. 427 § 2 kpk i art. 438 pkt 3 i 4 kpk wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, polegający na niezasadnym uznaniu, iż pomimo istnienia negatywnej przesłanki prognostycznej, jaką jest popełnienie przez skazanego K. J. kolejnych przestępstw, w tym bezpośrednio po zastosowaniu instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia oraz braku pożądanych efektów w zakresie resocjalizacji, to za ostatecznym ukształtowaniem wobec tego skazanego kary łącznej w wymiarze 6 lat i 3 m-cy pozbawienia wolności, przy granicach wymiaru tej kary od 4 lat i 6 m-cy do 8 lat i 6 m-cy, przemawia duży stopień bliskości relacji przedmiotowo – podmiotowych łączących poszczególne czyny skazanego, ich jednorodzajowość, bliski związek czasowy, w jakim zostały popełnione oraz generalnie pozytywne opinie o skazanym obecnie odbywającym karę pozbawienia wolności, co w rezultacie doprowadziło do wymierzenia skazanemu K. J. rażąco łagodnej kary łącznej pozbawienia wolności, która kompleksowo nie uwzględnia oceny przestępczej działalności skazanego, jak i ogólnej, gdyż prowadzi do premiowania i uprzywilejowania sprawcy popełniającego więcej niż jedno przestępstwo, a w praktyce do bezkarności części jego czynów.

Na podstawie art. 427 § 1 kpk i art. 437 § 1 i 2 kpk wniósł o zmianę pkt I zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie skazanemu kary łącznej 8 lat pozbawienia wolności oraz utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku w pozostałym zakresie.

Powyższy wyrok zaskarżył również obrońca skazanego – adw. K. K. w zakresie pkt I wyroku i w oparciu o art. 427 § 1 i 2 kpk wyrokowi zarzucił:

- na podstawie art. 438 pkt 4 kpk rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności, tj. 6 lat i 3 miesięcy, która to kara została ukształtowana na zasadzie asperacji i jako taka nie odpowiada dyrektywom wymiaru kary łącznej oraz nie uwzględnia w należytym stopniu okoliczności dotyczących osoby skazanego, a mających wpływ na ograniczenie wysokości przedmiotowej kary łącznej.

Podnosząc powyższe zarzuty, na podstawie art. 427 § 1 kpk w zw. z art. 437 § 1 i 2 kpk wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie orzeczonej wobec skazanego kary łącznej do wymiaru 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacje wywiedzione tak przez obrońcę skazanego jak i prokuratora są bezzasadne i na uwzględnienie nie zasługują.

Skarżony wyrok w części dotyczącej kary łącznej pozbawienia wolności wbrew wywodom stron nie jest, jak chce prokurator, ani dotknięty zarzuconym błędem w ustaleniach faktycznych, ani jak chce obrońca orzeczona nim kara łączna pozbawienia wolności w żadnym razie nie nosi cech rażącej surowości.

Sąd Okręgowy zastosował zasadę asperacji zaś wnioski skarżących domagają się rozstrzygnięć skrajnych obrońca skazanego pełnej absorbcji, prokurator praktycznie kumulacji.

Zanim jednak Sąd Apelacyjny odniesie się do poszczególnych apelacji koniecznym wydaje się kilka stwierdzeń natury ogólnej, odnoszących się rzecz jasna do obu apelacji i dlatego wymagają wyjęcia przed nawias:

Po pierwsze poza sporem pozostaje kwestia prawidłowości zastosowania przepisów obowiązujących po 1 lipca 2015r. Kary łączne pozbawienia wolności orzeczone wobec K. J. w dwóch sprawach Sądu Okręgowego w Olsztynie o sygn. II K 238/14 i II K 128/15 w wyrokach prawomocnie zapadłych już po 1 lipca 2015 roku podlegają wykonaniu (k.201). Pierwsza z kar jest obecnie efektywnie wykonywana, druga oczekuje na wykonanie.

Po drugie zgodnie z dyspozycją art. 86 § 1 k.k. Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy. Granice kary łącznej w przedmiotowej sprawie kształtują się zatem od 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności jako kary najwyższej do 8 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności jako sumy kar podlegających łączeniu.

Po trzecie Sąd Apelacyjny podziela przytoczony w uzasadnieniu wyroku łącznego pogląd wyrażony w orzecznictwie Sądu Najwyższego i doktryny, iż zasada absorpcji czy kumulacji przy wymiarze kary łącznej jako rozwiązania skrajne powinny być rozstrzygnięciami o charakterze wyjątkowym. Warto o tym przypomnieć bowiem obie apelacje, co już wskazywano wyżej, domagają się rozstrzygnięć skrajnych, obrońca skazanego absorbcji, prokurator praktycznie kumulacji.

Po czwarte ratio legis instytucji kary łącznej nie polega co do zasady na tworzeniu korzystniejszej sytuacji prawnej dla skazanego. Żaden przepis prawa materialnego ani procesowego nie nakłada na sąd takiego obowiązku. Wręcz przeciwnie, popełnienie więcej niż jednego przestępstwa jest okolicznością, przemawiającą za odstępstwem od zasady pełnej absorpcji. Popełnienie większej ilości przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym, przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji.

Po piąte odnosząc się wprost do akapitu drugiego uzasadnienia apelacji obrońcy skazanego Sąd Apelacyjny, poprzez sędziego sprawozdawcę w sprawach II AKa 159/16 (II K 238/14 SO w Olsztynie) – (k.452-515), II AKa 43/17 (II K 128/16 SO w Olsztynie) - (k.394-451) jak i orzekającego w niniejszej sprawie, dysponował kompletną wiedzą co do całokształtu działalności przestępczej K. J.. Przypomnijmy gdyż będzie to istotne dla analizy zarzutów poszczególnych apelacji, iż w sprawie II K 238/14 K. J. założył i kierował zorganizowaną grupą przestępczą od sierpnia 2009 roku do września 2011 roku, pozostałe czyny objęte tym wyrokiem zostały popełnione od sierpnia 2009 roku do marca 2011 roku i od 27 sierpnia 2011 roku do 15 września 2011 roku, natomiast czynu polegającego na „praniu brudnych pieniędzy” dopuścił się od 21 października 2010 roku do 6 kwietnia 2012 roku. Dodać należy, iż kara pozbawienia wolności orzeczona została z dobrodziejstwem nadzwyczajnego złagodzenia wynikającego z art. 60 § 3 k.k., wyrok zapadły wobec K. J. nie był badany II-instancyjnie, niemniej jednak ocena jego współdziałania z P. K. została zobrazowana na k.507odw.-512.

Z kolei w sprawie II K 128/16 K. J. założył i kierował zorganizowaną grupą przestępczą od stycznia 2013 roku do czerwca 2013 roku, pozostałe czyny objęte tym wyrokiem zostały popełnione w tym samym okresie.

Przechodząc do szczegółowego omówienia zarzutów zawartych w poszczególnych apelacjach wskazać należy, że:

W odniesieniu do apelacji prokuratora:

Co do zarzutu bliskiego związku przedmiotowo-podmiotowego, jednorodzajowości i bliskich odstępów czasowych popełnionych przestępstw. W ocenie Sądu Apelacyjnego związek przedmiotowo-podmiotowy i jednorodzajowość popełnionych przestępstw jest oczywista i nie wymaga głębszego uzasadnienia. Zresztą i w uzasadnieniu apelacji argumentacji co do tych dwóch elementów trudno się doszukać. Natomiast argumentacja prokuratora nakierowana jest na wykazanie istnienia wyraźnej granicy czasowej pomiędzy działaniami przestępczymi objętymi omawianymi wyrokami. Tyle, że jest ona nie do zaakceptowania chociażby w oparciu o zasady logiki i doświadczenia życiowego. W obu sprawach ocenie podlega działanie w grupie przestępczej, a jego granice czasowe zakreślają konkretne efektywne czyny przestępcze na osiągniecie których grupa przestępcza jest zakładana. A przecież stworzenie takiej grupy wymaga szeregu działań polegających między innymi na typowaniu, werbowaniu osób, ich wdrażaniu do realizacji określonego celu, egzekwowaniu efektywnego działania. Z reguły te działania nie znajdują odzwierciedlenia w samym czasookresie działania grup, ale de facto miały miejsce. I tak w wypadku K. J. data graniczna spożytkowania profitów przestępczych ze sprawy II K 238/14 to 6 kwietnia 2012 roku, zaś data początkowa nowej grupy przestępczej styczeń 2013 roku. Grupy tworzonej przynajmniej po części w 8-miesięcznym czasookresie, który prokurator uważa za „wyraźną granicę czasową pomiędzy przestępczymi działaniami oskarżanego”, taką granicą nie jest. Zwłaszcza, że w wypadku skazanego jego tymczasowe aresztowanie i co istotne zabezpieczenie gotówki i biżuterii stanowiącej korzyści z działania pierwszej grupy przestępczej (do sprawy II K 238/14) miało miejsce 18 czerwca 2013 roku, a więc już w czasookresie działania drugiej grupy przestępczej (II K 128/16) stworzonej na potrzeby przestępczego działania w sektorze paliwowym.

Kolejny zarzut to konieczność wzięcia pod uwagę przede wszystkim dyrektywy prewencji indywidualnej. Tu prokurator podnosi kwestie prognostyczne, ale wywiedzione nie w oparciu o opinie o skazanym (te jak wskazuje objęte są świadomością opłacalności właściwego i regulaminowego zachowania się) lecz w oparciu o całokształt działalności przestępczej i stosowanych wcześniej przez Sądy instytucji probacyjnych. W konsekwencji nie podziela stanowiska Sądu, iż kara pozbawienia wolności w orzeczonym wymiarze spełni swe cele zapobiegawcze i wychowawcze.

Bez wątpienia Sąd Okręgowy badał te przesłanki stwierdzając, iż skazany co prawda był karany uprzednio, a bezpośrednio po zastosowaniu wobec niego instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia ponownie wkroczył na drogę przestępstwa, a zatem stosowane wobec niego kary nie przyniosły pożądanych efektów w zakresie resocjalizacji. Sąd Apelacyjny stwierdzi więcej wskazuje na daleko posunięty stopień demoralizacji skazanego, dla którego kolejne wejście w konflikt z prawem, można to stwierdzić z pełną odpowiedzialnością, było sposobem na życie.

Ale w ocenie Sądu Apelacyjnego, a jest to ocena wywiedziona w oparciu o całokształt działalności K. J., są elementy prognostyczne, które po części rekompensują zaprezentowaną wyżej ocenę, bez wątpienia są dowodem postępującej resocjalizacji i co najistotniejsze pozwalają na zdecydowane i kategoryczne stwierdzenie, iż kara łączna 6 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności spełni swe cele zapobiegawcze i wychowawcze.

Rozwijając owe elementy prognostyczne podnieść należy dwie kwestie.

Pierwsza wprawdzie nie mająca bezpośredniego przełożenia na wymiar kary łącznej, ale sygnalizująca późniejszą postawę skazanego. Otóż, co wskazywano wyżej, w sprawie II K 238/14 Sądu Okręgowego w Olsztynie kara pozbawienia wolności orzeczona została z dobrodziejstwem nadzwyczajnego złagodzenia wynikającego z art. 60 § 3 k.k., wyrok zapadły wobec K. J. nie był wprawdzie badany II-instancyjnie, niemniej jednak ocena jego współdziałania z P. K. została zobrazowana na k.507odw.-512. Z kolei w sprawie II K 128/16 Sądu Okręgowego w Olsztynie, sprawa badana była II-instancyjnie II AKa 43/17 (k.394-451) K. J. wprawdzie nie skorzystał (tylko i wyłącznie na skutek swego postępowania) z dobrodziejstwa art. 60 § 3 k.k., ale bez jego wyjaśnień ujawnienie procederu i odtworzenie mechanizmu funkcjonowania przestępczego procederu paliwowego byłoby zdecydowanie trudniejsze i odwlekłoby się w czasie. Zostało ono zobrazowane na k.431-437.

Druga mająca już bezpośredni wpływ na ocenę orzeczonej kary łącznej to podjęta i kontynuowana przez skazanego współpraca z ABW i CBŚ w zwalczaniu zorganizowanej przestępczości w sektorze paliwowym. Nastąpiła bowiem po popełnieniu wyżej wskazanych przestępstw i jest w dalszym ciągu kontynuowana. Bez wątpienia świadczą o pozytywnej przemianie skazanego i jako takie zostały uwzględnione w niniejszym orzeczeniu.

W odniesieniu do apelacji obrońcy skazanego:

Zarówno obrońca skazanego jak i sam skazany wskazywali na zasadę absorpcji, która powinna być, w ich ocenie, w sprawie zastosowana. Nie przedstawili jednak argumentów, które dawałyby możliwość ich podzielenia przynajmniej w najdrobniejszym, istotnym dla żądanego rozstrzygnięcia, zakresie. Praktycznie wszystkie argumenty zawarte w uzasadnieniu apelacji zostały poddane analizie wyżej i zachowują w pełni swą aktualność. Można je sprowadzić do stwierdzenia, iż ich podzielenie wystarczyło zaledwie do obrony orzeczonej skarżonym wyrokiem kary łącznej, która żadną miarą nie nosi cech rażącej surowości, a tylko tego rodzaju surowość może powodować w myśl art. 438 pkt 4 k.p.k. wydanie orzeczenia reformatoryjnego.

W konsekwencji wystarczające i wyczerpujące będzie stwierdzenie, iż brak było podstaw do zastosowania zasady absorbcji. A jego kompletna argumentacja zawiera się w pięciu punktach części wstępnej jak też analizie zarzutu apelacyjnego prokuratora.

Kończąc stwierdzić należy, iż występujące w sprawie okoliczności dotyczące skazanego nakazują przyjąć, tak jak uczynił to Sąd I instancji, że kara łączna pozbawienia wolności wymierzona z zastosowaniem zasady asperacji spełni swe cele w zakresie społecznego jak i indywidualnego oddziaływania.

Pozostaje jeszcze kwestia wniosku skazanego (k.377odw.-378) dotyczącego orzeczenia na zasadzie absorbcji grzywny 500 stawek dziennych po 400 złotych każda orzeczonej w sprawie II K 238/14. Otóż jak wynika z informacji k.213 grzywna orzeczona w w/w sprawie została wykonana w dniu 24 listopada 2016 roku. Dlatego też, jako wykonana, nie została uwzględniona przy orzekaniu łącznej kary grzywny w sprawie niniejszej.

Nie znajdując przeto podstaw do uwzględnienia obu apelacji oraz podstaw do ewentualnej korekty wyroku z innych względów, Sąd Apelacyjny orzekł o utrzymaniu go w mocy.

O kosztach obrony z urzędu orzeczono na podstawie § 17 ust. 4 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedli­wości z dnia 18 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1715).

Sytuacja materialna skazanego uzasadniała zwolnienie w części go dotyczącej od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, o czym orzeczono zgodnie z art. 624 § 1 k.p.k.