Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Wąsowicz

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Ewelina Trojanowska

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2019 roku w Częstochowie

sprawy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

przy udziale zainteresowanego A. W.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 6 września 2018 roku Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od odwołującego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. na rzecz organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 1294/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 września 2018 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. stwierdził, że A. W. jako pracownik u płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 20 marca 2015 roku do 30 stycznia 2016 roku oraz umorzył postępowanie w sprawie ustalenia obowiązku ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych i wypadkowego z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością od 31 stycznia 2016 roku do 5 marca 2016 roku.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że w związku z weryfikacją okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym organ rentowy dokonał weryfikacji okresów podlegania ubezpieczeniom społecznych przez A. W. z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Na podstawie druków zgłoszenia do ubezpieczeń zaewidencjonowanych na koncie zainteresowanego stwierdzono, iż A. W. został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego w charakterze pracownika przez pracodawcę (...)spółkę
z ograniczoną odpowiedzialnością w okresie od 20 marca 2015 roku do 30 stycznia 2016 roku oraz w okresie od 1 grudnia 2014 roku do 30 stycznia 2016 roku przez pracodawcę (...) S.A. Ubezpieczony został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w charakterze pracownika, ponieważ w ramach zawartej umowy zlecenia świadczył usługi na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na terenie prowadzenia działalności swojego macierzystego pracodawcy, jednak na rzecz Zleceniodawcy. W toku postępowania administracyjnego organ rentowy uzyskał dokumenty zgłoszeniowe,
z których wynikają okresy podlegania przez A. W. ubezpieczeniom społecznym, tj. od 20 marca 2015 roku do 30 stycznia 2016 roku w charakterze pracownika oraz od 31 stycznia 2016 roku do 5 marca 2016 roku w charakterze zleceniodawcy. W świetle powyższego, postępowanie w sprawie objęcia zainteresowanego ubezpieczeniami społecznymi z tytułu wykonywania umowy zlecenia w okresie od 31 stycznia 2016 roku do 5 marca 2016 roku stało się bezprzedmiotowe, a zatem organ rentowy w tym zakresie umorzył postępowanie.
Co do pozostałego okresu Zakład wskazał, iż z ustaleń dokonanych w trakcie czynności kontrolnych przeprowadzonych u płatnika składek (...)spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w kwietniu 2011 roku wynika, że w dniu 2 marca 2011 roku pomiędzy firmą (...) S.A. z siedzibą w (...) a spółką
z ograniczoną odpowiedzialnością (...) została zawarta umowa o świadczenie usług. Stroną zlecającą wykonanie usługi jest (...) S.A., natomiast zleceniobiorcą jest (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Miejscem świadczenia usług w ramach niniejszej umowy jest zakład zleceniodawcy. Odwołując się do treści art. 8 ust. 1 i 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ZUS wskazał, iż pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z innym podmiotem, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne za tę osobę. Oznacza to, że pracodawca – podmiot, na rzecz którego wykonywana jest praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest zobowiązany do rozliczania i opłacania należnych składek za wymienione osoby, tak jak za osoby wykonujące pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z własnym pracodawcą. Z wyjaśnień płatnika wynika, że A. W. jako zleceniobiorca wykonywał usługi zgodnie z zawartą umową zlecenia na terenie prowadzenia działalności swojego macierzystego pracodawcy, ale na rzecz zleceniodawcy, tj. dla (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Analiza dokumentów zgłoszeniowych zaewidencjonowanych na koncie (...) spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością jako płatnika wskazuje, że do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych ubezpieczenia zdrowotnego w charakterze pracowników zgłaszani są zleceniobiorcy z tytułu zawartych umów zlecenia, w ramach których wykonywali lub wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy. Z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 roku sygn. akt II UZP 6/09 oraz obowiązujących przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z innym podmiotem, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne za tę osobę. W konsekwencji pracodawca, a więc podmiot, na rzecz którego wykonywana jest praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest zobowiązany do rozliczania i opłacania należnych składek za wymienione osoby, tak jak za osoby wykonujące pracę w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej
z własnym pracodawcą. Organ rentowy wskazał, iż o nieprawidłowościach
w przyjętym przez Spółkę sposobie zgłaszania do ubezpieczeń, rozliczenia składek za zleceniobiorców zgłoszonych do ubezpieczeń w charakterze pracowników informował kilkakrotnie płatnika składek (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Faktem jest, iż (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako płatnik składek w dalszym ciągu dokonuje zgłoszeń do ubezpieczeń w charakterze pracowników, osób z którymi zawarte zostały umowy zlecenia.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył płatnik składek (...) spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością w C. wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu. Odwołujący zarzucał: naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i 2a, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1, art. 36 ust. 1, 2, 4 i 11, art. 38 ust. 1 i 2, art. 68 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych; naruszenie przepisów Konstytucji, w szczególności art. 7 i 51 Konstytucji oraz przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, poprzez żądanie ZUS w kwestii wydania dokumentów; naruszenie przepisów art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, poprzez naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa.

W uzasadnieniu, odwołując się do treści art. 8 ust. 2a i art. 4 ust. 2a podnosił, iż (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne od zawartych umów zlecenia bowiem jest jednostką organizacyjną, która pozostaje z osobami fizycznymi w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tych osób ubezpieczeniami społecznymi, dlatego że świadcząc usługi na podstawie umów zlecenia zawartych z (...)de facto wykonywali je na rzecz swojego pracodawcy. Ustawa tworzy fikcję dla potrzeb składek ubezpieczeniowych, że Zleceniobiorca jest pracownikiem swojego Zleceniodawcy. Twierdzenie, że Zleceniobiorca jest w tym przypadku traktowany jak pracownik swojego pracodawcy jest nie tylko sprzeczne z wykładnią literalną, funkcjonalną, systemową ale również z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Argumentowała, iż każdy podmiot, który ma pełnić funkcję płatnika składek powinien zostać wyposażony przez ustawodawcę w narzędzia pozwalające mu w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami uzyskać wiedzę niezbędną do tego, aby objąć osoby, wobec których jest płatnikiem składek tym obowiązkiem. Tymczasem system prawa nie przewiduje w tym przypadku legalnych źródeł pozyskiwania takiej wiedzy. Brak jest obowiązku bieżącego informowania o zawieranych umowach cywilnoprawnych w czasie trwania zatrudnienia. Innych danych pracodawca może żądać jeśli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów i chodzi tu wyłącznie o dane osobowe. Przyjęcie interpretacji, którą przyjął ZUS wymagałoby przekonstruowania całego systemu prawa aby umożliwić pozyskiwanie wiedzy
o podstawie wymiaru składki, czego obecny system prawa nie przewiduje. Podnosił również, że ustawa wyraźnie zastrzegła, że żądane dokumenty muszą być związane z zakresem kontroli przeprowadzanej przez ZUS, a ta dotyczy w przedmiotowej sprawie cywilnoprawnego stosunku zlecenia pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością a spółką (...) S.A., na rzecz której świadczone są usługi, natomiast nie dotyczy wewnętrznych stosunków pomiędzy Zleceniodawcą (płatnikiem składek) a osobami, które świadczą bezpośrednio usługi na rzecz zleceniobiorcy ( (...) S.A.). Ponadto bezzasadne żądania ZUS
w kwestii wydania dokumentów, stanowią w konsekwencji naruszenie art. 7 i 51 Konstytucji RP, bowiem również ZUS, mimo iż występuje jako administrator danych oraz organ administracji publicznej upoważniony do kontroli przedsiębiorców, jest obowiązany do działania na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji).
W związku z tym żądanie przedstawienia dokumentów związanych
z ubezpieczeniami społecznymi określone w ustawie za okres objęty niniejszą decyzją, nie znajduje żadnej podstawy prawnej w ramach kontroli stosunku istniejącego pomiędzy spółką (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością a (...) S.A. Co więcej, zgodnie z art. 51 Konstytucji ust. 1 i 2, nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby. Władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić
i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym. Niezależnie od powołanych argumentów, odwołujący wskazał, że Sąd Najwyższy nie jest źródłem prawa w Polsce i jego orzeczenia nie mają charakteru wiążącego. Sąd Najwyższy wyraża tylko swój pogląd, który częstokroć jest zmieniany przez ten sam Sąd Najwyższy w zależności od składu orzekającego. Zdaniem odwołującego należy mieć na względzie okoliczności faktyczne w jakich zapadło powyższe rozstrzygnięcie oraz poszukiwanie przez Sąd Najwyższy rozwiązania (przy zastosowaniu wykładni contra legem), aby zapewnić ochronę ubezpieczeniową zleceniobiorcy w tamtym konkretnym stanie faktycznym. Równocześnie odwołujący wskazał, iż zgodność artykułu 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych z Konstytucją jest obecnie przedmiotem badania Trybunału Konstytucyjnego w sprawie sygn. akt K 15/16, a zatem istnieje duże prawdopodobieństwo uznania przepisu w takim rozumieniu za niezgodny z Konsytuacją i co za tym idzie wyeliminowanie go z obrotu prawnego. W świetle powyższego płatnik składek wniósł o zawieszenie postępowanie do czasu rozpoznania przez Trybunał Kontynuacyjny tej sprawy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w C. wniósł
o oddalenie odwołania, wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Zainteresowany A. W. nie zajął stanowiska w sprawie.

(...) S.A. w (...) zawiadomiona o toczącym się postępowaniu w trybie art. 477 ¹¹ § 2 k.p.c. nie przystąpiła do sprawy.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 2 marca 2006 roku pomiędzy (...) S.A. z siedzibą w (...) (zleceniodawca), a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością
w organizacji w C. (zleceniobiorca) zawarto umowę o świadczenie usług. Przedmiotem umowy było świadczenie usług przez zleceniobiorcę na rzecz zleceniodawcy polegających na wykonywaniu czynności związanych z obsługą linii technologicznych do produkcji szkła zespolonego. Miejscem świadczenia usług ustalono zakład zleceniodawcy. Zleceniobiorca zobowiązany był do wyznaczenia koordynatora odpowiedzialnego za kontakt ze zleceniodawcą. Zleceniodawca zobowiązywał się do niezwłocznego udzielania personelowi zleceniobiorcy wszystkich informacji niezbędnych do właściwego wykonania umowy. Zleceniodawca zobowiązywał się również do udostępnienia zleceniobiorcy w niezbędnym zakresie, odpowiednich powierzchni roboczych i socjalno-sanitarnych oraz w pełni sprawnych narzędzi i maszyn, w celu zapewnienia prawidłowego wykonania usługi, a także przekazania wszelkich wiadomości i dokumentów, które są potrzebne do pewnego
i odpowiedniego wykonania zlecenia. Zleceniodawca zobowiązywał się ponadto do zapewnienia odpowiedniej, zgodnej ze specyfikacją danego zakresu usług umowy odzieży roboczej osobom, skierowanym do realizacji usług przez zleceniobiorcę. Zleceniodawca miał z jednodniowym wyprzedzeniem przedstawiać zleceniobiorcy zapotrzebowanie na świadczenie usług z wyszczególnieniem stanowisk do obsługi przez zleceniobiorcę. Umowa została zawarta na czas nieokreślony.

Zainteresowany A. W. był zatrudniony na podstawie umowy
o pracę w (...) S.A. w okresie od 1 grudnia 2014 roku do 30 stycznia 2016 roku na stanowisku elektromechanika utrzymania ruchu. (...)spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością w celu realizacji umowy łączącej ją z (...) S.A. zawierała z pracownikami tej spółki umowy zlecenia. Umowę taką zawarła m.in. w dniu 20 marca 2015 roku z zainteresowanym A. W.. Przedmiotem umowy było świadczenie przez zleceniobiorcę (zainteresowanego) na rzecz zleceniodawcy ((...)usług polegających na obsłudze linii produkcyjnych, przy czym usługi te miały być świadczone na rzecz osób trzecich ((...)) w ich zakładach produkcyjnych. Zleceniobiorca
w wykonaniu swoich obowiązków miał być samodzielny i nie podlegać kierownictwu zleceniodawcy. Zleceniobiorca miał wykonywać obowiązki wynikające z umowy
w miejscu i na stanowisku wskazanym przez zleceniodawcę. Jednocześnie zleceniobiorca oświadczył, iż posiada umowę o pracę u osoby trzeciej. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Zleceniobiorca oświadczył jednocześnie, że umowę zawiera z własnej woli, a jego decyzja nie wynika z jakiejkolwiek zależności
w stosunku do zleceniodawcy lub innego podmiotu. Zleceniobiorca o istniejących problemach, trudnościach lub przeszkodach w wykonaniu zlecenia miał informować na bieżąco koordynatora działającego w imieniu zleceniodawcy, jak również wskazanego przez zleceniodawcę przedstawiciela zakładu pracy.

Realizacja umowy zlecenia zawarta z pracownikiem spółki (...) odbywała się w weekendy w zależności od potrzeb. Przed każdym weekendem był uzgadniany rodzaj wykonywanych usług i od tego zależał czas pracy. Z uwagi na ryzyko związane z wykonywaniem specjalistycznej produkcji pracownik/ zleceniobiorca zasadniczo wykonywał ten sam rodzaj pracy dla spółek (...)
i (...)Praca wykonywana była na terenie zakładu (...).
W weekendy wykonywane były takie same produkty i czynności jakie wykonywano dla spółki (...) w tygodniu, a produkcja wykonywana w weekendy na podstawie umowy zlecenia zawartej przez odwołującą spółkę odbywała się na rzecz spółki (...). Zainteresowany zleceniobiorca w związku z wykonywaniem umowy zlecenia został przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z kodem pracowniczym (0110).

(vide: akta ZUS, umowa zlecenia k. 63-64, akta osobowe zainteresowanego
z (...) S.A.).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku
o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz. 1778 ze zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Art. 8 ust. 1 tej ustawy wskazuje, że za pracowników uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, który stanowi, iż za pracownika w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1a ustawy systemowej w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło.

Wskazać należy, iż istotnie kwestia, kto jest pracodawcą w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy budziła pewne wątpliwości i na tym tle Sąd Apelacyjny w Gdańsku sformułował do Sądu Najwyższego pytanie prawne „czyim pracownikiem
w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych jest osoba świadcząca pracę na podstawie umowy o dzieło zawartej z innym podmiotem niż pracodawca, jeżeli w ramach tej umowy była wykonywana praca na rzecz pracodawcy z którym pozostawał w stosunku pracy: pracodawcy z którym łączy go umowa o pracę, czy podmiot z którym zawarła umowę o dzieło?” W związku z tym pytaniem Sąd Najwyższy w dniu 2 września 2009 roku, (sygn. II UZP 6/09, OSNP 2010/3-4/46) podjął uchwałę, iż pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe
i wypadkowe z tytułu tej umowy (art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998r.
o systemie ubezpieczeń społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 4, poz. 74 ze zm.).

Odpowiednie odczytanie przepisu art. 18 ust. 1a ustawy, a zatem prawidłowe zidentyfikowanie podmiotu – płatnika zobowiązanego przepisami ustawy systemowej, winno przebiegać w ścisłej relacji do bezpośrednio wyżej wymienionych przepisów, a ma to o tyle istotne znaczenie, że jego pośrednim efektem będzie wyeliminowanie wszelkich wątpliwości dotyczących tego, czy pracodawca uprawniony jest do żądania, a pracownik – w rozumieniu art. 8 ust. 2a – zobowiązany do udzielenia odpowiednich informacji w przedmiocie wysokości osiąganego przychodu z tytułu umowy zlecenia zawartej przez niego z osobą trzecią. Przepis art. 18 ust. 1a ustawy systemowej ustanawia swoistego rodzaju legitymację dla pracodawcy, tj. uprawnienie do żądania danych potrzebnych do prawidłowego wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne
i ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ prawidłowe i terminowe naliczanie składek jest obowiązkiem ustawowym pracodawcy – płatnika składek.

Podobnie, jak w uchwale z dnia 2 września 2009 roku, sygn. akt II UZP 6/09 wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 14 stycznia 2010 roku, sygn. akt I UK 252/09 (LEX nr 577824), z akcentem na aktualność sformułowanej przez niego tezy również w stosunku do pracowników wykonujących taką pracę na podstawie umowy zlecenia.
W przedmiocie pojęcia pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych wypowiedział się także Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w wyroku z 11 października 2012 roku w sprawie sygn. akt III AUa 711/12 (LEX nr 1223445) wyjaśniając, iż pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych, jest szersze niż w prawie pracy i wykracza poza sferę stosunku pracy. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej za pracownika, uważa się oprócz osób pracujących na podstawie umowy o pracę, także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie
z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy
o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy,
z którym pozostaje w stosunku pracy. Rozszerzenie pojęcia pracownika dotyczy więc sytuacji, gdy pracę na podstawie jednej z wyżej opisanych umów wykonuje osoba, która umowę taką zawarła z osobą trzecią, jednakże w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Przesłanką decydującą o uznaniu takiej osoby za pracownika, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jest to, że będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą, jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub inną osobą. Konsekwencją zaś wykonywania pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy jest, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 lutego 2014 roku
w sprawie sygn. akt II UK 279/13 (LEX nr 1436176), traktowane ich, dla celów ubezpieczeń społecznych, jak świadczenia pracy w ramach klasycznego stosunku pracy. Powyższe doprecyzował Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 maja 2014 roku w sprawie sygn. akt II UK 445/13 (LEX nr 1475168 M.P.Pr. 2014/9/493-495) wskazując, iż umowy cywilnoprawne wymienione w art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (także w jej art. 9 ust. 1) nie stanowią samodzielnych tytułów obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym pracownika.
W takiej sytuacji nie dochodzi również do zbiegu tytułów ubezpieczenia społecznego w rozumieniu art. 9 tej ustawy. Norma art. 8 ust. 2a - poza wykreowaniem szerokiego pojęcia "pracownika" - stworzyła szeroką definicję pracowniczego tytułu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Tytułem tym jest łączący pracodawcę
z pracownikiem stosunek pracy oraz dodatkowo umowa cywilnoprawna zawarta przez pracownika z pracodawcą lub zawarta z osobą trzecią, ale wykonywana na rzecz pracodawcy. Określone hipotezą normy art. 8 ust. 2a obejmuje dwie sytuacje faktyczne, w jakich może się znaleźć osoba, do której przepis ten jest adresowany (pracownik wykonujący pracę na podstawie wymienionych umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą oraz umów cywilnoprawnych zawartych wprawdzie
z osobą trzecią, ale gdy praca jest świadczona na rzecz pracodawcy) mają równorzędny charakter z punktu widzenia skutków opisanych dyspozycją omawianej normy prawnej. Konsekwencje prawne na gruncie ustawy systemowej, wynikające
z realizacji takich umów, muszą być takie same, co oznacza, że dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą.

Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdził Trybunał Konstytucyjny, który w sprawie P 15/16 orzeczeniem z dnia 30 października 2018 roku umorzył postępowanie w sprawie, a w konsekwencji wniosek o zawieszenie postępowania, jako bezprzedmiotowy, należało oddalić.

Przedstawione wyżej poglądy podziela Sąd orzekający w niniejszej sprawie. Są to poglądy znane już od dłuższego czasu i jednolicie prezentowane
w orzecznictwie. Cytowane poglądy niewątpliwie w pełni przystają do stanu faktycznego zastanego w niniejszym procesie. Nie jest bowiem sporne, że zainteresowany w ramach zawartej z odwołującą spółką umowy zlecenia wykonywał pracę na rzecz swojego pracodawcy, tj. spółki (...). Wykonywanie pracy na terenie zakładów produkcyjnych (...) wynika z samej umowy z dnia 2 marca 2006 roku zawartej między spółkami. Ponadto z pisma odwołującej spółki kierowanego do oddziału ZUS wynika, że zainteresowany wykonywał pracę
w miejscu prowadzenia działalności przez macierzystego pracodawcę. Wynika to także z przesłuchań dokonanych przez ZUS w toku kontroli, w tym koordynatora A. M., który zeznał, że praca w ramach zawartych umów zlecenia wykonywana była w weekendy (k. 15825 akt kontroli). Dodał on również, iż nie spotkał się z takim przypadkiem, aby zleceniobiorcą nie była osoba zatrudniona
w (...) S.A.

Mając na uwadze powyższe nie ulega najmniejszej wątpliwości, że zainteresowany w związku z realizacją umowy zawartej z odwołującą spółką, co odbywało się na rzecz pracodawcy(...), na gruncie ubezpieczeń społecznych musi być traktowany jako pracownik tej ostatniej spółki a nie odwołującej. Jak już wskazano poglądy odnośnie takiego właśnie rozumienia art. 8 ust. 2a są obecnie jednolite i takie też były w dacie podpisywania przedmiotowej umowy przez odwołującego z zainteresowanym. W związku z powyższym odwołujący zawierając takiego rodzaju umowy musiał się liczyć również i z tym, że może dojść do konieczności ujawnienia wysokości podstawy wymiaru składek z tytułu zawartej umowy zlecenia. Jest to bowiem szczególna regulacja mająca zapobiegać części negatywnych konsekwencji zatrudniania pracowników przez inne podmioty faktycznie w celu bezpośrednio związanym z prowadzeniem działalności przez tego pracodawcę.

Przy czym zagadnieniem dotyczącym trudności w pozyskiwaniu przez pracodawcę wiedzy o wysokości przychodu pracownika z tytułu umowy cywilnoprawnej zawartej z osobą trzecią dla ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zajmował się Sąd Najwyższy w wyroku z 18 października 2011 roku sygn. III UK 22/11 (OSNP 2012/21-22/266). Odwołując się do uzasadnienia uchwały z dnia 2 września 2009 roku sygn. II UZP 6/09 Sąd Najwyższy podkreślał, że skoro stosownie do art. 18 ust. 1a ustawy systemowej przychód
z tytułu umowy o pracę (także zawartej z osobą trzecią) jedynie „uwzględnia się”
w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy, to pracodawca może dokonać potrącenia ze środków pracownika uzyskanych u niego. Zdaniem Sądu Najwyższego nieuzasadnione są wątpliwości w kwestii możliwości naruszenia przepisów ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych (jednolity tekst: Dz.U.
z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.), art. 51 ust. 1 Konstytucji RP czy przepisów art. 23 i 24 k.c. traktujących o obrazie dóbr osobistych wskutek zasięgania przez pracodawcę informacji o przychodach uzyskiwanych przez pracownika
w okolicznościach określonych przepisem art. 8 ust. 2a u.s.u.s. Uzasadnienie wyroku zawiera szczegółowy wywód Sądu Najwyższego w tym zakresie z przytoczeniem szeregu orzeczeń tego Sądu oraz fragmentów ich uzasadnień. W konkluzji Sąd Najwyższy wskazał, że z przytoczonych fragmentów uzasadnień cytowanych orzeczeń jednoznacznie wynika, że nie można kwalifikować jako naruszenia konstytucyjnych gwarancji w zakresie ochrony danych osobowych oraz obrazy dóbr osobistych sytuacji zasięgania wiedzy o przychodach pracownika dla realizacji ustawowych obowiązków podmiotu zwracającego się o takie informacje (w tym przypadku - obowiązków płatnika składek, określonych w przepisach ustawy systemowej). Zdaniem Sądu Najwyższego, pracodawca ma prawo domagania się tego rodzaju informacji przede wszystkim od samego pracownika w ramach trójstronnego stosunku ubezpieczeń społecznych łączącego ubezpieczonego, płatnika składek oraz organ rentowy. Funkcjonowanie tego stosunku wiąże się między innymi ze spełnieniem przez płatnika nałożonych nań przez ustawodawcę zadań w zakresie obliczania i opłacania składek na obowiązkowe ubezpieczenia pracownika, także pracownika, o jakim mowa w art. 8 ust. 2a u.s.u.s.

W konsekwencji uznając zaskarżoną decyzję za prawidłową Sąd, na podstawie wyżej powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 4 k.p.c. w związku z § 9 pkt 2 Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 roku, poz. 265 ze zm.).