Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 marca 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2019 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa K. K.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 9 kwietnia 2018 r. sygn. akt I C 290/15

1. zmienia punkt I zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zwrot „wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie począwszy od dnia 30 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty” zastępuje treścią „wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty”;

2. w pozostałej części apelację oddala;

3. znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania apelacyjnego.

SSA Grzegorz Krężołek SSA Jan Kremer SSA Rafał Dzyr

Sygn. akt I ACa 686/18

UZASADNIENIE

Powód wniósł o zasądzenie od strony pozwanej tytułem odszkodowania kwoty 70.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 stycznia 2015 roku, jak również zasądzenia tytułem zadośćuczynienia kwoty 30.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 30 stycznia 2015 roku. Wniósł także o ustalenie odpowiedzialności na przyszłość za mogące się ujawnić następstwa wypadku drogowego z dnia 24 maja 2014 roku, który miał miejsce w T. przy ul. (...). Powód uzasadniając żądanie pozwu wskazał, że w wyniku wypadku doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Strona pozwana przyznała powodowi kwotę 2624, 06 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, która nie likwiduje szkody. Na żądanie odszkodowania składa się łączna kwota poniesionych kosztów związanych z powrotem do zdrowia i związanych z tym wydatków, w szczególności kosztów przejazdów do placówek medycznych, zakupu leków, kosztów konsultacji medycznych, jak również kwota utraconego zarobku oraz kosztów prowadzenia diety kulturystycznej i zakupu suplementów przez okres jednego roku, mającej na celu przygotowanie zawodnika do zawodów kulturystycznych. K. K. dodał przy tym, że zmagał się i nadal zmaga się z szeregiem cierpień fizycznych i psychicznych. Ponadto, obrażenia, jakich doznał powód w wyniku zdarzenia spowodowały silne dolegliwości bólowe. Powód bowiem był zmuszony korzystać z usług fizjoterapeutycznych, jak również przyjmować codziennie bolesne zastrzyki. Natężenie oraz charakter urazów wymagały nadto przyjmowania silnych leków przeciwbólowych. Zauważył też, że wypadek z dnia 24 maja 2014 roku doprowadził powoda do kresu załamania psychicznego i z tego też względu powód wymagał stałej opieki ze strony personelu medycznego oraz pomocy ze strony rodziny. Podkreślił, że na skutek urazu kręgosłupa u powoda następowały silne bóle, zarówno w trakcie leczenia, jak i po, co wiązało się i w dalszym ciągu skutkuje podawaniem silnych leków przeciwbólowych. Niejednokrotnie powód stosował mocne środki uśmierzające ból, uzyskując zmniejszenie dolegliwości.

Ponadto nie był w stanie pracować, musiał podjąć długie i wyczerpujące leczenie. Powód przebywał na zwolnieniu L4 przez okres 4 miesięcy. W tym czasie pobierał zasiłek chorobowy w wysokości 80% wynagrodzenia, tj. za miesiąc czerwiec 2014 roku 1714, 56 zł, lipiec i sierpień 2014 roku po 1769, 73 zł, wrzesień 2014 roku 1713 zł. W związku z tym w ocenie powoda wartość utraconego zarobku za okres 4 miesięcy w okresie pobierania zasiłku chorobowego wynosi 1740 zł. Powód dodał, że 4 miesięczna nieobecność w pracy będąca następstwem wypadku przyczyniła się do rozwiązania stosunku pracy łączącego poszkodowanego z pracodawcą. Obecnie powód przeżywa ogromne załamanie psychiczne nie tylko z uwagi na brak możliwości realizacji swoich marzeń związanych z kulturystyką, a także z utratą pracy, którą bardzo lubił i której niezwykle się angażował, i która była jego jedynym źródłem dochodu, co w oczywisty sposób powoduje jego brak pozytywnej wizji przyszłości i motywacji do życia. K. K. angażował się w kulturystykę, godziny spędzał na siłowni w celu intensywnego treningu. Zamierzał wystąpić w zawodach, co było ogromny marzeniem powoda, któremu w pełni się poświęcił. Prowadził zdrowy tryb życia oraz stosował odpowiednią dietę, która jest bardzo restrykcyjna i droga. W celu poprawienia rezultatów posiłkował się również suplementami sportowców. Nie do przyjęcia dla powoda jest także wysokość przyznanego przez pozwanego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, którą strona pozwana wyceniła na kwotę 1500 zł, albowiem Ubezpieczyciel w ocenie powoda nie uwzględnił czasookresu katorgi, jaką powód doznaje w chwili obecnej i z tego też powodu nie jest w stanie zrealizować swoich marzeń i planów życia, a wprost zmuszony jest do ich minimalizacji.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Pozwany zakwestionował, że mogło dojść do naruszenia struktur anatomicznych ciał powoda w wyniku kolizji z dnia 24 maja 2014 roku w zakresie opisywanym przez powoda w pozwie. Wbrew twierdzeniom pozwu powód nie doznał urazów w postaci urazu głowy, szyi, kręgosłupa piersiowego (prawoboczne skrzywienie) i lędźwiowego (zniesiona lordoza) miednicy. U powoda stwierdzono wyłącznie powierzchowny uraz powłok głowy i ogólne potłuczenia. Nie zdiagnozowano żadnych urazowych zmian w obrębie głowy i kręgosłupa. Pozwany Ubezpieczyciel zauważył, że powód przed zdarzeniem z dnia 24 maja 2014 roku posiadał zmiany obciążeniowe i zwyrodnieniowe kręgosłupa i kolan oraz zmiany degeneracyjne dysków w odcinku lędźwiowym, które związane były z wyczynowym uprawianiem kulturystyki. Strona pozwana zakwestionowała również uszczerbek psychiczny, którego miał doznać powód w związku z przedmiotową kolizją. W ocenie pozwanej krzywda doznana przez powoda i opisywana w pozwie została przerysowana na potrzeby niniejszego procesu. Wątpliwym w ocenie Ubezpieczyciela jest, aby kolizja, w której uczestniczył powód była tak tragiczna w skutkach dla powoda, zwłaszcza, że powód w dniu 03 czerwca 2014 roku oświadczył, że uczęszcza pięć razy w tygodniu na siłownię.

Pozwane stanowczo zakwestionował, aby powód obecnie odczuwał skutki kolizji i wymagał dalszego leczenia w jakimkolwiek zakresie. Pozwany podkreślił, że może odpowiadać wyłącznie za krzywdę wynikającą z rozstroju zdrowia powoda, pozostającego w adekwatnym związku przyczynowym z czynem ubezpieczonego u niego sprawcy i nie ponosi odpowiedzialności za dolegliwości istniejące przed zdarzeniem szkodzącym.

Pozwany zakwestionował również roszczenie odszkodowawcze powoda zarówno w zakresie zasadności, jak i wysokości . Zaznaczył przy tym, że w toku postępowania likwidacyjnego zrefundował niezbędne koszty leczenia i dojazdów powoda do placówek medycznych, a pozostałe roszczenie dochodzone pozwem nie pozostaje w adekwatnym związku z kolizją z dnia 24 maja 2014 roku. W ocenie pozwanego także roszczenie obejmujące koszty diety i zakupu suplementów nie pozostaje w jakimkolwiek związku z kolizją z dnia 24 maja 2014 roku. Urazy doznane przez powoda w wyniku zaistniałego zdarzenia nie uzasadniały stosowania diety. Pozwany zauważył też, że w treści zgromadzonej w sprawie dokumentacji medycznej brak prognoz co do pogorszenia się stanu zdrowia powoda, w konsekwencji czego za bezzasadne pozwana uznała roszczenie powoda o ustalenie odpowiedzialności pozwanej na przyszłość.

W piśmie z dnia 28 października 2015 roku powód cofnął żądanie pozwu w zakresie zapłaty odszkodowania za poniesione przez powoda koszty przejazdu do wysokości 1616, 42 zł. K. K. częściowo cofnął pierwotne żądanie pozwu w przedmiocie zapłaty odszkodowania tytułem doznanego przez powoda uszczerbku na zdrowiu o kwotę wypłaconą przez stronę pozwaną w wysokości 1124, 06 zł, o kwotę 1432, 12 zł tytułem kosztów przejazdu, o kwotę 360 zł tytułem kosztów płatnych konsultacji medycznych. Powód w w/w piśmie procesowym cofnął również roszczenie o zapłatę kwoty 650 zł tytułem poniesionej przez powoda straty w związku z uszkodzeniem telefonu marki(...). Jednocześnie wniósł o umorzenie postępowania w tym zakresie co do zapłaty kwoty 3292 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty. Powód cofnął częściowo pierwotne żądanie pozwu w przedmiocie zapłaty zadośćuczynienia tytułem doznanej przez powoda krzywdy o kwotę wypłaconą przez stronę pozwaną w wysokości 1500 zł, wniósł przy tym o umorzenie postępowania w tym zakresie co do zapłaty kwoty 1500 zł.

Pismem z dnia 14 stycznia 2016 roku pozwany wyraził zgodę na cofnięcie powództwa co do kwoty 2624, 06 zł, tj. kwoty, która pozwany wypłacił przed wytoczeniem powództwa przez K. K. i w tym zakresie wniósł o zasądzenie kosztów postępowania.

Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2018 r. Sąd Okręgowy w Tarnowie, zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. K. kwotę 5.935,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie począwszy od dnia 30 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty; w pozostałym zakresie powództwo oddalił; kosztami postępowania, od których powód był zwolniony w całości, obciążył Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Tarnowie; a nadto zasądził od powoda K. K. na rzecz pozwanego (...) S.A. w W. kwotę 3.401,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zasądził także od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. K. kwotę 233,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił, między innymi że w dniu 24 maja 2014 roku o godzinie 15.15 w T. na ul. (...) miało miejsce zdarzenie drogowe, gdzie kierujący pojazdem marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) M. P. nie ustąpił pierwszeństwa kierującemu pojazdem marki (...)o numerze rej. (...) K. K. na skutek czego doszło do kolizji drogowej, a odpowiedzialność za jej sprawcę ponosi strona pozwana. Powód wracał z siłowni, nie doznał obrażeń zewnętrznych ciała, a z auta wysiadł o własnych silach. Kierujący pojazdem marki (...)oraz pasażerka tego samochodu w wyniku kolizji także nie doznali żadnych obrażeń. Powód po opuszczeniu pojazdu, którym kierował, w trakcie rozmowy z M. P. uskarżał się na ból kręgosłupa, mówił również, że przed tymże zdarzeniem, borykał się z problemami z kręgosłupem i z karkiem. Z uwagi na doznane uprzednio, tzn. przed zdarzeniem z dnia 24 maja 2014 roku uraz kręgosłupa i karku, powód wykazując się zapobiegliwością wezwał karetkę pogotowia. W szpitalu u powoda rozpoznano powierzchowny uraz powłok głowy oraz ogólne potłuczenia. Przeprowadzone w dniu 24 maja 2014 roku badanie TK głowy nie wykazało zmian ogniskowych, struktury środkowe mózgu nie zostały przemieszczone, układ komorowy oraz przestrzenie płynowe na sklepistości mózgu i możdżku w normie, a po zastosowaniu okna kostnego szczeliny złamania nie uwidoczniono. Wykonane u powoda w tym samym dniu zdjęcia odcinka piersiowego kręgosłupa AP, odcinka lędźwiowo – krzyżowego kręgosłupa AP oraz kości miednicy kostnych zmian pourazowych na wykonanych radiogramach nie uwidoczniły. TK odcinka szyjnego kręgosłupa również nie uwidoczniły u powoda w odcinku szyjnym kręgosłupa zmian pourazowych. Po przeprowadzonych badaniach, powód tego samego dnia, tj. 24 maja 2014 roku o godzinie 18:34 został wypisany do domu. W szpitalu powodowi nie zalecono noszenia kołnierza szyjnego.

Zdarzenie z dnia 24 maja 2014 roku nie było pierwszym wypadkiem z udziałem powoda. Powód w 2011 roku uległ wypadkowi, w wyniku którego doznał obrażeń ciała, w tym także obrażeń kręgosłupa. W historii leczenia powoda jest dokumentacja z przebytego urazu skręcenia kręgosłupa szyjnego w wypadku samochodowym w 2011 roku. Po zdarzeniu, które miało miejsce w 2011 roku powód korzystał z leczenia oraz uczęszczał na rehabilitacje i konsultacje lekarskie. Powód korzystał wówczas ze świadczeń medycznych refundowanych przez NFZ. W dniu 14 lipca 2011 roku powodowi zostało wykonane zdjęcie RTG kręgosłupa odcinka piersiowego. W dniu 18 lipca 2011 roku potwierdzono i zrefundowano powodowi zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne, tj. kołnierz stabilizujący skórzany lub z tworzywa sztucznego.

W dniu 10 maja 2012 roku w Szpitalu (...) SP ZOZ w T. powodowi w ramach świadczeń medycznych NFZ zostało wykonane badanie MR odcinka szyjnego kręgosłupa bez wzmocnienia kontrastowego. Badanie to uwidoczniło na poziomach C4-C5, C5-C6 oraz C6-C7 uwypuklenia krążków międzykręgowych (bulging) na 2 mm bez cech konfliktu z korzeniami nerwowymi. W związku z tymi urazami powód przez okres od 15 lipca 2011 roku do dnia 09 listopada 2011 roku przebywał na zwolnieniu lekarskim oraz podjął leczenie i rehabilitację.

K. K. po zdarzeniu z dnia 24 maja 2014 roku po wizycie Poradni(...)w dniu 26 maja 2014 roku został skierowany do Poradni (...) a dniu 02 czerwca 2014 z powodu dolegliwości bólowych i zawrotów głowy oraz bólu grzbietu do Poradni(...). Po konsultacji w (...) i wykonaniu USG stawów kolanowych stwierdzono u powoda przeciążenie chrząstki stawowej w postaci chondromalacji. Podczas pierwszej wizyty w Poradni (...)w dniu 13 czerwca 2014 roku u powoda rozpoznano przebyty uraz odcinka szyjnego kręgosłupa typu smagnięcia biczem. Podczas trzech kolejnych wizyt w Poradni powód zgłaszał dolegliwości bólowe odcinka szyjnego kręgosłupa. Z kolei we wrześniu K. K. zgłosił się do Poradni z powodu dolegliwości bólowych odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Powód otrzymał skierowanie do Poradni rehabilitacyjnej z powodu bólu kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego. W dniu 27 maja 2014 roku z uwagi na liczne powierzchowne urazy obejmujące liczne okolice ciała K. K. dostał skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne, na które uczęszczał w kresie od 09 czerwca 2014 roku do dnia 23 czerwca 2014 roku.

W dniu 13 czerwca 2014 roku powód otrzymał skierowanie na dziesięć zabiegów fizjoterapeutycznych na odcinek szyjny, prowadzonych w formie masażu, na które powód uczęszczał w okresie od 28 lipca 2014 roku do 08 sierpnia 2014 roku.

Powód po zdarzeniu z dnia 24 maja 2014 roku uskarżał się na ból grzbietu i z tego powodu w dniu 02 czerwca 2014 roku otrzymał skierowanie do poradni specjalistycznej.

W dniu 03 czerwca 2014 roku powód udał się na konsultacje lekarskie do poradni (...) (...)SP ZOZ w T.. W wywiadzie z badającym powoda lekarzem K. K. uskarżał się na bóle głowy, bóle kręgosłupa piersiowego i L-S z promieniowaniem do obu kkd pod kolana. W tym czasie powód powrócił do ćwiczeń siłowych i pięć razy w tygodniu uczęszczał na siłownię. Kolejna wizyta powoda w Poradni (...) Centrum (...) SP Z.O.O. w T. miała miejsce w dniu 01 lipca 2014 roku. W dniu 21 lipca 2014 roku powód został poddany badaniu MR kręgosłupa lędźwiowo krzyżowego, które wykazało u powoda zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa L – S oraz wypuklinę krążka międzykręgowego L4 – L5. U powoda został również zdiagnozowany zespól ciśnienia nadgarstka. 09 września 2014 roku powód ponownie był konsultowany w Poradni (...) Centrum (...) ZOZ. Podczas wywiadu wstępnie powód podał powysiłkowe bóle na odcinku L – S z promieniowaniem pod kolana. Po przeprowadzonych u powoda badania stwierdzono zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.

Przeprowadzone w dniu 21 lipca 2014 roku badanie MR kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego wykazało u powoda osteofitozę przednich i bocznych krawędzi trzonów L4 - L5 oraz na poziomie L4 – L5 widoczną pośrodkową wypuklinę krążka międzykręgowego, jak również zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa L- S.

Pismem z dnia 23 grudnia 2014 roku K. K. zgłosił pozwanemu Ubezpieczycielowi szkodę wraz z żądaniem wypłaty świadczenia. Powód domagał się wypłaty odszkodowania z tytułu doznanego trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości sumy poniesionych kosztów oraz utraconych korzyści w kwocie 68.000 zł, jak również wniósł o zapłatę od pozwanego na swoją rzecz kwoty 32.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

W toku postępowania likwidacyjnego dotyczącego obrażeń ciała, jakich doznał powód na skutek wypadku z dnia 24 maja 2014 roku, strona pozwana przyznała na rzecz powoda świadczenie w łącznej kwocie 2624, 06 zł. Na kwotę tą składa się kwota 1500 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, kwota 586, 43 zł odszkodowania z tytułu kosztów leczenia oraz odszkodowanie z tytułu kosztów przejazdów w wysokości 537, 63 zł. Z uwagi na brak adekwatnego związku przyczynowego ze zgłoszoną przez powoda szkodą, Ubezpieczyciel nie uwzględnił kosztów zabiegów rehabilitacyjnych dotyczących kręgosłupa lędźwiowego. Nie uwzględnił także przejazdów związanych ze szkodą rzeczową (pojazd), leczeniem nadgarstków lub kolan konsultacją kulturystyczną, badaniami krwi i zastrzykami w okolice kręgosłupa L – S. Ubezpieczyciel stwierdził także brak podstaw do uwzględnienia roszczenia powoda o odszkodowanie za uszkodzony telefon oraz za dietę kulturystyczną i suplementy diety.

Obecnie w związku ze zdarzeniem z dnia 24 maja 2014 roku u powoda nie stwierdza się uszczerbku na zdrowiu w obrębie narządu ruchu. Ograniczenia aktywności fizycznej u powoda są niewielkiego stopnia i związane są z wieloletnimi ćwiczeniami siłowymi. Przebyty uraz kręgosłupa szyjnego z 2011 roku i widoczne zmiany nieurazowe zwyrodnieniowe mogą być powodem tych ograniczeń. W związku ze zdarzeniem z dnia 24 maja 2014 roku powód doznał niewielkiego stopnia cierpień fizycznych. Dolegliwości bólowe u powoda stopniowo ustępowały po zabiegach rehabilitacyjnych. W przyszłości dolegliwości bólowe kręgosłupa mogą pojawiać się częściej, jeżeli powód nadal będzie kontynuował intensywne ćwiczenia siłowe powodujące przeciążenia narządu ruchu. Nie ma powodu, aby spodziewać się pogorszenia stanu zdrowia powoda w związku ze zdarzeniem z dnia 24 maja 2014 roku. Bezpośrednio po wypadku, ze względu na stan zdrowia narządu ruchu, powód nie wymagał pomocy innych osób. Mógł poruszać się samodzielnie i wykonywać czynności dnia codziennego w zakresie samoobsługi. Bezpośrednio po wypadku powód wymagał okresowego przyjmowania środków przeciwbólowych, a następnie zabiegów fizjoterapeutycznych. Powód miał dolegliwości bólowe kręgosłupa i wymagał podawania leków przeciwbólowych przez okres około jednego miesiąca. Nie było bezwzględnych wskazań do stosowania u powoda leków w formie zastrzyków.

Obecne dolegliwości bólowe u powoda są okresowe i nie uniemożliwiają codziennego funkcjonowania. Urazy zgłaszane przez powoda bezpośrednio po zdarzeniu z dnia 24 maja 2014 roku dotyczyły głowy oraz kręgosłupa w odcinku piersiowym i lędźwiowym. Dolegliwości bólowe w przebiegu skrzywienia bocznego kręgosłupa piersiowego nie są związane z przebytym urazem związanym z wypadkiem z dnia 24 maja 2014 roku, ale ze schorzeniem samoistnym istniejącym u powoda przed wypadkiem. Nie ma podstaw by uznać, że okresowe dolegliwości bólowe kręgosłupa piersiowego za następstwo zdarzenia z dnia 24 maja 2014 roku. Mogą być one następstwem kilkuletniego intensywnego uprawiania kulturystyki i istniejącego przed przedmiotowym zdarzeniem niewielkiego stopnia skrzywienia kręgosłupa piersiowego. Dolegliwości bólowe stawów kolanowych spowodowane są zmianami przeciążeniowymi chrząstek stawowych. Nie można wykluczyć, że przebyty w 2011 roku uraz może być powodem obecnych dolegliwości. Po urazie kręgosłupa szyjnego w 2011 roku powód był leczony z powodu zespołu bólowego szyjnego przez ponad rok czasu i mimo tego nadal wykonywał ćwiczenia siłowe uprawiając kulturystykę.

Powód proces leczenia zakończył jesienią 2014 roku. Od tego czasu nie pozostaje w leczeniu u lekarza ortopedy i lekarza neurologa. U powoda nie stwierdza się objawów uszkodzenia układu nerwowego. Pod względem neurologicznym u powoda nie doszło do długotrwałego uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku z dnia 24 maja 2014 roku. U powoda mogły pojawić się dolegliwości bólowe kręgosłupa o średnim nasileniu ograniczające możliwość podjęcia pracy, wymagające wypoczynku, stosowania leków przeciwbólowych. Dolegliwości bólowe mogły utrzymywać się przez kilka tygodni od czasu przebytego wypadku. W związku ze zdarzeniem z dnia 24 maja 2014 roku powód doznał ogólnych potłuczeń. Na podstawie badań obrazowych wykluczono zmiany pourazowe. Stwierdzone u powoda zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa mogą powodować pojawianie się okresowych dolegliwości bólowych kręgosłupa. Kulturystyka, jaką uprawia powód może przyczyniać się do nadmiernego obciążenia kręgosłupa. Stwierdzone zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa są schorzeniem postępującym, stopniowo narastającym. Zgłaszane przez powoda dolegliwości nie mają związku z przebytym wypadkiem z 2011 roku oraz w 2014 roku.

U powoda stwierdzono także występowanie choroby afektywnej dwubiegunowej, obecnie w stanie pełnej remisji. Początek zachorowania na w/w schorzenie psychiczne to październik 2014 roku. Wypadek z dnia 24 maja 2014 roku i związane z nim zdarzenia nie spowodowały wystąpienia zaburzeń psychicznym u powoda. Przyczyną występowania choroby afektywnej dwubiegunowej są predyspozycje genetyczne. Zaburzenia te maja charakter samoistny i nie są odpowiedzią psychiczna na przedmiotowe zdarzenie. Epizod depresyjny wystąpił u powoda pod koniec 2014 roku, tj. październik – grudzień 2014 roku, a epizod hypomaniakalny miał miejsce w styczniu – lutym 2015 roku. U K. K. nie stwierdza się występowania objawów zespołu stresu pourazowego na skutek zdarzenia z dnia 24 maja 2014 roku.

W dniu zdarzenia powód na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony od dnia 01 sierpnia 2011 roku do dnia 31 lipca 2015 roku świadczył pracę na rzecz (...) S.A.” w T..

Powód był zatrudniony na stanowisku mechanika remontowo – montażowego w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w wysokości 1600 zł. Do wynagrodzenia zasadniczego powód otrzymywał także premie uznaniowe. Powód pozostawał zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony, przy czym pracodawca sukcesywnie przedłużał pracownikom umowy o prace na dalsze okresy. K. K. po zdarzeniu z dnia 24 maja 2014 roku przez okres 4 miesięcy przebywał na zwolnieniu lekarskim. Podczas nieobecności powoda w pracy, pracodawca K. K. pytał pracowników o powoda. Podczas nieobecności K. K. w pracy, pracodawca przyjął kilku nowych pracowników. Pracodawca prosił powoda o to, aby wrócił do pracy. Z uwagi na przedłużającą się nieobecność powoda w pracy, pracodawca w dniu 30 września 2014 roku wypowiedział umowę o pracę zawartą z powodem.

Łączne wynagrodzenie powoda, jakie uzyskał on z tytułu wykonywania pracy w okresie od dnia 01 stycznia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2014 roku wynosiło 8867, 35 zł. Łączna wysokość premii uznaniowej przyznanej powodowi w tym czasie stanowi kwotę 6450 zł, natomiast wysokość zasiłku chorobowego, jaki został wypłacony K. K. w 2014 roku wynosi 6345, 43 zł.

Pasją powoda była kulturystka, którą trenuje od 2011 roku. K. K. bardzo koncentrował się na swoim sporcie i zdrowym trybie życia, jak również bardzo zaangażował się w kulturystykę, godziny spędzał na siłowni w celu intensywnego treningu. Prowadził także zdrowy tryb życia oraz stosował restrykcyjną dietę. W celu poprawienia rezultatów posiłkował się również suplementami dla sportowców. W okresie poprzedzającym zdarzenie powód przygotowywał się do zawodów kulturystycznych, co było związane z częstymi treningami, dietą i korzystaniem z suplementów..

Powód K. K. w okresie od dnia 28 października 2014 roku do dnia 05 czerwca 2015 roku zarejestrowany był w(...) Urzędzie Pracy w T. Filia w T. jako osoba bezrobotna. Powód pobierał zasiłek dla bezrobotnych za okres od dnia 28 października 2014 roku do dnia 25 kwietnia 2015 roku w łącznej kwocie 4445, 40 zł brutto.

W toku postępowania sądowego, tut. Sąd postanowieniem z dnia 19 stycznia 2016 roku umorzył postępowanie co do kwoty 4792 zł.

Obecnie powód pracuje jako instruktor, trener personalny. Od czerwca 2015 roku prowadzi własną działalność gospodarczą, tj. siłownię. Powód od czerwca 2015 roku powrócił do treningów siłowych. Podczas ćwiczeń powód odczuwa ból.

W dniu 30 września 2016 roku(...) S.A. W M. dokonała na podstawie art. 218 i art. 219 ustawy z dnia 11 września 2015 roku o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U.2015.1844) zbycia swego portfela ubezpieczeń zawartych na terytorium Polski na rzecz (...) SA z siedzibą w W.. Postanowieniem z dnia 08 lutego 2018 roku tut. Sąd na zasadzie art. 194 paragraf 1 k.p.c. wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W..

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z opinii biegłych lekarzy różnych specjalności, dokumentów, akt szkodowych, zeznań świadków i powoda. Sąd szczegółowo odniósł się do dowodów zgromadzonych w sprawie.

Sąd I instancji przedstawił stan prawny i wskazał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w części. Ocenił, że wypłacone kwoty powodowi tytułem zadośćuczynienia - 1500 złotych oraz kwota 1124, 06 zł tytułem odszkodowania nie są odpowiednie i nie kompensują krzywdy, jakiej doznał powód.

Sąd odwołał się do treści art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., oraz orzecznictwa i wskazał, że powód doznał krzywdy, ujmowanej jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) i cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi, z rozstrojem zdrowia czy wyłączeniem z normalnego życia).

Mając na uwadze powyższe wytyczne sąd określił sumę zadośćuczynienia oraz odszkodowania za doznaną krzywdę na łącznym poziomie 5.935, 00 zł (przy uwzględnieniu kwoty wypłaconej powodowi w toku postępowania likwidacyjnego). W ocenie Sądu kwota ta stanowi właściwą rekompensatę za ból, a także cierpienia fizyczne i psychiczne, jakich doznał powód w okolicznościach zdarzenia i przy przebiegu leczenia, a także wcześniejszym stanie zdrowia powoda. Skutki wypadku z dnia 24 maja 2014 roku miały charakter przemijający, nie wpłyną negatywnie na przyszłe życie powoda, uniemożliwiając jego normalne, prawidłowe funkcjonowanie. Zauważyć należy, iż znaczna część dolegliwości, na które uskarża się obecnie powód jest wynikiem schorzeń samoistnych, datujących się przed wypadkiem, których w żaden sposób nie można utożsamiać ze skutkami wypadku z dnia 24 maja 214 roku. Zwrócenia uwagi wymaga przebycie urazu skręcenia kręgosłupa szyjnego w wypadku samochodowym, który miał miejsce w 2011 roku.

Sąd I instancji uznał, że odpowiednią i adekwatną do opisanej sytuacji jest łączna kwota 7000 zł tytułem zadośćuczynienia, przy czym należne na rzecz powoda zadośćuczynienie w kwocie 7000 podlega odpowiedniemu zmniejszeniu z uwagi na to, że powód otrzymał już od pozwanego ubezpieczyciela kwotę 1500 zł i ostatecznie zasądzeniu podlegała pozostała do zapłaty kwota 5500 zł. a w pozostałym zakresie powództwo K. K. o zadośćuczynienie podlegało oddaleniu.

Powód w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu tytułem odszkodowania żądał kwoty 66708 zł.

Na powyższą kwotę składały się koszty poniesione przez powoda celem przejazdu do placówek medycznych w wysokości 1616, 42 zł, koszty zakupu leków w wysokości 756, 36 zł, koszty płatnych konsultacji medycznych w wysokości 350 zł, wartość utraconego zarobku w kwocie 51590, 00 zł oraz wysokość straty poniesionej przez powoda poprzez poniesienie kosztów prowadzenia diety oraz kosztów nabycia suplementów dla sportowców w łącznej kwocie 13519, 72 zł. Powód więc w ramach niniejszego postępowania winien był więc wykazać zasadność swojego roszczenia, w tym wypadku poprzez ścisłe udowodnienie szkody majątkowej wymagającej naprawienia. Sąd szczegółowo odniósł się do każdej z żądanych kwot składających się na dochodzone roszczenie i ostatecznie za uzasadnione ponad zlikwidowaną część szkody uznał kwotę 435 zł dotyczącą utraconego w części wynagrodzenia a pozostałe żądania szczegółowo omówił podając przyczyny ich nie uwzględnienia. Reasumując, opierając się na opiniach biegłych sądowych Sąd uznał, że zwolnienie z wypadku obejmowałoby jedynie miesiąc czasu, tj. czerwiec 2014 roku i w związku z tym Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 435 zł, stanowiąca 20 % wynagrodzenia zasadniczego tytułem utraconego zarobku za jeden miesiąc, w którym powód otrzymywał 80% uposażenia zasadniczego.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. przy czym Sąd wskazał, że świadczenie z tytułu zadośćuczynienia ma charakter bezterminowy i przekształcenie go w zobowiązanie terminowe następuje po wezwaniu dłużnika do jego wykonania przez wierzyciela (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2005 r., I CK 7/05, opubl. LEX nr 153254). Sąd uznał, że żądanie konkretnej kwoty zadośćuczynienia na rzecz powoda zostało wystosowane do strony pozwanej w chwili złożenia pozwu, a niespełnienie świadczenia, oznaczało popadnięcie pozwanego zakładu ubezpieczeń w opóźnienie z płatnością i tym samym skutkowało wymagalnością roszczenia odsetkowego według wskazanej w wyroku daty.

O kosztach postępowania Sąd orzekł po myśli art. 102 k.p.c. obciążając powoda, który zasadniczo przegrał proces w 94%. Sąd obciążył powoda kosztami wynikającymi z zastępstwa procesowego stron niniejszego postępowania. W związku z tym Sąd zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 3 617 zł, na którą złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika strony pozwanej ustalone zgodnie z § 2 ust 1 i 2 w zw. z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z 2002 roku ze zmianami) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz na postawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z 2002 roku ze zmianami) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

W ocenie Sądu obciążenie powoda kosztami, byłoby sprzeczne z zasadami słuszności. Pomimo bowiem przegrania procesu przez powoda, należało bowiem w pierwszej kolejności mieć na uwadze fakt, iż został on poszkodowany w wyniku wypadku z dnia 24 maja 2014 roku, a odpowiedzialność za to co do zasady ponosi pozwany Ubezpieczyciel. W tym kontekście próby dochodzenia przez powoda, który wszak nie jest prawnikiem, subiektywnie uzasadnionych roszczeń można uznać za okoliczność uzasadniającą twierdzeniem, że obciążenie go pełnymi kosztami procesu byłoby niesłuszne. Z drugiej jednak strony byłoby też niewychowawcze, gdyby w ogóle powoda nie obciążyć kosztami, wówczas bowiem mógłby on nabrać błędnego przekonania, że w ogóle nie odpowiada za skutki składanych pism procesowych, a tak przecież nie jest. Ponieważ pozwany Ubezpieczyciel w prawie całości wygrał proces (94%), Sąd nie znalazł podstaw do tego, aby obciążać ich wydatkami powstałymi w toku procesu, stąd też postanowiono, że wydatki te w całości obciążyły Skarb Państwa.

Wyrok ten zaskarżyła strona pozwana wnosząc o jego zmianę w ten sposób, że wniosła o „ oddalenie powództwa w zakresie w jakim Sąd zasądził odsetki za opóźnienie od dnia 30 stycznia 2015 r. do dnia wydania wyroku w wysokości 500zł”, a nadto zmianę orzeczenia o kosztach procesu za I instancję. Określając zakres zaskarżenia pozwana wskazała na pkt.1 sentencji wyroku, tj. w zakresie w jakim Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 5935 zł od dnia 30 stycznia 2015 r. do dnia 9 kwietnia 2018 r. w wysokości 500zła także w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Apelujący zarzucił naruszenie prawa materialnego i procesowego przez obrazę art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 14 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych , UFG i PBUK przez błędną ich wykładnię i zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty zadośćuczynienia za okres poprzedzający wyrokowanie, a także błędne zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od 30 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. w sytuacji braku możliwości zasądzenie za ten okres wobec ówczesnego stanu prawnego; kolejny zarzut dotyczył orzeczenia o kosztach postępowania i błędnego ich ustalenia i zasądzenia, a także nie zasadnego zastosowania art. 102 k.p.c. W uzasadnieniu apelujący rozwinął zarzuty przedstawiając wywody dotyczące wejścia w życie zmiany przepisów o odsetkach, ograniczenia zakresu zaskarżenia przy wywodzie dotyczącym roli odsetek w tym przy zasądzaniu zadośćuczynienia. W tym zakresie zgłosił sprzeciw co do zasądzenia jakichkolwiek odsetek za okres sprzed daty wyrokowania. Odwołał się do art. 455 k.c. i terminu spełnienia świadczenia, ze wskazaniem orzecznictwa. Odrębnie wywiódł zarzuty dotyczące rozliczenia kosztów postępowania oraz art. 102 k.p.c.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie, wskazał na opóźnienie pozwanego w załatwieniu zgłoszenia i wypłacie dochodzonych roszczeń, a także rozliczeń kosztów.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja jest zasadna wyłącznie w zakresie korekty daty zasądzenia odsetek za opóźnienie. Trafnie apelujący wskazał na błąd Sądu I instancji w zakresie wyrzeczenia o odsetkach za okres od 30 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. W istocie korekta ta wynikała z oczywistej omyłki Sądu I instancji i stanowiła dostosowanie orzeczenia do obowiązującego stanu prawnego. Przepis art. 481 k.c. został zmieniony ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1830) z dniem 1 stycznia 2016 r. Sąd Apelacyjny zmienił w tym zakresie orzeczenie dostosowując go do właściwego stanu prawnego. W pozostałej części apelacja nie była zasadna. Uwzględniając stan sprawy wystarczającym jest stwierdzenie, że sąd orzekający w zakresie zasądzenia odsetek od kwoty zadośćuczynienia może zasądzić je od daty wymagalności wynikającej z daty zgłoszenia szkody wówczas dokonuje także oceny rozmiaru krzywdy według kryteriów i warunków życia wówczas panujących. Sąd uprawniony jest także do określenia wysokości zadośćuczynienia i w konsekwencji daty wymagalności na datę wyrokowania gdy przyjmie kryteria z tej daty i da temu wyraz w uzasadnieniu. Oba sposoby orzekania są dopuszczalne i przy ewolucji orzecznictwa Sądy Najwyższego w ocenie Sądu Apelacyjnego żaden nie został wykluczony. Z powyższego wynika, że w sytuacji przyjęcia przez Sąd orzekający jako punktu odniesienia daty wniesienia pozwu i zasądzenia odsetek od tak określonej daty jest dopuszczalne i brak podstaw do zmiany wyroku w tym zakresie w szczególności wobec treści uzasadnienia odnoszącego się do tego zagadnienia. ( por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2016 r. IV CSK 389/15 LEX nr 2041908; Problem początku terminu, od którego powinno się liczyć odsetki od takiego świadczenia pieniężnego jak zadośćuczynienie stanowił przedmiot licznych wypowiedzi doktryny i orzecznictwa. W szczególności w orzecznictwie Sądu Najwyższego widoczne jest ujmowanie tego zagadnienia indywidualnie, czyli zależnie od sytuacji, przez dokonywanie wyboru między dwoma możliwymi terminami. Jest to albo chwila wezwania do zapłaty, także w postaci wytoczenia powództwa, albo określenie wysokości należnego świadczenia dopiero orzeczeniem sądu. Pierwsza możliwość jest w większości wybierana wtedy, gdy od początku znana jest wysokość roszczenia i znajduje ona potwierdzenie w toku przewodu sądowego, wskazując na zasadne twierdzenie powoda zarówno co do przesłanek, jak i wysokości roszczenia. Druga możliwość dotyczy takich okoliczności sprawy, w której wyniku okazuje się dopiero, czy i w jakiej wysokości przyznać należy zadośćuczynienie. Jest to bowiem naprawienie szkody niemajątkowej, a więc o wysokości bardzo ocennej i ustalonej na podstawie przeprowadzonego postępowania. W wypadku naprawienia takich szkód przeważa pogląd o odsetkach liczonych dopiero od chwili zasądzenia stosownej kwoty, chyba że zachodzą okoliczności danej sprawy, które przekonują o potrzebie uwzględnienia wcześniejszej chwili.”; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2014 r. IV CSK 375/13 LEX nr 1438654 „Wymagalność roszczenia o odszkodowanie za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, a tym samym i początkowy termin naliczania odsetek za opóźnienie w jego zapłacie, może się różnie kształtować w zależności od okoliczności sprawy. Może nim być zarówno dzień poprzedzający wyrokowanie o zadośćuczynieniu, jak i dzień tego wyrokowania”.) W zakresie kosztów postępowania Sąd I instancji władny był zastosować art. 102 k.p.c. w ten sposób, że obciąży powoda częścią kosztów procesu w zakresie większej części wynagrodzenia pełnomocnika strony pozwanej, a nie obciążył pozostałą jej częścią i wydatkami. Kwota zasądzona na rzecz powoda wynika z przyjęcia przez Sąd uwzględnienia w części powództwa i oceny zasadności zwrotu części kosztów przez pozwaną. Odnosząc się całościowo do kwestionowania orzeczenia o kosztach procesu należy stwierdzić, że w zakresie zastosowania art. 102 k.p.c. Sąd I instancji ma znaczną dyskrecjonalną władzę w zastosowaniu tego przepisu i brak w sprawie jednoznacznych przesłanek dla zmiany orzeczenia. Dodatkowo należy zauważyć, że z uzasadnienia apelacji wynika, że powód wygrywając sprawę co do zasady powinien uiścić na rzecz pozwanej wyższą kwotę kosztów procesu niż zasądzona z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania. Takie stanowisko trudno zaakceptować. Warto także zauważyć, że w sprawie istnieją przesłanki inne niż podnoszone w apelacji przemawiające za zastosowaniem art. 102 k.p.c. w sprawie, a ich dostrzeżenie wymaga uważnej lektury akt. ( por. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2012 r. III CZ 67/12 Przepis art. 102 k.p.c., realizujący zasadę słuszności, stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Pozostawia on sądowi orzekającemu swobodę oceny co do tego, czy fakty związane z przebiegiem procesu, jak i dotyczące sytuacji życiowej strony, stanowią podstawę do nieobciążania jej kosztami procesu. Do kręgu "wypadków szczególnie uzasadnionych" należą zarówno okoliczności związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zaliczane są sytuacje wynikające z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, prekluzja. Drugie natomiast wyznacza sytuacja majątkowa i życiowa strony, z tym zastrzeżeniem, że niewystarczające jest powoływanie się jedynie na trudną sytuację majątkową, nawet jeśli była podstawą zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Całokształt okoliczności, które mogłyby uzasadniać zastosowanie tego wyjątku, powinien być oceniony z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. LEX nr 1288674 )

Wobec treści rozstrzygnięcia a także zakresu i wątpliwości co do rzeczywistej treści apelacji Sąd Apelacyjny zniósł koszty postępowania w II instancji przyjmując, że poniesienie ich przez każdą ze stron jest właściwe.

Z przedstawionych przyczyn apelacja uległa w znacznej części oddaleniu – art. 386 § 1 k.p.c. i art. 385 k.p.c.; o kosztach orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

SSA Rafał Dzyr SSA Jan Kremer SSA Grzegorz Krężołek