Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 1 września 2017 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko A. Ł., B. Ł. i M. Ł. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie

z dnia 30 czerwca 2016 r., sygn. akt I C 537/15

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 4 050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 276/17

UZASADNIENIE

W dniu 19 czerwca 2015 roku Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie solidarnie od A. Ł., B. Ł., M. Ł. (1) kwoty 88 812,12 złotych oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu żądania podniesiono, że M. Ł. (2) zawarł z powodem umowę pożyczki z dnia 11 kwietnia 2011 roku i nie dokonał spłaty zadłużenia. M. Ł. (2) zmarł 18 stycznia 2012 roku. Spadek po zamarłym nabyły pozwane.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 15 października 2015 roku Sąd Okręgowy w C. uwzględnił powództwo w całości.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym pozwane wniosły o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

Podniosły zarzut przedawnienia roszczenia w związku z upływem trzyletniego terminu od daty wymagalności roszczenia, zarzut braku legitymacji biernej w związku z ubezpieczeniem kredytu, brak dokładnego wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem. Zdaniem pozwanych roszczenie uległo przedawnieniu w dniu 18 stycznia 2015 roku. Złożony wniosek o nadanie klauzuli wykonalności nie spowodował przerwy biegu przedawnienia roszczenia, bowiem Sąd Okręgowy w C. postanowieniem z dnia 26 marca 2015 r w sprawie VI Cz 368/15 zmienił orzeczenie Sądu Rejonowego w C. i oddalił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności. Z informacji pozwanych wynika, że przedmiotowa umowa kredytowa była ubezpieczona i ubezpieczenie nie zostało wypowiedziane. Ponadto powód nie dokonał wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem, przedstawił jedynie dokument prywatny wyciąg z ksiąg bankowych.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 czerwca 2016r. Sąd Okręgowy w C.:

1.zasądził solidarnie od pozwanych A. Ł., B. Ł. i M. Ł. (1) na rzecz powoda Banku (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 88812,12 zł ;

2.zasądził solidarnie od pozwanych A. Ł., B. Ł. i M. Ł. (1) na rzecz powoda Banku (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 8058 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Ustalił w uzasadnieniu, iż w dniu 11 kwietnia 2011 roku Bank (...) S.A. z siedzibą w W. zawarł z M. Ł. (2) umowę pożyczki gotówkowej. Pożyczka udzielona została w kwocie brutto – zawierającej opłaty przygotowawcze – w wysokości 102 500 złotych. Strony ustaliły liczbę miesięcznych rat na 60. Termin pierwszej raty określono na 16 maja 2011 roku, ostatniej 16 kwietnia 2016 roku. W umowie zastrzeżono, możliwość 30 dniowego wypowiedzenia umowy. Integralną częścią umowy był harmonogram spłat. Umowa do dnia 18 stycznia 2012 roku tj. dnia śmierci M. Ł. (2) była wykonywana zgodnie z jej treścią. Umowa nie była ubezpieczona. Z chwilą śmierci M. Ł. (2) zaprzestano dokonywać spłat pożyczki. Kwota pożyczki, do spłacenia której zobowiązany był M. Ł. (2) w dniu następnego terminu płatności raty tj. 26 lutego 2012 roku wynosiła 88 812,12 złotych. M. Ł. (1), wiedząc o zobowiązaniu ojca, poinformowała Bank o śmierci M. Ł. (2). Na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 5 marca 2012 roku spadek po zmarłym M. Ł. (2) nabyły A. Ł., B. Ł., M. Ł. (1). W dniu 19 listopada 2014 roku Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) przeciwko następcom prawnym zmarłego M. Ł. (2) pozwanym A. Ł., B. Ł., M. Ł. (1). W dniu 3 grudnia 2014 roku Bank wystąpił przeciwko pozwanym z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności (...) na następców prawnych dłużnika. W dniu 11 grudnia 2014 roku Sąd Rejonowy w C. w spawie XV Co 6923/14 nadał klauzulę wykonalności (...) nr (...) przeciwko spadkobiercom M. Ł. (2). Na podstawie wniosku Bank (...) S.A. z siedzibą w W. i tytułu wykonawczego wszczęto postępowanie egzekucyjne w sprawie km 2554/15, które prowadzone było przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w C. E. O.. W dniu 26 marca 2015 roku Sąd Okręgowy w C. po rozpoznaniu zażalenia, zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w C. i oddalił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności z uzasadnieniem, iż jeżeli bank nie wystawił bankowego tytułu za życia dłużnika to nie może go wystawić przeciwko spadkobiercom dłużnika. W dniu 30 czerwca 2015 r na wiosek wierzyciela – powoda postępowanie egzekucyjne w sprawie km 2554/15, zostało zakończone.

Po poinformowaniu Banku o śmierci dłużnika strony procesu nie kontaktowały się w sprawie zadłużenia. Pozwane w sierpniu 2013 roku zmieniły miejsce zamieszania. Korespondencja do spadkobierców M. Ł. (2), kierowana była w 205 roku na stary adres zamieszkania.

dowód: wyciąg z ksiąg bankowych k- 14, (...) z dnia 19 listopada 2014 r k- 95, umowa pożyczki k- 15, 16, plan spłaty pożyczki k- 79, 80, rozliczenia pożyczki k- 81, akt poświadczenia dziedziczenia k – 17-19, wezwania do zapłaty k- 20 – 28, postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 11 grudnia 2014 roku k- 82, 83, postanowienie komornika z dnia 30 czerwca 2015 roku w sprawie km 2554/15 k- 89, 90, częściowo zeznania pozwanej M. Ł. (1) zapis nagrania – 00.08.12, 00.10.35, 00.15.19 k -112.

Powyższy stan faktyczny ustalił sąd pierwszej instancji na podstawie dokumentów, których prawdziwości strony nie kwestionowały. Wskazał sąd pierwszej instancji, iż nie było sporne zawarcie umowy pożyczki nr (...) . Pierwszą kwestią sporną jest zarzut braku legitymacji biernej po stronie pozwanej, w związku ze stanowiskiem pozwanych o ubezpieczeniu pożyczki. Zarzut ten uznał sąd pierwszej instancji za niezasadny albowiem strona pozwana nie podjęła żadnych działań procesowych dla udowodnienia tego faktu. Nie przedłożyła umowy ubezpieczenia, nie złożyła wniosków dowodowych zmierzających do ustalenia istnienia takiej umowy. Zarzut przedawnienia roszczenia zdaniem Sądu pierwszej instancji jest również chybiony. Termin przedawnienia roszczenia banku wobec osoby niebędącej przedsiębiorcą wynosi trzy lata – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 roku IV CSK 356/06, LEX nr 276223. Nie jest sporny termin przedawnienia roszczenia banku wobec pozwanych. Według sądu pierwszej instancji istota sporu sprowadza się do ustalenia wymagalności roszczenia w stosunku do pozwanych, czyli ustalenia początkowej daty początkowej biegu terminu przedawnienia roszczenia. W pierwszej kolejności wskazać należy, że umowa pożyczki z dnia 11 kwietnia 2011r nie zawierała żadnych regulacji określających stan prawny umowy pożyczki w sytuacji śmierci pożyczkobiorcy. W tej sytuacji przyjąć należy, że zastosowanie mają przepisy ustawy – kodeksu cywilnego. Roszczenie powoda jest roszczeniem majątkowym wynika z umowy pożyczki – art. 720 § 1 kc - przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Nie jest sporne w orzecznictwie Sądów i poglądach doktryny przejście tego typu obowiązków – długów spadkowych, na następców prawnych. Nie jest jednak tak, że wymagalność roszczenia wierzyciela w stosunku dłużników będących następcami prawnymi powstaje w chwila śmierci spadkodawcy. Z tą chwilą przechodzą na spadkobierców wszelkie prawa i obowiązki spadkodawcy – art. 922 kc . W umowie nie zastrzeżono, że z chwilą śmierci pożyczka staje się wymagalna. Nie ma, więc żadnej podstawy prawnej do przyjęcia stanowiska, iż z tym dniem stała się wymagalna. Jest natomiast podstawa prawna, art. 922 kc do wstąpienia w prawa i obowiązki zmarłego, które nie wygasają z chwilą jego śmierci, spadkobierców. Sąd rozpoznający spór podziela stanowisko i jego uzasadnienie zawarte w wykroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 21 maja 2010 r. III Ca 288/10, LEX nr 1714315 - zgodnie z art. 922 k.c. prawa i obowiązki zmarłego przechodzą z chwilą jego śmieci na spadkobierców. Następstwo prawne ma postać sukcesji uniwersalnej, zasadą jest (z zastrzeżeniem ustawowych wyjątków) przejęcie wszelkich przez spadkobierców praw obowiązków majątkowych zmarłego w takim zakresie, w jakim obciążałyby one spadkodawcę, gdyby żył. Taki wypadek następstwa prawnego wchodzi w przypadku umowy pożyczki - dłużnikami w miejsce zmarłego pożyczkobiorcy stają się jego spadkobiercy. Postanowienie umowy przewidujące z chwilą zgonu pożyczkobiorcy natychmiastową wymagalność zobowiązania kredytowego i naliczanie odsetek karnych nie tyle jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, co z ustawą (art. 922 § 1 k.c.), a skutki takiej sytuacji normuje art. 58 § 1 k.c. Spadkobiercy stają się zatem stroną umowy pożyczki, spoczywa na nich obowiązek spłaty jego rat w terminach i wysokości określonej w umowie. Dopiero uchybienie obowiązkom umownym przez spadkobierców może stać się podstawą wypowiedzenia umowy pożyczki i postawienia jej w stan natychmiastowej wymagalności. Podkreślił sąd pierwszej instancji, iż jak wynika ze wspólnego stanowiska stron, umowa pożyczki nigdy nie została wypowiedziana. Płatność jej ostatniej raty przypada na dzień 16 kwietnia 2016 roku. Zarzut przedawnienia roszczenia oparty na przyjęciu wymagalności całego roszczenia w dniu 18 stycznia 2012 r tj. śmierci M. Ł. (2) bądź w dniu 5 marca 2012 roku przyjęcia spadku jest chybiony. W sytuacji braku wypowiedzenia umowy, pożyczka, jako świadczenie okresowe może być oceniana pod katem zarzutu przedawnienia roszczenia mając na uwadze ten właśnie charakter – art. 118 kc – jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Zdaniem sądu bieg terminu przedawnienia roszczenia obejmujący ten okres został przerwany w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 kc - bieg przedawnienia przerywa się, przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Powódka w celu dochodzenia swoich roszczeń wystawiła w dniu 19 listopada 2014 roku bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) . W dniu 3 grudnia 2014 roku Bank wystąpił przeciwko pozwanym z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności. Postępowanie powoda nie jest działaniem niedopuszczalnym, podlega ocenie formalnej i merytorycznej. Wniosek powoda spełniał wszystkie wymogi formalne. Został finalnie przez Sąd Okręgowy oceniony pod kątem materialno- prawnym i oddalony. Orzeczenie Sądu zgodnie z art. 365 § 1 kpc – jest wiążące - orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. W ocenie Sądu rozpoznającego spór doszło do merytorycznej oceny wniosku powoda i ta ocena skutkowała oddaleniem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Jest to okoliczność, która w tej konkretnej sytuacji, nie obliguje do uznania, że zachodzi niedopuszczalności złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, i co za tym idzie nie powoduje przerwy biegu przedawnienia roszczenia. Wierzyciel zmierzał do bezpośredniej realizacji swojego prawa występując na drogę sadową. Jest to dokładnie sytuacja unormowana treścią przepisu art. 123 kpc. Sąd był właściwy do rozpoznania wniosku o nadanie klauzuli wykonalności i dokonał jego merytorycznej oceny. Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przerywa bieg okresu przedawnienia. Przerywa też bieg przedawnienia wszczęcie egzekucji na wniosek wierzyciela, a tym samym okres przedawnienia na nowo biegnie od dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego –wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 listopada 2015 r. I ACa 664/15, LEX nr 1950332. W ocenie Sądu pierwszej instancji nie jest słuszne stanowisko, o niespowodowaniu przerwy biegu przedawnienia roszczenia w związku z oddaleniem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, bowiem w każdej sytuacji oddalenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności sytuacja taka mogłaby się pojawiać, a nie to wynika z brzemienia przepisu art. 123 kc. Nadto w tym postępowaniu Sąd pierwszej instancji nie stwierdził bezczynności. Wierzyciel ustalił spadkobierców, złożył wniosek o nadanie klauzuli wykonalności, złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, i brał aktywny udział w postępowaniu zażaleniowym w sprawie o nadanie klauzuli wykonalności na spadkobierców M. Ł. (2). Nie wydaje się zdaniem sądu pierwszej instancji słuszne by przypisać wierzycielowi zarzut bezczynności, który skutkowałby przedawnieniem części roszczenia.

Trzeci zarzut brak dokładnego wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem, jest w ocenie sądu pierwszej instancji ogólnikowy i w żaden sposób nie odnosi się do przedłożonych dokumentów, które niewątpliwie są dokumentami prywatnymi, ale podlegają ocenie jak każdy zawnioskowany dowód. W ocenie Sądu umowa pożyczki z planem spłaty pożyczki, rozliczenie pożyczki, wyciąg z ksiąg bankowych, oraz zeznania pozwanej M. Ł. (1), z których wynika, że M. Ł. (2) do śmierci regularnie spłacał zadłużenia wzajemnie się uzupełniają i potwierdzają. Na podstawie dokumentów można precyzyjnie ustalić terminy płatności poszczególnych rat ich wysokość i obliczyć w matematyczny sposób istniejące zadłużenie. Strona pozwana nie odniosła się merytorycznie do tych dowodów, które zdaniem Sądu są logiczne i rzeczowe, dlatego trudno podzielić ogólnikowe stanowisko o braku dokładnego wyliczenia zadłużenia. Dokumentem prywatnym jest każde pismo będące dokumentem, o ile nie jest ono dokumentem urzędowym (art. 245 k.p.c.). Z tym dokumentem nie wiąże się domniemanie prawne, iż jego treść przedstawia rzeczywisty stan rzeczy. Sąd może wyrokować także w oparciu o treść dokumentów prywatnych – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2000 r. I CKN 804/98, LEX nr 50890.

W ocenie sądu pierwszej instancji żaden z podniesionych zarzutów nie zasługiwał na uwzględnienie, dlatego, Sąd ten w całości uwzględnił żądanie pozwu na podstawę art. 720 kc w zw. z art. 922 kc i zasądził od pozwanych A. Ł., B. Ł., M. Ł. (1) na rzecz powoda Banku (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 88 812,12 złotych. Żądanie pozwu nie obejmował odsetek, dlatego nie miała znaczenia kwestia doręczenia wezwań do zapłaty. O kosztach procesu rzeczono na podstawie art. 98 kpc – kwota 4441 złotych opłata sądowa, 3617 złotych koszty zastępstwa procesowego.

Od wyroku tego wnieśli zażalenie pozwani. Domagali się zmiany wyroku i oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powoda solidarnie na rzecz pozwanych kosztów procesu za obie instancje.

Zarzucili:

- naruszenie prawa procesowego, a to art. 233§ 1 kpc przez brak wszechstronnego rozpatrzenia materiału dowodowego i błędne przyjęcie daty wymagalności świadczenia oraz pominięcie w tym zakresie samego stanowiska powoda wyrażanego w dokumentach,

- obrazę art. 123§ 1 kc wyrażającą się w przyjęciu, iż nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia roszczenia banku poprzez złożenie wniosku od nadanie klauzuli wykonalności bezpodstawnemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu,

- naruszenie art. 6 kc poprzez przyjęcie, że powód przedstawiając harmonogram spłaty pożyczki nieodpowiadający kwocie dochodzonej pozwem udowodnił wysokość roszczenia.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja pozwanych zasadna nie jest i nie może odnieść skutku albowiem wyrok sądu pierwszej instancji ostatecznie jest trafny.

Podziela Sąd Apelacyjny dokonane przez sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne poczynione na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach, gdyż nie budzą one wątpliwości co do swej prawdziwości. Nie ma więc potrzeby ponownego ich przytaczania.

Nie podziela natomiast Sąd Apelacyjny wyciągniętego przez sąd pierwszej instancji z tych ustaleń wniosku , a mianowicie, że umowa pożyczki nie została w ogóle wypowiedziana. Przyjmując takie stanowisko należałoby dojść do wniosku, że umowa ta trwa nadal zatem pożyczka do chwili obecnej nie została postawiona w stan wymagalności, co nie znajduje oparcia w okolicznościach faktycznych. Sąd pierwszej instancji także niekonsekwentnie najpierw stwierdza w uzasadnieniu, że „istota sporu sprowadza się do ustalenia początkowej daty biegu terminu przedawnienia roszczenia” a jednocześnie w ogóle jej nie ustala.

Jeśli idzie o kwestię wymagalności roszczenia to zacząć należy od tego, iż istotnie w umowie pożyczki zawartej ze zmarłym M. Ł. (2) nie umieszczono klauzuli wyjaśniającej co dzieje się z pożyczką w chwili śmierci pożyczkobiorcy. Fakt, że we wzorze umowy pożyczki znajdującej się na stronie powoda znajduje się punkt mówiący o tym, iż w chwili śmierci pożyczkodawcy umowa wygasa nie może mieć zastosowania do umowy zawartej przez M. Ł. (2) albowiem w tej umowie takiej klauzuli nie było. Kwestia, co dzieje się z umową pożyczki i kredytu w chwili śmierci pożyczkobiorcy lub kredytobiorcy jeśli w umowie takiej sytuacji nie uregulowano jest sporna. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe kwestia ta nie jest uregulowana. Natomiast w piśmiennictwie( patrz. I. H., Kredyt i pożyczka bankowa w przypadku śmierci kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy) przyjmuje się, że kwestia ta zależy od tego czy mamy do czynienia z umową kredytu czy pożyczki gotówkowej. Jeśli idzie o umowę kredytu to zastosowanie mają przepisy prawa bankowego, które uzależniają przyznanie kredytu od osobistych przymiotów kredytobiorcy, a nadto kredyt, w odróżnieniu od pożyczki jest przeznaczony na ściśle określony cel, zatem prawo korzystania z kredytu jest prawem ściśle związanym z osobą kredytodawcy , dlatego też zgodnie z art. 69 i 70 w zw. z art. 922 § 2 kc z chwilą śmierci kredytobiorcy wygasa prawo do korzystania z kredytu, a spadkobiercy dziedziczą jedynie zobowiązania z tytułu wykorzystanego, a niespłaconego kredytu (art. 922§1kc).

Inaczej jednakże jest w sytuacji udzielenia pożyczki bankowej. Prawo do korzystania z pożyczki nie jest ściśle związane z osobą pożyczkodawcy (art. 78 prawa bankowego) .

Z mocy art. 720kc bank przenosi kwotę pożyczki na własność pożyczkodawcy. Sposób korzystania z pożyczki nie jest istotnym elementem umowy pożyczki. Zatem jeżeli nic innego nie wynika z umowy pożyczki spadkobiercy dziedziczą prawo do korzystania z niej po śmierci pożyczkobiorcy, a do masy spadkowej wchodzą zobowiązania z tytułu wykorzystanej a niespłaconej pożyczki (art. 922§1kc).

Jednakże, zdaniem Sądu Apelacyjnego powyższe nie oznacza, iż spadkobiercy są zmuszeni do korzystania z umowy pożyczki po śmierci spadkodawcy, że mają obowiązek wstąpić w jego prawa, kontynuować umowę i płacić umówione raty. Strony mogą bowiem ułożyć sobie stosunek prawny według swego uznania (art. 353 ¹ kc), a zatem także i ustalić, że spadkobiercy nie będą po śmierci pożyczkobiorcy kontynuowali umowy pożyczki. Z mocy art. 60 kc wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. W ocenie Sądu Apelacyjnego zebrany w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do przyjęcia, że obie strony w sposób dorozumiany ujawniły wolę niekontynuowania umowy pożyczki po śmierci spadkodawcy, co spowodowało , że umowa ta wygasła. Z niekwestionowanych w tej części ustaleń faktycznych wynika, iż powód nie żądał od pozwanych zapłaty dalszych rat kredytu , a jednocześnie wystąpił przeciwko nim o zapłatę wystawiając bankowy tytuł egzekucyjny w dniu 19 listopada 2014r i domagając się nadania mu klauzuli wykonalności i kierując wobec pozwanych egzekucję, wyliczając zadłużenie na dzień śmierci pożyczkobiorcy. Pozwane także ujawniły w sposób dostateczny, że nie chcą skorzystać z uprawnienia do wstąpienia w prawa zmarłego M. Ł. (2) i kontynuować umowy pożyczki. Z zeznań pozwanej M. Ł. (1) wynika, że po śmierci pożyczkodawcy udała się do banku z aktem poświadczenia dziedziczenia, poinformowała o śmierci pożyczkodawcy i powołując się na umowę ubezpieczenia kredytu wskazywała, że umowa ta powinna być rozliczona z umowy ubezpieczenia. Ponadto żadna z pozwanych nie płaciła rat kredytu. Nadto same pozwane i w sprzeciwie od nakazu zapłaty i w apelacji podnosiły, iż umowa wygasła z chwilą śmierci kredytobiorcy. Zarzuty powoda o braku wypowiedzenia umowy pojawiły się dopiero w toku sprawy, na użytek procesu. Błędnie więc ustalił sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu, że „ze wspólnego stanowiska stron wynika, iż umowa nie została wypowiedziana”.

Podsumowując, w ocenie Sądu Apelacyjnego umowa kredytu wygasła z chwilą śmierci kredytobiorcy. Zatem termin przedawnienia zaczął biec od chwili jego śmierci tj. od dnia 18 stycznia 2012r., a najpóźniej od dnia 5 marca 2012r., gdy na mocy aktu poświadczenia dziedziczenia stwierdzono, że powódki nabyły spadek po zmarłym kredytobiorcy.

Nie ulega wątpliwości, że termin przedawnienia roszczenia ze stosunku pożyczki udzielonej przez bank wynosi trzy lata (art. 118 kc). Chodzi tu bowiem o roszczenie banku związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 118 KC.(patrz. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z 2015-10-15, II CSK 845/14,O.: L.).

Pozew natomiast został wniesiony w dniu 19 czerwca2015r. (data nadania w Urzędzie Pocztowym). Pozwani podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia. Zarzut ten jest w ocenie Sądu Apelacyjnego niezasadny albowiem termin przedawnienia został przerwany przez złożenie przez powoda wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu.

Z mocy bowiem art. 123§1 pkt 1 kc bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Natomiast z mocy art. 124§1 kc po każdym przerwaniu przedawnienie biegnie na nowo.

Z niekwestionowanych ustaleń sądu pierwszej instancji wynika, iż w dniu 19 listopada 2014 roku powód wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) przeciwko następcom prawnym zmarłego M. Ł. (2) pozwanym A. Ł., B. Ł., M. Ł. (1), w dniu 3 grudnia 2014 roku Bank wystąpił przeciwko pozwanym z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności (...) na następców prawnych dłużnika, a w dniu 11 grudnia 2014 roku Sąd Rejonowy w C. w sprawie XV Co 6923/14 nadał klauzulę wykonalności (...) nr (...) przeciwko spadkobiercom M. Ł. (2) i na podstawie wniosku Bank (...) S.A. z siedzibą w W. i tytułu wykonawczego wszczęto postępowanie egzekucyjne w sprawie km 2554/15. Zdaniem Sądu Apelacyjnego samo złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przerwało bieg przedawnienia. Stanowisko takie wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 stycznia 2004r., IIICZP 101/03, OSNC 2005/4/58 i stanowisko to Sąd Apelacyjny w tym składzie podziela. Istotnie w dniu 26 marca 2015 roku Sąd Okręgowy w C. po rozpoznaniu zażalenia, zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w C. i oddalił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności z uzasadnieniem, iż jeżeli bank nie wystawił bankowego tytułu za życia dłużnika to nie może go wystawić przeciwko spadkobiercom dłużnika i w dniu 30 czerwca 2015 r na wiosek wierzyciela – powoda postępowanie egzekucyjne w sprawie km 2554/15, zostało zakończone, jednakże nie ma to zdaniem Sadu Apelacyjnego istotnego znaczenia albowiem już samo złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności doprowadziło do przerwania biegu terminu przedawnienia, który po tym przerwaniu zaczął biec na nowo i nie upłynął do czasu wniesienia pozwu w niniejszej sprawie.

Chybione są podnoszone przez skarżących zarzuty, iż przepis, który uprawniał banki do wystawiania tytułów egzekucyjnych został uznany za niezgodny z Konstytucją zatem bank wydał bankowy tytuł egzekucyjny bezprawnie. W wyniku bowiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego przepisy art. 96 ust.1 i art. 97 ust.1 ustawy prawo bankowe straciły moc dopiero z dniem 1 sierpnia 2016r., a bankowy tytuł wykonawczy został wydany przez powoda w dniu 19 listopada 2014r.

Niezasadne są także zarzuty skarżących, iż złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności nie mogło przerwać biegu przedawnienia, gdyż było bezprawne bowiem z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.01.2009r., IIICZP 123/08 wynika, że bank nie jest uprawniony do wystawienia tytułu egzekucyjnego przeciwko osobie, która bezpośrednio z bankiem dokonała czynności bankowej po śmierci tej osoby, a nadto wszczęcie niedopuszczalnej egzekucji nie może przerywać biegu przedawnienia , co wynika zdaniem skarżącego z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 17.7.2003r, IIICZP 43/03.

Po pierwsze wskazać trzeba, że powód nie wystawił bankowego tytułu egzekucyjnego po śmierci kredytobiorcy przeciwko kredytobiorcy M. Ł. (2) , tylko przeciwko jego następcom prawnym – pozwanym. Tymczasem zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale z dnia 7 maja 2010r., IIICZP 18/10 , OSNC 2010/12/157, które to stanowisko Sąd Apelacyjny w tym składzie podziela , bank jest uprawniony do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przeciwko spadkobiercom dłużnika będącego osobą wymienioną w art. 97 ust 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r Prawo bankowe. Takiemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu może zostać nadana klauzula wykonalności.

Natomiast pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 17.7.2003r, IIICZP 43/03 został wyrażony w innym stanie faktycznym i nie może mieć w sprawie zastosowania. Dotyczył bowiem dochodzenia przez Skarb Państwa roszczenia cywilnoprawnego w drodze niedopuszczalnej egzekucji administracyjnej.

Podsumowując, bieg terminu przedawnienia roszczenia został przerwany złożenie do sądu wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, zatem do czasu wniesienia pozwu żądanie powoda nie uległo przedawnieniu.

Na marginesie wskazać trzeba , że przedawnienie roszczenia jest swego rodzaju karą dla wierzyciela, który jest bezczynny i nie wykonuje swego prawa. Takiego zarzutu natomiast nie można w okolicznościach niniejszej sprawy postawić powodowi, który nie był bezczynny i w oparciu o pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy realizował swe roszczenie. Zatem w ocenie Sądu Apelacyjnego roszczenie powoda nie uległo przedawnieniu.

Chybiony jest także podnoszony w apelacji zarzut niewykazania wysokości roszczenia. Nie ulega wątpliwości, że ciężar udowodnienia wysokości żądania spoczywa na powodzie lecz w ocenie Sądu Apelacyjnego rację ma w okolicznościach niniejszej sprawy sąd pierwszej instancji, że powód wysokość swego żądania wykazał.

Powodowie nie kwestionowali, że M. Ł. (2) została udzielona pożyczka. W sprzeciwie od nakazu zapłaty podnosili, że powód nie wykazał „dokładnego i właściwego wyliczenia kwoty”. W odpowiedzi powód przedłożył potwierdzone za zgodność plan spłat pożyczki gotówkowej, z którego wynika wysokość udzielonej M. Ł. (2) pożyczki, termin płatności poszczególnych rat, wysokość raty z rozbiciem na ratę kapitałową i odsetkową i kapitał pozostający do spłaty po zapłacie każdej z rat( k- 79-80 akt).Złożył też potwierdzone za zgodność szczegółowe rozliczenie płatności dokonywanych przez M. Ł. (2), wynika z nich jakie raty zostały zapłacone , i w jaki sposób wyliczono kwotę 88.812,12zł. Wyliczenie jest przejrzyste i jasne. Uwzględnia twierdzenia pozwanych, że do czasu śmierci pożyczkodawcy raty były regularnie płacone. Skarżący natomiast nie wskazuje żadnych konkretnych zarzutów odnośnie wskazanych przez powoda kwot, czy to wysokości kwoty udzielonej pożyczki , czy wyliczenia wysokości rat , czy też wysokości spłacanych rat. Rację ma sąd pierwszej instancji, iż zarzuty powodów, co do wysokości roszczenia są ogólnikowe i w żaden sposób nie odnoszą się do przedłożonych przez powoda wyliczeń.

Zatem trafnie przyjął sąd pierwszej instancji, że powód zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 6 kc wykazał wysokość dochodzonego roszczenia.

Podsumowując, wyrok sądu pierwszej instancji jest trafny, zatem apelację jako pozbawioną uzasadnionych podstaw należało oddalić na mocy art. 385 kpc.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na mocy art. 98 kpc i § 2 pkt 6 w zw. z § 10 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r., poz.1804.