Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

WYROKU W CAŁOŚCI

Decyzją z 28.04.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. S. jako spadkobierca ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy zmarłego 1.06.2016 r. E. S. (1) z tytułu nieopłaconych składek w łącznej kwocie 125896,99 zł w tym na:

-

ubezpieczenia społeczne za okres marzec – kwiecień 2001 r., sierpień – grudzień 2001 r., maj – czerwiec 2002 r., grudzień 2002 r. - grudzień 2003 r., czerwiec 2004 r. - kwiecień 2005 r., grudzień 2005 r. - styczeń 2007 r., kwiecień – listopad 2007 r., maj 2009 r., listopad 2010 r. w kwocie 94453,39 zł, w tym należność główna w kwocie 38329,15 zł, odsetki za zwłokę liczone na dzień zgonu tj. 1.06.2016 r. w kwocie 53015 zł, koszty upomnień w kwocie 299,60 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 2809,64 zł,

-

ubezpieczenie zdrowotne za okres kwiecień 2000 r., lipiec 2000 r. - styczeń 2001 r., marzec – maj 2001 r., w kwocie 25443,33 zł, w tym należność główna w kwocie 9007,73 zł, odsetki za zwłokę liczone na dzień zgonu tj. 1.06.2016 r. w kwocie 15730 zł, koszty upomnień w kwocie 132 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 573,60 zł,

-

na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres kwiecień 2000 r., marzec – maj 2001 r., lipiec 2001 r. - luty 2002 r., styczeń – wrzesień 2003 r., czerwiec 2004 r. - kwiecień 2005 r., grudzień 2005 r. - maj 2006 r., październik 2006 r. - styczeń 2007 r., kwiecień – listopad 2007 r., lipiec 2011 r., w kwocie 6000,27 zł, w tym należność główna w kwocie 2162,77 zł, odsetki za zwłokę liczone na dzień zgonu tj. 1.06.2016 r. w kwocie 2999 zł, koszty upomnień w kwocie 264 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 574,50 zł.

(decyzja w aktach ZUS k. 19-20)

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła w dn. 14.06.2017 r. wnioskodawczyni, będąc reprezentowaną przez radcę prawnego, wnosząc o jej zmianę. Skarżąca kwestionowała wysokość zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek objętych zaskarżoną decyzją, argumentując, że nie uwzględniono wnoszonych wpłat na ich poczet przez zmarłego E. S. (1) i zarzucając, że nie przedstawiono odwołującej szczegółowego rozliczenia wpłat egzekucyjnych oraz wpłat przekazanych do depozytu Zakładu. Ponadto odwołująca wniosła o umorzenie spornych należności z tytułu nieopłaconych składek na podstawie art. 2 w zw. z art. 11 ustawy z 9.11.2012 r. o umorzeniu należności z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność – w tym wypadku zmarłego męża skarżącej.

(odwołanie – k.3-6)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

(odpowiedź na odwołanie – k. 26 – 27)

W piśmie procesowym z 8.08.2017 r. ZUS po pierwsze, wyjaśnił, że szczegółowe rozliczenia wpłat egzekucyjnych oraz wpłat przekazanych do depozytu Zakładu było przedstawione pełnomocnikowi skarżącej 15.03.2017 r. i 27.04.2017 r. w związku z prowadzonym postępowaniem mającym na celu przeniesienie odpowiedzialności na spadkobierców E. S. (1), a po drugie, odnośne wniosku o umorzenie należności na podstawie ustawy z 9.11.2012 r., wskazał, że spadkobierca może wystąpić z wnioskiem o umorzenie z tytułu nieopłaconych składek jeżeli zostanie wydana decyzja przenosząca odpowiedzialność zaznaczając, że wniosek taki może zostać złożony w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji. W konkluzji ZUS stwierdził, że nie ma podstaw do zmiany skarżonej decyzji.

(pismo procesowe ZUS wraz z załącznikami – k. 36-40)

Na rozprawie z 20.11.2017 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, zarzucając, że organ rentowy do chwili obecnej nie przedstawił rozliczenia wpłaconych w Urzędzie Skarbowym należności za sporny okres za 2000 r. i za 2001 r., podkreślając, że E. S. (1) także wnosił do ZUS o rozliczenie tych wpłat, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołanie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

(e-prot. z 20.11.2017 r.: 00:02:30, 00:06:27)

W piśmie procesowym z 2.02.2018 r. pełnomocnik wnioskodawczyni podtrzymał zarzut błędnego rozliczenia wszystkich składek, które były uregulowane za pośrednictwem Urzędu Skarbowego, bezpośrednich wpłat E. S. (1), zajęć dokonanych przez ZUS i przekazanych przelewami przez samego ubezpieczonego kwot, akcentując, że tylko szczegółowe rozliczenie może doprowadzić do ustalenia właściwych kwot należności, za które ZUS chce obciążyć odpowiedzialnością odwołującą.

(pismo procesowe pełnomocnika odwołującej – k. 59 – 65)

Na rozprawie z 19.02.2018 r. pełnomocnik odwołującej poparł odwołanie, wniósł o zobowiązanie ZUS do rozliczenia spornych należności, zarzucając, że stan zaległości nie zgadza się z deklaracjami i potwierdzeniami wpłat, które złożył do akt sprawy. Pełnomocnik ZUS wniósł natomiast o oddalenie odwołania, podnosząc, że strona odwołująca nie odniosła się do raportu rozliczeń należności płatnika.

(e-prot. z 19.02.2018 r.: 00:00:58)

Na rozprawie z 16.05.208 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i złożył pismo procesowe z 7.05.2018 r., w którym podtrzymał zarzut nierozliczenia przez ZUS wszystkich należności uregulowanych przez E. S. (1), gdyż organ rentowy w rozliczeniu uwzględnił tylko wpłaty własne dokonywane przez E. S. (1), natomiast nie ma rozliczenia kwot przekazywanych za pośrednictwem poborcy skarbowego nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), a nadto nie ma rozliczenia wpłaconych w Urzędzie Skarbowym kosztów egzekucji zgodnie z przedłożonymi pokwitowaniami nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...), nr (...). Ponadto podniósł, że wpłata własna E. S. (1) z 8.03.2001 r. na konto ZUS w kwocie 10255,18 zł nigdy nie została zwrócona na konto E. S. (1), zarzucając, że przeciwne twierdzenia ZUS są nieudowodnione, wobec czego także ta kwota powinna być rozliczona na poczet spornych zaległości. Zarzucił, że w efekcie w/w nieścisłości nie zostały rozliczone wpłaty w Urzędzie Skarbowym na łączną kwotę 27384,96 zł oraz kwotę 2527,94 zł na koszty egzekucyjne, i rezultacie niewłaściwie też rozliczono kwoty przekazane z depozytu ZUS na nierozliczone składki. Zarzucił też, że wskutek wszczęcia niezasadnej egzekucji komorniczej ZUS nie rozliczał na bieżąco potrąceń z emerytury E. S. (1) począwszy od listopada 2007 r. co niezasadnie zwiększyło zobowiązania zmarłego, a obecnie odwołującej jako jego spadkobiercy.

Natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

(e-prot. z 16.05.2018 r.: 00:01:31,

pismo procesowe pełnomocnika wnioskodawczyni – k. 208-209)

W piśmie procesowym z 29.07.2019 r. pełnomocnik odwołującej zanegował poprawność rozliczenia, które było zgodne ze złożonymi przez płatnika deklaracjami, żądając dokonania rozliczenia zgodnie ze złożonymi dowodami źródłowymi, tj. dokumentami dokonanych wpłat tytułem należności głównej i odsetkowej w urzędzie skarbowym u poborcy skarbowego na te miesiące, które zostały wskazane w złożonych do akt kwitach potwierdzających ich dokonanie, zarzucając, że odrębnie uiszczane koszty egzekucyjne, które także zostały w tych pokwitowaniach wyszczególnione, zostały przez ZUS w ogóle pominięte w rozliczeniu. Zarzucił, że egzekwowane ze świadczenia emerytalnego należności powinny być rozliczone co miesiąc na datę przelewu świadczenia emerytalnego E. S. (1), który według strony skarżącej miał prawo uważać, że na datę zajęcia części jego emerytury składki zaległe były z niej regulowane na bieżąco, argumentując, że brak jest uzasadnienia dla innej metody rozliczania, ponieważ zajęcie komornicze w sprawie Km 144/11 dotyczyło należności głównej i odsetkowej oraz kosztów w kwocie 3334,97 zł, a wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi XII GC 1194/14 uchylającym tytuł wykonawczy, na podstawie którego prowadzone było postępowanie egzekucyjne w tym ustanowienie depozytu ZUS , uprawomocnił się 7.10.2015 r., konkludując, że w takiej sytuacji mąż odwołującej został w konsekwencji niezgodnie z prawem obarczony odpowiedzialnością za niecelowe wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Zarzucił, że depozyt w kwocie 21634,32 zł został nieprawidłowo rozliczony według daty rozwiązania depozytu zamiast według dat faktycznego zajęcia emerytur płatnika składek, co skutkowało powstaniem dużej różnicy w wyliczeniu należności głównej pozostałej do zapłacenia bo w kwocie 5063,31 zł oraz różnicy w należności odsetkowej w kwocie 10698 zł. Konkludując stwierdził, że zaległość główna została błędnie zwiększona do kwoty 49499,65 zł, podczas gdy powinna wynosić 44436,34 zł, a należności odsetkowe zwiększyły się do kwoty 71678 zł, podczas gdy powinny wynosić 60980 zł, przy czym jednocześnie zastrzegł, że powyższe wyliczenie i tak jest niezgodne z podanymi przez poborcę skarbowego adnotacjami dotyczącymi wpłat w urzędzie skarbowym rozliczonych przez ZUS na podstawie własnych dokumentów bez uwzględnienia zaliczanych kwot na poszczególne miesiące – podkreślając, że każdorazowo poborca skarbowy kontaktował się z ZUS-em i na podstawie otrzymanej informacji wpisywał za jaki okres i na jakie składki wpłata będzie zakwalifikowana, a dodatkowo pobierał opłatę egzekucyjną. Nadto zażądał rozliczenia wpłaty 10255,18 zł dokonanej z konta bankowego płatnika w dn. 8.03.2001 r. do ZUS-u, podkreślając, że kwota ta nigdy nie została zwrócona płatnikowi składek przez Zakład podtrzymując w tym zakresie dotychczasowe stanowisko w sprawie.

(pismo procesowe pełnomocnika odwołującej – k. 576- 579)

W piśmie procesowym z 15.04.2020 r. pełnomocnik odwołującej podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, a dodatkowo wniósł o zasądzenie rekompensaty od ZUS z tytułu nieuzasadnionego przymusowego zatrzymania środków w depozycie, co najmniej w wysokości naliczonych za ten okres odsetek.

(pismo procesowe pełnomocnika odwołującej – k. 652- 653)

Na rozprawie z 13.07.2020 r. pełnomocnik odwołującej poparł odwołanie i jednocześnie oświadczył, że cofa wniosek o zasądzenie rekompensaty od ZUS z tytułu nieuzasadnionego przymusowego zatrzymania środków w depozycie, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

(e-prot. z 13.07.2020 r.: 00:00:24)

Na ostatnim terminie rozprawy w dn. 21.09.2020 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie od organu rentowego kosztów zastępstw procesowego, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego od odwołującej.

(e-prot. z 21.09.2020 r.: 00:00:22,00:16:38, (...))

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje :

Płatnik składek - E. S. (1) i odwołująca się - M. S. byli małżeństwem.

(bezsporne)

E. S. (1) zmarł w dniu 1 czerwca 2016 r.

(bezsporne)

Na podstawie Aktu Poświadczenia Dziedziczenia Repetytorium A nr (...) z 25.10.2016 r. spadek po zmarłym E. S. (1) na podstawie ustawy nabyli w całości jego żona M. S. i syn P. S. po 1/2 części każde z nich.

Na podstawie umowy o dział spadku Repetytorium A nr (...) z 21.03.2017 r. M. S. nabyła na wyłączną własność spadek po E. S. (1).

( Aktu Poświadczenia Dziedziczenia Repetytorium A nr (...) – k. 2-3 akt ZUS,

umowy o dział spadku Repetytorium A nr (...) – k. 4-6 akt ZUS)

E. S. (1) prowadził własną pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...). S. w Ł.. Zgodnie z kontem płatnika składek E. S. (1) jako płatnik składek nie dopełnił obowiązku opłacania składek na:

-

ubezpieczenia społeczne za okres marzec – kwiecień 2001 r., sierpień – grudzień 2001 r., maj – czerwiec 2002 r., grudzień 2002 r. - grudzień 2003 r., czerwiec 2004 r. - kwiecień 2005 r., grudzień 2005 r. - styczeń 2007 r., kwiecień – listopad 2007 r., maj 2009 r., listopad 2010 r.,

-

ubezpieczenie zdrowotne za okres kwiecień 2000 r., lipiec 2000 r. - styczeń 2001 r., marzec – maj 2001 r.,

-

Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń pracowniczych za okres kwiecień 2000 r., marzec – maj 2001 r., lipiec 2001 r. - luty 2002 r., styczeń – wrzesień 2003 r., czerwiec 2004 r. - kwiecień 2005 r., grudzień 2005 r. - maj 2006 r., październik 2006 r. - styczeń 2007 r., kwiecień – listopad 2007 r., lipiec 2011 r.,

co skutkowało powstaniem zadłużenia na koncie płatnika składek.

(bezsporne)

Płatnik składek drogą zwykłego przelewu bankowego za pośrednictwem Banku Spółdzielczego Rzemiosła w Ł. w dn. 8.03.2001 r. dokonał do ZUS wpłaty 10255,18 zł na składki.

(potwierdzenie przelewu z 8.03.2001 r. - k. 633)

Zgodnie z depozycją ZUS-u z 22.03.2001 r. nakazano zwrócić płatnikowi składek kwotę 10255,18 zł jako zwrot mylnie przekazanych składek, co nastąpiło drogą przekazu pocztowego w dn. 27.03.2001 r. na ówczesny adres pod którym płatnik prowadził działalność- ul (...) , (...)-(...) Ł., który był zgodny z adresem podanym przez płatnika na dokonanym przez niego przelewie bankowym rzeczonej kwoty do ZUS z 8.03.2001 r.

(przekaz z 22.03.2001 r. -k. 634,

depozycja ZUS z 22.03.2001 r. – k. 632,

dowód nadania przekazu pocztowego – k. 632,

przelew bankowy z 1.03.2001 r. – k. 633,

okoliczność przyznana przez odwołująca – e-prot. z 13.07.2020 r.: 00:16:48)

Pismami z 1.12.2004 r. i z 10.04.2005 r. E. S. (1) zwracał się do ZUS o ponowne rozliczenie wpłaconych przez niego kwot na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za rok 2000, 2001, częściowo za 2003 r. i za okres od 1.01.2004 r. do maja 2004 r., oraz zwrot nadpłaty.

(pisma płatnika z 1.12.2004 r. i z 10.04.2005 r. - k. 669-670)

Od listopada 2007 r. E. S. (1) miał przyznane prawo do emerytury.

(okoliczność niesporna)

Przed Sądem Okręgowym w Łodzi toczyło się postępowanie za sygn. VIII U 1717/08 na skutek odwołania E. S. (1) od decyzji z 4.02.2008 r. i z 25.11.2008 r., w którym to postępowaniu E. S. (1) kwestionował m.in., że do jego stażu pracy organ rentowy w decyzji nie przyjął z uwagi na nie opłacanie przez skarżącego składek następujących okresów prowadzenia działalności gospodarczej: 1.11.2000 r. – 31.12.2000 r., 1.03.2001 r. - 31.05.2001 r., 1.07.2001 r. - 31.10.2001 r., 1.12.2001 r. - 31.12.2001 r., 1.01.2002 r. - 31.12.2002 r., 1.01.2003 r. - 31.12.2003 r., 1.06.2004 r. - 31.12.2004 r., 1.01.2005 r. - 30.04.2005 r., 1.12.2005 r. - 31.12.2005 r., 1.01.2006 r. - 31.05.2006 r., 1.10.2006 r. - 31.12.2006 r., 1.01.2007 r. - 31.01.2007 r., 1.04.2007 r. - 30.11.2007 r., a ponadto odwołujący zakwestionował poprawność rozliczenia jego konta płatnika przez ZUS, który nie uwzględnił wpłaty dokonanej przez Bank Spółdzielczy Rzemiosła w kwocie 10255,18 zł, negując, że została mu zwrócona 27.03.2001 r. za pośrednictwem poczty, natomiast co do pozostałych rozliczeń wpłat własnych dokonywanych na poczet składek za pośrednictwem Urzędu Skarbowego i wpłat egzekucyjnych nie sformułował żadnych merytorycznych zarzutów.

Prawomocnym wyrokiem z 27.10.2009 r. Sąd Okręgowy w Łodzi po rozpoznaniu sprawy VIII U 1717/08, oddalił odwołanie E. S. (1) od decyzji z 4.02.2008 r. i z 25.11.2008 r.

(dokumenty w aktach VIII U 1717/08: odwołanie k. 2-3, odpowiedź na odwołanie – k. 4, protokół rozprawy z 4.12.2008 r. k. 40, pismo procesowe E. S. (1) k. 42, pisma procesowe ZUS k. 44, 50, protokół rozprawy z 13.10.2009 r. k. 111, wyrok k. 114)

Postanowieniami z 15.01.2016 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach w sprawie egzekucyjnej Km 144/11 z wniosku wierzyciela (...) P. K., K. Ś. Sp. j. Przeciwko dłużnikowi E. S. (1) umorzył postępowanie egzekucyjne i ustalił koszty niecelowego wszczęcia egzekucji z emerytury dłużnika w sprawie, albowiem wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z 15.09.2015 r., sygn. akt XII GC 1194/14, uchylono tytuł wykonawczy do kwoty 2039,15 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 13.03.2001 r. do zapłaty oraz kosztami procesu w kwocie 670,80 zł w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi sygn. XII GNc 1123/03 z 1.04.2003 r., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu w dn. 1.06.2003 r., na podstawie, którego prowadzono rzeczone postępowanie egzekucyjne. Zajęcie komornicze w sprawie Km 144/11 dotyczyło łącznie należności głównej, odsetek i kosztów w kwocie 3334,97 zł.

(postanowienie komornika sądowego z 15.01.2016 r. - k. 580-581,

zawiadomienie ZUS przez komornika sądowego z 15.01.2016 r. - k. 66 akt Km 144/11,

zawiadomienie o wszczęciu egzekucji - k. 582, k. 667

wezwanie do dokonywania potrąceń z emerytury – k. 583,

stan sprawy Km 144/11 na dzień 3.09.2013 r. - k. 584 – 585,

wyrok z 15.09.2015 r. - k. 664-665,

nakaz zapłaty z 1.04.2003 r. - k. 666)

W ramach sądowego postępowania egzekucyjnego Km 144/11 doszło do zbiegu z egzekucją administracyjną prowadzoną przeciwko dłużnikowi E. S. (1), w ramach której dokonano zajęcia wierzytelności wobec ZUS z tytułu świadczenia emerytalnego dłużnika, a kwoty potrącane z emerytury E. S. (1) pozostawały w depozycie ZUS do dnia jego rozwiązania, tj. do 9.02.2016 r., na łączną sumę 21634,32 zł.

(okoliczności bezsporne, a nadto:

postanowienie z 29.05.2014 r. – k. 38 akt egzekucyjnych Km 144/11,

pismo ZUS z 8.07.2014 r. - k. 36 akt egzekucyjnych Km 144/11,

pismo ZUS z 12.08.2013 r. - k. 668)

Pismem z 15.03.2017 r. ZUS przedstawił wnioskodawczyni szczegółowe rozliczenie wpłat uzyskanych w ramach postępowania egzekucyjnego z zajęcia świadczenia emerytalnego E. S. (1) za okres od 23.11.2007 r. do 1.06.2016 r., informując, że w powyższym okresie zarejestrowano wpłaty w łącznej kwocie 30238,25 zł oraz wyjaśnił, że cała wpłata przekazanej do depozytu Zakładu kwoty w wysokości 21634,32 zł na dzień 9.02.2016 r. została przekazana i rozliczona na poczet zaległości tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, załączając tabele obrazujące sposób rozliczenia wpłat.

(pismo z 15.03.2017 r. wraz z tabelą - k. 38-40)

ZUS zawiadomił M. S. pismem z 30.03.2017 r. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie przeniesienia odpowiedzialności na wnioskodawczynię jako spadkobiercę E. S. (1) zmarłego 1.06.2016r. za należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W/w pismo zostało skutecznie doręczone wnioskodawczyni 3.04.2017 r.

(pismo z 30.03.2017 r. - k. 7 akt ZUS,

z.p.o.k. - k. 8 akt ZUS)

ZUS zawiadomił odwołującą o zakończeniu w/w postępowania pismem z 10.04.2017 r., które zostało wnioskodawczyni skutecznie doręczone 13.04.2017 r.

(pismo z 10.04.2017 r. - k. 9 akt ZUS,

z.p.o.k. - k. 10 akt ZUS)

Zaskarżoną decyzją z 28.04.2017 r. Zakład stwierdził, że M. S. jako spadkobierca ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy zmarłego 1.06.2016 r. E. S. (1) z tytułu nieopłaconych składek w łącznej kwocie 125896,99 zł w tym na:

-

ubezpieczenia społeczne za okres marzec – kwiecień 2001 r., sierpień – grudzień 2001 r., maj – czerwiec 2002 r., grudzień 2002 r. - grudzień 2003 r., czerwiec 2004 r. - kwiecień 2005 r., grudzień 2005 r. - styczeń 2007 r., kwiecień – listopad 2007 r., maj 2009 r., listopad 2010 r. w kwocie 94453,39 zł, w tym należność główna w kwocie 38329,15 zł, odsetki za zwłokę liczone na dzień zgonu tj. 1.06.2016 r. w kwocie 53015 zł, koszty upomnień w kwocie 299,60 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 2809,64 zł,

-

ubezpieczenie zdrowotne za okres kwiecień 2000 r., lipiec 2000 r. - styczeń 2001 r., marzec – maj 2001 r., w kwocie 25443,33 zł, w tym należność główna w kwocie 9007,73 zł, odsetki za zwłokę liczone na dzień zgonu tj. 1.06.2016 r. w kwocie 15730 zł, koszty upomnień w kwocie 132 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 573,60 zł,

-

na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres kwiecień 2000 r., marzec – maj 2001 r., lipiec 2001 r. - luty 2002 r., styczeń – wrzesień 2003 r., czerwiec 2004 r. - kwiecień 2005 r., grudzień 2005 r. - maj 2006 r., październik 2006 r. - styczeń 2007 r., kwiecień – listopad 2007 r., lipiec 2011 r., w kwocie 6000,27 zł, w tym należność główna w kwocie 2162,77 zł, odsetki za zwłokę liczone na dzień zgonu tj. 1.06.2016 r. w kwocie 2999 zł, koszty upomnień w kwocie 264 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 574,50 zł.

Dokonując rozliczenia konta płatnika ZUS: 1) przede wszystkim uwzględnił deklaracje złożone przez płatnika i zgodnie z tymi deklaracjami rozliczył wpłaty własne dokonane przez płatnika i wpłaty dokonane przez płatnika za pośrednictwem poborcy skarbowego w urzędzie skarbowym, 2) jeżeli w dowodzie wpłaty był wskazany okres, którego dotyczy wpłata to ZUS rozliczył tę należność na ten okres i odsetki, a pozostałą kwotę nadpłaty na najstarszą zaległość i odsetki, 3)kwoty wyegzekwowane z emerytury płatnika rozliczył na składki za okres od stycznia 2006 r. do marca 2016 r., które rozdysponował na pokrycie należności głównych, odsetek i kosztów egzekucji, 4) kwotę 21634,32 zł pobranych do depozytu ZUS kwot z egzekucji emerytury płatnika organ rentowy rozliczył na zaległości pod datą likwidacji tego depozytu 9.02.2016 r., 5) ZUS nie rozliczył kwoty 10255,18 zł wpłaconej przez płatnika 3.08.2001 r. ponieważ jako mylnie wpłacona została płatnikowi zwrócona przez ZUS przekazem pocztowym z 27.03.2001 r., 6) rozliczył należne koszty egzekucyjne na koncie płatnika.

(decyzja z 28.04.2017 r. w aktach ZUS - k. 19-20,

pismo ZUS z 26.04.2017 r. - k. 18 akt ZUS,

rozliczenie stanu zadłużenia na koncie płatnika – k. 43- 54,

potwierdzenia wpłat należności z tytułu składek, deklaracje rozliczeniowe, pokwitowania poborcy skarbowego, przekazy emerytury - k. 66-199,220-245, 312-404,466

pismo ZUS – k. 219,

zestawienie wpłat własnych dokonanych przez płatnika w latach 1999- 2016 – k. 295-305,

zestawienie wpłat uzyskanych w ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego w okresie 1999-2016 w tym wpłata przekazana z depozytu Zakładu w łącznej kwocie 21634,32 zł – k. 306- 309,

zestawienie wpłat dokonanych przez płatnika k. 463-464,

pismo ZUS k. 465,

przykładowe rozliczenie ZUS – k. 476,

rozliczenie kosztów egzekucyjnych -k. 480-481,

zestawienie należnych kosztów egzekucyjnych – k. 482 - 483)

Zgodnie z wiedzą z zakresu rachunkowości przyjęte rozliczenie przez ZUS wskazuje prawidłowo na zadłużenie na dzień śmierci E. S. (1) tj. na 1.06.2016 r. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne i na FP i FGŚP

Według zasad rachunkowości rozliczenie konta płatnika składek E. S. (1) zmarłego 1.06.2016 r. dokonane przez ZUS i ustalenie stanu zadłużenia na koncie zmarłego płatnika składek jak w zaskarżonej decyzji z 28.04.2017 r. poprawnie zostało dokonane w oparciu o dane wynikające z prawidłowo przyjętych przez ZUS deklaracji.

W załączonym zestawieniu deklaracji prawidłowo przyjęto kwoty na ubezpieczenia zdrowotne. Kwoty te są prawidłowe i uwzględniają wysokość składek preferencyjnych.

Z dostępnej dokumentacji zgodnie z wiedzą z zakresu rachunkowości wynika, że ZUS nie popełnił żadnego błędu w rozliczeniu zadłużenia zmarłego płatnik E. S. (1), a w tym wszystkie dokonane w świetle dostępnych dokumentów wpłaty zostały prawidłowo zaliczone do poszczególnych okresów, zobowiązania wynikają z deklaracji i zostały prawidłowo określone, zobowiązania odsetkowe określono właściwie na dzień 1.06.2016r., tj. dzień śmierci płatnika E. S. (1), a kwoty kosztów upomnienia wynikają z wystawionych upomnień i brak jest w tym zakresie podstaw do ich kwestionowania.

Analiza dokumentów wpłat i sposobu rozliczania dokonanego przez ZUS wskazuje, że właściwie przyjęto, że kwota rozliczonej wpłaty stanowiła sumę jaka została zaksięgowana jako spłata na określony fundusz z całości kwoty widniejącej na przelewie, co oznacza, że w przypadku wyższej kwoty na wpłacie pozostała część została zaliczona na poczet spłaty najstarszych pozostałych zobowiązań, a w przypadku naliczenia za ten okres kosztów egzekucji kwota wpłaty w pierwszej kolejności została właściwie pomniejszona o te koszty.

Wszystkie rozliczenia zgodnie wiedzą z zakresu rachunkowości za okresy objęte zaskarżoną decyzją uwzględniają wszystkie wpłaty wynikające z dostępnych dokumentów, które zostały zarejestrowane i rozliczone, z podaniem daty wpłat, kwoty na wpłacie czyli kwoty widniejącej na przelewie, miesiąca, na który rozliczono wpłatę czyli miesiąca, na który rozliczono częściowo sumę z dokonanej wpłaty. W efekcie z sądowego rozliczenia tabelarycznego dokonanego zgodnie z wiedzą z zakresu rachunkowości wynika, że kwoty przyjęte do rozliczenia przez ZUS za okresy objęte zaskarżoną decyzją zostały prawidłowo rozliczone i zaksięgowane, a sumy należności nieuregulowanych i zobowiązań odsetkowych w rozbiciu na poszczególne fundusze, miesiące i lata są zgodne z wyliczeniami i rozliczeniem ZUS-u stwierdzonego zadłużenia składkowego na koncie zmarłego w dn. 1.06.2016 r. płatnika składek E. S. (1).

Zgodnie z wiedzą z zakresu rachunkowości kolejne kwoty wpłacone przez komornika sądowego, który prowadził sądową egzekucję za sygn. Km 144/11, zostały prawidłowo uwzględnione i rozliczone przez ZUS za miesiące, na które rzeczone wpłaty rozliczono na poszczególne fundusze na koncie płatnika składek, rozliczenia tych wpłat zostały zaksięgowane we właściwych datach, odsetki zostały właściwie naliczone od dnia następującego po dniu określonym jako termin płatności zobowiązania do dnia włącznie z dniem uregulowania zobowiązania. Innymi słowy, kwota spłaty należności głównej jak i odsetek została ujęta w dacie wpłaty zobowiązania, a pozostałe kwoty wpłat rozliczono również w prawidłowych datach, a co za tym idzie nie zawyżono kwot naliczonych odsetek. Co do kwestii rozliczania wpłat z egzekucji w tym kosztów egzekucyjnych, to prowadzona przez komornika egzekucja prowadzi do wyegzekwowania i przekazania należnych sum wierzycielowi – w tym przypadku ZUS, co jednak wiąże się z dodatkowymi kosztami jakie komornik sądowy ma prawo naliczać i pobierać na własny rachunek w całym okresie prowadzonej egzekucji. Z not dokumentujących rozliczenie wpłat z egzekucji komorniczej wynika, że - zgodnie z wiedzą z zakresu rachunkowości – ZUS przyjął do rozliczenia prawidłowe kwoty uzyskane z wpłat od komornika. Z powyższych powodów kwoty pozyskane przez komornika są naturalnie wyższe niż te, które zostały przekazane do ZUS, bowiem musiały zostać pomniejszone przez komornika o należne opłaty za prowadzenie egzekucji. Różnice te można ustalić wyłącznie na podstawie rozliczenia wpłat z egzekucji wykonanego przez komornika. Noty uwzględnione przez ZUS prawidłowo ujmują kwoty uzyskane przez komornika i prawidłowo zostały rozliczone.

Zgodna z zasadami rachunkowości analiza dokumentacji zalegającej w aktach sprawy potwierdza, że kwota 10255,18 zł została zapłacona przelewem blankietowym zwykłym w Banku (...) w Ł., a także, że 22.03.2001 r. skierowano do realizacji dyspozycję zwrotu składek mylnie przekazanych do ZUS, a wykonanie przelewu zostało udokumentowane potwierdzeniami, z których wynika, że rzeczona kwota została zwrócona płatnikowi składek. Samo kwestionowanie przez odwołującą dokonania zwrotu składek nie może być podstawą do korekty obliczeń.

Zgodnie z wiedzą z zakresu rachunkowości co do rozliczania wpłat z depozytu to kwoty zgromadzone w depozycie nie były przedmiotem rozliczenia ponieważ wynika to z charakteru depozytu. Depozyt to zachowane środki do ewentualnego rozliczenia lub zwrotu deponentowi, więc rozliczenie powinno odbywać się w dacie rozwiązania depozytu. W kwestii skutków nieprawidłowego zatrzymania środków w depozycie to oprócz zwrotu deponentowi powinna przysługiwać rekompensata z tytułu nieuzasadnionego, przymusowego zatrzymania środków co najmniej w wysokości naliczonych za ten okres odsetek.

(podstawowa pisemna opinia biegłego specjalisty z zakresu rachunkowości A. G. wraz zestawieniem tabelarycznym sądowego rozliczenia konta płatnika - k. 521- 560, pierwsza uzupełniająca pisemna opinia biegłego specjalisty z zakresu rachunkowości A. G. wraz zestawieniem tabelarycznym sądowego rozliczenia konta płatnika - k. 598- 605, druga uzupełniająca pisemna opinia biegłego specjalisty z zakresu rachunkowości A. G. wraz zestawieniem tabelarycznym sądowego rozliczenia konta płatnika - k. 624- 631)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron co do ich autentyczności. Oceniając wartość dowodową dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy oraz w aktach organu rentowego Sąd zważył, że ich treść i forma nie budziły zastrzeżeń i wątpliwości uczestników postępowania, nie ujawniły się też takie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu, a które podważałyby wiarygodność tej kategorii dowodów i godziły w ich moc dowodową od strony materialnej czy formalnej.

Spór dotyczył prawidłowości rozliczenia zadłużenia zaległości na koncie zmarłego płatnika składek dokonanego przez ZUS, wobec czego Sąd Okręgowy dopuścił w tym zakresie dowód z opinii biegłego ds. rachunkowości. Sąd nie podzielił wywodów z opinii pierwszego biegłego ds, rachunkowości R. P. (1), który wydał opinię główną, a następnie opinie uzupełniające. Biegły ten wydał opinię która nie miała oparcia w regulacji normatywnej zawartej w rozporządzeniu z 18.04.2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru zobowiązany jest ZUS, biegły w opinii pominął złożony przez ZUS wydruk wpłat i rozliczeń, biegły ten nie wyjaśnił także, czy wyliczając zadłużenie uwzględnił deklaracje złożone przez płatnika i ewentualne nadpłaty zaliczył na poczet najstarszych zaległości, czy też zupełnie pominął deklaracje złożone przez płatnika ignorując w efekcie wolę płatnika wyrażoną w tych deklaracjach i rozliczył zadłużenie na najstarsze zadłużenie, a nadto biegły ten rozliczył kwotę z depozytu Zakładu pochodząca z egzekucji z emerytury płatnika nie na dzień likwidacji tego depozytu, ale na datę pobrania na wyciągach bankowych, która jest tożsama z datą zajęcia, a jeśli takich danych nie było to przyjmował najbliższy dzień roboczy przed dniem urodzenia E. S., nadto biegły ten nie rozliczył kosztów egzekucyjnych uznając, że w świetle dostępnych dokumentów rozliczenie ZUS jest nieweryfikowalne. Do opinii biegłego R. P. nawet po sporządzeniu pisemnych uzupełniających opinii przez tego biegłego obie strony złożyły zastrzeżenia i podkreśliły, że nadal pozostają wątpliwości co do sposobu rozliczenia należności w 1999 r. - natomiast biegły uznał, że nie zajmował się rozliczeniem za 1999 r. wskazując jako przyczynę brak kompletu wpłat składki przez wnioskodawczynię i naliczania składki oraz rozliczenie organu rentowego z marca 2000 r. Opinie biegłego R. P. ,nawet po ich uzupełnieniu zdaniem Sądu nie mają pokrycia w obowiązującym prawie, nie znajdują też oparcia w dostępnym materiale dowodowym w postaci złożonej dokumentacji oraz nie odpowiadają teoretycznym podstawom właściwym dla ich przedmiotu, toteż stanowią w całości bezwartościowy materiał dowodowy. Opinie biegłego R. P. nie wyjaśniają bowiem metodologii przyjętej przez tego biegłego do sporządzonych tabelarycznie rozliczeń zadłużenia z tytułu składek na koncie płatnika na dzień jego śmierci, albowiem nie wiadomo czy biegły rozliczał konto płatnika uwzględniając złożone przez niego deklaracje czy też je pomijał, a nadto uznał, że nie jest w stanie rozliczyć kosztów egzekucyjnych, jak również rozliczyć należności w 1999 r. Sąd Najwyższy w wyroku z 19.12.1990 r. (I PR 148/90, OSP 1991/11/300) stwierdził, iż sąd może oceniać opinię biegłego pod względem fachowości, rzetelności czy logiczności. Może pomijać jedynie oczywiste pomyłki czy błędy rachunkowe. Opinia biegłego sądowego podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przymiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażanych w niej wniosków. W opisanym stanie rzeczy

Sąd kierując się powyższymi wytycznymi, pominął wszystkie opinie biegłej R. P. i poczynił ustalenia na opinii innego biegłego specjalisty ds. rachunkowości – tj. A. G., uznając, że jest ona pełnowartościowa, jako pozbawiona mankamentów stwierdzonych w przypadku opinii biegłego R. P. przez co pozwoliła na wyjaśnienie kluczowych dla sprawy wątpliwości w zakresie poprawności rozliczenia zadłużenia na koncie płatnika. Biegłemu A. G., wydającemu opinię w niniejszej sprawie nie można odmówić umiejętności i kwalifikacji niezbędnych do sporządzenia opinii zgodnych z tezami dowodowymi zawartymi w postanowieniu dopuszczającym ten dowód. Zdaniem Sądu biegły A. G. posiadał wystarczającą wiedzę z dziedziny rachunkowości, objętej zakresem przedmiotowym opinii i był w stanie ustalić - na podstawie dostępnej dokumentacji, potrzebne dane do sporządzenia opinii, dokonać ich właściwej, obiektywnej analizy, jak też wyprowadzić poprawne wnioski, pozostające w zgodzie z zasadami oraz wiedzą z zakresu dziedziny, w której jest on specjalistą, a także z zasadami zwykłego doświadczenia życiowego przeciętnego człowieka. Taką ocenę kwalifikacji i umiejętności biegłego A. G. wspiera treść złożonych przez niego opinii. Trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę na dokładne ujęcie omawianego przez tego biegłego zagadnienia stanowiącego przedmiot opinii. Przedstawił on swój wywód w logiczny, racjonalnie uargumentowany sposób, dochodził do przedstawianych przez siebie wniosków w sposób stopniowy, odnosząc się do wszystkich zebranych w aktach sprawy dokumentów.

Biegły A. G. przede wszystkim przedstawił metodologię jaką zastosował przy rozliczaniu konta płatnika co pozwoliło Sądowi na ustalenie poprawności dochodzenia przez biegłego do wniosków końcowych. Biegły A. G. wyjaśnił bowiem, że w pierwszej kolejności zbadał prawidłowość przyjęcia przez ZUS deklaracji złożonych przez płatnika, następnie przeanalizował sposób rozliczania wpłat zgodnie z deklaracjami na poszczególne miesiące, wskazując, że dopiero w przypadku nadpłaty rozliczał pozostałą część na najstarsze zaległości. Biegły A. G. przeanalizował także całą dokumentację zgromadzoną w sprawie obrazującą dokonane przez płatnika wpłaty własne i za pośrednictwem poborcy skarbowego i wyjaśnił dlaczego nie można było tak jak tego żądała odwołująca rozliczać wpłat u poborcy skarbowego na wskazane w pokwitowaniach miesiące, zamiast zgodnie z deklaracjami płatnika. Z analizy dokumentacji zaoferowanej w toku postępowania przez strony wynika w świetle opinii biegłego A. G., że rozliczenia wszystkich wpłat zostały zaksięgowane we właściwych datach. Dodać należy, że biegły swoje rozliczenia przedstawił w formie tabelarycznej, z rozbiciem na poszczególne fundusze, daty, miesiące, kwoty i odsetki, co pozwoliło zweryfikować zarówno stronom, jak i Sądowi poprawność rozliczeń na poszczególne miesiące konkretnych wpłat. Biegły wyjaśnił konkretne oznaczenia w tabelach, a w uzupełniających opiniach wyjaśnił wszelkie wątpliwości w sprawie.

Dalszy wniosek dowodowy strony odwołującej by zobowiązać ZUS do wyliczenia wpłat przekazanych przez poborcę skarbowego do ZUS - pomimo jednoznacznej opinii biegłego A. G., który wyjaśnił dlaczego w pierwszej kolejności należy dokonać rozliczenia zgodnie z deklaracją płatnika a nie adnotacjami na pokwitowaniach poborcy skarbowego przyjmującego wpłaty od płatnika – Sąd pominął na podstawie art. 278 KPC i art. 235 2 § 1 pkt 5 KPC uznając, że zmierzał jedynie do zbędnego przedłużenia postępowania sprawie. Przypomnieć należy, że dowód z opinii biegłego ma dostarczyć Sądowi wiedzy niezbędnej dla właściwej oceny materiału procesowego przedstawionego przez strony (w tym zwłaszcza innych dowodów) z perspektywy odpowiedniej dziedziny.

Biegły A. G. przedstawił także metodykę wyliczenia odsetek, która w ocenie Sądu nie ma żadnych wad, albowiem zostały one naliczone od dnia następnego po dniu określonym jako termin płatności zobowiązania. Z uzasadnienia opinii biegłego A. G. wynika, że kwoty spłat należności głównej i odsetkowej zostały ujęte w dacie wpłaty zobowiązania, a pozostałe kwoty wpłaty rozliczono także w prawidłowych datach co oznacza, że nie zawyżono kwot naliczonych odsetek.

Biegły A. G. zweryfikował także poprawność rozliczenia kosztów egzekucyjnych wyjaśniając z jednej strony, dlaczego rozliczenia ZUS są prawidłowe jako zgodne z notami dokumentowymi wpłat z egzekucji, a z drugiej strony dlaczego kwoty pozyskane przez komornika są wyższe niż te, które zostały przekazane do ZUS.

Kolejną ważną sprawą było rozliczanie spornej kwoty 10255,18 zł, którą płatnik 8.03.2001 r. wpłacił do ZUS, a którą następnie 27.03.2001 r. przekazem pocztowym ZUS zwrócił płatnikowi. Sąd w świetle dostępnych dokumentów podzielił zdanie ZUS-u, że kwota ta została zwrócona płatnikowi wbrew przeciwnym twierdzeniom odwołującej, albowiem, po pierwsze wynika to ze złożonych dokumentów w postaci depozycji ZUS zarządzającej zwrot tej kwoty płatnikowi, a także polecenia przekazu pocztowego i dowodu jego nadania, a po drugie, należy zauważyć, że kwestia była też objęta badaniem w postępowaniu VIII U 1717/08, w którym odwołującym był E. S. (1) a jego pełnomocnikiem jego żona (obecnie skarżąca w n/n sprawie) i nie udowodnili także w tamtym postępowaniu, że płatnik nie otrzymał zwrotu omawianej kwoty, zaś odwołania zostały prawomocnie oddalone. Sąd po zapoznaniu się ze zgromadzonymi w n.n sprawie dokumentami dotyczącymi zwrotu tejże kwoty miał też na uwadze, że ZUS przesłał ją z powrotem płatnikowi na właściwy adres, który wskazał sam płatnik w przelewie bankowym, a który zgodnie z wyjaśnieniami złożonymi przez odwołującą w n/n sprawie był ówczesnym adresem, pod którym płatnik prowadził swoją działalność. Ponadto biegły A. G. wyjaśnił, że z perspektywy rachunkowości nie ma możliwości dokonania korekty obliczeń tylko z powodu samego kwestionowania dokonania zwrotu składek przez odwołującą, w sytuacji, gdy wykonanie tego zwrotu zostało udokumentowane wykonanym przelewem i potwierdzeniem. W istocie strona odwołująca także w n/n postępowaniu w tym zakresie poprzestała na przedstawieniu swojej wersji, lecz nie udowodniła, że ZUS nie dokonał zwrotu składek wpłaconych mylnie przez płatnika 8.03.2001 r. - tym bardziej, że twierdzenia te stoją w opozycji do w/w dokumentów.

Ostatnim zagadnieniem, które biegły A. G. ocenił pod względem poprawności z zakresu rachunkowości to rozliczenie depozytu Zakładu na dzień jego likwidacji, i tu także biegły A. G. dokonując rozliczenia wyjaśnił rzeczowo, logicznie i zgodnie z obowiązującym prawem, dlaczego możliwość taka nastąpiła dopiero po likwidacji tego depozytu, nie zaś wcześniej. Jednocześnie biegły A. G. co do zasadności likwidacji depozytu dopiero 9.02.2016 r. nie czynił żadnych własnych ustaleń, ale wskazał jedynie, że należy to do kompetencji Sądu nie zaś biegłego, co zdaniem Sądu podnosi wartość dowodową tejże opinii i wskazuje na zrozumienie przez biegłego, że jego zadaniem nie było ustalanie stanu faktycznego, lecz naświetlenie z punktu widzenia posiadanych wiadomości specjalnych, przy uwzględnieniu zebranego i udostępnionego mu materiału sprawy, czy rozliczenie ZUS-u zadłużenie na koncie płatnika jest, czy też nie jest prawidłowe (por. wyrok SN z 19.12.2006 r., V CSK 360/06, LEX nr 238973).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Stosownie do art. 97 § 1 i art. 98 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2019.900 t.j.) spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, a do ich odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spadkodawcy oraz odsetki za zwłokę od tych zaległości stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

W myśl art. 100 § 2 i 3 Ordynacji podatkowej w decyzji organ podatkowy określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy, a termin płatności przez spadkobiercę tych zobowiązań wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Z kolei stosownie do art. 101 § 1 odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy naliczane są do dnia otwarcia spadku.

Z mocy z art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2019 r., poz. 300 t.j.) do należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się odpowiednio wymienione powyżej przepisy Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 924 k.c., spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a zgodnie z art. 925 k.c. spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Na podstawie art. 1012 k.c. spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. Stosownie do art. 1015 § 1 i § 2 zd. 1 k.c. oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie był jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku a od 23.01. 2014 na mocy nowelizacji kodeksu cywilnego Dz. U. z 2014 r. poz. 121 t.j. jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Zgodnie z art. 1030 k.c. do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Od chwili przyjęcia spadku ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku. W razie prostego przyjęcia spadku spadkobierca, w myśl postanowień art. 1031 § 1 k.c., ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczenia. Natomiast w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie nie podał do inwentarza przedmiotów należących do spadku albo podał do inwentarza nie istniejące długi (art. 1031 § 2 k.c.).

Zgodnie zaś z art. 1034 k.c. do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Jeżeli jeden ze spadkobierców spełnił świadczenie, może on żądać zwrotu od pozostałych spadkobierców w częściach, które odpowiadają wielkości ich udziałów. Od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów.

W świetle przytoczonych przepisów nie ulega wątpliwości, że skoro odwołująca jest spadkobiercą płatnika składek – E. S. (1) zmarłego 1.06.2016r. i przyjęła spadek bez ograniczenia odpowiedzialność za długi spadkowe to ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku, bez ograniczenia. Odpowiedzialność ta obejmuje także zobowiązania spadkodawcy z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne.

Możliwość przeniesienia odpowiedzialności na spadkobierców znajduje również jednoznaczne potwierdzenie w orzecznictwie. W uchwale z dnia 7 maja 2008 r. II UZP 1/08 Sąd Najwyższy wprost stwierdził, że niezapłacone w terminie składki na Fundusz Pracy i ubezpieczenie zdrowotne (oraz należności z nimi związane) mogą być pobrane przez organ rentowy od spadkobiercy osoby zobowiązanej do zapłaty takich składek w granicach odpowiedzialności danego spadkobiercy za długi spadku (art. 922 § 1 i § 3 k.c. oraz art. 1030 i nast. tego Kodeksu w związku z art. 97 § 1 oraz art. 98 § 1 i § 2 pkt 1, 2, 5 i 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa w związku z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 32 tej ustawy) (zob. również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2009 r., II UK 118/2009).

Poza sporem w realiach badanej sprawy było, że płatnik składek E. S. (1) w okresie objętym zaskarżoną decyzją podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej i zatrudniał pracowników.

Konsekwencją podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu, jest konieczność odprowadzania składek na te ubezpieczenia, zgodnie z art. 46 ust. 1 w/w ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i art. 84 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.) oraz na Fundusz Pracy- stosownie do treści art. 104 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia
20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.) i składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - na podstawie ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. z 2006 r. Nr 158, poz. 1121 ze zm.).

Na płatniku składek - jako osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą - stosownie do powołanych wyżej przepisów, ciążył obowiązek, według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczania, potrącania z dochodów ubezpieczonych, rozliczania oraz opłacania należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy. Rozliczenie składek, o których mowa w ust. 1 oraz wypłaconych przez płatnika w tym samym miesiącu zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych podlegających rozliczeniu na poczet składek następuje w deklaracji rozliczeniowej według ustalonego wzoru. Deklarację rozliczeniową oraz imienne raporty miesięczne płatnik składek przekazuje bezpośrednio do wskazanej przez Zakład jednostki organizacyjnej (ust. 3).

Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy systemowej, Zakład prowadzi:

-

konta ubezpieczonych, z których każde jest oznaczone numerem ewidencyjnym nadanym osobie ubezpieczonej;

-

konta płatników składek oznaczone numerem NIP, a w przypadku gdy płatnik składek nie posiada numeru NIP, do czasu jego uzyskania - numerem z krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej REGON, a jeżeli nie posiada również tego numeru - numerem PESEL lub serią i numerem dowodu osobistego albo paszportu.

Ponadto, stosownie do art. 34 ust. 1 i 2 ustawy systemowej, Zakład zapewnia rzetelność i kompletność informacji gromadzonych na kontach ubezpieczonych i na kontach płatników składek w sposób uregulowany niniejszą ustawą oraz informacje zawarte na koncie ubezpieczonego i koncie płatnika składek prowadzonych w formie elektronicznej, które przekazane zostały w postaci dokumentu pisemnego albo elektronicznego, są środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym i sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Sąd Okręgowy miał na uwadze, że odwołująca się nie kwestionowała, że na koncie płatnika składek było zadłużenie z tytułu należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i fundusz pracy w okresach o których mowa w skarżonej decyzji, ale zarzucała nieprawidłowe rozliczenie przez ZUS wysokość zadłużenia na koncie zmarłego płatnika.

Jako, że kwestia poprawności rozliczenia zadłużenia na koncie płatnika składek wymagała wiadomości specjalnych - przeto Sąd dopuścił dowód z biegłego ds. rachunkowości, a po dokonaniu całokształtu materiału dowodowego w spawie, uznał, że pełnowartościowy środek dowodowy stanowi opinia biegłego A. G. i na niej oparł swoje ustalenia z przyczyn omówionych we wcześniejszej części uzasadnienia. A. G. będący autorem opinii stanowiącej podstawę ustaleń faktycznych co do poprawności rozliczenia zadłużenia na koncie płatnika składek jest specjalistą dysponującym wysokim poziomem wiedzy, zaś przedstawiony przez biegłego sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków, nie budzą zastrzeżeń Sądu. Biegły G., zgodnie z tezą dowodową przedstawioną w postanowieniu, dokonał oceny stanu zaległości składkowych obciążających zmarłego płatnika składek, wykorzystując w tym celu całość przedstawionej dokumentacji gromadzonej na jego koncie, a także dokumenty zaprezentowane przez odwołującą się oraz dokumentację egzekucyjną. Biegły G. przedstawił wyniki własnych badań, stosując metodologię obliczenia wysokości zaległości składkowych płatnika uwzględniającą opisane wcześniej założenia i opartą o reguły określone w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, wypłaconych zasiłków z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego, zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W efekcie na podstawie zebranej w sprawie dokumentacji biegły A. G. wyliczył, iż zaległość we wpłatach składek ubezpieczonego na ubezpieczenie na dzień śmierci płatnika składek tj. 1.06.2016 r. są zgodne z rozliczeniem dokonanym przez ZUS.

Sąd zważył, że ustalenia dotyczące wysokości zadłużenia płatnika składek winny być dokonywane w oparciu o pewne dowody. Biegły A. G. bardzo skrupulatnie przeprowadził analizę całej zebranej w sprawie dokumentacji, łącznie z przedkładanymi przez odwołująca zapiskami obejmującymi jej własne wyliczenia i zaoferowane przez nią dowody wpłat własnych płatnika składek, jak i pokwitowania wpłat dokonanych za pośrednictwem poborcy skarbowego, a także odniósł się do jej zarzutów i argumentacji wskazując przyczyny, dla których stanowisko skarżącej z punktu widzenia specjalisty do spraw rachunkowości nie mogło odnieść w n/n sprawie zamierzonego skutku wobec bezbłędnego rozliczenia konta zmarłego płatnika składek przez ZUS.

Mając na uwadze treść art. 6 k.c. oraz art. 3 i 232 k.p.c. Sąd zważył, że to odwołująca powinna w postępowaniu przed sądem nie tylko podważyć trafność poczynionych przez organ rentowy ustaleń, ale również wskazać na okoliczności i fakty znajdujące oparcie w materiale dowodowym, z których możliwym byłoby wyprowadzenie wniosków i twierdzeń zgodnych z jego stanowiskiem reprezentowanym w odwołaniu od decyzji. Tymczasem, w ocenie sądu, w niniejszym postępowaniu, w przeciwieństwie do organu rentowego, który przedstawił stosowne dowody uzasadniające jego stanowisko o wysokości zaległości na koncie płatnika z tytułu należnych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz fundusz pracy odwołująca nie wskazał żadnych dowodów, które pozwalałyby na uznanie zasadności jej stanowiska.

Organ rentowy uzasadniając swoje stanowisko wskazał natomiast, że ustalenia wysokości zaległości dokonał w oparciu o informacje zawarte na koncie płatnika składek prowadzonym w formie elektronicznej, które stosownie do brzmienia art. 34 ust. 2 ustawy systemowej są środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym i sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych. Przy tym złożył w sądzie szereg szczegółowych zestawień należności, w którym wyszczególniono kwoty zaległości z tytułu składek na poszczególne fundusze za poszczególne miesiące, ze wskazaniem terminu płatności poszczególnych składek i kwot odsetek za zwłokę. Organ rentowy potwierdził przy tym, że prowadził postępowanie egzekucyjne w celu wyegzekwowania zaległości, dokonując potrąceń zaległych składek, do których zapłaty zobowiązany był płatnik ze świadczeń emerytalnych, a także, że rozliczył depozyt Zakładu dopiero po likwidacji tego depozytu, a nadto przedłożył dokumenty potwierdzające, że dokonał 27.03.2001 r. zwrotu kwoty 10255,18 zł drogą przekazu pocztowego płatnikowi składek jako mylnie wpłaconych 8.03.2001 r. składek.

Dokonując własnego rozliczenia zadłużenia na koncie płatnika składek strona odwołująca nie wzięła pod uwagę, że organ rentowy dokonał rozliczania składek na podstawie obowiązującego rozporządzenia zgodnie z regułami określonymi w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, wypłaconych zasiłków z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego, zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 78, poz. 465 ze zm.) .

Sąd zważył, że składki na ubezpieczenia społeczne wpłacone zgodnie z prawidłowo sporządzoną deklaracją za dany miesiąc powinny być zewidencjonowane zgodnie z tą deklaracją, a nie na poczet innych należności. W wyroku z dnia 3 lutego 2014 r. (I UK 264/13) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że unormowanie to jest regułą, mającą duże znaczenie dla pewności dokonywanych operacji finansowych. Płatnik składek powinien mieć poczucie bezpieczeństwa i przekonanie, że wpłacone składki zostaną zaewidencjonowane zgodnie z prawidłowo wypełnionymi deklaracjami. Przeciwne działania organu rentowego mogłyby doprowadzić do chaosu, w którym płatnik składek nie wie, w których miesiącach powstała niedopłata, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie potrafi precyzyjnie wskazać wpłaconych przez niego kwot, które zostały zaewidencjonowane na zadłużenie z wcześniejszych miesięcy. Zasady rozliczania składek określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 78, poz. 465 ze zm.), które w § 3 ust. 4 wskazuje, iż Zakład dokonuje zewidencjonowania danych na koncie ubezpieczonego na podstawie prawidłowych raportów lub prawidłowych raportów korygujących. Również § 25 ust. 1 i 2 tego rozporządzenia stanowi, że Zakład na podstawie prawidłowych raportów dokonuje zewidencjonowania danych na koncie ubezpieczonego. Podstawą rozliczeń na koncie płatnika składek jest deklaracja o najwyższym numerze identyfikatora, z uwzględnieniem rozliczonych w niej uznań oraz dokonanych wpłat. Podobna regulacja zawarta jest w § 11 ust. 1. Zgodnie z § 11 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 78, poz. 465 ze zm.) - jedynie wtedy, gdy wpłata nie została oznaczona co do okresu - zakład ten jest uprawniony do zaliczenia tej wpłaty w pierwszej kolejności na należności o najwcześniejszym terminie płatności na pokrycie zadłużenia z danego tytułu. Wskazane wyżej przepisy rozporządzenia są zgodne z opisaną wcześniej regułą i zobowiązywały organ rentowy do zaewidencjonowania wpłaconych przez skarżącego składek zgodnie z prawidłowo sporządzonym deklaracjami za poszczególne miesiące, bez możliwości ich księgowego przesunięcia na inne okresy. Rozporządzenie to zawiera też unormowania sytuacji, gdy wpłaty zostały dokonane niezgodnie z przepisami. Stosownie do § 6 ust. 3 i 4 rozporządzenia - wpłaty składek dokonane przez płatnika składek po terminie określonym w ustawie powinny obejmować również odsetki za zwłokę. W przypadku gdy wpłata, o której mowa w ust. 3, nie uwzględnia odsetek za zwłokę, mimo jej dokonania po terminie określonym w ustawie, Zakład rozlicza dokonaną wpłatę proporcjonalnie na pokrycie kwoty zaległych składek oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości z tytułu składek do kwoty odsetek za zwłokę. Zgodnie z § 11 ust. 3 - jeżeli płatnik składek dokona w obowiązującym terminie wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne, na Fundusz Emerytur Pomostowych, na ubezpieczenie zdrowotne lub na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych nieoznaczonej co do okresu, wpłatę tę zalicza się w pierwszej kolejności na pokrycie należności z danego tytułu, poczynając od należności o najwcześniejszym terminie płatności, z zachowaniem w ramach wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne pierwszeństwa zaspokojenia należności funduszu emerytalnego i otwartych funduszy emerytalnych. Natomiast w myśl § 12 ust. 1 rozporządzenia, jeżeli wpłata składek na ubezpieczenia społeczne jest niższa od kwoty należnych składek rozliczonych w deklaracji za dany miesiąc kalendarzowy, zgodnie z zasadami określonymi w § 6 ust. 1 pkt 1, w pierwszej kolejności rozlicza się ją na pokrycie należnych składek na fundusz emerytalny i na otwarte fundusze emerytalne; § 13 ust. 1 stanowi, iż jeżeli wpłata składek na ubezpieczenia społeczne jest wyższa niż kwota należnych składek z tego tytułu wynikająca z rozliczenia dokonanego w deklaracji za dany miesiąc kalendarzowy, nadwyżkę pozostałą po pokryciu należnych składek na ubezpieczenia społeczne za dany miesiąc kalendarzowy zalicza się proporcjonalnie na pokrycie zaległych należności funduszu emerytalnego i otwartych funduszy emerytalnych, począwszy od zobowiązań o najwcześniejszym terminie płatności. Ostatnio wskazane przepisy umożliwiają zaewidencjonowanie wpłaconych niezgodnie z deklaracją lub z prawidłowo ustalonymi kwotami za dany miesiąc składek tylko w przypadku, gdy: składka została wpłacona po terminie bez prawidłowo naliczonych odsetek za zwłokę, w niższej lub wyższej kwocie oraz w przypadku składki „nieoznaczonej co do okresu”. W tej ostatniej sytuacji wpłatę tę zalicza się w pierwszej kolejności na pokrycie należności z danego tytułu, poczynając od należności o najwcześniejszym terminie płatności, z zachowaniem w ramach wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne pierwszeństwa zaspokojenia należności funduszu emerytalnego i otwartych funduszy emerytalnych (§ 11 ust. 3 rozporządzenia).

W realiach n/n sprawy z opinii biegłego A. G. wynika natomiast, że przyjęte przez ZUS rozliczenie konta płatnika składek E. S. (1) zmarłego 1.06.2016 r. było poprawnie dokonane przez ZUS w oparciu o dane wynikające z prawidłowo przyjętych przez ZUS deklaracji. Z opinii biegłego G. wynika, że w załączonym zestawieniu deklaracji prawidłowo przyjęto kwoty na ubezpieczenia zdrowotne. Kwoty te są prawidłowe i uwzględniają wysokość składek preferencyjnych. Z dostępnej dokumentacji zgodnie opinia biegłego G. wynika, że ZUS nie popełnił żadnego błędu w rozliczeniu zadłużenia zmarłego płatnik E. S. (1), a w tym wszystkie dokonane w świetle dostępnych dokumentów wpłaty zostały prawidłowo zaliczone do poszczególnych okresów, zobowiązania wynikają z deklaracji i zostały prawidłowo określone, zobowiązania odsetkowe na dzień 1.06.2016r., tj. dzień śmierci płatnika E. S. (1), a kwoty kosztów upomnienia wynikają z wystawionych upomnień i brak jest w tym zakresie podstaw do ich kwestionowania. Powyższe oznacza, że wobec jednoznacznej treści w/w przepisów cytowanego rozporządzenia, ugruntowanej linii orzeczniczej i opinii biegłego G. – ZUS poprawnie rozliczył wpłaty własne płatnika oraz za pośrednictwem poborcy skarbowego zgodnie z prawidłowo przyjętymi deklaracjami płatnika, a żądanie strony odwołującej by zignorować te deklaracje i rozliczyć wpłaty dokonane przez płatnika za pośrednictwem poborcy skarbowego zgodnie z adnotacjami na pokwitowaniach tych wpłat, tj. za podane na tych pokwitowaniach miesiące – nie zasługują na uwzględnienie jako sprzeczne z omówioną wyżej regulacją prawną.

Z opinii biegłego A. G. wynika też, że odsetki również zostały prawidłowo rozliczone przez ZUS. Od nieopłaconych w terminie składek należne były od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.). (art. 23 ust. 1 ustawy systemowej). Pozwany organ rentowy nie musi wykazywać tego, co płatnik podał w deklaracjach rozliczeniowych, a na podstawie tych dokumentów pozwany zasadnie mógł ustalić stan zaległości (długu składkowego). Z dostępnej dokumentacji zgodnie z opinią biegłego A. G. także w tym zakresie ZUS nie popełnił żadnego błędu w rozliczeniu zadłużenia zmarłego płatnik E. S. (1), gdyż wszystkie dokonane wpłaty zostały prawidłowo zaliczone do poszczególnych okresów, zobowiązania wynikają z deklaracji i zostały prawidłowo określone, a zobowiązania odsetkowe określono właściwie na dzień 1.06.2016r., tj. dzień śmierci płatnika E. S. (1).

Biegły G. stwierdził również, że analiza dostępnej dokumentacji wskazuje, że również kwoty kosztów upomnienia przyjętym w rozliczeniu ZUS wynikają z wystawionych upomnień i brak jest w tym zakresie podstaw do ich kwestionowania.

Co się tyczy kolejnego zarzutu odwołującej dotyczącego rozliczenia depozytu ZUS, w którym znalazły się kwoty pobierane w ramach egzekucji z emerytury płatnika, który to depozyt ZUS rozliczył dopiero po jego likwidacji, to zgodnie z opinią biegłego A. G. rozliczenie to jest prawidłowe, albowiem depozyt to zachowane środki do ewentualnego rozliczenia lub zwrotu deponentowi, więc rozliczenie powinno odbywać się w dacie rozwiązania depozytu i tak też prawidłowo zrobił ZUS. Biegły wskazał, że w kwestii skutków ewentualnego nieprawidłowego zatrzymania środków w depozycie oprócz zwrotu deponentowi powinna przysługiwać rekompensata z tytułu nieuzasadnionego, przymusowego zatrzymania środków co najmniej w wysokości naliczonych za ten okres odsetek, jednakże kwestia ta pozostaje poza oceną Sądu w n/n postępowaniu. Dodać należy, że odwołując cofnęła wniosek o rekompensatę z tytułu nieuzasadnionego zatrzymania środków w depozycie Zakładu.

Z opinii biegłego z zakresu rachunkowości A. G. również kwoty wpłacone przez komornika sądowego, który prowadził sądową egzekucję za sygn. Km 144/11, zostały prawidłowo uwzględnione i rozliczone przez ZUS za miesiące, na które rzeczone wpłaty rozliczono na poszczególne fundusze na koncie płatnika składek, rozliczenia tych wpłat zostały zaksięgowane we właściwych datach, odsetki zostały właściwie naliczone od dnia następującego po dniu określonym jako termin płatności zobowiązania do dnia włącznie z dniem uregulowania zobowiązania. Z opinii biegłego A. G. wynika, że prawidłowo kwota spłaty należności głównej, jak i odsetek została ujęta w dacie wpłaty zobowiązania, a pozostałe kwoty wpłat rozliczono w prawidłowych datach - co za tym idzie, ZUS nie zawyżył kwot naliczonych odsetek. Co do kwestii rozliczania wpłat z egzekucji w tym kosztów egzekucyjnych, to z opinii biegłego A. G. wynika, że noty dokumentujące rozliczenie wpłat z egzekucji komorniczej wskazują, że ZUS przyjął do rozliczenia prawidłowe kwoty uzyskane z wpłat od komornika. Jednocześnie biegły A. G. wyjaśnił, że kwoty pozyskane przez komornika są naturalnie wyższe niż te, które zostały przekazane do ZUS, ponieważ musiały zostać pomniejszone przez komornika o należne opłaty za prowadzenie egzekucji. Biegły A. G. stwierdził, że noty uwzględnione przez ZUS prawidłowo ujmują kwoty uzyskane przez komornika i prawidłowo zostały rozliczone.

Również ostatnia sporna kwestia nie została przez odwołującą wykazana w n/n postępowaniu, albowiem biegły A. G. w złożonej opinii stwierdził, że nie ma podstaw do dokonywania korekty rozliczeń ZUS co do kwoty 10255,18 zł zapłaconej 8.03.2001 r. przez płatnika przelewem blankietowym zwykłym w Banku (...) w Ł., gdyż zgodnie z dokumentacją zalegającą w aktach sprawy 22.03.2001 r. skierowano do realizacji dyspozycję zwrotu w/w składek mylnie przekazanych do ZUS, a wykonanie przelewu zostało udokumentowane potwierdzeniami, z których wynika, że rzeczona kwota została zwrócona płatnikowi składek. Zgodnie z opinią biegłego samo kwestionowanie przez odwołującą dokonania zwrotu składek nie może być podstawą do korekty obliczeń. Sąd miał też na uwadze, że kwestia ta była już badana przez Sąd Okręgowy w Łodzi w prawomocnie zakończonej sprawie VIII U 1717/08, w której płatnik reprezentowany wówczas przez małżonkę występująca w charakterze jego pełnomocnika, również nie udowodnił, że nie otrzymał zwrotu tej kwoty. Ponadto Sąd zważył, że przekaz pocztowy, którym ZUS zwrócił w.w kwotę płatnikowi został wysłany na adres, pod którym wówczas płatnik prowadził działalność gospodarczą, co potwierdza przekaz pocztowy z 27.03.2001 r., przelew z 8.03.2001 r., w którym płatnik podał ten adres, a także wynika to ze złożonych wyjaśnień odwołującej w n/n postępowaniu, która podała, że w tym czasie był to adres firmy płatnika. Zdaniem Sądu wbrew twierdzeniom odwołującej ze złożonych dokumentów wynika, że ZUS dokonał zwrotu w/w kwoty płatnikowi i zgodnie z opinią biegłego A. G. nie ma podstaw by można było rozliczyć tę kwotę na poczet zadłużenia na koncie płatnika.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał, że w przedmiotowej sprawie odwołująca nie udowodniła, że istniejące zadłużenie jest niższe niż podane w zaskarżonej decyzji.

W rezultacie w oparciu o treść art. 47714 § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

Odwołująca - wobec oddalenia odwołania - jest stroną przegrywającą postępowanie, wobec czego zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu określoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. jest zobowiązana zwrócić stronie przeciwnej - organowi rentowemu - koszty procesu. Na koszty procesu w niniejszej sprawie złożyły się koszty zastępstwa procesowego organu rentowego, który w był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego. Ustalając wysokość kosztów zastępstwa procesowego Sąd miał na uwadze, że niniejsza sprawa - której przedmiotem była wysokość zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek i przeniesienie odpowiedzialności na spadkobierców - nie należy do kategorii spraw o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego, tym samym koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika organu rentowego powinny zostać ustalone według stawek liczonych od wartości przedmiotu sporu. W efekcie o kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., w zw. § 2 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 265).

Mając na uwadze, że odwołująca jednocześnie 14.06.2017 r. złożyła wniosek o umorzenie należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez zmarłego płatnika jako osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nie rozpoznane przez organ rentowy, Sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu.

Z art. 477 ¹⁰ §2 k.p.c. wynika więc reguła, zgodnie z którą niedopuszczalne jest dochodzenie przed sądem żądania, które nie było rozpoznane przez organ rentowy. Żądanie takie, zgłoszone w odwołaniu, bądź w toku postępowania przed sądem, podlega przekazaniu przez Sąd do rozpoznania organowi rentowemu.

Wymaga również zaznaczenia, że sąd ubezpieczeń społecznych nie może wykroczyć poza przedmiot postępowania wyznaczony w pierwszym rzędzie przez przedmiot zaskarżonej decyzji, a następnie przez zakres odwołania od niej (por. wyrok Sąd Najwyższego z dnia 2 sierpnia 2007 r., III UK 25/07; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 28 października 2014 r., III AUa 241/14).

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. przekazał w/w wniosek do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., jako żądanie dotychczas nie rozpoznane przez organ rentowy.

A.P.

z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni

26.10.20r.