Sygn. akt VI Ka 101/21
Dnia 7 maja 2021 r.
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli (spr.)
Sędzia Karin Kot
Sędzia Daniel Strzelecki
Protokolant Agnieszka Telega
przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w J. M. Z.
po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2021 r.
sprawy D. K. ur. (...) w Z.
c. M., E. z domu W.
skazanej wyrokiem łącznym
z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę skazanej
od wyroku Sądu Rejonowego w Zgorzelcu
z dnia 15 grudnia 2020 r. sygn. akt II K 972/19
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec skazanej D. K.;
II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. O. kwotę 147,60 złotych w tym 27,60 złotych podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony skazanej z urzędu w postępowaniu odwoławczym;
III. zwalnia skazaną od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 101/21 |
||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 15 grudnia 2020 r., sygn. akt II K 972/19 |
||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☒ obrońca oskarżonego |
||||||||||||||||||||
☐oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||
1 Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
2.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
1. |
D. K. |
Informacja o aktualnej postawie i zachowaniu skazanej w zakładzie karnym, w którym obecnie przebywa. |
Opinia o skazanej z Zakładu Karnego H. z dnia 8.04.2021 r. |
k. 114-115 |
||||||||||||||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
------------------ |
--------------------------------------------------- |
------------- |
---------- |
|||||||||||||||||
2.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
1. |
Opinia o skazanej z Zakładu Karnego H. z dnia 8.04.2021 r. |
Sąd Odwoławczy z uznał za wiarygodny niekwestionowany przez strony dowód w postaci aktualnej opinii na temat skazanej D. K. z jednostki penitencjarnej, w której obecnie przebywa. |
||||||||||||||||||
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
-------------- |
------------------------------ |
-------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
1. Naruszenie prawa materialnego w postaci art. 91a k.k., polegające na zaniechaniu zastosowania w/w przepisu poprzez przyjęcie, iż wyroki opisane w petitum wyroku w części IV i V, nie wchodzą w skład kary łącznej opisanej w pkt 2 wyroku łącznego obejmującego wyroki skazujące opisane w pkt VIII i IX petitum wyroku, podczas gdy wyroki SR w Zgorzelcu z dnia 7.03.2019 r., sygn. akt II K 521/18 oraz wyrok z dnia 5.06.2019 r., sygn. akt II K 215/19 pomimo ich wykonania powinny zostać włączone do kary łącznej, która obejmuje przestępstwa popełnione w okresie od stycznia 2017 r. do maja 2019 r. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
2. Rażąca niewspółmierność kary pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności opisanej w pkt 2, w sytuacji gdy mając na uwadze okoliczności przedmiotowo-podmiotowe, tj. górne zagrożenie kar za jednostkowe czyny, poprawne zachowanie skazanej w trakcie odbywania kary, jednorodzajowość czynów oraz ich zbieżność czasową uznać należy, iż winna być wymierzona kara niższa na zasadzie pełnej absorpcji. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Ad. 1 W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż Sąd Rejonowy w sposób szczegółowy i dokładny przeanalizował warunki do wydania kary łącznej w stosunku do skazanej D. K. w kontekście obowiązujących obecnie przepisów z uwzględnieniem regulacji zawartej w art. 4 § 1 k.k., co znajduje swoje odzwierciedlenie w uzasadnieniu wydanego wyroku łącznego. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy w pisemnych motywach wydanego orzeczenia, w badanej sprawie kara łączna wobec D. K. powinna zostać wydana przy zastosowaniu art. 81 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami (...)19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem (...)19 (Dz.U.2020.1086). Zgodnie ust. 1 powołanego przepisu, który wszedł w życie 24 czerwca 2020 r., przepisy rozdziału IX kodeksu karnego w brzmieniu dotychczasowym, stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie powołanej ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. zwanej potocznie „tarczą 4.0”. Z kolei ust. 2 powołanego przepisu stanowi, iż przepisy rozdziału IX kodeksu karnego w brzmieniu nadanym tą ustawą, stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. Ustawa ta wprowadziła także do regulacji kodeksu karnego przepis art. 91a, zgodnie z którym wydaniu wyroku łącznego nie stoi na przeszkodzie, że poszczególne kary wymierzone za należące do ciągu przestępstw lub zbiegające się przestępstwa zostały już w całości albo w części wykonane. Konsekwentnie jednak stwierdzić należy, iż ma on zastosowanie - zgodnie z regulacją art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami (...)19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem (...)19 - do kar prawomocnie orzeczonych po dniu wejścia w życie tej ustawy, a zatem po 24 czerwca 2020 r. Nie dotyczy on zatem prawomocnych wyroków Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 7 marca 2019 r. w sprawie o sygn. akt II K 521/18 oraz z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie o sygn. akt II K 216/19, chociaż wyroki te zostały wydane za przestępstwa popełnione w 2018 r. i 2019 r., a kary za nie wymierzone zostały w całości wykonane. Celowym wydaje się powołanie dominującego w doktrynie stanowiska, które Sąd Odwoławczy w całości podziela, iż w oparciu o treść art. 81 ustawy z dnia 16 czerwca 2020 r. zwanej „tarczą 4.0” możliwe jest zastosowanie w ramach tego samego stanu faktycznego, stanowiącego podstawę orzekania w przedmiocie wyroku łącznego, dwóch różnych porządków prawnych w zależności od możliwości objęcia kar prawomocnie orzeczonych do 24.06.2020 r. oraz kar, które uprawomocniły się po 24.06.2020 r. Zatem do kar prawomocnie orzeczonych do 24.06.2020 r. stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym, zaś do kar prawomocnie orzeczonych po tej dacie stosuje się przepisy „tarczy 4.0”. Powyższe rozwiązanie pozwala na uniknięcie złożonej oceny względności ustawy, zważywszy na odmienność wskazanych regulacji, i pozwoli na klarowne ustalenie możliwości łączenia poszczególnych kar w ramach zastosowanego stanu prawnego ( vide: A. Dziergawka, Reguły intertemporalne związane z orzekaniem kary łącznej w warunkach art. 81 Tarczy 4.0, opubl. PS 2020/11-12/121-134). Argumentacja zawarta w wywiedzionym środku odwoławczym jest o tyle niesłuszna, że interpretuje obowiązujące przepisy dotyczące kary łącznej w sposób selektywny. Wyrażone w nim stanowisko obrońcy skazanej sprowadza się do zignorowania treści art. 81 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami (...)19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem (...)19. W przekonaniu Sądu Odwoławczego, wobec jasnej i nie budzącej wątpliwości treści powołanego wyżej przepisu oczywistym jest, iż ukształtowane zostały zasady dotyczące orzekania kary łącznej w taki właśnie sposób, jaki znalazł odzwierciedlenie w części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku. Ich zastosowanie w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, iż objęcie wyrokiem łącznym wyroków Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 7 marca 2019 r. o sygn. akt II K 521/18 oraz z dnia 5 czerwca 2019 r. o sygn. akt II K 216/19 w pkt 1 części dyspozytywnej było niemożliwe, gdyż orzeczone nimi kary zostały wykonane w całości, zaś w pkt 2 części dyspozytywnej było niemożliwe ze względu na treść art. 81 ust. 2 wyżej wymienionej ustawy. |
||||||||||||||||||||
Ad. 2 W pierwszej kolejności przypomnieć należy utrwalone w judykaturze stanowisko, iż zarówno wymierzenie kary na zasadzie kumulacji, jak i całkowitej absorpcji, stanowią rozwiązania skrajne, których zastosowanie wymaga zaistnienia wyjątkowych okoliczności. Orzekana kara łączna powinna być bowiem tak ukształtowana, aby w odczuciu oskarżonego, jak i ogółu społeczeństwa, nie była poczytana za premię wynikającą z wielości popełnionych przestępstw i nie stanowiła swoistej zachęty do dalszej przestępnej działalności na tym polu. Stosowanie zatem kumulacji albo absorpcji, z uwagi na to, że są to rozwiązania zupełnie skrajne, wymaga istnienia szczególnych przesłanek, przemawiających za jednym albo drugim rozstrzygnięciem. ( tak m.in. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 1.12.2020 r., II AKa 432/19, LEX nr 3101407). Wymierzając D. K. karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną w pkt 2 części dyspozytywnej (tylko ta kara z dwóch kar łącznych orzeczonych w zaskarżonym wyroku była w apelacji kwestionowana) Sąd I instancji miał na względzie zarówno okoliczności obciążające, jak i łagodzące dotyczące osoby skazanej. Wziął on bowiem pod uwagę uprzednią karalność D. K., jej dotychczasowy tryb życia i liczbę popełnionych przez nią przestępstw. Miał jednocześnie na względzie obecną postawę skazanej, wyrażany przez nią krytyczny stosunek do popełnionych przestępstw oraz postępy w procesie resocjalizacji. Wobec powyższego karę w takim wymiarze uznać należy za adekwatną do powyższych okoliczności i kary tej nie sposób uznać za niewspółmiernie i rażąco surową. Zgodzić się przy tym należy ze stanowiskiem Sądu I instancji, iż w badanej sprawie nie zachodzą tego rodzaju okoliczności, które uzasadniałyby wymierzenie skazanej kary łącznej przy zastosowaniu pełnej absorpcji. Oceny tej nie zmienia również treść aktualnej opinii na temat zachowania D. K. w zakładzie karnym. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie skazanej D. K. kary łącznej za wyroki opisane w petitum SR w Zgorzelcu w pkt IV, V, VIII i IX kary łącznej w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, przy przyjęciu, iż wyroki z pkt IV i V zostały wykonane w całości w okresie od 13 listopada 2019 r. do listopada 2020 r. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
O tym, dlaczego nie ma możliwości objęcia karą łączną wyroków Sądu Rejonowego w Zgorzelcu wymienionych w pkt IV i V części wstępnej zaskarżonego wyroku, tj. wyroków Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 7 marca 2019 r. o sygn. akt II K 521/18 oraz z dnia 5 czerwca 2019 r. o sygn. akt II K 216/19, Sąd Odwoławczy wypowiedział się już we wcześniejszej części uzasadnienia, ustosunkowując się do zawartych w apelacji zarzutów. Jak już wspomniano, także zarzuty dotyczące rażącej surowości wymierzonej D. K. kary łącznej nie były zasadne. W przekonaniu Sądu Odwoławczego kara łączna wymierzona zaskarżonym wyrokiem właściwie realizuje cele kary łącznej określone w art. 85a k.k. Pamiętać należy, iż przy ustalaniu wysokości kary łącznej, sąd musi mieć na uwadze zarówno warunki i właściwości osobiste skazanego, jak i rodzaj oraz ilość popełnionych przez niego przestępstw ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 6 czerwca 2020 r., II Aka 82/19, LEX nr 2719357). Z tego względu wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku nie był zasadny i nie zasługiwał na uwzględnienie. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
1 5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok wobec skazanej D. K.. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
Sąd Odwoławczy nie uwzględnił zarzutów podniesionych w apelacji wywiedzionej przez obrońcę skazanej, w pełni aprobując stanowisko Sądu I instancji wyrażone w zaskarżonym orzeczeniu. Nie było również konieczności ingerowania w jego treść z urzędu, dlatego zaskarżony wyrok, jako trafny i prawidłowy, należało utrzymać w mocy. |
||||||||||||||||||||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
--------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
4.1. |
--------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
-------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
6 Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
II III |
Sąd Odwoławczy na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na adw. M. O. kwotę 147,60 złotych, w tym 27,60 złotych podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony skazanej z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Wysokość zasądzonej kwoty Sąd ustalił na podstawie § 17 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Zgodnie z powołanym przepisem opłata za obronę w sprawie o wydanie wyroku łącznego wynosi 120 złotych, którą to kwotę uzupełniono o 27,60 złotych tytułem podatku od towarów i usług. Ponadto na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Odwoławczy, mając na względzie obecną sytuację materialną skazanej przebywającej w zakładzie karnym, zwolnił ją od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa. |
|||||||||||||||||||
PODPIS |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca skazanej |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
orzeczenie o karze łącznej |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |